จงยกตัวอย่างหลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร และระบุความส าคัญของหลักฐานดังกล่าว

    ตัวอย่างหลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร

    1. จาร หรือ จารึก

เป็นหลักฐานที่บันทึกลงวัสดุคงทน เช่น แผ่นหิน ทองคำ แผ่นเงิน เป็นต้น นักประวัติศาสตร์ให้ความสำคัญกับหลักฐานประเภทนี้มาก

ตัวอย่างจารึกที่สำคัญได้แก่ ศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช

    2.  ตำนาน

เป็นหลักฐานประเภทบอกเล่า และจดบันทึกไว้ในภายหลัง มีคุณค่าด้านประวัติศาสตร์น้อย ตำนานที่สำคัญได้แก่ ตำนานมูลศาสนา ตำนานจามเทวีวงศ์

      3.  พระราชพงศาวดาร

เป็นหลักฐานบันทึกเรื่องราวของพระมหากษัตริย์  เริ่มมีมาตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงรัชกาลที่ 5

ฉบับที่โดดเด่นได้แก่  พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์

      4. จดหมายเหตุ

             เป็นหลักฐานที่ให้ความสำคัญกับเหตุการณ์และลำดับเวลา โดยบันทึกเพียงเหตุการณ์เดียว

ตัวอย่าง เช่น จดหมายเหตุลา ลูแบร์

     5.  เอกสารส่วนบุคคล

              เป็นบันทึกส่วนตัวของผู้เกี่ยวข้องหรือผู้รู้เห็นในเหตุการณ์นั้นๆโดยตรง เอกสารส่วนบุคคลที่สำคัญคือ สาสน์สมเด็จ

       6. หนังสือราชการ

 เป็นเอกสารเกี่ยวกับการบริหารบ้านเมือง เช่น พระบรมราโชวาท พระบรมราชโองการ หมายรับสั่ง เป็นต้น

7.  บันทึกชาวต่างชาติ

                       เป็นบันทึกที่ชาวต่างชาติที่เขียนเกี่ยวกับเมืองไทย ส่วนใหญ่จะเป็นชาวจีน และ ชาวตะวันตก เช่นเรื่องเล่ากรุงสยามของบาทหลวงปาเลอกัวซ์

     8. วรรณกรรม

                     เป็นภาพสะท้อนวิถีชีวิต พิธีกรรม ค่านิยม ความเชื่อ หรือความคิดของคนสมัยนั้นเช่น ขุนช้างขุนแผนพระอภัยมณี เป็นต้น

หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร
       หมายถึง สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นทั้งหมดที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่ สิ่งก่อสร้าง โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปการแสดง คำบอกเล่า นาฏศิลป์ ตนตรี จิตรกรรม ฯลฯ
ตัวอย่าง: หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร
1. แหล่งโบราณคดี

       เช่น แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง ซึ่งได้แสดงออกถึงร่องรอยของมนุษย์ในประเทศไทยสมัยดังกล่าว แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่มีพัฒนาการแล้วในหลายๆ ด้าน โดยเฉพาะด้านความรู้ความสามารถหรือภูมิปัญญา อันเป็นเครื่องมือสำหรับช่วยให้ผู้คนเหล่านั้น สามารถดำรงชีวิตและสร้างสังคมวัฒนธรรมของมนุษย์ได้สืบเนื่องต่อกันมาเป็นระยะเวลายาวนาน
2. อุทยานประวัติศาสตร์

ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/anatsayaboorapanoey/hna/2-1-hlak-than-thi-mi-pen-lay-laksn

       คือโบราณสถานขนาดใหญ่ ซึ่งมักพบหลักฐานที่แสดงถึงวิถีชีวิตของผู้คนในสมัยนั้นๆ ได้ เช่น อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ซึ่งถูกออกแบบโดยคำนวณมาอย่างดี โดยในวันที่ 3-5 เมษายน และ 8-10 กันยายน ของทุกปี เมื่อดวงอาทิตย์ขึ้น จะส่องแสงลอดประตูทั้ง 15 บานพร้อมกัน สิ่งเหล่านี้ แสดงให้เห็นถึงภูมิปัญญาอันชาญฉลาดของผู้คนในสมัยนั้น
3. จิตรกรรมฝาผนัง

       จิตรกรรมฝาผนัง เป็นศิลปะที่มีความประณีตสวยงาม แสดงความ รู้สึก ชีวิติจิตใจ และความเป็นไทย เนื้อหาที่เขียนมักเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับอดีตพุทธ พุทธประวัติ ทศชาติชาดก ไตรภูมิ วรรณคดีและชีวิตไทย พงศาวดารต่าง ๆ ซึ่งมีความส าคัญอย่างยิ่งในการศึกษาค้นคว้าวิถีชีวิตและประวัติศาสตร์ชาติไทย
4. พระเครื่อง

       พระเครื่อง คือรูปสมมุติของพระพุทธเจ้าที่มีขนาดเล็ก สร้างไว้สำหรับบรรจุไว้ในพุทธเจดีย์ เพื่อเป็นที่ระลึกถึงพระพุทธเจ้า และเพื่อสืบทอดพระศาสนา ศิลปะของพระเครื่องมักแตกต่างกันไปตามยุคสมัยและแหล่งที่มา อันทำให้เราสามารถศึกษาถึงวิถีชีวิต ความเชื่อ วัฒนธรรม ที่สะท้อนออกมาจากศิลปะการสร้างพระเครื่องได้
5. ผ้าไทย

       ผ้าไทย คือผ้าทอมือที่มีการผลิตในประเทศไทย โดยมีเอกลักษณ์เฉพาะในแต่ละท้องถิ่น เราสามารถศึกษาศิลปะ วัฒนธรรม การเมือง ของผู้คนในสมัยโบราณได้จากศิลปะบนลายผ้า เช่นผ้าไทยในภาคเหนือ ซึ่งมีความโดดเด่น โดยเฉพาะผ้าของเจ้านายล้านนา ที่นิยมใช้ผ้ายกดอก ทอด้วยไหมเงินไหมทอง