ชนชั้นสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

�Ѳ�ҡ�ô�ҹ�ѧ���ͧ� ����

�ѧ�������¡�ا��⢷��
���¡�ا��⢷�����к���������Ѵਹ 2 ����� ����
�������������������� 1.� ����鹻���ͧ� ��觻�Сͺ���� ��ѵ���� ���ѡɳ��繾�͢ع�����դ����١�ѹ ���Դ�Ѻ��ЪҪ����ҧ�ҡ� ʶҺѹ��ѵ���� �������⢷���պ��ҷ㹡�����Ҫҷ��� ����ѡ�Ҥ���ʧ����� �����ҳ�ࢵ ����ִ������ѡ���� ����Ҥ�ͪ���鹢ع�ҧ�繪���� �������ҧ ��ѵ������л�ЪҪ� �հҹ��٧�������ѭ�� ��Ъ���鹻���ͧ����ͧ�ա����鹷���Ӥѭ��� ���ʧ�� �繼��ӺѴ�ѭ��㹪���� ��Ъ������ ���١��ͧ�� ��ЪҪ���������������
�������������������� 2.� ����鹶١����ͧ ��Сͺ���� �����з�ʪ���鹹����˹�ҷ���ͧ��ԺѵԵ�� ��ҹ���ͧ�ͺ᷹��黡��ͧ �� ����������ʧ���� ��ǹ�������¡�ا��⢷�� ��ǹ˹���繷����·����ҡ��÷�ʧ���� �ա��ǹ˹���繷�ʪ�Դ���� ����ź˹��Ҩҡ�Թᴹ�ҧ���͡�ا�����ظ��

�ѧ�������¡�ا�����ظ�� ����鹷ҧ�ѧ���ͧ��ا�����ظ�һ�Сͺ仴��ºؤ�� 3 ����� ���
���������������������1. ����鹻���ͧ���
����������������������� 1.1� �����ҡ�ѵ���� �ç�繼��ӷ�����ӹҨ�٧�ش�ҧ������ͧ��зҧ�ѧ��������������������
����������������������� 1.2�� ��ҹ�� ��� �ǡ���;��ǧ���ҧ� �շ��ʡ��������������Ƞ�����
����������������������� 1.3� �ع�ҧ �繪���������  �繨ѡá��Ӥѭ㹡�ú����û����
�������������������� 2. ������黡��ͧ�
������������������������2.1� ��� ��ͻ�ЪҪ�����价�駪�����˭ԧ� ���ç�ҹ�Ӥѭ㹡�þѲ�һ���ȷ�駴�ҹ���ɰ�Ԩ ��С�����ͧ� ����Сͺ仴��  ������ �����ǧ� ��������� �����
������������������������2.2� ��� �繪���鹵���ش��ѧ��� ����� 7 ��Դ���¡ѹ ���� ����Թ�� ������͹���  ���������Դ���ôҠ ��ʷ���ռ��¡��� ��ʷ��������鹨ҡ�ɷѳ�� ��ʷ���������������ҡ��ҡᾧ� ��з�����
�������������������� 3. ���ʧ�� ��Сͺ���ª��ء��鹠 �պ��ҷ�ҧ��ʹ���С��ͺ�� ��Ż�Է�ҡ�õ�ҧ�
������������������������ 2.3)� �ѧ�������¡�ا�ѵ���Թ��젠 ��͹��û���ٻ�����Ѫ��ŷ�� 5� �ѧ������ǹ�˭��Сͺ���  �����з�ʠ ��� �����ɮ����ѭ� ���繠 �����ǧ� �����������������ҧ�Ҫ��� ��� ����� ���������鹵ç�����Ź�  ����������㹵��ͧ�����ҧ� ������Ѻ��ä�����ͧ�ҡ������ ��ʠ �����ɮ÷������ա����Է���㹪��Ե����ç�ҹ�ͧ��� ��·�ʨЫ��͢�·غ���� ����� 7 ������ ��� ������ ����Թ�� �������͹���� �����������ºԴ���ô� ��ʷ�ҹ��� ��ʷ����¨ҡ����繹ѡ�ɠ ��з�ʷ������§�������͢����ҡ��ҡᾧ� ������ӹҨ �˹�ͷ���ҡ���������������Ҿ��� �Ѫ��ŷ�� 4 �������Ѻ��ا�������������������բ���١����������繷�ʠ ���鹶֧�Ѫ��ŷ�� 5 �ç����¡��ԡ�к� �����з�ʠ ��駹�������Է�ԾŢͧ���ѹ���������������Ҿ �ҡ�ѧ�����ѧ������ʡ�ж١��ҧ��������ѧ��������ִ��ͧ�ա��С��˹�� �к����ɰ�Ԩ Ẻ���յ�ͧ����ç�ҹ���� �к�����ʨШ����ػ��ä� ��кҷ��稾�Ш�Ũ���������������Ƿç���ö����ҡ����繻�ЪҪ� ���դ�����������ѹ� ���¡��ԡ�к����֧������������� �.�. 2413� ����� �.�. 2431� �֧��С�������Ҫ�ѭ�ѵԷ���᷹� ����Ѻ�����ԡ��� �ç���Թ��ä����繤���仠 �»�С�Ⱦ���Ҫ�ѭ�ѵ����³�����١����١䷢�鹠 ��˹��������ҷ���ʨ������ ��˹������͹�١������� ����к��ɹ�·�ʷ���ҽ׹� ��ǹ����Ҫ�ѭ�ѵ���ԡ��ʷç��С����价������Š ��Щ�Ѻ�ش���¤�� ����Ҫ�ѭ�ѵԷ���ѵ���Թ���ȡ 124� ����繢�鹵͹�ش���� ��ô��Թ������ҧ�繢�鹵͹���������ԡ�����仴��¤������º��� ������
�������������������������� ��ѧ�ҡ���Ѵ��駡���֡�Ҹԡ�â�� �����Ѻ�Դ�ͺ�ҹ��ҹ��èѴ����֡�ҡ��յ�������ӴѺ ������Ѫ��ŷ�� 6� �ç��С�� ����Ҫ�ѭ�ѵ� ��ж��֡�Ң��� �.�.2464��˹�����硷ء����ͧ��� �Ѻ����֡���������¹��������¤��ж��֡�� ����������Ѫ��ŷ�� 7 ���ա�á�˹���ѡ�ٵ��Ѹ���֡�ҵ͹����������Ἱ� ��ѧ�������¹�ŧ ��û���ͧ �.�. 2475� �Ѱ��š�˹���º�¡�������������֡�Ҡ �Դ�ç���¹��ЪҺ��㹷ء�ӺŠ�дѺ�ش��֡���ա�èѴ�������Է����¢�� ��������� ����Է����¸�����ʵ����С�����ͧ� ����Է�����ᾷ���ʵ�� ����Է������ɵ���ʵ� �(����ŧ�ó�����Է�����ʶһ�Ң�� ����������Ѫ��ŷ�� 6)� ����з�觻Ѩ�غѹ����¡�èѴ��� ����Է������ա�ҡ��� ����������Է������Դ� �蹠 ����Է�����������˧� ����Է�������⢷�¸���Ҹ��Ҫ� ��������ѡ�ٵèѴ�����ҧ���к�� ����ա�á�˹���ѡ�ٵêѴਹ��ա�˹����Ҡ��ʶҹ������¹��С�˹��س���ѵ� �ͧ�������֡�Ҡ ��С�û�Сͺ��çҹ��ҧ� �Ѩ�غѹ��ͧ����¼�騺� ����֡��੾���ҢҢ�鹠�����
����������������������� �Ѻ������ؤ��Ѻ��ا������Ҷ֧�Ѩ�غѹ ���������� �ѧ�����ա������¹�ŧ���ҧ�ҡ� ���ͧ���µ�����ҧ�Ǵ���Ǡ �Դ���� ᵡ��ҧ�����ҧ���ͧ�Ѻ����� ��������ҧ�������¡Ѻ���ҡ�� �ա�� ���¡�ҹ ����觢ѹ�ѹ�����ҧ�������ҧ� ʶҺѹ��ͺ��������¹�ҡ ��ͺ���Ǣ��«������Ҫԡ����������ؤ�� �繤�ͺ����������ҡ��� �Ũҡ ����������Ӥѭ�Ѻ�Ѩ�غѹ�ҧ���ɰ�Ԩ�������Դ�ѭ�ҵ�ҧ� ����Ҡ �� �ѭ��������ҧ� ��������Ǫ�� ����ʾ�Դ �Ҫ�ҡ���� ��â��µ�� �ͧ�к����ɰ�Ԩ�ع����� ������ԭ����˹�ҷҧ෤����� ��â��µ�� �ͧ��÷�ͧ����Ǡ ������ѧ������������ѵ�ع����ҡ��鹠 �͡�ҡ��鹠 �ѧ�������Դ��������������ҧ�к�������������Ǵ��������繻ѭ���ѧ�� �ա��С��˹�觷����ѧ��դ����ع�ç�ҡ��觢��

Ref : http://www.kr.ac.th/ebook/sunthon/b4.htm 19/02/2008

สังคมวัฒนธรรมไทย สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

สภาพสังคมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
สภาพสังคมไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีลักษณะโครงสร้างไม่แตกต่างจากสมัยอยุธยาและธนบุรี ลักษณะโครงสร้างของสังคมไทยสมัยนี้  มีการแบ่งชนชั้น ถึงแม้จะไม่มีการแบ่งวรรณะอย่างอินเดีย แต่ฐานะความเป็นอยู่ของผู้คนก็แตกต่างกัน

องค์ประกอบของสังคมไทยแบ่งเป็น 4 ชนชั้น
1. เจ้านาย  
ได้แก่ พระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ พระมหากษัตริย์ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นมีลักษณะเป็นทั้งเทวราชาและธรรมราชา

                    

ชนชั้นสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

     2. ขุนนางและข้าราชการ

                    

ชนชั้นสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

     3. ไพร่  เป็นชนส่วนใหญ่ของประเทศ ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก แบ่งเป็น ไพร่หลวง และไพร่สม

ชนชั้นสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
      
ชนชั้นสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

     4. ทาส   ชนชั้นต่ำสุดในสังคมไทย ไม่มีอิสระในการดำเนินชีวิต ชีวิตขึ้นอยู่กับนายทาส แบ่งเป็น ทาสเชลย  ทาสในเรือนเบี้ย  ทาสสินไถ่  ทาสได้มาแต่บิดามารดา  ทาสที่เลี้ยงไว้เมื่อเกิดทุพภิกขภัย  ทาสที่ช่วยมาจากทัณฑ์โทษ และทาสท่านให้  ทาสที่ทำความดีความชอบต่อบ้านเมืองสามารถเลื่อนฐานะตนเองสูงขึ้นเป็นขุนนางได้ ส่วนขุนนางที่ทำผิดก็สามารถลดฐานะลงเป็นทาสได้เช่นกัน

สังคมวัฒนธรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ยุคปฏิรูปบ้านเมือง

สังคมวัฒนธรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ยุคปฏิรูปบ้านเมือง

การปรับปรุงทางด้านสังคมในสมัยรัชกาลที่ 4 (พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว)
ในสมัยรัชกาลที่ 4 เป็นช่วงเวลาที่ชาวไทยเริ่มมีการปรับตัวทางด้านสังคมและวัฒนธรรมให้เข้ากับขนบธรรมเนียมประเพณีทางตะวันตกภายหลังจากที่ไทยทำสนธิสัญญาทางการค้ากับ ชาวตะวันตก

การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่สำคัญในสมัยรัชกาลที่ 4

1.  อนุญาตให้ไพร่เสียเงินแทนการถูกเกณฑ์แรงงานเข้ารับราชการ
ให้เสรีภาพแก่สตรีที่บรรลุนิติภาวะในการเลือกคู่ครองโดยพ่อแม่จะบังคับไม่ได้
2.  ห้ามพ่อแม่ขายบุตรเป็นทาส
3. ห้ามสามีขายภรรยาเป็นทาสโดยเจ้าตัวไม่สมัครใจ
3.  ให้นางแอนนา เลียวโนเวนส์ ชาวอังกฤษ ไปสอนภาษาอังกฤษให้กับพระราชโอรสและธิดา
4.  โปรดให้สตรีคณะมิชชันนารีผู้สอนศาสนาคริสต์เข้าไปสอนภาษาอังกฤษให้สตรีในราชสำนัก

การปรับปรุงประเพณีและวัฒนธรรมในสมัยรัชกาลที่ 4

1. ประกาศให้ข้าราชการสวมเสื้อเวลาเข้าเฝ้า
2. โปรดให้สร้างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ขึ้นเพื่อเป็นของที่พระมหากษัตริย์พระราชทาน
เป็นบำเหน็จรางวัลแก่พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการไทย และชาวต่างประเทศ

ชนชั้นสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

3. ทรงเปลี่ยนแปลงพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา โดยพระองค์ทรงร่วมเสวยด้วย
4. ฟื้นฟูประเพณีการตีกลองร้องฎีกา เพื่อให้ทราบถึงทุกข์สุขของราษฎรโดยจะเสด็จ
ออกมารับฎีกาด้วยพระองค์เอง ทุกวันโกณ เดือนละ 4 ครั้ง
5. ให้เสรีภาพแก่ประชาชนในการเลือกนับถือศาสนา
6. ให้เสรีภาพแก่ประชาชนในการเลือกประกอบอาชีพ
7. กำหนดให้ วัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมาราม เป็นวัดประจำรัชกาล ซึ่งรัชกาลที่ 4
ทรงสร้างขึ้นในเขตกรุงเทพมหานคร
8. รัชกาลที่ 4 ทรงก่อตั้งธรรมยุตินิกาย เมื่อครั้งยังผนวชที่วัดบวรนิเวศน์วิหาร ในสมัยรัชกาลที่ 3

การปรับปรุงด้านสาธารณสุขสมัยรัชกาลที่ 4
ด้านการสุขาภิบาล สมัยรัชกาลที่ 4 เริ่มมีการสุขาภิบาลตามคำแนะนำของบาทหลวงมิชชันนารีบ้างแล้ว แต่ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด

ที่มา : ดร.ประเสริฐ วิทยารัฐและคณะ,หนังสือเรียน ส306 ประเทศของเรา 4 สมบูรณ์แบบ,
(กรุงเทพฯ : วัฒนาพานิช,2542)

คณะทำงานเฉพาะกิจการจัดทำหนังสือประวัติศาสตร์กรุงรัตนโกสินทร์ ,
ประวัติศาสตร์กรุงรัตนโกสินทร์ ,   (กรุงเทพฯ : อัมรินทร์การพิมพ์,2525)

สุคน  สินธพานนท์ และพรรษมน กิตติสารศักดิ์. สังคมศึกษา ส306. 2542. หน้า 72.

http://www.qoolive.com/show_blog/

http://www.thaigoodview.com/library/contest2553/type2/social03/28/04con01.htm