เฉลย แบบฝึกหัด การบัญชีชั้นสูง 1 บท ที่ 1

วิธีการบนั ทึกบัญชใี ดกต็ าม จะไมป่ รากฏยอดเงนิ ลงทุนในกิจการรว่ มค้าในงบดลุ ของผ้รู ่วมค้าแต่ละคน แต่ในกรณีท่ี

การรว่ มค้ายังไมส่ ิ้นสุดลง หรอื ผรู้ ว่ มคา้ ยังมิได้ชําระเงนิ ทีต่ ดิ ค้างใหเ้ สรจ็ ส้นิ ในงบดลุ ของผูร้ ่วมคา้ แต่ละคนที่จะทําข้ึนจะ

ปรากฏยอดเงินลงทุนในกิจการรว่ มคา้ ในสมุดบัญชีของตนเอง ผ้รู ว่ มค้าแต่ละคนจะแสดงยอดเงนิ ลงทนุ ในกจิ การรว่ มค้าใน

งบดลุ เปน็ สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียน

ตัวอย่าง

สนิ ทรัพยห์ มุนเวียน

เงนิ สด XX

ลกู หน้ี XX

เงินลงทนุ ในกจิ การร่วมค้า 20,000.-

สาํ หรับกาํ ไรขาดทุนจากกจิ การร่วมคา้ จะแสดงไวใ้ นงบกําไรขาดทนุ ภายใตห้ ัวข้อรายได้ และคา่ ใชจ้ า่ ยอน่ื ๆ

6. ศพั ท์บญั ชี

Corporate Joint Venture = บริษทั ร่วมค้า

Equity Method = วิธีส่วนไดเ้ สยี

Investment Account = บญั ชีเงินลงทุน

Joint Adventures = การเส่ียงภยั ร่วม

Joint Venture = การร่วมคา้

Periodic Inventory System = วธิ ีการตรวจนบั สนิ ค้าเมือ่ สิน้ งวด

Perpetual Inventory System = วิธีบันทกึ สนิ คา้ แบบตอ่ เนื่อง

Single Venture = การดาํ เนนิ ธรุ กจิ ทกี่ ระทําโดยบุคคลคนเดียวกจิ การเดยี ว

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบทดสอบ หน้าที่
ชอ่ื วชิ า : การบัญชีชัน้ สูง 1 รหสั วชิ า 30201 - 2005 แผน่ ที่ 1/6 9
งาน : การบัญชเี กีย่ วกบั กิจการร่วมคา้

คําชแี้ จง จงเลือกคาํ ตอบท่ถี กู ต้องทส่ี ุดเพียงคาํ ตอบเดียว

1. ข้อใดคือความหมายของกิจการรว่ มคา้

ก. มบี ุคคลต้ังแต่ 2 คนขึ้นไป ข. ทํากิจการในระยะเวลาสนั้ ๆ และเป็นการช่วั คราว

ค. หวงั ผลกาํ ไร และนํามาแบง่ กนั ง. มขี อบเขตจํากัด

จ. ถกู ทกุ ข้อ

2. คณะอนุกรรมการบัญญตั ิศัพทบ์ ญั ชีของสมาคมนักบัญชี และผู้สอบบัญชรี บั อนญุ าตแหง่ ประเทศไทยไดใ้ ห้ความหมาย

ของการร่วมคา้ หมายถึงขอ้ ใด

ก. การประกอบกิจการร่วมกันโดยบคุ คลต้งั แต่ 2 คนขนึ้ ไป โครงการรว่ มคา้ จะ

ดาํ เนินตอ่ เนือ่ งตลอดไป

ข. ทําการประกอบกจิ การร่วมกันโดยบุคคลตง้ั แต่ 2 คนขึน้ ไป โดยการร่วมค้าจะยุตลิ ง

เม่ือการรว่ มค้านนั้ เสร็จสน้ิ

ค. การประกอบกจิ การร่วมกันโดยบุคคลตงั้ แต่ 7 คนขึน้ ไป โครงการรว่ มคา้ จะดําเนิน

ต่อเน่อื งตลอดไป

ง. การประกอบกจิ การรว่ มกันโดยบคุ คลต้ังแต่ 7 คนข้นึ ไป โดยการรว่ มค้าจะยตุ ลิ ง

เม่อื การรว่ มค้านน้ั เสร็จสนิ้

จ. การประกอบกจิ การรว่ มค้ากัน โดยบคุ คลตง้ั แต่ 15 คนขน้ึ ไป โดยการร่วมคา้ จะดําเนิน

ต่อเน่อื งตลอดไป

3. สาเหตุของการทาํ ธรุ กจิ ร่วมคา้ คอื อะไร

ก. ลดการเสี่ยงภยั ข. รวบรวมเงินทนุ และบุคคลที่มีความรู้ความสามารถ

ค. ประหยดั คา่ ใชจ้ ่าย ง. ประโยชน์ทางกฎหมาย

จ. ถูกทุกขอ้

4. กิจการรว่ มค้ามกี ารนาํ กฎหมายชนดิ ใดมาบงั คบั ใช้ในการดําเนินงาน

ก. กฎหมายบริษทั จํากัด ข. กฎหมายห้างหุ้นสว่ น

ค. กฎหมายแพ่ง และพาณิชย์ ง. กฎหมายอาญา

จ. กฎหมายสหกรณ์

5. การบันทกึ บญั ชกี ารร่วมคา้ โดยไมเ่ ปดิ สมุดบัญชรี ่วมค้าแยกต่างหาก ถ้าผู้รว่ มค้าสง่ เงินไปใหผ้ ู้รว่ มค้าอกี คน เพอ่ื มไี ว้จา่ ย

คา่ ใช้จ่ายของกิจการรว่ มคา้ การบนั ทึกรายการบญั ชีในสมุดบญั ชผี ู้ส่งเงินจะบนั ทึกบัญชีอย่างไร

ก. เดบิต บญั ชรี ่วมค้าทีร่ ับเงนิ เครดติ บญั ชีร่วมคา้

ข. เดบิต บญั ชรี ่วมคา้ เครดิต บัญชีร่วมค้าทส่ี ง่ เงนิ

ค. เดบติ บญั ชเี งินสด เครดิต บัญชีร่วมคา้ ที่สง่ เงนิ

ง. เดบติ บัญชรี ่วมค้าทร่ี ับเงนิ เครดิต บญั ชีเงนิ สด

จ. เดบติ บัญชีร่วมคา้ เครดิต บัญชีเงินสด

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบทดสอบ หนา้ ที่
ชือ่ วิชา : การบัญชีชั้นสงู 1 รหสั วิชา 30201 - 2005 แผน่ ท่ี 1/6 10
งาน : การบัญชีเกย่ี วกับกจิ การร่วมคา้

6. การบนั ทกึ บญั ชีการร่วมค้าโดยไมเ่ ปิดสมุดบญั ชีร่วมคา้ แยกต่างหาก ถา้ ผูร้ ว่ มค้ามกี ารซ้อื สนิ ค้าเป็นเงนิ สดการบนั ทกึ

บญั ชใี นสมุดบญั ชีของผรู้ ่วมค้าท่เี ป็นผรู้ ่วมค้าจะบนั ทกึ บญั ชีอยา่ งไร

ก. เดบิต บญั ชีรว่ มค้า เครดิต บัญชเี จ้าหน้ี

ข. เดบติ บัญชีร่วมคา้ เครดิต บญั ชีเงินสด

ค. เดบติ บญั ชรี ่วมคา้ เครดิต บญั ชผี ู้ร่วมค้าทซ่ี ้อื สินคา้

ง. เดบติ บัญชีผู้ร่วมคา้ ท่ซี ื้อสินค้า เครดิต บญั ชีเงินสด

จ. เดบติ บัญชีผู้รว่ มค้าท่ซี ้ือสินค้า เครดิต บัญชีเจา้ หน้ี

7. การร่วมคา้ ทมี่ ีการเปิดสมดุ บัญชีกิจการร่วมค้าแยกตา่ งหาก ถ้าผ้รู ว่ มคา้ สง่ เงนิ ไปให้กบั ผรู้ ่วมคา้ ทท่ี าํ หนา้ ท่ีเปน็ ผู้จัดการ

เพ่อื มไี ว้ใชจ้ ่ายสําหรับกจิ การรว่ มคา้ การบนั ทกึ บัญชีในสมุดบัญชขี องกจิ การรว่ มค้าจะบนั ทกึ อยา่ งไร

ก. เดบิต บญั ชีเงนิ สด เครดติ บัญชผี รู้ ว่ มคา้ ท่ีสง่ เงิน

ข. เดบิต บัญชเี งินสด เครดิต บญั ชผี ้รู ว่ มคา้ ท่รี ับเงิน

ค. เดบิต บัญชผี ู้รว่ มค้าท่สี ง่ เงิน เครดติ บญั ชเี งนิ สด

ง. เดบิต บญั ชผี ู้ร่วมค้าท่ีรับเงนิ เครดิต บญั ชีเงินสด

จ. เดบติ บัญชีร่วมค้า เครดิต บัญชเี งินสด

8. การรว่ มค้าท่ีมีการเปิดสมุดบัญชีกจิ การร่วมค้าแยกต่างหาก ถ้ากิจการรว่ มคา้ มีการจ่ายค่าใชจ้ ่ายเป็นเงนิ สด การบนั ทกึ

บัญชใี นสมดุ บญั ชขี องกิจการร่วมค้าจะบันทึกบญั ชีอยา่ งไร

ก. เดบติ บัญชีรว่ มค้า เครดติ บญั ชีเงินสด

ข. เดบิต บญั ชีร่วมคา้ เครดติ บญั ชีคา่ ใช้จ่าย

ค. เดบิต บญั ชีค่าใชจ้ ่าย เครดติ บญั ชสี นิ ค้า

ง. เดบิต บญั ชคี ่าใชจ้ ่าย เครดิต บัญชเี งนิ สด

จ. เดบติ บญั ชรี ่วมคา้ เครดิต บญั ชผี ู้รว่ มคา้ ทร่ี ับเงิน

9. การร่วมค้าที่มกี ารเปดิ สมุดบัญชกี จิ การร่วมค้าแยกตา่ งหาก ถ้ากิจการรว่ มค้ามีการตัดหนส้ี ูญ การบนั ทึกบญั ชใี นสมุด

บญั ชขี องกจิ การร่วมค้าจะบันทกึ บญั ชอี ยา่ งไร

ก. เดบติ บญั ชรี ่วมคา้ เครดติ บัญชลี กู หน้ี

ข. เดบติ บญั ชีหนี้สงสัยจะสญู เครดิต บัญชคี ่าเผอื่ หน้ีสงสัยจะสูญ

ค. เดบติ บญั ชีหนีส้ ญู เครดิต บัญชีลกู หน้ี

ง. เดบติ บัญชีหนสี้ ูญ เครดติ บัญชีรว่ มค้า

จ. เดบิต บญั ชรี ่วมคา้ เครดติ บัญชีคา่ เผื่อหนี้สงสัยจะสูญ

สาขาวิชา : การบัญชี ใบทดสอบ หนา้ ท่ี
ชอ่ื วิชา : การบญั ชีช้นั สงู 1 รหสั วิชา 30201 - 2005 แผน่ ท่ี 1/6 11
งาน : การบญั ชีเก่ยี วกบั กิจการร่วมคา้

10. การรว่ มคา้ ท่ไี ม่เปดิ สมุดบญั ชรี ่วมค้าแยกตา่ งหาก สมมุติว่า นาย ก ผรู้ ว่ มค้าจ่ายค่าโฆษณาเปน็ เงินสด 1,000 บาท

ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 7% การบันทกึ บัญชขี องนาย ก จะบันทึกบญั ชีอย่างไร

ก. เดบติ บญั ชรี ว่ มค้า 1,000.-

บัญชภี าษีซ้อื 70.-

เครดติ บญั ชีเงนิ สด 1,070.-

ข. เดบติ บญั ชรี ว่ มค้า 1,070.-

เครดิต บัญชเี งนิ สด 1,000.-

บญั ชีภาษีซือ้ 70.-

ค. เดบิต บัญชีเงินสด 1,070.-

เครดติ บญั ชรี ว่ มค้า 1,000.-

บัญชีภาษซี ื้อ 70.-

ง. เดบิต บญั ชรี ่วมค้า 1,000.-

บญั ชีภาษซี ื้อ 70.-

เครดติ บัญชีเจา้ หนี้ 1,070.-

จ. เดบิต บญั ชคี ่าโฆษณา 1,000.-

บัญชภี าษีซ้ือ 70.-

เครดติ บัญชีเงินสด 1,070.-

11. การแสดงรายการเงนิ ลงทนุ ในกิจการรว่ มค้า และกาํ ไรขาดทุนจากกจิ การร่วมค้า จะแสดงในงบการเงนิ ใด

ก. เงินลงทุนในกจิ การรว่ มค้าแสดงในงบกาํ ไรขาดทนุ และกาํ ไรขาดทนุ จากกจิ การร่วมคา้ แสดงในงบดุล

ข. เงินลงทนุ ในกจิ การร่วมคา้ และกาํ ไรขาดทนุ จากกจิ การรว่ มคา้ แสดงในงบกระแสเงินสด

ค. เงนิ ลงทุนในกจิ การร่วมค้า และกําไรขาดทุนจากกจิ การร่วมคา้ แสดงในงบกําไรขาดทนุ

ง. เงินลงทนุ ในกิจการร่วมคา้ และกําไรขาดทุนจากกจิ การร่วมคา้ แสดงในงบดุล

จ. เงินลงทนุ ในกจิ การร่วมค้าแสดงในงบดุล และกาํ ไรขาดทนุ จากกจิ การรว่ มคา้ แสดงในกาํ ไรขาดทุน

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบมอบหมายงาน หนา้ ที่
ชื่อวชิ า : การบญั ชีชนั้ สงู 1 รหสั วิชา 30201 - 2005 13
งาน : การบัญชีเกยี่ วกับกจิ การรว่ มคา้ แผ่นท่ี 1/6

จดุ ประสงค์การมอบงาน
1. เพอื่ ใหผ้ ู้เรยี นมีความรับผดิ ชอบ
2. เพ่ือให้ผูเ้ รยี นใช้เวลาวา่ งให้เกิดประโยชน์

แนวทางการปฏิบตั งิ าน

ครมู อบหมายงาน นกั เรยี นคน้ ควา้ นักเรยี นนาํ เสนอ นกั เรียนส่ง
เป็นการบา้ น งานตนเอง ผลงาน
ครใู หค้ ะแนน
แหล่งค้นควา้
หนงั สอื เรียน ตาํ ราเรยี น

คาถาม/ปญั หา
1. ในการค้นควา้ งานนกั เรียนพบปัญหาอะไรบ้าง
2. นกั เรยี นแก้ปญั หาอยา่ งไร
3. นกั เรยี นไดอ้ ะไรจากการไปคน้ ควา้ งาน

กาหนดเวลาสง่ งาน
กอ่ นครูสอนคาบตอ่ ไป

แผนการจดั การเรยี นร้มู ุง่ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยที่ 2

ช่ือหน่วย การบญั ชกี ารฝากขาย รวม 16 ชั่วโมง
สอนครงั้ ที่ 4 - 7

เร่ือง การบญั ชีการฝากขาย จํานวน 16 ชัว่ โมง

1. สาระสาคัญ

การฝากขาย เปน็ รปู แบบหน่งึ ของการจําหนา่ ยสนิ คา้ เพ่ือใหเ้ ขา้ ถงึ ตัวผู้บรโิ ภคได้อยา่ งรวดเร็ว และ
ทัว่ ถึง ประกอบกบั วิถีชวี ติ ของคนรนุ่ ใหมท่ นี่ ยิ มซ้ือสินค้าผา่ นจุดจําหนา่ ยทที่ ันสมยั เช่น ร้านสะดวกซ้อื หรือ
หา้ งสรรพสินคา้ จึงมีผู้ที่เกีย่ วข้องกับธรุ กรรมน้ีแตกตา่ งจากการขายปกติ ทง้ั ผฝู้ ากขาย ผู้รบั ฝากขาย
กระบวนการทางบญั ชตี ลอดจนระบบบญั ชขี องการฝากขาย จงึ เปน็ ส่งิ จาํ เปน็ สําหรับการปฏบิ ัตงิ านทาง
บญั ชีของกิจการทงั้ ในสว่ นของกิจการทเ่ี ป็นผฝู้ ากขายและผรู้ บั ฝากขาย

2. สมรรถนะประจาหนว่ ย

จัดทาํ รายงานผลกาํ ไรขาดทนุ จากการฝากขายได้

3. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ (มาตรฐานการเรยี นรู้)

3.1 ด้านความรู้
3.1.1 อธิบายความหมาย และความสําคญั ของการฝากขายได้
3.1.2 บอกลกั ษณะของการฝากขาย วิธีการดําเนนิ การฝากขาย สิทธิและหน้าที่ของผูร้ ับ
ฝากขายได้
3.1.3 อธิบายรายงานยอดกาํ ไรจากการฝากขายได้ และบอกศพั ทบ์ ัญชีได้

3.2 ดา้ นทักษะ
3.2.1 บนั ทกึ บัญชเี ก่ียวกับการฝากขายดา้ นผู้รับฝากขาย และดา้ นผฝู้ ากขายได้
3.2.2 แสดงรายการสนิ ค้าคงเหลือในงบดลุ และบนั ทกึ บัญชเี พือ่ ขายสนิ ค้า
ฝากขายเปน็ เงินเช่ือได้

3.3 คณุ ลักษณะท่ีพงึ ประสงค์
3.3.1 นกั ศึกษาเหน็ ความสาํ คัญและเข้าใจถึงเหตผุ ลของการทาํ บัญชี
3.3.2 นักศึกษามีความรบั ผิดชอบต่อหน้าท่ี

3.4 การประยกุ ต์ 3D และนอ้ มนําหลักปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง
3.4.1 ผ้เู รียนมีการทําเป็นข้นั ตอน การทาํ ตามลําดบั ข้ัน
3.4.2 ผูเ้ รยี นมวี นิ ยั มคี วามประหยดั
3.4.3 ผสู้ อนสอดแทรกปรชั ญาเก่ยี วกบั ความประหยดั อดออม

แผนการจดั การเรียนรู้มุ่งเน้นสมรรถนะ หนว่ ยท่ี 2

ช่ือหน่วย การบัญชีการฝากขาย รวม 16 ชวั่ โมง
สอนคร้ังที่ 4 - 7

เร่อื ง การบญั ชกี ารฝากขาย จาํ นวน 16 ชั่วโมง

4. เน้อื หาสาระการเรยี นรู้

4.1 ความหมาย และความสําคัญของการฝากขาย
4.2 ลักษณะของการฝากขาย
4.3 วิธกี ารดาํ เนินการฝากขาย
4.4 สทิ ธิของผู้รับฝากขาย
4.5 หน้าท่ขี องผ้รู ับฝากขาย
4.6 การบัญชเี กยี่ วกับการฝากขาย
4.7 สนิ คา้ คงเหลือของผฝู้ ากขาย
4.8 เงนิ ล่วงหนา้ จากผู้รบั ฝากขาย
4.9 การส่งคนื สินคา้ ฝากขายทขี่ ายไม่ได้
4.10 การขายสนิ ค้าฝากขายเปน็ เงนิ เช่ือ
4.11 การจดั ทาํ รายงานยอดกําไรจากการฝากขาย
4.12 ศัพทบ์ ญั ชี

5 กิจกรรมการเรยี นการสอน

5.1 ขั้นนาํ เขา้ สูบ่ ทเรยี น(M)
นําเขา้ ส่บู ทเรยี นโดยกล่าวถึงวงจรการดําเนนิ ธุรกจิ

5.2 ขนั้ การจดั เรียนร้(ู I)
5.2.1 ทาํ แบบประเมินผลกอ่ นการเรียน
5.2.2 ผู้สอนและผเู้ รียนรว่ มกนั อภิปรายเร่อื งเกี่ยวกบั วงจรการดําเนินธรุ กิจ
5.2.3 ผ้เู รียนศกึ ษาใบความรู้

5.3 ขนั้ สรปุ (A)
5.3.1 แบ่งกลมุ่ ผู้เรียนมารายงานหนา้ ช้นั เรยี น

แผนการจดั การเรียนรูม้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยที่ 2

ชอ่ื หนว่ ย การบญั ชกี ารฝากขาย รวม 16 ช่วั โมง
สอนคร้ังที่ 4 - 7

เรื่อง การบญั ชีการฝากขาย จาํ นวน 16 ชว่ั โมง

5.4 การวดั ผลและประเมนิ ผล(P)

5.4.1 การสังเกต

 ความตงั้ ใจและสนใจของผู้เรยี น

 ความร่วมมอื ในการอภปิ ราย

 การแสดงความคดิ เห็นอย่างมเี หตผุ ล

5.4.2 การตรวจผลงานภาคปฏิบตั ิ

 กิจกรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ

 แบบทดสอบเพ่อื ประเมนิ ผลหลงั การเรียนรู้

5.4.3 การทดสอบดว้ ยวาจาและข้อเขียน

 ตรวจแบบทดสอบ ไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 60

 ตง้ั คาํ ถามให้ตอบและอธบิ าย ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 80

6. สอื่ การการเรียนรู้/แหล่งการเรยี นรู้

6.1 ส่อื สิ่งพิมพ์

หนังสือเรยี นวชิ า : ของสาํ นักพมิ พเ์ อมพนั ธ์

7. เอกสารประกอบการจัดการเรียนรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน ฯลฯ)

7.1 ใบความรู้

7.2 ใบทดสอบ

7.3 ใบสัง่ งาน

8. การบรู ณาการ/ความสมั พันธก์ ับวชิ าอ่นื

8.1 วชิ าภาษาไทย เกีย่ วกับการใชภ้ าษาด้านการพูด การอ่าน และการเขยี น

8.2 วิชาคณิตศาสตร์ เก่ยี วกบั การคาํ นวณ

8.3 วชิ าภาษาอังกฤษ ด้านคาํ ศัพทท์ างบัญชี

แผนการจัดการเรียนร้มู งุ่ เน้นสมรรถนะ หน่วยท่ี 2

ชือ่ หน่วย การบญั ชกี ารฝากขาย รวม 16 ช่ัวโมง
สอนครัง้ ที่ 4 - 7

เรือ่ ง การบญั ชกี ารฝากขาย จํานวน 16 ชวั่ โมง

9. การวดั ผลและประเมินผล

9.1 วธิ กี าร ดําเนินการวดั ผลในชว่ งเวลา

(1) กอ่ นเรยี น โดยใชแ้ บบทดสอบก่อนเรยี น

(2) ระหวา่ งเรียน โดยการถามตอบและการสังเกตการณป์ ฏบิ ัตงิ าน

(3) หลังเสรจ็ สิน้ การเรยี น โดยทาํ แบบทดสอบ

9.2 เกณฑ์การประเมนิ

(1) ผเู้ รยี นมเี วลาเรยี นไมน่ ้อยกว่ารอ้ ยละ 80

(2) ผูเ้ รียนมคี ะแนนจากแบบทดสอบหลงั เรียนรอ้ ยละ 80

(3) ผ้เู รียนบันทกึ บัญชกี ารซ้อื ขายสนิ ค้าสมบูรณ์และถกู ต้องทุกครง้ั

10. บันทึกหลงั การเรียนรู้

10.1 ผลการใชแ้ ผนการจดั การเรียนรู้

1. เนื้อหาสอดคล้องกับจุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม

2. สามารถนําไปใช้ปฏบิ ัตกิ ารสอนไดค้ รบตามกระบวนการเรียนการสอน

3. สือ่ การสอนเหมาะสมดี

10.2 ผลการเรยี นรขู้ องผเู้ รยี น

1. นกั ศกึ ษาสว่ นใหญ่มีความสนใจใฝร่ ู้ เข้าใจในบทเรียนรว่ มกนั อภปิ ราย ตอบคําถาม

ในกลมุ่ และร่วมกนั แสดงความคิดเหน็

2. นกั ศึกษากระตือรือร้นและรบั ผดิ ชอบในการทํางานกลมุ่ เพอ่ื ให้งานสาํ เร็จทนั เวลา

ท่ีกาํ หนด

10.3 แนวทางการพฒั นาคุณภาพการเรยี นรู้

1. สอนเนื้อหาได้ครบตามหลักสตู ร

2. แผนการสอนและวธิ กี ารสอนครอบคลมุ เนือ้ หาการสอนทาํ ให้ผสู้ อนสอนได้อย่างมั่นใจ

3. สอนได้ทันตามเวลาที่กําหนด

……………………………………………
ผ้บู ันทึกการสอน

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่
ชื่อวชิ า : การบัญชชี ั้นสงู 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผ่นที่ 1/13 18
งาน : การบญั ชกี ารฝากขาย

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. อธบิ ายความหมายและความสําคัญของการฝากขายได้
2. บอกลักษณะของการฝากขายวธิ กี ารดําเนินการฝากขายสิทธิ และหน้าท่ขี องผ้รู ับฝากขายได้
3. บันทึกบญั ชีเก่ยี วกบั การฝากขายด้านผู้รบั ฝากขาย และดา้ นผู้ฝากขายได้
4. แสดงรายการสินค้าคงเหลอื ในงบดลุ และบันทกึ บัญชเี พือ่ ขายสนิ คา้ ฝากขายเปน็ เงินเชอ่ื ได้
5. อธบิ ายรายงานยอดกําไรจากการฝากขายได้ และบอกศัพท์บัญชีได้

เน้อื หาสาระ
1. ความหมายและความสาคญั ของการฝากขาย

1.1 ความหมายของคาวา่ “ฝากขาย”
การฝากขายสนิ ค้า คอื การที่เจ้าของสนิ คา้ ฝ่ายหน่งึ ซง่ึ เรียกว่า ผฝู้ ากขาย (Consignor) นาํ สนิ คา้ ของตนไป
ฝากใหก้ บั อกี บคุ คลหนงึ่ ซงึ่ เรียกวา่ ผรู้ ับฝากขาย (Consignee) เพ่อื ทาํ หนา้ ทเี่ ป็นตัวแทนในการขายสนิ ค้าให้ โดย
อาจจะขายภายในประเทศ หรอื ต่างประเทศก็ได้แลว้ แต่กรณี สนิ ค้าทนี่ าํ ไปฝากขายกับอีกบคุ คลหน่งึ ยังไม่ได้มกี ารโอน
กรรมสิทธใ์ิ นตัวสินคา้ ทีส่ ง่ ไปฝากขายใหแ้ กผ่ ู้รบั ฝาก ดังน้ัน กรรมสิทธใ์ิ นตวั สินคา้ ยังคงเป็นของผฝู้ ากขายอยู่ ลกั ษณะ
เช่นน้ี เราอาจกลา่ วได้ว่าการฝากขายนนั้ ต่างกบั การขายสินคา้
1.2 ความสาคัญของการฝากขาย
การฝากขายมขี ้อแตกต่างจาการขายสินคา้ ในเร่อื งกรรมสทิ ธใ์ิ นตวั สินคา้ กลา่ วคือ การฝากขายนัน้ กรรมสทิ ธใ์ิ น
สินคา้ ยงั ไมโ่ อนไปยงั ผูร้ ับฝากขาย เพราะฉะนนั้ สนิ คา้ คงเหลือท่ผี ู้รับฝากขายกย็ ังเปน็ กรรมสทิ ธ์ิของผูฝ้ ากขายอยู่ สว่ นการ
ขายสนิ ค้า กรรมสิทธิใ์ นตวั สินค้าจะเป็นของผู้ซื้อเมือ่ ผู้ขายได้ขายสินค้าให้กบั ผูซ้ ือ้
1.3 ความแตกต่างระหว่างการฝากขายกับการขายปกติมีดงั น้ี
การขายทัง้ สองประเภทเปน็ ที่นิยมในทวั่ ไปในวงการธรุ กจิ และสว่ นใหญใ่ นกจิ การหนง่ึ ๆ มักจะมกี ารขายท้งั สอง
แบบอย่ดู ้วยกัน ประกอบกับการฝากขาย และการขายปกติมวี ธิ ีการทางบัญชีท่แี ตกต่างกัน จงึ ต้องจาํ แนกให้ได้ว่าในการ
ขายครัง้ นัน้ เปน็ การขายประเภทใด เพ่ือเลือกวธิ กี ารทางบัญชไี ด้ถกู ตอ้ ง เหมาะสม ความแตกตา่ งของการฝากขายกบั การ
ขายปกติสามารถสรปุ เปน็ ตารางแสดงความแตกตา่ งได้ดังน้ี

รายการ การฝากขาย การขายปกติ

1. กรรมสทิ ธิใ์ นสนิ คา้ เมอื่ มีการส่งมอบสินค้าไปยงั ผูร้ ับฝาก เมอื่ มกี ารสง่ มอบสินค้ากรรมสทิ ธโิ์ อน
ขาย กรรมสิทธใ์ิ นสนิ ค้ายงั เป็นของผู้ ไปยงั ผู้ซ้อื
ฝากขาย และกรรมสิทธจิ์ ะโอนไปยัง
ผซู้ อ้ื เม่ือผู้รบั ฝากขายมีการสง่ มอบ
สนิ ค้าไปยงั ผ้ซู ้อื

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี
ชอื่ วิชา : การบัญชีชนั้ สงู 1 รหสั วชิ า 30201 – 2005 แผน่ ท่ี 2/13 19
งาน : การบัญชีการฝากขาย

รายการ การฝากขาย การขายปกติ
2. การบันทกึ รายได้จากการขาย
ผู้ฝากขายไมม่ ีการบนั ทึกรายได้จาก ผู้ขายจะบนั ทกึ รายได้จากการขาย
3. การเปน็ ลกู หน้ี
4. สนิ ค้าคงเหลือ การขายเม่อื มกี ารสง่ มอบสนิ ค้าไปยงั ทันทีทม่ี ีการสง่ มอบสนิ คา้

5. การคืนสินคา้ ผู้รับฝากขายแตจ่ ะบนั ทึกเมอื่ ได้รับ
6. การบนั ทกึ บญั ชสี ินคา้
รายงานการขายจากผูร้ บั ฝากขาย
7. การรับภาระคา่ ใชจ้ ่าย
ผรู้ บั ฝากขายไม่ใช่ลูกหนถี้ ือเปน็ ผู้ซื้อสินคา้ ไปขายเปน็ เงินเชือ่ ถือ
8. การชําระหน้ี
ตวั แทน เปน็ ลูกหนี้

หากผรู้ บั ฝากขายมสี ินคา้ คงเหลอื ณ หากผูซ้ อ้ื มสี นิ ค้าคงเหลือ ณ วันสิ้น

วนั สิน้ งวด สนิ ค้าคงเหลือจะถูก งวด สินคา้ คงเหลือจะถกู บนั ทกึ

บันทกึ รวมอย่ใู นงบแสดงฐานะทาง รวมอยู่ในงบแสดงฐานะทางการเงนิ

การเงนิ ของผฝู้ ากขาย ของผซู้ อ้ื

ผู้รบั ฝากขายมีสทิ ธทิ จี่ ะขอคืนสินค้า ผูซ้ ื้อไมอ่ าจคืนสินคา้ ได้หากสินค้าท่ี

ไดท้ ุกเมอื่ หากไม่ประสงค์จะเป็น ซอื้ ไปอยู่ในสภาพปกติ และไม่มี

ตวั แทนในการขายแล้ว เง่อื นไขอ่ืนระบุเกีย่ วกบั การคืนสินคา้

ผรู้ บั ฝากขาย ใช้การบันทึกความจํา เมื่อมกี ารส่งมอบสนิ คา้ ผู้ซือ้ จะบันทึก

สําหรบั สนิ คา้ ฝากขาย และผฝู้ ากขาย บญั ชีซ้ือ/สินค้าทัน และผูข้ ายจะ

ใช้การบันทึกบัญชีโดยเดบิตบญั ชีฝาก บันทึกบญั ชีขายทนั ทีเชน่ กัน

ขาย

ผู้ฝากขายรบั ภาระค่าใช้จ่ายเกีย่ วกับ เมอื่ มกี ารส่งมอบสินคา้ แล้ว

สินค้าทส่ี ่งไปฝากขายตง้ั แตว่ นั สง่ ผู้ซ้ือสินคา้ มาขายต้องรับผิดชอบ

สินค้าจนถงึ วันท่ีขายสนิ คา้ ได้ และ คา่ ใชจ้ า่ ยทัง้ หมด

ผูร้ ับฝากขายมีสทิ ธิคิดคา่ ใชจ้ า่ ยท่ีได้

จ่ายไปเกี่ยวกบั สินคา้ ท่รี บั ฝากคนื

จากผขู้ ายได้

หากผู้รบั ฝากขายล้มละลาย ผขู้ ายสนิ คา้ เปน็ เงินเช่อื ตอ้ งคอยรับ

ไมส่ ามารถชําระหนีไ้ ด้ผูฝ้ ากขายมี สว่ นแบ่งชําระหนผ้ี ซู้ ือ้ ร่วมกับเจ้าหน้ี

สทิ ธเิ รียกสินคา้ ท่ีฝากขาย รายอนื่ ๆ

คืนมาโดยมิตอ้ งคอยรบั สว่ นแบง่

ชําระหนี้

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ช่อื วชิ า : การบัญชีชน้ั สงู 1 รหัสวชิ า 30201 – 2005 แผ่นท่ี 3/13 20
งาน : การบัญชีการฝากขาย

2. ลักษณะของการฝากขาย

ในทางกฎหมาย ผฝู้ ากขาย และผู้รับฝากขายตา่ งฝา่ ยกม็ คี วามผูกพนั ตอ่ กนั ในลักษณะของตวั การ และตัวแทน โดย
ผรู้ บั ฝากขายมสี ิทธใิ นการครอบครองในตวั สินคา้ ตามวัตถุประสงคข์ องการขายสินคา้ นนั้ ซ่ึงเป็นการตกลงของทงั้ สองฝา่ ย
และผ้รู บั ฝากขายจะต้องดูแลรกั ษาสินค้าระมดั ระวังในตัวสินคา้ ที่อยูใ่ นความครอบครองใหป้ ลอดภัยจนกว่าจะขายสนิ คา้ ที่
อยู่ในความครอบครองใหก้ ับผู้ซอ้ื ตอ่ ไป

จากวิธีการฝากขายที่กลา่ วขา้ งต้นนัน้ ผูฝ้ ากขายจะทําการบันทกึ รายการเก่ียวกับสนิ คา้ ทสี่ ง่ ไปฝากขาย และรายได้
จากการขายสินค้านนั้ ๆ ดว้ ย สว่ นผรู้ บั ฝากขายไมต่ อ้ งบนั ทึกเปน็ สนิ ค้าของตน เพราะกรรมสิทธ์ิในตวั สินคา้ ยังเป็นของผู้
ฝากขาย และไม่ตอ้ งต้ังผูฝ้ ากขายเป็นเจ้าหนี้เพราะไม่ได้มีการซ้ือขายสนิ ค้าจํานวนน้ี แต่ผูฝ้ ากขายจะบันทกึ สินคา้ ทสี่ ่งไป
ฝากขายในราคาทนุ โดยบันทกึ ไว้ทางดา้ นเครดติ ของบญั ชสี ินค้าทสี่ ง่ ไปฝากขาย ถ้าใช้วิธตี รวจนับสินค้าเมอ่ื วันส้ินงวด
(Periodic Inventory System) หรือบญั ชสี ินคา้ ถ้าใชว้ ธิ ีบนั ทึกสินค้าแบบตอ่ เน่ือง (Perpetual Inventory System)
แลว้ แตว่ ่าผฝู้ ากขายจะใช้การบนั ทกึ วธิ ใี ด และเดบิต บญั ชฝี ากขายส่วนผรู้ บั ฝากขายใหบ้ ันทึกความทรงจาํ สนิ คา้ ท่ีรับมา
ขายแทนเท่านนั้ ว่ารบั อะไรมาและเป็นจาํ นวนเท่าใด

3. วิธกี ารดาเนินการฝากขาย

การฝากขายจะเกย่ี วขอ้ งกบั บคุ คล 2 ฝ่าย คอื ผฝู้ ากขาย และผู้รับฝากขาย ซึง่ ไดต้ กลงทาํ สัญญากันในเรื่องต่อไปน้ี
3.1 การกาํ หนดระยะเวลาของการชําระหนี้ โดยผรู้ บั ฝากขายสามารถจะให้แกผ่ ู้ซื้อหรือผบู้ ริโภค
3.2 ค่าใชจ้ า่ ยต่าง ๆ ท่ผี ูร้ ับฝากจะไดร้ บั คนื จากผฝู้ ากขาย เชน่ คา่ ระวาง ค่าประกันภัย
3.3 คา่ ตอบแทน
3.4 การเกบ็ รักษา และการแยกไวต้ า่ งหากสําหรบั สนิ ค้าทีฝ่ ากขาย
3.5 เงินท่ไี ด้รับจากการขายสินค้า
3.6 การส่งเงิน และการหกั หนร้ี ะหวา่ งกัน
3.7 การทาํ รายงานเก่ยี วกับการรบั สนิ คา้ ฝากขาย
3.8 สิทธิ และหนา้ ทขี่ องผูร้ ับฝากขาย

4. หนา้ ที่ของผรู้ ับฝากขาย

ในการรบั ฝากขายผรู้ บั ฝากขายมหี น้าที่ในการรบั ผิดชอบในการรับฝากขายดังนี้
4.1 ตอ้ งดแู ลรกั ษาสินทรัพยข์ องผูฝ้ ากขาย ผู้รบั ฝากขายจะต้องระมดั ระวังดูแล และรกั ษาสนิ ทรัพยข์ องผูฝ้ าก
ขายอย่างปลอดภยั เสมือนกับเป็นของผูร้ บั ฝากขายเอง ซ่ึงวธิ ีการปฏบิ ัติ ดงั กลา่ วอาจได้รบั คําแนะนําจากผู้ฝากขายกไ็ ด้
4.2 ในฐานะท่ผี ู้รบั ฝากขายเป็นตัวแทนของผฝู้ ากขายมสี ทิ ธิในการพจิ ารณาการใหเ้ ครดิตแก่ผูบ้ รโิ ภคหรือลูกค้า
ผู้รบั ฝากขายกค็ วรท่จี ะระมัดระวงั ในเร่อื งการพิจารณาการให้เครดิต และการเกบ็ หนด้ี ว้ ย มิฉะนน้ั แลว้ ผู้รบั ฝากขาย
อาจจะตอ้ งรว่ มรับผิดชอบต่อผลขาดทนุ ทีเ่ กดิ ขึน้

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ชื่อวชิ า : การบัญชีชน้ั สงู 1 รหัสวชิ า 3201 – 2005 แผน่ ท่ี 4/13 21
งาน : การบัญชกี ารฝากขาย

4.3 สินคา้ ท่ผี รู้ บั ฝากขายรบั มาควรแยกต่างหากจากสนิ คา้ ของตน ซ่งึ แยกประเดน็ ท่ีสําคัญดงั นี้
4.3.1 ผู้รบั ฝากขาย ควรแยกสินค้าฝากขายต่างหากจากของตนลักษณะเชน่ นีไ้ ม่ใชค่ วามหมายว่าใน

ทางปฏิบัตจิ ะตอ้ งทาํ การเกบ็ แยกสินคา้ เหลา่ นอี้ อกจากกันโดยเดด็ ขาดแตอ่ ย่างนอ้ ยทส่ี ุดควรทําเครื่องหมายหรือจดบันทกึ
เพอ่ื ทําให้ทราบวา่ เป็นสนิ ทรัพย์ของผฝู้ ากขายหรือของตนเอง

4.3.2 ลกู หนี้ทเ่ี กดิ จากการขายสนิ คา้ รบั ฝากขาย ควรแยกลูกหนี้การคา้ ของตนเอง จะได้ทราบว่าเป็นของผู้
ฝากขายเทา่ ใด และเป็นของตนเองเท่าใด ในแง่กฎหมายเงินสดทไี่ ด้รบั จากการขายสินคา้ ก็ให้ปฏบิ ัติเหมอื นลูกหนเ้ี ช่นกัน

4.3.3 ในบางกรณเี งนิ สดจากการขายสนิ คา้ ท่รี ับฝากขาย มักจะรวมเป็นยอดเดียวกับเงนิ สดของผู้รับฝาก
ขาย ถา้ มไิ ดต้ กลงกนั ไวจ้ นกว่าจะมกี ารส่งเงินสดไปให้ผู้ฝากขาย

4.3.4 จะต้องจัดทํารายงานขายแสดงรายละเอียดเกี่ยวกบั สนิ คา้ ทีร่ บั มาขายแทนผู้ฝากขาย ได้แก่ จาํ นวน
สินคา้ ราคาสินค้าท้งั หมดที่ขายได้ และหักค่าใช้จ่ายตา่ งๆ ที่ผูร้ ับฝากขายจา่ ยแทนไป รวมทั้งค่าปว่ ยการ และสทิ ธเิ รียก
ชดเชย (ถา้ มี) เชน่ เงินจา่ ยลว่ งหนา้ สง่ ไปยงั ผฝู้ ากขาย เหลือสทิ ธิเทา่ ไรจงึ จะส่งเงนิ ไปใหผ้ ้ฝู ากขายพร้อมรายงานขาย

ตวั อยา่ งรายงานขาย

รายงานขาย เลขท่ี 620
บริษทั ขวัญใจ จากดั
วันท่ี 31 มีนาคม 2551
สินคา้ ฝากขายจาก บรษิ ทั ดวงเดอื น จํากัด
สาํ นกั งานเลขที่ 69 หมู่ 1 ต.บา้ นใหม่ อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี
ลักษณะสนิ คา้ พัดลม 1,000 เคร่อื ง

วนั ท่ี รายการ จานวนสนิ ค้า จานวนเงนิ
(เครื่อง) (บาท)
ม.ี ค. 1 ยอดยกมา
- -
1-31 รบั 1,000 -
1,000 -
รวม 1,000 1,200.-

ขายพดั ลม 1,000 เคร่อื ง เคร่ืองละ 1,200 บาท

คา่ ใช้จ่าย

ค่าขนส่ง 6,000.-

คา่ นายหนา้ (20% x 1,200,000) 240,000.- 246,000.-
954,000.-
คงเหลือ 954,000.-

31 นําเงินส่งพรอ้ มรายงานขาย -

ยอดยกไป

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ช่ือวิชา : การบญั ชชี ั้นสงู 1 รหสั วชิ า 30201 – 2005 แผน่ ท่ี 5/13 22
งาน : การบัญชีการฝากขาย

5. การบญั ชีเก่ยี วกับการฝากขาย

การบันทกึ บัญชเี ก่ยี วกบั การฝากขายจะแยกออกเป็น 2 ดา้ น คอื 2. การบญั ชีด้านผูฝ้ ากขาย

5.1 การบญั ชีดา้ นผู้รบั ฝากขาย

5.1.1 กรณีเม่อื ไดร้ บั สนิ ค้าฝากขาย

ผรู้ บั ฝากขายจะบันทกึ ความทรงจาํ (Memorandum ใชต้ วั ยอ่ Memo) โดยแสดงรายละเอียดวา่

รับสินคา้ จากบรษิ ัท………………..………….. จาํ นวน ……………….….. (หน่วย)ราคาขายหนว่ ยละ……………… บาท

มาขายแทน การบนั ทกึ ความทรงจาํ รายการนจ้ี ะบนั ทึกในสมุดรายรับทว่ั ไป และในบญั ชีแยกประเภท

บญั ชีรับฝากขายบริษทั ………………

Memo : รบั สินค้าจากบรษิ ทั

จาํ นวน …….. (หน่วย) ราคาขาย

หนว่ ยละ……. (บาท) มาขายแทน

5.1.2 เมอ่ื ผู้รับฝากขายจา่ ยค่าใช้จ่ายเกยี่ วกับการฝากขายให้ตั้งผู้ฝากขายเป็นลูกหนโ้ี ดย

Dr. รับฝากขาย – บรษิ ัท……………….. XX

Cr. เงนิ สด XX

5.1.3 เมือ่ รับฝากขายสินค้าได้ ใหต้ ั้งผูฝ้ ากขายเปน็ เจ้าหนี้โดย

Dr. เงนิ สด / ลูกหน้ีรับฝากขาย XX

Cr. รับฝากขาย – บริษัท…………… XX

5.1.4 ผู้รบั ฝากขายคิดคา่ นายหนา้ จากคา่ ขาย ให้ตง้ั ผฝู้ ากขายเป็นลูกหน้ี โดย

Dr. รับฝากขาย – บรษิ ทั ……………….. XX

Cr. รายได้คา่ นายหนา้ XX

5.1.5 ผรู้ บั ฝากขายจ่ายเงนิ ลว่ งหน้ีใหผ้ ขู้ ายฝาก ใหต้ ั้งผ้ฝู ากขายเป็นลกู หนโ้ี ดย

Dr. รับฝากขาย – บริษทั ……………….. XX

Cr. เงนิ สด XX

5.1.6 ผู้รบั ฝากขายจ่ายเงินหรือส่งเงนิ ชาระหนใ้ี ห้กับผูฝ้ ากขายหลงั จากหักค่าใช้จา่ ยต่าง ๆ ตาม

เง่อื นไข ให้ลดยอดเจา้ หนี้ โดย

Dr. รับฝากขาย – บริษทั ……………….. XX

Cr. เงนิ สด XX

5.2 การบัญชดี ้านผู้ฝากขาย

การบญั ชดี ้านผฝู้ ากขายมี 2 วิธี ขึน้ อยู่กับวัตถุประสงคข์ องผูฝ้ ากขาย

1. บันทึกการฝากขายแยกจากการขายปกติ

2. บันทึกการฝากขายรวมกับการขายปกติ

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ชื่อวิชา : การบัญชีชน้ั สงู 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผ่นท่ี 6/13 23
งาน : การบัญชกี ารฝากขาย

ในการบนั ทกึ บญั ชี ผฝู้ ากขายจะตอ้ งพจิ ารณาด้วยว่าผฝู้ ากขายใช้วธิ กี ารบนั ทึกบญั ชีสินค้าแบบใด ซึ่งปกตวิ ธิ ีการ

บนั ทกึ บญั ชีสินคา้ มี 2 วิธี คือ

ก. วิธีตรวจนับสินค้าเมื่อวันสนิ้ งวด (Periodic Inventory System)

ข. วธิ ีบันทกึ สนิ คา้ แบบต่อเนอ่ื ง (Perpetual Inventory System)

1. บันทึกการฝากขายแยกจากการขายปกติ

ในกรณีน้ผี ู้ฝากขายต้องการบนั ทึกการฝากขาย คํานวณผลกาํ ไรจากการฝากขายแยกออกต่างหากจากการ

ขายปกติ ซง่ึ ทาํ ให้ผรู้ ับฝากขายสามารถทราบผลตอบแทนจากการรับฝากขายได้อยา่ งชัดเจน วธิ นี ี้ผูฝ้ ากขายกจ็ ะเปดิ บญั ชี

ฝากขาย (Consignment-out) เปน็ บัญชสี ินคา้ คงเหลอื ในมอื ของผู้ฝากขาย

ในกรณที ี่ผฝู้ ากขายไดร้ ับรายงานขายจากผรู้ บั ฝากขาย ผูฝ้ ากขายก็จะบันทึกรายได้จากการขายสินค้าสง่ ไปฝาก

ขายได้ 2 วิธี คือ

1. Gross Sale เปน็ การบันทึกรายได้จากการขายสินคา้ ทีส่ ง่ ไปฝากขายกอ่ นหักค่าใช้จา่ ย

2. Net Sale เปน็ การบนั ทกึ รายได้จากการขายสินคา้ ท่สี ง่ ไปฝากขายหลังหักค่าใช้จ่าย

วธิ บี นั ทกึ สินค้าแบบตอ่ เนอ่ื ง วิธีตรวจนบั สนิ ค้าเมื่อวันส้นิ งวด

(Perpetual Inventory System) (Periodic Inventory System)

1. เมอื่ สง่ สินค้าไปฝากขาย 1. เมอ่ื ส่งสินคา้ ไปฝากขาย

Dr. ฝากขาย-บริษทั ……. XX Dr. ฝากขาย-บริษทั ……. XX

Cr. สนิ ค้า XX Cr. สินคา้ ส่งไปฝากขาย XX

2. จา่ ยค่าใชจ้ า่ ยเก่ยี วกับการฝากขาย 2. จ่ายค่าใช้จา่ ยเกย่ี วกับการฝากขาย

Dr. ฝากขาย-บริษทั ……. XX Dr. ฝากขาย-บรษิ ทั ……. XX

Cr. เงนิ สด XX Cr. เงินสด XX

หรอื คา่ ใช้จ่ายคา้ งจา่ ย (ในกรณคี า้ งชาํ ระ) หรอื คา่ ใชจ้ ่ายค้างจา่ ย (ในกรณีค้างชาํ ระ) หรอื

หรอื คา่ ใช้จ่ายนั้น ๆ (ในกรณที ีไ่ ด้จ่ายคา่ ใช้จา่ ย ค่าใชจ้ ่ายนั้น ๆ (ในกรณีท่ีได้จา่ ยค่าใช้จา่ ยใน

ในการฝากขายรวมไปกบั ค่าใชจ้ ่ายโดยปกติของกิจการ) การฝากขายรวมไปกับคา่ ใช้จ่ายโดยปกติของกจิ การ)

3. ไดร้ ับเงินล่วงหนา้ จากการฝากขาย 3. ได้รบั เงินลว่ งหนา้ จาการฝากขาย

Dr. เงินสด XX Dr. เงินสด XX

Cr. ผรู้ ับฝากขาย XX Cr. ผรู้ ับฝากขาย XX

4. ได้รับสินค้าคนื จากผู้รับฝากขาย 4. ได้รับสนิ ค้าคนื จากผ้รู บั ฝากขาย

Dr. เงนิ สด XX Dr. สนิ คา้ สง่ ไปฝากขาย XX

Cr. ฝากขาย-บริษัท….. XX Cr. ฝากขาย-บริษัท… XX

5. จ่ายค่าใชจ้ า่ ยเกีย่ วกบั สินคา้ ท่รี ับคืน 5. จ่ายค่าใชจ้ า่ ยเกีย่ วกับสินค้าทีร่ บั คนื

Dr. คา่ ใชจ้ า่ ยประเภทนั้น ๆ XX Dr. คา่ ใชจ้ ่ายประเภทนน้ั ๆ XX

Cr. เงินสด XX Cr. เงนิ สด XX

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ชื่อวิชา : การบญั ชชี นั้ สูง 1 รหัสวชิ า 30201 – 2005 แผ่นที่ 7/13 24
งาน : การบญั ชกี ารฝากขาย

วิธบี นั ทึกสนิ ค้าแบบต่อเนอ่ื ง วิธีตรวจนับสนิ ค้าเม่อื วนั สิน้ งวด

(Perpetual Inventory System) (Periodic Inventory System)

6. เมอ่ื ได้รับเงนิ สดพร้อมรายงานขาย 6. เมอ่ื ไดร้ ับเงนิ สดพร้อมรายงานขาย

ก. วธิ ี Gross Sale ก. วธิ ี Gross Sale

Dr. เงนิ สด XX Dr. เงนิ สด XX

ผรู้ ับฝากขาย XX ผู้รับฝากขาย XX

(เงินลว่ งหน้า) XX (เงินล่วงหนา้ ) XX

ฝากขาย-บรษิ ัท…. XX ฝากขาย-บรษิ ทั …. XX

(คา่ ใชจ้ ่ายท่เี ปน็ ต้นทุน) XX (คา่ ใช้จา่ ยทีเ่ ป็นตน้ ทนุ ) XX

คา่ ใชจ้ ่ายประเภทนน้ั ๆ XX ค่าใช้จา่ ยประเภทนัน้ ๆ XX

Cr. ขายโดยการฝากขาย XX Cr. ขายโดยการฝากขาย XX

ข. วธิ ี Net Sale ข. วธิ ี Net Sale

Dr. เงินสด XX Dr. เงินสด XX

ผูร้ ับฝากขาย XX ผรู้ บั ฝากขาย XX

Cr. ขายโดยการฝากขาย XX Cr. ขายโดยการฝากขาย XX

7. บันทกึ ต้นทุนขาย 7. บันทึกตน้ ทนุ ขาย

Dr. ต้นทุกขายโดยการฝากขาย XX Dr. ต้นทุกขายโดยการฝากขาย XX

(ในสว่ นที่ขายได้) (ในส่วนที่ขายได้)

ค่าใชจ้ ่ายในการฝากขาย XX ค่าใช้จา่ ยในการฝากขาย XX

(ค่าใชจ้ า่ ยในการฝากขายท่ีคิดเป็นต้นทุน) (คา่ ใช้จา่ ยในการฝากขายที่คิดเป็นตน้ ทนุ )

Cr. ฝากขาย-บริษัท...... XX Cr. ฝากขาย-บรษิ ัท...... XX

8. ปดิ บัญชสี ินคา้ ส่งไปฝากขายเขา้ กําไรขาดทนุ

Dr. สินค้าสง่ ไปฝากขาย XX

Cr. กําไรขาดทุน XX

(ปิดบญั ชีท้งั หมดไมว่ ่าจะขายได้ท้ังหมดหรอื บางส่วน

หรอื ขายไม่ไดเ้ ลย)

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่
ชือ่ วิชา : การบญั ชีชั้นสูง 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผน่ ที่ 8/13 25
งาน : การบัญชีการฝากขาย

6. สินค้าคงเหลอื ของผฝู้ ากขาย (Consignor’s Inventory)

ในวนั ปิดบญั ชี ถา้ ปรากฏว่ามสี นิ ค้าคงเหลอื ซ่ึงอยูใ่ นมือของผู้รับฝากขาย อันสืบเน่อื งมาจากสนิ ค้าทส่ี ง่ ไปฝากขาย
แตข่ ายไมไ่ ด้ กจ็ ะต้องนาํ มาแสดงเป็นสินค้าคงเหลือของผู้ฝากขาย และราคาทนุ ของสนิ คา้ คงเหลือในมือของผรู้ ับฝากขายควร
จะรวมถงึ ราคาทุนของสนิ ค้าน้ันบวกด้วยส่วนเฉล่ียค่าใชจ้ า่ ย ซึง่ เปน็ ส่วนท่สี นิ ค้าน้ันขายไมไ่ ดด้ ้วย เชน่ ค่าระวาง หรือค่าขนส่ง
ที่จา่ ยโดยผูฝ้ ากขายหรือผ้รู ับฝากขาย สว่ นค่านายหน้าจะไมน่ าํ มาพจิ ารณาดว้ ย เพราะว่าค่าใชจ้ า่ ยประเภทนโ้ี ดยปกตกิ ็มใิ ช่
ค่าใชจ้ า่ ยทเ่ี ปน็ ตน้ ทุนของสนิ คา้ คงเหลอื แต่ใชต้ ัดจา่ ยหมดไปในงวดน้นั โดยถือเป็นค่าใช้จา่ ยท่ีเกิดข้นึ ในงวดปจั จุบนั ทง้ั จาํ นวน

ในกรณที ่ีมีการบนั ทึกบญั ชีเกยี่ วกบั การฝากขายแยกจากการขายปกตไิ ม่วา่ จะเป็นบันทกึ สินคา้
แบบต่อเนอื่ ง หรอื วิธตี รวจนบั สนิ ค้าเม่ือวันสิน้ งวด ยอดคงเหลอื ในบญั ชฝี ากขายแตล่ ะรายถือเปน็ บญั ชคี ุม
ยอดก็จะเปน็ การแสดงยอดสินค้าคงเหลอื ในมือของผรู้ บั ฝากขาย เพราะวา่ บญั ชฝี ากขายจะบนั ทึกบญั ชีเดบติ
ไว้ด้วยราคาต้นทนุ สนิ คา้ และคา่ ใชจ้ า่ ยอ่นื ๆ ทีถ่ อื เปน็ ราคาทนุ ของสนิ คา้ และยอดคงเหลอื ในบัญชฝี ากขาย
นน้ั จะนําไปแสดงในงบดลุ ในหวั หน้าสินคา้ คงเหลือ (ถ้าจาํ นวนไมม่ ากก็ไม่ตอ้ งแสดงแยกออกจากกัน)เช่น

การแสดงรายการในงบดลุ

สนิ ค้าคงเหลอื :-

สนิ คา้ คงเหลอื ในมือ 70,000.-

สินค้าคงเหลือในมือผรู้ ับฝากขาย 50,000.-

120,000.-

สว่ นในกรณที ม่ี ีการบันทึกบญั ชเี กย่ี วกับการฝากขายรวมกบั การขายปกติ บัญชีฝากขายจะบนั ทึกบัญชโี ดยเดบิต

ราคาต้นทนุ ของสนิ คา้ ทีส่ ง่ ไปฝากขายเท่านั้น ส่วนคา่ ใช้จา่ ยตา่ ง ๆ ท่เี กดิ ขึ้นกจ็ ะบนั ทกึ เข้าบัญชคี า่ ใชจ้ า่ ย ซ่ึงโดยปกตแิ ลว้

มักจะใชว้ ธิ ีการบนั ทึกความทรงจาํ ค่าใช้จา่ ยทีเ่ กิดข้นึ และเมอื่ ถงึ วนั ปิดบัญชี กจ็ ะโอนค่าใชจ้ า่ ยเหลา่ นีเ้ ขา้ บัญชี เฉพาะสว่ นท่ี

เปน็ ของสนิ คา้ ฝากขายทยี่ ังขายไม่ได้ใหต้ ัดออกจากบญั ชีคา่ ใชจ้ า่ ยทีเ่ กี่ยวขอ้ งไว้ในบญั ชคี า่ ใช้จา่ ยในการฝากขายรอตดั บญั ชี

(Deferred Consignment Expense) ไปรวมกับราคาทนุ ของสนิ คา้ คงเหลือตามที่ปรากฏในบญั ชีฝากขาย กรณใี ชว้ ธิ ีบนั ทึก

สนิ คา้ แบบตอ่ เนอ่ื ง เปน็ ราคาสนิ ค้าคงเหลอื ในมือของผ้ฝู ากขายแสดงเปน็ สนิ ทรพั ยห์ มุนเวียนในงบดลุ และถา้ ไมไ่ ดบ้ ันทกึ

รายไดจ้ าการฝากขายแยกต่างหากจากการขายปกติ และกจิ การใช้วิธตี รวจนบั สนิ า้ เม่ือส้นิ งวดแลว้ ทั้งบญั ชีฝากขาย และบญั ชี

สินคา้ สง่ ไปฝากขายจะใชว้ ธิ ีการบนั ทึกความทรงจาํ แล้วทง้ั สองบญั ชีกจ็ ะไมแ่ สดงในงบการเงนิ ดว้ ยข้อมูลดงั กลา่ วเป็นขอ้ มลู ที่

ช่วยเตอื นความทรงจาํ ผู้ทาํ บญั ชใี นการตรวจนบั สินคา้ คงเหลอื ปรากฏในราคาทุน

7. เงินลว่ งหน้าจากผรู้ บั ฝากขาย (Advance From Consignees)

ผฝู้ ากขายอาจจะมีการทาํ สญั ญาหรอื ตกลงกบั ผ้รู บั ฝากขาย โดยผ้รู บั ฝากขายจะจ่ายเงนิ ล่วงหนา้ ใหก้ อ่ น

ซงึ่ คาดว่าจะรบั ฝากขายจะขายสนิ คา้ นน้ั ได้แนน่ อน โดยประมาณจากราคาขาย ณ วันท่ีทําสญั ญาหรอื ตกลง

กนั และจาํ นวนเงนิ จะนาํ ไปเดบิตเงินสด เครดิตบญั ชีผรู้ บั ฝากขาย โดยตง้ั เป็นเจ้าหนไ้ี ว้กอ่ นจนกว่าจะมกี าร

ขายสินคา้ และมกี ารชาํ ระหนร้ี ะหวา่ งกนั จงึ จะโอนปิดบญั ชนี ี้ (นําเงนิ ล่วงหนา้ จากผรู้ บั ฝากขาย หกั กบั

จํานวนทผี่ ู้รับฝากขายจะตอ้ งจา่ ยใหผ้ ู้ฝากขาย)

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี
ชอ่ื วชิ า : การบญั ชีช้ันสงู 1 รหัสวชิ า 30201 – 2005 แผน่ ท่ี 9/13 26
งาน : การบญั ชกี ารฝากขาย

8. การส่งคืนสินค้าฝากขายท่ขี ายไมไ่ ด้ (Return of Unsold Consigned Goods)

ในบางกรณสี ินคา้ ทีผ่ ูฝ้ ากขายสง่ ไปยงั ผู้รับฝากขายอาจชาํ รุหรอื ขายไมไ่ ด้ ผู้รับฝากขายก็อาจจะสง่ คืนสนิ คา้ บางส่วน
คืนใหก้ ับผูฝ้ ากขาย ดังน้นั การตรี าคาสง่ คนื สนิ คา้ ฝากขายทข่ี ายไม่ได้ ใหต้ รี าคาทุนของสินค้าไม่รวมค่าขนส่งในการสง่
สินค้าจากผู้รับฝากขายมายังผู้ฝากขาย และค่าใช้จา่ ยตา่ ง ๆ เก่ียวกบั การส่งคืนสนิ คา้ ฝากขายที่ขายไมไ่ ด้ ไม่ว่าจะท่ีผู้ฝาก
ขายหรือผู้รับฝากขายจ่ายไป

การบนั ทึกบัญชเี ก่ยี วกบั การสง่ คนื สนิ คา้ ฝากขายทีข่ ายไมไ่ ด้น้ี ผรู้ ับฝากขายไมต่ อ้ งบนั ทึกรายการเกีย่ วกบั ตัวสินค้าแต่
อย่างใด เพยี งแต่บันทกึ ความทรงจําไวเ้ ทา่ นนั้ และบนั ทกึ รายการเฉพาะคา่ ขนสง่ ในการส่งสนิ ค้าไปให้ผู้ฝากขาย โดยเดบติ
บญั ชีรบั ฝากขาย และเครดติ บัญชีเงนิ สดหรอื คา่ ขนส่ง

ทางด้านผู้ฝากขายจะบันทึกบัญชีโดยเดบิตสินค้า เมือ่ ใชว้ ธิ บี ันทึกสินคา้ แบบตอ่ เน่อื งหรอื สินคา้ ส่งไปฝากขาย เมอ่ื ใช้
วธิ ตี รวจนบั สินค้าเมอ่ื วนั สน้ิ งวด และเครดติ บญั ชีฝากขายตามราคาตน้ ทนุ ของสนิ คา้ คนื นน้ั ถา้ สินค้าฝากขายไดร้ ับคืน
ชาํ รดุ กต็ อ้ งตรี าคาสินคา้ รับคืนน้นั ต่ํากว่าราคาต้นทนุ ในวนั ทบี่ ันทกึ บัญชี

ในกรณที มี่ ีการส่งสินค้ากลับคืนไปยังผู้รับฝากขายอกี ครั้งหน่งึ นั้น จะถอื ว่าค่าใช้จ่ายในการสง่ สนิ ค้าไปใหม่ และ
ค่าใช้จา่ ยในการขนสง่ สินคา้ โดยปกติ

9. การขายสนิ ค้าฝากขายเป็นเงินเช่ือ
การฝากขายที่กล่าวมาขา้ งต้นนนั้ เปน็ การฝากขายเปน็ เงินสด แต่ในทางการค้าแลว้ ผรู้ ับฝากขายอาจ

ขายสินคา้ ฝากขายเป็นเงนิ เชื่อได้ ซึ่งในการขายสนิ ค้าฝากขายเป็นเงินเชื่อนนั้ มวี ธิ ีการบันทึกบัญชไี ด้ 2
กรณี คือ

1. ผ้รู ับฝากขายยินดียอมรบั เป็นผู้รับผดิ ชอบในหนีส้ ญู ท่เี กิดขน้ึ จากการขายเชื่อต่อผู้ฝากขาย
เราเรยี กผู้รบั ฝากขายในกรณนี ้ีวา่ ตัวแทนฐานประกนั ซึง่ ผรู้ บั ฝากขายจะได้รบั คา่ นายหน้าเพ่ิมเปน็ พเิ ศษ
จากค่านายหน้าปกติ คา่ นายหนา้ น้ีเรยี กว่า คา่ นายหนา้ ฐานประกนั รบั (Deleredere Commission)

2. ถ้าผฝู้ ากขายไมไ่ ดท้ ําหนา้ ท่เี ปน็ ตวั แทนฐานประกนั ก็จะไม่ได้รบั ค่านายหนา้ ฐานประกนั
และหนสี้ ูญทเ่ี กิดขึน้ จะถือเป็นค่าใชจ้ ่ายอย่างหนงึ่ ของการฝากขายที่จะคดิ หกั บญั ชกี ับผู้ฝากขายเชน่ เดยี ว
กบั คา่ ใช้จ่ายอ่นื ๆ ท่ผี รู้ บั ฝากขายจา่ ยแทนผฝู้ ากขายฝากขาย
10. การจัดทารายงานยอดกาไรจากการฝากขาย

งบการเงินเป็นส่วนท่ีกจิ การจัดทาํ ข้นึ เพื่อแสดงถงึ สถานะของกจิ การ ประกอบดว้ ยงบแสดงฐานะทางการเงิน
และงบกาํ ไรขาดทุน ในกรณขี องการฝากขาย จะแบ่งการแสดงรายการฝากขายในงบการเงิน เปน็ 2 วธิ ี ดงั น้ี

10.1 การแสดงรายการเก่ียวกบั การฝากขายในงบกาไรขาดทุน แม้วา่ กิจการจะสามารถเลือกวธิ บี ันทึกบญั ชี
เก่ียวกบั สนิ ค้าฝากขายได้ 2 วธิ ี คอื การบนั ทกึ บัญชีแยกจากการขายปกติ หรือการบันทกึ บัญชีรวมกับการขายปกติก็ตาม
การแสดงกําไรหรือขาดทนุ จากการขายฝาก ก็สามารถแสดงได้ 2 วธิ ตี ามวตั ถุประสงค์ ดงั นี้

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี
ชื่อวิชา : การบญั ชชี ัน้ สูง 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผน่ ที่ 10/13 27
งาน : การบญั ชีการฝากขาย

10.1.1 เพอื่ นําเสนอต่อผู้บรหิ ารหรอื บุคคลภายใน ผู้ฝากขายจะเลอื กบนั ทกึ บัญชีวธิ ีบนั ทกึ การฝาก
ขายแยกตา่ งหากจากการขายปกตเิ พ่ือจะได้ทราบยอดขาย ค่าใช้จ่าย และกําไรสทุ ธิจากการฝากขาย รปู แบบของการ
แสดงรายการ เป็นดงั น้ี

งบกาไรขาดทนุ บางสว่ น กรณบี ันทึกบญั ชสี ินคา้ แบบตอ่ เน่อื ง

กิจการ...................................

งบกาไรขาดทนุ (บางสว่ น)

สาหรับระยะเวลา.................สน้ิ สดุ วันที่......................

ขายโดยการฝากขาย ขายปกติ รวม

ขาย XX XX XX

หกั ตน้ ทุนขาย XX XX XX

กําไรขน้ั ต้น XX XX XX

หกั คา่ ใชจ้ า่ ยในการขาย และบริหาร XX XX XX

กําไรสทุ ธิ XX XX XX

งบกาไรขาดทนุ บางสว่ น กรณีบันทกึ บัญชีสนิ คา้ เม่ือสนิ้ งวด

กจิ การ...................................

งบกาไรขาดทุน (บางสว่ น)

สาหรับระยะเวลา.................ส้นิ สุดวันท.ี่ .....................

ขายโดยการฝากขาย ขายปกติ รวม

ขาย XX XX XX
XX
หกั ต้นทุนขาย

สนิ ค้าตน้ ปี XX XX XX

บวก ซ้ือสุทธิ XX XX XX

สินค้ามีไว้เพอ่ื ขาย XX XX XX

หกั สนิ คา้ ส่งไปฝากขาย XX XX

XX

หกั สินคา้ ปลายปี XX XX XX XX XX XX

กําไรข้นั ต้น XX XX

หกั ค่าใชจ้ ่ายในการขาย และบริหาร XX XX XX

กาํ ไรสุทธิ XX XX XX

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าที่
ชื่อวิชา : การบญั ชชี น้ั สงู 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผ่นที่ 11/13 28
งาน : การบัญชีการฝากขาย

10.1.2 เพอ่ื นาํ เสนอต่อผ้ถู อื หุน้ หรือบุคคลภายนอก จะต้องปฏบิ ตั ิตามมาตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 1
(ปรับปรุง 2552) เรอ่ื ง การนําเสนองบการเงนิ จะแสดงยอดขาย และตน้ ทุนขายเป็นรายการเดยี วในแต่ละบรรทัด กรณมี ี
กาํ ไรข้นั ตน้ จากการฝากขายมีมูลคา่ มากอยา่ งมีนยั สําคญั ผู้ฝากขายตอ้ งทําหมายเหตุประกอบงบการเงิน โดยแสดงเป็น
ยอดบวกเขา้ กับกําไรข้ันต้นแลว้ วงเล็บหมายเหตุไวอ้ ธบิ ายเพ่ิมเตมิ ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน รปู แบบของการแสดง
รายการเป็นดังนี้

งบกาไรขาดทุนบางส่วน กรณีบันทึกบญั ชสี ินค้าแบบต่อเนอ่ื ง

กิจการ................................... XX
งบกาไรขาดทนุ (บางส่วน) XX
สาหรับระยะเวลา.................ส้นิ สุดวนั ที.่ ..................... XX
ขาย
หกั ตน้ ทนุ ขาย
กาํ ไรข้นั ตน้
* หมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน
กําไรขน้ั ตน้ รวมถึงกําไรจากการขายฝาก xxx บาท ด้วย

งบกาไรขาดทนุ บางส่วน กรณบี ันทกึ บัญชีสนิ ค้าเมอื่ สิ้นงวด

กิจการ...................................

งบกาไรขาดทนุ (บางสว่ น)

สาหรับระยะเวลา.................สน้ิ สุดวนั ที.่ .....................

ขาย XX

หกั ตน้ ทนุ ขาย

สินค้าตน้ ปี XX

บวก ซอ้ื สทุ ธิ XX

สนิ คา้ มไี วเ้ พือ่ ขาย XX

หกั สินค้าปลายปี XX XX

กําไรขน้ั ตน้ (หมายเหต)ุ XX

*หมายเหตุประกอบงบการเงิน

กาํ ไรข้นั ตน้ รวมถงึ กาํ ไรจากการขายฝาก xxx บาท ดว้ ย

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าที่
ชื่อวชิ า : การบญั ชีชั้นสงู 1 รหัสวชิ า 30201 – 2005 แผ่นท่ี 12/13 29
งาน : การบัญชีการฝากขาย

10.2 การแสดงรายการเกย่ี วกับการฝากขายในงบแสดงฐานะการเงิน

10.2.1 ด้านผู้ฝากขาย สินค้ายังคงเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ฝากขาย จึงแสดงไว้ในบัญชีสินค้าคงเหลือ

ฝากขาย เมื่อถึงวันสิ้นงวดบัญชีแล้วยังมีสินค้าท่ีฝากขายเหลืออยู่ ยังขายไม่ได้อยู่ท่ีผู้รับฝากขาย ด้านผู้ฝากขายจะบันทึก

บัญชสี ินค้าคงเหลือ (ไม่รวมค่าโฆษณา และคา่ ขนส่ง) จากการขายฝากในบัญชีฝากขาย ภายใต้รายการสินทรัพยห์ มุนเวียน

สนิ ค้าคงเหลอื รปู แบบของการแสดงรายการ เปน็ ดังนี้

กจิ การ.........................

งบแสดงฐานะทางการเงนิ (บางสว่ น)

ณ วันท่.ี ..........................................

สนิ ทรัพย์

สินทรัพย์หมนุ เวียน

เงินสด XX

ลกู หนีก้ ารค้า และตว๋ั เงินรบั XX

สินคา้ คงเหลอื XX

สนิ ค้าคงเหลอื ในมือ XX

สนิ ค้าคงเหลือในมอื ผู้รบั ฝากขาย XX XX

10.2.2 ด้านผูร้ ับฝากขาย จะแสดงบญั ชีรับฝากขาย โดยเมอ่ื ถึงวันสนิ้ งวดบญั ชใี นบัญชีรบั ฝากขาย

อาจจะมยี อดคงเหลือได้ 2 กรณี คอื

(1) กรณีบัญชรี ับฝากมยี อดคงเหลือด้านเดบติ จะเกิดข้นึ เมือ่ คา่ ใชจ้ า่ ยต่าง ๆ ที่ผรู้ ับฝาก

ขายจ่ายไป และเงินทจ่ี า่ ยลว่ งหน้าใหผ้ ้ฝู ากขายไปก่อน รวมถงึ ค่านายหนา้ ที่พึงจะได้รับสงู กวา่ ค่าขายสนิ คา้ แสดงว่าผฝู้ าก

ขายเป็นหนี้ผรู้ บั ฝากขาย ยอดคงเหลอื ดังกลา่ วจะแสดงภายใตร้ ายการสนิ ทรัพย์หมุนเวยี น เงินคา้ งชาํ ระจากผ้ฝู ากขาย

รูปแบบของการแสดงรายการเปน็ ดังนี้

กิจการ.........................

งบดลุ (บางส่วน)

ณ วนั ท.ี่ ..........................................

สนิ ทรัพย์

สินทรัพยห์ มุนเวียน

เงนิ สด XX

ลูกหนกี้ ารคา้ และตั๋วเงินรับ XX

เงนิ ค้างชาระจากผู้ฝากขาย XX

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ชอื่ วิชา : การบญั ชชี นั้ สงู 1 รหัสวิชา 30201 – 2005 แผน่ ท่ี 13/13 30
งาน : การบัญชีการฝากขาย

(2) กรณีบัญชีรับฝากมียอดคงเหลือด้านเครดิต จะเกิดข้ึนเม่ือค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่ผู้รับฝาก

ขายจ่ายไป และเงินท่ีจ่ายล่วงหน้าให้ผู้ฝากขายไปก่อนรวมถึงค่านายหน้าที่พึงจะได้รับตํ่ากว่าค่าขายสินค้า แสดงว่าผู้รับ

ฝากขายเป็นหน้ีผู้ฝากขาย ยอดคงเหลือดังกล่าวจะแสดง ภายใต้รายการหนี้ทรัพย์หมุนเวียน เงินค้างชําระแก่ผู้ฝากขาย

รูปแบบของการแสดงรายการ เป็นดังน้ี

กจิ การ.........................

งบดุล (บางสว่ น)

ณ วนั ที่...........................................

หนส้ี นิ และสว่ นของเจา้ ของ

หนี้สนิ หมุนเวียน

เจา้ หนี้ XX

เงินคา้ งชาระแกผ่ ู้ฝากขาย XX

11. ศัพทบ์ ญั ชี

Advance From Consignees = เงินลว่ งหน้าจากผรู้ ับฝากขาย

Consignee = ผรู้ ับฝากขาย

Consignment – out = ฝากขาย

Consignor = ผู้ฝาขาย

Consignor’s Inventory = สินคา้ คงเหลอื ของผูฝ้ ากขาย

Deleredere Agent = ผรู้ ับฝากขายท่ีรับผดิ ชอบในการเกบ็ เงินจากลกู หน้ี และหนส้ี ญู

Deferred Consignment Expense = ค่าใชจ้ า่ ยในการฝากขายรอตดั บัญชี

Deleredere Commission = ค่านายหน้าฐานประกันรับ

Extra Compensation = คา่ ตอบแทนที่ให้พเิ ศษเพ่ิมเติม

Gross Sale = การบันทกึ บัญชวี ธิ ีนาํ รายได้จากการขายสินคา้ ก่อนหกั ค่าใชจ้ า่ ย

Net Sale = การบนั ทึกบญั ชีวิธนี าํ รายได้จากการขายสินคา้ หลังหักคา่ ใช้จา่ ย

Return of Unsold Consigned Goods = การส่งคนื สินค้าฝากขายทข่ี ายไม่ได้

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบทดสอบ หนา้ ที่
ชอ่ื วิชา : การบญั ชีชน้ั สงู 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผ่นท่ี 1/4 31
งาน : การบญั ชกี ารฝากขาย

คาชแ้ี จง จงเลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องที่สุดเพยี งคาตอบเดยี ว (10 ขอ้ 10 คะแนน)
1. ข้อใดหมายถงึ การฝากขาย

ก. การนาํ สินคา้ ไปฝากเกบ็ ไวท้ ่โี กดังสินคา้
ข. การนําสนิ ค้า
ค. การนําสนิ ค้าไปฝากขายผ้อู ืน่ ขายโดยฝากเงินค่าสินค้าไว้ทผี่ ู้รับฝากขาย
ง. การนําสินค้าไปฝากธนาคาร
จ. การนาํ สนิ ค้าไปขายให้ผู้ซื้อ
2. สิทธิของผรู้ ับฝากขายไดแ้ ก่อะไรบ้าง
ก. สทิ ธิเรียกร้องค่าใช้จา่ ยแทน
ข. สิทธิในการรับรองคณุ ภาพหรือประกันสินคา้ ทต่ี นขายแทน
ค. สิทธิในการพิจารณาใหเ้ ครดิตหรือสิทธิในการขยายลกู หน้ี
ง. สทิ ธิในการรับค่าตอบแทน
จ. ถกู ทกุ ขอ้
3. ลกั ษณะสาํ คัญประการหนึ่ง ซ่ึงแสดงใหเ้ ห็นว่าเป็นการฝากขายสินคา้ คือข้อใด
ก. ผู้ครอบครองสินคา้ ตอ้ งจา่ ยคา่ สินคา้ ทันทเี มอื่ ได้รับสินคา้
ข. ผู้ครอบครองสนิ คา้ มีสทิ ธิจาํ หนา่ ยสนิ ค้าที่ครอบครองไว้อยา่ งไรกไ็ ด้
ค. ผู้ครอบครองสินค้าไมใ่ ชเ่ จ้าของกรรมสทิ ธิ์ในสินคา้ น้ัน
ง. ผู้ครอบครองสนิ ค้า และเจา้ ของสนิ ค้าเป็นเจา้ ของกรรมสทิ ธ์ิในสนิ คา้ นน้ั
จ. ผู้ครอบครองสนิ คา้ ไมม่ ีสทิ ธิจาํ หน่ายสนิ คา้ ถา้ ผู้ฝากขายไม่ยนิ ยอม
4. หน้าท่ขี องผูร้ ับฝากขายไดแ้ กอ่ ะไรบา้ ง
ก. ดูแลรักษาสินคา้ ของผู้ฝากขาย และแยกสนิ คา้ รบั ฝากขายออกจากสนิ คา้ ของตน
ข. พจิ ารณาการให้เครดติ แก่ลูกค้า
ค. ทํารายงานขาย
ง. สนิ คา้ ท่ีผรู้ ับฝากขายรบั มาควรแยกตา่ งหากจากสินค้าตนเอง
จ. ถกู ทกุ ขอ้
5. การฝากขายสนิ คา้ กรณีบันทกึ รายการเกย่ี วกับสินคา้ รบั ฝากขายแยกต่างหากจากการขายปกติ
ของกิจการเมอ่ื ผู้รับฝากขาย ได้รับสนิ ค้าฝากขายจากผฝู้ ากขายจะบนั ทกึ บัญชีอย่างไร
ก. เดบติ บญั ชีสินคา้ ฝากขาย

เครดิต บญั ชีรบั ฝากขาย-ผ้ฝู ากขาย
ข. เดบิต บัญชีรับฝากขาย-ผู้ฝากขาย

เครดติ บญั ชีสนิ คา้ ฝากขาย

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบทดสอบ หน้าท่ี
ชื่อวชิ า : การบญั ชชี ้ันสงู 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผน่ ที่ 2/4 32
งาน : การบัญชกี ารฝากขาย

ค. เดบติ บญั ชตี น้ ทุนสนิ ค้าขาย

เครดติ บญั ชรี บั ฝากขาย-ผู้ฝากขาย

ง. บันทกึ ความทรงจํา

จ. เดบติ บญั ชีฝากขาย

เครดิต บัญชีสนิ คา้

6. การฝากขายสนิ คา้ กรณบี ันทกึ บญั ชสี ินค้าฝากขายแยกไว้ตา่ งหากจากการขายปกติของกิจการสมมตวิ า่ บริษทั เอกกิจ

จาํ กัด ซือ้ เครือ่ งทํานาํ้ อนุ่ เปน็ เงนิ สดจํานวน 10 เครือ่ ง ราคาเคร่ืองละ 2,000 บาท ภาษมี ูลค่าเพม่ิ 7% เพ่ือเตรียมสง่ ไป

ฝากขายร้านสามเสน (บันทกึ บัญชสี ินค้าแบบตอ่ เน่ือง) บรษิ ัท เอกกจิ จํากดั จะบนั ทึกรายการซื้อเคร่อื งทําน้ําอนุ่ อยา่ งไร

ก. เดบติ บญั ชีซือ้ 20,000

บญั ชีภาษีซื้อ 1,400

เครดิต บัญชีเงนิ สด 21,400

ข. เดบติ บัญชีสินค้า 20,000

บญั ชภี าษีซ้ือ 1,400

เครดติ บัญชีเงินสด 21,400

ค. เดบิต บัญชีซ้ือ 21,400

เครดติ บญั ชเี งินสด 21,400

ง. เดบติ บัญชีสินคา้ 21,400

เครดิต บัญชเี งินสด 21,400

จ. เดบติ บญั ชีสนิ คา้ 21,400

เครดิต บญั ชีเงินสด 20,000

บญั ชีภาษซี อื้ 1,400

7. การรับฝากขายสนิ คา้ กรณีบนั ทกึ บัญชีสนิ ค้ารบั ฝากขายแยกไวต้ า่ งหากจากการขายปกตขิ องกิจการ สมมติว่า ร้าน

สมหวงั ได้รับสินค้าฝากขายจากบริษทั เพิ่มพนู จํากดั เป็นค่าตเู้ ย็นสมหวงั จะบันทึกรายการบญั ชเี กยี่ วกบั สินค้าทีไ่ ดร้ บั ฝาก

ขายอยา่ งไร

ก. เดบติ บญั ชีสินค้ารับฝากขาย 30,000

บญั ชภี าษซี ้ือ 2,100

เครดิต บัญชรี บั ฝากขาย-บจก.เพมิ่ พูน 32,100

ข. เดบติ บัญชีสนิ คา้ 30,000

บญั ชภี าษซี ้ือ 2,100

เครดติ บัญชีรบั ฝากขาย-บจก.เพ่ิมพูน 32,100

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบทดสอบ หน้าท่ี
ช่อื วิชา : การบัญชชี น้ั สงู 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผน่ ท่ี 3/4 33
งาน : การบญั ชกี ารฝากขาย

ค. เดบิต บัญชีสินค้ารบั ฝากขาย 30,000

บัญชภี าษซี ื้อ 2,100

เครดิต บญั ชรี ับฝากขาย-รา้ นสมหวงั 32,100

ง. เดบิต บันทึกความทรงจํา

จ. เดบติ บญั ชีสนิ คา้ รับฝากขาย-รา้ นสมหวัง 32,100

เครดิต บญั ชีสินค้าสง่ ไปฝากขาย 32,100

8. การบันทึกบญั ชสี ินคา้ ของผู้ฝากขายมวี ธิ ีใดบา้ ง

ก. Periodic Inventory System และ Perpetual Inventory System

ข. Gross Sale และ Net Sale

ค. Perpetual Inventory System และ Net Sale

ง. Periodic Inventory System และ Gross Sale

จ. Perpetual Inventory System

9. เมือ่ ผ้ฝู ากขายได้รับรายงานขายจากผู้รับฝากขาย ผูฝ้ ากขายจะบันทกึ รายได้จากการขายสนิ คา้ ส่งไปฝากขาย

โดยมีวิธกี ารบันทึกวธิ ีใด

ก. Periodic Inventory System และ Perpetual Inventory System

ข. Gross Sale และ Net Sale

ค. Perpetual Inventory System และ Net Sale

ง. Periodic Inventory System และ Gross Sale

จ. Gross Sale

10. กจิ การท่ีสง่ สินค้าไปฝากขายเมื่อถงึ วันสิน้ งวดบัญชี ถ้ามีสินคา้ คงเหลืออยูใ่ นมอื ของผรู้ ับฝากขายจะตอ้ งนาํ มาแสดง

เปน็ รายการใดในงบดลุ ของผฝู้ ากขาย

ก. สินทรัพย์

ข. หนส้ี นิ

ค. ทนุ

ง. รายได้

จ. คา่ ใชจ้ ่าย

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบทดสอบ หนา้ ท่ี
ช่ือวชิ า : การบญั ชชี ัน้ สูง 1 รหสั วิชา 30201 – 2005 แผน่ ที่ 4/4 34
งาน : การบัญชกี ารฝากขาย

11. ผูฝ้ ากขายจะบันทึกยอดเครดติ ของบญั ชีลูกหนี้-ผู้รบั ฝาก ในงบการเงนิ ตามข้อใด
ก. บันทึกในงบกาํ ไรขาดทุนโดยถอื เปน็ คา่ ใชจ้ ่าย
ข. บนั ทกึ ในงบกําไรขาดทนุ โดยถือเป็นรายได้
ค. บนั ทึกในงบดลุ เป็นสนิ ทรพั ย์หมนุ เวียน
ง. บันทึกในงบดุลเป็นหนส้ี นิ หมนุ เวยี น
จ. บนั ทึกในงบดุลเป็นส่วนของเจ้าของ

12. การนําสินคา้ ไปฝากขาย ถ้าผูฝ้ ากขายสง่ เงินทดรองไปใหผ้ ู้รบั ฝากขายไวใ้ ชจ้ า่ ยเกี่ยวกับการฝากขายสนิ คา้ ผฝู้ ากขายจะ
บนั ทึกอย่างไร

ก. เดบติ บญั ชีเงนิ ทดรอง
เครดิต บัญชเี งินสด

ข. เดบิต บัญชีฝากขาย – ผรู้ ับฝากขาย
เครดิต บัญชีเงินสด

ค. เดบิต บญั ชฝี ากขาย – ผู้รบั ฝากขาย
เครดิต บญั ชเี งนิ ทดรอง

ง. เดบติ บญั ชีเงินสด
เครดิต บญั ชีฝากขาย – ผู้รบั ฝากขาย

จ. เดบติ บญั ชีเงินสด
เครดติ บัญชเี งนิ ทดรอง

สาขาวิชา : การบัญชี ใบมอบหมายงาน หนา้ ท่ี
ช่อื วชิ า : การบญั ชีชน้ั สงู 1 รหัสวชิ า 30201 – 2005 แผ่นท่ี 1/1 37
งาน : การบญั ชีการฝากขาย

จุดประสงคก์ ารมอบหมายงาน
1. เพ่ือใหผ้ ูเ้ รียนมคี วามรบั ผดิ ชอบ
2. เพ่อื ใหผ้ เู้ รียนใช้เวลาว่างให้เกดิ ประโยชน์

แนวทางการปฏบิ ตั ิงาน

ครมู อบหมายงาน นักเรียนค้นควา้ นักเรียนนําเสนอ นกั เรยี นสง่ ผลงาน
เป็นการบ้าน งานตนเอง ครใู ห้คะแนน

แหล่งคน้ ควา้
หนังสอื เรียน ตําราเรยี น

คาถาม/ปัญหา
1. ในการค้นควา้ งานนกั เรยี นพบปญั หาอะไรบ้าง
2. นกั เรยี นแก้ปัญหาอยา่ งไร
3. นกั เรยี นไดอ้ ะไรจากการไปคน้ ควา้ งาน

กาหนดเวลาสง่ งาน
ก่อนครูสอนคาบตอ่ ไป

แผนการจดั การเรียนรู้ม่งุ เน้นสมรรถนะ หน่วยท่ี 3

ช่อื หนว่ ยการบัญชีเกย่ี วกับการขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระและการเชา่ ซื้อ รวม 16 ช่วั โมง
เรือ่ ง การบญั ชีเกี่ยวกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซือ้
สอนครั้งที่ 8 - 11
จาํ นวน 16 ชัว่ โมง

1. สาระสาคญั

การขายผ่อนชาํ ระ เป็นทางเลือกที่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ซ้ือ และผู้ขายได้เป็นอยา่ ง
ดี กจิ การที่ดําเนนิ งานเกีย่ วกับการขายผอ่ นชาํ ระ ต้องศึกษาวธิ ีการบันทึกบญั ชใี ห้เหมาะสมทั้งการรบั รู้
กําไรขัน้ ตน้ เป็นรายได้ การบันทึกบัญชกี รณมี ีสนิ คา้ รบั แลกเปล่ยี นหรือการยดึ คนื สินคา้ ตลอดจนการ
เปดิ เผย และแสดงรายการในงบการเงนิ

2. สมรรถนะประจาหนว่ ย

บันทึกบัญชเี กย่ี วกับการขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระและสัญญาเชา่ ซือ้ ได้

3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

3.1 ด้านความรู้
3.1.1 บอกความหมายและความสําคัญของการขาย ตามสัญญาผ่อนชาํ ระและสญั ญาเช่าซือ้ ได้
3.1.2 อธิบายคาํ นยิ ามจากแถลงการณ์มาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 7 ได้
3.1.3 บอกการผดิ นดั ชําระหนแ้ี ละการยดึ สนิ คา้ คืนได้

3.2 ดา้ นทักษะ
3.2.1 คาํ นวณสนิ คา้ รับแลกเปล่ยี นได้
3.2.2 จดั ทํางบกาํ ไรขาดทนุ งบดลุ และปิดบัญชีตามเกณฑก์ ารขายตามสัญญาผอ่ นชําระได้
3.2.3 บันทึกบญั ชีเกยี่ วกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระได้

3.3 คุณลักษณะท่พี งึ ประสงค์
3.3.1 นกั ศกึ ษาเหน็ ความสาํ คัญและเข้าใจถงึ เหตผุ ลของการทาํ บัญชี
3.3.2 นักศกึ ษามีความรบั ผดิ ชอบตอ่ หน้าท่ี

3.4 การประยกุ ต์ 3D และน้อมนาํ หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
3.4.1 ผู้เรยี นมกี ารทาํ เปน็ ขนั้ ตอน การทําตามลาํ ดับขัน้
3.4.2 ผเู้ รียนมีวนิ ยั มีความประหยดั
3.4.3 ผ้สู อนสอดแทรกปรัชญาเกย่ี วกบั ความประหยดั อดออม

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ หน่วยท่ี 3

ชอื่ หนว่ ยการบญั ชีเก่ียวกับการขายตามสญั ญาผ่อนชําระและการเช่าซื้อ รวม 16 ช่ัวโมง
สอนครัง้ ที่ 8 - 11

เร่อื ง การบญั ชเี กีย่ วกบั การขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระละการเช่าซอื้ จํานวน 16 ช่ัวโมง

4. เนอื้ หาสาระการเรยี นรู้

4.1 ความหมาย และความสาํ คญั ของการขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระ และการเชา่ ชอื้
4.2 คํานยิ ามจากแถลงการณม์ าตรฐานการบัญชีฉบับท่ี 7
4.3 การบนั ทึกบญั ชีเกี่ยวกบั การขายตามสัญญาผ่อนชําระ
4.4 การบันทึกบญั ชกี ารขายตามสัญญาผอ่ นชําระเมอื่ กจิ การใช้วธิ ีบนั ทึกสนิ คา้ แบบต่อเนื่อง
4.5 การปดิ บญั ชกี ารขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระเมื่อกจิ การใชว้ ธิ บี ันทกึ สนิ คา้ แบบตอ่ เนอ่ื ง
4.6 การบันทึกบญั ชี และการปดิ บัญชกี ารขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระเมอ่ื กิจการใชว้ ิธีบนั ทึกสินคา้

เมือ่ วันส้นิ งวด
4.7 สินคา้ รบั แลกเปลยี่ น การปิดนดั ชําระหนี้ การยึดสินค้าคืน
4.8 ศัพท์บญั ชี

5 กจิ กรรมการเรียนการสอน

5.1 ขัน้ นําเข้าสบู่ ทเรยี น(M)
นาํ เขา้ สบู่ ทเรยี นโดยกล่าวถึงวงจรการดําเนนิ ธุรกจิ

5.2 ขน้ั การจัดเรียนร(ู้ I)
5.2.1 ทําแบบประเมนิ ผลกอ่ นการเรยี น
5.2.2 ผสู้ อนและผเู้ รียนร่วมกนั อภปิ รายเร่อื งเกี่ยวกับวงจรการดาํ เนนิ ธุรกิจ
5.2.3 ผู้เรียนศกึ ษาใบความรู้

5.3 ข้นั สรุป(A)
5.3.1 แบง่ กล่มุ ผเู้ รียนมารายงานหนา้ ชัน้ เรยี น

5.4 การวัดผลและประเมินผล(P)
5.4.1 การสังเกต
 ความต้งั ใจและสนใจของผู้เรยี น
 ความร่วมมอื ในการอภปิ ราย
 การแสดงความคดิ เห็นอย่างมีเหตุผล

แผนการจดั การเรียนรู้มงุ่ เน้นสมรรถนะ หน่วยท่ี 3

ช่ือหน่วยการบญั ชเี กย่ี วกับการขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระและการเชา่ ซอ้ื รวม 16 ชั่วโมง
สอนคร้ังที่ 8 - 11

เรอ่ื ง การบญั ชีเกย่ี วกับการขายตามสัญญาผ่อนชําระละการเชา่ ซอ้ื จํานวน 16 ช่วั โมง

5.4.2 การตรวจผลงานภาคปฏบิ ัติ

 กจิ กรรมตรวจสอบความเขา้ ใจ

 แบบทดสอบเพ่ือประเมินผลหลงั การเรียนรู้

5.4.3 การทดสอบดว้ ยวาจาและข้อเขียน

 ตรวจแบบทดสอบ ไมน่ อ้ ยกว่ารอ้ ยละ 60

 ตัง้ คาํ ถามใหต้ อบและอธิบาย ไมน่ อ้ ยกว่าร้อยละ 80

6. ส่ือการการเรียนรู้/แหลง่ การเรยี นรู้

6.1 สอื่ ส่งิ พมิ พ์

หนังสือเรียนวชิ า : ของสํานกั พิมพ์เอมพันธ์

7. เอกสารประกอบการจัดการเรยี นรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน ฯลฯ)

7.1 ใบความรู้

7.2 ใบทดสอบ

7.3 ใบสง่ั งาน

8. การบูรณาการ/ความสมั พนั ธ์กับวิชาอน่ื

8.1 วิชาภาษาไทย เกย่ี วกับการใชภ้ าษาด้านการพูด การอ่าน และการเขยี น

8.2 วชิ าคณิตศาสตร์ เก่ียวกบั การคํานวณ

8.3 วชิ าภาษาองั กฤษ ดา้ นคําศพั ท์ทางบัญชี

9. การวัดผลและประเมินผล

9.1 วิธกี าร ดาํ เนนิ การวัดผลในชว่ งเวลา

(1) ก่อนเรียน โดยใช้แบบทดสอบกอ่ นเรียน

(2) ระหว่างเรียน โดยการถามตอบและการสังเกตการณป์ ฏบิ ัตงิ าน

(3) หลงั เสรจ็ ส้ินการเรยี น โดยทาํ แบบทดสอบ

9.2 เกณฑ์การประเมนิ

(1) ผ้เู รียนมีเวลาเรยี นไม่น้อยกว่าร้อยละ 80

(2) ผู้เรียนมคี ะแนนจากแบบทดสอบหลังเรยี นรอ้ ยละ 80

(3) ผู้เรยี นบนั ทึกบัญชีการซอ้ื ขายสินค้าสมบรู ณ์และถกู ตอ้ งทกุ ครงั้

แผนการจัดการเรยี นรูม้ งุ่ เน้นสมรรถนะ หน่วยที่ 3

ช่อื หนว่ ยการบญั ชเี กี่ยวกับการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระและการเช่าซ้ือ รวม 16 ชว่ั โมง
สอนครัง้ ท่ี 8 - 11

เรื่อง การบญั ชีเกย่ี วกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซ้ือ จํานวน 16 ชว่ั โมง

10. บนั ทึกหลังการเรยี นรู้

10.1 ผลการใช้แผนการจดั การเรยี นรู้
1. เน้อื หาสอดคลอ้ งกบั จุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม
2. สามารถนาํ ไปใช้ปฏบิ ัตกิ ารสอนไดค้ รบตามกระบวนการเรียนการสอน
3. ส่ือการสอนเหมาะสมดี

10.2 ผลการเรยี นรขู้ องผ้เู รยี น
1. นกั ศึกษาสว่ นใหญ่มีความสนใจใฝร่ ู้ เข้าใจในบทเรยี นรว่ มกัน อภปิ ราย ตอบคาํ ถาม
ในกลมุ่ และร่วมกนั แสดงความคิดเหน็
2. นกั ศกึ ษากระตอื รือรน้ และรับผดิ ชอบในการทํางานกลุม่ เพอ่ื ให้งานสาํ เรจ็ ทนั เวลา
ทีก่ าํ หนด

10.3 แนวทางการพฒั นาคณุ ภาพการเรียนรู้
1. สอนเน้อื หาไดค้ รบตามหลกั สตู ร
2. แผนการสอนและวิธีการสอนครอบคลมุ เน้ือหาการสอนทําใหผ้ ู้สอนสอนไดอ้ ยา่ งมั่นใจ
3. สอนได้ทนั ตามเวลาทกี่ ําหนด

………………………………………………
ผบู้ นั ทกึ การสอน

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี
ชื่อวิชา : การบญั ชชี ้นั สงู 1 รหสั วชิ า 30201 - 2005 แผน่ ที่ 1/36 42
งาน : การบัญชเี กีย่ วกบั การขายตามสญั ญาผอ่ นชําระละการเชา่ ซื้อ

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. บอกความหมาย และความสาํ คญั ของการขายตามสัญญาผ่อนชําระ และการเชา่ ซ้อื ได้
2. อธิบายคํานิยามจากแถลงการณม์ าตรฐานการบัญชฉี บบั ท่ี 17 ได้
3. บันทึกบัญชเี ก่ียวกบั การขายตามสญั ญาผอ่ นชําระ และการเช่าซอื้ ไม่วา่ กิจการจะบนั ทกึ สินคา้ ตามวิธี

Perpetual Inventory System หรอื ตามวิธี Periodic Inventory System ได้
4. จดั ทํางบกาํ ไรขาดทนุ งบดลุ และปดิ บญั ชีตามเกณฑก์ ารขายตามสัญญาผ่อนชาํ ระได้
5. บันทึกบัญชกี ารขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระเมือ่ มสี นิ ค้ารับแลกเปลย่ี น และบอกศพั ท์บัญชีได้
6. บันทึกบญั ชกี ารขายตามสญั ญาผ่อนชาํ ระเมือ่ มีการผิดนัดชาํ ระหนี้ และการยดึ สินคา้ คืนได้

เนื้อหาสาระ
1. ความหมาย และความสําคัญของการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ และการเชา่ ซอ้ื

การขายผ่อนชาระ (Installment Sale) หมายถงึ การท่ีผู้ขายสง่ มอบสนิ ค้าหรือใหบ้ ริการกบั ผซู้ ื้อ โดยผู้ขาย
ยนิ ยอมให้ผซู้ ือ้ ชําระคา่ สนิ ค้าหรอื บรกิ ารจํานวนหนึ่ง เงินจํานวนนี้เราเรียกว่าเงินวางเร่มิ แรก หรือเงินดาวน์น่นั เอง สําหรับ
สว่ นทเ่ี หลอื ให้จ่ายชําระเปน็ งวด ๆ ภายในระยะเวลาทก่ี ําหนดตามสญั ญา และกรรมสิทธใิ์ นทรพั ย์สินจะโอนใหผ้ ูซ้ อื้ ทนั ทที ่ี
มกี ารตกลงซอ้ื ขาย

เช่าซื้อ (Hire Purchase) หมายถึง การที่ผใู้ ห้เช่านําสนิ ทรัพย์ของตนออกใหเ้ ชา่ โดยผู้เช่าจะตอ้ งชําระเงนิ เปน็
งวด ๆ ในระยะเวลาทก่ี าํ หนดตามสญั ญา แต่กรรมสิทธใ์ิ นสนิ ทรัพยย์ ังเปน็ ของผใู้ หเ้ ช่าจนถึงงวดสุดทา้ ย กรรมสิทธใ์ิ น
สนิ ทรัพย์จึงจะโอนไปใหก้ บั ผเู้ ช่า ในการเช่าซอ้ื ผู้ใหเ้ ชา่ อาจกาํ หนดให้ผู้เชา่ วางเงนิ เรม่ิ แรกเหมือนกบั การขายผอ่ นชําระก็ได้

ความสาคัญของการขายตามสญั ญาผอ่ นชาระ และการเชา่ ซื้อ
โดยปกติการขายผ่อนชาํ ระ และการเชา่ ซอื้ น้นั จะทําเปน็ สญั ญาตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์

มาตรา 572 เรยี กวา่ สญั ญาเชา่ ซอ้ื ซ่งึ ได้บญั ญตั ไิ ว้ว่า “อนั ว่าสัญญาเชา่ ซ้อื นนั้ คือ สัญญาซึ่งเจา้ ของเอาสนิ ทรพั ยอ์ อกให้
เช่า และให้คาํ ม่ันว่าจะขายสินทรพั ย์น้นั หรือวา่ จะใหส้ นิ ทรัพย์นัน้ ตกเปน็ สิทธิของผู้เชา่ โดยมเี ง่ือนไขท่ีผเู้ ชา่ ไดใ้ ชเ้ งนิ เปน็
จาํ นวนเท่านั้นเท่าน้ีคราวสญั ญาเชา่ ซอ้ื ถ้าไม่ทาํ เป็นหนงั สอื ท่านว่าเปน็ โมฆะ” แต่ผ้ซู ื้อ และผู้ขายจะทําการตกลงกันใน
เรื่องของการผิดนดั ชําระหน้โี ดยทว่ั ไปแล้ว ถา้ ผู้ซื้อผดิ นดั ชําระเงนิ งวดตัง้ แต่ 2 งวดติดต่อกนั ผูข้ ายกม็ สี ทิ ธิยึดสินทรัพย์
คนื ได้ เหตุที่ทาํ อย่างนเี้ พราะผ้ขู ายจะได้ลดความเสย่ี งในเร่อื งของการเกบ็ เงินจากผซู้ อื้ เพราะระบบของการขายผ่อนชาํ ระ
และการเชา่ ซ้อื มักจะเปน็ จํานวนเงินคอ่ นข้างสงู

แถลงการณ์มาตรฐานบัญชีฉบับท่ี 17(ปรับปรงุ 2560) เร่ืองสัญญาเชา่ มีความหมายโดยเฉพาะ ดงั นี้
สัญญาเชา่ หมายถึง สัญญาหรอื ข้อตกลงท่ผี ใู้ หเ้ ชา่ ใหส้ ิทธิแก่ผู้เช่าในการใชส้ ินทรพั ยส์ าหรับช่วงเวลาทต่ี ก
ลงกนั เพ่อื แลกเปลีย่ นกับค่าตอบแทน ซง่ึ ได้รับชาระในงวดเดียวหรือหลายงวด
สัญญาเช่าการเงิน หมายถงึ สญั ญาเชา่ ท่ีทาให้เกิดการโอนความเส่ยี งและผลตอบแทนท้ังหมดหรือเกือบ
ทงั้ หมดท่ีผูเ้ ปน็ เจ้าของพงึ ได้รบั จากสินทรัพย์ให้แก่ผเู้ ชา่ ไม่ว่าในทส่ี ุดการโอนกรรมสิทธิ์จะเกดิ ขนึ้ หรือไม่
สัญญาเช่าดาเนนิ งาน หมายถึง สญั ญาเชา่ ท่ีมิใช่สญั ญาเชา่ การเงนิ

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี
ช่ือวชิ า : การบญั ชีชั้นสูง 1 รหัสวชิ า 30201 - 2005 แผ่นท่ี 2/36 43
งาน : การบญั ชเี กีย่ วกับการขายตามสัญญาผอ่ นชําระละการเช่าซ้ือ

โดยแถลงการณ์มาตรฐานการบญั ชีให้ถอื เปน็ หลักในการบัญชสี ําหรบั การขายโดยวธิ ีผ่อนชําระทางด้านผขู้ าย
โดยอนุโลม กล่าวคือ ในกรณีที่มีกําไรเกดิ ขึ้นจากการขายให้รบั รู้เป็นรายได้ทง้ั จํานวนในรอบระยะเวลาบัญชีที่มีการให้เช่า
ซอ้ื หรืออาจรบั รู้กาํ ไรที่กลา่ ว เป็นรายได้ในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชีตามงวดท่ถี ึงกาํ หนดชาํ ระก็ได้ สว่ นการรับรู้ดอกผล
เช่าซือ้ เป็นรายได้ให้ใช้ดังน้ี ในกรณที เ่ี ป็นการให้เชา่ ซ้ือระยะยาว การคาํ นวณควรใช้ตารางเงนิ รายปี สําหรับกรณีที่เป็นการ
เชา่ ซอ้ื ระยะส้นั คํานวณโดยใช้วธิ ีผลรวมตวั เลข แต่ถา้ ผู้เชา่ ซอ้ื ผิดสญั ญา และผู้ใหเ้ ชา่ ซ้ือเรียกสนิ ทรัพย์นน้ั คนื ควรบนั ทกึ
บัญชโี ดยโอนยอดคงเหลอื สุทธิของบัญชลี กู หน้ีเช่าซ้ือโดยหกั บัญชีดอกผลเชา่ ซือ้ รอการตดั บญั ชี สําหรบั ผเู้ ช่าซ้อื รายน้ันไป
แสดงในบญั ชสี ินทรัพย์รอการขายส้ินรอบระยะเวลาการบัญชีให้แสดงยอดของทรัพยส์ นิ รอการขายไว้ในราคาตลาดหรอื
ตามบญั ชีแล้วแตอ่ ย่างใดจะต่ํากว่า และการแสดงยอดลูกหน้เี ช่าซ้ือในงบดลุ ให้แสดงยอดตามจํานวนเงินเช่าซ้ือคงคา้ งเป็น
ยอดสทุ ธิ โดยหักยอดคงเหลอื ของดอกผลเชา่ ซ้อื รอการตัดบัญชี ท้ังนี้จะตอ้ งแสดงรายละเอียดของรายการดงั กล่าวใน
หมายเหตุประกอบงบการเงิน

ความแตกตา่ งระหวา่ งการขายผอ่ นชาระ และการเชา่ ซ้อื
การขายท้ังสองประเภทเป็นทน่ี ิยมในท่ัวไปในวงการธุรกิจ และส่วนใหญ่ในกจิ การหนึง่ ๆ มกั จะมีการขาย
ทั้งสองแบบอยู่ด้วยกัน ประกอบกับการขายผอ่ นชําระ และการเชา่ ซอ้ื มวี ธิ ีการทางบัญชีที่แตกตา่ งกนั จึงต้องจาํ แนกได้ว่า
ในการขายครงั้ นั้น เปน็ การขายประเภทใด เพ่ือเลือกวธิ ีการทางบัญชไี ด้ถกู ต้องเหมาะสม ความแตกตา่ งของการขายผอ่ น
ชาํ ระ และการขายโดยการเช่าซื้อ สามารถสรุปเป็นตารางแสดงความแตกต่างไดด้ ังนี้

รายการ การขายผ่อนชาระ การขายโดยการเช่าซ้อื
1 .การโอนกรรมสิทธิ์ กรรมสิทธิ์โอนไปยังผู้ซ้ือเมือ่
กรรมสิทธิโ์ อนไปยงั ผู้ซ้ือทันทที ี่การ มกี ารชําระราคาครบถว้ นแล้ว
2. แบบของนิติกรรม ซือ้ ขายตกลงกัน
แล้วเสรจ็ ตอ้ งทําเปน็ หนงั สือ ถ้าไม่ทํา
3. การปฏิบัติของผ้ขู าย มผี ลเป็นโมฆะ
กรณีผซู้ ้ือไม่ชําระเงนิ ค่างวด กฎหมายไมไ่ ด้กําหนดแบบ ทําดว้ ย มีสิทธิยดึ คืนสินค้า กรณผี ูซ้ อื้ ผิดนัดไม่
วาจากม็ ผี ลสมบูรณ์ ชําระหน้ี 2 งวดติดกนั แล้วยึดเงนิ ที่
ชาํ ระมาแลว้ ทง้ั หมด
ไม่มสี ทิ ธิยดึ คืนสินค้า (เว้นเสียแต่ แตไ่ ม่มีสิทธิเรียกร้องให้ชาํ ระหน้ี
จะมขี ้อตกลงให้ยึดคืนได้) แต่ ท่ีคา้ งชําระอยู่
สามารถเรียกร้องใหช้ าํ ระเงินคา่
งวดท่คี า้ งชําระได้

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี
ชือ่ วิชา : การบัญชีช้ันสูง 1 รหสั วิชา 30201 - 2005 แผน่ ท่ี 3/36 44
งาน : การบญั ชีเก่ยี วกบั การขายตามสัญญาผ่อนชําระละการเช่าซ้ือ

2. การบันทึกบัญชเี ก่ียวกบั การขายตามสัญญาผอ่ นชาํ ระ

ในการจัดทาํ งบกาํ ไรขาดทนุ ปกติจะใชว้ ธิ ีเปรียบเทยี บรายได้ และคา่ ใชจ้ ่ายตามเกณฑ์หลักเงนิ คา้ ง (Accrual

Basis) แต่กรณกี ารขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระ ซ่ึงมจี าํ นวนเงนิ คอ่ นขา้ งสูง และใชเ้ วลาในการผ่อนชําระเป็นเวลานานรวมท้ัง

ปญั หาทีอ่ าจเกดิ ขนึ้ จากการจดั เกบ็ เงินค่าผอ่ นชําระ เพราะรายได้ท่ีเกดิ จากการขายตามสญั ญาผอ่ นชาํ ระไม่มคี วาม

แนน่ อน ในขณะท่มี ีการขายเกิดขึ้น ดงั นน้ั ควรรอการถอื เปน็ รายไดจ้ นกวา่ จะเกบ็ เงนิ คา่ สินคา้ น้นั ได้ หลกั การบญั ชี

เกีย่ วกับการขายตามสญั ญาผอ่ นชําระ และการเชา่ ซอ้ื จงึ ใช้หลักการบัญชเี กณฑก์ ารผอ่ นชําระ (Installment Sales

Basis) กลา่ วคือ กาํ ไรจาการขายตามสญั ญาผอ่ นชําระจะเกดิ ขน้ึ ตามส่วนของยอดขายที่เกบ็ ได้แตล่ ะปี ซงึ่ สอดคล้องกับ

กฎหมายภาษอี ากรท่ีให้ใชห้ ลักการบัญชีดังกลา่ วด้วย

ในการบนั ทึกบญั ชกี ารขายตามสัญญาผ่อนชําระ จะต้องพิจารณาดว้ ยว่ากจิ การใช้วธิ ีบันทึกสินค้าแบบต่อเนอ่ื ง