การเจาะคอและใส่ท่อหลอดลมคอ เป็นการรักษาที่พบบ่อยในผู้ป่วยภาวะวิกฤติที่ไม่สามารถหายใจทางจมูกหรือปากด้วยตนเองได้จึงจำเป็นที่จะต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ นอกจากนี้ตัวผู้ป่วยยังไม่สามารถขับเสมหะด้วยตนเองได้อีกด้วย จึงใช้การเจาะคอเข้าช่วย เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนอันเกิดจากการใช้เครื่องช่วยหายใจเป็นเวลานาน เพื่อช่วยเปิดทางเดินหายใจแทนการใช้เครื่องช่วยหายใจ และภายหลังการทำการรักษาต้องมีการดูแลบริเวณที่ทำการเจาะคอและใส่ท่อหลอดลมคออย่างใกล้ชิดเพื่อป้องกันอาการแทรกซ้อนและการติดเชื้อ ในบทความนี้จะกล่าวถึงการดูแลผู้ป่วยเจาะคอที่บ้านอย่างถูกวิธีและเหมาะสมกับผู้ป่วย Show การเจาะคอ คืออะไรการเจาะคอ (tracheostomy) คือ การสร้างทางติดต่อระหว่างหลอดลมกับผิวหนังบริเวณด้านหน้าของลำคอของคนไข้ที่มีภาวะทางเดินหายใจส่วนบนถูกปิดกั้น จนไม่สามารถใช้จมูกหรือปากในการหายใจได้ ทำให้อากาศสามารถผ่านเข้าสู่ปอด โดยไม่ต้องผ่านช่องจมูก และลำคอส่วนบน ท่อหลอดลมคอ คืออะไรท่อหลอดลมคอ คือ ท่อที่ใส่เข้าไปในหลอดคอภายหลังการผ่าตัดเจาะคอ โดยใส่ผ่านผิวหนังและกล้ามเนื้อคอ ซึ่งการเลือกท่อหลอดลมคอที่เหมาะสมจะพิจารณาจากอายุและขนาดของหลอดลมคอของผู้ป่วย รวมถึงวัสดุที่ใช้ทำหลอดลมคอ (เงิน โลหะ พลาสติก และโลหะผสมซิลิโคน) โดยการเลือกขนาดของท่อหลอดลมคอที่พอเหมาะกับขนาดของหลอดลมคอของผู้ป่วยนี้ จะช่วยป้องกันอันตรายที่อาจเกิดกับเยื่อบุหลอดลมคอ ประเภทของผู้ป่วยที่ต้องได้รับการเจาะคอ
แนวทางการดูแลผู้ป่วยเจาะคอที่บ้านภายหลังการผ่าตัดเจาะคอ ผู้ป่วยจะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิดในช่วงสัปดาห์แรก เนื่องจากต้องคอยตรวจสอบว่าเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังการเจาะคอและใส่ท่อหลอดลมคอหรือไม่ และยังเป็นช่วงที่เสี่ยงต่อการหลุดของท่อ รวมถึงเป็นช่วงที่ต้องมีการดูแลเรื่องของความสะอาดอย่างใกล้ชิดเพื่อป้องกันการติดเชื้อบริเวณที่ได้รับการผ่าตัด โดยหลังจากช่วงหนึ่งสัปดาห์ผ่านไปหากไม่ตรวจพบความผิดปกติใด ๆ แพทย์จะอนุญาตให้สามารถกลับไปรักษาตัวต่อที่บ้านได้ การทำความสะอาดแผลท่อหลอดลมคอการทำความสะอาดแผลเจาะคอนี้ควรทำความสะอาดแผลและเปลี่ยนผ้าก๊อซอย่างน้อยวันละ 1-2 ครั้งหรือเมื่อผ้าก๊อซมีความเปียกชื้น โดยมีขั้นตอนทำความสะอาดแผล ดังนี้
การทำความสะอาดท่อหลอดลมคอชั้นในการทำความสะอาดท่อหลอดลมคอชั้นในควรทำวันละ 2-3 ครั้ง โดยขึ้นอยู่กับผู้ป่วยว่ามีเสมหะมากหรือเสมหะเหนียวหรือไม่ โดย
ข้อควรระวังและข้อควรปฏิบัติสำหรับผู้ป่วยที่ใส่หลอดลมคอ
และสุดท้ายหากเกิดอาการผิดปกติ เช่น ท่อหลอดลมหลุด ท่อชั้นในหาย หรือไม่สามารถใส่ท่อเข้าไปได้ หรือหากมีการหอบเหนื่อย หายใจลำบาก รวมไปถึงอาการบ่งชี้ที่บอกว่าอาจเกิดการติดเชื้อบริเวณแผลเจาะคอ เช่น ปวด บวม แดง หรือมีหนอง หรือมีเลือดออกจากท่อหลอดลม หรือมีการติดเชื้อในปอดหรือหลอดลมบริเวณรอบท่อซึ่งทำให้มีอาการไอมาก เสมหะข้น และมีไข้ร่วม ผู้ป่วยควรไปเข้าพบแพทย์โดยทันที ที่มาข้อมูล: บทบาทของพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยภาวะวิกฤตที่ได้รับการเจาะคอและใส่ท่อหลอดลมคอในหอผู้ป่วยไอซียู. เข้าถึงได้จาก |