ศาสนพิธีในทางพระพุทธศาสนาสามารถจำแนกได้ทั้งหมด 4 ประเภท ดังนี้ 1.กุศลพิธี หมายถึง พิธีบำเพ็ญกุศล เป็นเรื่องพิธีกรรมต่างๆ เกี่ยวกับการอบรม ความดีงามทางพระพุทธศาสนาเฉพาะตัวบุคคล คือ เรื่องสร้างความดีแก่ตน 2. บุญพิธี หมายถึง พิธีทำบุญเนื่องด้วยประเพณีในครอบครัวของพุทธศาสนิกชน เป็นประเพณีเกี่ยวกับชีวิตของคนไทยทั่วไป ส่วนมากทำกันเกี่ยวกับการฉลอง การต้องการสิริมงคล การตาย ในเรื่องเหล่านี้นิยมทำบุญทางพระพุทธศาสนา เช่น ทำบุญเลี้ยงพระและ ตักบาตร จึงเกิดมีพิธีกรรม ที่ถือสืบๆ กันมาแต่โบราณ โดยแยกเป็น 2 ประเภท คือ ทำบุญงานมงคล และทำบุญงานอวมงคล 3. ทานพิธี หมายถึงพิธีถวายทาน นิยมบำเพ็ญกันอยู่ทั่วไป การถวายทาน คือ การถวายวัตถุที่ควรให้เป็นทาน ลักษณะการถวายทานมี 2 อย่าง คือ 1) ถวายเจาะจงเฉพาะรูปนั้นรูปนี้อย่างหนึ่ง เรียกว่า "ปาฏิบุคลิกทาน" ไม่จำต้องมีพิธีกรรมอะไรในการถวาย เพราะผู้ถวายเกิดศรัทธา จะถวายสิ่งไร แก่ภิกษุหรือสามเณรรูปใด ก็จัดสิ่งนั้นมอบถวายเฉพาะรูปนั้น เป็นรายบุคคล สำเร็จเป็นทานแล้ว และผู้รับปาฏิบุคคลทาน จะอนุโมทนาอย่างไรนั้น ก็เป็นเรื่องส่วนบุคคลเช่นกัน 2) ถวายไม่เจาะจงรูปใด มอบเป็นของกลางให้สงฆ์จัดเฉลี่ยกันใช้สอยเอง อีกอย่างหนึ่ง เรียกว่า "สังฆทาน" เป็นการถวายสงฆ์เกี่ยวกับพระสงฆ์ส่วนรวมในวัด จัดเป็นการสงฆ์ไม่ใช่การบุคคลดังกล่าว 4.ปกิณกะพิธี หมายถึง พิธีเบ็ดเตล็ดอื่น ๆ ได้แก่ 1. วิธีแสดงความเคารพพระ 2.วิธีประเคนของพระ 3.วิธีทำหนังสืออาราธนาและทำใบปวารณาถวายจตุปัจจัย |