Show
Creativity มีรากศัพท์มาจากภาษาละติน Creo = to creat, to make แปลว่า สร้าง หรือ ทำให้เกิด กระบวนการคิดของสมองสามารถคิดได้หลากหลายและแปลกใหม่อยู่เสมอ เพราะภูมิหลังพื้นเพที่มีความแตกต่าง ส่งผลให้เกิดความคิดจินตนาการที่ไม่เหมือนใครและสามารถนำไปประยุกต์ได้กับศิลปะทุกแขนง ไม่ว่าจะเป็นทฤษฎีหรือปฏิบัติ ความคิดสร้างสรรค์ จะเชื่อมโยงความคิดที่หลากหลาย แสวงหาทางเลือกใหม่อยู่เสมอ กระบวนการของความคิดสร้างสรรค์อาจเกิดขึ้นโดยบังเอิญหรือโดยตั้งใจ ซึ่งทำได้โดยการฝึกฝน ระดมสมอง อีกทั้งความสามารถในการมองเห็นความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ขยายขอบเขตความคิดเดิมๆ ให้กว้างและหลากหลายแง่มุม เหล่านี้ทำให้เกิดเป็นความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ เช่นกัน องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์ ได้แก่ ความคิดนั้นต้องเป็นสิ่งใหม่ไม่เคยมีมาก่อน (New Original) ใช้การได้ (Workable) และมีความเหมาะสม (Appropriate) การคิดเชิงสร้างสรรค์จึงเป็นการคิดเพื่อการเปลี่ยนแปลงจากสิ่งเดิมไปสู่สิ่ง ใหม่ที่ดีกว่า ซึ่งจะได้ผลลัพธ์ที่ต่างไปโดยสิ้นเชิงหรือที่เรียกว่า "นวัตกรรม" (Innovation) ความคิดสร้างสรรค์ อาจสรุปได้คร่าวๆ ดังนี้ สำหรับวิธีการคิดสร้างสรรค์ มีวิธีการที่หลากหลายแต่ที่สำคัญมี 5 วิธีการ คือ เพราะไม่ว่าเราต้องการความคิดสร้างสรรค์ไปใช้ในการสร้างสรรค์ผลงานใดๆ ก็แล้วแต่ กระบวนความคิดหรือเหตุผลดังกล่าวข้างต้นมีความน่าสนใจชวนให้เราฉุกความคิดและกระตุกความคิดให้ลองปรับเปลี่ยนแนวความคิดในการสร้างสรรค์ผลงานได้ นอกจากจะได้แนวทางเพิ่มขึ้นและยังอาจได้ผลงานใหม่ๆ โดยไม่รู้ตัวอีกก็เป็นได้ ในยุคที่ความรู้และข้อมูลเป็นสิ่งที่ทุกคนก็สามารถค้นหาและเรียนรู้ได้ด้วยตนเองนั้น ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าหนึ่งในทักษะที่ผู้คนจำเป็นต้องฝึกฝนมากที่สุดเลยก็คือ กระบวนการคิดเพื่อที่จะสร้างความแตกต่าง หรือทำให้เกิดสิ่งใหม่ขึ้นมาด้วยวิธีการใช้ความคิดสร้างสรรค์นั่นเอง แต่ก็มีหลายคนที่ไม่รู้ว่าต้องทำอย่างไรถึงจะมีความคิดสร้างสรรค์หรือยังไม่เข้าใจเลยว่าความคิดสร้างสรรค์คืออะไรกันแน่ วันนี้มีคำตอบมาให้ครับ Table of Contents
ความคิดสร้างสรรค์ คืออะไรความคิดสร้างสรรค์ คือ ความสามารถทางความคิดของมนุษย์ที่แปลกใหม่จากเดิม มีหลากหลายรูปแบบหลายแง่มุมที่กว้างไกลโดยไร้กรอบและขอบเขต เพื่อสรรค์สร้างสิ่งที่ไม่เคยมีมาก่อนหรือต่อยอดจากสิ่งที่แต่เดิมที่มีอยู่แล้วให้พัฒนาต่อไปได้ในทิศทางที่ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม พูดถึงคำว่า ‘ความคิดสร้างสรรค์’ หรือ ‘Creativity’ เชื่อว่าหลายคนอาจจะนึกถึงหน้าของ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ หรือคนที่เป็นอัจฉริยะที่สามารถคิดอะไรที่แตกต่าง หลายคนคิดว่า ความคิดสร้างสรรค์นั้นเป็นพรสวรรค์ เป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่ไม่ใช่ว่าทุกคนจะมีความคิดสร้างสรรค์ได้ คนๆ นั้นจะต้องทำงานที่มีหน้าที่เป็นครีเอทีฟ เป็นดีไซเนอร์ เป็นนักร้อง เป็นศิลปิน ถึงจะมีความคิดสร้างสรรค์ออกมาได้ ความคิดแบบนี้พวกเราถูกปลูกฝังกันมาอย่างยาวนาน ทำให้พวกเรากลัวที่จะสร้างความคิดสร้างสรรค์หรือกล้าที่จะคิดนอกกรอบ ทั้งๆ ที่ทุกคนรู้อยู่แล้วว่าความคิดสร้างสรรค์เป็นจุดกำเนิดของนวัตกรรม เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดในยุคนี้ สิ่งที่เกิดขึ้นใหม่อาจเป็นผลิตผลในรูปแบบของงานศิลปะ ดนตรี วรรณกรรมหรือระเบียบวิธีการต่างๆ ในมุมมองแบบใหม่ ตลอดจนการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ สิ่งประดิษฐ์ต่างๆ ที่ส่งผลดีและเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนในสังคมและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ซึ่งถูกใช้งานมาจนถึงปัจจุบันและยังสามารถนำไปพัฒนาได้อีกต่อไปในอนาคต อีกทั้งยังเชื่อมโยงไปสู่การค้นพบวิธีแก้ปัญหาต่างๆ อย่างชาญฉลาดและสร้างสรรค์อีกมากมาย ซึ่งมีผลดีต่อตัวเองและสังคมอีกด้วย แล้วความคิดสร้างสรรค์นั้นเกิดจากอะไร คุณเคยสงสัยกันบ้างไหม ความคิดสร้างสรรค์เกิดจากอะไรความคิดสร้างสรรค์เกิดจากการทำงานของสมองมนุษย์ ที่ประกอบไปด้วยหน้าที่ส่วนตรรกะและความสร้างสรรค์ ซึ่งต้องทำงานร่วมกันถึงจะเกิดผลลัพธ์ที่ดีที่ ความคิดสร้างสรรค์สามารถมาจากความต้องการของมนุษย์ในการแก้ปัญหาด้วยวิธีใหม่ หรือความบังเอิญจากการลองผิดลองถูกก็ได้ สมองของมนุษย์นั้นจะแบ่งได้เป็น 2 ซีก คือ สมองซีกซ้ายและสมองซีกขวา ซึ่งจะมีลักษณะการทำงานที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ซึ่งในหนึ่งมุมมอง ความคิดสร้างสรรค์ ก็เป็นผลมาจากการทำงานของสมอง สมองซีกซ้ายหรือสมองส่วนของเหตุผล จะมีลักษณะการทำงานที่เน้นไปในด้านการใช้สติปัญญา คิดเกี่ยวกับตัวเลข การวิเคราะห์ ตรรกะความมีเหตุมีผลซึ่งไม่เกี่ยวกับจินตนาการ และในส่วนของสมองซีกขวา หรือสมองส่วนของอารมณ์ความรู้สึก จะมีลักษณะการทำงานที่สามารถคิดได้โดยอิสระ ไม่เป็นเส้นตรง ไม่เป็นไปตามลำดับขั้นตอน และสามารถเห็นเป็นภาพทั้งหมดในหัวได้ จากการทำงานของสมองทั้งสองซีกแม้จะมีลักษณะการทำงานที่ดูเหมือนจะตรงกันข้ามกันเลย บางคนอาจจะเคยอ่านเจอบทความที่บอกว่าการใช้ความคิดสร้างสรรค์นั้นเป็นการทำงานในส่วนของสมองซีกขวา นั่นก็ถือว่าไม่ผิด แต่ก็ไม่ได้ถูกต้องทั้งหมด เพราะการใช้ความคิดสร้างสรรค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพนั้น มีความจำเป็นต้องใช้สมองทั้งสองซีก เพื่อคอยเสริมซึ่งกันและกัน ซึ่งจะทำให้เกิดความคิดที่แปลกใหม่และมีความสมบูรณ์ไปในตัวนั่นเอง ความคิดสร้างสรรค์นั้นโดยทั่วไปแล้ว สามารถเกิดขึ้นได้โดยเริ่มจากการจินตนาการ ซึ่งเป็นเพียงความคิดความฝันที่ยังไม่เป็นความจริง แต่มีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่ต้องการให้เกิดจริงๆ และลงมือทำตามความฝันนั้นให้เป็นจริง และยังเริ่มจากความรู้ที่มีอยู่แล้วนำมาทำการต่อยอดเพื่อให้เกิดเป็น นวัตกรรม ซึ่งก็คือ การทำสิ่งต่างๆ ด้วยความรู้ที่มีผ่านวิธีใหม่ๆ กระบวนการที่แตกต่างโดยไม่ยึดติดกับกรอบความคิดแบบเดิมๆ กฎเกณฑ์แบบเดิมๆ ตัวอย่างของความสร้างสรรค์ความสร้างสรรค์นั้นสามารถมองได้หลายมิติ หลายมุมมองโดยการคิดด้วยมุมมองที่แตกต่างทำให้เกิดเป็นชิ้นงานศิลปะที่มีคุณค่าหรือการค้นพบทฤษฎีตลอดสามารถสร้างสิ่งประดิษฐ์ใหม่ขึ้นมาได้เลย เช่น คนที่มองเห็นความสวยงามของหญิงสาวก็จะเกิดความรู้สึกในความงามแล้วกล่าวว่าวาจาเป็นคำชมและแต่งกลอนโดยอาจจะเปรียบเทียบหญิงสาวเป็นดอกไม้ซึ่งมีความงดงามไม่แพ้กัน หรือการที่นักวิทยาศาสตร์ชื่อดังของโลกค้นพบทฤษฎีต่างๆมากมาย เช่น ไอแซก นิวตัน เห็นผลแอปเปิลหล่นลงมา ก็คิดทฤษฎีเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วงขึ้นมาได้หรือเจมส์ วัตต์ ที่เขาเห็นไอน้ำที่ทำให้ฝาของกาเผยอก็คิดประดิษฐ์เครื่องจักรไอน้ำได้สำเร็จ แค่พูดถึงความสร้างสรรค์ในเมนูอาหารอย่างเดียวก็คงไม่สามารถจะหยิบยกมาบรรยายได้หมดแล้ว วันนี้จะขอยกตัวอย่างเมนูอาหารที่คนทั่วไปอาจจะคิดว่าแปลกและไม่น่าจะนำมารับประทานด้วยกันได้ นั่นก็คือ ราเมงกาแฟ จากแดนปลาดิบนั่นเอง สร้างสรรค์โดยการนำอาหารขึ้นชื่อของญี่ปุ่นอย่างราเมงมารับประทานร่วมกับน้ำซุปกาแฟ แล้วรสชาติเหมือนจะออกมาดีด้วย กลายเป็นความแปลกใหม่ที่ลงตัวในแบบที่ไม่เคยมีมาก่อน ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์ความคิดสร้างสรรค์ที่ดีนั้นเป็นจุดเริ่มต้นของความแตกต่าง ซึ่งเป็นประโยชน์ทั้งในการแก้ไขปัญหารอบตัวเรา และการสร้างสีสันในชีวิต ความคิดสร้างสรรค์เป็นประโยชน์ต่อตัวเราเอง ต่อสังคมรอบข้าง และในหน้าที่การงานที่เราทำด้วย โดยประโยชน์ขงอความคิดสร้างสรรค์ได้แก่: ประโยชน์ต่อตัวเอง – ความคิดสร้างสรรค์ที่ดีนั้น ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงด้วยแนวทางใหม่ๆ ในการดำเนินชีวิต วิธีคิดในแง่มุมใหม่ๆ และสนุกกับการประดิษฐ์คิดค้นอะไรใหม่ๆ อยู่ตลอดเวลา ซึ่งเป็นการพัฒนาสมองไปในตัว ทำให้เรามีสติปัญญาที่เฉียบแหลมขึ้น มีไหวพริบปฏิภาณในการแก้ปัญหาต่างๆ ได้ดีขึ้น จนเกิดเป็นความภาคภูมิใจในตัวเอง ประโยชน์ต่อคนรอบข้าง – ความคิดสร้างสรรค์เป็นสิ่งที่ทำให้เกิดนวัตกรรมใหม่ๆ อย่างไร้ขีดจำกัด ซึ่งนำมาสู่สิ่งประดิษฐ์และวิธีการต่างๆ มากมายที่สามารถช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาให้คนอื่นในสังคมได้ และทำให้ผู้คนรอบข้างเริ่มรู้จักที่จะเรียนรู้และฝึกฝนการใช้ความคิดสร้างสรรค์เพื่อนำมาพัฒนาชีวิตของตัวเองและคนรอบข้างให้ดียิ่งขึ้นอีกด้วย ประโยชน์ต่อการทำงาน – การเป็นบุคคลมีไอเดียที่ดี ความคิดสร้างสรรค์ที่ดีนั้นจะสามารถที่จะทำให้เราได้เปรียบอย่างโดดเด่นและสามารถเอาตัวรอดในโลกธุรกิจหรือสามารถแก้ปัญหาต่างๆ ในการทำงานทั่วไปๆ ได้อย่างราบรื่น เรายังสามารถกลายเป็นผู้นำทางด้านความคิดและยังช่วยยกระดับความสามารถความอดทนและความคิดของการเป็นผู้นำให้มากขึ้นอีกด้วย แล้วถ้าเราอยากจะเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์มากขึ้นต้องทำอย่างไร มีวิธีมาให้ครับ วิธีทำให้เรามีความคิดสร้างสรรค์มากขึ้น
สุดท้ายนี้ เกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์จากที่กล่าวมาข้างต้นเห็นไหมครับว่าการเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ที่ดีนั้น ส่งผลดีต่อตัวเอง หน้าที่การงานและสังคมขนาดไหน และยังเป็นความสามารถที่มนุษย์ทุกคนมีติดตัวมาตั้งแต่กำเนิด ขึ้นอยู่กับว่าคุณให้ความสำคัญกับการฝึกฝนพัฒนาความสามารถนี้มากน้อยแค่ไหน ขอแค่มีความตั้งใจที่พัฒนาตัวเองในทุกๆ วันอย่างมีวินัย ตัวคุณก็สามารถเก่งขึ้นและมีความคิดสร้างสรรค์ได้ไม่ยากครับ |