แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 Show หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 การเผยแผ่พระพุทธศาสนา ชื่อวิชาสังคมศึกษา ส 22101 กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม รายวิชา พื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง ความสำคัญของพระพุทธศาสนาที่เสริมสร้างสิ่งดีงามกับเพื่อนบ้าน 1. สาระสำคัญ หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้านได้แก่ หลักสาราณียธรรม 6 และหลักสังคหวัตถุ 4 2. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ ส 1.1 รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนา ที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข ตัวชี้วัด ส 1.1 ม.2/2 วิเคราะห์ความสำคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด 1. อธิบายการวิเคราะห์ความสำคัญของพระพุทธศาสนา ที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับ ประเทศเพื่อนบ้าน (K) 2. ศึกษาและจำแนกหลักธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน (P) 3. เห็นคุณค่าในการนำหลักธรรมเพื่อนำไปใช้ในการปฏิบัติตนและต่อบุคคลอื่นในการ ดำเนินชีวิตประจำวัน (A) 3. สาระการเรียนรู้ (k)ความรู้ 1. สาราณียธรรม 6 2. สังคหวัตถุ 4 (p)ทักษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด การจำแนก การให้เหตุผล การจัดระบบความคิดเป็นแผนภาพ การสรุปความรู้ การตอบคำถาม (A)คุณลักษณะอันพึงประสงค์ รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มีจิตสาธารณะ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน - ความสามารถในการสื่อสาร - ความสามารถในการคิด - ความสามารถในการแก้ปัญหา - ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต บูรณาการ ภาษาไทย Æ ฟัง พูด อ่าน และเขียนเกี่ยวกับความสำคัญของพระพุทธศาสนาในด้าน ต่าง ๆ การงานอาชีพฯ Æ ออกแบบแผ่นพับเพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับความสำคัญของพระพุทธ- ศาสนาในด้านต่าง ๆ 4. กระบวนการจัดการเรียนรู้การจัดการเรียนเวลา (3ชั่วโมง) ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 1. ครูนำข่าวพระราชกรณียกิจสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราช-ดำเนินเยือนประเทศพม่า เพื่อติดตามโครงการพระราชทานความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพายุนาร์กีสมาอ่านให้นักเรียนฟัง เพื่อเป็นพื้นฐานแนวคิดก่อนนำเข้าสู่บทเรียน จากนั้น ครูให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ โดยครูใช้คำถาม ขั้นสอน 2. ครูให้นักเรียนศึกษาหลักธรรมของพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยครูเขียนหลักธรรมสาราณียธรรม 6 ให้นักเรียนนำเสนอแนวทางการปฏิบัติตนบันทึกนำเสนอครู 3. ครูให้นักเรียนศึกษาหลักธรรมของพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยครูเขียนหลักธรรมสังคหวัตถุ 4 ให้นักเรียนนำเสนอแนวทางการปฏิบัติร่วมกัน แล้วครูสรุปแนวคิดการนำเสนอของนักเรียนเขียนอธิบายเป็นแผนภาพบนกระดาน ขั้นสรุป 4. ให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ ดังนี้ หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ หลักสาราณียธรรม 6 และหลักสังคหวัตถุ 4 5. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้ การที่ประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้านบางประเทศยังมีความขัดแย้งกัน นักเรียนคิดว่า เป็นเพราะสาเหตุใด 6. ให้นักเรียนทำใบงานที่ 2 การปฏิบัติตามหลักธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจที่ดีกับประเทศเพื่อนบ้าน 7. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน (Post-Test) เพื่อประเมินผลการเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 5. แหล่งการเรียนรู้ / สื่อการเรียนรู้ 1. หนังสือแบบเรียน 2. อินเตอร์เน็ต 3. ข่าวพระราชกรณียกิจสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 4. ใบงานที่ 2 การปฏิบัติตามหลักธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจที่ดีกับประเทศเพื่อนบ้าน 6. การวัดผลและการประเมินผลการเรียนรู้ 1. วิธีการวัดและประเมินผล - สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรม - สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2. เครื่องมือ - แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม - แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม - แบบสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล - แบบประเมินกิจกรรม/ใบงานรายบุคคล - แบบประเมินผลงานกลุ่ม - แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 3. เกณฑ์การประเมิน 3.1 การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม ผ่านตั้งแต่ 2 รายการ ถือว่า ผ่าน ผ่าน 1 รายการ ถือว่า ไม่ผ่าน 3.2 การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม คะแนน 9-10 ระดับ ดีมาก คะแนน 7-8 ระดับ ดี คะแนน 5-6 ระดับ พอใช้ คะแนน 0-4 ระดับ ควรปรับปรุง กิจกรรมเสริมการเรียนรู้ 1. แนะนำหนังสือให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมหรืออินเตอร์เน็ต ห้องสมุดโรงเรียน แบบทดสอบก่อนเรียน (Pre - Test)ให้นักเรียนเขียนเครื่องหมาย × ทับตัวอักษรหน้าคำตอบที่ถูกต้อง 1. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของหลักธรรม สาราณียธรรม ก. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความปรารถนาดีต่อกัน ข. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความสามัคคี ค. ธรรมเป็นที่ตั้งหลักการอยู่ร่วมกัน ง. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งการประกอบความเพียร 2. ข้อใดเป็นความหมายสาธารณโภคิตา ตามความหมายของสาราณียธรรม 6 ที่ปฏิบัติต่อประเทศ เพื่อนบ้าน ก. พูดจาสร้างสรรค์เป็นมิตรไมตรีกับประเทศเพื่อนบ้าน ข. แบ่งปันผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นระหว่างประเทศอย่างเป็นธรรม ค. มีหลักความประพฤติเสมอกับมิตรประเทศ ง. มีความคิดเห็นเป็นไปในแนวเดียวกันระหว่างประเทศ 3. การบริจาคทรัพย์เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากพายุนาร์กีสในประเทศพม่า เป็นการปฏิบัติตาม หลักสาราณียธรรม 6 ในข้อใด ก. เมตตากายกรรม ข. เมตตาวจีกรรม ค. เมตตามโนกรรม ง. สีลสามัญญตา 4. ข้อใดเป็นการปฏิบัติตนตามเมตตามโนกรรมต่อประเทศเพื่อนบ้านตามหลักสาราณียธรรม 6 ก. ไม่ให้ร้ายต่อมิตรประเทศ ข. มีจิตปรารถนาดีต่อมิตรประเทศ ค. ปฏิบัติตนเคารพกฎหมายประเทศเพื่อนบ้าน ง. แก้ไขปัญหาระหว่างประเทศด้วยวิธีการทูต 5. การเคารพกฎหมาย กฎระเบียบระหว่างประเทศ มีความเห็นไปในทิศทางเดียวกัน เป็นความหมาย ของสาราณียธรรม 6 ในข้อใด ก. เมตตามโนกรรม ข. สาธารณโภคิตา ค. ทิฏฐิสามัญญตา ง. สีลสามัญญตา 6. หลักธรรมอันเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจของผู้อื่น เป็นการผูกไมตรีเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน เป็นความหมายของหลักธรรมในข้อใด ก. อปริหานิยธรรม 7 ข. ปาปณิกธรรม 3 ค. ทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกรรม 4 ง. สังคหวัตถุ 4 7. การอยู่ร่วมสังคมหมู่มาก หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 ในข้อใดที่ควรปฏิบัติมากที่สุดเพื่อรักษาน้ำใจ ของผู้อื่น ก. ทาน ข. ปิยวาจา ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา 8. หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 กับสาราณียธรรม 6 ในข้อใดไม่สอดคล้องกัน ก. ทาน : เมตตากายกรรม ข. ปิยวาจา : เมตตาวจีกรรม ค. อัตถจริยา : สาธารณโภคิตา ง. สมานัตตตา : เมตตามโนกรรม 9. การประพฤติตนให้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมมีความหมายสอดคล้องกับหลักธรรม สังคหวัตถุ 4 ในข้อใด ก. ทาน ข. ปิยวาจา ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา 10. สมานัตตตา หมายถึง การประพฤติปฏิบัติตนในลักษณะใด ก. การรู้จักให้ความช่วยเหลือแบ่งปันแก่ผู้อื่น ข. การวางตนให้เหมาะกับภาวะของตนเอง ค. การประพฤติตนให้เกิดประโยชน์ต่อบุคคลอื่น ง. การรู้จักพูดจารักษาน้ำใจต่อบุคคลอื่น แบบทดสอบหลังเรียน (Post - Test) 1. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของหลักธรรมสาราณียธรรม ก. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความปรารถนาดีต่อกัน ข. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความสามัคคี ค. ธรรมเป็นที่ตั้งหลักการอยู่ร่วมกัน ง. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งการประกอบความเพียร 2. การบริจาคทรัพย์เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากพายุนาร์กีสในประเทศพม่า เป็นการปฏิบัติ ตามหลักสาราณียธรรม 6 ในข้อใด ก. เมตตากายกรรม ข. เมตตาวจีกรรม ค. เมตตามโนกรรม ง. สีลสามัญญตา 3. ข้อใดเป็นความหมายสาธารณโภคิตา ตามความหมายของสาราณียธรรม 6 ที่ปฏิบัติต่อประเทศ เพื่อนบ้าน ก. พูดจาสร้างสรรค์เป็นมิตรไมตรีกับประเทศเพื่อนบ้าน ข. แบ่งปันผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นระหว่างประเทศอย่างเป็นธรรม ค. มีหลักความประพฤติเสมอกับมิตรประเทศ ง. มีความคิดเห็นเป็นไปในแนวเดียวกันระหว่างประเทศ 4. การเคารพกฎหมาย กฎระเบียบระหว่างประเทศ มีความเห็นไปในทิศทางเดียวกัน เป็นความหมาย ของสาราณียธรรม 6 ในข้อใด ก. เมตตามโนกรรม ข. สาธารณโภคิตา ค. ทิฏฐิสามัญญตา ง. สีลสามัญญตา 5. ข้อใดเป็นการปฏิบัติตนตามเมตตามโนกรรมต่อประเทศเพื่อนบ้านตามหลักสาราณียธรรม 6 ก. ไม่ให้ร้ายต่อมิตรประเทศ ข. มีจิตปรารถนาดีต่อมิตรประเทศ ค. ปฏิบัติตนเคารพกฎหมายประเทศเพื่อนบ้าน ง. แก้ไขปัญหาระหว่างประเทศด้วยวิธีการทูต 6. หลักธรรมอันเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจของผู้อื่น เป็นการผูกไมตรีเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน เป็นความหมายของหลักธรรมในข้อใด ก. อปริหานิยธรรม 7 ข. ปาปณิกธรรม 3 ค. ทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกรรม 4 ง. สังคหวัตถุ 4 7. หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 กับสาราณียธรรม 6 ในข้อใดไม่สอดคล้องกัน ก. ทาน : เมตตากายกรรม ข. ปิยวาจา : เมตตาวจีกรรม ค. อัตถจริยา : สาธารณโภคิตา ง. สมานัตตตา : เมตตามโนกรรม 8. การประพฤติตนให้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมมีความหมายสอดคล้องกับหลักธรรม สังคหวัตถุ 4 ในข้อใด ก. ทาน ข. ปิยวาจา ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา 9. สมานัตตตา หมายถึง การประพฤติปฏิบัติตนในลักษณะใด ก. การรู้จักให้ความช่วยเหลือแบ่งปันแก่ผู้อื่น ข. การวางตนให้เหมาะกับภาวะของตนเอง ค. การประพฤติตนให้เกิดประโยชน์ต่อบุคคลอื่น ง. การรู้จักพูดจารักษาน้ำใจต่อบุคคลอื่น 10. การอยู่ร่วมสังคมหมู่มาก หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 ในข้อใดที่ควรใช้ปฏิบัติมากที่สุดเพื่อรักษา น้ำใจของผู้อื่น ก. ทาน ข. ปิยวาจา ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
ข้อใดเป็นความหมายสาธารณโภคี ตามความหมายของสาราณียธรรม 6 ที่ปฏิบัติต่อประเทศเพื่อนบ้าน4. สาธารณโภคี หมายถึง ได้สิ่งของใดมาก็แบ่งปันกัน คือ ได้ลาภอันชอบธรรม เฉลี่ยเจือจานให้ ได้มีส่วนร่วมทั่วกัน แม้จะเป็นของเล็กน้อย ไม่รู้สึกว่าหวงแหน แต่นามาแบ่งปัน ไม่เก็บไว้บริโภคใช้สอย แต่เพียงผู้เดียว (จรัส พยัคราชศักดิ์และคณะ.
หลักธรรมสาราณียธรรม 6 ประกอบด้วยอะไรบ้างหลักสาราณียธรรม 6 กับการบริหารจัดการวัดของพระสังฆาธิการ
1. เมตตากายกรรม คือ การแสดงออกซึ่งความเป็นมิตรทางกาย 2. เมตตาวจีกรรม คือ มีการกระทำทางวาจาที่แสดงออกถึงความปรารถนาดีต่อกัน 3. เมตตามโนกรรม คือ มีจิตใจปรารถนาดีกับมิตรประเทศ ปราศจากอกุศลจิต ไม่หวาดระแวง 4. สาธารณโภคี คือ การจัดสรรผลประประโยชน์ที่เหมาะสม
คำว่า “เมตตาวจีกรรม” ในสาราณียธรรม 6 หมายถึงอะไร2. เมตตาวจีกรรม ตั้งเมตตาวจีกรรมในเพื่อนพรหมจรรย์ ทั้งต่อหน้าและลับหลังคือ ช่วยบอกแจ้งสิ่งที่เป็นประโยชน์ สั่งสอน แนะนำตักเตือน ด้วยความหวังดี กล่าววาจาสุภาพ แสดงความเคารพนับถือทั้งต่อหน้า และลับหลัง
สาราณียธรรม หมายถึงข้อใดสาราณียธรรม คือ ธรรมที่ท าให้ระลึกถึงกัน ท าให้เป็นที่รัก ท าให้เป็นที่เคารพ เป็นไปเพื่อความ สงเคราะห์กัน เพื่อความไม่วิวาทกัน เพื่อความสามัคคีกัน เพื่อความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน มี6 ประการ ได้แก่
|