แรงงาน ที่ ผู้เป็นหุ้นส่วน นำมา ลงทุน นั้น ให้บันทึก ไว้ใน บัญชี ใด

หน่วยที่
4

การบันทึกรายการ
เปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน

การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1026 “ผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนต้อง
มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดมา หุ้นด้วยในห้างหุ้นส่วน โดยสิ่งที่นำมาลงหุ้นด้วยนั้นจะ
เป็นเงิน หรือทรัพย์สินสิ่งอื่น หรือลงแรงงานก็ได้” จากบทบัญญัติดังกล่าว
กฎหมายกำหนดให้ผู้เป็นหุ้นส่วนต้องนำสิ่งหนึ่งสิ่งใดมาลงหุ้นด้วย ซึ่งได้
เงินสด สินทรัพย์อื่น ๆ แรงงาน มาลงทุนเพื่อจัดตั้งห้างหุ้นส่วน และนอกจาก
การลงทุนด้วยสินทรัพย์แล้ว ผู้เป็นหุ้นส่วนอาจโอนหนี้สินมาด้วยได้ ดังนั้น
การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วนในวันเริ่ม กิจการจะทำให้ทราบ

ว่าผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคนนำสินทรัพย์ประเภทใดมาลงทุน

การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน

อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ทรัพย์สินที่นำมาลงหุ้นไม่รู้ราคาที่แน่นอน
เนื่องจากไม่ได้มีการตีราคาไว้ ตั้งแต่แรก ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าสิ่งที่
นำลงหุ้นด้วยกันมีค่าเท่ากัน โดยการนำสินทรัพย์มาลงทุนนั้น จะต้อง
ตีราคาสินทรัพย์ด้วยราคายุติธรรม (Fair Value) ณ วันที่นำมาลงทุน

ด้วย

หมายเหตุ แรงงานที่นำมาลง
ทุน ได้แก่ แรงกาย ชื่อเสียง สติ
ปัญญา ความรู้และความสามารถของผู้เป็นหุ้นส่วน

การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน

ราคายุติธรรม หมายถึง จำนวนที่ผู้ซื้อและผู้ขายตกลงแลกเปลี่ยน
สินทรัพย์กัน โดยทั้งสองฝ่ายมีความรู้และเต็มใจในการแลกเปลี่ยน
และต่อรองกันได้อย่างอิสระ

ราคาตลาด หมายถึง จำนวนเงินที่กิจการสามารถได้รับจากการขาย
สินทรัพย์ในตลาดที่มี ลักษณะเหมือนกัน โดยผู้ซื้อและผู้ขายเต็มใจซื้อ
ขายในตลาดนั้น รวมทั้งต้องเป็นการกระทำอย่างเปิดเผยต่อ
สาธารณชน

การบันทึกรายการเปิดบัญชี (Opening Entries) ของห้างหุ้นส่วน
ในวันเริ่มกิจการนั้น สามารถ แบ่งออกเป็น 4 ลักษณะ ดังนี้
1. การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำเงินสดมาลงทุน
2. การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำสินทรัพย์อื่น ๆ มา
ลงทุน
3. การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำแรงงานมาลงทุน
4. การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำสินทรัพย์มาลงทุน
แต่ไม่ได้มีมูลค่าไว้

การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำเงินสดมาลงทุน

หุ้นส่วน เงินสด ห้างหุ้นส่วน

เดบิต เงินสด xx
เครดิต ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนคนที่ 1 xx
ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนคนที่ 2 xx

หุ้นส่วนนำเงินสดมาลงทุน

ตัวอย่างที่ 1 ในวันที่ 1 มกราคม 2557 ณเดชน์ ญาญ่า และโบวี่ ตกลงเข้าเป็นหุ้น

ส่วนกัน เพื่อจัดตั้งห้างหุ้นส่วน โดยนำเงินสดมาลงทุน 20,000 บาท 30,000 บาท

และ 40,000 บาท ตามลำดับ

การบันทีกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นดังนี้

สมุดราสยมุวดันราทยั่ววันไทปั่
วไป หน้า 1 หน้า 1

พ.ศ. 2557 เลขที่ เดบิต เครดิต
บัญชี บาท สต. บาท
รายการ

เดือน วันที่ สต.

ม.ค. 1 เงินสด   90,000 -

ทุน-ณเดชน์

20,000 -

                ญาญ่า      30,000 -

                ทุน-โบวี่      40,000  -

    หุ้นส่วนแต่ละคนนำเงินสดมาลงทุน

การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำสินทรัพย์อื่น ๆ มาลงทุน

หุ้นส่วน สินทรัพย์อื่น ๆ ห้างหุ้นส่วน
เช่น อาคาร ที่ดิน อุปกรณ์ เครื่อง

ตกแต่ง รถยนต์ เป็นต้น

เดบิต สินทรัพย์อื่น ๆ xx
เครดิต ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนคนที่ 1 xx
ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนคนที่ 2 xx

หุ้นส่วนนำสินทรัพย์อื่น ๆ มาลงทุน

ตัวอย่างที่ 2 ในวันที่ 1 มกราคม 2557 ราณี จิรายุ และนิษฐา ตกลงเข้าเป็นหุ้นส่วนกัน เพื่อจัดตั้งห้างหุ้นส่วน โดย

นำเงินสด และสินทรัพย์มาลงทุนดังนี้

1. ราณีนำเงินสด 20,000 บาท และลูกหนี้การค้าจำนวน 30,000 บาท มาลงทุนในห้าง

2. จิรายุนำเครื่องตกแต่งมาลงทุนราคาทุน 30,000 บาท และราคาตลาด 25,000 บาท

3. นิษฐานำเงินสดมาลงทุน 10,000 บาท และนำสินค้ามาลงทุนอีก 22,000 บาท

การบันทีกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นดังนี้

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1

พ.ศ. 2557 เดบิต เครดิต
บาท บาท
รายการ เลขที่บัญชี

เดือน วันที่ สต. สต.

ม.ค. 1 เงินสด (20,000 + 10,000)   30,000 -

    ลูกหนี้การค้า   30,000  -

    สินค้า   22,000  -

    เครื่องตกแต่ง   25,000  -

                ทุน-ราณี      50,000 -

                ทุน-จิรายุ      25,000  -

                ทุน-นิษฐา      32,000 -

    หุ้นส่วนนำเงินสดและสินทรัพย์อื่น ๆ มาลงทุน

ในกรณีที่ผู้เป็นหุ้นส่วนอาจนำเงินสด สินทรัพย์อื่น และหนี้สินมาลงทุนด้วยนั้น ให้บันทึกบัญชี ทุน

ของผู้เป็นหุ้นส่วนแต่ละคน ด้วยการนำยอดรวมสินทรัพย์ทั้งสิ้นหักยอดรวมหนี้สิน โดยสามารถ

บันทึก รายการเปิดบัญชี ดังนี้

หุ้นส่วน - เงินสด ห้างหุ้นส่วน
- สินทรัพย์อื่น เช่น อาคาร ที่ดิน

อุปกรณ์ เครื่องตกแต่ง รถยนต์ เป็นต้น

- หนี้สิน เช่น เจ้าหนี้ื เงินกู้ เป็นต้น

เดบิต เงินสด xx
สินทรัพย์อื่น ๆ xx
เครดิต หนี้สิน
ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนคนที่ 1 xx
ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนคนที่ 2 xx

หุ้นส่วนนำเงินสด สินทรัพย์อื่น ๆ และหนี้สินมาลงทุน

ตัวอย่างที่ 3 วันที่ 1 มกราคม 2557 เต้ยและเต้น ตกลงเข้าเป็นหุ้นส่วนกัน โดยเต้ยนำ
เงินสด50,000 บาท และอุปกรณ์ 25,000 บาท ส่วนเต้นนำเงินสด 10,000 บาท สินค้า30,000 บาท
และเจ้าหนี้จำนวน 20,000 บาท มาลงทุน
การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นดังนี้

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2557 เดบิต บาท สต.
บาท สต.   
รายการ เลขที่บัญชี   
60,000 -    
เดือน วันที่ 30,000  -
25,000 - 20,000 - 
ม.ค. 1 เงินสด (50,000 + 10,000)      75,000 -
   20,000  -
    สินค้า

      อุปกรณ์

                เจ้าหนี้

                ทุน-เต้ย

                ทุน-เต้น (10,000 + 30,000 - 20,000)

    หุ้นส่วนนำเงินสด สินทรัพย์ หนี้สินมาลงทุน

การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำแรงงานมาลงทุน

แรงงาน หมายถึง แรงกาย สติปัญญา ความรู้ ความสามารถ ความเชี่ยวชาญ
ชื่อเสียงของ ผู้เป็นหุ้นส่วน หากหุ้นส่วนลงทุนเป็นแรงงานให้ถือเสมือนว่าเป็น
ค่าความนิยม (Goodwill) ที่หุ้นส่วนผู้นั้น นำมาลงทุนในห้างหุ้นส่วน ซึ่งควร

ตกลงกันให้ชัดเจนว่าจะบันทึกในสมุดบัญชีของห้างหุ้นส่วนหรือไม่และตี
ราคามูลค่าเท่าใด ขึ้นอยู่กับข้อตกลงกันที่ระบุไว้ในสัญญา

ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดได้ลงแต่แรงงานของตนเข้าเป็นหุ้น และในสัญญาเข้า
หุ้นส่วนมิได้ตีราคาค่าแรงไว้ให้คำนวณส่วนกำไรของผู้ที่เป็นหุ้นส่วนด้วย
ลงแรงงานนั้นด้วยส่วนตัวเฉลี่ยของผู้เป็นหุ้นส่วน ซึ่งได้ลงเงินหรือลง
ทรัพย์สินเข้าหุ้นด้วย

การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนนำแรงงานมาลงทุน

ในการบันทึกบัญชีของห้างหุ้นส่วน ให้บันทึกแรงงานเป็นบัญชีค่าความนิยม ซึ่งจัดเป็นบัญชี สินทรัพย์
ประเภทไม่หมุนเวียน จะแสดงในงบแสดงฐานะการเงินของห้างหุ้นส่วน ณ วันสิ้นงวดบัญชี หุ้นส่วนแต่ละคน
ควรตกลงในเรื่องของการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับแรงงานไว้ให้ชัดเจนว่าจะมีมูลค่าเท่าใด ซึ่งขึ้นอยู่กับข้อตกลง
ดังต่อไปนี้

1. ถ้าให้สิทธิได้รับคืนทุน จะบันทึกเป็นค่าความนิยมของผู้เป็นหุ้นส่วนไว้ในสมุดบัญชีของห้างหุ้นส่วน
ดังนี้

เดบิต ค่าความนิยม xx
เครดิต ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนที่นำแรงงานมาลงทุน xx

หุ้นส่วนนำแรงงานมาลงทุน

ตัวอย่างที่ 4 วันที่ 1 มกราคม 2557 อาทิตย์และมัทรี ตกลงเข้าเป็นหุ้นส่วนกัน โดยนำเงินสดมา
ลงทุนคนละ 60,000 บาท และอาทิตย์ลงทุนด้วยแรงงานมูลค่า 30,000 บาท ทั้งสองตกลงกันไว้ใน
สัญญาว่าให้อาทิตย์มีสิทธิได้รับคืนทุน
การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นดังนี้

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2557 เลขที่ เดบิต บาท สต.
บัญชี บาท สต.   
รายการ 120,000 -

 เดือน วันที่
30,000 - 90,000 -
     60,000  -
ม.ค. 1 เงินสด

   ค่าความนิยม

                ทุน-อาทิตย์

                ทุน-มัทรี

    หุ้นส่วนนำเงินสดและแรงงานมาลงทุน

2. ถ้าไม่มีสิทธิได้รับคืนทุน จะไม่มีการบันทึกมูลค่าที่เป็นแรงงานไว้ในสมุดบัญชีของห้าง หุ้นส่วน แต่จะระบุไว้
ในสัญญาเท่านั้น

ตัวอย่างที่ 5 วันที่ 1 กรกฎาคม 2557 นรีและโทนี่ ตกลงเข้าเป็นหุ้นส่วนกัน โดยนำเงินสดมาลงทุน คนละ
50,000 บาท และโทนี่ลงทุนด้วยแรงงานมูลค่า 50,000 บาท ทั้งสองตกลงกันไว้ ในสัญญาว่าโทนี่ไม่มี
สิทธิได้รับคืนทุน
การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นดังนี้

พ.ศ. 2557 สมุดรายวันทั่วไป เลขที่ เดบิต หน้า 1
รายการ บัญชี บาท สต. เครดิต
100,000 -  บาท สต.
เดือน วันที่

    ม.ค. 1 เงินสด      50,000 -
   50,000  -
                ทุน-นรี

                ทุน-โทนี่

    หุ้นส่วนนำเงินสดและแรงงานมาลงทุน

ถ้าในสัญญาเข้าเป็นห้างหุ้นส่วนไม่ได้มีมูลค่าของแรงงานไว้ ตามประมวล
กฎหมายแพ่งและ พาณิชย์ให้คำนวณส่วนในทุน หรือทุน หรือค่าแรงงานของผู้
เป็นหุ้นส่วน ดังต่อไปนี้

ส่วนในทุน = ส่วนตัวเฉลี่ยของผู้เป็นหุ้นส่วนซึ่งนำเงิน หรือสินทรัพย์อื่นมาลงทุน
(ทุนหรือค่าแรงงาน)

ตัวอย่างที่ 6 วันที่ 1 มีนาคม 2557 ปะการัง ปุยฝ้าย และเอกชเยศร์ ตกลงเป็น
หุ้นส่วนกัน โดย ปะการังนำเงินสดมาลงทุน 50,000 บาท ปุยฝ้ายลงทุนด้วย
เงินสด 30,000 บาท ลูกหนี้ 5,000 บาท และสินค้าคงเหลือ 25,000 บาท ส่วน
เอกชเยศร์นำแรงงานมา ลงทุนและมีสิทธิได้รับคืนทุนแต่ไม่ได้ตีราคาไว้

การคำนวณทุนของเอกชเยศร์ เป็นดังนี้
ส่วนในทุน = ส่วนถัวเฉลี่ยของผู้เป็นหุ้นส่วนซึ่งนำเงิน หรือสินทรัพย์อื่นมาลงทุน

(ทุนหรือค่าแรงงาน)
ทุน-เอกชเยศ = 50,000+30,000+5,000+25,000

2 = 55,000 บาท
การบันทึกรายงานการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นต้น

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2557 เดบิต บาท สต.
บาท   
รายการ เลขที่บัญชี   
80,000   
เดือน วันที่   5,000 สต.

  - 
ม.ค. 1 เงินสด   25,000  - 50,000 -

55,000 - 60,000 -
    สินค้า     - 55,000  -

            อุปกรณ์

      ค่าความนิยม

                ทุน-ปะการัง

                ทุน-ปุยฝ้าย

                ทุน-เอกชเยศร์

    หุ้นส่วนนำเงินสด สินทรัพย์อื่นและแรงงานมาลงทุน

การบันทึกรายการเปิดบัญชีกรณีหุ้นส่วนสินทรัพย์มาลงทุน แต่ไม่ได้ตีมูลค่า

ตัวอย่างที่ 7 วันที่ 1 มกราคม 2557 เหน่งและโหน่ง ตกลงเป็นหุ้นส่วนกันโดยเหน่งนำที่ดินมา
ลงทุนแต่ไม่ได้ตีมูลค่าไว้ ส่วนโหน่งนำเงินสดมาลงทุนจำนวน 150,000 บาท ดังนั้น กฎหมายให้
ถือว่าเหน่งนำที่ดิน อาคารและอุปกรณ์มาลงทุนจำนวน 150,000 บาท เท่ากับโหน่ง
การบันทึกรายการเปิดบัญชีของห้างหุ้นส่วน เป็นดังนี้

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2557 เดบิต บาท สต.
บาท สต.   
รายการ เลขที่บัญชี

150,000 -  150,000 -
เดือน วันที่   150,000 - 150,000  -

     ม.ค. 1 เงินสด

     ที่ดิน

                ทุน-เหน่ง

                ทุน-โหน่ง

    หุ้นส่วนนำเงินสด และที่ดินมาลงทุน

แบบทดสอบหลังเรียน

แรงงานที่ผู้เป็นหุ้นส่วนนำมาลงทุนและมีสิทธิได้รับคืนทุนจะบันทึกบัญชีไว้ในบัญชีใด

1. ถ้าให้สิทธิได้รับคืนทุน จะบันทึกเป็นค่าความนิยมของผู้เป็นหุ้นส่วนไว้ในสมุดบัญชีของห้างหุ้นส่วน ดังนี้ เดบิต ค่าความนิยม XX. เครดิต ทุน-ผู้เป็นหุ้นส่วนที่นำแรงมาลงทุน XX. หุ้นส่วนนำแรงงานมาลงทุน

การลงทุนครั้งแรกจะบันทึกไว้ในบัญชีใด

บัญชีที่เกี่ยวข้องกับส่วนของเจ้าของกิจการเจ้าของคนเดียว ประกอบด้วย 1. บัญชีทุน (Capital Account) เป็นบัญชีที่ใช้บันทึกรายการเปลี่ยนแปลงใน ส่วนของเจ้าของเริ่มตั้งแต่ การลงทุนเริ่มแรก การเปลี่ยนแปลงทุนเนื่องจากการเพิ่มทุน ถอนทุน และการรับส่วนแบ่งจากผลการดาเนินงาน เจ้าของนาสินทรัพย์มาลงทุน เจ้าของถอนเงินหรือสินทรัพย์

ส่วนในทุนของผู้เป็นหุ้นส่วน หมายถึงอะไร

ส่วนในทุนของผู้เป็นหุ้นส่วน หมายถึง สินทรัพย์ที่หุ้นส่วนมีอยู่ในห้างหุ้นส่วน ซึ่งเป็นเงินสดหรือสินทรัพย์อื่น ที่ผู้เป็นหุ้นส่วนนำมาลงทุนในตอนจัดตั้งห้างหุ้นส่วน สิทธิส่วนได้เสียของผู้เป็นหุ้นส่วนอาจเปลี่ยนแปลงได้ภายหลังจากดำเนินงาน เนื่องจากผู้เป็นหุ้นส่วนอาจนำเงินสดมาลงทุนเพิ่ม ถอนทุน หรือได้รับส่วนแบ่งกำไร

การบันทึกบัญชีวิธีใดที่บันทึกการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วนทั้งหมด

วิธีทุนเปลี่ยนแปลง (Alternative Capital Method) ห้างหุ้นส่วนจะบันทึกการเปลี่ยนแปลงในส่วนทุนของหุ้นส่วนทุกรายการ เช่น เงินลงทุนเริ่มแรก การเพิ่มทุน การลดทุน ส่วนแบ่งกําไรขาดทุนเงินเดือน หุ้นส่วน โบนัสหุ้น ส่วน ดอกเบี้ยเงินทุน ฯลฯ ในบัญชีทุนบัญชีเดียว

แรงงานที่ผู้เป็นหุ้นส่วนนำมาลงทุนและมีสิทธิได้รับคืนทุนจะบันทึกบัญชีไว้ในบัญชีใด การลงทุนครั้งแรกจะบันทึกไว้ในบัญชีใด ส่วนในทุนของผู้เป็นหุ้นส่วน หมายถึงอะไร การบันทึกบัญชีวิธีใดที่บันทึกการเปลี่ยนแปลงในส่วนของผู้เป็นหุ้นส่วนทั้งหมด ถ้าผู้เป็นหุ้นส่วนนำสินทรัพย์มาลงทุน จะบันทึกบัญชีตามข้อใด แบบฝึกหัดการบัญชีห้างหุ้นส่วน พร้อมเฉลย การที่หุ้นส่วนนำสินทรัพย์มาลงทุน มีหลักการตีราคาอย่างไร คำนวณหา ส่วนในทุนของหุ้นส่วนแต่ละคน การลงทุนด้วยแรงงาน กรณีมีข้อตกลงว่าไม่ต้องจ่ายคืนทุนจะบันทึกบัญชีอย่างไร เมื่อห้างหุ้นส่วนได้รับดอกเบี้ยเงินทดรองจากหุ้นส่วนเป็นเงินสด จะบันทึกบัญชีอย่างไร การบันทึกบัญชีห้างหุ้นส่วน