ตอกไม้ไผ่สามารถนํามาประดิษฐ์บรรจุภัณฑ์ชนิดใดได้บ้าง

ผลิตภัณฑ์ หรือบ่งบอกชนิดของสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่อยู่ภายใน ข้อมูลผู้ผลิต วิธีการใช้และ อดีต ปัจจบุ นั อนาคต

เก็บรักษา วันผลิตและวันหมดอายุ โดยเฉพาะสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ประเภทอาหารและยา ๕. นักเรียนวิเคราะห์และอภิปราย
๔. ส่งเสริมการขายสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ต้องมีรูปแบบ สีสันสวยงาม สะดุดตา บรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งที่มี
เคร่ืองหมายรีไซเคิล กล่องไม้ใส่ของ
ดึงดูดใจผู้ซื้อ แตกต่างจากสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ของคู่แข่งทางการตลาด เพื่อให้ง่ายต่อการจดจำา ที่ระลึก ขวดแก้วฝาเกลียว แล้ว

และช่วยลดความผิดพลาดในการหยิบสินค้าที่ไม่ต้องการได้
๕. เพิ่มมูลค่าของสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ เมื่อบรรจุภัณฑ์มีความสวยงามดึงดูดใจผู้ซื้อ

จะสร้างความนิยมในสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ ส่งผลให้ขายสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ได้ในราคาที่สูงขึ้น
๖. รณรงค์ในเรื่องต่าง ๆ บรรจุภัณฑ์จะต้องมีสัญลักษณ์ ภาพ ฉลาก หรือข้อความโน้มน้าวใจ

ให้ผู้ซื้อต้องการมีส่วนร่วมในการทำาสิ่งใดสิ่งหนึ่งเพื่อประโยชน์ต่อส่วนรวม เช่น สัญลักษณ์รีไซเคิล

ฉลากเขียว ฉลากประหยัดไฟเบอร์ ๕ ข้อความ “กินของไทยใช้ของไทย” หรือข้อความเชิญชวนให้

รักษาสิ่งแวดล้อม

สญั ลกั ษณร์ ีไซเคลิ ฉลากเขียว วิเคราะห์และอภิปรายว่าบรรจุภัณฑ์
แต่ละอย่างได้ทำาหน้าท่ีของบรรจุภัณฑ์
ฉลากประหยดั ไฟเบอร์ ๕ ข้อความเชญิ ชวนใหร้ กั ษาสง่ิ แวดลอ้ ม หน้าท่ีใดบ้าง
๖. นักเรียนคิดประเมินเพ่ือเพ่ิมคุณค่า
โ ด ย คิ ด แ น ว ท า ง ที่ จ ะ นำ า ค ว า ม รู้
เก่ียวกับบรรจุภัณฑ์ไปประยุกต์ใช้
ในชวี ิตประจำาวนั

61

เสริมความรู้ ครูควรสอน

ฉลากเขียว คือ ฉลากที่ใช้กับผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ และมีผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อม
น้อยกวา่ เมอ่ื เปรยี บเทียบกับผลิตภัณฑท์ ีท่ ำาหน้าท่ีอยา่ งเดยี วกนั

61 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ข้ันคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้

Gathering Processing

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ขัน้ คิดวิเคราะห์

และสรุปความรู้ บรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติ

๗. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น คนไทยนับว่าเป็นนักออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่มี
ว่ า บ ร ร จุ ภั ณ ฑ์ จ า ก วั ส ดุ ธ ร ร ม ช า ติ
มีประโยชน์ต่อมนุษย์และส่ิงแวดล้อม ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ที่น่ายกย่องอย่างยิ่ง จะเห็น
อยา่ งไร
จากน้ันร่วมกันแสดงความคิดเห็น ได้จากการนำาวัสดุธรรมชาติ เช่น ใบตอง ใบตาล ทาง-
โดยตอบคำาถาม ดังนี้
• วัสดุธรรมชาติชนิดใดบ้างท่ีนิยม มะพร้าว ใบเตย มาคิดประดิษฐ์เป็นบรรจุภัณฑ์ใส่ขนม
นำามาออกแบบเป็นบรรจภุ ัณฑ์
(ใบตอง ใบตาล ทางมะพร้าว ใบเตย หรืออาหารคาว นำาไม้ไผ่มาจักสานเป็นตะกร้า ชะลอม การนาำ ใบตองมาทำาเปน็ บรรจุภณั ฑ์
นำามาประดิษฐ์เป็นบรรจุภัณฑ์ใส่ขนมหรือ
อาหารคาว นำาไม้ไผ่มาจักสานเป็นตะกร้า บรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติเป็นบรรจุภัณฑ์ที่ออกแบบและประดิษฐ์มาเพื่อวัตถุประสงค์
ชะลอม)
• วัสดุธรรมชาติประเภทเส้นใย ในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยช่วยลดปริมาณขยะ และย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ จึงไม่เป็นอันตราย
มขี อ้ ดอี ยา่ งไร
(ตัวอย่างคำาตอบ มีราคาถูก บางชนิด ต่อสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ยังประหยัดค่าใช้จ่าย เมื่อเลือกใช้วัสดุธรรมชาติที่มีมากในท้องถิ่นของ
หาได้ง่า และสามารถนำามาแปรรูป
เพอ่ื นำากลบั มาใชใ้ หม่ได้) ตนเอง หรือวัสดุที่สามารถนำากลับมาใช้ใหม่ได้

๑. วสั ดุที่ใช้ทาำ บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดุธรรมชาติ

วัสดุธรรมชาติที่ได้มาจากพืชและนำามาใช้ทำาบรรจุภัณฑ์ได้ มีดังนี้

๑.๑ วัสดุธรรมชาติประเภทเส้นใย ในประเทศไทยมีพืชที่สามารถนำาเส้นใยมาทำาบรรจุภัณฑ์

ได้อยู่ทั่วประเทศ เช่น กล้วย หวาย เตยปาหนัน กก กระจูด ผักตบชวา หญ้าแฝก หญ้าสามเหลี่ยม

เถาวัลย์ ย่านลิเภา ปอสา ป่านศรนารายณ์ โดยวัสดุเหล่านี้บางชนิดต้องนำามาแปรสภาพก่อน เช่น

ผักตบชวา เตยปาหนัน กระจูด กล้วย ต้องนำามาตากแห้ง ฟอกขาว อบกำามะถัน ฟั่นเกลียวก่อนสาน

ขึ้นรูปเป็นตะกร้าใส่สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ ส่วนเส้นใยฝ้าย ใยไหม นำามาทอเป็นผ้าแล้วตัดเย็บเป็น

ถุงผ้าสำาหรับใส่ของ

๑.๒ วัสดุธรรมชาติที่แปรรูปเป็นแผ่นและรูปทรงต่าง ๆ เช่น กระดาษแปรรูปมาจากเยื่อไม้

ไม้ยูคาลิปตัส หรือต้นสา นำามาประดิษฐ์เป็นบรรจุภัณฑ์ประเภทถุงกระดาษ กระป๋องกระดาษ

กล่องกระดาษ

กระดาษเป็นวัสดุที่นิยมนำามาประดิษฐ์เป็นบรรจุภัณฑ์มากที่สุด เพราะออกแบบเป็น

หีบห่อได้หลายรูปแบบ ตัดและพับได้ง่าย มีความคงรูป นำ้าหนักเบา สามารถพิมพ์สีสันได้สวยงาม

นอกจากนี้ยังมีราคาถูก สามารถแปรรูปเพื่อนำากลับมาใช้ใหม่ได้ ทำาลายได้ง่าย และปรับปรุงคุณภาพ

ให้เหมาะสมกับการใช้งานได้หลายรูปแบบ เช่น เคลือบพลาสติกหรือเคลือบไขเพื่อป้องกันความชื้น

ประกบกระดาษกับแผ่นฟิล์ม พลาสติก หรือแผ่นเปลวอะลูมิเนียม เพื่อป้องกันการซึมผ่านของ

ไอนำ้า อากาศ และกลิ่น

62

สุดยอดคู่มือครู 62

ข้ันปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ข้ันส่ือสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพื่อเพ่ิมคุณค่า

Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

St asean

กระดาษที่นิยมนำามาประดิษฐ์เป็นบรรจุภัณฑ์ชนิดต่าง ๆ มี ๒ ประเภท ดังนี้ ep 2 ขนั้ คดิ วเิ คราะห์
๑) กระดาษคราฟต์หรือกระดาษเหนียวสีนำ้าตาล นิยมนำามาประดิษฐ์เป็นถุงกระดาษ
ที่มีความเหนียวหลายชั้น หรือนำามาแปรรูปเป็นกระดาษลูกฟูก เพื่อใช้ทำากล่องกระดาษลูกฟูก และสรปุ ความรู้
ซึ่งบรรจุภัณฑ์ประเภทถุงหรือกล่อง สามารถใช้เป็นสื่อโฆษณาชื่อผลิตภัณฑ์หรือชื่อผู้ผลิตได้อีกด้วย
๘. นักเรียนร่วมกันยกตัวอย่างบรรจุภัณฑ์
ทร่ี ูจ้ กั ให้ไดม้ ากท่สี ดุ เขียนเปน็ แผนภาพ
ความคดิ
ตัวอยา่ งแผนภาพความคิด

ถงุ กระดาษเหนียวหลายชน้ั กล่องกระดาษลกู ฟกู ลงั ถุงกระดาษ
ตัวอยา่ ง
๒) กระดาษแข็ง นิยมนำามาประดิษฐ์เป็นกล่องกระดาษแข็ง ทั้งแบบกล่องกระดาษแข็ง บรรจภุ ัณฑ์
พับได้ และกล่องกระดาษแข็งคงรูป

กลอ่ งไม้ กลอ่ งกระดาษสา

กล่องกระดาษแขง็ พบั ได้ กลอ่ งกระดาษแข็งคงรูป ๙. นกั เรยี นรว่ มกนั วเิ คราะหแ์ ละอภปิ รายวา่
บรรจภุ ณั ฑท์ ยี่ กตวั อยา่ งในขอ้ ๘ ชนดิ ใด
๑.๓ วัสดุธรรมชาติประเภทไม้ วัสดุประเภทไม้ส่วนใหญ่นิยมนำามาทำาบรรจุภัณฑ์เพื่อ เป็นบรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติ
การขนส่ง เช่น กล่องใส่ขนมอบ เครื่องดื่มหมักบ่มชนิดต่าง ๆ เครื่องปั้นดินเผา แก้ว ส่วนไม้ไผ่ พรอ้ มอธิบายเหตผุ ลประกอบ

ชนิดต่าง ๆ นำามาจักเป็นเส้นเล็ก ๆ แล้วสานขึ้นรูปเป็นชะลอม ตะกร้า กระจาด เข่ง หรือกล่องขนาด ๑๐. นักเรียนร่วมกันจำาแนกบรรจุภัณฑ์
ท่ียกตัวอย่างในข้อ ๘ ตามประเภท
ต่าง ๆ บรรจุสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ประเภทอาหาร วัสดุธรรมชาติท่ีใช้สร้างบรรจุภัณฑ์
ลงในตารางบนกระดาน
ตัวอย่างตาราง

กลอ่ งไม้ ชะลอมสานจากไมไ้ ผ่ กลอ่ งสานจากไม้ไผ่ ประเภท รายการบรรจภุ ณั ฑ์
วัสดุธรรมชาติ
63 ท่ใี ชส้ ร้างบรรจุภณั ฑ์

วสั ดุธรรมชาติ กลอ่ งกระดาษสา
ประเภทเส้นใย

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 วัสดธุ รรมชาติ ถงุ กระดาษ ลัง
ทแ่ี ปรรูปเป็นแผ่น
นักเรียนร่วมกันออกแบบและสร้างส่ิงของเคร่ืองใช้จากกล่องกระดาษลูกฟูก และรปู ทรงตา่ ง ๆ
หลาย ๆ ชิน้ งาน ให้กลุ่มตวั อยา่ งทดลองใช้ ชน้ิ งานใดได้รับความนยิ มและใช้งานไดด้ ี
จึงเผยแพรค่ วามร้ตู ่อไป วสั ดธุ รรมชาติ กล่องไม้
ประเภทไม้

63 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้

Gathering Processing

บูรณาการทักษะศตวรรษท่ี 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

St ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์ ๒. การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ

และสรุปความรู้ โครงสร้างของบรรจุภัณฑ์โดยทั่วไปจะแบ่งชั้นของบรรจุภัณฑ์ที่ห่อหุ้มหรือปกปิดตัวสินค้า

๑๑. นักเรียนวิเคราะห์บรรจุภัณฑ์ท่ีมี ไว้ ๓ ชั้น ดังนี้
เอกลักษณ์แตกตา่ งกัน ๓ ชนิด ดงั น้ี บรรจุภัณฑ์ชั้นใน จะห่อหุ้มและสัมผัสกับตัวสินค้าหรือผลิตภัณฑ์โดยตรง
๑ กล่องนำา้ ผลไม้ท่ีมภี าพพิมพ์ บรรจุภัณฑ์ชั้นที่สอง จะห่อหุ้มและรวบรวมบรรจุภัณฑ์ชั้นในไว้ด้วยกัน หรือเป็นชุด
บรรจุภัณฑ์ชั้นนอก จะรวบรวมสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ทั้งหมดเพื่อความสะดวกในการขนส่ง
การออกแบบบรรจุภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติจะต้องออกแบบ ๒ ส่วนด้วยกัน ได้แก่ การออกแบบ
รปู ผลไม้ตรงกับผลติ ภณั ฑ์
ในกลอ่ ง โครงสร้างบรรจุภัณฑ์ทั้ง ๓ ชั้น และการออกแบบกราฟิกหรือภาพบนบรรจุภัณฑ์ โดยมีข้อควรคำานึงถึง
๒ กล่องเคก้ ท่มี ีส่วนจับถือได้
๓ ชะลอมสานใส่ผลไมก้ วน ดังนี้
ทห่ี ่อกระดาษแก้ว ๒.๑ บรรจุภัณฑ์ควรมีเอกลักษณ์โดดเด่นสะดุดตาและสื่อความหมายได้ โดยการใช้ความคิด
จากนั้นร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า
สร้างสรรค์ ความรู้ทางด้านศิลปะเกี่ยวกับสี รูปทรง ความสมดุล ผิวสัมผัส และขนาดของภาพ

หรือตัวอักษรมาประยุกต์ใช้ร่วมกัน เพื่อให้บรรจุภัณฑ์มีความแตกต่างจากที่เคยมีมา และดึงดูดใจให้

ผู้บริโภคตัดสินใจเลือกซื้อ รวมถึงมีความสอดคล้องกับชิ้นงานหรือผลิตภัณฑ์ด้านใน ดังตัวอย่าง

บรรจภุ ณั ฑแ์ ตล่ ะชนดิ มหี ลกั การสรา้ ง

ตรงกับขอ้ ใด

ก โดดเดน่ สะดุดตา

สือ่ ความหมายได้ บรรจภุ ณั ฑ์ของสบู่ไขท่ ำาจากกระดาษทีผ่ ิวสมั ผัสหยาบ บรรจุภัณฑ์นำ้าผลไม้ที่มีภาพพิมพ์แสดงรูปของ
เหมอื นถาดใส่ไข่ จึงสอ่ื ความหมายไดว้ ่า ผลไม้ที่นำามาผลิตเป็นนำ้าผลไม้ สื่อให้เห็นถึง
ข สะดวกต่อการใช้งาน ผลิตภัณฑ์ดา้ นในต้องเกีย่ วข้องกบั ไข่ ชนิดของผลไม้ที่นำามาผลิตเป็นนำ้าผลไม้พร้อมดื่ม
แขง็ แรงทนทาน
๒.๒ บรรจุภัณฑ์ควรสะดวกต่อการใช้งานและแข็งแรงทนทาน โดยโครงสร้างของ
ค เปน็ มิตรตอ่ สง่ิ แวดล้อม บรรจุภัณฑ์ต้องสมส่วน มีรูปทรงกะทัดรัด สะดวกต่อการขนส่ง ทนทานต่อแรงกระแทก นำ้าหนัก

๑๒. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแสดง เหมาะสมกับตัวผลิตภัณฑ์ มีหูจับถือในบางผลิตภัณฑ์เพื่อความสะดวก

ความคิดเห็นเก่ียวกับการออกแบบ

บ ร ร จุ ภั ณ ฑ์ จ า ก วั ส ดุ ธ ร ร ม ช า ติ

เขียนเป็นแผนภาพความคิด

ตวั อย่างแผนภาพความคิด บรรจุภณั ฑส์ ำาหรบั ใส่ดินสอทำาจากกระดาษแข็ง บรรจุภัณฑ์ขนมอบ ทำาจากกระดาษแข็ง มีหูจับ
มีโครงสรา้ งสมสว่ น รูปทรงกะทัดรดั สะดวกต่อการ สะดวกต่อการจับถือและเคลื่อนย้าย
มีเอกลักษณ์ สะดวกต่อ
เรียงซ้อนกัน และสะดวกตอ่ การขนสง่

โดดเด่น การใชง้ าน แขง็ แรง 64

สอื่ ความหมายได้ ทนทาน

การออกแบบ
บรรจภุ ณั ฑ์จาก
วัสดุธรรมชาติ

เป็นมิตรตอ่
ส่ิงแวดลอ้ ม

สุดยอดคู่มือครู 64

ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ข้ันส่ือสารและน�าเสนอ ขั้นประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า

Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

aseanSt

๒.๓ บรรจุภัณฑ์ควรเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม คือ ย่อยสลายได้ง่าย ทำาลายได้ง่าย ไม่ก่อ ep 2 ขั้นคดิ วเิ คราะห์
ให้เกิดปัญหาขยะมูลฝอยและไม่ก่อให้เกิดมลพิษ แนวทางในการสร้างบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อ
สิ่งแวดล้อมสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้ และสรุปความรู้

๑) ใช้วัสดุธรรมชาติในการประดิษฐ์บรรจุภัณฑ์ เพราะย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ ๑๓. นักเรียนร่วมกันจับคู่บัตรภาพ
๒) ใช้วัสดุน้อย คือ มีการลดส่วนประกอบที่เกินความจำาเป็นในการบรรจุ เช่น ผลิตภัณฑ์กับบัตรภาพบรรจุภัณฑ์
ลดกล่องกระดาษที่ใช้บรรจุอาหารที่มีบรรจุภัณฑ์ชั้นในอยู่แล้ว ลดการตกแต่งบรรจุภัณฑ์ ที่ติดไว้บนกระดานให้สัมพันธ์กัน
เกินความจำาเป็น ลดการใช้บรรจุภัณฑ์ที่มีการห่อหุ้มหลายชั้น โดยใช้บรรจุภัณฑ์เพียงชิ้นเดียว ตวั อยา่ งการจับคู่บัตรภาพ

ผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์

ลดการใช้บรรจุภัณฑ์ที่มีการห่อหุ้มหลายชั้น ลดการใช้โบ เชือก และป้ายห้อย
โดยใช้บรรจุภัณฑ์เพียงชิ้นเดียว

๓) ลดความหนาและความสูงของบรรจุภัณฑ์ เพื่อให้มีนำ้าหนักเบา ลดจำานวน
ด้านข้างของบรรจุภัณฑ์ด้านนอก และประหยัดวัสดุ นอกจากนี้ควรออกแบบโครงสร้างกล่องเพื่อให้ใช้
วัสดุในการประดิษฐ์น้อยที่สุด มีขั้นตอนการประกอบบรรจุภัณฑ์ง่าย เพื่อลดการใช้แรงงานและพลังงาน
ในการประดิษฐ์ ดังตัวอย่าง

กล่อง ก กล่อง ข

กล่อง ก มีการออกแบบกล่องกระดาษให้มี ๒ ชิ้น แยกตัวกล่องและฝา ทำาให้การประดิษฐ์มี ๒ ขั้นตอน คือ ขั้นตอน
ทำาตัวกล่องและขั้นตอนทำาฝากล่อง ซึ่งขั้นตอนการออกแบบและการพิมพ์ก็จะแยกกัน กล่อง ข กล่องกระดาษที่ออกแบบ
โดยให้มีฝาปิดในตัว สามารถประดิษฐ์กล่องเสร็จได้ในครั้งเดียว จึงลดขั้นตอนในการประดิษฐ์ได้ ซึ่งการประดิษฐ์
กล่องแยกฝาจะใช้ขั้นตอนในการประดิษฐ์และวัสดุในการประดิษฐ์มากกว่าการประดิษฐ์กล่องมีฝาในตัวถึงสองเท่า

65

ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ข้อใดเปน็ บรรจภุ ณั ฑท์ ่ีช่วยลดภาวะโลกรอ้ น
๑ กลอ่ งโฟม
๒ ถุงพลาสตกิ
๓ ขวดพลาสติก
๔ ชะลอมสานจากไมไ้ ผ่
(เฉลย ๔ เพราะทำาจากวสั ดธุ รรมชาติ ย่อยสลายไดต้ ามธรรมชาติ)

65 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ขั้นสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้

Gathering Processing

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

Step 2 ข้ันคิดวเิ คราะห์

และสรปุ ความรู้ ๔) นำาวัสดุธรรมชาติ เช่น กระดาษ ไม้ ผ้า เครื่องปั้นดินเผา และวัสดุสังเคราะห์ เช่น
พลาสติกบางชนิด ซึ่งสามารถนำามาดัดแปลงใช้ซำ้าหรือแปรรูปนำากลับมาใช้ใหม่ มาประดิษฐ์เป็น
๑๔. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น วิ เ ค ร า ะ ห์ แ ล ะ บรรจุภัณฑ์เพื่อลดปริมาณขยะ ลดค่าใช้จ่ายในการกำาจัดหลังใช้งานและป้องกันการเกิดมลพิษจาก
แสดงความคดิ เหน็ เกย่ี วกบั บรรจภุ ณั ฑ์ การเผาไหม้หรือฝังกลบ
โดยตอบคำาถาม ดังนี้
• การใช้บรรจุภัณฑ์ที่ผลิตจาก เว็บไซต์แนะนำา
วสั ดุธรรมชาตมิ ขี ้อดีอยา่ งไร คูม่ อื การออกแบบบรรจภุ ณั ฑเ์ พอ่ื สิง่ แวดลอ้ ม
กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม
http://www.tipmse.or.th/webdatas/publisher/p_7.pdf

(ตัวอย่างคำาตอบ ย่อยสลายได้ง่าย ๓. ตัวอย่างการประดิษฐบ์ รรจุภัณฑจ์ ากวสั ดุธรรมชาติ
ทำาลายได้ง่าย ไม่ก่อให้เกิดปัญหา
ขยะมลู ฝอย และไม่ก่อให้เกิดมลพิษ) ๓.๑ บรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งพับได้

กล่องกระดาษแข็งพับได้ประดิษฐ์จาก

กระดาษแข็งหน้าเดียวที่มีช่องด้านบนเปิดให้เห็นสินค้า หรือ

ผลิตภัณฑ์ด้านใน เป็นบรรจุภัณฑ์ที่นิยมใช้กับอาหาร

เช่น เค้ก ขนมชั้น ขนมหม้อแกง และงานประดิษฐ์ที่มี

นำ้าหนักเบา เช่น ดอกไม้ประดิษฐ์ ตุ๊กตาประดิษฐ์จากวัสดุ

ธรรมชาติ กระเป๋าผ้าใบเล็ก ๆ บรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งพับได้

การประดิษฐ์กล่องกระดาษแข็งพับได้ สามารถประยุกต์ใช้ได้กับสินค้าหรือผลิตภัณฑ์
ทุกขนาด โดยก่อนจะประดิษฐ์ต้องวัดขนาดของผลิตภัณฑ์ก่อน และกำาหนดขนาดของกล่องให้พอดีกับ
ผลิตภัณฑ์ เพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายแก่สินค้าหรือผลิตภัณฑ์

การประดษิ ฐบ์ รรจภุ ณั ฑก์ ลอ่ งกระดาษแขง็ พบั ไดม้ วี สั ดุ อปุ กรณ์ และขัน้ ตอนการทาำ ดงั นี้

วัสดุ อุปกรณ์ ● ดินสอ
● กระดาษแข็งหน้าเดียว ● ยางลบ
● ไม้บรรทัด ● คัตเตอร์
● กรรไกร ● กาว
● วงเวียน ● กระดาษ A4
● แผ่นพลาสติกใส

66

สุดยอดคู่มือครู 66

ขั้นปฏิบัติและสรุปความรู้หลังการปฏิบัติ ข้ันส่ือสารและน�าเสนอ ข้ันประเมินเพ่ือเพิ่มคุณค่า

Applying and Constructing the Knowledge Applying the Communication Skill Self-Regulating

เสริมความรู้ ครูควรสอน ตัวชี้วัด รอบรู้อาเซียนและโลก

aseanSt

ขั้นตอนการทำา ep 2 ข้ันคดิ วิเคราะห์
๑. ออกแบบบรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งพับได้โดยร่างภาพ ๓ มิติลงในกระดาษ A4
๒. ร่างภาพโครงสร้างบรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งพับได้ตามที่ออกแบบไว้ลงบนกระดาษแข็ง และสรุปความรู้
หน้าเดียว
๓. กำาหนดขนาดของกล่อง กว้าง Ö ยาว Ö สูง ให้สามารถที่จะบรรจุสินค้าได้ ทำาเป็น ๑๕. นั ก เ รี ย น ร่ ว ม กั น วิ เ ค ร า ะ ห์ แ ล ะ
สัดส่วนจริง จากนั้นนำาแบบกล่องที่ได้มาเขียนเป็นภาพแผ่นคลี่ กำาหนดส่วนประกอบของตัวกล่อง แสดงความคดิ เหน็ เกย่ี วกบั บรรจภุ ณั ฑ์
กำาหนดจุดตัดจุดพับ กล่องกระดาษแข็งพับได้ โดยตอบ
คำาถาม ดังน้ี
• กล่องกระดาษแข็งพับได้นำามา

ใชป้ ระโยชน์อย่างไรบ้าง

(ตัวอยา่ งคำาตอบ กลอ่ งเค้ก กล่องขนม)
• กล่องกระดาษแข็งพับได้มี

ลกั ษณะเดน่ อยา่ งไร

(ตวั อยา่ งคำาตอบ นำ้าหนักเบา ช่วยป้องกัน

ความเสยี หายของสนิ คา้ )
๑๖. นกั เรยี นวเิ คราะหแ์ ละอภปิ รายวธิ กี าร

ตัวอย่างภาพแผ่นคลี่บรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งพับได้แบบย่อ ประดิษฐบ์ รรจุภณั ฑ์กลอ่ งกระดาษแข็ง

๔. ใช้กรรไกรหรือคัตเตอร์ตัดกระดาษตามรูปแบบที่ร่างไว้ และใช้คัตเตอร์กรีดตามรอยพับ พบั ได้ วางแผนขน้ั ตอนการปฏบิ ตั งิ าน
เบา ๆ โดยไม่ให้ขาดออกจากกัน จะทำาให้ง่ายต่อการพับกระดาษให้เป็นรูปทรง ท่มี ีประสทิ ธิภาพ
จากนน้ั รว่ มกนั เขยี นแผนภาพความคดิ
๕. พับกล่องกระดาษตามรอยที่กรีด จัดรูปทรงให้เป็นกล่องสวยงาม ไม่บิดเบี้ยว จากนั้น วัสดุ อุปกรณ์ในการทำาบรรจุภัณฑ์
จึงทากาวรอยต่อให้สนิท หรือใช้ลวดเย็บกระดาษเย็บประกอบกล่อง กล่องกระดาษแขง็ พับได้
ตัวอยา่ งแผนภาพความคิด
๖. วัดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางช่องบนฝากล่อง แล้วตัดพลาสติกให้มีขนาดใหญ่กว่า
เส้นรอบวงประมาณ ๑ นิ้ว จากนั้นทากาวบริเวณส่วนเกินเส้นรอบวง ติดด้านในที่ช่องบนฝากล่อง

ข้อเสนอแนะ

๑. ฝากล่องสามารถเปิด-ปิดได้พอดี มุมพับของฝาอาจต้องตัดเจียนมุมออกถ้ากระดาษ
มีความหนามากเกินไป เพื่อป้องกันกระดาษฉีกขาดเมื่อประกอบหรือพับ สอด ซ้อนทับกัน

๒. ช่องบนฝากล่องควรตัดให้ได้ขนาดพอเหมาะกับบรรจุภัณฑ์ และสามารถมองเห็นสินค้า
ที่บรรจุอยู่ภายในได้อย่างชัดเจน

67

กระดาษแขง็ ไม้บรรทดั กรรไกร
หน้าเดียว วสั ดุ อุปกรณ์
กระดาษ A4 ในการทาำ บรรจภุ ณั ฑ์ วงเวียน
กล่องกระดาษแขง็
กาว แผน่ พลาสตกิ ใส
พบั ได้

คตั เตอร์ ยางลบ ดนิ สอ

67 สุดยอดคู่มือครู

GPAS 5 Steps ข้ันสังเกต รวบรวมข้อมูล ขั้นคิดวิเคราะห์และสรุปความรู้

Gathering Processing

บูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 ข้อสอบเน้นสมรรถนะ

ep 3 ขัน้ ปฏิบัติSt
และสรุปความรู้
หลงั การปฏิบตั ิ ๓.๒ ชะลอมประยุกต์
งานหัตถกรรมจักสานแสดงให้เห็น
๑๗. นักเรียนร่วมกันวางแผน ออกแบบ
กล่องกระดาษแข็งพับได้ ให้มีความ ถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นที่รู้จักนำาวัสดุธรรมชาติ เช่น
แปลกใหม่ สวยงาม สร้างสรรค์
ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายในการ หวาย ไม้ไผ่ ใบลาน กก ฟาง ทางและใบมะพร้าวมา
ทำางาน แล้วร่วมกันลงมือประดิษฐ์
บรรจุภัณฑ์กล่องกระดาษแข็งพับได้ ประดิษฐ์เป็นเครือ่ งใช้สอยในการดาำ รงชีวติ ประจำาวนั
ตามที่วางแผนและออกแบบไว้
เครื่องจักสานสร้างขึ้นจากฝีมือมนุษย์ ต่างจาก
๑๘. นักเรียนประเมินคุณภาพของช้ินงาน
และประเมินวิธีการทำางานท้ังระบบ ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากโรงงานอุตสาหกรรม มีคุณค่า
เพ่ือปรับปรงุ แกไ้ ขใหด้ ีข้นึ
จากความประณีต ละเอียด ลวดลายการสาน ถัก ทอ

และรูปแบบเครื่องจักสานแสดงถึงวัฒนธรรม ชะลอมประยุกต์

พื้นบ้านที่แตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น

การสานชะลอมเป็นการนำาตอกไม้ไผ่มาสานกันแบบโปร่ง ๆ ชื่อว่า ลายเฉลว ค่อย ๆ

เพิ่มตอกเข้าไปทีละเส้นจนได้พื้นหรือส่วนก้นของชะลอมเป็นรูป ๖ เหลี่ยม สานต่อจนได้ความสูง

ตามต้องการ ที่ปากชะลอมต้องเหลือตอกไว้สำาหรับมัดปิดของที่อยู่ภายใน เพื่อใช้ทำาที่หิ้ว ในอดีตชะลอม

ใช้ใส่ผลไม้และของแห้งต่าง ๆ สำาหรับการเดินทาง ในปัจจุบันมีการสานชะลอมประยุกต์ โดยสาน

เปน็ ใบเลก็ ๆ สาำ หรบั ใสข่ องชาำ รว่ ย ใสข่ นม หรอื สานเปน็ รปู ทรงสี่เหลีย่ ม เพือ่ ใชบ้ รรจสุ นิ คา้ และผลติ ภณั ฑ์