บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบ น นท ก

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ได้รับเค้าเดิมมาจากวรรณคดีเรื่อง มหากาพย์รามายณะ ของอินเดีย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเป็นผู้พระราชนิพนธ์ แต่งด้วยบทประพันธ์ 3 ปะเภท ได้แก่ ร่ายดั้น (เปิดเรื่อง) กลอนบทละคร (ดำเนินเรื่อง) และโคลงกระทู้กับโคลงสี่สุภาพ (ปิดเรื่อง) มีจุดประสงค์ในการแต่งเพื่อให้ความบันเทิง ปลุกใจประชาชนให้กล้าหาญ หากผู้เรียนได้เรียนรู้จะสามารถนำข้อคิดที่สะท้อนสังคมไปปรับใช้ในการดำเนินชีวิตได้

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

ตัวชี้วัด

ท 5.1 ม.2/1    สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่าน

จุดประสงค์
- นักเรียนสามารถอธิบายประวัติความเป็นมาจากเรื่อง บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ได้
- นักเรียนสามารถอธิบายประวัติผู้พระราชนิพนธ์จากเรื่อง บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ได้
- นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะคำประพันธ์จากเรื่อง บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ได้
- นักเรียนสามารถอธิบายจุดประสงค์การประพันธ์จากเรื่อง บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ได้
- นักเรียนสามารถสรุปความรู้จากเรื่อง บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ในรูปแบบแผนผังความคิดได้
- นักเรียนมีมารยาทในการอ่านและการฟัง 
 

การวัดผลและประเมินผล

- แบบประเมินการสรุปความรู้จากเรื่อง บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ในรูปแบบแผนผังความคิด
- เกณฑ์การประเมินสมรรถนะผู้เรียน
- แบบประเมินการมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรม
 

ถอดบทประพนั ธ์

เมือ่ ได้ยนิ ดังนั้น พระอิศวรจึงตอบ

พระอนิ ทรว์ ่า นนทกน้ันทําหนา้ ทดี่ ว้ ยความ

จงรกั ภักดีมานาน ด้วยความเมตตาจึง

ประทานพรให้ แตน่ นทกกลบั ใชอ้ ํานาจไป

ในทางทผ่ี ิด เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดียม

บทประพันธ์

ตรสั แลว้ จง่ึ มบี ญั ชา ดรู าพระนารายณเ์ รอื งศรี
ตัวเจา้ ผู้มีฤทธี เปน็ ท่ีพงึ่ แก่หมเู่ ทวัญ
จงชว่ ยระงบั ดบั เข็ญ ให้เย็นทว่ั พิภพสรวงสวรรรค์
เชิญไปสงั หารอ้ายอาธรรม์ ให้มันสิ้นชีพชวี า

เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม

ถอดบทประพันธ์

พระอิศวรจึงมบี ญั ชาให้พระนารายณ์
ไปปราบนนทกเพ่ือระงับความวุ่นวาย
เดือดรอ้ นท่ีเกิดขนึ้

เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดียม

บทประพนั ธ์

เม่ือน้ัน องค์พระนารายณน์ าถา
รับส่ังถวายบงั คมลา ออกมาแปลงกายด้วยฤทธี

พระนารายณร์ บั คาํ สัง่ จากพระอศิ วรให้ไปปราบนนทก
พระนารายณจ์ ึงแปลงโฉมเป็นนางเทพอปั สรทสี่ วยสดงดงาม

เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดียม

บทประพันธ์

เปน็ โฉมนางเทพอัปสร ออ้ นแอน้ อรชรเฉลมิ ศรี

กรายกรย่างเยือ่ งจรลี ไปอยู่ท่นี นทกจะเดินมา

พระนารายณ์เสดจ็ มายังเชิงเขาไกรลาส และแปลงกายเปน็ นางเทพ
อปั สร รปู รา่ งหน้าตางดงาม แล้วเดนิ เขา้ ไปบริเวณใกล้ ๆ ท่ีนนทกจะเดินมา

เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดยี ม

บทประพนั ธ์

บัดนน้ั นนทกผใู้ จแกลว้ กล้า
สิน้ เวลาเฝ้าเจ้าโลกา สาํ ราญกายาแลว้ เทยี่ วไป

นนทกเมื่อเสร็จสนิ้ จากการปฏบิ ตั ิหน้าที่ตอ่ พระอศิ วร ก็เดินออกมา
อยา่ งสบายใจ

เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดียม

บทประพันธ์

เหลือบเหน็ สตรวี ไิ ลลกั ษณ์ พศิ พักตร์ผ่องเพียงแขไข
งามโอษฐ์งามแกม้ งามจไุ ร งามนยั น์เนตรงามกร
งามถนั งามกรรณงามขนง งามองค์ยิ่งเทพอปั สร
งามจรติ กริ ยิ างามงอน งามเอวงามออ่ นท้งั กายา
ถงึ โฉมองคอ์ คั รลกั ษมี พระสุรัสวดเี สนห่ า
ส้ินท้ังไตรภพจบโลกา จะเอามาเปรียบไม่เทียบทัน
ดูไหนก็เพลินจําเริญรัก ในองค์เยาวลกั ษณส์ าวสวรรค์
ยิ่งพิศยงิ่ คดิ ผูกพนั ก็เดินกระชนั้ เข้าไป

เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดยี ม

ถอดบทประพนั ธ์

ครั้นนนทกไดเ้ ห็นนางอปั สรท่ีมีรูปโฉมงามเกนิ กว่าใคร ใบหนา้
ผอ่ งใส ปากสวย ผมสวย ตาสวย มือสวย สวยราวนางฟา้ ก็หลงรกั
หลงชอบนางอัปสรทนั ที นนทกจงึ คดิ เข้าไปเก้ยี วนางอัปสรผเู้ ลอโฉม

เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

บทประพนั ธ์

โฉมเอยโฉมเฉลา เสาวภาคย์แนง่ น้อยพิสมัย
เจา้ มาแตส่ วรรค์ชน้ั ใด นามกรชอ่ื ไรนะเทวี
ประสงค์ส่ิงใดจะใครร่ ู้ ทําไมมาอยู่ท่ีน่ี
ขา้ เหน็ เปน็ น่าปรานี มารศรจี งแจ้งกิจจา

นนทกเขา้ ไปเก้ียวพาราสนี างอปั สร ถามนางอัปสรวา่ ช่ืออะไร
เหตุใดถงึ ไดม้ าเดนิ อยูแ่ ถวนี้

เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม

บทประพนั ธ์

เมือ่ นัน้ นางนารายณเ์ ยาวลกั ษณเ์ สน่หา
ไดฟ้ งั ยงิ่ ทาํ มารยา ชําเลืองนยั นาแล้วตอบไป
ทําไมมาล่วงไถถ่ าม ลวนลามบกุ รกุ เข้ามาใกล้
ท่านน้ีไมม่ ีความเกรงใจ เราเป็นขา้ ใชเ้ จ้าโลกา
พนกั งานฟ้อนราํ ระบาํ บนั ช่ือสุวรรณอปั สรเสน่หา
มีทุกขจ์ ่ึงเทีย่ วลงมา หวังวา่ จะใหค้ ลายร้อน

เพจภาษาไทยไม่จ๊ักเดยี ม

ถอดบทประพันธ์

พระนารายณ์ที่แปลงกายเป็นนางอัปสร ชําเลืองมองนนทกแล้ว
ถามนนทกว่า นนทกมาลวงถามและลวนลามนาง ไม่มีความเกรงใจ
นางเป็นนางรําของพระอินทร์ชื่อสุวรรณอัปสร มีความทุกข์จึงมาเที่ยว
เล่นเพ่อื หวงั ใหค้ ลายรอ้ น

เพจภาษาไทยไม่จกั๊ เดียม

บทประพันธ์

สุดเอยสุดสวาท โฉมประหลาดลํา้ เทพอัปสร
ทัง้ วาจาจรติ ก็งามงอน ควรเป็นนางฟ้อนวไิ ลลกั ษณ์
อนั ซึง่ ธรุ ะของเจ้า หนักเบาจงแจง้ ให้ประจกั ษ์
ถ้าวาสนาเราเคยบาํ รุงรกั ก็จะเป็นภกั ดผิ์ ลสบื ไป
ตวั พมี่ ไิ ด้ลวนลาม จะถอื ความสิ่งนน้ี ไ่ี มไ่ ด้
สาวสรรค์ขวญั ฟ้ายาใจ พไี่ ร้คจู่ ะพ่ึงแตไ่ มตรี

เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม

ถอดบทประพนั ธ์

นนทกได้ฟังคําของนางอัปสร นนทกจึงตอบนางอัปสรว่า
นางอัปสรเป็นหญิงที่มีความงดงามทั้งกายา และมีวาจาที่ไพเราะ
เหมาะสมแลว้ ทีจ่ ะเปน็ นางรํา หากเราเคยมีวาสนาต่อกันมา
เราคงจะไดเ้ ปน็ คู่กัน พไี่ มไ่ ดค้ ิดลวนลามน้องนางแตอ่ ย่างใด

เพจภาษาไทยไมจ่ กั๊ เดียม

บทประพนั ธ์

เม่ือน้นั นางเทพนมิ ิตโฉมศรี
คอ้ นแล้วจงึ่ ตอบวาที วา่ นี้ไพเราะเปน็ พ้นไป
อันซ่งึ จะฝากไมตรขี ้า ขอ้ น้ันอย่าว่าหารไู้ ม่
เราเปน็ นางราํ ระบําใน จะมีมติ รทใ่ี จผกู พนั
ใครมารําเกลงเพลงฟ้อน จ่ึงจะผ่อนดว้ ยความเกษมสนั ต์
ราํ ได้กม็ ารําตามกนั นน่ั แหละจะสมด่งั จนิ ดา

เพจภาษาไทยไม่จ๊ักเดยี ม

ถอดบทประพันธ์

นางอัปสรค้อนแลว้ ตอบนนทกว่า ตนน้ันเป็นนางรํา
หากนนทกจะมีจิตผูกพัน ก็จงรําไปพร้อมกับนาง หากรําได้และรําตาม
นางจึงจะมไี มตรจี ิตผกู พนั กลบั ไป

เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดยี ม

บทประพันธ์

บดั น้นั นนทกผใู้ จแกล้วกล้า
ไม่รวู้ า่ นารายณ์แปลงมา กโ็ สมนัสาพันทวี
ยมิ้ แลว้ จ่งึ กล่าวว่าสนุ ทร ดูกอ่ นนางฟ้าเฉลิมศรี
เจา้ จักปรารมภ์ไปไยมี พเ่ี ป็นคนเก่าพอเข้าใจ
เชญิ เจา้ ราํ เถดิ นะนางฟ้า ให้สิน้ ท่าท่ีนางจําได้
ตัวพีจ่ ะรําตามไป มใิ หผ้ ิดเพลงนางเทวี

เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดียม

ถอดบทประพันธ์

นนทกไม่รู้ว่าพระนารายณ์แปลงกายเป็นนางอัปสร นนทกรู้สึก
หลงรักนางอัปสรเป็นอย่างมาก นนทกพูดกับนางอัปสรว่า “ อย่าได้
วิตกไปเลย พ่ีเปน็ ขา้ รับใช้พระอศิ วรมานาน เชญิ เจ้าร่ายราํ เถอะ
ให้หมดทุกทา่ ทเี่ จา้ จาํ ได้ พจ่ี ะรําตามหมดทกุ ท่าทีเ่ จา้ ราํ มา”

เพจภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดียม

บทประพนั ธ์

เมอื่ นนั้ พระนารายณท์ รงสวัสดริ์ ศั มี
เห็นนนทกหลงกลกย็ ินดี ทําทีเย้ืองกรายให้ยวนยนิ
พระนารายณเ์ หน็ นทกหลงกลตน จึงยั่วยวนนทกใหร้ ําตาม

เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดียม

บทประพนั ธ์

เทพนมปฐมพรหมส่หี น้า สอดสรอ้ ยมาลาเฉดิ ฉิน
กินรนิ เลียบถํ้าอําไพ
ทง้ั กวางเดินดงหงส์บนิ ทั้งแขกเต้าผาลาเพยี งไหล่
อกี ชา้ นางนอนภมรเคล้า มยเุ รศฟอ้ นในอัมพร
เมขลาโยนแกว้ แววไว ทง้ั พิสมัยเรยี งหมอน
ลมพัดยอดตองพรหมนมิ ติ พระสีก่ รขว้างจกั รฤทธริ งค์
ย้ายทา่ มจั ฉาชมสาคร ด้วยความพสิ มยั ใหลหลง
ช้ีตรงถกู เพลาทนั ใด
ฝา่ ยนนทกก็ราํ ตาม
ถึงทา่ นาคามว้ นหางวง เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดียม

บทประพนั ธ์

พระนารายณ์ที่แปลงกายเป็นนางอัปสรร่ายรําในท่าต่าง ๆ ได้แก่
เทพนม ปฐม พรหมสี่หน้า สอดสร้อยมาลา เฉิดฉิน กวางเดินดง หงส์บิน
กินรินเลียบถํ้า ช้านางนอน ภมรเคล้า แขกเต้าเข้ารัง ผาลาเพียงไหล่
เมขลาล่อแก้ว มยุเรศฟ้อน ลมพัดยอดตอง พรหมนิมิต พิสมัยเรียงหมอน
มัจฉาชมสาคร พระสี่กรขว้างจักร ถึงท่านาคาม้วนหางวง ด้วยฤทธิ์เดชนิ้ว
เพชรของนนทก ทําให้นนทกขาหักล้มลง นางอัปสรกลายเป็นองค์พระ
นารายณ์เข้าไปเหยยี บนนทกเพ่ือจะสังหาร

เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดยี ม

บทประพนั ธ์

บัดน้ัน นนทกแกล้วหาญชาญสมร

เห็นพระองค์ทรงสังข์คทาธร เปน็ สก่ี รก็รู้ประจักษ์ใจ
วา่ พระหริวงศท์ รงฤทธ์ิ ลวงลา้ งชีวติ ก็เปน็ ได้

จึ่งมีวาจาถามไป โทษข้าเปน็ ไฉนใหว้ ่ามา

นนทกเหน็ นางอัปสรแปลงกายเปน็ พระนารายณ์ นนทก

ก็รวู้ า่ ตนโดนลวงเพ่อื ที่จะฆ่า จึงถามวา่ ตนทําผดิ อะไร

เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดียม

บทประพันธ์

เม่ือน้นั พระนารายณบ์ รมนาถา

ได้ฟงั จึ่งมีบัญชา โทษามงึ ใหญห่ ลวงนัก
ด้วยทําโอหงั บงั เหตุ ไมเ่ กรงเดชพระอศิ วรทรงจกั ร

เอง็ ฆา่ เทวาสรุ ารักษ์ โทษหนกั ถึงที่บรรลัย

ตวั กกู ็คิดเมตตา แต่จะไวช้ ีวามึงไมไ่ ด้

ตรสั แล้วแกว่งตรเี กรียงไกร แสงกระจายพรายไปดั่งไฟกาล

เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดียม

บทประพันธ์

พระนารายณ์ฟังคําของนนทก จึงตอบนนทกว่า
โทษของนนทกใหญ่หลวงมาก นนทกทะนงใจไม่เกรงกลัว
พระอิศวร เข่นฆ่าเหล่าเทวดา โทษของนนทกมีเพียงความ
ตายเท่านั้น ตัวพระนารายณ์นั้นมีจิตเมตตา แต่เป็นคําสั่ง
พระอิศวร พระนารายณ์จึงไม่สามารถไว้ชีวิตนนทกได้ พูดแล้ว
กแ็ กว่งตรีออกไป แสงกระจายอย่างไฟบรรลยั กัลป์

เพจภาษาไทยไมจ่ กั๊ เดยี ม

บทประพันธ์

บดั นนั้ นนทกผู้ใจแกล้วหาญ

ได้ฟงั จงึ่ ตอบพจมาน ซงึ่ พระองคจ์ ะผลาญชีวี
เหตใุ ดมิทาํ ซึ่งหนา้ มารยาเป็นหญิงไม่บดั สี
ฤว่ากลวั นิว้ เพชรนี้ จะชีพ้ ระองค์ใหบ้ รรลยั
ตวั ข้ามีมือแตส่ องมือ ฤจะสู้ทงั้ ส่กี รได้
แมน้ สี่มอื เหมอื นพระองคท์ รงชัย ทไี่ หนจะทาํ ได้ด่ังน้ี

เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดียม

ถอดบทประพนั ธ์

นนทกตัดพ้อต่อว่าพระนารายณ์ว่าเอาเปรียบตน ไม่ยอม
ต่อสู้แบบซึ่ง ๆ หน้า ทําไมต้องแปลงกายมาหลอกตนหรือ
เพราะกลัวนิ้วเพชรจะทําให้พระนารายณ์สิ้นชีวิต นนทกมี
เพียงสองมือจะสู้พระนารายณ์ที่มีสี่มือได้อย่างไร หากนนทกมี
สี่มือเช่นเดียวกับพระนารายณ์ นนทกก็สามารถสู้กับ
พระนารายณ์ได้

เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม

บทประพันธ์

เม่อื นนั้ พระนารายณท์ รงสวสั ดริ์ ัศมี

ได้ฟังจ่งึ ตอบวาที กูนแ้ี ปลงเป็นสตรีมา
เพราะมึงจะถึงแก่ความตาย ฉบิ หายดว้ ยหลงเสน่หา
ใช่ว่าจะกลัวฤทธา ศักดาน้วิ เพชรนนั้ เมื่อไร
ชาตนิ ีม้ งึ มแี ต่สองหตั ถ์ จงไปอบุ ัติเอาชาตใิ หม่
ใหส้ บิ เศียรสบิ พักตรเ์ กรียงไกร เหาะเหนิ เดินไดใ้ นอัมพร

เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดยี ม

บทประพนั ธ์

มมี อื ยสี่ ิบซา้ ยขวา ถอื คทาอาวธุ ธนศู ร
กูจะเป็นมนุษย์แต่สองกร ตามไปราญรอนชวี ี
ให้สิน้ วงศพ์ งศ์มงึ อนั ศักดา ประจักษแ์ ก่เทวาทุกราศี
วา่ แลว้ กวัดแกว่งพระแสงตรี ภูมตี ัดเศยี รกระเดน็ ไป

เพจภาษาไทยไม่จ๊ักเดียม

ถอดบทประพันธ์

พระนารายณ์ได้ฟังนนทก พระนารายณ์จึงตอบนนทกกลับไปว่า
ที่พระองค์ต้องแปลงกายเป็นนางอัปสร เพราะนนทกถึงแก่ความ
ตาย ใช่เพราะพระองค์จะเกรงกลัวนนทก หากนนทกคิดว่าการสู้กัน
ด้วยกําลังจะทําให้นนทกชนะ ชาติหน้าขอให้นนทกเกิดมามีสิบหัว
สิบหน้า ยี่สิบมือและอาวุธพร้อมสรรพ ส่วนพระองค์จะเกิดไปเป็น
มนุษย์มีเพียงสองมือ จะได้สู้กันอีกครั้ง ให้รู้แพ้รู้ชนะ พูดจบพระ
นารายณก์ ใ็ ชพ้ ระแสงตัดหวั นนทกกระเด็นไป

เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม

บทประพนั ธ์

ครั้นลา้ งนนทกมรณา พระจกั ราผู้มอี ัชฌาสยั
เหาะระเหจ็ เตรด็ ฟา้ ดว้ ยวอ่ งไว ไปยงั เกษยี รวารี

เม่ือพระนารายณ์ปราบนนทกไดส้ าํ เร็จ ก็กลับไป
ประทับยังเกษียรสมทุ ร (ทะเลนํา้ นม)

เพจภาษาไทยไมจ่ ก๊ั เดียม

บทประพันธ์

เมอ่ื น้นั ฝา่ ยนางรัชดามเหสี
องคท์ า้ วลสั เตยี นธิบดี เทวมี รี าชบุตรา
คือวา่ นนทกมากาํ เนิด เกดิ เปน็ พระโอรสา
ชอ่ื ทศกัณฐก์ ุมารา สบิ เศียรสิบหนา้ ยสี่ บิ กร
อนั นอ้ งซง่ึ ถดั มาน้นั ชือ่ กุมภรรณชาญสมร
องคพ์ ระบิตเุ รศมารดร มิใหอ้ นาทรสักนาที

เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดียม

บทประพันธ์

นนทกเกดิ เป็นทศกัณฐ์ โอรสของทา้ วลัสเตียนกบั นางรชั ดา
แห่งกรงุ ลงกา มีสบิ เศียร สิบหน้า ย่สี ิบมอื มีน้องชื่อกมุ ภ
กรรณ สว่ นพระนารายณต์ ามอวตารมาเกดิ เป็นพระราม
โอรสของท้าวทศรถกบั นางเกาสุริยาแห่งกรุงอโยธยา

เพจภาษาไทยไม่จก๊ั เดยี ม

การวิเคราะห์
คุณคา่

เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดียม

คุณค่าดา้ นวรรณศิลป์ ปรากฏรสวรรณคดีครบทงั้ ๔ รส ดงั นี้

เสาวรจนีย์ คือ บทชมความงาม ดงั ตอนที่นนทกกลา่ วชม
ความงามของนางเทพอปั สร

“ เหลอื บเห็นสตรวี ิไลลักษณ์ พิศพักตรผ์ ่องเพยี งแขไข
งามโอษฐง์ ามแก้มงามจไุ ร งามนยั นเ์ นตรงามกร
งามถันงามกรรณงามขนง งามองคย์ ง่ิ เทพอัปสร
งามจรติ กริ ยิ างามงอน งามเอวงามอ่อนทง้ั กายา…”

เพจภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม

คุณคา่ ดา้ นวรรณศิลป์ ปรากฏรสวรรณคดีครบท้งั ๔ รส ดงั นี้

นารปี ราโมทย์ คือ บทเกี้ยวพาราสี ดังตอนท่ีนนทกกล่าวเกย้ี วพา
ราสีนางเทพอปั สร

“ โฉมเอยโฉมเฉลา เสาวภาคยแ์ น่งนอ้ ยพิสมยั
เจ้ามาแต่สวรรค์ชัน้ ใด นามกรชือ่ ไรนะเทวี
ประสงค์สิ่งใดจะใครร่ ู้ ทาํ ไมมาอยู่ท่ีน่ี
ขา้ เห็นเปน็ น่าปรานี มารศรจี งแจ้งกิจจา ”

เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

คณุ ค่าดา้ นวรรณศลิ ป์ ปรากฏรสวรรณคดีครบทง้ั ๔ รส ดงั นี้

พิโรธวาทงั คอื บทโกรธ ดงั ตอนท่ีนนทกร้องตะหวาดเพราะ

กริ้วโกรธเทวดา

“ บัดนน้ั นนทกนา้ํ ใจแกลว้ กล้า

กรว้ิ โกรธร้องประกาศตวาดมา อนิจจาข่มเหงเลน่ ทกุ วนั

จนหวั ไม่มีผมตดิ สุดคิดที่เราจะอดกล้นั
วนั นี้จะได้เห็นกัน ขบฟนั แล้วช้ีนว้ิ ไป ”

เพจภาษาไทยไม่จ๊ักเดยี ม

คณุ ค่าดา้ นวรรณศิลป์ ปรากฏรสวรรณคดคี รบทั้ง ๔ รส ดงั นี้

สัลลาปังคพิสัย คือ บทโศกเศร้า ครํา่ ครวญ ดงั ตอนท่นี นทกไป

ร้องทุกข์ตอ่ พระอิศวร

“ ผู้ใดทําชอบตอ่ เบอ้ื งบาท กป็ ระสาททั้งพรแลยศศักด์ิ

ตัวขา้ นี้มชี อบนกั ล้างเท้าสุรารกั ษถ์ งึ โกฏปิ ี

พระองค์ผู้ทรงศกั ดาเดช ไมโ่ ปรดเกศแก่ขา้ บทศรี
กรรมเวรสงิ่ ใดดงั่ นี้ ทลู พลางโศกีรําพัน ”

เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม

คุณค่าดา้ นวรรณศิลป์ การใชโ้ วหารและถ้อยคาํ

การหลากคํา มีการสรรหาคําทีม่ ีความหมาย เรียกพระอิศวร วา่

“ พระสยมภูวญาณ เจ้าไตรโลกา พระอศิ ราธิบดี พระศุลี ”

การซ้าํ คํา เพอื่ เนน้ ความหมายให้เห็นความงามทุกสว่ น

“ งามโอษฐ์งามแก้มงามจไุ ร งามนยั น์เนตรงามกร

งามถันงามกรรณงามขนง งามองคย์ ิง่ เทพอัปสร

งามจริตกริ ยิ างามงอน งามเอวงามอ่อนทง้ั กายา “

เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม

คุณคา่ ด้านวรรณศลิ ป์ การใช้โวหารและถ้อยคาํ

การใชค้ ําสั้นแตก่ ินความมาก

ใชถ้ ้อยคาํ นอ้ ยแต่ได้ใจความครบถ้วน เช่น

“ ชาตนิ ี้มงึ มีแตส่ องหตั ถ์ จงไปอุบัติเอาชาติใหม่

ใหส้ บิ เศียรสิบพักตรเ์ กรียงไกร เหาะเหินเดินได้ในอมั พร
มีมือยี่สบิ ซา้ ยขวา ถอื คทาอาวธุ ธนูศร
กูจะเปน็ มนษุ ยแ์ ต่สองกร ตามไปราญรอนชวี ี “

เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดียม

คุณคา่ ดา้ นวรรณศิลป์ การใชโ้ วหารและถอ้ ยคาํ
ใชอ้ ปุ มาโวหารเปรยี บเทียบ ทาํ ใหผ้ ู้อ่านมองเหน็ ภาพทชี่ ัดเจนขน้ึ เช่น

“ ตอ้ งสบุ รรณเทวานาคี ดง่ั พิษอสุนีไม่ทนได้
ล้มฟาดกลาดเกลอ่ื นลงทนั ใด
บรรลัยไม่ทันพรบิ ตา “

คาํ ว่า “ดง่ั ” เปรียบให้เห็นว่านิ้วเพชรของนนทกเหมือนพษิ ของสายฟ้า

เพจภาษาไทยไม่จกั๊ เดยี ม

คณุ คา่ ดา้ นวรรณศิลป์ ค่านยิ มของคนไทย

ให้คตสิ อนใจในการดําเนินชวี ิต เชน่

- เราไม่ควรใชอ้ าํ นาจทเ่ี รามเี พอื่ ใชท้ ําร้ายผ้อู นื่ ใหเ้ ดือดรอ้ น
- กอ่ นจะมอบอํานาจใหใ้ ครควรพจิ ารณาให้รอบคอบ
- ควรใช้สตปิ ญั ญาในการแกป้ ญั หามากกว่าการใช้กําลัง
- ไม่ควรโออ้ วดวา่ ตนเองมอี ํานาจเหนือผู้อื่น เพราะอาจจะนาํ

ภยั มาถงึ ตวั และใชอ้ าํ นาจในทางท่ีผิด

เพจภาษาไทยไม่จกั๊ เดยี ม

คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ค่านยิ มของคนไทย

ความเชื่อเร่ืองการเวียนว่ายตายเกิด เช่น

ตอนทีน่ นทกกลับชาติมาเกิดเปน็ ทศกัณฐ์ ฝ่ายนางรัชดามเหสี
เทวมี รี าชบตุ รา
เม่ือนน้ั เกดิ เปน็ พระโอรสา
องค์ท้าวลสั เตียนธิบดี สิบเศียรสิบหนา้ ย่ีสิบกร
คือวา่ นนทกมากําเนดิ
ชอื่ ทศกณั ฐก์ มุ ารา

เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

คุณคา่ ด้านวรรณศิลป์ คา่ นิยมของคนไทย

วัฒนธรรมทางนาฏศิลป์ไทย

ทา่ ราํ แมบ่ ทท่ีใชเ้ ป็นแบบแผนสืบเนื่องมาจนถึงปจั จบุ นั

เทพนมปฐมพรหมสหี่ นา้ สอดสรอ้ ยมาลาเฉิดฉิน
ท้งั กวางเดนิ ดงหงสบ์ ิน กินรินเลียบถํา้ อําไพ
อกี ช้านางนอนภมรเคลา้ ทั้งแขกเตา้ ผาลาเพยี งไหล่
เมขลาโยนแก้วแววไว มยเุ รศฟอ้ นในอัมพร
ลมพดั ยอดตองพรหมนมิ ิต ทั้งพสิ มัยเรียงหมอน

ยา้ ยท่ามจั ฉาชมสาคร พระสกี่ รขวา้ งจกั รฤทธริ งค์

เพจภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

จบ

เพจภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดยี ม