การ เตรียมตัว พูดในงานอาชีพ

บทท่ี 4
การพูดในงานอาชีพ

ความหมายของการพูด

•การพูด หมายถงึ การใช้ถ้อยคา นา้ เสียง

ตลอดจนกริ ิยาท่าทาง เพอ่ื ถ่ายทอดความรู้
ความคดิ ความรู้สึก และความต้องการ

จุดมุ่งหมายของการพูด

•1. เพอื่ ให้ความรู้ : เป็ นการพดู เพอื่ มุ่งหวงั ให้

ผู้ฟังได้รับความรู้ ความเข้าใจ และความคดิ
อนั เป็ นประโยชน์ในการประกอบอาชีพ

จุดมุ่งหมายของการพูด

•2. เพอ่ื ความบนั เทิงหรือจรรโลงใจ : เป็ นการพดู

เพอื่ มุ่งหวงั ให้ผู้ฟังได้รับความสนุกสนาน
เพลดิ เพลนิ ใจ ผ่อนคลายจากความตงึ เครียด
ชี้ให้เห็นข้อดแี ละคุณค่าของเร่ืองทนี่ ามาพดู

จุดมุ่งหมายของการพูด

•3. เพอ่ื โน้มน้าวใจ : เป็ นการพดู เพอ่ื ใหผู้ฟัง

เกดิ ความเชื่อถอื ศรัทธา หรือ คล้อยตาม
นามาใช้ในการเจรจาและกจิ ธุระต่างๆ

หลกั การพูดทม่ี ปี ระสิทธิภาพ

•หมายถงึ การพูดทป่ี ระสบความสาเร็จตาม

วตั ถุประสงค์ ทาให้ผู้พดู กบั ผู้ฟังมีความเข้าใจ
ตรงกนั ปัจจัยสาคญั ทส่ี ่งผลต่อการพูด

•1. ผู้พดู ต้องมคี วามรู้ ในเรื่องทจ่ี ะพูดเป็ นอย่างดี

ความรู้จะทาให้ผู้พูดเกดิ ความมนั่ ใจในตนเอง
คาพดู มนี า้ หนักน่าเช่ือถอื ทาให้ผู้ฟังเกดิ ความ
เลอ่ื มใสศรัทธา

•2. ผู้พดู ต้องมคี วามรู้เร่ืองทจ่ี ะพดู เป็ นอย่างดี

ความรู้จะทาให้ผู้พูดเกดิ ความมนั่ ใจในตนเอง
คาพูดมนี า้ หนักน่าเช่ือถอื ทาให้ผู้ฟังเกดิ ความ
เลอ่ื มใสศรัทธา

•3. ผู้พดู ต้องวเิ คระห์ผู้ฟัง เพอ่ื ศึกษาลกั ษณะทัว่ ไป

เช่น เพศ วยั การศึกษา อาชีพ ศาสนา ฯ
เพอ่ื จะได้เลอื กเนือ้ หา ภาษา และวธิ ีพูดได้
เหมาะสมกบั ผู้ฟัง

•4. ผู้พูดต้องรู้จกั กาลเทศะในการพูด ว่าจะพูด

ในโอกาสใด เวลาใด เวลาไหน สถานทีใ่ ด

•5. สามารถรวบรวมเนือ้ หาได้ตรงประเดน็

เหมาะสมกบั ผู้ฟัง และโอกาส เนือ้ หาเหล่านี้
ได้แก่ ข้อเท็จจริง ข้อคดิ เห็น ตวั อย่างต่างๆ

•6.การออกเสียงถูกต้อง ชัดเจนตามอกั ขรวธิ ี

นา้ เสียงนุ่มนวล

•7.มบี ุคลกิ ดเี พอื่ ให้ผู้ฟังเกดิ ความประทับใจและ

เลอื่ มใสในตวั ผู้พูด

•8.สร้างบรรยากาศทด่ี ใี นการพดู ให้ผู้ฟังรู้สึก

เป็ นกนั เอง ด้วยการแสดงความจริงใจ มี
อธั ยาศัยไมตรีอนั ดตี ่อกนั

จรรยาบรรณในการพูด

•1.เลอื กเรื่องทผ่ี ู้พดู และผู้ฟังมคี วามน่าสนใจ

ร่วมกนั

•2.พดู ตรงประเดน็

จรรยาบรรณในการพดู

•3.ไม่พูดเรื่องตนเองมากเกนิ ไป
•4.ไม่นินทาว่าร้ายผู้อนื่
•5. เปิ ดโอกาสให้ผู้อนื่ พูดบ้าง

จรรยาบรรณในการพูด

•6. เคารพในความคดิ เห็นของผู้อน่ื
•7.คานึงถงึ โอกาสและสถานการณ์
•8.ควบคุมอารมณ์ขณะทพี่ ดู

จรรยาบรรณในการพดู

•9.สร้างบรรยากาศท่ีดี ยมิ้ แย้มแจ่มใส
•10.ใช้ภาษาง่ายต่อการเข้าใจและสุภาพ
•11.ควรมองหรือสบตาผู้ฟังบ้าง

รูปแบบของการพดู

มีข้อปฏิบตั ิดงั นี้

•1.ควรมีหน้าตายมิ้ แย้มแจ่มใส แสดงความ

ยนิ ดใี ห้อย่างจริงใจทไ่ี ด้พบกนั

รูปแบบของการพูด

•2.กล่าวคาทกั ทายตามธรรมเนยี มนิยมของ

สังคม

•3.แสดงกริ ิยาอาการประกอบคาทกั ทาย

รูปแบบของการพูด

•4.ข้อความท่ใี ช้ประกอบการทกั ทาย

การแนะนาตนเอง

•การแนะนาตนเองในการตดิ ต่อกจิ ธุระและธุรกจิ

ต่างๆ ส่วนมากจะมีการนัดหมายล่วงหน้า เมื่อถงึ
เวลานัดควรไปให้ตรงเวลา เตรียมตัวพร้อม

การกล่าวแนะนาผู้พดู

•เป็ นการกล่าวแนะนาผู้พูดหรืออภปิ รายใน

โอกาสต่างๆ เช่น การอภปิ รายหมู่ การแสดง
ปาฐกถา

•การกล่าวแนะนาผู้พูดอาจเป็ นหน้าทขี่ องผู้ดาเนินการ

อภปิ ราย กล่าวคาแนะนา ผู้พูดทลี ะคนตามลาดบั เป็ น
การแนะนาคุณสมบัตเิ ด่นๆ ของผู้พูดให้ผู้ฟังได้รับ
ทราบส้ัน ๆ เพอื่ ให้ผู้ฟังเกดิ ความศรัทธาในตวั ผู้พูด
และเร่ืองทจี่ ะฟัง

หลกั การแนะนาผู้พูด

•1.กล่าวทกั ทายผู้ฟัง
•2.แสดงความรู้สึกยนิ ดที ไ่ี ด้กล่าวแนะนา
•3.กล่าวถงึ ประวตั ขิ องผู้พูดโดยย่อ

หลกั การแนะนาผู้พูด

•4.ประกาศช่ือผู้พดู โดยเน้นเสียงให้หนักแน่น

ชัดเจน และถูกต้อง

•5.กล่าวแนะนาด้วยบรรยากาศทเ่ี ป็ นกนั เอง ใช้วธิ ี

พดู แนะนาไม่ใช่การอ่านประวตั ิ

การสนทนา หมายถงึ

การทบี่ ุคคล 2 คนขนึ้ ไปพดู คุยแลกเปลย่ี นความรู้
ความคดิ ความรู้สึก และประสบการณ์ระหว่างกนั
การสนทนาเป็ นการสื่อสารที่ไม่เป็ นทางการ

หลกั การสนทนา

•1.พดู เรื่องทมี่ ปี ระโยชน์แก่ทุกฝ่ าย
•2.พูดเรื่องทคี่ ู่สนทนาสนใจร่วมกนั
•3.การสนทนา ทุกคนต้องเป็ นท้งั ผู้พูดและผู้ฟังท่ี

ดี

หลกั การสนทนา

•4. รักษาจรรยาบรรณในกสนพดู อย่างเคร่งครัด
•5.จบการสนทนาด้วยความรู้สึกทดี่ ตี ่อกนั แสดง

ความหวงั ว่าจะได้พบและสนทนากนั อกี

การพดู เพอื่ กจิ ธุระ

•การพูดเพอ่ื กจิ ธุระเป็ นการพูดตดิ ต่อสื่อสารเกย่ี วกบั

ธุระการงานทเ่ี กดิ ขนึ้ เป็ นปกตใิ นชีวติ ประจาวนั หรือ
ในการปฏบิ ัตหิ น้าท่ใี นงานอาชีพต่างๆ ท้งั ในโอกาสที่
เป็ นทางการและไม่เป็ นทางการ

หลกั การพูดกจิ ธุระ : ควรปฏิบัติดงั นี้

•1.นัดหมายวนั เวลา และสถานทล่ี ่วงหน้า โดยคา

นึกความสะดวกของผู้ทต่ี ้องการตดิ ต่อเป็ นหลกั
หากมีการเปลยี่ นแปลงกาหนดนัดหมาย ต้องแจ้ง
ให้ผู้ทต่ี ดิ ต่อทราบล่วงหน้า

•2.เตรียมข้อมูลเกยี่ วกบั ธุรกจิ ทตี่ ้องการ
•3.เมื่อถึงกาหนดนัดหมาย ต้องไปถงึ ก่อนเวลา

หรือตรงเวลา แต่งกายให้สุภาพเรียบร้อย
เหมาะสมกบั กาลเทศะ

•4. หากผู้ทตี่ ดิ ต่อมเี ลขาหรือพนักงานต้อนรับ

ต้องแจ้งความประสงค์ให้เลขาทราบก่อน เพื่อให้
เลขาตดิ ต่อขออนุญาต หากผู้ทตี่ ดิ ต่อไว้ยงั ไม่ว่าง
ต้องรอจนกว่าจะได้รับอนุญาตให้เข้าพบ

•5.เมอ่ื ได้เข้าพบผู้ทตี่ ้องการตดิ ต่อ ควรกล่าวคาว่า

สวสั ดี พร้อมกบั ยกมอื ไหว้ หากไม่รู้จกั กนั มาก่อน ผู้
นัดต้องแนะนาตวั เองส้ันๆ โดยบอกชื่อ นามสกลุ
หน่วยงานทส่ี ังกดั และหัวข้อเร่ืองที่ได้นัดหมายไว้

•6.พูดตรงประเดน็ พูดสรุปใจความสาคญั ยกเว้นเรื่อง

ทผี่ ู้ฟังต้องการรายละเอยี ด ด้วยถ้อยคา และท่าทางท่ี
สุภาพ จริงใจ การใช้ภาษาทเี่ หมาะสมท้งั ภาษาพูดและ
ภาษาท่าทางมคี วามสาคญั ยงิ่ ต่อความสาเร็จของธุรกจิ
ทีต่ ดิ ต่อ

•7.กล่าวขอบคุณเมอ่ื จบการพูดกจิ ธุระ ไม่ว่าผล

การพดู จะประสบผลสาเร็จหรือไม่กต็ าม แล้ว
กล่าวคาอาลาตามธรรมเนียนนิยมด้วยคาว่า
สวสั ดี พร้อมยกมอื ไหว้

การพดู สาธิต หมายถงึ

•การพดู อธิบายข้นั ตอนหรือวธิ ีปฏบิ ัตสิ ่ิงใดส่ิง

หนึ่ง พร้อมท้งั ใช้เคร่ืองมอื หรืออุปกรณ์
ประกอบการพูดให้เห็นเป็ นตวั อย่าง

จุดประสงค์ของการพดู สาธิต

•1.) เพอื่ ให้ความรู้ การพูดอธิบายหรือบรรยายข้นั ตอน

การปฏบิ ตั ิหรือกระบวนการทางานบางเร่ืองที่ซับซ้อน
หากผู้พูดใช้วธิ ีสาธิตจะช่วยให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่าย ได้เร็ว
และสามารถปฏิบตั ติ ามได้อย่างถูกต้องนิยมนามาใช้
เป็ นกจิ กรรมการเรียนการสอน

•2.) เพอื่ โน้มน้าวใจ การพูดสาธิตเป็ นกลยุทธ์

ทางการตลาดทีไ่ ด้รับความนิยมอย่าง
แพร่หลายในวงการธุรกจิ

หลกั การพูดสาธิต : มหี ลกั การดงั นี้

•1. กล่าวทกั ทายผู้ฟัง ให้พจิ ารณาตามความ

เหมาะสม

•2. บอกเรื่องและจุดประสงค์ทจ่ี ะพดู เพอื่ สร้าง

ความสนใจ และแจกเอกสารประกอบการสาธิต

•3. บอกรายการสินค้าของทตี่ ้องการใช้และ

ปริมาณทแ่ี น่นอน อาจบอกแหล่งทม่ี าของสิ่งของ
เพอื่ อานวยความสะดวกแก่ผู้ฟังทส่ี นใจซื้อ

•4. พูดเรียงตามลาดบั ข้นั ตอน โดยอธิบายแต่

ละข้นั ตอนอย่างละเอยี ดชัดเจน พร้อมกับลง
มอื ปฏบิ ตั ชิ ้าๆ อาจทาซ้าหากผู้ฟังไม่เข้าใจ

•5.ใช้ภาษาพูดง่ายๆ กระชับ รัดกมุ หาก

จาเป็ นต้องใช้ศัพท์เฉพาะต้องอธิบาย
ความหมายให้ชัดเจน

•6. อาจใช้ตวั เลข แผนภูมิ กราฟ ตาราง ประกอบการ

อธิบาย เพอ่ื ความชัดเจน

•7. สรุป จบด้วยการบอกประโยชน์ทผี่ ู้ฟังจะได้รับ
•8.กล่าวคาอาลา ตามความเหมาะสม

ข้อควรคานึงในการพูดสาธิต

•1.อุปกรณ์หรือเคร่ืองมอื ทใ่ี ช้ประกอบการพูด

สาธิต น้ัน ต้องพจิ ารณาแล้วว่าต้องมีประโยชน์
ต่อการพดู จริงๆ ต้องช่วยให้การพดู น่าสนใจและ
ผู้ฟังเข้าใจเนือ้ หาได้ดยี ง่ิ ขนึ้

•2.การใช้อุปกรณ์หรือเคร่ืองมอื ขณะสาธิต ต้องให้

ผู้ฟังเห็นเคร่ืองมอื อย่างชัดเจนและไม่ควรใช้
เคร่ืองมอื มากเกนิ ไปในการพูดแต่ละคร้ัง

•3. อปุ กรณ์หรือเคร่ืองมอื ทใี่ ช้ในการสาธิต ควรมี

ขนาดทพ่ี อเหมาะ อยู่ในสภาพดี ไม่เสียหายหาก
เป็ นเครื่องมอื แทนควรมขี นาด รูปร่างคล้ายของ
จริง มีสีสันสวยงาม

•4. เมอ่ื พดู สาธิตจบ หากเปิ ดโอกาสให้ผู้พูดได้ลอง

ปฏบิ ัติ ผู้พูดต้องคอยดูแลอย่างใกล้ชิดช่วยเหลอื
แก้ไขปัญหาต่างๆ เพอื่ ให้การปฏิบัติบรรลุ
เป้ าหมาย และเพอื่ ความปลอดภยั ของผู้ฟัง

การพูดทางโทรศัพท์ หมายถงึ

• ระบบการสื่อสารทใ่ี ช้อุปกรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกส์

ช่วยให้ผู้ตดิ ต่อถงึ กนั โดยไม่จากดั ระยะทาง

หลกั การพดู โทรศัพท์

• 1. เตรียมความพร้อมด้วยการเตรียมกระดาษ ดนิ สอ หรือปากกาไว้ใกล้

มือกรณมี ขี ้อความสาคญั ต้องจดบนั ทึกไว้ช่วยจาได้ทนั ที

• 2. รีบรับโทรศัพท์ทนั ทีทไี่ ด้ยนิ กร่ิงและไม่ควรปล่อยให้ดังนานเกนิ 3 คร้ัง
• 3. กล่าวทกั ทายตามธรรมเนียมทด่ี ีงามของไทยด้วยคาว่า “ สวสั ดี ”

•4. แสดงตวในการตอบรับด้วยการกล่าวช่ือผู้รับ

หากเป็ นโทรศัทพ์ของหน่วยงานให้กล่าวชื่อผู้รับ
และสถานทท่ี างานด้วย เพอ่ื บอกให้ผู้โทรทราบว่า
ได้ต่อโทรศัพท์มาถูกต้องหรือไม่