ปัจจัย ที่ ส่ง ผลต่อการสถาปนาอาณาจักรอยุธยา ด้าน ภูมิศาสตร์

สมเด็จพระรามาธิบดีที่  1 (อู่ทอง) ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีได้ผลสำเร็จ มีปัจจัยที่สำคัญ ดังนี้

1.สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (อู่ทอง) เคยเป็นเจ้าเมืองใหญ่ที่มีกำลังไพร่พลมาก่อนประกอบกับทรงมีอำนาจและอิทธิพลทางการเมืองสูง เพราะมีเมืองสุพรรณภูมิและเมืองละโว้เป็นฐานอำนาจที่สำคัญในฐานะที่เป็นเมืองเครือญาติช่วยสนับสนุน

2.บริเวณที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยามีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก เพราะมีแม่น้ำสำคัญ 3 สายไหลผ่าน คือ แม่น้ำเจ้าพระยา ทางทิศตะวันตกและทางทิศใต้ แม่น้ำลพบุรี ทางทิศเหนือ และแม่น้ำป่าสักทางทิศตะวันออก ซึ่งแม่น้ำทั้ง 3 สายไหลมาบรรจบกันและล้อมรอบ ทำให้ราชธานีมีสภาพเป็นเกาะ การคมนาคมทั้งในและต่างประเทศสะดวกใกล้ทะเล และมีความเหมาะสมในด้านยุทธศาสตร์ เพราะแม่น้ำล้อมรอบ ยากแก่การเข้าโจมตีของข้าศึก

3.ที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาได้เปรียบว่าสุโขทัยทั้งทางด้านเศรษฐกิจและยุทธศาสตร์เพราะอยู่ใกล้ปากแม่น้ำ จึงมีโอกาสติดต่อค้าขายตลอดจนซื้ออาวุธจากต่างประเทศ โดยเฉพาะการติดต่อค้าขายกับจีนได้สะดวก

4.สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (อู่ทอง) ทรงใช้นโยบายทางการทูตทำไมตรีกับแคว้นใกล้เคียงโดยเฉพาะกับอาณาจักรขอม และอาณาจักรสุโขทัยที่เริ่มเสื่อมอำนาจลงเรื่อยๆ หลังสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชเป็นต้นมา