เฉลิมราชพัสตรา เฉลิมพระเกียรติสมเดจ็ พระนางเจา้ สทุ ิดา พัชรสธุ าพมิ ลลักษณ พระบรมราชินี เน่ืองในโอกาสทรงเจรญิ พระชนมพรรษา ๔๓ พรรษา ๓ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔ Grace of the Queen’s Attire Celebration of Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana on the Auspicious Occasion of the Queen’s 43rd Birthday Anniversary June 3rd, 2021 กรมหมอ่ นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ Show พระราชพิธบี รมราชาภเิ ษก พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๒ เมือ่ วนั เสาร์ที่ ๔ พฤษภาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดศี รีสนิ ทรมหาวชิราลงกรณ มหศิ รภมู ิพลราชวรางกรู กติ สิ ิริสมบูรณอดลุ ยเดช สยามินทราธิเบศรราชวโรดม บรมนาถบพติ ร พระวชิรเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ใหอ้ าลักษณ์อา่ นประกาศพระบรมราชโองการสถาปนาสมเดจ็ พระราชนิ ี ให้ทรงด�ำ รงพระราชฐานันดรศกั ดิ์เป็น สมเด็จพระนางเจา้ สุทิดา พัชรสธุ าพิมลลักษณ พระบรมราชนิ ี The Royal Coronation Ceremony, 2019 On May 4th, Saturday, 2019, His Majesty King Maha Vajiralongkorn Phra Vajiraklaochaoyuhua officially endorsed the royal scribe to announce the Royal Command of installing Queen Suthida the title of “Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana” 2~2 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 3~3 สมเด็จพระนางเจา้ สุทดิ า พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana 4~4 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 5~5 คำ�ปรารภ วันที่ ๓ มิถนุ ายน พุทธศกั ราช ๒๕๖๔ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๔๓ พรรษา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์และ ประชาชนชาวไทยมีความปีติยินดีเป็นล้นพ้นในโอกาสอันเป็นมหามงคลนี้ จึงพร้อมใจกันแสดงความจงรักภักดีและสํานึกในพระมหากรุณาธิคุณ ร่วมกัน จัดพิมพ์หนังสือ “เฉลิมราชพัสตรา” เฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสทรงเจริญ พระชนมพรรษา ๔๓ พรรษา ๓ มิถุนายน ๒๕๖๔ เพ่ือเทิดพระเกียรติให้เป็น ท่ีประจักษ์ โดยรวบรวมภาพพระราชกรณียกิจและพระฉายาลักษณ์ที่ทรง ฉลองพระองค์ในการทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ เพ่ือให้ประชาชนท่ีมีความสนใจ ในเร่ืองของผ้าและลวดลายผ้าไหมไทยได้เห็นถึงความงดงามของภูมิปัญญาท้องถิ่น ในแต่ละภูมิภาค ซึ่งแสดงถึงขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมของชาติไทยและ เพ่ือสืบสาน รักษา และต่อยอด พระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในเร่ืองของผ้าไหมไทยและงาน ศลิ ปาชพี ใหแ้ กป่ ระชาชนชาวไทยไดส้ าํ นกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ และรว่ มกนั อนรุ กั ษ์ สืบสานมรดกภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ตามพระราชปณิธานสืบไป ในนามของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอขอบคุณหน่วยงานต่าง ๆ ที่ได้ร่วมกันสร้างสรรค์หนังสือท่ีทรงคุณค่า เพ่ือเผยแพร่พระเกียรติคุณแห่ง สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เป็นการแสดงความจงรักภักดีและสนอง พระมหากรณุ าธคิ ณุ อันหาทีส่ ุดมิได้ ดร.เฉลิมชยั ศรอี อ่ น รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 6~6 เฉลมิ ราชพัสตรา Preamble On an auspicious occasion of Her Majesty Queen Bajrasudha- bimalalakshana’s 43 years of birthday anniversary, on June 3rd, 2021, Ministry of Agriculture and Cooperatives and Thai people are greatly delightful with loyalty and the royal grace. To conspicuous honor Her Majesty the Queen, the book of ‘Grace of the Queen’s Attire’ is published on this occasion of HM the Queen’s 43 years of birthday anniversary. This book collects portraits of HM the Queen’s clothing styles during the royal duties. The elegance of Thai fabric and silk textiles from each regional wisdom, subsequently, attracts people with their curiosity of those. Furthermore, the book reveals traditions and cultures of Thailand which, with the royal grace, aims to keep on and persevere Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s royal wishes to prolong and carry on the heritage of local wisdom on Thai silk and handicraft for Thai people. On behalf of the Ministry of Agriculture and Cooperatives, I would like to give my appreciation to all agencies for being parts of this precious book – to disseminate an honor of Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana – as well as to overwhelmingly prove our loyalty and gratitude of the royal grace. Dr. Chalermchai Sreeon Minister of Agriculture and Cooperatives Grace of the Queen’s Attire 7~7 คำ�นำ� ผา้ ไหมและผา้ ทอมอื เปน็ มรดกทางวฒั นธรรมของชาตทิ สี่ บื ตอ่ กนั มาชา้ นาน ผ้าทอของแต่ละพื้นถ่ินเป็นส่ิงสะท้อนความสำ�คัญถึงวัฒนธรรมที่งดงาม มีคุณค่า ทางศลิ ปะ และนบั เปน็ ภมู ปิ ญั ญาของมนษุ ยชาตทิ ตี่ กทอดมาถงึ ปจั จบุ นั ความส�ำ คญั ของการอนุรักษ์ผ้าทอจึงไม่เพียงแต่จะเป็นมรดกทางวัฒนธรรมไทยเท่าน้ัน ยังเป็น มรดกวฒั นธรรมของมนษุ ยชาติอีกดว้ ย สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี มีพระราชหฤทัยทรงตั้งมั่น ท่ีจะสนองพระมหากรุณาธิคุณในการสืบสาน รักษา และต่อยอดพระราชปณิธาน แห่งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยทรงฉลองพระองค์ด้วยผ้าไหมไทยในทุกโอกาสที่เสด็จฯ ไปทรงปฏิบัติ พระราชกรณยี กิจในพื้นทตี่ า่ ง ๆ นับว่าเป็นโอกาสอันดีท่ีกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้จัดพิมพ์หนังสือ “เฉลิมราชพัสตรา” เฉลิมพระเกียรติเน่ืองในโอกาสสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๔๓ พรรษา ๓ มิถุนายน ๒๕๖๔ เพ่ือเผยแพร่ผ้าไหมไทยซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถ่ินและเอกลักษณ์อันดีของชาติ และร่วมสืบสาน รักษา และต่อยอดพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนพี ันปหี ลวง การจัดพิมพ์หนังสือคร้ังนี้ได้รับความอนุเคราะห์ข้อมูลและผลิตภัณฑ์ ผา้ ไหมจากมูลนธิ สิ ่งเสรมิ ศลิ ปาชพี ในสมเด็จพระนางเจ้าสริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชินนี าถ และพิพธิ ภณั ฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจา้ สิริกติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ ดร.ทองเปลว กองจันทร์ ปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 8~8 เฉลิมราชพสั ตรา Preface In respect of the national cultural heritage, silk and handwoven fabrics have been succeeded to artistically exhibit the essence of local woven textile culture in each region. Those also represent the wisdom of mankind passed on to the present. The preservation of woven textiles is not only notable for Thai cultural heritage, but also denotes the cultural heritage of humanity. To persistently serve His Majesty the King’s royal, Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana keeps on and prolongs Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s royal wishes with Thai silk clothing by all chances of the royal duties in different regions. With this great opportunity for the Ministry of Agriculture and Cooperatives, the commemorative book of ‘Grace of the Queen’s Attire’ is published on the occasion of Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana 43 years of birthday anniversary – on June 3rd, 2021. This book aims to promote Thai silk as the local wisdom and national identity and to pursue Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s the royal wish. The data and silk clothing published in this book are benevolent by the SUPPORT Foundation of Her Majesty Queen Sirikit of Thailand and Queen Sirikit Museum of Textiles. Dr. Thongplew Kongjun Permanent Secretary, Ministry of Agriculture and Cooperatives Grace of the Queen’s Attire 9~9 บทน�ำ คนไทยมีความผูกพันกับผ้าไหมมาเป็นเวลานานแล้ว ผ้าไหมไม่เพียงแต่เป็นเครื่องแต่งกายที่สวยงามเท่าน้ัน ยังเป็น สมบัติอันทรงคุณค่าทางจิตใจท่ีบรรพชนไทยหลายท้องถ่ินบรรจงทอให้ลูกหลานในประเพณีมงคลต่าง ๆ พร้อมทั้งสอดแทรก เรื่องราวในชีวิตความเป็นอยู่และวัฒนธรรมลงบนผืนผ้า ลวดลายของผ้าไหมจึงบอกเล่าประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตของคนไทย ได้เป็นอย่างดี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงให้ความสำ�คัญกับผ้าไหมไทย โดยได้ทรงส่งเสริมอาชีพการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเพื่อเป็นอาชีพเสริมและสร้างรายได้ให้เกษตรกร ด้วยทรงเห็นราษฎร ที่มาเฝ้าฯ รับเสด็จ นุ่งซ่ินไหมลวดลายสวยงาม วิจิตร แปลกตาแต่ละท้องถ่ินตามภูมิปัญญาท่ีถ่ายทอดมาแต่เก่าก่อน และ ด้วยสายพระเนตรอันยาวไกลในการสืบสานและอนุรักษ์มรดกภูมิปัญญาท้องถ่ินทางวัฒนธรรมให้ผ้าไหมไทยคงอยู่กับประเทศ ท�ำ ใหผ้ า้ ไหมไทยเป็นท่รี ู้จกั และยอมรบั ของนานาประเทศ ทรงทุ่มเททัง้ พระวรกายและพระราชทรพั ยป์ ฏบิ ัตพิ ระราชกรณียกจิ ด้านหม่อนไหมก่อใหเ้ กิดการพัฒนาจนเปน็ ที่ประจกั ษ์สืบมา สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ โดยตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อบําบัดทุกข์บํารุงสุขแก่ราษฎร ตลอดระยะเวลาการทรงงานทรงทุ่มเทเสียสละอุทิศพระวรกาย ด้วยทรงตระหนักว่า ความทุกข์ยากของประชาชนน้ันเป็นส่ิงท่ีต้องช่วยเหลือ ในการเสด็จพระราชดำ�เนินแต่ละครั้งทรงฉลองพระองค์ในการ ทรงปฏบิ ตั พิ ระราชกรณยี กจิ ดว้ ยผา้ ไหมไทยทง่ี ดงามจากมลู นธิ สิ ง่ เสรมิ ศลิ ปาชพี ในสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชนิ นี าถ และจากราษฎรท่ีทูลเกล้าฯ ถวาย จะเห็นได้ว่าพระองค์ท่านทรงให้ความสำ�คัญกับผ้าไหมไทยซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมอันดีของไทย ทรงร่วมสืบสาน รักษา และต่อยอด พระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรม ราชินนี าถ พระบรมราชชนนีพันปหี ลวง ในเรื่องการเผยแพรก่ ารใชผ้ ้าไหมไทยใหเ้ ปน็ ท่ปี ระจกั ษ์แกส่ ายตาชาวไทยและชาวโลก ใหค้ งอยคู่ ู่แผน่ ดนิ ไทยสืบไป กรมหม่อนไหมในฐานะหน่วยงานท่ีดูแลรับผิดชอบการพัฒนาด้านหม่อนไหมทั้งระบบ สํานึกในพระมหากรุณาธิคุณ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ท่ีทรงทุ่มเทเสียสละปฏิบัติพระราชกรณียกิจและทรงฉลองพระองค์ด้วยผ้าไหมไทย ในทกุ โอกาสทเ่ี สดจ็ ฯไปทรงปฏบิ ตั พิ ระราชกรณยี กจิ ในพนื้ ทต่ี า่ งๆมาโดยตลอด ในโอกาสทท่ี รงเจรญิ พระชนมพรรษา๔๓พรรษา ๓ มิถุนายน ๒๕๖๔ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมหม่อนไหม ได้จัดพิมพ์หนังสือ “เฉลิมราชพัสตรา” เพอ่ื เฉลิมพระเกยี รตคิ ุณแด่สมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี ในโอกาสดงั กล่าว นายปราโมทย์ ยาใจ อธบิ ดีกรมหม่อนไหม 10~10 เฉลมิ ราชพัสตรา Prologue Thai silk has been bound to Thai people for a long time. Not only is elegant in silk clothing, but it also becomes worth-minded for the fabrics woven by our ancestors for dressing in auspicious traditions, in different regions. Those fabrics have been creating and telling the living styles, cultures, and backgrounds of Thai people into silk patterns. Regarding the significance of silk, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother precedingly supported mulberry cultivation as the second career for farmers’ earning income. During the royal duties, HM Queen Sirikit The Queen Mother had noticed her people dressing in beautiful fine sarongs with different patterns of each region reflecting their old-time wisdom. In reference to HM Queen Sirikit The Queen Mother’s prescience of local wisdom preservation for the nation, the culture of Thai silk becomes eminent and acknowledgeable worldwide. Besides, HM Queen Sirikit The Queen Mother had convincingly dedicated to proceed the royal duties relevant to the development of silk. Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana has performed the royal duties escorting His Majesty King Maha Vajiralongkorn Phra Vajiraklaochaoyuhua – to cherish and lighten people’s hardship with perseverance. In respect of the royal duties, Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana represents her exquisite Thai silk textiles supported by the SUPPORT Arts and Crafts Foundation of Her Majesty Queen Sirikit of Thailand, and presented by the people. HM the Queen, accordingly, gives prior to Thai silk as the local wisdom and admirable culture of Thailand, to keep on, preserve, and further the royal wish of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother – to convincingly disseminate Thai silk garments of Thailand among Thai and global citizens. In recognition of the royal grace, Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana assiduously represents her Thai silk clothing during the royal duties. Accordingly, on the occasion of the 43 years of HM the Queen’s birthday anniversary – June 3rd, 2021, the Queen Sirikit Department of Sericulture, as of the overall systems for sericulture development, affiliated with the Ministry of Agriculture and Cooperatives publishes the commemorative book of ‘Grace of the Queen’s Attire’, to humbly honor Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana. Mr. Pramote Yajai Director General of The Queen Sirikit Department of Sericulture Grace of the Queen’s Attire 11~11 สารบญั ๖ ๘ คำ�ปรารภ ๑๐ คำ�นำ� ๑๘ บทน�ำ พระมารดาแห่งไหมไทย ๒๘ สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ ิกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ ๓๘ พระบรมราชชนนพี นั ปหี ลวง กบั มูลนิธิสง่ เสรมิ ศิลปาชพี ๕๔ ในสมเด็จพระนางเจา้ สิริกิติ์ พระบรมราชินนี าถ ๙๖ ผา้ ไหมแพรวา ๑๑๔ ชุดไทยพระราชนยิ มประเภทผ้ายก ๑๒๔ ผ้าไหมมัดหมี่ ๑๓๒ ผ้าขดิ ไหม ๑๓๘ ผ้าราชวัตร ๑๕๐ ผ้าจก ๑๗๐ ผ้าบาติก/ปาเต๊ะ ๑๗๘ ผ้าชาวไทยภูเขา ๑๘๔ ผ้าไหมพืน้ เรยี บ ๑๙๐ ผ้ากาบบัว ๑๙๘ ผ้ายกมุก ๒๑๙ ผ้ายกดอก ๒๒๕ ผ้าไหมอีสานใต ้ ๒๓๓ ไหมไทย : บรบิ ทการคุ้มครองไหมไทย ๒๓๔ เครอ่ื งหมายรับรองมาตรฐานผลติ ภณั ฑ์ผา้ ไหมไทย ๒๓๘ (สัญลักษณ์ตรานกยงู พระราชทาน) บรรณานุกรม ดัชนี คณะท�ำ งาน 12~12 เฉลิมราชพัสตรา Content Preamble 7 Preface 9 Prologue 11 The Queen Mother of Thai Silk 22 Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother with 31 38 The SUPPORT Foundation of Her Majesty Queen Sirikit 54 Praewa Silk 96 The Royal Thai National Costumes Yok Silk Pattern 114 Mudmee or Ikat Fabric 124 Khit Fabric 132 Ratchawat Fabric 138 Chok Fabric 150 Batik Fabric 170 Thai Hill Tribe Brocade 178 Plain Silk Fabric 184 Kaab Bua Fabric 190 Yok Mook Fabric 198 Yok Dok Brocade 222 Silk in the Southern Isan 228 Thai Silk 234 The certification trademark of Thai silk standards (The Royal Peacock Logo) Index Grace of the Queen’s Attire 13~13 “การเลยี้ งไหม นอกจากจะเปน็ การเสรมิ รายไดใ้ ห้แก่ เกษตรกรแลว้ ยังเปน็ วัฒนธรรมอันเก่าแกแ่ ละดงี ามของชาติไทย ทสี่ บื ต่อกนั มานานอีกด้วย ไม่ว่าเศรษฐกิจของประเทศ จะเปลยี่ นแปลงอยา่ งไร การพฒั นาการเลย้ี งไหม กต็ ้องดำ�เนนิ ตอ่ ไป” พระราชด�ำ รัส สมเดจ็ พระนางเจ้าสิรกิ ติ ิ์ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี ันปหี ลวง เมือ่ วันท่ี ๑๙ มกราคม ๒๕๔๒ ณ โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำ�รบิ า้ นแมต่ งุ ติง ต�ำ บลแมส่ าบ อ�ำ เภอสะเมิง จงั หวดั เชียงใหม่ 14~14 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 15~15 “Silk cultivation does not only create supplementary income to farmers but is also a part of our country’s culture that has been handed down from the olden days. No matter how the country’s economy is going to change, silk cultivation has to be constantly developed”. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s speech January 19th, 1999 16~16 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 17~17 พระมารดาแหง่ ไหมไทย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น ต่อพสกนิกรชาวไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่อยู่ห่างไกลในชนบทซ่ึงส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีรายได้น้อย และประสบปัญหาความยากจน จึงทรงตระหนักและทรงให้ความสําคัญในการสร้างอาชีพเสริม เพ่ือแก้ปัญหาความยากจน โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ส่งเสริมอาชีพการปลูกหม่อนเล้ียงไหมแก่พสกนิกร สนับสนุนอาชีพทางด้านหัตถกรรม การทอผา้ ไหมลวดลายต่าง ๆ มาต้งั แต่ปี ๒๕๑๓ จนเปน็ ทแี่ พรห่ ลายอย่างกว้างขวางและเป็นทม่ี าของมลู นิธสิ ง่ เสริมศลิ ปาชีพ ในสมเดจ็ พระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระองค์ทรงฉลองพระองคด์ ้วยผ้าไหมไทยในทกุ โอกาส เพอ่ื ทรงเป็นแบบอย่าง เน่ืองด้วยมีพระราชนิยมเรื่องการใช้ผ้าไทยมาต้ังแต่ครั้งทรงเป็นหม่อมราชวงศ์สิริกิต์ิ กิติยากร และทรงงานด้านหม่อนไหม ด้วยพระวิริยอุตสาหะมาโดยตลอด และมีพระราชดำ�ริว่า สมควรจะมีหน่วยงานหลักที่จะรับผิดชอบ ดูแลการปลูกหม่อน เลี้ยงไหม รักษาพันธ์ุไหมพื้นเมืองซ่ึงมีเอกลักษณ์ของไทย การย้อมสีธรรมชาติ ตลอดจนสนับสนุนการทอผ้าไหมไว้ อย่างครบวงจร ทําให้เกษตรกรผู้เล้ียงไหม ทอผ้าไหม ได้มีอาชีพที่ยั่งยืน มีรายได้พ่ึงพาตนเองได้ ซึ่งพสกนิกรทุกหมู่เหล่า ต่างตระหนักรับรู้ได้ถึงความรัก ความห่วงใยของพระองค์ท่ีทรงมีต่อพสกนิกร และบังเกิดเป็นความภาคภูมิใจในเกียรติภูมิ ความเป็นไทยจนเป็นที่ประจักษ์ทั้งในประเทศและนานาอารยประเทศ จนกระท่ังในปี ๒๕๔๕ คณะกรรมาธิการ หมอ่ นไหมระหวา่ งประเทศ (International Sericultural Commission: ISC) ได้ขอพระราชทานพระราชานญุ าตทลู เกลา้ ฯ ถวายรางวัลหลุยส์ปาสเตอร์ (Louis Pasteur Awards) แด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราช ชนนีพันปีหลวง ในฐานะที่ทรงเป็นผู้ท่ีศึกษาพัฒนาและทําคุณประโยชน์ย่ิงต่อวงการหม่อนไหมไปสู่ประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก พรอ้ มกบั จดั งานกาลาดนิ เนอรถ์ วาย ณ ตึกสันติไมตรี ทาํ เนียบรัฐบาล ต่อมาในปี ๒๕๕๐ ได้พระราชทานสัญลักษณ์นกยูงไทยให้เป็นเคร่ืองหมายรับรองมาตรฐานคุณภาพผลิตภัณฑ์ ผ้าไหมไทย ๔ ชนิด ได้แก่ ตรานกยูงพระราชทานสที อง (Royal Thai Silk) สเี งนิ (Classic Thai Silk) สีน้าํ เงิน (Thai Silk) 18~18 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 19~19 และสีเขียว (Thai Silk Blend) ซึ่งขณะน้ีได้จดทะเบียนเป็นเคร่ืองหมายรับรองผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทยในต่างประเทศ ไปแล้วรวม ๓๕ ประเทศ เพื่อเป็นการสนองพระราชปณิธานด้านการอนุรักษ์และสืบสานภูมิปัญญาการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม และการ ทอผ้าไหมไทย ให้คงความเป็นเอกลักษณ์ของชาติ และช่วยให้ราษฎรมีอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ กระทรวงเกษตรและ สหกรณ์จึงได้รวมหน่วยงานที่มีภารกิจด้านหม่อนไหมจากกรมวิชาการเกษตรและกรมส่งเสริมการเกษตร ให้เป็น หน่วยงานเดียวกัน และขอพระราชทานช่ือว่า “สถาบันหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ” (สมมช.) เมื่อวันท่ี ๑๑ สิงหาคม ๒๕๔๘ เพื่อทำ�หน้าท่ีเป็นหน่วยงานหลักในการดำ�เนินการ และบริหารจดั การดา้ นหม่อนไหมใหเ้ ป็นไปอย่างครบวงจร ต่อมาเพื่อให้งานหม่อนไหมของชาติมีความเป็นเอกภาพขับเคลื่อนงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับหม่อนไหมอย่างเป็น ระบบครบวงจรยิ่งขึ้น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงได้สนองพระราชดำ�ริจัดตั้งเป็นหน่วยงานระดับกรม เม่ือวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๕๒ เป็นกรมหม่อนไหม ท่ีต้ังข้ึนโดยพระราชดำ�ริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราช ชนนีพนั ปีหลวง ด้วยพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นท่ีสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีต่อเกษตรกรผู้ปลูกหม่อนเล้ียงไหมของประเทศไทย และพระเกียรติคุณอันเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางในวงการหม่อนไหม ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ประกอบกับการบําเพ็ญพระราชกรณียกิจนานัปการ อันเป็นคุณประโยชน์ต่อประเทศชาติ และประชาชนอย่างหาที่สดุ มิได้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์พร้อมทั้งพสกนิกรชาวไทยต่างน้อมรำ�ลึกในพระมหากรุณาธิคุณ จึงพร้อมใจกัน ถวายพระสมัญญาแด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็นการเฉลิมพระเกียรติ เน่ืองในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๕๕ ในฐานะ “พระมารดาแห่งไหมไทย” ซ่งึ คณะรฐั มนตรีได้ลงมติเหน็ ชอบ เมอ่ื วันท่ี ๑๔ สงิ หาคม ๒๕๕๕ 20~20 เฉลมิ ราชพัสตรา สมเดจ็ พระนางเจา้ สิรกิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนพี นั ปีหลวง เสดจ็ ฯ ไปทรงเป็นประธานเปดิ การประชมุ วิชาการหม่อนไหมโลก คร้งั ที่ ๒๒ เมื่อวันที่ ๑๖ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ณ โรงแรมเซ็นทาราดวงตะวัน จังหวดั เชยี งใหม่ Grace of the Queen’s Attire 21~21 The Queen Mother of Thai Silk Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother realized that the farmers in the rural areas are living in poverty. Therefore in order to alleviate the problem, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had promoted sericulture farming, arts and crafts, and silk textiles for her people since 1970, by establishing the SUPPORT Foundation of Her Majesty Queen Sirikit. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had become a role model of Thai silk clothing as her styles for all occasions since she was M.R. Sirikit Kitiyakara. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had thoroughly persevered in sericulture, which helped farmers independently earning their incomes through sericulture farming and silk weaving. All of her people comprehended her royal prudence with pride of the nation broadening into countries worldwide. In 2002, the International Sericultural Commission – ISC officially presented ‘Louis Pasteur Awards’ to Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother honoring her benevolence in worldwide sericulture, during the gala dinner at the Government House. In 2007, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother conferred a symbol of Thai peacock as a quality certification of 4 kinds of Thai silk: Royal Thai Silk, Classic Thai Silk, Thai Silk, and Thai Silk Blend. All of them had already registered for the international certification marks in 35 countries. To follow the royal wish of preserving and continuation of Thai silk wisdom as the national identity as well as supporting people’s income, the Department of Agriculture Extension was merged with 22~22 เฉลิมราชพสั ตรา the Department of Agriculture under the Ministry of Agriculture and Cooperatives as the single section of ‘The Queen Sirikit Institute of Sericulture on August 11th, 2005. The QSDS mainly works and manages the whole process of sericulture. To proceed the unity of national sericulture commission, on 4th December 2009, the Ministry of Agriculture and Cooperatives restructured ‘The Queen Sirikit Institute of Sericulture as a department under the royal initiative of Her Majesty Queen Siritkit known as ‘The Queen Sirikit Department of Sericulture – QSDS’ In respect of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s royal grace to Thai sericulture farmers, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother was honored a recognition among national and international sericulture industries through her royal duties perseverance for the nation and her people. In admiration of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s royal grace, the Department of Agriculture and Cooperatives and Thai people honored Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother with the pseudonym of ‘the Queen Mother of Thai Silk’ on an occasion of her 80 years of Birthday Anniversary – 12th August 2012, approved by the Cabinet on 14th August 2012. Grace of the Queen’s Attire 23~23 สมเด็จพระนางเจ้าสริ กิ ิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพนั ปีหลวง พระมารดาแหง่ ไหมไทย “...ข้าพเจ้าก็พยายามคิดว่าจะทำ�อย่างไรดี ก็ได้เห็นชาวบ้านท่ีมาเฝ้าฯ รับเสด็จ โดยเฉพาะผู้หญิง ใส่ผา้ ซิ่นสวยงาม แมว้ ่าจะดูเกา่ ครา่ํ ครา่ ฝีมอื ทท่ี อ แบบทที่ อ ละเอียดงดงามมาก เป็นศลิ ปะทงี่ ดงามของพนื้ บ้าน ข้าพเจา้ จงึ มคี วามคิดข้นึ มาวา่ ทำ�ไม ท�ำ ไมเราไม่ขอใหเ้ ขาทอผา้ มัดหม่ลี ายตา่ ง ๆ ทเี่ ขาใส่ ท�ำ ไมไมใ่ ช้ความงดงาม ของผ้ามัดหมี่ท่ีชาวบ้านใส่มานั่งเฝ้าอยู่กับพื้นให้เป็นประโยชน์ ข้าพเจ้าบอกเขาว่า ผ้าท่ีใส่น่ีสวยมาก ทอให้ พระราชินีได้ไหม ชาวบ้านก็บอกว่า พระราชินีจะเอาไปทำ�อะไร เพราะว่าผ้าแบบน้ีที่คนเขาจะนุ่งจะห่มก็มีแต่ คนยากจนเท่านั้น คนใช้ท่ีกรุงเทพฯ นั่นแหละเขาใส่กัน พระราชินีจะใส่ไปทำ�ไม ข้าพเจ้าก็ตอบไปว่า ถ้าทอให้ พระราชินีจะใส่ตลอด เขาจึงตกลง มีการเข้าชื่อกันว่าใครบ้างจะรับอาสาทอผ้าไหมมัดหม่ีถวาย แบบที่เขาใส่กัน ลายแปลก ๆ ข้าพเจ้าได้ให้เงินล่วงหน้าไว้กับคนท่ีจะทอให้ข้าพเจ้าทุกคน สังเกตเห็นว่าแววตาของเขาทั้งหลาย มีความหวังว่าเขามีงานทำ� เป็นงานที่เขาคุ้นเคยและถนัด บางคนก็ทอผ้าฝ้ายใช้ แต่ทอผ้าไหมสำ�หรับใส่ไปทำ�บุญ ที่วัด ต่อมาเขาก็ทอให้ข้าพเจ้าเสมอ ข้าพเจ้าก็นำ�มาตัดเสื้อใส่ จากนั้นก็มีผู้อาสาทอผ้ามากข้ึน จึงได้โอกาสต้ัง มูลนิธิสง่ เสริมศิลปาชพี ขึน้ และชาวบา้ นกเ็ ริม่ ทอผ้าส่งเข้ามามากมาย...” พระราชดำ�รสั สมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพนั ปีหลวง พระราชทานเน่อื งในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ เม่อื วนั ที่ ๑๑ สงิ หาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗ ณ ศาลาดสุ ิดาลยั พระราชวังดสุ ิต 24~24 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 25~25 Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother The Queen Mother of Thai Silk “...I tried to think of what to do while seeing the villagers welcome me, especially women old but beautiful wearing their sarongs showed its neat weaving pattern like the charming folk art. So, I came up with the idea that if I could ask them to weave the mudmee patterns that they are wearing that are so beautiful would become beneficial. I told them that their sarongs were very beautiful. Could they weave them for me? Then, they asked me what I would do with the cloths. Only the poor and housemaid in Bangkok wore sarongs. Why did you want to wear them? I told them I would wear them all the time if they weaved for me. So, the villagers agreed and listed a group of volunteers to weave mudmee silk with their usual styles for the Queen. I paid all of them in advance. It’s noticeable from the expression of their eyes that they have hope from their skills. Some weaved cotton fabric for daily-wearing clothes, but silk fabrics are for wearing when going to temples for making merit. Afterwards, the villagers have woven cloths for me. Because the clothes I was wearing were silk cloths woven by those people, there were more volunteers of weaving later on. Then, the SUPPORT Foundation of Her Majesty Queen Sirikit of Thailand was set up and proceeded to weave more fabrics by the villagers...” Royal Speech of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother On an occassion of the 84th Birthday Anniversary On the 11th of August 2004 At Dusidalai Hall in Dusit Palace 26~26 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 27~27 สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ ิกติ ์ิ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนีพนั ปหี ลวง กับมูลนธิ สิ ง่ เสริมศลิ ปาชพี ในสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ิติ์ พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงทุ่มเทพระวรกายและพระราชทรัพย์ ส่วนพระองค์ทรงรับซ้ือผ้าไหมและพระราชทานอุปกรณ์ทอผ้าให้กับเกษตรกรเสมอมา เพ่ือส่งเสริมการทอผ้าไหมไทย ลวดลายต่าง ๆ และโครงการส่งเสรมิ อาชพี อืน่ ๆ เมื่อวันที่ ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๙ ได้จดั ตงั้ เปน็ มลู นิธิและพระราชทาน นามว่า “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพพิเศษ” ทรงพระกรุณารับเป็นประธานมูลนิธิและทรงรับมูลนิธิน้ีไว้ในพระบรมราชินูปถัมภ์ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ จดั หาอาชพี เสรมิ เพอ่ื เพมิ่ รายไดใ้ หก้ บั ราษฎร โดยอาศยั วสั ดใุ นทอ้ งถน่ิ เพอื่ ไมใ่ หร้ าษฎรละทง้ิ ถนิ่ ฐานไปทาํ งาน ที่อ่ืนและลดปัญหาทางสังคม รวมท้ังเพื่อธํารงรักษาและสนับสนุนศิลปหัตถกรรมไทยให้คงอยู่ ต่อมาได้เปล่ียนชื่อเป็น “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพพิเศษในพระบรมราชินูปถัมภ์” และเปลี่ยนเป็น “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้า สิริกติ ิ์ พระบรมราชินนี าถ” และในปี ๒๕๒๒ ได้ก่อตงั้ โรงเรยี นฝกึ ศลิ ปาชพี ในบริเวณสวนจิตรลดา เพอ่ื เป็นศูนยก์ ลางศลิ ปาชีพ ทว่ั ประเทศ โดยสอนการทอผา้ ไหมมัดหม่ี ผ้าไหมแพรวา ผา้ ไหมหางกระรอก ผ้าไหมลายลกู แกว้ ผ้าไหมขิด ผา้ ไหมจก เป็นต้น และยงั มีการสอนงานศิลปะแขนงอน่ื ๆ อกี มากมาย เพื่อสืบสานอนุรักษ์และสืบทอดการทอผ้าไหมให้กว้างขวาง ทรงเห็นว่าอาชีพปลูกหม่อนเล้ียงไหมเป็นอาชีพที่สําคัญ พระราชทานพระราชดำ�ริการพัฒนาและส่งเสริมอาชีพปลูกหม่อนเลี้ยงไหมให้ขยายไปท่ัวทุกภาคของประเทศ ไม่ว่าจะเป็น ภาคใต้ ทรงเห็นว่าหลังการประกอบอาชีพหลัก ได้แก่ การทํานาหรือกรีดยาง ราษฎรยังมีเวลาว่างอยู่บ้าง น่าจะรวมกลุ่มกัน ประกอบอาชีพเสริม เป็นการเพ่ิมรายได้ให้สูงข้ึน ทรงให้ราษฎรเรียนทอผ้า โดยพระราชทานอุปกรณ์ต่าง ๆ และส่งครู ไปฝึกสอนการย้อมสี (ทั้งผ้าฝ้ายและผ้าไหม) พระราชทานทั้งค่ากินอยู่และเงินเดือน รวมทั้งส่งเสริมให้ปลูกหม่อนเลี้ยงไหม และมีการทอผ้าไหมย้อมสีธรรมชาติ สําหรับภาคเหนือมีพระราชดําริว่า มีช่ือทางการผลิตผ้าไหมมานานแล้ว จึงโปรดเกล้าฯ ให้หาเส้นไหมไทยส่งไปให้ทอ เพราะชาวเชียงใหม่ไม่นิยมปลูกหม่อนเล้ียงไหมแต่สั่งซื้อเส้นไหมจากท่ีอื่น ต่อมาได้ส่งครู จากภาคตะวันออกเฉียงเหนือไปสอนการฟอก ย้อมสีเส้นไหม นอกจากน้ียังสอนทอจกและผ้ายกอย่างง่าย ยกดอกพิกุล และยกเป็นจกท้ังตัว ซึ่งทำ�ได้ดีไม่แพ้คนท่ีทอผ้าอาชีพและมีความชํานาญมาก่อน เม่ือการฝึกทอผ้าเป็นผลขึ้นแล้ว จึง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างโรงฝึกทอผ้าขึ้นในแทบทุกจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อให้มีการสอน การทอผ้าพื้นเมืองของท้องถ่ินให้แก่คนท่ีมีรายได้น้อย ไม่มีที่ดินทำ�กินจะได้ทำ�เป็นอาชีพเสริม โดยนำ�คนที่ทอผ้าเก่ง ของหมู่บ้านน้ีมาเป็นครูสอน โดยเฉพาะการทอผ้ามัดหม่ี ให้ใช้กรรมวิธีแบบด้ังเดิมแบบงานศิลปะพ้ืนบ้านผสมผสาน กับเทคโนโลยีแผนใหม่ เพ่ือเพ่ิมความประณีตและคุณภาพ แนะนําเทคนิคการลอกกาว ย้อมสี ทําให้สีไม่ตก โปรดให้พัฒนา การทอผา้ ใหเ้ นื้อผ้าแนน่ ขนึ้ ขยายความกว้างของฟมื เพือ่ ใหห้ นา้ ผ้ากว้างขึ้น และเพ่ิมความยาวของผนื ผา้ เพ่ือการใชป้ ระโยชน์ 28~28 เฉลมิ ราชพัสตรา ที่มากข้ึนกว่าการทอเป็นความยาวของผ้าซ่ินเพียงอย่างเดียว ผ้าไหมลายขิดเดิมจะทอเป็นผ้าขิดฝ้าย หน้าผ้าแคบ จึงทรง พระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้เส้นไหมแทนฝ้าย พร้อมท้ังขยายความกว้างของผืนผ้า สําหรับการทอผ้าไหมแพรวา เดมิ ใชส้ แี ดงเปน็ สพี น้ื สเี ดยี ว ตอ่ มาโปรดใหเ้ พม่ิ สพี น้ื ของผา้ ไหมแพรวาใหม้ สี หี ลากหลายขน้ึ และทรงเนน้ การยอ้ มสที ด่ี มี คี ณุ ภาพ ไม่ตกสี เป็นตน้ ภายหลังเม่ือสร้างพระตําหนักภูพานราชนิเวศน์ท่ีจังหวัดสกลนครเพื่อเป็นที่ประทับในการเสด็จฯ ทรงเย่ียมราษฎร อย่างท่ัวถึง สมาชิกกลุ่มผ้าไหมมีจํานวนมากขึ้นเร่ือย ๆ ในการเสด็จฯ ทรงเยี่ยมและทรงตรวจงานสมาชิกศิลปาชีพ บางครั้ง พระองคจ์ ะประทบั ทรงงานอยู่กับทนี่ านหลายช่วั โมง เชน่ เมอื่ วันท่ี ๒๑ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๒๖ เสด็จฯ ออกจากพระตําหนกั ภพู านราชนิเวศนต์ ั้งแตเ่ วลา ๑๑.๐๐ น. ไปยังวัดถา้ํ กลองเพล จังหวดั อดุ รธานี เมอ่ื เสดจ็ ฯ ถงึ จะเริ่มทรงงานทันที มชี าวบา้ น นําผลงานมาถวายให้ทอดพระเนตรเนืองแน่นไม่ขาดสาย ได้ทรงตรวจงานอย่างไม่ทรงย่อท้อ เสด็จฯ กลับถึงพระตําหนักเป็น เวลาเกอื บ ๐๔.๐๐ น. ของวนั ใหม่ และในบางพน้ื ที่ทเี่ สดจ็ ฯ ไปตามหมบู่ า้ นเพื่อชว่ ยเหลอื ราษฎรยากจน ซ่ึงอยูใ่ นถิ่นทรุ กนั ดาร และอยู่ในเขตผู้ก่อการร้าย ทรงส่งเสริมให้ราษฎรประกอบอาชีพ ซ่ึงก่อให้เกิดรายได้ ราษฎรท่ีเคยยากจน จึงมีความเป็นอยู่ ทีด่ ขี ้นึ ทํามาหากินเลยี้ งครอบครวั ใหอ้ ยดู่ ีกนิ ดี และรกั ถน่ิ ฐานบา้ นเกิด ไมค่ ิดละทิ้งไปหางานทาํ ในเมือง จะรับสงั่ ใหป้ ลกู หม่อน เลี้ยงไหม ทอผ้าไหม แล้วส่งผ้ามาให้พระองค์ จะทรงรับซ้ือเอง เพ่ือจะได้มีเงินส่งให้ลูกเรียนหนังสือ เป็นพระราชประสงค์ ท่ีจะให้ราษฎรมีการศึกษาสูงขึ้น เพ่ือเป็นคนท่ีมีคุณภาพ และจะได้มีโอกาสทํามาหารายได้ท่ีดีขึ้น ชาวบ้านที่ได้รับรายได้ จากการทอผ้า ต่างซาบซ้ึงในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นทุกครั้งที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ แปรพระราชฐานไปประทับแรม ณ พระตําหนักภูพานราชนิเวศน์ จังหวัดสกลนคร นอกจากน้ียังมีพระราชเสาวนีย์ให้จัดการประกวดผ้าไหมขึ้นในหมู่สมาชิกศิลปาชีพทอผ้าไหมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเรม่ิ ตงั้ แต่ พ.ศ. ๒๕๓๑ เปน็ ต้นมา เพอื่ กระตุน้ ให้สมาชกิ ในศิลปาชีพไดบ้ รรจงทำ�ผา้ ทีส่ วยงาม รกั ษากรรมวธิ ีและลวดลาย ด้งั เดิมไว้ ประเภทผ้าทมี่ ีการประกวด เชน่ ผา้ ไหมมัดหมี่ ผา้ ไหมแพรวา ผ้าไหมขดิ ผา้ ไหมลายลูกแกว้ ผา้ ไหมพืน้ เรยี บ เป็นตน้ สําหรับผู้ชนะการประกวดจะได้รับพระราชทานรางวัลจากพระหัตถ์ของพระองค์ และได้รับคัดเลือกให้เป็นครูฝึกสอน เพื่อถ่ายทอดสรู่ นุ่ ตอ่ ไป กรมหม่อนไหม จึงได้นำ�แนวพระราชดำ�รินี้มาดำ�เนินการจัดการประกวดผ้าไหม สาวไหม และผลิตภัณฑ์หม่อนไหม เป็นประจำ�ทุกปี เพื่อสืบสานงานตามพระราชดำ�ริ และเป็นการสร้างขวัญและกำ�ลังใจให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกหม่อนเล้ียงไหม ทง้ั เปน็ การอนรุ ักษ์ภูมิปญั ญาใหค้ งอย่สู ืบไป 29~29 Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother with The SUPPORT Foundation of Her Majesty Queen Sirikit Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had consistently persevered her energy and her royal resources for purchasing silk fabrics and giving weaving equipments to support farmers. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother promoted Thai silk weaving in different patterns and other projects on arts and crafts. Thus, on 21st of July 1976, “the Foundation of Arts and Crafts under Her Royal Patronage” was established under her royal patronage with HM Queen Sirikit as the royal president of the foundation. There are two main objectives of the foundation: 1) enhancing livelihood with supplementary occupations for higher earning income with their local resources. Then, people can settle and work in their homeland as well as reducing social problems. 2) preserving and promoting Thai arts and crafts. The foundation was renamed to “The SUPPORT Foundation of HM Queen Sirikit”. In 1979, the Foundation established School of Arts and Crafts Training in Chitralada Palace area. The school is the center of arts and crafts throughout the country, providing various courses: Silk Fabric weaving – Mudmee (Ikat), Praewa, Hangkrarok (Squirrel’s tail pattern), Luk-keaw (Glass ball pattern), Khit, Jok, etc.: different kinds of arts. To preserve and inherit silk weaving completely, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother considered the significance of sericulture farming under the Foundation support. Accordingly, she encouraged to develop and promote the sericulture farming in all parts of the country. For instance, the primary livelihoods in the Southern part were rice farming or rubber tapping and people may have spare time after their work. So, they probably gathered to obtain the second job for earning higher incomes. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother offered her people the whole training process of weaving. The process includes the support of the equipment, dyeing trainers (both cotton and silk), living expenses, and monthly income, promoting sericulture and dyeing with natural colour in some sub-districts. The Northern part of Thailand has been renowned for silk products. However, sericulture farming was unpopular in the North and people usually bought silk threads from the Northeast. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother provided the northern people with Thai silk threads for weaving and trained people the process of dyeing threads with trainers from the Northeast, including the training Grace of the Queen’s Attire 31~31 of weaving in different simple patterns: Jok, Yok, Dok-Pikul, and Yok-Jok. Then, those people could professionally weave. Regarding the accomplishment of the training tasks, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother established Weaving Training Workshop in all provinces, in the Northeast. The workshop was for training groups of people with low-earning income or arable land learning how to weave local fabric as their second earning income. The workshop trainers are professionals in weaving in the villages. In particular, the training of mudmee (Ikat) weaving was traditionally taught with new technology to gain higher quality and fineness through the folk art. The training workshop included techniques of degumming, dyeing, and unfaded process. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother gave advices to develop the weaving process; which were weaving more density into the threads, widening the beater to extend the fabric size to be wider and longer than the sarong weaving, replacing cotton with silk threads for weaving Khit pattern with extension of the fabric size, using different shade aside from red as the ground texture of the Praewa silk with unfaded quality dyeing process, etc. Phu Phan Rajanives Palace, in Sakon Nakhon, is a base for HM King and Queen visiting his/her people in the Northeast. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother visited groups of silk weaving villagers who were members of the Foundation and often spent long hours speaking to her people. For example, on the 21st of November 1983, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother left the Palace 11 a.m. to Tam-Klong-Pleang Temple, Udon Thani and promptly started her work. Many people would like to continually present their craft work, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother kept on speaking to them and returned to the Palace at 4 a.m. of the following day. Although the villages were in 32~32 เฉลมิ ราชพสั ตรา remote areas with terrorism, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother also visited those places to improve her people from poverty to better livelihood – to enhance them for well-earning, appreciating their home village, and settling their livelihood at home. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother asked them to do sericulture farming, weaving silk fabrics, and sell her their products. Then, people could earn money for their children education. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother would like her people to be well-educated, becoming high quality citizens and gaining opportunity for better income. People with the higher earning-income from weaving deeply appreciated Her Majesty’s royal grace in every visit of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother, at the Phu Phan Rajanives Palace, Sakon Nakhon. In addition, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had had a royal command to hold a competiton of silk among the members of the Foundation in the Northeast since 1988. The competition aimed to encourage the members producing fine fabric, keeping on their traditional processes and patterns of weaving. The categories of fabric in the competition are Mudmee (Ikat), Praewa, Khit, Luk-keaw (Glass ball pattern), and classic silk patterns. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother, herself, was pleased to give awards for the winner who will become a trainer to pass on their weaving techniques in the next group of trainees. In respect of the royal initiative, the Queen Sirikit Department of Sericulture annually holds the competition of silk fabric, silk yarning, and silkworm products to keep on the royal initiative, encourage the sericulure famers, and preserve this wisdom, consistently. Grace of the Queen’s Attire 33~33 จากพระราชเสาวนยี ส์ มเดจ็ พระบรมราชชนนพี นั ปหี ลวง สกู่ ารสืบสานพระราชปณิธาน “ข้าพเจ้ารู้สึกมีความยินดีและปลาบปลื้มเป็นอย่างยิ่ง ท่ีได้รับเกียรติให้มา ร่วมงานวันสตรีไทย ประจำ�วันท่ี ๑ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒ ขอแสดง ความยินดีต่อสตรีไทยดีเด่น และเยาวสตรีไทยดีเด่นที่ได้ผ่านการคัดเลือกให้เป็น สตรีไทยดีเด่น และเยาวสตรีไทยดีเด่นประจำ�ปีนี้ ข้าพเจ้ามีความต้ังม่ันที่จะ สนองพระเดชพระคุณ พระมหากรุณาธิคุณ ในการ สืบสาน รักษา และต่อยอด พระราชปณิธานแหง่ สมเดจ็ พระนางเจ้าสริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง เหมือนดังท่ี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงต้ังพระราชปณิธานท่ีจะ สืบสาน รักษา และต่อยอด และแผ่ขยายพระบารมีแห่งสมเด็จพระบรมชนกนาถ และสมเดจ็ พระบรมราชชนน.ี ..” พระราชด�ำ รสั สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี ในพธิ ีเปดิ งานวนั สตรไี ทย ประจ�ำ ปี ๒๕๖๒ “สายธารแหง่ พระบารมี สู่การพัฒนาสตรีทย่ี ง่ั ยนื ” วันท่ี ๑ สิงหาคม ๒๕๖๒ 34~34 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 35~35 From the Royal Command of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother to Further Her Royal Wishes “I am very delighted to be honored to join the event of Thai Women’s Day on August 1st, 2019. Congratulations to ones with the excellence award of Thai Woman and Young Thai Woman of the Year...” “...I determine to serve and further her royal grace and royal thought of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother, in accordance with His Majesty King Maha Vajiralongkorn Phra Vajiraklaochaoyuhua’s royal thought of inheriting, preserving, furthering, and growing the prestige of His Majesty King Bhumibol Adulyadej The Great and Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother...” Her Majesty Queen Suthida Bajrasudhabimalalakshana Her Royal Speech on the occasion of opening ceremony “Thai Women’s Day on the 1st of August 2019 At IMPACT Exhibition and Convention Center Muang Thong Thani, Nonthaburi 36~36 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 37~37 ผPา้ rไaหeมwแaพSรiวlkา 38~38 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 39~39 ผา้ แพรวา ถือได้ว่าเป็นผ้าประเพณี วัฒนธรรมท่ีเป็นเอกลักษณ์ของสาวชาวผู้ไท ซ่ึงจะต้องยึดถือ และปฏบิ ตั ติ ามบรรพบุรุษใน ๓ ส่ิงต่อไปน้ีคอื “เส้ือด�ำ แพรดำ� ซิ่นไหม” ด้ังเดิม “ผ้าแพรวา” เป็นผ้าเบี่ยงหรือผ้าสไบ สีแดงเข้มที่มีหน้าแคบเพียง ๑ ศอก คำ�ว่า “แพร” หมายถึง ไหมหรือผ้าไหม “วา” คอื ความยาว ๑ วา แพรวา จึงหมายถงึ ผ้าสไบหนา้ แคบ ท่มี คี วามยาว ๑ วา ผ้าแพรวา เป็นผ้าทอชนิดเดียวที่ใช้เทคนิคการทอผสมผสานระหว่างการเก็บขิดผสม การจกลาย (เกาะลาย) มาแต่โบราณและมีรูปแบบลวดลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของผ้าแพรวา บางส่วนเป็นแบบด้ังเดิม บางส่วนเป็นแบบท่ีถูกพัฒนา ซึ่งสามารถจำ�แนกได้ ๓ ประเภท คือ แพรวาเกาะ แพรวาลว่ ง และแพรวาจกดาว แพรวาเกาะ เป็นการทอให้มีลวดลายท่ีหลากสีเป็นช่วง ๆ โดยใช้เทคนิคจกเส้นยืน ดว้ ยปลายนิว้ แพรวาจกดาว เป็นการทอที่พัฒนามาจากแพรวาล่วง ส่วนใหญ่ใช้เส้นพุ่งสีเดียว แต่เพิ่ม การจกลายขนาดเล็ก ๆ ด้วยสที ี่แตกต่างเปน็ จดุ ห่าง ๆ กัน คลา้ ยดวงดาว 40~40 เฉลิมราชพสั ตรา แพรวาเกาะ แพรวาจกดาว แพรวาล่วง แพรวาล่วง เป็นการทอโดยใช้ลวดลายเช่นเดียวกันกับแพรวาเกาะ แต่ใช้เส้นด้ายพุ่ง สีเดียวในสว่ นทเี่ ป็นลวดลาย สว่ นใหญล่ วดลายใช้สีเข้มกวา่ สว่ นพื้น เมื่อย้อนหลังไปกว่า ๔๐ ปี ในจังหวัดกาฬสินธุ์ ผ้าแพรวายังอยู่ในยุคตกต่ํา ไม่มีใครสนใจ เรอื่ งราวของผา้ แพรวา ไมม่ ลี กู หลานสบื ทอดการทอผา้ ไหมแพรวา เพราะเปน็ เรอ่ื งยากยงิ่ มผี า้ แพรวา เพยี งบ้านละผนื สองผนื เท่านั้น คนทอเปน็ กม็ ีอายุมากกนั ทง้ั นัน้ จวบกระทั่งเมื่อวันที่ ๒๙ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๒๐ เป็นปีที่พระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ ิกติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำ�เนินทรงเย่ียมพสกนิกร ชาวอำ�เภอคำ�ม่วง จังหวัดกาฬสินธ์ุ (เขตพ้ืนท่ีสีแดง คอมมิวนิสต์) ในวันน้ันชาวบ้านผู้ไทนับสิบ ล้วนแต่งกายแบบผู้ไทเต็มยศ ห่มสไบเฉียงแพรวาสีแดง นุ่งผ้าไหมมัดหม่ีตีนซิ่น เส้ือแขนกระบอก สดี �ำ และคราม ฝา่ ยชายกน็ �ำ ผา้ แพรวาแดงมาพาดเปน็ ผา้ ขาวมา้ มาเฝา้ ฯ รบั เสดจ็ ดโู ดดเดน่ ลวดลาย วจิ ติ รสะดดุ ตาแกผ่ พู้ บเหน็ ทรงมคี วามสนพระราชหฤทยั อยา่ งมาก และทรงทราบวา่ จะไมม่ ผี สู้ บื สาน การทอผ้าแพรวาไว้แล้วด้วย จึงโปรดเกล้าฯ ให้มีการสนับสนุน โดยทรงขอให้ชาวบ้านโพนหันมา สนใจและชว่ ยสอนใหม้ กี ารทอแพรวาเกดิ ขนึ้ ในหมบู่ า้ น ทงั้ ไดพ้ ระราชทานเสน้ ไหมใหน้ �ำ ไปทอแพรวา รูปแบบเดิม ระยะต่อมาก็ให้มีการพัฒนารูปแบบจากหน้าผ้ากว้าง ๑ ศอก ให้เป็นคร่ึงวา และ ความยาว ๑ วา ให้เป็นผ้าท่ียาวข้ึน เดิมสีแดงก็ให้ทอเป็นหลากสี ทั้งน้ีเพ่ือให้นำ�ไปใช้ตัดเส้ือ ตัดชุดได้แบบอเนกประสงค์ รวมทั้งพระองค์ท่านก็ทรงนำ�มาใช้เป็นฉลองพระองค์ด้วย และเพื่อให้ การอนรุ กั ษภ์ มู ปิ ญั ญาและวฒั นธรรมนไ้ี วอ้ ยา่ งยงั่ ยนื จงึ โปรดเกลา้ ฯ รบั งานทอผา้ แพรวาของชาวผไู้ ท บ้านโพน อำ�เภอคำ�ม่วง เข้าไว้ในโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ ทำ�ให้ผ้าไหมแพรวาได้รับการพัฒนา เปน็ รปู ธรรมสืบตอ่ มาจนถงึ ปัจจุบนั Grace of the Queเฉeลnมิ’sรAาชtพtirัสeตรา 41~4411 Praewa Silk Praewa silk represents a traditional and cultural fabric as the uniqueness of the Phu-Thai with the 3 emblems of their ancestors: black cloth, black silk, and sarong silk. Traditionally, “Praewa silk” is a kind of dark red shawls or shoulder scarves (the sabai) in narrow size of 1 Sok measurement (0.5 meters wide). The word “Prae” means silk or silk fabric and “Wa” is 1 wa unit measurement (2 meters long). “Praewa” means a narrow-width shawl in 1 wa long. Praewa silk is the only one type of fabric using the two traditional unique weaving techniques of Kep Khit (embroidering pattern) and Chok-Line/Koh-Line (weft threads pattern). There are 3 kinds of Praewa silk which show either traditional or redesigned patterns in a piece of the fabrics: Praewa Koh, Praewa Luang, and Praewa Chok Dao. Praewa Koh is the fabric with the pattern of different colours in each stripped figure through the fingertip technique of warp threads. Praewa Chok Dao is the fabric redesigned from Praewa Luang which mostly uses a single colour of the weft threads, and adds more tiny patterns in different colours of each spot like stars. Praewa Luang is the fabric with similar patterns of Praewa Koh, but mostly making the patterns with a single darken colour of the weft threads. Fourty years ago, Praewa silk in Kalasin province seemed in recession and non-acknowledgeable at that moment. None of the young generations wants to keep on Praewa silk weaving due to the complexity of its process. Then, each household stored only a few 42~42 เฉลิมราชพัสตรา pieces of Praewa silk and only the elderly could do the Praewa weaving. On the 29th of November 1977, His Majesty King Bhumibol Adulyadej The Great and Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother visited their people at Kham Muang District, Kalasin province (a Red Zone of Communist). Many people welcomed Their Majesties with their fully Phu-Thai dresses: in red Praewa shoulder shawls, mudmee sarongs, black and indigo long sleeves shirts, and red Preawa waistcloth in men. All of the people looked impressive and attracted with their elaborate fabric patterns. However, those Praewa patterns were being left behind without inheritance. Her Majesty Queen The Queen Mother, subsequently, pleased to precisely support people in Ban-Phon preserving the Praewa silk weaving in the village – by demonstrating and giving silk yarns for making Praewa in traditional patterns. The Praewa, then, was developed its figures from 1 sok wide to a half wa and 1 wa long for longer pieces of fabric. Praewa silk was also designed in different shades out of the red one for making clothes in daily-living as well as for the royal clothing. To sustainably preserve the Praewa wisdom and culture, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother pleased to accept the Phu-Thai Praewa silk products from Ban-Phon, Kham Muang district into the Project of Arts and Crafts under Her Majesty Queen Sirikit’s Patronage. Praewa silk has become concretely developed to the present. Grace of the Queen’s Attire 43~43 วันที่ ๘ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จออก ณ พระทน่ี ่ังอัมพรสถาน พระราชวังดสุ ติ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสใหค้ ณะบคุ คลตา่ ง ๆ เฝา้ ฯ On 8th May 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. 44~44 เฉลิมราชพสั ตรา วนั ที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๖๒ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปทรงเปดิ งานวันสตรีไทย ประจำ�ปี ๒๕๖๒ “สายธารแห่งพระบารมี สกู่ ารพฒั นาสตรีที่ย่งั ยนื ” ณ หอ้ งรอยลั จบู ลิ ี่ บอลรูม อาคารชาเลนเจอร์ ศูนยแ์ สดงสินค้าและการประชุม อมิ แพ็ค เมอื งทองธานี อ�ำ เภอปากเกรด็ จังหวัดนนทบรุ ี On 1st August 2019, Her Majesty Queen Suthida presided over the opening ceremony for “From Her Royal Grace to the Sustainable Development for Women” on the occasion of Thai Women’s Day 2019 at Royal Jubilee Ballroom, Challenger Hall, IMPACT Arena, Exhibition and Convention Center Muang Thong Thani, Nonthaburi. Grace of the Queen’s Attire 45~45 วันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ ไปทรงเปิดอาคารศนู ย์รวมนม สวนจติ รลดา และทอดพระเนตรนทิ รรศการเกีย่ วกบั กระบวนการผลิตของศนู ยร์ วมนม สวนจิตรลดา ณ โครงการสว่ นพระองค์ สวนจติ รลดา พระราชวังดุสิต On 14th October 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to the open ceremony of the Center of Milk Pasteurization and visit the Center’s exhibition of production process at the Royal Chitralada Projects, Dusit Palace. 46~46 เฉลิมราชพัสตรา วนั ที่ ๒๓ ตุลาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนนิ ไปทอดพระเนตรการแสดงของนายโฆเซ่ การ์เรรสั นักร้องโอเปรา่ ระดับโลก ในงานมหกรรมศลิ ปะการแสดงและดนตรนี านาชาติ กรงุ เทพฯ ครั้งท่ี ๒๑ ณ ศูนยว์ ฒั นธรรมแหง่ ประเทศไทย เขตหว้ ยขวาง กรงุ เทพมหานคร On 23rd October 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to attend the Opera Concert of “José Carreras” – the world’s opera singer at Bangkok’s 21st International Festival of Dance and Music, Thailand Cultural Centre, Huai Khwang, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 47~47 วันท่ี ๒๕ ตลุ าคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนนิ พรอ้ มด้วย สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิรพิ ัชร มหาวชั รราชธิดา ไปทรงเปดิ การประชุม คณะกรรมการโครงการอนรุ ักษ์ ช้างป่ารอยต่อ ๕ จงั หวัด ในภาคตะวันออก “โครงการพชั รสธุ าคชานรุ ักษ”์ ครัง้ ที่ ๑ ประจำ�ปี ๒๕๖๒ ณ อาคาร บก.หนว่ ยราชการในพระองค์ ๙๐๔ (อาคาร ๒) On 25th October 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over to open the 1st meeting of 2019 on the Project of “Bajrasudha for Saving Elephants” in the Eastern-fringe of 5 provinces at the Office of His Majesty’s Privy Council 904 (Building 2). 48~48 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ท่ี ๖ กรกฎาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ รองนายกรฐั มนตรี และรฐั มนตรีวา่ การกระทรวงสาธารณสขุ น�ำ ปลัดกระทรวงสาธารณสขุ พรอ้ มคณะ เฝา้ ฯ รบั พระราชทานรถตรวจโรคตดิ เชอ้ื ชวี นริ ภยั จ�ำ นวน ๑๓ คัน เพอื่ กระทรวงสาธารณสุขน�ำ ไปใช้ประโยชน์ ณ สำ�นกั งานเขตสขุ ภาพ ท่ี ๑ - ๑๒ ท่วั ประเทศ และเขตพน้ื ทกี่ รงุ เทพมหานคร ณ พระที่นั่งอมั พรสถาน พระราชวังดุสติ On 6th July 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida pleased to allow Deputy Prime Minister and the Minister of Public Health bringing in Permanent Secretary of the Ministry of Public Health to bestow on 13 Biosafety Mobile Units for Ministry of Public Health’s work, at the Office of Public Health Region 1 - 12 and Bangkok area at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 49~49 วันที่ ๒๒ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จลง ณ ศาลาดุสดิ าลัย สวนจิตรลดา พระราชวงั ดุสติ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ คณะกรรมการมูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทาน สมเดจ็ พระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกฎุ ราชกมุ าร (ม.ท.ศ.) และผู้วา่ ราชการจังหวดั ทุกจังหวดั น�ำ นักเรียนทนุ การศกึ ษาพระราชทาน สมเด็จพระบรมโอรสาธริ าช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร (ม.ท.ศ.) รุ่นท่ี ๑๒ ประจำ�ปีการศึกษา ๒๕๖๓ เฝ้าฯ รบั พระราชทานทนุ พร้อมกับนักเรียนทนุ การศึกษาพระราชทานดีเด่น รนุ่ ที่ ๙ และครูดีเด่นประจำ�ปี ๒๕๖๓ เฝา้ ฯ รับพระราชทานโล่เชิดชเู กยี รติ และน�ำ คณะนักเรยี นทนุ พระราชทานฯ รนุ่ ที่ ๓ รุ่นที่ ๔ รุ่นท่ี ๕ ทีส่ �ำ เรจ็ การศึกษาระดบั ปริญญาตรี ตามหลักสูตร ๖ ปี ตามหลักสูตร ๕ ปี และตามหลกั สตู ร ๔ ปี ปีการศึกษา ๒๕๖๒ เฝา้ ฯ ส�ำ นกึ ในพระมหากรุณาธิคุณ On 22nd November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to the Committee of the Foundation of Royal Scholarship under His Royal Highness Crown Prince Maha Vajiralongkorn (Mor Tor Sor) and all provincial governors bringing in the scholarship students batch 12, year 2020, to bestow on the scholarships; the excellent scholarship students batch 9 and the outstanding teachers in the year of 2020 to bestow on the plaques of honor; the scholarship students batch 3, 4, and 5 to grant an audience to their royal graces for 2019 graduation in undergraduate degrees. 50~50 เฉลิมราชพัสตรา วนั ท่ี ๑๙ ธนั วาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชด�ำ เนินไปทรงเยย่ี มราษฎร ณ ลานปารชิ าติ อาคารบริหาร มหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช อ�ำ เภอปากเกรด็ จงั หวดั นนทบรุ ี On 19th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit her people at Parichart Ground, Administration Building, Sukhothai Thammathirat Open University, Nonthaburi. Grace of the Queen’s Attire 51~51 วนั ที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนนิ ไปพระราชทานปริญญาบตั ร แกผ่ ้สู �ำ เรจ็ การศกึ ษาจากมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) ประจ�ำ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๐ ณ มหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช อำ�เภอปากเกรด็ จงั หวดั นนทบรุ ี On 20th December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to grant diplomas on the occasion of 2017 graduation ceremony at Sukhothai Thammathirat Open University, Nonthaburi. 52~52 เฉลมิ ราชพัสตรา GrGacreacoef othf ethQeuQeeune’esnA’sttAirtetire 53~53 The RoyaชlุดTไทปhยรaะพiเภรNทะaผรtา้ าiยoชกnนaิยlมCostumes Yok Silk Pattern 54~54 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 55~55 ชดุ ไทยพระราชนยิ ม ชุดไทยพระราชนิยม คือ ชุดประจำ�ชาติไทยที่แสดงออกถึงเอกลักษณ์ ของความเป็นไทย ไม่ว่าจะเป็นวัฒนธรรม เช้ือชาติ ประเพณี หรือเอกลักษณ์ ดา้ นอ่ืน ๆ ทแี่ สดงออกถงึ ความเปน็ ไทยเอาไวอ้ ยา่ งชดั เจน เม่ือคร้ังท่ี พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จขึ้นครองราชย์และได้อภิเษกสมรสแล้ว ทรงได้รับ คำ�กราบบังคมทูลเชิญเสดจ็ ฯ ไปเยอื นยังประเทศต่าง ๆ ท้งั ในทวีปเอเชีย อเมริกา และยุโรป เพื่อเป็นการเจริญสัมพันธไมตรี อีกทั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ยังได้มีโอกาสโดยเสด็จไปเยือน ยังประเทศใกล้เคียงอีกด้วย ทั้งสองพระองค์ได้เสด็จฯ ไปเยือนยังพ้ืนท่ีต่าง ๆ หลายเดือน หลายฤดูกาล แต่ก็ทรงเห็นว่าไทยเรายังไม่มีชุดประจำ�ชาติที่จะ บ่งบอกถึงความเปน็ ไทยได้อย่างเชน่ ในประเทศอน่ื ๆ อาทิ ชุดกิโมโน ประเทศญ่ีปุน่ ชุดส่าหรขี องชาวอนิ เดีย เป็นตน้ ด้วยเหตุน้ีเอง จึงเป็นเหตุจำ�เป็นท่ีจะต้องมีเครื่องแต่งกายประจำ�ชาติ ของสุภาพสตรีไทย สำ�หรับใช้เป็นฉลองพระองค์ของพระองค์เอง รวมถึงยังใช้ เป็นเคร่อื งแต่งกายส�ำ หรบั ขา้ ราชบรพิ ารฝ่ายในอีกดว้ ย ดว้ ยเปน็ ทที่ ราบกนั ดอี ยแู่ ลว้ วา่ สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชอัธยาศัย และพระราชนิยมของพระองค์ ในการนำ�เอาผ้าไทยมาตัดเย็บเป็นฉลองพระองค์ ซึ่งเป็นท่ีประจักษ์ว่าพระองค์นั้น มีพระราชนิยมในการใช้ผ้าไทยมาต้ังแต่คร้ังยังเป็น ม.ร.ว.สิริกิต์ิ กิติยากร ไม่ว่า จะเป็นผ้าไหมมัดหมี่ ผ้าไหมโคราช หรือผ้าไหมเชียงใหม่ ท่ีเป็นชนิดผ้าพ้ืน และชนิดผา้ พมิ พ์ เปน็ ต้น 56~56 เฉลมิ ราชพสั ตรา เมื่อพระองค์ทรงเห็นความจำ�เป็นที่จะต้องมีเคร่ืองแต่งกายที่บ่งบอกถึง ความเป็นชาติไทยแล้ว จึงได้ทรงสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะของเคร่ืองแต่งกาย โดยทรงศึกษาจากเครื่องแต่งกายก่อนสมัยสุโขทัย มาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ และจากพระบรมฉายาลกั ษณ์ รวมถงึ ฉายาลกั ษณพ์ ระบรมวงศ์ฝา่ ยใน พระองค์ได้มีพระราชวินิจฉัยถึงความเหมาะควรต่าง ๆ ในอันท่ีจะ ทรงเลือกนำ�มาใช้เป็นแบบอย่างในการตัดเย็บฉลองพระองค์ ซ่ึงแบบชุดไทยที่ สมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิติ์ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี ันปีหลวง ได้ทรง เลือกไว้นั้น ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ คุณไพเราะ พงษ์เจริญ ตัดเย็บเป็นฉลองพระองค์ถวายและทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ คุณหญิงอุไร ลืออำ�รุง ช่างฉลองพระองค์ในขณะน้ันช่วยเลือกแบบและนำ�มา ผสมผสานกันจนเกิดเป็นชุดไทยแบบต่าง ๆ ขึ้นหลายชุด แต่ยังมิได้มีชื่อเรียกขาน เฉพาะ สมเด็จพระนางเจา้ สิรกิ ิต์ิ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้ทรงฉลองพระองค์โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีท้ังแบบผ้าไหมและสากลท่ีเหมาะสม งดงาม ตามสมัยนิยม ซ่ึงการเสดจ็ ฯ ไปเจรญิ สัมพันธไมตรใี นครง้ั นั้นถือได้ว่าฉลองพระองค์ ได้เป็นเครื่องชูเกียรติให้ปรากฏต่อนานาอารยประเทศ จนบรรดาผู้เชี่ยวชาญ ด้านการออกแบบเคร่ืองแต่งกายสตรีทั้งหลาย อาทิ ฝรั่งเศส อิตาลี ต่างก็ยกย่อง ถวายพระเกียรตวิ า่ ทรงเปน็ สตรที ีแ่ ตง่ กายไดย้ อดเยีย่ มท่สี ุดในรอบปี Grace of the Queen’s Attire 57~57 The Royal Thai National Costume The royal Thai national costumes are national attires representing Thai identity through its culture, nationality and other existent Thai natures. Tracing back to the time of King Rama IX’s accession to the throne and his royal wedding, Their Majesties were asked for friendly relationship visits among many countries in Asia, America, and Europe. His Majesty King Rama IX and Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had visited various countries in different time. HM the Queen had expressed her royal determination of creating Thai national costumes representing Thainess, in similar concept of the Kimono in Japan or the Sari in India. Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had graciously created Thai national costumes both in her clothing style, the ladies of the court and for Thai women. HM the Queen’s clothing styles were primarily made from Thai silk, like Mudmee fabric, Korat fabric, Chiangmai fabric with classic and printed patterns since being M.R. Sirikit Kittiyakara. 58~58 เฉลิมราชพัสตรา HM the Queen searched for and studied the clothing styles from the Sukhothai to Rattanakosin periods in various sources, including the portraits of her royal ladies of the courts. Then, HM the Queen selected the pertinent styles for making her royal clothing by Mrs. Pairoa Pongchareon – a tailor, and Khunying Urai Lueumrong – a designer. The different styles of Thai national costumes, accordingly, were created though without the official names. During the friendly relationship visits to different countries accompanying His Majesty King Rama IX, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother was wearing her clothing style with fashionable silk or international fabric which led Her Majesty to be honored as the Best Dressed Woman of the Year by consensus of a group of expert international designers from France and Italy, etc. Grace of the Queen’s Attire 59~59 ชดุ ไทยจักรพรรด/ิ Thai Chakraphat ต้ังตามชื่อพระที่น่ังจักรพรรดิพิมานในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพิธีเต็มยศกลางคืน ท่อนบนห่มผ้าสองชั้น ช้ันในมักเป็นสไบจีบ และห่มสะพักทับ ผ้านุ่งยกทองจีบแบบเดียวกับชุดไทยจักรี คาดเข็มขัด และใส่เครอื่ งประดบั เขา้ ชุดกนั Named after Chakraphat Phiman Hall in the Grand Palace, Thai Chakraphat is a formal evening attire that features a metal-thread brocade skirt with a front pleat. Its strapless bodice is concealed beneath a separate pleated shoulder cloth, with a second, embroidered shoulder cloth on top. This style of dress may be worn for formal banquets and official dinners. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles 60~60 เฉลมิ ราชพสั ตรา ชุดไทยจกั รี/Thai Chakri ตั้งตามชื่อพระที่น่ังจักรีมหาปราสาทในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงานพิธีกลางคืน ท่อนบนเปิดไหล่หนึ่งด้าน เป็นสไบสำ�เร็จซึ่งมีท้ัง สไบปักหรอื ไม่ปักก็ได้ ตดั เย็บตดิ กับทอ่ นล่างซ่ึงเป็นผา้ นงุ่ จีบ เป็นผ้าไหม ยกทองทง้ั ตัวหรือยกเฉพาะเชิงก็ได้ A very formal gold or silver metal-thread brocade evening dress named after the Chakri Maha Prasat Hall at the Grand Palace, this style features a skirt with a front pleat and an attached traditional Thai shoulder cloth. It is often embellished with embroidery. Thai Chakri is worn primarily for royal ceremonies, but brides-to-be may also wear it for daytime engagement or wedding ceremonies. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles Grace of the Queen’s Attire 61~61 ชุดไทยดสุ ิต/Thai Dusit ต้ังตามชื่อพระท่ีน่ังดุสิตมหาปราสาทในพระบรมมหาราชวัง ใช้งานพิธีเต็มยศกลางคืน ตัดเย็บด้วยผ้ายกไหมหรือยกทอง ผ้านุ่งจีบ เสอื้ คอกวา้ ง ไมม่ แี ขน ปกั ด้วยดิน้ เงินดิ้นทองหรอื ลกู ปัด Taking its name from the Dusit Maha Prasat Hall in the Grand Palace, this dress is a formal evening attire and is made of gold brocade with an elaborately embroidered bodice. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles 62~62 เฉลิมราชพสั ตรา ชุดไทยบรมพมิ าน/Thai Boromphiman ตั้งตามชื่อพระท่ีน่ังบรมพิมานในพระบรมมหาราชวัง ใช้ใน งานพระราชพิธีและงานพิธีกลางคืน เส้ือแขนยาว คอกลมมีขอบตั้ง ตัวเสื้อและซิ่นติดกันเป็นชุดเดียว ตัดเย็บด้วยผ้าไหมท่ีมีทองแกมหรือ ยกทองท้งั ตวั กไ็ ด้ นุ่งจบี แลว้ ใชเ้ ข็มขดั ไทยคาด Thai Boromphiman is a one-piece dress with long-sleeved plain bodice and stand collar. The silk and metal-thread brocade skirt with a sewn-in front pleat reflects the pleated hip wrappers worn by the women of the court in the nineteenth century. The style is named after Borom Phiman Mansion, on the grounds of the Grand Palace, and is worn for formal events and official ceremonies; it can also be worn by royal brides. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles Grace of the Queen’s Attire 63~63 ชดุ ไทยอมรนิ ทร์/Thai Amarin ตั้งตามชื่อพระท่ีน่ังอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมานใน พระบรมมหาราชวงั ใชใ้ นงานพระราชพธิ ี และงานพิธีกลางคืน มลี ักษณะ เหมือนชุดไทยจิตรลดา แต่ตัดเย็บด้วยผ้ายกไหมที่มีทองแกมหรือ ยกทองทั้งตวั ความสวยงามอยู่ทีเ่ น้อื ผา้ และเคร่อื งประดบั Similar in appearance to Thai Chitralada, but more formal, this two-piece evening ensemble consists of a plain silk jacket paired with a long, wrapped skirt of silk and metal-thread brocade. It was named after the Amarin Winitchai Throne Hall in the Grand Palace. Designed to flatter all figure types, Thai Amarin ensembles are often worn for welcoming parties, balls, or a royal birthday procession. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles 64~64 เฉลิมราชพสั ตรา ชดุ ไทยศวิ าลยั /Thai Siwalai ต้ังตามช่ือสวนศิวาลัยในพระบรมมหาราชวัง ใช้ในงาน พระราชพิธีทั้งเวลากลางวันและกลางคืน เป็นชุดแบบเดียวกับ ชดุ ไทยบรมพมิ านแตห่ ่มสะพกั ทับเสื้ออกี ชนั้ หน่ึง A formal dress bearing the name of Siwalai Garden in the Grand Palace, it is worn for royal ceremonies or formal day or evening functions. The brocade bodice, joined to a matching skirt with a front pleat, is completed with an attached shoulder cloth. Some Thai Siwalai dresses are also decorated with embroidery. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles Grace of the Queen’s Attire 65~65 ชดุ ไทยจติ รลดา/Thai Chitralada ตั้งตามช่ือพระตำ�หนักจิตรลดารโหฐาน เป็นชุดท่ีใช้ในพิธี กลางวัน ลักษณะท่ัวไปคล้ายกับชุดไทยเรือนต้น แต่ต่างกันตรงคอเสื้อ ทม่ี ขี อบตง้ั แขนยาวจรดขอ้ มอื และผา้ นงุ่ ปา้ ยเปน็ ผา้ ไหมยกดอกมเี ชงิ หรอื ยกดอกท้ังตวั ใชเ้ ครอื่ งประดับตามควร Named after Chitralada Royal Villa, Their Majesties’ residence in Bangkok, this long-sleeved, high collar silk jacket and long plain silk or silk brocade wrap skirt is a formal daytime attire. Her Majesty wore this style when welcoming official guests. Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles 66~66 เฉลิมราชพสั ตรา ชดุ ไทยเรือนต้น/Thai Ruean Ton ต้ังตามช่ือพระตำ�หนักเรือนต้นในพระราชวังดุสิต เป็นชุดไทย แบบลำ�ลอง ใช้ในโอกาสไม่เป็นทางการ ตัดเย็บด้วยผ้าฝ้ายหรือผ้าไหม ลักษณะเป็นผ้านุ่งป้ายยาวจรดข้อเท้า ผ้าลายตามขวางหรือตามยาวก็ได้ เส้ือเป็นคอกลมตื้น ใช้ผ้าสีตามร้ิวหรือเชิง จะเป็นสีเดียวกับซ่ินหรือ สีตัดกนั ก็ได้ แขนสามสว่ น ผา่ อก ดุมห้าเม็ด ใช้เครือ่ งประดบั นอ้ ยช้นิ Made from silk or cotton, a jacket with three-quarter- length sleeves and an ankle-length plain or patterned wrap skirt is this most informal of The Eight Styles. Thai Ruean Ton was named after a group of teal houses at the Dusit Palace. Her Majesty wore this style on numerous occasions, such as the ceremony of the distribution of royal gifts to Buddhist monks (Kathin Ton). Today, it is popular attire for Thai women attending engagement parties or religious ceremonies and as uniforms for those in the hospitality industry. ขอ้ มลู และภาพจากหนงั สือ “ราชศิลปพ์ ัสตราภรณ์” Photo © 2012 Queen Sirikit Museum of Textiles พิพิธภณั ฑ์ผา้ ในสมเด็จพระนางเจ้าสริ ิกิติ์ พระบรมราชินีนาถ Credit information and drawings from In Royal Fashion: Grace of the Queen’s Attire 67~67 “The Style of Her Majesty Queen Sirikit of Thailand” (2013) วันท่ี ๔ พฤษภาคม ๒๕๖๒ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี ในการพระราชพธิ ีบรมราชาภเิ ษก พุทธศักราช ๒๕๖๒ ณ พระทน่ี ง่ั ไพศาลทักษิณ On 4th May 2019, Her Majesty Queen Suthida was at the Royal Coronation Ceremony 2019 at Paisan Taksin Hall. 68~68 เฉลมิ ราชพสั ตรา วนั ที่ ๔ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู ัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนินพรอ้ มดว้ ย สมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอ เจ้าฟ้าพัชรกิตยิ าภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณสี ริ พิ ัชร มหาวชั รราชธิดา ออกจากพระทน่ี ่งั จกั รพรรดิพมิ าน เขา้ ร้วิ ขบวนเชญิ เคร่ืองพระราชพธิ ีเฉลมิ พระราชมณเฑียร ในการพระราชพิธบี รมราชาภิเษก พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๒ On 4th May 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over Chakraphat Phiman Throne Hall to march in the royal procession of the Royal Regalia for the Ceremony of the Assumption of the Residence, in the Royal Coronation Ceremony 2019. Grace of the Queen’s Attire 69~69 วนั ที่ ๖ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ ออกท้องพระโรงกลาง พระที่นง่ั จกั รีมหาปราสาท พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ คณบดีคณะทตู กราบบงั คมทูลพระกรุณาถวายพระพรชยั มงคล ในนามคณะทตู านทุ ูต และกงสุลตา่ งประเทศ และผูแ้ ทนองค์การระหวา่ งประเทศในประเทศไทย ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พทุ ธศักราช ๒๕๖๒ On 6th May 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over Chakri Maha Prasat Throne Hall to grant an audience to members of the international diplomatic corps offering their felicitations on behalf of international ambassadors and consulates, representatives of international organization in Thailand on the occasion of the Royal Coronation Ceremony 2019. 70~70 เฉลมิ ราชพสั ตรา วนั ที่ ๘ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปในการพระราชพิธีพืชมงคล ณ พระอโุ บสถวัดพระศรรี ตั นศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง On 8th May 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Royal Ploughing Ceremony at the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, the Grand Palace. Grace of the Queen’s Attire 71~71 วนั ที่ ๙ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำ เนินไปในการพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวัญ ณ พลับพลาพธิ ีทอ้ งสนามหลวง On 9th May 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Royal Ploughing Ceremony at the Ceremonial Royal Field, Sanam Luang 72~72 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ท่ี ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดําเนินพรอ้ มดว้ ย สมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอ เจ้าฟ้าพัชรกติ ยิ าภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ริ พิ ัชร มหาวัชรราชธิดา สมเดจ็ พระเจ้าลกู เธอ เจ้าฟ้าสริ วิ ณั ณวรี นารรี ัตนราชกญั ญา และสมเด็จพระเจา้ ลกู ยาเธอ เจ้าฟา้ ทปี งั กรรัศมีโชติ มหาวชิโรตตมางกรู สิริวบิ ลู ยราชกุมาร ไปทรงตง้ั สมณศกั ดิ์บรรพชิตจีนและญวน บรรพชติ จนี และญวน ถวายพระพรสวดนพเคราะห์ ณ พระอโุ บสถวัดพระศรีรตั นศาสดาราม พระบรมมหาราชวงั On 28th July 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha, Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya, and His Royal Highness Prince Dipangkorn Rasmijoti presided over to appoint for Chinese and Annam priests’ ranks, then, the priests offered blessing in the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, the Grand Palace. Grace of the Queen’s Attire 73~73 วันท่ี ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินพรอ้ มด้วย สมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอ เจา้ ฟ้าพชั รกติ ิยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสริ ิพัชร มหาวัชรราชธดิ า สมเดจ็ พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสริ ิวณั ณวรี นารีรตั นราชกัญญา และสมเดจ็ พระเจา้ ลูกยาเธอ เจา้ ฟา้ ทีปังกรรัศมีโชติ มหาวชโิ รตตมางกูร สริ ิวิบลู ยราชกมุ าร ไปในการพระราชพธิ เี ฉลิมพระชนมพรรษา สมเดจ็ พระนางเจ้าสริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนพี นั ปีหลวง ณ พระอุโบสถวดั พระศรีรตั นศาสดาราม และพระที่นัง่ อมรินทรวนิ จิ ฉัย พระบรมมหาราชวัง On 12th August 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha, Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya and His Royal Highness Prince Dipangkorn Rasmijoti presided over to the Ceremony of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s birthday anniversary, in the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, at the Amarindra Winitchai Throne Hall, the Grand Palace. 74~74 เฉลมิ ราชพัสตรา วันที่ ๒๑ ตุลาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนนิ พรอ้ มดว้ ย สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟา้ พชั รกติ ยิ าภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ริ พิ ชั ร มหาวัชรราชธดิ า และสมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟ้าสริ ิวัณณวรี นารีรัตนราชกญั ญา ไปในการพระราชพิธีทรงบําเพ็ญพระราชกุศลถวายผา พระกฐนิ ณ วดั ราชบพิธสถติ มหาสีมาราม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร On 21st October 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha and Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya presided over the Royal Kathin Robes Offering Ceremony at Wat Ratchabophit Sathitmahasimaram, Phra Nakhon, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 75~75 วันท่ี ๒๕ ตลุ าคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินแทนพระองค์ ไปในการพระราชพธิ ที รงบำ�เพญ็ พระราชกศุ ลถวายผ้าพระกฐนิ ณ วัดเบญจมบพติ รดสุ ติ วนาราม เขตดสุ ิต กรุงเทพมหานคร On 25th October 2019, Her Majesty Queen Suthida represented His Majesty the King presided over the Royal Kathin Robes Offering Ceremony at the Marble Temple, Dusit, Bangkok. 76~76 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๒ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี ในการเสด็จพระราชด�ำ เนนิ เลยี บพระนคร โดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค เน่อื งในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๒ On 12th December 2019, Her Majesty Queen Suthida presided over to the Royal Barge Procession along the Chao Phraya River on an occasion of the Royal Coronation Ceremony 2019. Grace of the Queen’s Attire 77~77 วันท่ี ๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ ัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำ เนนิ ไปในการทรงบำ�เพ็ญพระราชกุศลเน่ืองในวันมาฆบูชา ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง On 8th February 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to make merit on the occasion of Magha Buja Day in the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, the Grand Palace. 78~78 เฉลมิ ราชพสั ตรา วันท่ี ๖ กรกฎาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดาํ เนนิ พรอ้ มดว้ ย สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกติ ิยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ิริพัชร มหาวชั รราชธดิ า ไปทรงเปลีย่ นเครือ่ งทรงฤดรู ้อนเปน็ เคร่อื งทรงฤดูฝน ถวายพระพทุ ธมหามณรี ตั นปฏิมากร ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรตั นศาสดาราม พระบรมมหาราชวงั On 6th July 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over to please change the attire of the Emerald Buddha Image from summer to rainy season in the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, the Grand Palace. Grace of the Queen’s Attire 79~79 วันท่ี ๑๒ สงิ หาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินพร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพชั รกิตยิ าภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ริ พิ ชั ร มหาวชั รราชธดิ า สมเด็จพระเจา้ ลกู เธอ เจ้าฟา้ สริ ิวณั ณวรี นารรี ตั นราชกญั ญา และสมเด็จพระเจา้ ลกู ยาเธอ เจ้าฟา้ ทปี งั กรรศั มีโชติ มหาวชโิ รตตมางกรู สริ ิวิบูลยราชกุมาร ทรงพระด�ำ เนนิ เยยี่ มราษฎรที่มาเฝา้ ฯ รับเสด็จ ในการพระราชพธิ ีเฉลมิ พระชนมพรรษา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกติ ิ์ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี นั ปหี ลวง ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรตั นศาสดาราม และพระทนี่ ง่ั อมรินทรวนิ ิจฉยั พระบรมมหาราชวัง On 12th August 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha, Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya, and His Royal Highness Prince Dipangkorn Rasmijoti presided over to meet people during the Ceremony of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother’s birthday anniversary, at the Temple of the Emerald Buddha and Amarindra Winitchai Throne Hall, the Grand Palace. 80~80 เฉลมิ ราชพัสตรา วันที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนินพร้อมดว้ ย สมเดจ็ พระเจ้าลกู เธอ เจา้ ฟ้าพัชรกติ ยิ าภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสริ พิ ชั ร มหาวัชรราชธดิ า และสมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟ้าสริ ิวัณณวรี นารีรตั นราชกญั ญา ไปในการพระราชพิธีทรงบ�ำ เพญ็ พระราชกุศลถวายผา้ พระกฐิน ณ วดั ราชบพิธสถติ มหาสมี าราม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร On 10th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha and Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya presided over the Royal Kathin Robes Offering Ceremony at Wat Ratchabophit Sathitmahasimaram, Phra Nakhon, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 81~81 วันท่ี ๑๑ ตุลาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ พรอ้ มดว้ ย สมเด็จพระเจ้าลกู เธอ เจา้ ฟา้ พชั รกติ ิยาภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพชั ร มหาวัชรราชธิดา และสมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟา้ สิริวณั ณวรี นารีรตั นราชกญั ญา ไปในการพระราชพิธี ทรงบำ�เพ็ญพระราชกุศลถวายผา้ พระกฐนิ ณ วดั บวรนิเวศวหิ าร เขตพระนคร กรงุ เทพมหานคร On 11th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha and Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya presided over the Royal Kathin Robes Offering Ceremony at Wat Bowonniwet Vihara, Phra Nakhon, Bangkok. 82~82 เฉลิมราชพสั ตรา วันท่ี ๑๒ ตุลาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนินพรอ้ มดว้ ย สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟ้าพัชรกิตยิ าภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณสี ริ ิพชั ร มหาวัชรราชธดิ า ไปในการพระราชพิธีทรงบำ�เพ็ญพระราชกศุ ลถวายผ้าพระกฐนิ ณ วดั เทพศริ ินทราวาส เขตปอ้ มปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร On 12th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over the Royal Kathin Robes Offering Ceremony at Wat Debsirindrawas, Pom Prap Sattru Phai, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 83~83 วันท่ี ๑๔ ตลุ าคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มให้ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนินแทนพระองค์ ไปในการพระราชพธิ ีทรงบำ�เพญ็ พระราชกุศลถวายผา้ พระกฐิน ณ วัดอรณุ ราชวรารามราชวรมหาวิหาร เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร สมเดจ็ พระเจา้ ลกู ยาเธอ เจ้าฟา้ ทปี ังกรรัศมโี ชติ มหาวชิโรตตมางกูร สิรวิ ิบูลยราชกมุ าร โดยเสดจ็ ในการนีด้ ว้ ย On 14th October 2020, Her Majesty Queen Suthida represented His Majesty the King, along with His Royal Highness Prince Dipangkorn Rasmijoti presided over to the Royal Kathin Robes Offering Ceremony, at Wat Arun, Bangkok Yai, Bangkok. 84~84 เฉลิมราชพัสตรา วันที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงบำ�เพญ็ พระราชกุศลถวายผ้าพระกฐิน ณ วดั หนองปา่ พง อ�ำ เภอวารนิ ช�ำ ราบ จงั หวดั อบุ ลราชธานี On 27th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Kathin Robes Offering Ceremony at Wat Nong Pah Pong, Warin Chamrap, Ubon Ratchathani. Grace of the Queen’s Attire 85~85 วันที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ ไปทรงบ�ำ เพญ็ พระราชกุศลถวายผ้าปา่ ณ วัดชอ่ งแค (หลวงพอ่ พรหม) และทอดพระเนตรการด�ำ เนินงานสระบอ่ ดินขาว อำ�เภอตาคลี จงั หวดั นครสวรรค์ On 24th November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Ceremony of Off-season Buddhist Robes Offering at Wat Chong Kae (Luang Phor Phrom), Takhli, Nakhon Sawan. 86~86 เฉลิมราชพสั ตรา วันท่ี ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำ เนนิ พร้อมดว้ ย สมเดจ็ พระเจ้าลกู เธอ เจา้ ฟา้ พัชรกิตยิ าภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ริ พิ ัชร มหาวัชรราชธิดา ไปในพธิ สี วดเจรญิ มหามงคลรวมศาสนา ๓ ธันวาคม ๒๕๖๓ สบื สานพระราชปณิธาน “ธรรมราชินี” รวมใจภักด์ิ นอ้ มรำ�ลกึ ถึงพระมหากรุณาธิคุณ “พอ่ แห่งแผ่นดิน” ณ พระลานพระราชวงั ดสุ ิต On 3rd December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over to attend the ceremony of praying for the auspiciousness in all religions – 3rd of December 2020, from the Legacy of Her Majesty ‘the Queen’s Dharma’ for Royal Loyalty in Remembrance of “The King of the Land” at the Royal Plaza, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 87~87 วนั ที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชดำ�เนินพร้อมดว้ ย สมเดจ็ พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟา้ พัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณสี ริ พิ ชั ร มหาวัชรราชธดิ า และสมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟา้ สริ วิ ณั ณวรี นารีรัตนราชกัญญา ไปในการพระราชพิธี ทรงบำ�เพญ็ พระราชกุศลทักษิณานุปทาน เนื่องในวันคลา้ ยวนั พระบรมราชสมภพ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พุทธศกั ราช ๒๕๖๓ ณ พระท่นี ัง่ อมรินทรวนิ จิ ฉยั พระบรมมหาราชวงั On 5th December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha and Her Royal Highness Princess Sirivannavari Nariratana Rajakanya presided over the Ceremony of Paying Homage on the occasion of His Majesty King Bhumibol Adulyadej The Great’s birthday anniversary 2020 at Amarindra Winitchai Throne Hall, the Grand Palace. 88~88 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ท่ี ๒๘ ธันวาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หวั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชด�ำ เนินไปทรงวางพมุ่ ดอกไม้ ถวายราชสักการะ ณ พระบรมราชานุสาวรยี ์สมเด็จพระเจา้ ตากสินมหาราช วงเวียนใหญ่ เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร On 28th December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to place flower bouquets for paying homage to the Statue of King Taksin the Great at Wongwian Yai, Khlong San, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 89~89 วันท่ี ๒๖ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปในการทรงบ�ำ เพ็ญพระราชกุศลเนื่องในวนั มาฆบูชา ณ พระอโุ บสถวดั พระศรรี ตั นศาสดาราม พระบรมมหาราชวงั On 26th February 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to make merit on occasion of Magha Puja Day, in the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, the Grand Palace. 90~90 เฉลิมราชพัสตรา วันที่ ๒๗ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงเปล่ียนเครอื่ งทรงฤดหู นาวเปน็ เครอื่ งทรงฤดรู อ้ นถวายพระพุทธมหามณรี ัตนปฏมิ ากร ณ พระอุโบสถวัดพระศรรี ตั นศาสดาราม พระบรมมหาราชวงั On 27th February 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to change the attire of the Emerald Buddha Image from winter to summer season in the chapel of the Temple of the Emerald Buddha, the Grand Palace. Grace of the Queen’s Attire 91~91 วนั ที่ ๒๐ มนี าคม ๒๕๖๔ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู ัว และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชด�ำ เนนิ ไปทอดพระเนตรโครงการอนุรกั ษแ์ ละพัฒนาวัดนิเวศธรรมประวตั ิ และทรงเปิดวทิ ยาลยั เสรมิ ทักษะพระภกิ ษุ สามเณร ณ วัดนิเวศธรรมประวัติ ต�ำ บลบา้ นเลน อ�ำ เภอบางปะอิน จงั หวดั พระนครศรอี ยุธยา On 20th March 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening Ceremony of College of Skills Enhancement for Monks and Novice Monks at Wat Niwet Thammaprawat Ratchaworawihan, Ban Len, Bang Pa-in, Phra Nakhon Si Ayutthaya. 92~92 เฉลมิ ราชพสั ตรา วนั ที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๖๔ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช ณ กองพลทหารราบที่ ๗ (ทงุ่ ย้งั ทพั ) ตำ�บลดอนแกว้ อ�ำ เภอแม่ริม จงั หวัดเชยี งใหม่ On 22nd March 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening of the Royal Monument of King Naresuan The Great at 7th Infantry Division, Don Kaeo, Mae Rim, Chiang Mai. Grace of the Queen’s Attire 93~93 ผ้ายก ผ้ายก เป็นผ้าท่มี ีกระบวนการทอโดยใชเ้ ส้นด้าย ๒ กลุ่ม กลุ่มหนง่ึ ใช้สำ�หรับเปน็ เส้นดา้ ยทอพน้ื อีกกล่มุ หนึ่งใช้สำ�หรับ ทอลวดลายให้เกิดเป็นลวดลายนูนได้อย่างอ่อนช้อยและประณีตบนเน้ือผ้า เร่ิมต้นโดยใช้ขนเม่นหรือวัสดุปลายแหลม เพ่ือคัดเสน้ ยืนขึ้นและลงตามจำ�นวนเสน้ ทีต่ า่ งกันตามลวดลายท่ีตอ้ งการ (คล้ายลายขิด) แล้วใช้เสน้ พุ่งกลมุ่ ทใ่ี ชส้ ำ�หรับทอลาย (ไหม ดิ้นเงิน ดิ้นทอง) สอดเข้าไป และทอสอดสลับด้วยเส้นพุ่งส่วนที่ใช้สำ�หรับทอพ้ืน จุดเด่นอีกประการหนึ่งคือในลวดลาย ของผ้ายกน้ัน มักจะมีเส้นพงุ่ ท่มี สี ตี ่างกัน ลวดลายใชส้ อดตรงกลางดอกเป็นเกสรอยดู่ ้วย ปัจจบุ ันได้มกี ารพฒั นาด้านภมู ิปญั ญา โดยมีการเก็บตะกอลาย (ตะกอดอก) แทนการใช้วัสดุปลายแหลม ทำ�ให้ทอได้เร็วขึ้น ในอดีตผ้ายกได้รับการยกย่องว่า เปน็ ผ้าท่สี วยงาม นยิ มใชใ้ นหมคู่ นชนั้ สูง ผ้ายกมเี อกลักษณ์ทสี่ �ำ คญั คือ มีลายท้องผ้า ลายสังเวยี น ลายเชิง ทม่ี ีความประณตี ผ้ายกอาจแบง่ เปน็ ๒ ชนดิ ไดแ้ ก่ ผา้ ยกใหญ่และผา้ ยกเล็ก ผ้ายกใหญ่แบบไม่มีลายสังเวียน หมายถึง ผ้ายกที่มีโครงสร้างประกอบด้วย ลายท้อง และลายเชิงหัวท้าย เต็มทั้งผืน ผืนผ้ามีความกว้างไม่ต่ํากว่า ๑ เมตร ความยาว ๒.๒ เมตร ความยาวของเชิงแต่ละข้างอยู่ระหว่าง ๕๐ – ๕๖ เซนติเมตร หรือ ๒๐ – ๒๒ นิ้ว ผ้ายกใหญ่แบบมีลายสังเวียน หมายถึง ผ้ายกท่ีมีโครงสร้าง ประกอบด้วย ลายท้องผ้า ลายสังเวียน และลายเชิงหัวท้ายของผ้า ผืนผ้ากว้างไม่น้อยกว่า ๑ เมตร ความยาว ๒.๒ เมตร (ไม่รวมพ้ืน) ความยาวของเชิงแต่ละข้าง อยู่ระหว่าง ๕๐ – ๕๖ เซนติเมตร หรือ ๒๐ – ๒๒ นิ้ว (สังเวียน หมายถึง ลายท่ีอยู่ริมผ้าท้ังสองด้าน ซ่ึงมี ๓ ขนาด คอื สังเวยี นเล็ก มีขนาดกรอบสงั เวยี นกวา้ ง ๕ นว้ิ และสังเวียนใหญ่มขี นาดกรอบสังเวียนกวา้ ง ๗ น้ิว) ผ้ายกเล็ก หมายถึง ผ้ายกท่ีมีส่วนประกอบของผ้าพื้นและส่วนท่ีเป็นลายผ้าท้ังผืน ผืนผ้ามีความกว้างไม่น้อยกว่า ๑ เมตร ผืนผ้ามีลวดลายท้ังผืนความยาว ๑.๘ – ๒ เมตร กรณีผ้ายกเล็กท่ีมีลวดลายและลายพื้นรวมอยู่ด้วยเป็นชุด ความยาวของผา้ ๔.๒ เมตร (ลวดลายผ้ายาว ๒ เมตร พ้นื ยาว ๒.๒ เมตร) และมหี นา้ นางไมต่ ่ํากวา่ ๑๒ เซนตเิ มตรอย่างน้อย ๑ ข้าง มีเชิง ๑ ขา้ ง ขนาด ๑/๓ ของหนา้ ผ้า หรอื ประมาณ ๓๐ เซนติเมตร หรอื ๑๒ นิ้ว แหล่งทอผา้ ยกทม่ี ีชอื่ เสียง เช่น จังหวดั ล�ำ พนู สรุ นิ ทร์ สุราษฎร์ธานี นครศรธี รรมราช แพร่ พระนครศรอี ยธุ ยา 94~94 เฉลิมราชพัสตรา Yok Fabric The weaving technique of Yok fabric uses 2 kinds of threads: warp and weft threads. The warp threads create the fabric textures. The weft threads create the embossed fine patterns by firstly use a tapestry needle to move the warp threads through a number of different threads along the patterns designed (similar to Khit pattern); then, insert the weft threads (gold and silver threads) – switching to make patterns on the warp threads. Yok fabric pattern shows its typical styles of different colors in the middle of the pattern texture through the weft threads. At present, weavers apply their knowledge by using the heddle – replacing the needle to save time of weaving – to create the textures (Tako Dok). Yok fabric, in the past, was praised the fashionable cloth among the aristocrats. The uniqueness of Yok fabric is its fine patterns on the whole textures – background, the wide and long edges of the fabric. There are 2 kinds of Yok fabric. Yok fabric with plain edge pattern (Yok Yai) is a piece of cloth with patterns in the whole texture of the cloth – background, the wide and edges. The size of the fabric is over 1 meter with 2.2 meters long. The length of each size of the edge is 50 - 56 centimeters or 20 - 22 inches. Yok fabric with edge patterns is a piece of cloth with patterns in the whole texture of the cloth – background, the wide and edges. The size of the fabric is over 1 meter with 2.2 meters long (excluding the background). The length of each size of the edge is 50 - 56 centimeters or 20 - 22 inches. (There are 3 sizes of the 2 edges of the fabric. The plain edge pattern is 5 inches wide. The edge patterns are 7 inches wide.) Yok fabric with whole texture pattern (Yok Lek) is a piece of cloth with pattern in the whole texture of the cloth. The size of the fabric is over 1 meter and 1.8 - 2 meters long. The fabric shows its patterns on the texture along the 4.2 meters long of the cloth (The patterns shows on 2 meters long over the 2.2 meters long of the plain background.) The pleat of cloth (Nanang) is no less than 12 centimeters at least 1 side. One of the edges is 1/3 of the cloth wide – 30 centimeters or 12 inches. The well-known Yok fabric weavings are in Surin, Surat Thani, Nakhon Si Thammarat, Phrae, and Phra Nakhon Si Ayutthaya. Grace of the Queen’s Attire 95~95 Mudmผeา้ eไหoมrมIดัkaหtมF่ี abric 96~96 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 97~97 ผา้ มดั หมี่ เป็นผ้าพ้ืนบ้านท่ีเก่าแก่ของภาคอีสาน เป็นผ้านุ่งของสตรีที่ใช้ในชีวิตประจำ�วัน มีเอกลักษณ์ของลวดลายท้องถิ่น ความสวยงามเกิดจากการมัดลายและย้อมสีท่ีเส้นพุ่งหรือเส้นยืน หรือทั้งเส้นพุ่งและเส้นยืน ส่วนใหญ่จะเป็นการมัดย้อมท่ี เสน้ พงุ่ การมดั หมแ่ี ตโ่ บราณมดั ดว้ ยเชอื กกลว้ ย การยอ้ มสเี พยี งไมก่ สี่ แี ตท่ �ำ ใหเ้ กดิ ลวดลายทซ่ี บั ซอ้ นโดยเทคนคิ วธิ กี าร “มดั โอบ และถมสี” โดยส่วนใหญ่จะย้อมสีเหลืองก่อน โอบถมด้วยสีแดงเป็นสีท่ีสอง โอบถมด้วยสีนํ้าเงินเป็นสีที่สาม เมื่อถมสามสี จะทำ�ใหไ้ ดส้ เี มด็ มะขาม ลวดลายทีใ่ ช้ในงานมัดหมเี่ ปน็ เอกลกั ษณข์ องท้องถิน่ สามารถบ่งบอกถึงแหล่งทีม่ าไดอ้ ยา่ งชดั เจน เช่น “ลายขอ” นิยม มัดหม่ีและทอในจังหวัดชัยภูมิ “ลายนาค” เป็นเอกลักษณ์ท่ีปรากฏในผ้าสมปักปูมดั้งเดิม นิยมมัดและทอในจังหวัดสุรินทร์ และจงั หวดั ศรีสะเกษ ส�ำ หรับลวดลายสรา้ งสรรค์เปน็ กลุ่มลายทีป่ รากฏในจงั หวัดขอนแก่น เช่น ลายนกยูง เป็นตน้ เทคนคิ การมดั ลวดลายท่ีสัมพันธก์ ับการทอผา้ มดั หมี่ ท�ำ ใหเ้ กดิ โครงสรา้ งของลวดลายได้เป็น ๓ รปู แบบ ดังนี้ “หม่โี ลด” คือ ผ้ามดั หมท่ี ่มี ัดลวดลายเดยี วกนั และเมื่อน�ำ มาทอทำ�ให้เกดิ ลวดลายเดียวตอ่ เน่อื งตลอดผืน “หมค่ี น่ั ” คอื ผา้ มดั หมท่ี ม่ี ดั ลวดลายเดยี วกนั เหมอื นหมโ่ี ลด แตเ่ มอื่ น�ำ มาทอจะใชส้ พี นื้ หรอื รวิ้ สตี า่ ง ๆ หรอื มดั หมลี่ ายอนื่ มาทอค่นั ไว้ ทำ�ใหล้ วดลายไม่ต่อเนื่องกัน บางทเี รียก “หม่ปี ลอ้ ง” “หม่ีร่าย” คือ ผ้ามัดหม่ีท่ีมีลวดลายเป็นแนวทแยงทางเดียวกันท้ังผืน เกิดจากการใช้เทคนิคการค้นหม่ีที่ต่างจาก การคน้ หมี่โลด แล้วจึงมดั ลวดลายเปน็ แนวทแยง 98~98 เฉลิมราชพสั ตรา Mudmee or Ikat Fabric Mudmee or Ikat is a traditional fabric in the Northeast, which is made for women’s cloth in daily-living. Mudmee fabric represents a uniqueness of the native patterns which show their charming styles. Those styles derive from the pattern-tightened and the weft - warp threads dyeing either in single or separate yarn. The weft threads are mostly made for the pattern-tightened. In the old time, the Mudmee or pattern-tightened used banana tree fibers as tighting robes. There were few colors in dyeing process but showing weaving techniques for complicated patterns. The process of dyeing – “Mud (tight), Ob (re-tight), and Thom Si (dye) – usually begins yellow-dyeing as the first layer, red-dyeing, and blue-dying, respectively. The final dyeing color is the earth tone color of tamarind seed, obtaining from the former three colors dyed. The Mudmee pattern manifestly shows its native uniqueness and background. For instance, “Khoa pattern” is woven in Chaiyaphum. “Nak pattern” is a unique pattern in traditional Som-Pak-Poom fabric woven in Surin and Si Sa Ket. Some creative patterns, like Peacock patterns, are woven in Khon Kaen. There are 3 patterns in the techniques of the pattern-tightened relevant to the Mudmee weaving as follows. “Mee Lod” refers to the single pattern-tightened threads that shows its pattern in the whole piece of the woven fabric. “Mee Kan” refers to the same pattern of Mee Lod, but adding more strips of different shade threads that shows the breaking layer in the woven fabric; sometimes known as “Mee Plong”. “Mee Reiy” refers to the same diagonal patterns in the whole woven fabric, which use different woven technique of the pattern-tightened in diagonal style. Grace of the Queen’s Attire 99~99 วันที่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จออก ณ พระท่ีน่ังอมั พรสถาน พระราชวังดุสิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้คณะบคุ คลต่าง ๆ เฝา้ ฯ On 12th August 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida graciously granted an audience to people at the Amphorn Sathan Residential Hall in Dusit Palace; then, presided over to make merit on the privy occasion. 100~100 เฉลมิ ราชพสั ตรา วันท่ี ๗ ธันวาคม ๒๕๖๒ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนนิ ไปทรงเปน็ ประธานงานเฉลิมฉลอง ๕๐ ปี แห่งการกอ่ ตง้ั มหาวิทยาลัย ณ มหาวิทยาลยั อัสสัมชัญ วิทยาเขตสวุ รรณภมู ิ จังหวดั สมทุ รปราการ On 7th December 2019, Her Majesty Queen Suthida presided over to present the chairperson of the 50th Anniversary of Assumption University at Assumption University, Suvarnabhumi Campus, Samut Prakan. Grace of the Queen’s Attire 101~101 วนั ที่ ๒๘ ธันวาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนินไปทรงเปดิ โครงการราชทัณฑ์ปนั สุข ท�ำ ความ ดี เพ่อื ชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ณ ทัณฑสถานโรงพยาบาลราชทัณฑ์ เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร On 28th December 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to launch a Project of Sharing Happiness and Doing Good Deeds in Honor of the Nation, Religion and Monarchy at the Medical Correctional Hospital, Bangkok. 102~102 เฉลิมราชพสั ตรา วนั ที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จออก ณ พระที่นงั่ อมั พรสถาน พระราชวังดสุ ิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ นายกรฐั มนตรี น�ำ รองนายกรัฐมนตรีและรฐั มนตรวี ่าการกระทรวงสาธารณสุข ปลัดกระทรวงสาธารณสขุ พรอ้ มคณะผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข ผบู้ ญั ชาการเหล่าทัพ และผบู้ ัญชาการต�ำ รวจแห่งชาติ เฝา้ ฯ กราบบงั คมทูลรายงานสถานการณ์ การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรสั โคโรนา ๒๐๑๙ และมาตรการแกไ้ ขปัญหาของรฐั บาล พร้อมทั้งรบั พระราชทานพระบรมราโชบาย และรับพระราชทานอปุ กรณท์ างการแพทย์ ท่ีทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ พระราชทานแกโ่ รงพยาบาลในสังกดั กระทรวงสาธารณสขุ โรงพยาบาลในสังกัดกรงุ เทพมหานคร โรงพยาบาลเหลา่ ทพั และโรงพยาบาลต�ำ รวจ เพือ่ บรรเทาปัญหาการขาดแคลนอปุ กรณ์ทางการแพทย์ อนั จะชว่ ยเพิ่มศกั ยภาพและประสทิ ธภิ าพในการดแู ลรกั ษาผ้ปู ว่ ยโรคโควดิ ๑๙ ในประเทศไทย On 6th April 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to the Prime Minister, the Deputy Prime Minister, the Minister of Public Health, the Permanent Secretary of the Ministry of Public Health, the Executives of the Ministry of Public Health, Commanders-in-Chief, and Commissioner-General to report the situations of 2019 Coronavirus Pandemic and the government’s resolution measure, as well as to hear their royal policies and to offer the medical equipment for hospitals under the Ministry of Public Health, hospitals under the Bangkok Metropolitan Administration, the Military Hospital and Police General Hospital; for alleviating the shortage of medical equipment, increasing efficacy of care for COVID-19 patients in Thailand, at the Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 103~103 วันที่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ ออก ณ พระท่ีน่งั อมั พรสถาน พระราชวังดสุ ิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้คณะบคุ คลต่าง ๆ เฝา้ ฯ On 12th August 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted a public audience at the Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. 104~104 เฉลิมราชพสั ตรา วันท่ี ๑๕ ตุลาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชด�ำ เนนิ ไปทอดพระเนตรผลการดำ�เนินงาน ของสำ�นกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่ือประสานงานโครงการอนั เนอื่ งมาจากพระราชดำ�ริ (สำ�นกั งาน กปร.) ณ ลานหนา้ อาคารส�ำ นกั งานอธกิ ารบดี มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสกลนคร อำ�เภอเมอื งสกลนคร จังหวดั สกลนคร On 15th October 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the overall operation of the Office of the Royal Development Projects Board (Office of Kor Por Ror) at the Front Lawn of the President Office, Sakon Nakhon Rajabhat University, Mueang Sakon Nakhon, Sakon Nakhon. Grace of the Queen’s Attire 105~105 วันที่ ๑๖ ตุลาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ ไปทรงเย่ียมราษฎร และทอดพระเนตรการออกรา้ นจำ�หนา่ ยสนิ ค้าของโครงการส่งเสริมศิลปาชพี ของพนื้ ทภ่ี าคตะวันออกเฉยี งเหนอื ณ ลานหน้าอาคารส�ำ นักงานอธิการบดี มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏสกลนคร อำ�เภอเมอื งสกลนคร จงั หวัดสกลนคร On 16th October 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit people and Market Fair of the SUPPORT Foundation, the Northeast region, at the Front Lawn of the President Office, Sakon Nakhon Rajabhat University, Mueang Sakon Nakhon, Sakon Nakhon. 106~106 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ท่ี ๑๙ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ เปน็ การสว่ นพระองค์ ไปทอดพระเนตรพิพธิ ภัณฑศ์ ิลป์แผ่นดิน อาคารเรียน-ร-ู้ เรอ่ื งโขน และทอดพระเนตรโขนกลางแปลง ณ ศนู ยศ์ ิลปาชพี เกาะเกิด ต�ำ บลเกาะเกิด อ�ำ เภอบางปะอิน จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา On 19th November 2020, Her Majesty Queen Suthida during her private visit to the Arts of the Kingdom Museum and the visit to the Building of Khon-Learning and attended the performance of outdoor Khon at the SUPPORT Foundation – Koh Koet Arts and Crafts Centre, Bang Pa-in, Phra Nakhon Si Ayutthaya. Grace of the Queen’s Attire 107~107 วนั ท่ี ๑๕ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงเป็นองค์ประธานในงานฉายสารคดีเฉลิมพระเกยี รติพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ วั ณ ทำ�เนยี บเอกอคั รราชทตู เครือรัฐออสเตรเลยี ประจำ�ประเทศไทย ถนนวทิ ยุ เขตปทุมวัน กรงุ เทพมหานคร On 15th February 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to present the chairpersons for the Event of Document Screening to Honor His Majesty King Maha Vajiralongkorn at Australian Embassy, Wireless Road, Pathum Wan, Bangkok. 108~108 เฉลิมราชพสั ตรา วนั ท่ี ๒๑ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๖๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ ออก ณ พระทน่ี ่ังอัมพรสถาน พระราชวงั ดสุ ติ ทรงเจมิ เทียนร่งุ เน่อื งในพระราชพิธี ทรงบ�ำ เพญ็ พระราชกุศลมาฆบูชา พระราชทานไปจดุ เปน็ พทุ ธบูชาตามพระอารามหลวง ดังนี้ วดั พระศรีรตั นศาสดาราม วดั บวรนิเวศวหิ าร วัดเบญจมบพิตรดุสติ วนาราม วัดราชบพิธสถิตมหาสมี าราม วัดราชประดิษฐสถติ มหาสีมาราม และวดั นเิ วศธรรมประวัติ จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยา On 21st February 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Amphorn Sathan Residential Hall in Dusit Palace to anoint with candles on an occasion of merit-making, Magha Puja Day, to bestow on lighting for offerings to Buddha in royal monasteries: The Temple of the Emerald Buddha, Wat Bowonniwet Vihara, the Marble Temple, Wat Ratchabophit, and Wat Niwet Thammaprawat at Phra Nakhon Si Ayutthaya. Grace of the Queen’s Attire 109~109 วันที่ ๒๗ มีนาคม ๒๕๖๔ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ ออก ณ พระท่ีนง่ั อัมพรสถาน พระราชวงั ดุสติ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พลเอก ประยุทธ์ จันทรโ์ อชา นายกรฐั มนตรี น�ำ คณะรฐั มนตรี ซง่ึ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมแต่งตั้งใหม่ เฝ้าฯ ถวายสตั ยป์ ฏิญาณกอ่ นเข้ารบั หน้าท่ี On 27th March 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to His Excellency General Prayut Chan-o-cha bringing in the new cabinets who were pleased appointed to take the oath of allegiance for being in duties, at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. 110~110 เฉลิมราชพัสตรา วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๖๔ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนินไปทรงประกอบพิธวี างศิลาฤกษ์ และทรงเปิดอาคารที่ทำ�การศาลจังหวัดพิจิตร ณ ทที่ �ำ การศาลจังหวดั พจิ ติ ร ตำ�บลคลองคะเชนทร์ อำ�เภอเมอื งพิจติ ร จังหวดั พิจิตร On 28th March 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the ceremony of laying foundation stone and opening the new Pichit Provincial Court, at the Office of Pichit Provincial Court, at Mueang Pichit, Pichit. Grace of the Queen’s Attire 111~111 วนั ที่ ๑ เมษายน ๒๕๖๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ ไปทรงเปดิ พระบรมราชานุสาวรยี พ์ ระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจ้าอยหู่ วั ณ เขาหนิ เหล็กไฟ อำ�เภอหัวหนิ จังหวัดประจวบคีรขี ันธ์ On 1st April 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening Ceremony of King Prajadhipok’s Monument at Khao Hin Lek Fai, Hua Hin, Prachuap Khiri Khan. 112~112 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 113~113 Kผhา้ itขดิFไaหbมric 114~114 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 115~115 ผา้ ขดิ ไหม เป็นผ้าทอท่ีมีวิธีการทำ�ลวดลายบนผืนผ้าด้วยการเพิ่มเส้นด้ายพุ่งเหมือนการจก แต่ผ้าขิดท�ำ ลวดลายติดต่อกันตลอด หน้ากว้างของผืนผ้า โดยใช้ไม้แผ่นบาง ๆ ท่ีเรียกว่า ไม้คํ้า สอดระหว่างเส้นด้ายยืนงัดช้อนข้ึนเพื่อสอดเส้นพุ่งให้เกิดลวดลาย จึงเรียกกันว่า ลายขิด (ขิด เป็นภาษาพื้นบ้านอีสาน หมายถึง สะกิด หรือ งัดช้อนข้ึน) นิยมทอในกลุ่มชนเช้ือสายไทยลาว แถบลุ่มนํ้าโขง บางส่วนของภาคเหนือและภาคกลาง ลวดลายดั้งเดิมท่ีนิยมทอ เช่น ลายนาค ลายตะเภาหลงเกาะ ลายดอกแก้ว ลายช้าง ลายเต่า และลายตะขอ เป็นตน้ แต่เดิม ผ้าขิดจะทอโดยการสะกิดเส้นด้ายยืนข้ึนตลอดหน้ากว้างของผืนผ้า แล้วขัดด้วยไม้ค้ําเพ่ือสอดเส้นด้ายพุ่ง เส้นด้ายพุ่งและเส้นด้ายยืนจะขัดกันตามจังหวะจนเกิดเป็นลวดลายต่าง ๆ เห็นทั้งด้านหน้าและด้านหลังของผืนผ้าและ ทอเป็นผ้าหน้าแคบ ในวัฒนธรรมด้ังเดิมของชาวอีสานนิยมทอผ้าขิดและทำ�เป็นลายบนหน้าหมอนเพ่ือใช้ในโอกาสพิเศษ เช่น งานมงคลหรือพิธีทางศาสนา ใช้ทำ�หมอนขิดเพ่ือเป็นของขวัญของกำ�นัลในโอกาสสำ�คัญ รองลงมาใช้ทำ�เป็นผ้าคลุมไหล่ และผ้าโพกผมเป็นของกำ�นัลให้แก่กัน นับถือกันว่าผ้าขิดเป็นของดี เป็นของสูง ในสมัยก่อนจึงเก็บไว้บนที่สูง เช่น บนโต๊ะ บนทน่ี อน หรอื ผกู แขวนไวบ้ นเพดาน ลวดลายท้ังหมดเป็นลายที่เป็นสิริมงคล โดยใช้เส้นฝ้ายในการทอสำ�หรับทำ�หมอนหนุนศีรษะ นิยมทอในภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคเหนอื นิยมใช้สีแดงและสดี ำ� ส่วนภาคตะวันออกเฉียงเหนอื นยิ มใช้สีดำ�เปน็ หลัก ตอ่ มาใน พ.ศ. ๒๕๒๕ ในคราวท่ีสมเด็จพระนางเจ้าสริ ิกิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยเสด็จ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ณ วดั ถาํ้ กลองเพล อ�ำ เภอหนองบัวลำ�ภู จังหวัดอุดรธานี (ปัจจุบันจังหวัดหนองบัวลำ�ภู) ทรงสนับสนุนให้มีการทอผ้าขิดโดยนำ�ลวดลายเด่ียว ๆ จากหน้าหมอน ที่ทอด้วยฝ้ายมาทอเรียงต่อเน่ืองเป็นลวดลายเดียวเต็มผืนผ้าและขยายให้ผ้าหน้ากว้างขึ้น รวมท้ังพัฒนาเทคนิคการทอ ลวดลายขิดโดยใช้อุปกรณ์ท่ีเรียกว่า “เขา” ยกให้เกิดลวดลาย เพื่อให้นำ�ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างกว้างขวางแพร่หลายข้ึน และทรงสนบั สนุนให้ทอดว้ ยเส้นไหม จงึ เปน็ ท่มี าของคำ�ว่า “ผา้ ไหมขดิ ” ตั้งแต่บดั น้ันเป็นต้นมา 116~116 เฉลิมราชพสั ตรา Khit Fabric The technique of Khit is adding more weft threads to create patterns on the fabric, similar to Chok technique. However, the patterns are constantly woven in the whole length of the fabric by using a thin wooden crutch lifting the threads to insert the weft threads to create patterns of Khit. (Khit is an Isan dialect meaning as stapping or lifting.) Khit is usually woven by Thai - Lao ethnic group along the Mekong river, some parts of the North and the Central. The traditional Khit patterns are Nak, Taphawlongkho, Dok-keaw, Chang, Tao, Takhao, etc. The traditional method of Khit woven is stapping all warp threads on the length of the fabric; then, propping up the threads by the crutch, inserting the weft threads, and weaving the warp and weft threads into patterns on the narrow front - back side of the fabric. In Isan traditional culture of Isan people, Khit fabric was sewn into pillows for special occasions like auspicious or religious ceremonies, pillow gifts, shawls, or scarves. Khit fabric is a kind of holy fabric and kept in upper positions – on a table, couch, tightened or hung over the ceiling. All of the fabric patterns were felicitous. Generally, the cotton woven fabric is used for making pillows, especially in the North for red and black color, the Northeast for mainly black. In 1982, during the royal visit Klong Pleng Temple in Nong Bua Lamphu, Udon Thani (currently becoming a province), Their Majesties King Bhumibol Adulyadej The Great and Queen Sirikit The Queen Mother pleased to support Khit weaving by applying the single pattern into wider piece of fabric. The weaving patterns were developed its technique by using a tool, ‘Khao’ (a kind of heddle) to create more patterns. Then, ‘Khao’ heddle had become the useful tool of weaving. Their Majesties the King and Their Majesties the King and Queen enhanced people to weave silk threads; then the fabric was called “Khit fabric”. Grace of the Queen’s Attire 117~117 วนั ท่ี ๑๘ ตลุ าคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำ เนนิ ไปทอดพระเนตรการออกรา้ น จาํ หน่ายสินค้าหนึ่งต�ำ บลหนง่ึ ผลติ ภัณฑ์ (OTOP) ซง่ึ กรมการพฒั นาชมุ ชน กระทรวงมหาดไทย สนองพระราชดําริ ของสมเด็จพระนางเจา้ สริ กิ ิต์ิ พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนพี นั ปหี ลวง ณ ลานหนา้ อาคารสํานกั งานอธกิ ารบดี มหาวิทยาลยั ราชภฏั สกลนคร อาํ เภอเมอื งสกลนคร จังหวัดสกลนคร On 18th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the OTOP Market Fair held by Community Development Department, Ministry of Interior – to fulfill the royal thought of Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother at the Front Lawn of the President Office, Sakon Nakhon Rajabhat University, Mueang Sakon Nakhon, Sakon Nakhon. 118~118 เฉลิมราชพสั ตรา วนั ที่ ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปทรงประกอบพิธีวางศลิ าฤกษ์ และทรงเปดิ อาคารทท่ี �ำ การศาลเยาวชนและครอบครัวจงั หวัดอุดรธานี ณ ที่ท�ำ การศาลเยาวชนและครอบครวั จังหวดั อุดรธานี อ�ำ เภอเมืองอดุ รธานี จังหวัดอดุ รธานี On 10th November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Ceremony of Foundation Stone and the Opening for the new building of Udon Thani Juvenile and Family Court, at Mueang Udon Thani, Udon Thani. Grace of the Queen’s Attire 119~119 วันที่ ๒๑ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงประกอบพธิ ีวางศลิ าฤกษ์ และทรงเปดิ อาคารทท่ี �ำ การศาลแขวงพระนครศรีอยุธยา ณ ที่ท�ำ การศาลแขวงพระนครศรอี ยธุ ยา อ�ำ เภอพระนครศรีอยธุ ยา จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา On 21st November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Ceremony of Foundation Stone and the Opening for the new building of Phra Nakhon Si Ayutthaya Court, the Office of Phra Nakhon Si Ayutthaya Sub-district, Mueang Phra Nakhon Si Ayutthaya, Phra Nakhon Si Ayutthaya. 120~120 เฉลิมราชพสั ตรา วนั ที่ ๒๕ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนินไปทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะพระบรมราชานสุ รณ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เนื่องในโอกาสวันคลา้ ยวนั สวรรคต ณ พระบรมราชานุสรณพ์ ระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา้ เจา้ อยู่หวั สวนลุมพนิ ี เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร On 25th November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Ceremony of Laying Wreath to pay homage the statue of King Rama VI on the anniversary of the passing of King Rama VI, at Lumpini Park, Pathum Wan, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 121~121 วนั ที่ ๗ ธันวาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชด�ำ เนินไปทรงเปิดอาคารท่ีท�ำ การศาลฎีกา เขตพระนคร กรงุ เทพมหานคร On 7th December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening Ceremony of the new Supreme Court at Phra Nakhon, Bangkok. 122~122 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ท่ี ๒๕ ธันวาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ เป็นการส่วนพระองคไ์ ปทอดพระเนตรร้าน ๑๐๙ ณ ศูนย์การค้าดโิ อลด์สยาม พลาซา่ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร และทอดพระเนตรการแสดงโขน เรื่องรามเกยี รต์ิ ชุดหนุมาน ณ โรงมหรสพหลวงศาลาเฉลิมกรุง เขตพระนคร กรงุ เทพมหานคร On 25th December 2020, Her Majesty Queen Suthida privily presided over the 109 Shop, at the Old Siam Shopping Plaza, Phra Nakhon, Bangkok, and then attended the Khon Traditional Performance, “Ramayana: Hanuman” at Sala Chalermkrung Royal Theatre, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 123~123 Ratcผh้าaรwาชatวตั Fรabric 124~124 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 125~125 ผ้าราชวตั ร ผ้าราชวัตร เป็นผ้ายกดอก ทอยกเป็นลายตารางเล็ก ใช้ไหมเส้นยืนหลายสี สีละ ๒ - ๔ เส้น มาเรียงสลับกันไป ตามหน้ากวา้ งของผืนผา้ และใช้ตะกอ ๔ ตะกอ ทอยกทลี ะ ๒ ตะกอ สลบั กันไปมา จึงท�ำ ใหผ้ า้ เด่น มลี ายยกใหเ้ หน็ ทั้งสองดา้ น ผา้ ยกดอกจะตอ้ งใช้ ๒ สีขึ้นไปผา้ ทอ “ราชวัตร” คำ�แรกเป็นชื่อลายผ้าท่ีได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เม่ือครั้ง เสด็จพระราชดำ�เนินไปยังเมืองสงขลาเม่ือปี ๒๔๗๕ ชาวเกาะยอซึ่งเป็นชุมชนท่ีทอผ้ามานาน คู่กับชุมชนทุ่งหวัง และชุมชน นํ้าน้อย จังหวัดสงขลา ได้คัดเลือกสุดยอดของลายผ้าที่ถือว่ามีลวดลายท่ีสวยท่ีสุดระดับราชาแห่งผ้าของเมืองใต้ (ตามคำ� บอกเล่าของครูกริ้ม สินธุรัตน์) ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ตรัสถามว่าผ้าลายอะไรสวยงามนัก ผถู้ วาย (เปน็ ใครไมท่ ราบได้) ได้ทูลว่า เป็นผ้า “ลายยกดอกก้านแยง่ ” หรอื ท่ีชาวบ้านเรียกว่า “ลายคอนกเขา” เนอื่ งจากว่า มีลายคล้ายลายขนคอนกเขา ซงึ่ ชาวบ้านสมัยน้ันผู้หญิงนยิ มใชเ้ คียนอกอยูก่ ับบ้าน ผ้ชู ายใชพ้ าดบา่ เวลาไปวัด พระบาทสมเด็จ พระปกเกล้าเจ้าอยูห่ ัวทรงทราบขอ้ มูลแล้วดงั นน้ั จึงพระราชทานนามว่า “ราชวตั ร” 126~126 เฉลิมราชพัสตรา Ratchawat Fabric Ratchawat fabric is the fabric with Yok Dok pattern – woven in small square patterns. The Yok Dok pattern is created by different colors of 2 - 4 threads arranged into layer along the length of the fabric; woven by 4 heddles – switching the pairs of 2 heddles for making patterns. Then, the patterns are clearly apparent in the front - back side of the fabric. There are over 2 colors to weave the Yok Dok pattern. “Ratchawat” is the name of the fabric pattern bestowed upon by His Majesty King Prajadhipok at the time of visiting Songkhla in 1932. At the moment, the Koh Yor people lived their lives with weaving for long time – in Thung Wang and Nam Noi, Songkhla. (According to Mr. Krim Sinthurat) Those people selected the best fabric pattern as the king of the Southern fabric to offer King Rama VII. Then, HM the King asked them the details about those beautiful fabrics. That person (unknown) told him its name, “Yok Dok Kan Yang Fabric” or “Kho Nok Khaw” – the patterns are similar to a dove’s neck. The fabrics are usually used as a chest wrapping cloth for female (at home) and shawl for male (at a temple). Then, King Rama VII pleased to give the fabric’s name as “Rat-cha-wat”, which became the fabric pattern of Koh Yor people. Grace of the Queen’s Attire 127~127 วนั ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ ออก ณ พระที่นงั่ อมั พรสถาน พระราชวงั ดสุ ิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้คณะบคุ คลต่าง ๆ เฝา้ ฯ On 24th September 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to people at the Amphorn Sathan Residential Hall. 128~128 เฉลิมราชพสั ตรา วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปทรงประกอบพธิ ีวางศลิ าฤกษ์ และทรงเปิดอาคารทีท่ �ำ การศาลอุทธรณ์ภาค ๗ และศาลจงั หวดั นครปฐม ณ อาคารทีท่ ำ�การศาลอุทธรณ์ภาค ๗ และศาลจังหวัดนครปฐม อ�ำ เภอเมอื งนครปฐม จงั หวัดนครปฐม On 18th November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Ceremony of Foundation Stone and the Opening the new Office Building of Court of Appeal Region 7 and the new Building of Nakhon Pathom Court, at the Building of Court of Appeal Region 7 and the Office Building of Nakhon Pathom Court, Nakhon Pathom. Grace of the Queen’s Attire 129~129 วันท่ี ๑๑ ธันวาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปทอดพระเนตรผลิตภัณฑ์ และสินคา้ หนง่ึ ตำ�บลหนึ่งผลิตภณั ฑ์ (OTOP) ของจังหวัดภาคเหนือ ณ อาคารอเนกประสงค์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เชยี งใหม่ อ�ำ เภอแมร่ ิม จงั หวัดเชียงใหม่ On 11th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the OTOP products of the Northern regions at the Multi-purpose Building, Chiang Mai Rajabhat University, Mae Rim, Chiang Mai. 130~130 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 1311~13311 Choผk้าจFกabric 132~132 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 133~133 ผา้ จก เป็นผ้าที่ทอเฉพาะส่วน ส่วนใหญ่ผ้าจกจะทอเป็นแถบหน้าแคบแล้ว น�ำ มาตอ่ เป็นตนี ซนิ่ เรยี กผา้ นั้นว่า “ผา้ ตีนจก” และเรียกผ้าซิ่นวา่ “ผา้ ซนิ่ ตนี จก” มีการทอในภาคเหนือและภาคกลาง ส่วนลวดลายจะมีเอกลักษณ์เฉพาะกลุ่ม ชาตพิ ันธ์ุ วิธีการทอผ้าจกแบบดั้งเดิม จะใช้ขนเม่นสะกิดเส้นยืนขึ้นมาทีละเส้น แล้วสอดเส้นด้ายพุ่งสีต่าง ๆ ทอช้อนให้เกิดลวดลายบนผ้าพื้น จังหวัดสุโขทัย และอุตรดิตถ์จะจกลายทางด้านหน้าของผ้า ส่วนจังหวัดเชียงใหม่ แพร่ อุทัยธานี และราชบุรี จะจกจากทางด้านหลังของผา้ ปัจจุบันบางกลุ่มมีการทอลวดลายจกทั้งผืนผ้า และบางท้องถิ่นมีการ ทอผ้าซ่ินตีนจกโดยทอส่วนตัวซิ่นต่อเน่ืองกันไปไม่มีการนำ�มาเย็บต่อกับตัวซิ่น เหมอื นเดิม 134~134 เฉลมิ ราชพสั ตรา Chok Fabric The Chok Fabric is woven in different pieces, which mostly made in narrow width pieces and be-quilting woven at the tip-edge of sarong; then called “Tean Chok” as pieces of cloth or “Tean Chok Fabric” as a sarong. The Chok fabric is woven in the North and the Central. Each ethnic group shows its unique pattern. The traditional technique of Chok weaving uses a tapestry needle stapping each warp thread and inserting the different color of the weft threads under the warp threads for creating patterns on the fabric. Chok pattern in Sukhothai and Uttaradit shown at the front of the fabric while in Chiang Mai, Phrae, Uthai Thani and Ratchaburi is at the back of the fabric. At present, some groups of weavers create Chok pattern on the whole piece of the fabric. In some regions, Chok pattern is woven throughout the piece of the fabric attached to the same piece of sarong. Grace of the Queen’s Attire 135~135 วันท่ี ๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะ พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระมหติ ลาธเิ บศร อดลุ ยเดชวกิ รม พระบรมราชชนก เน่ืองในวันมหิดล ณ โรงพยาบาลศิริราช เขตบางกอกนอ้ ย กรุงเทพมหานคร On 24th September 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to lay a wreath for paying homage the statue of Prince Mahidol Adulyadej (father of the late King Bhumibol Adulyadej) on the occasion of Mahidol Day, at Siriraj Hospital, Bangkok Noi, Bangkok. 136~136 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 13711~3313777 ผา้ บาตกิ /ปาเตะ๊ Batik Fabric 138~138 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 139~139 ผา้ บาติก ผ้าบาติก เป็นคำ�ที่ใช้เรียกผ้าชนิดหนึ่งท่ีมีวิธีการทำ�ลวดลายผ้าโดยการใช้เทียนปิดส่วนที่ไม่ต้องการให้สีติด และ ระบายสใี นสว่ นทตี่ อ้ งการใหส้ ตี ดิ “บาตกิ ” หรอื “ปาเตะ๊ ” เปน็ ค�ำ ในภาษาชวามาจากค�ำ วา่ “ตติ ก๊ิ ” หรอื “ตกิ ” มคี วามหมายวา่ เล็กน้อยหรือจุดเล็ก ๆ โดยใช้การหลอมเหลวของแวกซ์ (WAX) หยดหรือเขียนที่เรียกว่า “การเขียนน้ําเทียน” เป็นกรรมวิธี ทจ่ี ะระบายเทยี นทหี่ ลอมเหลวใหเ้ ขา้ ไปในเนอื้ ผา้ จากนนั้ น�ำ ไปยอ้ มตามขบวนการการท�ำ สผี า้ บาตกิ คอื ยอ้ มในสว่ นทไี่ มป่ ดิ แวกซ์ ให้ติดสีย้อมคือแต้มหรือระบายลงไปในส่วนท่ีต้องการให้สีติด เม่ือเสร็จกรรมวิธีแล้วจึงลอกเทียนออกด้วยการนำ�ไปต้ม ในนํ้าเดือด “บาติก” เป็นการตกแต่งผ้าวิธีหนึ่งท่ีทำ�กันมากในประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย รวมถึงประเทศไทย ซึ่งมีการ น�ำ เสนอลวดลายผา้ ทอ่ี อกมาจากความคดิ จนิ ตนาการของผทู้ �ำ รวมทงั้ เทคนคิ ในการท�ำ ทแ่ี ตกตา่ งกนั ของกลมุ่ ชนในแตล่ ะประเทศ ทเี่ ปน็ เอกลักษณ์แสดงถงึ อารยธรรมและวฒั นธรรมทป่ี รากฏอย่ทู วั่ ไปในสถานทน่ี ั้น ๆ บาติกเป็นงานฝีมือที่มีประวัติความเป็นมาท่ีเก่าแก่ประมาณ ๒,๐๐๐ กว่าปีมาแล้วส่วนแหล่งกำ�เนิดมาจากไหน ยังไม่เป็นข้อยุติ นักวิชาการชาวยุโรปหลายคนเชื่อว่ามีในอินเดียก่อน แล้วจึงแพร่เข้าไปในอินโดนีเซีย และอีกหลายคนเช่ือว่า มาจากอียิปต์หรือเปอร์เซีย มีการค้นพบผ้าบาติกที่อียิปต์ อินเดีย และญี่ปุ่น แต่ส่วนใหญ่ก็ยังยืนยันแน่ชัดว่า ศัพท์เฉพาะ ข้ันตอน สี รวมท้ังขี้ผ้ึงท่ีใช้เขียนลาย เป็นของอินโดนีเซีย ไม่เคยมีในประเทศอินเดียมาก่อน ถึงจะมีการค้นพบผ้าบาติก ในที่ต่างกันแต่ผ้าบาติกของอินโดนีเซียน่าจะเกิดจากประเทศอินโดนีเซียเอง เพราะมีเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนของชาติอ่ืน ๆ และยังมีผู้ยืนยันระบุอีกว่า การทำ�ผ้าโสร่งบาติกมีต้นกำ�เนิดมาจากอินโดนีเซียแน่นอน จากการศึกษาประวัติความเป็นมา ของผ้าบาติกจึงสามารถสรุปได้ว่า ผ้าบาติกมีแหล่งกำ�เนิดท่ีระบุไม่แน่ชัดแต่พบมากในประเทศอินโดนีเซีย โดยเริ่มมาจาก การทำ�ผ้าบาติกของสตรีในวัง แล้วแพร่หลายไปสู่ประชาชนทั่วไป จากน้ันได้มีการพัฒนาเทคนิคสืบต่อกันมาจนกระท่ังได้รับ ความนิยมเป็นอย่างมากในปัจจุบัน ถ้าเป็นบาติกที่เขียนด้วยมือถือว่าเป็นบาติกช้ันสูง มีราคาแพง จึงทำ�ให้เกิดการเลียนแบบ ผา้ บาตกิ ดว้ ยเทคโนโลยสี มยั ใหม่ ท�ำ ใหเ้ กดิ เทคนคิ ในการท�ำ ลวดลายใหด้ คู ลา้ ยกบั ผา้ บาตกิ แตจ่ รงิ ๆ แลว้ เปน็ การพมิ พแ์ บบสกรนี และไมเ่ ปน็ ทีน่ ิยมเทา่ กับผา้ บาติก ส่วนการทำ�ผ้าบาตกิ ของไทยนนั้ นยิ มทำ�กันเป็นงานฝมี อื หรอื ทเี่ รียกว่า บาติกเพ้นทท์ ่ีเขยี น ดว้ ยมอื ซึ่งมเี อกลักษณแ์ ตกต่างกบั ศิลปะบาตกิ ของชาตอิ ื่น 140~140 เฉลิมราชพสั ตรา Batik Fabric Batik fabric is a term to describe a type of fabric created by using wax to cover the non-color dyed, but painted colors on the pattern areas. “Batik” or “Patek” is a Javanese word. “Tick” or “Tik” means little or small dots. Such dots are created by melting the wax and dropping the wax to create the pattern. This method is known as “Melting Wax” – dropping the wax or writing with wax onto the fabric before dyeing. The Batik painting process refers to color dyeing or painting the unwaxed parts. After the painting process, the fabric will be boiled for melting the waxed parts. So, Batik is a kind of fabric decoration method found in Indonesia, Malaysia, and Thailand. Each of these countries shows different patterns and techniques created from painters’ imaginations, which represent their own unique culture and civilization of the nation. Batik has its historical background of handcrafts for approximately 2,000 years. There is no absolute conclusion for the origin of Batik. It is believed among European scholars that Batik was firstly originated in India and widespread in Indonesia. Some believed that it originated in Egypt or Persia. Batik is also found in Egypt, India, and Japan. However, majority of them confirmed that the technical words, process, colors, and wax painting method belonged to Indonesia. None of any evidence of batik is apparent in India. Although the Batik is found in various countries, the Indonesian Batik has its own unique original patterns. Moreover, it is obviously confirmed that Batik Sarong is originated in Indonesia. In conclusion, there is no clear-cut evidence of Batik’s origin, but mostly apparent in Indonesia. The Batik brocade was firstly made in the palace and later became popular among people in the public. Batik has been developed and carried on its techniques and become preferable at present. The handmade painted Batik is the high-class expensive brocade so it is copied by using technology for making the brocade. However, the copied one is made by screen-printing process and is not so popular as the genuine one. The Batik in Thailand is usually a handmade brocade known as the hand-painted Batik, which has its unique style different from other countries. Grace of the Queen’s Attire 141~141 ผ้าปาเตะ๊ “ผา้ ปาเตะ๊ ” เครอ่ื งนงุ่ หม่ อนั เปน็ เอกลกั ษณข์ องหญงิ แดนใต้ ดว้ ยสสี นั และลวดลายทส่ี ดใสสวยงาม บง่ บอกถงึ วฒั นธรรม และภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ซงึ่ แมก้ รรมวธิ กี ารผลติ การวาดลวดลายจะไมแ่ ตกตา่ งกบั ผา้ บาตกิ มากนกั หากแตผ่ า้ ปาเตะ๊ มลี วดลายท่ปี ระณีตซบั ซอ้ นกว่า และมมี ากกว่าสองลายขึ้นไปบนผ้าผนื เดียว ผ้าบาติก หรือเรียกอีกอย่างว่า ผ้าปาเต๊ะ เป็นคำ�ที่ใช้เรียกผ้าชนิดหน่ึงท่ีมีวิธีการทำ�โดยใช้เทียนปิดส่วนท่ีไม่ต้องการ ให้ติดสี และใชว้ ธิ ีการแตม้ ระบาย หรอื ย้อมในส่วนที่ต้องการใหต้ ดิ สีเท่าน้ัน ผา้ บาติกบางช้นิ อาจจะผา่ นข้นั ตอนการปิดเทียน แต้มสี ระบายสีและย้อมสีนับเป็นสิบ ๆ ครั้ง ส่วนผ้าบาติกอย่างง่ายอาจทำ�โดยการเขียนเทียนหรือพิมพ์เทียนแล้วจึงนำ�ไป ย้อมสีท่ีต้องการ เม่ือย้อนกลับไปคำ�ว่าบาติก (Batik) หรือปาเต๊ะ เดิมเป็นคำ�ในภาษาชวาที่ใช้เรียกผ้าท่ีมีลวดลายท่ีเป็นจุด คำ�ว่า “ติก” มีความหมายว่า เล็กน้อย หรือจุดเล็ก ๆ มีความหมายเช่นเดียวกับคำ�ว่า ตริติก หรือ ตาริติก ดังน้ันคำ�ว่า บาติก จงึ มคี วามหมายวา่ เป็นผ้าทม่ี ีลวดลายเปน็ จดุ ๆ วิธีการทำ�ผ้าบาติกด้ังเดิมน้ัน ใช้วิธีการเขียนด้วยเทียนเป็นหลัก ดังนั้นผ้าบาติกจึงเป็นลักษณะผ้าที่มีวิธีการผลิต โดยใช้เทียนปิดในส่วนท่ีไม่ต้องการให้ติดสี แม้ว่าวิธีการทำ�ผ้าบาติกในปัจจุบันจะก้าวหน้าไปไกลมากด้วยเทคโนโลยี และองค์ความรู้แล้วก็ตาม ทว่าลักษณะเฉพาะประการหน่ึงของผ้าบาติกที่ยังคงอยู่ก็คือ จะต้องมีวิธีการผลิตโดย ใช้เทียนปิดส่วนที่ไม่ต้องการให้ติดสีหรือปิดส่วนที่ไม่ต้องการให้ติดสีซ้ําอีกเป็นมาตรฐาน นับเป็นกรรมวิธีที่แสดงให้เห็น ถึงภูมิปัญญาของชาวบ้านอย่างแท้จริง อีกทั้งลายของผ้าบาติก โดยส่วนมากแล้วจะเป็นลวดลายและสีสันท่ีอิงจากธรรมชาติ และอัตลักษณ์วัฒนธรรมรอบตัวของแต่ละชุมชนที่นำ�เสนอความเป็นภาคใต้ได้อย่างดี ความโดดเด่นของผ้าบาติกจึงอยู่ท่ี การใช้สีและลวดลายที่คมชัดของภาพที่สามารถบอกอะไรได้หลายอย่าง ทั้งถิ่นที่มา วัฒนธรรม ความเป็นอยู่ ธรรมชาติ ไปจนถึงเอกลักษณ์ของแหล่งผลิต หรือกระท่ังความรู้สึกนึกคิดของคนในท้องถิ่นน้ัน ๆ จึงนับได้ว่าผ้าบาติกได้รวมอารยธรรม ของความเปน็ ภาคใต้เอาไว้ได้อย่างสมบูรณแ์ บบ 142~142 เฉลิมราชพสั ตรา Batik or Patek “Patek” is unique costume of women in the South. The patterns and colors of Patek obviously represent its culture and native wisdom. The Patek patterns are similar to Batik, but more complicated patterns and over two patterns in a single piece of fabric. The name of “Batik” or “Patek” derives from the technique of waxing the fabric for non-colored dyeing and painting or dyeing the unwaxed areas. Some pieces of Batik are made by waxing and unwaxing processes for more than 10 rounds. The simple Batik is made by dyeing after the waxing process. The word “Batik” or “Patek” is originally Javanese and used to name fabric with dot patterns. “Tik” means “small or tiny” dots. It has the same meaning as “Tritik” or “Taritik”. So, the Batik means polka dot fabric. In the old day, the tradition method of making Batik was mainly made by waxing the non-colored areas. The process of Batik making is advanced by current technology and knowledge. However, the particular technique of waxing has still kept on as its standard process, which shows the exact native wisdom. Most of the Batik patterns derive from natural shade and cultural uniqueness of each community in the South. The distinctive Batik shows its sharp tone and patterns describing the background of its culture, livelihood, nature, and the resource identity, including the native people sentiments. The Batik, entirely, gathers the civilization of the South. Grace of the Queen’s Attire 143~143 “ฉลองพระองคผ์ ้าลูกไม้อยา่ งชดุ ยา่ หยา พระภษู า ผา้ ปาเตะ๊ เขียนลาย ลายเซเมน อกุง (Semen Agung)” ผา้ บาตกิ ในราชส�ำ นัก เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ เสด็จฯ เยือนชวา (ปัจจุบันคืออินโดนีเซีย) ๓ คร้ัง เม่ือ พ.ศ. ๒๔๑๓, ๒๔๓๙ และ ๒๔๔๔ สงิ่ ท่พี ระองคท์ า่ นน�ำ กลบั มานอกเหนอื จากสัมพันธไมตรที ดี่ ีระหวา่ งสยามกบั ฮอลแลนด์ ที่ขณะน้ันปกครองชวา และวิวัฒนาการทางเทคโนโลยีของตะวันตกต่าง ๆ เช่น การสร้างทางรถไฟและสะพานข้ามคลอง พระองคท์ า่ นยงั นำ�มรดกทางวฒั นธรรมของชวา คือ ผ้าบาตกิ ท่ีเป็นเอกลกั ษณ์จากเมอื งต่าง ๆ กลับมาด้วยกว่า ๓๐๐ ผนื ผา้ บาติกท่ีทรงซ้ือและบางชิ้นได้รับการทูลเกล้าฯ ถวาย เป็นคอลเลกชันส่วนพระองค์และอยู่ในการดูแลของสำ�นักพระราชวัง แต่ละผืนยังคงความสมบูรณ์สวยงามและไม่เคยนำ�มาจัดแสดงสู่สาธารณชนมาก่อน จนกระทั่งได้รับพระราชทานพระบรม ราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เม่อื พ.ศ. ๒๕๕๗ ใหท้ าง พพิ ธิ ภณั ฑผ์ า้ ในสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ ศกึ ษาคน้ ควา้ และน�ำ ผา้ บางสว่ นจดั แสดงเปน็ ครงั้ แรกในนทิ รรศการ “ผ้าบาตกิ ในพระปยิ มหาราช: สายสมั พนั ธส์ ยามและชวา” จนถงึ ปัจจุบัน 144~144 เฉลมิ ราชพัสตรา “Her Royal Clothing in Batik Brocade in Semen Agung Pattern The Baktik Brocade in the Royal Court Due to the royal visit for good relationship between Siam and Holland, King Chulalongkorn – King Rama V had journeyed to Java – which was colonized by Holland (Indonesia at present) for 3 times, in 1870, 1896, and 1901. His Majesty the King was pleased to explore the development of western technology; those were the railways and bridges over the canal. Besides, His Majesty the King brought over 300 Batik Brocade – the Java’s cultural heritage to Siam. Some were bought by his royal expenses. Some were offered during the visits. All of the Batik brocades were kept as his royal collection in the palace and they have still been in good quality until now. In 2014, King Rama IX had graciously allowed the Queen Sirikit Museum of Textiles bringing out some Batik brocade for researching and holding the first exhibition of, “Batik Brocade of King Chulalongkorn the Great: A Good Relationship between Siam and Java”. Grace of the Queen’s Attire 145~145 วันที่ ๒๘ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชดำ�เนินไปทรงเปดิ ศาลหลักเมอื งพัทลงุ อำ�เภอเมอื งพัทลุง จงั หวดั พัทลงุ On 28th November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to the Opening Ceremony of the City Pillar Shrine, Phatthalung. 146~146 เฉลิมราชพัสตรา วันท่ี ๑๕ ธนั วาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนินไปทอดพระเนตรผลิตภณั ฑ์ การสาธิตสนิ ค้า ผลติ ภัณฑโ์ ครงการศิลปาชีพท่ีอยใู่ นพื้นทภ่ี าคใต้ และผลิตภัณฑ์ หน่ึงตำ�บลหนงึ่ ผลิตภณั ฑ์ (OTOP) ของชมุ ชนตา่ ง ๆ ในพื้นทภี่ าคใต้ ณ ลานอเนกประสงค์หน้ากองพัฒนานกั ศึกษา มหาวิทยาลยั ราชภัฏสุราษฎรธ์ านี จังหวัดสรุ าษฎรธ์ านี On 15th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the products, the product demonstration on the project of the SUPPORT Foundation in the Southern regions and the OTOP products from various communities in the South at the Multi-purpose Ground in front of the Student Affairs Division, Surat Thani Rajabhat University, Surat Thani. Grace of the Queen’s Attire 147~147 วันท่ี ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี ทรงฉายพระฉายาลักษณร์ ว่ มกบั สมาชิกศูนย์ศิลปาชพี ในพ้ืนทภ่ี าคใต้ ที่มาร่วมจดั แสดงนิทรรศการและผลติ ภัณฑ์ ณ ลานอเนกประสงค์หน้ากองพฒั นานักศกึ ษา มหาวิทยาลยั ราชภฏั สรุ าษฎร์ธานี จังหวดั สุราษฎรธ์ านี On 17th December 2020, Her Majesty Queen Suthida pleased to take photos with members of the SUPPORT Foundation in the Southern region, at the Product and Exhibition Fair at the Multi-purpose Ground in front of the Student Affairs Division, Surat Thani Rajabhat University, Surat Thani. 148~148 เฉลมิ ราชพสั ตรา วนั ท่ี ๑๘ ธันวาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชด�ำ เนนิ ไปพระราชทานรางวลั การทดสอบการอัญเชญิ พระมหาคัมภรี ์อัลกรุ อาน ระดบั ภาคใต้ และระดับประเทศ ประจ�ำ ปี ๒๕๖๓ ณ มัสยดิ กลางจงั หวัดปัตตานี อำ�เภอเมอื งปตั ตานี จงั หวดั ปตั ตานี และพระราชทานโลเ่ กยี รตคิ ณุ และเงนิ รางวัลแก่คณะกรรมการอสิ ลามประจ�ำ จงั หวัด และอหิ ม่าม ท่มี ผี ลการปฏิบตั ิงานดีเดน่ ประจ�ำ ปี ๒๕๖๑ กับพระราชทานรางวลั แก่ผแู้ ทน โรงเรยี น ผู้บริหารโรงเรียน ครู และนักเรียนโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอสิ ลามภาคใต้ ประจ�ำ ปี ๒๕๖๑ ณ ท่ีทำ�การองคก์ ารบริหารสว่ นจงั หวดั ปัตตานี อ�ำ เภอเมอื งปัตตานี จงั หวดั ปตั ตานี On 18th December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to bestow on the 2020 Awards of the Holy Quran Chanting in the South and national grants at the Pattani Central Mosque, Mueang Pattani, Pattani; and bestow on the plaques of honor and prizes of the 2018 excellent performance for the Islamic Committee of Pattani and Imam; and the 2018 grants for representatives from schools, schools’ administrators, teachers, and students in the private Islamic schools in the South, at Pattani Provincial Administrative Organization, Mueang Pattani, Pattani. Grace of the Queen’s Attire 149~149 Thai ผHา้ iชllาวTไrทibยeภเูBขrาocade 150~150 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 151~151 ผ้าชาวไทยภูเขา ในขอบเขตประเทศไทยมีกลุ่มชนหลายชาติพันธ์ุอยู่รวมกัน ทั้งที่เป็นกลุ่มใหญ่และกลุ่มขนาดเล็กที่กระจายอาศัย ในพน้ื ทเ่ี ฉพาะ ชนเผา่ ท่ีอาศัยตามพนื้ ทภี่ เู ขาและทรี่ าบสงู มีไมน่ อ้ ยกว่า ๒๐ จังหวดั จ�ำ นวนมากกว่า ๑๓ ชนเผา่ เชน่ กะเหรยี่ ง เมี่ยน (เย้า) ม้ง อาข่า ลีซู ลาหู่ (มูเซอ) ชนเผ่าต่าง ๆ เหล่าน้ีมีทั้งอาศัยอยู่ในพ้ืนท่ีราบ เช่น ชนเผ่าย้อ กะเลอ ที่อยู่แถบ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ส่วนใหญ่เรามักนึกถึงชนเผ่าท่ีอยู่บนภูเขาสูง เน่ืองจากมีธรรมเนียม ประเพณีรวมท้ังลักษณะ การแต่งกายและมีภูมิประเทศที่ยังมิได้ผสมกลมกลืนกันอย่างใกล้ชิด ยังคงเป็นกลุ่มท่ีรักษาวัฒนธรรมและดำ�รงรักษาวิถีชีวิต ทเ่ี ปน็ เอกลกั ษณ์โดดเดน่ ของชนเผ่าและแตกต่างจากกลุ่มอนื่ ๆ ได้อยา่ งชัดเจน นอกจากนี้ แต่ละชนเผ่ายังมีเคร่ืองแต่งกายตลอดจนมีกระบวนการผลิตผ้าและเครื่องมืออุปกรณ์ท่ีแตกต่างกัน และแตกตา่ งจากชาตพิ นั ธอ์ุ น่ื ๆ เชน่ การใชก้ ห่ี นา้ แคบ (กเี่ อว) การใชเ้ สน้ ใยกญั ชงมาทอสานขดั เปน็ ผนื ผา้ บางกลมุ่ มกี ารมดั ยอ้ ม เส้นด้ายยืนก่อนทอผ้า มีวิธีเย็บ ปัก ปะผ้าด้วยลวดลายที่เป็นลักษณะเฉพาะของกลุ่ม ซ่ึงส่วนใหญ่เป็นลวดลายท่ีมีแนวคิด จากคติความเชื่อ วิถีชีวิตที่แตกต่างกัน สะท้อนประวัติความเป็นมาและภูมิปัญญาของแต่ละชนเผ่าซ่ึงแม้จะดูคล้ายคลึงกัน แต่มีรูปแบบและรายละเอียดของลวดลายหรือวิธีการสร้างลวดลายที่ต่างกันและเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถ่ิน เช่น ผ้าเขียนเทียน ยอ้ มครามของชนเผา่ ในภาคเหนอื คลา้ ยกบั ผ้าบาติกในภาคใตข้ องไทย แต่วิธีการ เคร่ืองมอื และลวดลาย ลว้ นตา่ งกันชัดเจน ในที่นี้ จะกล่าวถึงเอกลักษณ์ลวดลายของผ้าทอพื้นบ้าน การตกแต่งลวดลายเครื่องแต่งกายประจำ�ชนเผ่ารวม ๖ กลุ่มบนดอยสูง อย่างเช่น ชนเผ่าเม่ียน (เย้า) ม้ง (แม้ว) ลาฮู (ลาหู่) (มูเซอ) อาข่า (อีก้อ) ลีซู (ลีซอ) จะกระจายอยู่ในภาคเหนอื ตอนบน ชนเผ่ากะเหรี่ยง “สะกอ” (S’Kaw Karen) (จญ่า-กอ, ปง่า-เก่อ-หญอ, ปกา-กะ-ญอ) “โปว์” (Pwo Karen) (พลง่ , โผล่ว, โผล่ง (Phlong)) ชนเผา่ กะเหรีย่ งจะกระจายอยตู่ ามตะเขบ็ ในภาคเหนือตอนบนจรดภาคกลางตอนล่าง โดยเฉพาะ กะเหรย่ี งในจังหวัดเพชรบรุ ีได้รบั ฉายาวา่ “เป็นผพู้ ิทกั ษ์แนวตะเข็บตะนาวศรี” ความต่างทางชาติพันธ์ุท่ีอยู่ในราชอาณาจักรสยามประเทศมาเป็นเวลาท่ียาวนาน ได้หล่อหลอมให้เป็นอารยธรรมน้ัน เกิดจากการเลื่อนไหลตามกระแสของการปกครอง จนกลายเป็น “พหุทางวัฒนธรรม” ลวดลายที่ปรากฏบนผืนผ้า ย่อมถือว่าเป็นศิลปะท่ีสะท้อนถึงอัตลักษณ์พื้นถิ่น ทำ�ให้เกิดเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาติพันธ์ุ ที่อนุรักษ์กรรมวิธี ในการทอผ้าแบบดั้งเดิมเอาไว้ด้วยการผสมผสานลวดลายที่ทอจากมือของแม่บ้าน ความสวยงามของผ้าทอพ้ืนเมืองแต่ละผืน ย่อมมีความแตกต่างกัน อย่างผ้าบางผืนซ่อนกรรมวิธีของการทอเอาไว้ในลวดลายหรือในขณะท่ีทอผ้าอยู่ก็มี นี่จึงเป็นที่มา ของเรอื่ งราวผ้าทางชาตพิ ันธุ์ 152~152 เฉลิมราชพัสตรา Thai Hill Tribe Brocade In the region of Thailand, there are various ethnic groups – big or small ones – living in particular areas. There are over 13 groups in the mountain and plateau in over 20 provinces, which are Karen, Mien (Yao), Hmong, Akha, Lisu, Lahu (Muser). The groups in the flat lands are Yoa and Kaleu in the North. However, people mostly learn about the ethnic groups in the hill tribe because of their diverse customs, traditions, costumes, and geography. In addition, they have still retained their own distinctive culture and livelihood, which is plainly different from other groups. Each of the ethnic groups presents its costume in the process of making cloth and its tools, which is also divergent among another groups, for example, a narrow shape loom (waist loom), hemp fibers weaving with cloth. There is a method of tie-dyeing before weaving. The techniques of sewing, embroidering, patching into patterns are unique in each group. Most of the patterns are created towards the divergent belief and livelihood reflecing their origins and wisdom in each tribe. Those patterns may look similar but present different styles in details of each single pattern or technique. For instance, the indigo-dyed batik of the ethnic group in the North is similar to the batik brocade in the South, but distinctly different patterns and tools. This book collects only 6 unique hill tribe patterns of the native weaving and patterns in costume decoration; those are: The high hill tribe ethnic groups – Mien (Yao), Hmong (Meo), Lahu (Lahu) (Muser), Akha (Eh), Lisu (Lisaw), living in the upper part of the North The group of S’Kaw Karen, Pwo Karen, and Phlong The group of Karen along the fringe line from the upper North to the the lower Central region, especially, the Karen in Phetchaburi, known as “The Guardian of Tanintharyi’s Fringe”. Grace of the Queen’s Attire 153~153 The diversity of the ethnic group in the Kingdom of Siam, for long period of time, has drawn up a civilization along with the dynamic of governance as a ‘multiculture’. Thus, the fabric patterns on a textile represent arts of the native uniqueness as the cultural identity of the ethnic group. The traditional techniques of weaving patterns, subsequently, will be preserved and sometimes blended through women in households. Each woven fabric shows its exquisite patterns towards different methods and represents the story of ethnical textile. 154~154 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จออก ณ พระทน่ี งั่ อมั พรสถาน พระราชวงั ดุสิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พลเอก ประยุทธ์ จันทรโ์ อชา นายกรัฐมนตรี น�ำ คณะรัฐมนตรี ซงึ่ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ ม แต่งตงั้ ใหม่ เฝา้ ฯ ถวายสัตยป์ ฏิญาณกอ่ นเข้ารบั หนา้ ที่ On 16th July 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to His Excellency General Prayut Chan-o-cha, the Prime Minister bringing in the new cabinets who were pleased appointed to take the oath of allegiance for being in duties, at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 155~155 วนั ท่ี ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินพร้อมด้วย สมเดจ็ พระเจ้าลกู เธอ เจ้าฟา้ พัชรกติ ิยาภา นเรนทริ าเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ สี ิริพัชร มหาวัชรราชธดิ า ไปทรงเปิดอาคาร “ภมู สิ ริ ิมงั คลานสุ รณ”์ และทอดพระเนตรนทิ รรศการ “ธ คู่ฟา้ ภมู ิสริ ิมังคลานุสรณ”์ ณ โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ์ สภากาชาดไทย เขตปทุมวนั กรุงเทพมหานคร On 27th July 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over the Opening Ceremony of the “Bhumisirimangalanusorn” Building; and to visit the Exhibition of “Their Majesties Bhumisirimangalanusorn” at King Chulalongkorn Memorial Hospital, Pathum Wan, Bangkok. 156~156 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ท่ี ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ ออก ณ พระที่น่ังอัมพรสถาน พระราชทานพระบรมราชวโรกาสใหค้ ณะบคุ คลตา่ ง ๆ เฝา้ ฯ On 29th July 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to people at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 157~157 วันที่ ๑๖ ตุลาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชด�ำ เนินไปทรงเจิมเรอื หลวงภมู ิพลอดลุ ยเดช เรือฟริเกตลำ�ใหม่ ณ ทา่ เรือจกุ เสม็ด การท่าเรือสัตหีบ ฐานทพั เรอื สตั หบี อำ�เภอสตั หีบ จงั หวัดชลบรุ ี On 16th October 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to anoint the HTMS Bhumibol Adulyadej – the new frigate at Chuk Samet Pier, Sattahip Naval Base, Chon Buri. 158~158 เฉลมิ ราชพสั ตรา วันที่ ๙ มนี าคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนินไปทรงเปิดการประชมุ คณะกรรมการโครงการพัฒนาชุมชนในเขตรักษาพันธ์สุ ตั วป์ ่า และอทุ ยานแหง่ ชาติ จงั หวดั กาญจนบรุ ี ในพระบรมราชูปถมั ภ์ ณ อาคาร บก.หน่วยราชการในพระองค์ ๙๐๔ (อาคาร ๒) พระที่นงั่ อมั พรสถาน พระราชวงั ดสุ ติ ในการนี้ สมเด็จพระเจา้ ลกู เธอ เจา้ ฟ้าพัชรกติ ยิ าภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสารณิ ีสิรพิ ชั ร มหาวัชรราชธดิ า เฝ้าฯ รบั เสด็จ On 9th March 2020, Their Majesties King Vajiralongkorn and Queen Suthida, along with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over to open a committee meeting on a project of community development in the wildlife sanctuary and national park in Kanchanaburi under his patronage at the Building of the Royal Office 904 (Building 2), at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 159~159 วันท่ี ๑๗ ตลุ าคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปพระราชทานปรญิ ญาบตั รแกผ่ สู้ ำ�เรจ็ การศึกษาจากมหาวทิ ยาลัยราชภัฏสุรินทร์ ประจ�ำ ปีการศกึ ษา ๒๕๕๙ - ๒๕๖๐ ณ หอประชมุ มหาวชริ าลงกรณ มหาวิทยาลัยราชภฏั สกลนคร อำ�เภอเมอื งสกลนคร จงั หวัดสกลนคร On 17th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the 2016 - 2017 Graduation Ceremony at the Maha Vajiralongkorn Hall, Sakon Nakhon Rajabhat University, Mueang Sakon Nakon, Sakon Nakon. 160~160 เฉลิมราชพัสตรา วนั ที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงเยยี่ มราษฎรทม่ี าเฝา้ ฯ รบั เสดจ็ และทอดพระเนตรการปฏบิ ตั ิงานของหน่วยแพทย์พระราชทาน ซงึ่ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัว และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มให้ กองแพทยห์ ลวง และโรงพยาบาลในพน้ื ทีจ่ งั หวดั สกลนคร ออกหนว่ ยให้บริการตรวจสุขภาพและทันตกรรมแก่ราษฎร ณ ลานหนา้ อาคารสำ�นกั งานอธกิ ารบดี มหาวิทยาลยั ราชภฏั สกลนคร อำ�เภอเมืองสกลนคร จงั หวัดสกลนคร On 19th October 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit people and the operation of the Royal Medical Unit supported by Their Majesties the King and the Queen who assigned the Royal Medical Division and hospitals in Sakon Nakhon to give services in medical and dental check-up for people at the front Ground of the President Office, Sakon Nakhon Rajabhat University, Mueang Sakon Nakhon, Sakon Nakhon. Grace of the Queen’s Attire 161~161 วนั ที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชดำ�เนินไปทรงเยี่ยมหนว่ ยแพทย์พระราชทาน ซง่ึ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี ทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้ กองแพทย์หลวง ร่วมกบั กรมแพทย์ทหารบก หนว่ ยแพทยส์ าธารณสขุ จงั หวดั และโรงพยาบาลในพื้นท่ีจงั หวัดเชยี งใหม่ ออกหน่วยให้บริการตรวจรกั ษาโรคท่วั ไป ตรวจด้วยเครื่องตรวจหัวใจคลน่ื ความถ่สี ูง ตรวจอัลตราซาวนด์ และตรวจภาพจอประสาทตา รวมทง้ั การให้บริการด้านทนั ตกรรมของหนว่ ยทนั ตกรรมพระราชทาน การตรวจหาโรคโควิด ๑๙ โดยรถตรวจโรคติดเชอื้ ชวี นริ ภยั พระราชทาน ณ อาคารอเนกประสงค์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ อำ�เภอแมร่ ิม จังหวัดเชยี งใหม่ On 8th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the Royal Medical Unit supported by Their Majesties the King and Queen who assigned the Royal Medical Division, the Royal Thai Army Medical Department, the Medical Units of the provincial public health and hospitals in Chiang Mai to give services for general medical check-up, the Echocardiogram check-up, the Ultrasound check-up, the Optical Coherence Tomography check-up, the dental check-up from the Dental Mobile Unit, COVID-19 testing on the Biosafety Mobile Unit at Multi-purpose Building, Chiang Mai Rajabhat University, Mae Rim, Chiang Mai. 162~162 เฉลมิ ราชพสั ตรา วนั ที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ ไปทอดพระเนตร นทิ รรศการโครงการจติ อาสาพระราชทานในพื้นที่ภาคเหนอื ณ อาคารอเนกประสงค์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เชียงใหม่ อ�ำ เภอแมร่ ิม จังหวัดเชียงใหม่ On 9th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the Exhibition on a Project of Royal Thai Volunteers in the Northern region, at the Multi-purpose Building, Chiang Mai Rajabhat University, Mae Rim, Chiang Mai. Grace of the Queen’s Attire 163~163 วันที่ ๑๐ ธนั วาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนินไปทรงเยี่ยมหนว่ ยแพทยพ์ ระราชทานและราษฎร และทอดพระเนตรผลติ ภณั ฑ์ สินคา้ หนง่ึ ตำ�บลหนึ่งผลิตภณั ฑ์ (OTOP) ของจงั หวัดภาคเหนอื ณ อาคารอเนกประสงค์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั เชียงใหม่ อำ�เภอแมร่ มิ จังหวดั เชยี งใหม่ On 10th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the Royal Medical Unit, people, products, OTOP products for the North, at Chiang Mai Rajabhat University, Mae Rim, Chiang Mai. 164~164 เฉลมิ ราชพัสตรา วนั ที่ ๒๑ ธนั วาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนินไปทรงเปดิ งาน “โครงการหลวง ๒๕๖๓” ณ อทุ ยานหลวงราชพฤกษ์ อำ�เภอเมอื งเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ On 21st December 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening Ceremony of the “Royal Project 2020” at the Royal Rajapruek Park, Mueang Chiang Mai, Chiang Mai. Grace of the Queen’s Attire 165~165 วันท่ี ๑๒ มีนาคม ๒๕๖๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปทรงประกอบพิธวี างศิลาฤกษ์ และทรงเปิดอาคารทที่ �ำ การศาลจังหวดั พษิ ณโุ ลก ณ ท่ีทำ�การศาลจังหวดั พิษณุโลก ตำ�บลในเมอื ง อำ�เภอเมืองพษิ ณโุ ลก จงั หวัดพษิ ณโุ ลก On 12th March 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over to the ceremony of laying foundation stone and opening the new Office Building of Phisanulok Court, at Phitsanulok Court Office, Mueang Phitsanulok, Phitsanulok. 166~166 เฉลมิ ราชพสั ตรา ฉลองพระองค์ผ้าชาวไทยภเู ขา ลีซอ เป็นคำ�ท่ีถูกให้ความหมายด้วยกันหลายประการ เป็นต้นว่า “ลี” มาจากอิ๊หลี่ หมายถึง จารีต ประเพณี และ “ซอ” มาจากคำ�ว่า “คน” ดังน้ัน ลีซอ น่าจะหมายถึงกลุ่มคนที่มีขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม และมี ความภาคภูมิใจในตนเอง การสรา้ งสรรคล์ วดลายบนผืนผา้ ปักลซี อน้ัน สร้างสรรคข์ ้นึ จากจนิ ตนาการ ที่ได้จากการเลียนแบบรูปร่าง รูปทรงของอาวุธโบราณของชาวลีซอ โดยเรียกชื่อ ลวดลายจากจนิ ตนาการ หรอื จากการถา่ ยทอด บอกเลา่ จากบรรพบรุ ษุ การเรยี กชอ่ื ลวดลายเอกลกั ษณแ์ ทบทงั้ หมดจะเปน็ ภาษาลซี อ หรอื หากมคี วามหมายในภาษาไทย ก็เป็นไปตามลักษณะของสัตว์หรือส่ิงของในชีวิตประจำ�วันท่ีพบเห็นได้ในวิถีชีวิต ลวดลายท่ีเป็นเอกลักษณ์บนผืนผ้าปักลีซอจะสะท้อนบุคลิก ตัวตนของชาวลีซอ อย่างชัดเจน ท่ีแสดงถึงความกล้าหาญ จิตใจเข้มแข็ง การตัดสินใจท่ีเด็ดขาด สิ่งเหล่าน้ีล้วนสะท้อนอยู่บนผืนผ้าปักลีซอ ต้ังแต่เทคนิคการตัดเย็บ ปะติด ให้เกิด รปู รา่ งเรขาคณติ ทเ่ี นน้ การตดั กนั ของรปู ทรงทเ่ี ปน็ เสน้ ตรง มกี ารเขา้ มมุ ของลวดลาย อย่างชัดเจน ท้ังมุมฉาก มุมแหลม ทั้งยังมีการใช้สีตัดกันอย่างโดดเด่น รุนแรง จนเกิดเปน็ เอกลกั ษณ์และเสน่ห์ของผา้ ปกั ลซี อ Grace of the Queen’s Attire 167~167 Her Royal Clothing in Hill Tribe Style The word “Lishu” has different meaning. “Li” comes from “Ie-li” meaning a tradition. “Shu” means “man”. Lishu means a group of people who are proud of their own tradition and culture. The Lishu brocade patterns are created from the imitation of the figures, shapes of the Lishu’s weapon. Each pattern is named through the imaginative designs or the story told by their ancestors. All of the unique pattern’s names are in Lishu language, which, in Thai, describe features of animals or daily-life equipment. The unique patterns of Lishu brocade tell its personality and identity, which represent the tribers’ bravery, strength, and decisiveness – shown on the Lishu brocade. The techniques of the brocade are sewing or patching the patterns into geometrical shapes with the sharp cutting straight-line shape and finishing the corner of the shape patterns – both right and acute angles. The brocade also shows its distinctive contrast strong shades of the charming Lishu embroidery. Grace of the Queen’s Attire 169~169 Plผa้าinไหSมiพlkื้นFเรaียbบric 170~170 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 171~171 ผ้าไหมพน้ื เรียบ ผ้าไหมพื้นเรียบ เป็นการทอแบบขัด เป็นวิธีการเบื้องต้นของการทอผ้า ทุกชนิด คือมีเส้นพุ่งและเส้นยืนซ่ึงอาจเป็นสีเดียวกันหรือต่างสีกัน ซ่ึงจะทำ�ให้ เกิดลวดลายในเน้ือผ้าต่างกัน เช่น การทอเส้นยืนสลับสีก็จะเกิดผ้าลายริ้วทางยาว หรือถ้าทอเส้นพุ่งสลับสีก็จะได้ผ้าลายขวาง การทอเส้นยืนและเส้นพุ่งสลับสี ก็จะไดล้ ายตาราง ผ้าไหมที่ใชเ้ ทคนคิ การทอขัด เรยี งตามความหนาของเนือ้ ผ้า เช่น ผ้าไหมหน่ึงเส้น ไม่ได้มีการควบเสน้ ใยเพมิ่ เข้าไป ผ้าไหมสองเส้น หมายถึง ผา้ ไหม ท่ีทอขัดด้วยเส้นยืนเส้นเดียว ส่วนเส้นพุ่งจะควบเส้นไหมเพ่ิมเป็นสองเส้น เน้ือผ้า จะมคี วามหนามากกวา่ ผา้ ไหมหน่ึงเสน้ ผ้าไหมสเี่ สน้ หมายถงึ ผ้าไหมทีท่ อขดั ดว้ ย เสน้ ยนื เสน้ เดยี ว สว่ นเสน้ พงุ่ จะมกี ารควบเพม่ิ เปน็ สเี่ สน้ จะไดผ้ า้ เนอ้ื หนา นอกจากน้ี การทอผ้าไหมที่หนามากกว่าส่ีเส้นขึ้นไป อาจทำ�ได้โดยไม่จำ�เป็นต้องใช้เส้นยืน เพยี งเสน้ เดยี ว หรอื อาจใชเ้ สน้ พงุ่ มากกวา่ สเี่ สน้ กไ็ ด้ ขน้ึ กบั วตั ถปุ ระสงคแ์ ละประโยชน์ ใช้สอย 172~172 เฉลิมราชพัสตรา Plain Silk Fabric Plain silk is created by crossing technique weaving. It is a basic method of weaving all kinds of fabric: the warp threads and the weft threads in single thread or different colors to create different patterns of the fabric. For instance, switching colors of the warp threads creates a diagonal-stripped pattern. Switching colors of the weft threads creates the square patterns. The silk with crossing technique is arranged by thickness texture without a thread added. Two-thread silk refers to the crossing technique silk woven with a single warp thread. Whilst, the weft thread is doubled for thickening the texture of the single warp thread. Four-thread silk refers to the crossing technique woven with a single warp thread and the four weft threads are added for thickening the texture of the fabric. However, the weaving technique with over four threads can add more than a single warp thread or more than four weft threads depending on the weaving purpose and utility. Grace of the Queen’s Attire 173~173 วนั ท่ี ๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนนิ พร้อมด้วย สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟา้ พชั รกติ ิยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณสี ิริพชั ร มหาวัชรราชธดิ า ไปทอดพระเนตรการแสดงคอนเสริ ต์ รายการ “Four Royal Orchestral Suites for His Majesty King Rama X” ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรงุ เทพมหานคร On 21st November 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida with Her Royal Highness Princess Bajrakitiyabha presided over to attend the concert of “Four Royal Orchestral Suites for His Majesty King Rama X”, at the National Theatre, Phra Nakhon, Bangkok. 174~174 เฉลิมราชพัสตรา วนั ท่ี ๖ ธนั วาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อย่หู วั และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนนิ ไปทรงเปิดนทิ รรศการเฉลมิ พระเกยี รติ “ใตร้ ่มพระบารมี สดุดมี หาจักรีวงศ์” และทรงเยี่ยมราษฎรชาวไทยเชอ้ื สายจนี ณ ซมุ้ ประตูเฉลิมพระเกียรติ ๖ รอบพระชนมพรรษา ถนนเยาวราช เขตสมั พันธวงศ์ กรงุ เทพมหานคร On 6th December 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening Ceremony on the Exhibition in Honor to “Royal House of Chakri Under Royal Benevolence” and to visit the Thai - Chinese Community, at Commemoration Gate Honoring HM the King’s Sixth Cycle Birthday, at Yaowarat Road, Samphanthawong, Bangkok. Grace of the Queen’s Attire 175~175 วันท่ี ๑๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเดจ็ พระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชดำ�เนนิ ไปทรงเปิดโครงการรถไฟฟา้ มหานครสาย “เฉลิมรัชมงคล” (สายสีนํ้าเงิน) สว่ นต่อขยาย ณ สถานรี ถไฟฟา้ สนามไชย เขตพระนคร - สถานีรถไฟฟา้ หลกั สอง เขตบางแค กรงุ เทพมหานคร On 14th November 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Opening Ceremony of the Metropolitan Rapid Transit (MRT) “Chalerm Ratchamongkhon” (Blue Line) at MRT Station Sanam Chai - Lak Song, Bangkok. 176~176 เฉลิมราชพสั ตรา วันท่ี ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยูห่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จออก ณ พระที่นงั่ อมั พรสถาน พระราชวงั ดุสิต ทรงประกอบพธิ สี ังเวยพระป้าย เนอ่ื งในเทศกาลตรษุ จนี พุทธศกั ราช ๒๕๖๔ On 12th February 2021, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida presided over the Ceremony of Burning Offerings for the Spirit of the Deceased Ancestors, on occasion of the Chinese New Year 2021, at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. Grace of the Queen’s Attire 177~177 Kaabผ้าBกuาบaบFัวabric 178~178 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 179~179 ฉลองพระองค์ผา้ กาบบัว ผ้าเอกลักษณ์จังหวัดอุบลราชธานี คิดค้นและออกแบบใน พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยนายมีชัย แต้สุจริยา ศิลปินดีเด่น จังหวัดอุบลราชธานี (สาขาทอผ้า) ครูศิลป์ของแผ่นดิน และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ โดยกระทรวงวฒั นธรรม ใน พ.ศ. ๒๕๕๗ มี ๓ ชนดิ ดังนี้ ๑. ผา้ กาบบวั ชนิดมาตรฐาน ทอด้วย ๔ เทคนิค - เส้นยืนสลับเป็นรว้ิ อย่างน้อย ๒ สี อยา่ งซน่ิ ทวิ เมืองอุบล - เส้นพงุ่ ๓ ชนิดทอสลับกัน คอื ๑ มัดหมี่ ๒ มับไม (เส้นไหม ๒ สตี ีเกลยี วแบบหางกระรอก) ๓. ขิด (หรอื ยก) ๒. ผ้ากาบบวั จกดาว เสน้ ยืนทวิ (แบบผา้ ซิ่นทิวเมืองอุบล) เส้นพุง่ ทอสลบั การจกแบบจกดาว บนผืนผ้าแบบซน่ิ ทวิ ๓. ผ้ากาบบัวคำ� (ผ้ากาบบัวยกทอง) เป็นผ้ายกทอง ผสมผสานการจกไหมสีต่าง ๆ และอาจมีการทอผสมผสานด้วย มัดหม่ใี นผืนเดยี วกัน 180~180 เฉลมิ ราชพสั ตรา Her Royal Clothing Style in Kaab Bua Fabric Kaab Bua fabric is a unique pattern designed in 2000 by Mr. Meechai Teasujariya – an excellent artist (in weaving fabric) and the Master Artisan of Thailand in Ubon Ratchathani. The Kaab Bua pattern has already been registered by the Ministry of Culture as the cultural wisdom heritage of the nation, in 2014. There are 3 types of Kaab Bua fabric. 1. Kaab Bua in standard pattern woven with 4 techniques - the warp threads stripped at least in 2 colors, like Sin-thew, Ubon - the three kinds of weft threads in different layer of weaving 1. Mudmee 2. Mub Mai (silk threads in 2 colors with Hangkrarok twisting) 3. Khit (or Yok) 2. Kaab Bua in Chok Deow pattern with the Thew warp threads (Sin-thew, Ubon), the weft threads in switching layers, the Chok Deow pattern in Sin-thew fabric 3. Kaab Bua in Bua Kham pattern (Kaab Bua fabric with gold threads), the Yok Thong fabric in mixing techniques of different colour patterns and mudmee in the same fabric Grace of the Queen’s Attire 181~181 วันท่ี ๒ ธนั วาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนินเป็นการสว่ นพระองคไ์ ปทอดพระเนตรการด�ำ เนินงาน “โครงการพัฒนาพนื้ ทีบ่ รเิ วณวัดมงคลชัยพัฒนา อันเนือ่ งมาจากพระราชดำ�ร”ิ จงั หวดั สระบรุ ี On 2nd December 2020, Her Majesty Queen Suthida privily presided over to visit an operation on “the Project of Developing Area at Wat Mongkol Chai Pattana under the Royal Initiative” in Saraburi. 182~182 เฉลมิ ราชพัสตรา วันที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ พระราชดำ�เนินไปทรงเย่ยี มราษฎร ทม่ี าเฝ้าฯ รับเสด็จ และทอดพระเนตรการปฏิบัติงานของหนว่ ยแพทย์พระราชทาน ซ่ึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหมอ่ มให้กองแพทยห์ ลวง รว่ มกับโรงพยาบาลในพืน้ ท่ีจังหวดั สกลนคร ออกหน่วยใหบ้ ริการตรวจรกั ษาโรคต่าง ๆ แกร่ าษฎรในพ้ืนทจี่ ังหวดั สกลนคร และพนื้ ท่ใี กลเ้ คียง ณ ลานหน้าอาคารสำ�นกั งานอธกิ ารบดมี หาวทิ ยาลัยราชภัฏสกลนคร อ�ำ เภอเมืองสกลนคร จงั หวดั สกลนคร On 20th October 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit people and the operation of the Royal Medical Unit supported by His Majesty the King who assigned the Royal Medical Division and hospitals in Sakon Nakhon to give services in medical check-up for people in Sakhon Nakhon and the nearby areas at the front Ground of the President Office, Sakon Nakhon Rajabhat University, Mueang Sakon Nakhon, Sakon Nakhon. Grace of the Queen’s Attire 183~183 Yok Mผ้าoยoกkมFุกabric 184~184 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 185~185 ผ้ายกมุก คำ�ว่า ยกมุก มี ๒ ความหมาย คือสื่อถึงมุกที่เป็นเคร่ืองประดับและ อีกความหมายหนง่ึ ส่อื ถงึ หน้าจัว่ อุโบสถ (นางวงเดือน อุดมเดชาเวทย์ ผู้ใหข้ อ้ มูล) บางพน้ื ทใี่ นภาคเหนอื ตอนกลาง มกี ารทอเปน็ ลวดลายกลม ซง่ึ เกดิ จากเสน้ ยนื สขี าว มีลกั ษณะนูนเดน่ เป็นเงา มองดคู ลา้ ยมกุ การเรยี กชือ่ ลาย เช่น มกุ สี่ มุกห้า มกุ หก จงั หวดั สกลนคร นครพนม จะเรยี กชอ่ื ลายตามจ�ำ นวนรปู หนา้ จว่ั ทป่ี รากฏในลวดลาย และในบางท้องถ่นิ จะเรียกช่ือลายตามจ�ำ นวนเสน้ ยนื ในแต่ละดอก ผ้ายกมุก เป็นผ้าทอท่ีมีลวดลายเกิดจากการเพ่ิมชุดเส้นยืนและตะกอ อกี ๑ ชดุ รวมเปน็ ๒ ชดุ ซงึ่ ต่างจากผ้าทอท่ัวไปที่มเี สน้ ยืนและตะกอเพยี ง ๑ ชุด ทำ�ให้เกิดลวดลายตามแนวเส้นยืนบนผ้าพ้ืนตามความยาวของผืนผ้า ลวดลาย อาจมีสีเดยี วหรือหลายสีก็ได้ (นายสนั่น บุญลา ผู้ใหข้ ้อมูล) ปจั จบุ นั ยงั คงพบมกี ารทอผา้ ยกมกุ ทอี่ �ำ เภอนาหวา้ จงั หวดั นครพนม อ�ำ เภอ ลบั แล จงั หวดั อตุ รดติ ถ์ อ�ำ เภอศรสี ชั นาลยั จงั หวดั สโุ ขทยั และอ�ำ เภอทา่ ลี่ จงั หวดั เลย 186~186 เฉลิมราชพสั ตรา Yok Mook Fabric There are two meanings in the word of “Yok Mook”: pearl jewelry and temple gable (Mrs. Wongdueun Udomdechawet, a key- informant). Some areas in the central North use white warp threads to create embossed shiny round shape texture on the fabric similar to pearls. In Sakon Nakhon and Nakhon Phanom, the patterns’ names – Mook Se (4), Mook Ha (5), Mook Hok (6) are from counting numbers of the gable showed on the fabric. Some regions name the patterns through a number of the warp threads in each texture. The pattern of Yok Mook fabric is created from the increasing sets of the warp threads and a heddle. Meanwhile the general weaving uses a set of warp threads and heddle to create patterns along the length of the warp threads on the fabric in either a single color or different colors (Mr. Sanan Boonla, the key-informant). Currently, Yok Mook weaving is mostly found at Nawa District in Sakon Nakhon, Lablae District in Uttaradit, Si Sachanalai District in Sukhothai, and Tali District in Loei. Grace of the Queen’s Attire 187~187 วันท่ี ๑ ธนั วาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสด็จพระราชดำ�เนนิ เป็นการส่วนพระองค์ไปทอดพระเนตรการดำ�เนินงาน โครงการศึกษาวจิ ัยและพฒั นาสง่ิ แวดล้อมแหลมผกั เบ้ีย อนั เน่อื งมาจากพระราชด�ำ ริ อำ�เภอบา้ นแหลม จังหวัดเพชรบรุ ี On 1st December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to privily visit the Laem Pak Bia Environmental Study and Development Project, the Royal Project, Ban Laem, Phetchaburi. 188~188 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 189~189 Yok ผD้าoยkกดBอroกcade 190~190 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 191~191 ผ้ายกดอก การทอผ้ายกคือ การเพ่ิมลวดลายในเนื้อผ้าให้พิเศษขึ้น โดยใช้เทคนิควิธีเก็บตะกอลอยเช่นเดียวกับขิด โดยยกตะกอ เพ่ือแยกเส้นด้ายยืนครั้งละกี่เส้นก็ได้ตามลวดลายท่ีวางไว้แล้ว ให้เส้นด้ายพุ่งผ่านไปเฉพาะเส้น เมื่อทอพุ่งกระสวยไปมาควบคู่ ไปกับการยกตะกอจะเกิดเป็นลวดลายนูนข้ึนจากผืนผ้า เนื่องจากการยกเป็นการเพิ่มลวดลายเข้าไปพิเศษจึงสามารถเลาะลาย ออกท้งั หมดโดยไมเ่ สยี เนอ้ื ผ้า ถา้ ทอยกด้วยไหมจะเรยี ก ยกไหม ถา้ ทอยกดว้ ยเสน้ ทองจะเรยี ก ยกทอง ถา้ ทอยกดว้ ยเสน้ เงนิ จะเรยี ก ยกเงิน ในประเทศไทยมแี หลง่ ทท่ี อผ้ายกหลายภมู ภิ าค ไดแ้ ก่ ภาคเหนือ ท่จี งั หวดั ล�ำ พนู มชี ือ่ เสียงและรจู้ ักกันในนาม ผ้ายกดอกเมืองลำ�พูน เชียงใหม่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จังหวัดร้อยเอ็ด สุรินทร์ ภาคใต้ท่ีจังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่รู้จักกัน ในนามผ้ายกพุมเรยี ง นครศรีธรรมราช ท่ีรจู้ ักกันในนามผา้ ยกเมอื งนครศรธี รรมราช สงขลา ทรี่ ู้จักกันในนามผา้ ทอนาหมน่ื ศรี เปน็ ตน้ 192~192 เฉลิมราชพัสตรา Yok Dok Brocade The technique of Yok Dok weaving is creating more patterns in its texture in similar methods of Khit weaving – Kep Thako Loi – lifting the heddle to split the warp threads along the pattern, then, stretching the weft threads while lifting the heddle to create the embossed on the fabric. The lifting heddle technique helps to create the patterns without loosing the fabric texture. The lifting heddle woven with silk is called Yok Mai and called Yok Thong when using the gold threads and called Yok Ngeun when using the silver threads. There are various regions in Thailand weaving Yok Dok pattern. Lumphun, in the North, is famous and well-known for Yok Dok Lumphun, Chiang Mai. Yok Dok pattern is also found in Roi Et and Surin from the Northeast. Yok Phom Rieng fabric is in Surat Thani. The Yok Mueang Nakhon Si Thammarat is well-known in Nakhon Si Thammarat, and Na Muen Si fabric is well-known in Songkhla. Grace of the Queen’s Attire 193~193 วันท่ี ๒๙ ตุลาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ ออก ณ พระท่นี ่งั อมั พรสถาน พระราชวังดสุ ติ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ นางเมทินี ชโลธร ประธานศาลฎีกา น�ำ ผพู้ พิ ากษา รุ่นท่ี ๗๐ และรนุ่ ท่ี ๗๑ เฝา้ ฯ ถวายสตั ยป์ ฏิญาณก่อนเขา้ รับหน้าท่ี On 29th October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience to Mrs. Methinee Chalothorn, the President of the Supreme Court, bringing in the judges to take the oath of allegiance for being in duties, at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. 194~194 เฉลิมราชพัสตรา วนั ที่ ๑๖ ธนั วาคม ๒๕๖๓ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ ไปทรงเยยี่ มหน่วยแพทยพ์ ระราชทาน ทอดพระเนตรนทิ รรศการและผลการด�ำ เนินงานของหน่วยงานต่าง ๆ ณ ลานอเนกประสงคห์ นา้ กองพฒั นานักศกึ ษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสรุ าษฎรธ์ านี จังหวัดสุราษฎร์ธานี On 16th December 2020, Her Majesty Queen Suthida presided over to visit the Royal Medical Unit, the exhibition, and the operation of various sectors at the Multi-purpose Ground in front of the Student Affairs Division, Suratthani Rajabhat University, Surat Thani. Grace of the Queen’s Attire 195~195 วันท่ี ๒๔ ธันวาคม ๒๕๖๓ สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำ�เนนิ เป็นการสว่ นพระองคไ์ ปทอดพระเนตรการด�ำ เนนิ งาน “โครงการสวนสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนน”ี อ�ำ เภอชะอำ� จังหวัดเพชรบรุ ี ในโอกาสน้ี ทรงปลกู ป่าโดยวิธปี ลูกปา่ ทางไกล โดยการยิงหนังสตกิ๊ เมล็ดมะขาม เมล็ดก�ำ ตนั และเมล็ดต้นคนู On 24th December 2020, Her Majesty Queen Suthida privily presided over the operation on “the Project of Somdej Phra Srinakarindra Park” at Phetchaburi. 196~196 เฉลมิ ราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 197~197 Silk inผt้าhไหeมSอoสี uาthนeใตrn้ Isan 198~198 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 199~199 ผ้าลายลูกแก้ว เป็นผ้ายกดอกลายโบราณที่ทอด้วยกรรมวิธียกตะกอ ซ่ึงจำ�นวนตะกอ ท่ีใช้ในการทอมตี ้ังแต่ ๓ - ๘ ตะกอ แตโ่ ดยทวั่ ไปจะใช้ ๔ ตะกอ ผ้าที่ทอด้วยวธิ ี ดงึ ยกตะกอขน้ึ หรอื เหยยี บตะกอลงเพอื่ เปดิ เสน้ ยนื แลว้ สอดเสน้ ดา้ ยพงุ่ นจี้ ะท�ำ ใหเ้ กดิ ลวดลายนูนข้ึน บางท้องถ่นิ จงึ เรียกวา่ “ผ้ายกดอก” บางถ่นิ เรยี กว่า “ผ้าเหยียบ” ทงั้ การ “ยก” และ “เหยียบ” ตะกอเพือ่ ยกเสน้ ยืนและสอดเสน้ ด้ายพุง่ นี้ ท�ำ ให้เกิดลวดลายไดห้ ลายรูปแบบ ซง่ึ ขนึ้ กับการเก็บตะกอและล�ำ ดับในการเหยยี บ หรอื ยกตะกอ ดังนี้ ๑. ลายลูกแก้ว มีลักษณะเป็นลายเส้นนูน กรอบสี่เหลี่ยมซ้อนกัน ๒ ช้ัน ล้อมลายดอกหรือลายหน่วย ๒. ลายลูกหวาย มีลักษณะเป็นลายเส้นหนานูน คล้ายลายลูกแก้ว แต่มี กรอบสเี่ หลีย่ มขนาดเล็กกว่าช้ันเดยี วล้อมลายหน่วยรปู กากบาท ๓. ลายก้างปลา ใช้ตะกอยกดอกของลายลกู แกว้ แต่การทอจะเหยยี บลาย เพยี งครึง่ ดอก ทำ�ใหม้ ีลกั ษณะเปน็ หยักฟันปลาซอ้ นกนั เป็นชนั้ โดยไมม่ ีลายหนว่ ย ชาวบา้ นบางแห่งเรยี กวา่ “ทอแบบเหยยี บไม่เอาหนว่ ย” ๔. ลายเม็ดพริกไทย มี ๓ ตะกอ นิยมทอให้เป็นจดุ เล็ก ๆ หนานูนเรียงกนั เปน็ กลุ่มสี่เหลยี่ ม แต่ไมม่ กี รอบ 200~200 เฉลมิ ราชพัสตรา Luk Kaew Fabric Pattern The Luk Kaew is a traditional fabric pattern of Yok Dok, woven with 3 - 8 heddles but usually with 4 heddles. The Yok Dok weaving technique is lifting and stepping the heddles to insert the weft threads stretching into the warp threads to create the embossed patterns. Some areas call this pattern as ‘Yok Dok Fabric’ or ‘Yeab’. Both of the ‘lifting’ and ‘stepping’ heddles are the method of holding the warp threads and inserting the weft threads to create different patterns, depending on the pattern weaving and the sequences of lifting and stepping the heddles as follows. 1. The Luk Kaew pattern shows the embossed patterns of 2-layer overlapped square surrounding the chintz or figure patterns. 2. The Luk Waiy pattern shows the solid embossed patterns similar to Luk Kaew pattern, but with one layer of small squares surrounding the crossing figure patterns. 3. The Kang Pla pattern shows the patterns of Yok Dok heddle in Luk Kaew pattern, but stepping on half of the pattern to create zigzag pattern layers without forming the figure pattern. People in some areas call ‘Step weaving without figure’. 4. The Peppercorn pattern is created by 3 heddles, usually weaving in small solid embossed dots – arranged into a group of frameless squares. Grace of the Queen’s Attire 201~201 วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ ัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชนิ ี เสดจ็ ออก ณ พระท่นี ง่ั อัมพรสถาน พระราชวังดุสิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ นางบษุ ยา มาทแลง็ ปลดั กระทรวงการตา่ งประเทศ เฝา้ ฯ กราบบงั คมทูลลา ในโอกาสพน้ จากหนา้ ท่ี เนือ่ งจากเกษียณอายุราชการ On 22nd October 2020, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida of Thailand made their first ever virtual audience to visit at Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. 202~202 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 203~203 ผ้าหางกระรอก ผ้าท่ีมีลักษณะสีเหลือบเหมือนสีขนหางของกระรอก จัดเป็นผ้าลายโบราณอีกลายหน่ึง มีการทอผ้าชนิดน้ีทั่วประเทศ ลวดลายเกดิ จากการน�ำ เสน้ ใยอย่างนอ้ ย ๒ สีนำ�มาตีเกลยี วรวมกัน แต่เดมิ ใช้เสน้ สขี าว ๑ เส้นเป็นเส้นหลักในการควบเกลยี ว การควบเส้นใยกอ่ นน�ำ มาทอ มชี ่ือเรียกแตกต่างกัน ไดแ้ ก่ • ภาคเหนือ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื เรยี ก เข็น • ภาคเหนือตอนล่าง เรียก ปนั่ ไก • ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือตอนล่าง เรียก กะเนยี ว ซึง่ คาดว่าผนั มาจาก “กะเนว” (ภาษาเขมร) แปลว่า ของสองส่งิ ทเ่ี ก่ยี วพนั กัน • จงั หวดั อุบลราชธานี เรียก มบั ไม • ไทพวน เรียก มะรังไม ความสวยงามของผืนผ้า เกิดจากการเลือกสีและการควบตีเกลียวเส้นใยอย่างน้อย ๒ สี การควบแบบหลวม ๆ หรือควบแบบตีเกลียวแน่นเป็นเส้นเดียวมีผลต่อสีสันและลักษณะลายของผ้าหางกระรอก ส่วนใหญ่นิยมใช้เป็นเส้นพุ่ง ยกเว้น ผ้าซ่ินของกลุ่มหาดเสี้ยว อำ�เภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ที่ใช้เส้นหางกระรอกเป็นเส้นยืน เรียกว่า “ซิ่นเข็น” บางแห่ง เรียกว่า “ผ้าซิน่ ปน่ั ไก” นอกจากน้ยี ังพบว่า ในจังหวดั อบุ ลราชธานีมีการทอผ้าแบบดั้งเดิม ท่เี รยี กว่า “ซ่ินทวิ ” ที่มีลกั ษณะลายเปน็ รว้ิ เลก็ ๆ ทางเส้นยืน เกิดจากการเรียงเส้นยืนสลับสี ๒ สีเป็นคู่ ๆ (สีแดง-สีดำ�) โดยสีดำ�ย้อมด้วยผลมะเกลือ สีแดงย้อมด้วยครั่ง ใช้เส้นพุ่งที่ย้อมด้วยสีดำ� ถ้าใช้เส้นยืนสีนํ้าเงินย้อมด้วยครามสลับกับสีดำ�ย้อมด้วยผลมะเกลือก็ใช้เส้นพุ่งสีดำ�เช่นเดียวกัน ปจั จุบันไมค่ ่อยพบการทอผา้ ซิ่นทิว 204~204 เฉลมิ ราชพัสตรา Hangkrarok Fabric Pattern (Squirrel’s Tail) The Hangkrarok fabric pattern is a traditional fabric pattern in glossy colors similar to a squirrel’s tail. This pattern can be found all around the country. The patterns are created by twisting the two threads into a single one. The main threads twisting traditionally are white. There are different names addressed the twisting threads before weaving: = ‘Khen’ (wheel) addressed in the North and the Northeast = ‘Pan-kai’ (reel) addressed in the lower part of the North = ‘Kra-neuw’ – probably shifted from ‘Ka-naw’ (Khmer word) meaning as two things interconnected addressed in the lower part of the Northeast = ‘Mub-mai’ addressed in Ubon Ratchathani = ‘Ma-rang-mai’ addressed in Tha-Phun ethnic group The beauty of the fabric is derived from the selection of the threads (at least) two tone color blending. The loosen or tighten twisting into a single thread affects the shade and patterns of the squirrel’s tail, which preferably shown by the weft threads. However, the Hangkrarok pattern in sarongs of the Haad-siew weaving group, Si Satchanalai District, Sukhothai, is created with the warp threads, called as ‘Sin-Khen’ or ‘Sin-Pan-Kai’ in some areas. In addition, there is a traditional weaving called ‘Sin-thew’ found in Ubon Ratchathani. The pattern of Sin-thew shows its small strips along the warp threads, arranged with a pair of twisted 2-color warp threads (red - white). The black one and the red one are dyed with ebony fruit and lac, respectively. The black warp threads are set as the weft threads. On the other hand, the weft threads in black can be woven with the two warp threads in blue dyed with indigo and in black dyed with ebony fruit. Unfortunately, the Sin-thew weaving is rarely found at present. Grace of the Queen’s Attire 205~205 วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั และสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสด็จออก ณ พระทนี่ ั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสใหค้ ณะบุคคลตา่ ง ๆ เฝ้าฯ On 22nd October 2019, Their Majesties King Maha Vajiralongkorn and Queen Suthida granted an audience at the Amphorn Sathan Residential Hall, Dusit Palace. 206~206 เฉลมิ ราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire 207~207 ผา้ โฮล ผ้าโฮล เป็นคำ�เรียกในภาษาเขมร หมายถึง มัดหมี่ เป็นการสร้างลวดลาย จากการมัดหมี่ที่เส้นพุ่ง การทอผ้าโฮลแบบดั้งเดิมของจังหวัดสุรินทร์ ศรีสะเกษ และร้อยเอ็ด จะมัดหมี่และย้อมสีโดยใช้ลวดลายต้นแบบ คือ ลายพุ่มข้าวบิณฑ์ ก้านแย่งท่ีพบในผ้าปูม แล้วนำ�ไปแยกกรอเข้าหลอดเส้นพุ่ง เรียงกันเป็น ๒ ชุด เพ่ือแยกลาย เมื่อเวลาทอจะดึงเส้นพุ่งให้ลายยักเยื้องเหลื่อมกันเล็กน้อย แล้ว ค่ันด้วยเส้นไหมสีพื้น ดังนั้น ลวดลายที่ปรากฏจึงไม่ได้เกิดจากการมัดหมี่ เพียงอย่างเดียว หากแต่เกิดจากการดึงหมี่เส้นพุ่งให้ยักเยื้องเป็นการซ่อนลวดลาย ต้นแบบทมี่ ัดไวเ้ ดมิ ไดเ้ ปน็ ผ้าลายใหม่ ในปจั จบุ นั มกี ารทอผา้ ทมี่ ลี วดลายคลา้ ยผา้ โฮล เชน่ ลายใบไผ่ โดยการมดั หม่ี เป็นลายใบไผ่แล้วนำ�มาทอแบบไม่ต้องดึงหมี่เพ่ือให้ลายตรงกันซ่ึงทำ�ได้ง่ายกว่า เรียกกันว่า โฮลประยุกต์หรือโฮลจับจอง หรือโฮลนังเปรย ซึ่งมิใช่ผ้าโฮลท่ีทอแบบ ดัง้ เดิม 208~208 เฉลิมราชพัสตรา The Hol Fabric The Hol fabric is the word in Khmer referring to ‘Mudmee’, which is the fabric pattern created by the weft threads. The traditional Hol fabric was originated in Surin, Si Saket, and Roi Et, where the fabric was customarily woven and dyed with the decorative design of ‘Phumkhaobhin’ pattern found in the ‘Poom’ fabric. The design is made from 2 strings of the warp threads to create the pattern by gradually overlapping into pattern layers and inserting the layers with plain silk threads. The Phumkhaobhin decorative design blends the two techniques of Mudmee and Hol fabric weaving as its new pattern design. Nowadays, the similar pattern of Hol fabric is applied in the bamboo leaf pattern through the early step of the bamboo leaf pattern but weaving with straight strings of the weft threads, which becomes the pattern of applied Hol, or ‘Hol Jab Jong or Hol Nang Preuy’. Grace of the Queen’s Attire 209~209 ละเบกิ ละเบกิ เปน็ ค�ำ เรยี กในภาษาทอ้ งถนิ่ หมายถงึ เปดิ ลวดลายทเี่ ปน็ เอกลกั ษณ์ ของผ้าชนิดนี้เกิดจากการเรียงสีเส้นยืนเป็นลายร้ิวหลากสีแล้วทอตัดให้เป็นลาย ตาราง โดยใช้สเี ดยี วกันกบั เสน้ ยนื มีสหี ลกั คอื สีขาว และสรี อง ได้แก่ สนี ้าํ เงนิ หรือ สีมว่ ง สีเขียว สเี หลือง ในผ้าลายด้งั เดมิ ซ่ึงใช้เป็นผา้ น่งุ ในชีวติ ประจำ�วนั จะมีสีแดง เฉพาะส่วนท่ีเป็น “เจือย” เท่านั้น แต่ปัจจุบันมักมีสีแดงทออยู่ในตัวลายด้วย (นางเจือน แม่นจิตร ผู้ให้ข้อมูล) และการให้สีเข้มทึบ มักจะพบในกลุ่มชาติพันธุ์ เขมร (๑) ส่วนกลมุ่ ชาติพนั ธ์กุ ยู (๒) ใช้สีสันสดใสกว่า The La Berk Fabric ‘La Berk’ is a dialect word meaning as ‘open’. The unique La Berk pattern is created from the layer of the different colors of the warp threads and set as the table-like pattern. The main color of the warp threads is white while the second ones are blue, purple, and green. The yellow warp threads with some red spots (Juey) is usually woven for daily-living clothing. The red pattern is usually found in the La berk nowadays. (Mrs. Juean Manjit, the key-informant). The La Berk dark tone pattern is usually found in the Khmer ethnic group (1) while the brighten tone one is found in the Kuy ethnic group (2). 210~210 เฉลิมราชพสั ตรา Grace of the Queen’s Attire 211~211 อัมปรม คำ�ว่า ปรม เป็นคำ�เรียกในภาษาไทย-เขมร หมายถึง เขตแดน หรือ พรมแดน เอกลกั ษณข์ องผา้ อมั ปรมคอื มจี ดุ ประสขี าวเลก็ ๆ ทงั้ แนวตง้ั และแนวนอน บางตำ�แหน่งสีขาวตัดกันเป็นมุมต้ังฉากคล้ายเส้นก้ันเขตแดน ผ้าอัมปรมดั้งเดิม ส่วนใหญ่มีสีแดงเข้มเป็นสีหลักและมีสีประกอบคือ สีเขียว สีเหลือง สีนํ้าเงิน หรือสีกรมท่า และสีขาวท่ีเกิดจากการมัดหม่ีทั้งเส้นยืนและเส้นพุ่ง (กลุ่มผู้ทอผ้า โบราณจังหวัดสุรินทร์ ผูใ้ หข้ อ้ มูล) 212~212 เฉลมิ ราชพสั ตรา The Amprom Fabric “Prom” is a Thai - Khmer address term meaning as ‘frontier’ or ‘border’. The unique Amprom fabric is small white dots in vertical and horizontal strips. Some white dots are intersected into righ angles similar to borderlines. The traditional Amprom fabric is mostly in dark red tone with other colors: green, yellow, blue, or navy blue, and the white – created with both warp and weft threads of the Mudmee method (Group of traditional weavers, Surin – the key-informant). Grace of the Queen’s Attire 213~213 สะคู คำ�ว่า สะ หมายถึง สระนํ้า คูคลองหรือแหล่งน้ําคู หมายถึง เป็นคู่ “สะคู” จึงหมายถึงสระหรือแหล่งน้ําท่ีอยู่เป็นคู่ ในลวดลายผ้าสะคูเป็นตารางส่ีเหลี่ยมจัตุรัส ภายในมีลักษณะคล้ายคูคลอง อยู่เป็นคู่ ๆ กัน มีเส้นสีเหลืองหรือสีขาวท่ี เปน็ เหมือนขอบสระ (กลมุ่ ผทู้ อผ้าโบราณจังหวดั สรุ ินทร์ ผใู้ หข้ อ้ มลู ) ในอีกหน่ึงความหมาย เป็นไปได้ว่า ลวดลายน้ีสะท้อนความเชื่อที่เก่ียวข้องกับหลักการสร้างปราสาทหินที่สร้าง บาราย (คือสระน้ํา) เป็นคู่ ๆ รายรอบปราสาทหินคือเส้นตัดสีเขียวท่ีอยู่กึ่งกลางส่ีเหล่ียมจัตุรัส (นายสมพงษ์ ทิมแจ่มใส ผู้ให้ข้อมูล) ผ้าสะคู มี ๒ แบบ คือ ผ้าสะคูใหญ่ประกอบด้วย ๕ สี คือ สีแดง สีเขียว สีเหลือง สีน้ําเงินหรือสีกรมท่า และสีขาว สว่ นผา้ สะคูเลก็ ประกอบดว้ ย ๓ สี คอื สแี ดง สีเหลือง และสเี ขยี ว (กลมุ่ ผทู้ อผ้าโบราณจงั หวัดสรุ นิ ทร์ ผู้ให้ข้อมูล) 214~214 เฉลิมราชพัสตรา Saku Fabric Pattern, an ancient pattern of Thai - Khmer ethnic group The word ‘Sa’ means a pond or a canal. ‘The Ku water resource’ means ‘a couple’. So ‘Saku’ means a couple of ponds or two water resources. The Saku fabric patterns are square shapes similar to a couple of ponds with yellow or white edges of the pond (Group of traditional weavers, Surin – the key -informant). In other words, the Saku pattern reflects a belief of constructing a stone castle with a couple of ponds (Baray), with a green drawing line dividing the pond in a half, surrounding the stone castle (Mr. Sompong Timjamsai, the key-informant). There are two designs of the Saku fabric: the big patterns in 5 colours – red, green, yellow, blue or navy blue and white, and the small patterns in 3 colours – red, yellow, and green (Group of traditional weavers, Surin – the key-informant). Grace of the Queen’s Attire 215~215 สะมอ เป็นลายโบราณของผ้าอีสานใต้ ซึ่งมักทอเป็นลายตารางสีเขียวอมเหลือง เหมือนสีเปลือกผลสมอไทย (Terminalia chebula Retz.) จึงเรียกกันว่า ผ้าสะมอหัวซิ่น แถบริมผ้าสีแดง กว้างประมาณ ๑ เซนติเมตร ตัวซิ่นเปิดชายผ้า ด้วยแถบร้ิวคู่สีแดง ตรงกลางแทรกด้วยแถบริ้วคู่ ลายสะมอและแถบกะเนียว (หางกระรอก) ตวั ซนิ่ ลายสะมอเปน็ ตารางขนาดเลก็ สเี ขยี วผลสมอไทยเกดิ จากเทคนคิ การเรียงสลับเส้นยืนสีเหลือง สีเขียว และเส้นพุ่งสีเหลือง สีเขียว เป็นตารางเล็ก สอดด้วยเส้นไหมสีดำ�ตรงกลางของตารางทั้งเส้นยืนและเส้นพุ่ง ทำ�ให้ลายตาราง มีมติ ิ ตีนซิ่นแถบรมิ ผ้าสีแดง กวา้ งประมาณ ๑ เซนติเมตร Samo Fabric Pattern Samo fabric pattern is an ancient pattern of the ethnic group. The fabric is usually woven in yellow - green shade similar to Chebulic Myrobalan as its name. The ‘Samo-Hua-Sin fabric has the 1 centimeter wide on red shade at the edge. The whole sarong is woven with a pair of red stripped pattern at the edge, inserting the couple strips in the middle. The patterns of Samo-Kanuew (squirrel’s tail pattern) are designed as small tables in tones of green Chebulic Myrobalan. The patterns are woven with the technique of layering the yellow and green warp threads and the yellow and green weft threads like small squares – inserting the black silk threads in the middle of the squares with both warp and weft threads for lifting the square dimensions. The sarong base is in red with 1 centimeter wide. Grace of the Queen’s Attire 217~217 ไหมไทย : บรบิ ทการคมุ้ ครองไหมไทย นานนับหลายชั่วอายุคนท่ีมีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมในประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างย่ิงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่เล้ียงกันมากท่ีสุด มีการสืบสานภูมิปัญญา ศิลปะและวัฒนธรรมในการเลี้ยงไหม สาวไหม มัดหม่ี ย้อมสี และทอผ้าไหม ซึ่งก็จะทำ�กันเล็ก ๆ เพ่ือไว้ใช้ในครัวเรือน การแลกเปลี่ยน การใช้ในงานต่าง ๆ ตามวิถีชีวิตดั้งเดิม เช่น งานแต่ง งานบวช งานบุญ งานเทศกาล และพิธีกรรมต่าง ๆ นับได้ว่าเป็นวัฒนธรรมท่ีเก่าแก่อันดีงามของชาติที่ได้สืบต่อกันมาแต่บรรพบุรุษ ต่อมากไ็ ด้มีการแพรข่ ยายไปท่ัวทุกภาคของประเทศ รูปแบบของภูมิปัญญา กระบวนการผลิตด้ังเดิมคือเลี้ยงไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้าน ๑๐ - ๒๐ กระด้ง สาวเส้นไหมด้วย เครื่องสาวมือแบบพ้ืนบ้าน ดึงเส้นไหมผ่านพวงสาวลงกระบุง (ภาชนะ) มัดหม่ีแล้วย้อมด้วยสีธรรมชาติเป็นหลัก และทอด้วย ก่ีพ้ืนบ้านแบบพุ่งกระสวยด้วยมือ ผ้าไหมที่ได้มีลักษณะมันวาว นุ่ม ท้ิงน้ําหนักได้ดี แม้ว่าจะมีปุ่มปมบนผืนผ้าที่เกิดจากการ ผูกต่อเส้นไหมขณะสาว เน่ืองจากรังไหมมีขนาดเล็ก เส้นใยส้ัน จึงต้องผูกต่อเง่ือนบ่อยก็ตาม แต่สิ่งน้ีก็ถือได้ว่าเป็นเสน่ห์ เปน็ เอกลกั ษณข์ องผ้าไหมไทยที่มีผิวสมั ผสั การเลี้ยงไหมแบบพ้ืนบา้ นกด็ �ำ เนนิ มาตามลำ�ดับ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ (พ.ศ. ๒๔๑๑ - ๒๔๕๓) เปน็ ยคุ แหง่ การฟนื้ ฟกู ารเลย้ี งไหมของไทย ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ วา่ จา้ งใหผ้ เู้ ชย่ี วชาญดา้ นไหมชาวญป่ี นุ่ มาสอนการท�ำ ไหม เพอื่ พฒั นาการท�ำ ไหมแบบเดมิ ใหเ้ ปน็ อตุ สาหกรรมดว้ ยวทิ ยาการสมยั ใหม่ รวมทง้ั ทรงตง้ั กรมชา่ งไหม ใน พ.ศ. ๒๔๔๖ ใหด้ �ำ เนนิ งาน ดงั กลา่ ว แตก่ ารผลติ ไหมอตุ สาหกรรมมไิ ดเ้ ปน็ ไปตามทว่ี างไว้ เนอ่ื งจากชาวบา้ นไมค่ นุ้ เคยกบั การเลย้ี งไหมแบบใหม่ และเกดิ เหตุ ภัยพิบัติธรรมชาติ มีโรคระบาดหม่อนรุนแรง ไม่มีใบหม่อนเล้ียงไหมเสียหายไปกว่าคร่ึง รัฐบาลจึงได้ยุบเลิกกรมช่างไหม ใน พ.ศ. ๒๔๕๕ เกษตรกรทเี่ ล้ยี งไหมก็ยงั คงเลยี้ งไหมพ้ืนบา้ นตามวถิ ดี ้งั เดมิ Grace of the Queen’s Attire 219~219 กาลล่วงมาถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เม่ือครั้ง สมเด็จพระนางเจ้าสิรกิ ติ ์ิ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนีพนั ปีหลวง ไดโ้ ดยเสดจ็ ไปทรงเยีย่ มราษฎรตามภูมิภาคต่าง ๆ ทำ�ให้เข้าพระราชหฤทัยในวิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของราษฎร ทรงให้ความสำ�คัญในเร่ืองการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและการ ทอผา้ ไหมทเ่ี ปน็ ภมู ปิ ญั ญาแบบดง้ั เดมิ สบื ตอ่ กนั มาแตบ่ รรพบรุ ษุ จงึ ทรงมงุ่ มน่ั ในการอนรุ กั ษแ์ ละสบื ทอดภมู ปิ ญั ญาอนั ทรงคณุ คา่ นี้ ไวใ้ ห้เป็นสมบตั ขิ องแผน่ ดนิ ทรงสนบั สนุนใหป้ ระชาชนในทกุ ทอ้ งทภี่ าคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ที่เสด็จพระราชด�ำ เนนิ ไปถงึ ใหท้ อ ผ้าไหมตามรูปแบบที่เคยได้รับการอบรมสืบทอดกันมาแต่โบราณกาล รวมทั้งยังทรงพัฒนารูปแบบให้เหมาะสมกับการใช้งาน ยง่ิ ขนึ้ โดยไมใ่ หก้ ระทบกบั วถิ กี ารปฏบิ ตั เิ ดมิ อกี ทงั้ ยงั ทรงฉลองพระองคด์ ว้ ยผา้ ไหมทที่ อดว้ ยฝมี อื ชาวบา้ น เพอื่ เปน็ การเผยแพร่ การใช้ใหเ้ ป็นทีร่ ้จู ักทั่วไป จนกระทง่ั ผา้ ไหมไทยเปน็ ท่ีนยิ มแพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ เมื่อการผลติ ผ้าไหมขยายวงกว้างข้นึ คุณภาพผา้ ไหมบางดา้ นลดลง เช่น สยี อ้ มไหมแตเ่ ดมิ ใช้สีธรรมชาตทิ มี่ ีในท้องถิ่น ก็เปลี่ยนเป็นสีเคมี บางรายใช้สีเคมีคุณภาพตํ่า ไม่มีความประณีตในการย้อม ทำ�ให้สีตก อีกท้ังการผลิตเส้นไหมในประเทศ ไม่เพียงพอ ต้องนำ�เข้าจากต่างประเทศ มีท้ังที่นำ�เข้าเส้นไหมที่มีคุณภาพมาแบบถูกกฎหมาย และอีกส่วนหน่ึงเป็นเส้นไหม คณุ ภาพต่าํ ที่ลักลอบเขา้ มาอยา่ งผดิ กฎหมาย เม่ือน�ำ ไปผลติ กจ็ ะได้ผ้าไหมทดี่ ้อยคณุ ภาพในทกุ ๆ ด้าน แต่กย็ ังคงใชส้ ัญลกั ษณ์ “ไหมไทย” หรอื “Thai Silk” ซง่ึ ท�ำ ใหผ้ ซู้ อ้ื ผา้ ไหมในประเทศและตลาดตา่ งประเทศขาดความเชอื่ มน่ั ในคณุ ภาพของผา้ ไหมไทย ด้วยเหตุดังกล่าว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงมีพระราชดำ�ริ ใหห้ นว่ ยงานทีเ่ กย่ี วขอ้ งหาแนวทางแก้ไข ซึ่งต่อมาในวันท่ี ๑๑ มถิ ุนายน ๒๕๔๗ สถาบนั วิจยั หม่อนไหม กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (หน่วยงานเดิมของกรมหม่อนไหม) ร่วมกบั มลู นธิ สิ ่งเสรมิ ศลิ ปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิรกิ ิติ์ พระบรมราชินีนาถ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ จัดสัมมนาหาแนวทางแก้ไขเพื่อคุ้มครองไหมไทยและได้ข้อสรุป ๒ ประเด็น คือ ชนิดของพันธุ์ไหมไทย และให้มีมาตรฐาน คณุ ภาพของผ้าไหมท่ีผลติ ในประเทศไทย พันธุ์ไหมในประเทศไทยทีต่ อ้ งได้รับการค้มุ ครอง มีท้ังพนั ธท์ุ ่มี มี าแตด่ ้งั เดิม และพนั ธ์ทุ ี่ปรบั ปรงุ และพฒั นาพันธุ์ขึ้นใหม่ ในประเทศไทย ดงั น้ี ๑. ไหมพนั ธุไ์ ทยพน้ื บ้าน เป็นพันธ์ุที่เกษตรกรเลี้ยงมาต้ังแต่ดั้งเดิม รังไหมสีเหลือง ขนาดเล็กเป็นรูปกระสวย หรือหัวรังป้าน ท้ายรังแหลม ไข่ไหมเป็นชนิดท่ีไม่มีการพักตัว สามารถฟักออกตามธรรมชาติได้ตลอดปี (polyvotine) เกษตรกรได้อนุรักษ์และสืบต่อพันธุ์ มาแตโ่ บราณดว้ ยวธิ กี ารน�ำ พนั ธทุ์ มี่ อี ยตู่ า่ งหมบู่ า้ นมาผสมกนั ท�ำ ใหไ้ หมมคี วามแขง็ แรง เลยี้ งงา่ ย ทนทานตอ่ สภาพแวดลอ้ มไดด้ ี ซึ่งนับว่าเป็นภูมิปัญญาพ้ืนบ้านในด้านการปรับปรุงพันธุ์และพัฒนาพันธ์ุไหมไทยพื้นบ้านให้สืบต่อสายพันธ์ุมาถึงปัจจุบัน และเป็นท่มี าของช่ือเรยี ก “ไหมพันธไุ์ ทยพ้นื บา้ น” แบง่ เป็น ๒ ประเภท คือ 220~220 เฉลมิ ราชพัสตรา พัน ์ุธไทยพื้น ้บาน ๑.๑ พนั ธุแ์ ท้ เชน่ นางนอ้ ยศรีสะเกษ - ๑ นางเหลือง นางลาย นางเขียว นางนาํ้ โนนฤๅษี ส�ำ โรง นางออ่ นโยน นางตยุ่ นางสิว่ เป็นตน้ ัพน ุ์ธไทยลูกผสม ๑.๒ พนั ธ์ุคู่ผสมไทยพื้นบ้าน เช่น ทบั ทมิ สยาม x วนาสวรรค์ นางสว่ิ x นางต่ยุ เป็นตน้ พันธ์ุลูกผสม ๒. พันธุ์ไทยปรับปรุง เป็นพันธ์ุที่มีการพัฒนาหรือปรับปรุงพันธุ์ขึ้นในประเทศไทย โดยใช้เช้ือพันธ์ุท้ังหมดหรือบางส่วน ท่มี ิใชพ่ ันธไุ์ ทยพื้นบ้าน มาเปน็ แหลง่ สรา้ งพนั ธุ์ ดงั น้ี ๒.๑ พนั ธ์ไุ ทยปรับปรงุ พนื้ บ้าน เป็นการสรา้ งสายพนั ธุไ์ หม ชนิด polyvoltine โดยการน�ำ เชื้อพันธ์ุชนิดที่ไข่ไหมฟักออกตามธรรมชาติได้ปีละ ๒ คร้ัง (bivoltine) จากต่างประเทศมาผสมแล้ว คดั เลอื กใหเ้ ปน็ ชนดิ polyvoltine ทยี่ งั คงลกั ษณะของไหมไทยพนื้ บา้ น เชน่ รงั แหลม สเี หลอื ง หรอื สอี นื่ เชน่ ปช.๒๑ (เหลือง) นค.๔ (เหลอื ง) รอ.๑ (ขาว) รอ.๓ (สตี ุ่น) 17L (เขยี วอ่อน) เปน็ ต้น ๒.๒ พนั ธไ์ุ ทยลกู ผสม เปน็ พนั ธท์ุ เี่ กดิ จากการผสมขา้ มระหวา่ งไหมไทยพนื้ บา้ นหรอื พนั ธไ์ุ ทย ปรับปรุงพ้ืนบ้านกับพันธุ์ชนิด bivoltine ทำ�ให้ได้รังไหมโตขึ้น รังสีเหลือง ผลผลิตเพิ่มขึ้น เช่น ไหมพันธุ์ ไทยลกู ผสม อุบลราชธานี ๖๐ – ๓๕ (ดอกบวั ) ซงึ่ เปน็ ค่ผู สมระหวา่ งพนั ธุ์ UB1 (bivoltine) x นางน้อย ศรสี ะเกษ – ๑ (polyvoltine) เป็นต้น ๒.๓ พันธ์ุลูกผสม เป็นพันธ์ุท่ีได้จากการผสมระหว่างไหมไทยพันธ์ุแท้ชนิด bivoltine x bivoltine ซ่ึงเชื้อพันธ์ุไหมชนิดนี้ เดิมมาจากต่างประเทศ เช่น ญี่ปุ่น จีน เกาหลี ท้ังท่ีเป็นพันธุ์แท้ และลูกผสม รังสีขาว ลักษณะรังมีท้ังรังกลม และรังคอดกลาง นำ�มาเล้ียงปรับปรุงพันธุ์คัดเลือกพันธ์ุ ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในประเทศไทยให้ได้พันธุ์แท้ แล้วจึงสร้างเป็นพันธ์ุลูกผสม ท่ีให้ผลผลิตสูง รังสีขาว หรือเหลือง แต่ส่วนใหญ่รังสีขาว เกษตรกรเล้ียงเพื่อขายรังไหมให้โรงงานสาวไหมอุตสาหกรรม เชน่ พันธุ์ K1 x K8 จุลไทยเบอร์ ๔ (รังขาว) เหลอื งโคราช (รงั เหลอื ง) เป็นต้น เสน้ ไหมทส่ี าวมาจากพนั ธไ์ุ หมเหลา่ นดี้ ว้ ยวธิ กี ารและภมู ปิ ญั ญาทตี่ า่ งกนั จงึ เปน็ วตั ถดุ บิ ทส่ี �ำ คญั ในการก�ำ หนดมาตรฐาน คุณภาพผ้าไหมไทย โดยออกเป็นตราสัญลักษณ์เคร่ืองหมายรับรอง การนี้สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญลักษณ์ “นกยูงไทย” ให้เป็นเครื่องหมายรับรอง คุณภาพของผลติ ภณั ฑ์ผา้ ไหมไทย Grace of the Queen’s Attire 221~221 Thai Silk Thai sericulture farming has mostly been carried on along the countryside of the Northeast of Thailand from generation to generation. The livelihood and culture of people here are to select and develop the traditional species of silkworms in various features: to be stronger, easily-raised, productive cocoon breed, and qualified silk threads. The inheritance of exquisite ‘Thai Silk’ represents culture of interchanging silkworm species among various villages. The observation and self-directed learning help farmers noticing the weakness points of their traditional silkworm species. Then, they are seeking for new species in other villages, either in neighbouring or remote areas. The inter-breeding of better species from different areas helps to create stronger and qualified productivity with various species as the local wisdom in their selection and existing practice. The Queen Sirikit Department of Sericulture has collected species of traditional Thai silkworms from different resources of the nation for studying, researching, selecting the pure breed, and preserving them as the genetic species at the Queen Sirikit Sericulture Center. At this moment, the Center has collections of silkworm species, which become beneficial as the resouces to develop into stronger and highly efficient species. Formerly, sericulture farming in Thailand worked only with the local species of silkworm, which obtained lower productivity comparing to the foreign ones. However, the distinctive character of the local species was its durable yarn and lustre when weaving or making clothes. After the support of sericulture farming and weaving development, the silkworm species progressed into better qualities. At present, there are 3 species of silkworm in Thailand. 1. The native species originated in Thailand and the cross-breed among native species. Those species are incubating throughout a year but giving lower productivity comparing to the foreign species. Currently, the native species have been developed into high quality productivity. The fabrics woven from the native species are very beautiful and well-known worldwide. The native species produce strong 222~222 เฉลมิ ราชพสั ตรา yellow cocoons in round-pointed shapes; those are, Nang-Lueng, Nang-Lai, Nang-Noi Si Saket, Nang-Noi Sakon Nakhon, etc. 2. Hybrid species are new ones derived from the cross-breed between the Thai pure species and foreign species. The hybrid species develop the disease resistance quality, and productivity. The cocoons of this species are white, light yellow, or glowing yellow; those are Thai - Chinese hybrid, Thai - Japanese hybrid, etc. 3. Foreign species imported into Thailand are divided into 2 main groups. The first one is the pure international species – the single foreign species of Asia and Europe, like Nakhon Ratchasima 60. The second one is foreign hybrid species – cross-breed among other foreign species with high productivity of the yarns. The cocoons of the species are usually white and bigger than the native Thai species. Grace of the Queen’s Attire 223~223 เคร่อื งหมายรับรองมาตรฐานผลติ ภณั ฑผ์ า้ ไหมไทย (สญั ลกั ษณต์ รานกยงู พระราชทาน) สืบเนื่องจากปัจจุบันมีผู้นำ�เข้าเส้นไหมและเส้นใยสังเคราะห์อ่ืนจากต่างประเทศ ท้ังถูกกฎหมายและผิดกฎหมาย เส้นไหมจึงมีท้ังท่ีได้คุณภาพและด้อยคุณภาพ เมื่อนำ�มาผลิตผ้าไหม จึงทำ�ให้ผ้าไหมไทยด้อยคุณภาพลง แต่ผู้ผลิตยังคงใช้ ตราสัญลักษณค์ �ำ ว่า “ผา้ ไหมไทย” หรือ “Thai Silk” เพือ่ การค้า ท�ำ ให้ผซู้ ือ้ ทัง้ ในประเทศและต่างประเทศไม่มัน่ ใจในคณุ ภาพ ของผ้าไหมไทยอีกต่อไป ด้วยปัญหาดังกล่าว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มกี ระแสพระราชด�ำ รัสใหห้ นว่ ยงานทเ่ี กี่ยวขอ้ งไปด�ำ เนนิ การหาสาเหตุของปญั หาและแนวทางการแกไ้ ข วนั ท่ี ๑๑ มถิ นุ ายน ๒๕๔๕ สถาบันวิจยั หม่อนไหม กรมวชิ าการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (ซ่ึงเปน็ หนว่ ยงาน เดิมของกรมหมอ่ นไหม) ร่วมกบั คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กรมทรัพยส์ นิ ทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ และมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้ร่วมกันจัดสัมมนาเร่ือง “การคุ้มครองไหมไทย” ขนึ้ ณ โรงแรมมารวยการเ์ ดน้ กรงุ เทพมหานคร คณะกรรมการจดั สมั มนาไดเ้ ชญิ นกั วชิ าการในทกุ สาขาทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั ไหม ทง้ั ภาครฐั และเอกชนมาร่วมประชุมเพ่ือกำ�หนดทิศทางและวิธีการคุ้มครองไหมไทย โดยพิจารณาทั้งด้านพันธ์ุไหม กระบวนการผลิต ชนิดผ้าไหม และผลิตภัณฑ์ที่ผลิตในประเทศไทย ผลจากการสัมมนาระดมสมองในคร้ังนั้น และการประชุมของคณะทำ�งานฯ อีกหลาย ๆ ครั้ง ท�ำ ให้ได้ขอ้ บังคับวา่ ดว้ ยการใช้เครื่องหมายรับรองนี้ ซึง่ จัดทำ�ตามบทบญั ญตั ิมาตรา ๘๒ แห่งพระราชบญั ญตั ิ เคร่ืองหมายการค้า พ.ศ. ๒๕๓๔ เพื่อให้มีการใช้เครื่องหมายรับรองอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ ใน พ.ศ. ๒๕๕๐ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญลักษณ์นกยูงไทย ให้เป็นเครื่องหมาย รับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย ๔ ชนิด ในการจดทะเบียนประกอบด้วย ตรานกยูงพระราชทาน สีทอง (Royal Thai Silk) สีเงนิ (Classic Thai Silk) สนี า้ํ เงนิ (Thai Silk) และสเี ขียว (Thai Silk Blend) Grace of the Queen’s Attire 225~225 ๑. Royal Thai Silk ตรานกยงู พระราชทานสที อง เป็นผ้าไหมท่ีผลิตโดยใช้เส้นไหมและวัตถุดิบตลอดจนกระบวนการผลิตท่ีเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาพ้ืนบ้านดั้งเดิม ของไทยอยา่ งแท้จริงดังน้ี - ใช้เสน้ ไหมพนั ธไ์ุ ทยพื้นบ้านท้งั เสน้ พุ่งและเส้นยนื - เสน้ ไหมสาวดว้ ยมือลงภาชนะ - ยอ้ มดว้ ยสีธรรมชาติหรือสีเคมที ีไ่ มท่ ำ�ลายสงิ่ แวดล้อม - ทอดว้ ยกี่ทอมอื แบบพ้ืนบา้ นที่พุ่งกระสวยดว้ ยมอื - มีความสม่าํ เสมอของสี ลวดลาย และเน้ือผ้า - ผลติ ในประเทศไทยเทา่ นัน้ - อาจตกแต่งด้วยเสน้ เงิน หรือเส้นทองทไ่ี ดม้ าตรฐานไดไ้ มเ่ กนิ รอ้ ยละ ๒๐ สว่ นผา้ ยก ผา้ จก ผ้าขดิ ตกแตง่ ด้วยเสน้ เงินหรือเสน้ ทองท่ีไดม้ าตรฐานไดไ้ ม่เกินรอ้ ยละ ๕๐ ๒. Classic Thai Silk ตรานกยูงพระราชทานสีเงนิ เป็นผ้าไหมที่ผลิตขึ้นโดยยังคงอนุรักษ์ภูมิปัญญาพ้ืนบ้านผสมผสานกับการประยุกต์ใช้เคร่ืองมือและกระบวนการผลิต ในบางขน้ั ตอนดังนี้ - ใชเ้ ส้นไหมพนั ธ์ุไทยพ้ืนบ้านหรือพันธุไ์ ทยปรบั ปรงุ เป็นเสน้ พุ่งและ/หรอื เส้นยืน - สาวด้วยมอื หรือเครอื่ งจักรที่มีก�ำ ลังไมเ่ กิน ๕ แรงม้า - ย้อมดว้ ยสธี รรมชาตหิ รอื สีเคมที ไ่ี มท่ ำ�ลายส่งิ แวดลอ้ ม - ทอด้วยก่ีทอมือ - มีความสมํา่ เสมอของสี ลวดลาย และเนื้อผ้า - ผลิตในประเทศไทยเท่านัน้ - อาจตกแตง่ ดว้ ยเสน้ เงิน หรอื เสน้ ทองที่ได้มาตรฐานได้ไม่เกินรอ้ ยละ ๒๐ สว่ นผ้ายก ผ้าจก ผ้าขิด ตกแตง่ ด้วยเสน้ เงนิ หรอื เสน้ ทองทไี่ ดม้ าตรฐานได้ไม่เกินรอ้ ยละ ๕๐ 226~226 เฉลมิ ราชพัสตรา ๓. Thai Silk ตรานกยงู พระราชทานสนี าํ้ เงนิ เปน็ ผา้ ไหมชนิดทผ่ี ลิตดว้ ยภมู ิปญั ญาของไทยแบบประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยกี ารผลติ เข้ากับสมยั นิยมและเชิงธุรกจิ ดังน้ี - ใชเ้ ส้นไหมแท้ท้ังเสน้ พงุ่ และเสน้ ยืน - ไม่ก�ำ หนดวธิ ีการสาวและวธิ กี ารทอ - ย้อมด้วยสธี รรมชาตหิ รือสีเคมีทไ่ี มท่ �ำ ลายส่ิงแวดลอ้ ม - มคี วามสมา่ํ เสมอของสี ลวดลาย และเน้อื ผ้า - ผลติ ในประเทศไทยเทา่ น้ัน - อาจตกแต่งดว้ ยเส้นเงนิ หรอื เส้นทองทีไ่ ดม้ าตรฐานได้ไมเ่ กนิ รอ้ ยละ ๒๐ สว่ นผ้ายก ผ้าจก ผา้ ขดิ ตกแต่งด้วยเสน้ เงินหรือเสน้ ทองที่ไดม้ าตรฐานได้ไมเ่ กินร้อยละ ๕๐ ๔. Thai Silk Blend ตรานกยงู พระราชทานสเี ขียว เป็นผ้าไหมท่ีผลิตด้วยกระบวนการผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ท่ีผสมผสานกับภูมิปัญญาไทยในด้านลวดลายและสีสัน ระหว่างเส้นใยไหมแท้กับเส้นใยอ่ืนที่มาจากธรรมชาติหรือเส้นใยสังเคราะห์รูปแบบต่าง ๆ ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน หรือ ตามความต้องการของผู้บรโิ ภค ดังน้ี - ใช้เส้นไหมแท้เปน็ สว่ นประกอบหลกั มีเสน้ ใยชนดิ อ่นื เปน็ ส่วนประกอบรอง ตอ้ งระบสุ ่วนประกอบของเสน้ ไหมแทแ้ ละเสน้ ใยชนิดอน่ื เปน็ เปอร์เซ็นต์ใหช้ ัดเจน - ยอ้ มด้วยสีธรรมชาตหิ รอื สีเคมีท่ีไม่ท�ำ ลายส่ิงแวดล้อม - ไม่ก�ำ หนดวธิ ีการผลติ - มีความสมา่ํ เสมอของสี ลวดลาย และเน้อื ผา้ - ผลิตในประเทศไทยเทา่ นนั้ - อาจมกี ารตกแตง่ ด้วยวสั ดอุ ่นื ซ่ึงขณะนี้ได้จดทะเบียนเป็นเครื่องหมายรับรองผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทยในต่างประเทศแล้วกว่า ๓๕ ประเทศ ได้แก่ กลุ่มประเทศสหภาพยุโรป จำ�นวน ๒๗ ประเทศ รวมถึง จีน นอร์เวย์ ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย สหรัฐอเมริกา สิงคโปร์ อังกฤษ อินเดีย ฮ่องกง Grace of the Queen’s Attire 227~227 The certiif cation trademark of Thai silk standards (The Royal Peacock Logo) Stemming from the current subject of either legal or illegal import of foreign silk and synthetic threads, there are both qualified and unqualified threads in the production of Thai silk. This degrades the quality of Thai silk. Nonetheless, some of the Thai silk producers have still stamped their trademarks as “Thai Silk”. Thus, the product quality of Thai Silk becomes doubtful among both domestic and foreign clients. With her royal concern of the problem, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother gave the relevant departments her request to find the solution. On 11th June 2002, the Sericulture Research Institute, Department of Agriculture, the Ministry of Agriculture and Cooperatives (former name of The Queen Sirikit Department of Sericulture), in cooperation with Faculty of Liberal Arts, Thammasat University, the Department of Intellectual Property under the supervision of Ministry of Commerce, and the SUPPORT Foundation of HM Queen Sirikit holding a seminar on ‘A Protection of Thai Silk’ at the Maruay Garden Hotel, Bangkok. The speakers of the seminar were experts of silk, both in public and private sectors discussing on directions and protection of Thai Silk; those were silkworm species, production processes, types of silk, and silk products in Thailand. More meetings had been held afterwards. Then, a regulation of the trademark certification was set under Section 82, the Trademark ACT B.E. 2534 effectively both in domestic and foreign context. In 2007, Her Majesty Queen Sirikit The Queen Mother had graciously given the symbol of Thai Peacock to certify the trademark for 4 kinds of Thai Silk: Royal Thai Silk, Classic Thai Silk, Thai Silk, and Thai Silk Blend. 228~228 เฉลมิ ราชพัสตรา 1. Royal Thai Silk The Royal Thai Silk symbol of the Gold Royal Peacock logo represents the fabric woven with silk threads and materials through preservaton of the entire processes in Thai native wisdom comprising of: - using native Thai silk threads: both of the warp and the weft threads - spinning threads onto a container by hands - dyeing with natural or chemical substance harmless to the environment - using a wooden hand-loom and a wooden hand-shuttle - keeping the color tone, pattern, and texture consistently - producing in Thailand only - possibly decorating with not over 20% of standard silver or gold threads and not over 50% of standard silver or gold threads in Yok fabric, Chok fabric, and Khit fabric Grace of the Queen’s Attire 229~229 2. Classic Thai Silk The Classic Thai Silk symbol of the Silver Royal Peacock logo represents silk fabric woven in the blend preserving the native wisdom and applied equipment in the following production process: - using native Thai silk and developed Thai threads: both of the warp and the weft threads ˗ spinning threads by hands or a machine with over 5 hp - dyeing with natural or chemical substance harmless to the environment - using a wooden hand-loom - keeping the color tone, pattern, and texture consistently - producing in Thailand only - possibly decorating with not over 20% of standard silver or gold threads and not over 50% of standard silver or gold threads in Yok fabric, Chok fabric, and Khit fabric 3. Thai Silk The Thai Silk symbol of the Blue Royal Peacock logo represents silk fabric woven by applying the native wisdom through technology in the fashionable and commercial trends as follows. - using pure silk threads – both of the warp and the weft threads – without indicating specific method of spinning and weaving - dyeing with natural or chemical substance harmless to the environment - keeping the color tone, pattern, and texture consistently 230~230 เฉลิมราชพัสตรา - producing in Thailand only - possibly decorating with not over 20% of standard silver or gold threads and not over 50% of standard silver or gold threads in Yok fabric, Chok fabric, and Khit fabric 4. Thai Silk Blend The Thai Silk Blend symbol of the Green Royal Peacock logo represents silk fabric woven by modern technology applying the Thai wisdom through patterns and colors from the pure Thai silk threads and other kinds of natural threads or different synthetic threads, depending on the purpose of the fabric or the customers. - using pure silk threads as the main material and other kinds of threads with exact percentage of the pure Thai silk and other kinds of threads - dyeing with natural or chemical substance harmless to the environment ˗ without specification of production method - keeping the color tone, pattern, and texture consistently - producing in Thailand only - possibly decorating with other materials The certification trademark of Thai silk standards has already been registered in over 35 countries: 27 countries in the European Union, China, Norway, Phillipines, Malaysia, United States, Singapore, England, India, Hong Kong, etc. Grace of the Queen’s Attire 231~231 บรรณานกุ รม กรมหม่อนไหม. ๒๕๕๖. พระมารดาแหง่ ไหมไทย. กรุงเทพฯ. ๗๖ หน้า. พิพธิ ภัณฑ์ผา้ ในสมเด็จพระนางเจ้าสริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชินนี าถ. ๒๕๕๖. ราชศลิ ป์พัสตราภรณ์. กรุงเทพฯ. ๒๑๕ หนา้ . สถาบันหมอ่ นไหมแหง่ ชาตเิ ฉลมิ พระเกียรติสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชินีนาถ. ๒๕๕๒. ไหมไทยสายใยแผน่ ดนิ . กรงุ เทพฯ. ๑๘๐ หนา้ . ส�ำ นักงานปลดั ส�ำ นักนายกรัฐมนตร.ี ๒๕๔๗. ราชพัสตราภรณ์. กรงุ เทพฯ. ๔๕๐ หน้า. Grace of the Queen’s Attire 233~233 ดชั นี ~ Index FishลTาaยilหwางitปhลLาวoาtuอsมุ้ ดPอaกttบeัวrn๔4๔4,,๔4๕5 BAลuาcยanดcKiอaaกnCใบoKบnocนุ่ niกng้าnLนaeกPa่อvaงetอteุ้มwrดintอhก46สม้ ปอย ๔๖ KaลaาbยดBอaกdกPาaบtแtบerดn๔4๗7 BลuายnดLอeกaใvบeบุ่นPa๔tt๘ern 48 Bun LลeาaยvดeอกPใaบttบeุ่นrn๔4๙9,,๕5๐0 Mermaidล-าNยaนgาaคหPaวั tเงteือrกn๕5๑1 ลKaายabกาBบaแdบดanแdละBใuบnบุ่นPนaอ้ttยer๕n๒52 Pลiาkยuพltกิ hลุ oทnอgงP๖a๘ttern 68 Thao SลuาwยaเnถาPสaุวtรtรeณrn๖6๙9 Chaiyapruek Boลuาqยuชe่อtชัยPพatฤtกeษrn์ ๗7๑1 KลaายeแwกC้วชhงิinดgวงD๗ua๐ng Pattern 70 ลBeายnเjบakญaจlaกyลั aยาPa๗tt๒ern 72 Wien Moลnาgยkoเวlยี Pนaมtงteคrลn๗7๔4 KลhายoโmคมPพuุ่มm๗P๓attern 73 PลikาuยlดPอaกtพteกิ rลุ n๗7๖6 RลoายseเถVากinหุ eลPาบatt๗e๕rn 75 Kaew ToลmายดKอeกsoแrกn้วถPมaเtกteสrรn๗7๗7 ลPuายmพมุ่Pผaกkaา P๗a๘ttern 78 YลaาkยแKยeกsเoกrสnรP๗a๙ttern 79 Needle Flowลeายr ดPอaกttเeขrม็ n๘8๐0 ลInาtยhสaรn้อinยฟPา้aอttนิ eทrnนิล81๘๑ 234~234 เฉลิมราชพัสตรา Saลnาgยwสรa้อnยPสaงั tวtาeลrn๘8๓3,,๘8๔4 MลาilยlกeหุnnลiาaบlพRนัoปseี ๘P๒attern 82 Embroidงeาrนyปwกั iไtหhมSลalาaยoดอPกatเสteลrาn๘8๖6 งEาmนbปrกั oไiหdeมryลาwยiดthอกLบoวั tu๘s๕Pattern 85 WiangลpาiยnกgุหRลoาsบeเวPยี aงtพteิงrคn์ ๘8๘8 Eงาmนbปrกั oไiหdeมryลาwยiดthอกPพuวaงnชgมCพhู ๘o๗mpoo 87 HoneycลoาmยดbอกPaรวttงeผr้งึ n ๘8๙9 JongลkาoยnดnอiกPจaงtกteลrนnี ๙9๑1 ลYlาaยnเถg-าYดlอanกgกรPะaดtังteงาrn๙9๐0 ลThายaดi อFlกoไwม้ไeทrยPa๙t๒tern 92 Khor Bai PลhาaยtขPอaใบttพeดัrn๑1๐0๐0 Mee KhanลPาhยaหมSคี่aaั่นdลwายitผhาสNาaทgaลYาoยiนPาaคtยtอ้eยrn๑1๐0๓3 Sลuายnสshรุ ิยinะeฉาPยat๙te๓rn 93 MลาeยeหมKhค่ี a่ันnขอKปhรoะrแPจra๑๐Ch๒ae Pattern 102 Choeng SoลnายYเชaงิi สPนatใtหeญrn่ ๑1๐0๕5 AลาnยcหieมnาtกCจhบั eโบssราPณiec๑e๐s๔Pattern 104 Three ChลeาssยหPมieาcกeจsับPสaาtมteลr�ำ n๑1๐0๖6 MลาeยeหมKhี่คa่นั nลาwยiคthองKเอoอื้ng๑E๐u๗a Pattern 107 Sampao ลLาoยnสg�ำ เKภoาhหลPงaเtกteาะrn๑1๐0๘8 KลhายoขrอKกaา่iยPa๑t๐te๙rn 109 ลDาaยnดg่าHงแaหe P๑a๑t๐tern 110 Khor PleลeายPขaอttปeลrnี ๑1๑1๑1 Cลาhยoชrอ่ DดoอkกKเกeดd๑P๑at๒tern 112 Grace of the Queen’s Attire 235~235 ลPายikดuอlกPพaิกttุลer๑n๑1๘1,8,๑1๑1๙9 ลAาrrยoศwรสPวaรrรaคd์i๑se๒๐Pattern 120 Chanล-KายinดgอPกaจtันteกr่งิ n๑1๒2๑1 KลaายabกาLบuหaลnวgงดwอitกhแKกaว้ eนw้อยP๑at๒te๒rn 122 RatchลaาwยaรtาชPวaัตttรer๑n๒1๘2,8๑, ๒12๙9,,๑1๓3๐0 KลaายabกาBบaแdบดwหitุ้มhดDอaกoดาPวat๑t๒er๓n 123 BatikปFาเloต๊ะwลeาrยPดaอtกteไมrn้ ๑1๔4๖6 KลrาuยeเคYรaือiใหPaญt่t๑er๓n๖136 BaปtiาkเตN๊ะaลtาuยreธรPรaมtชteาตrnิ ๑1๔4๗7 BลaายtiบkาPตaกิ tt๑er๔n๘148 Batik Seปmาeเตnะ๊ AลาgยuเnซgเมPนatอteกrงุ n๑1๔4๙9 ลHาeยaหrtวั Pใจat๑te๕r๖n 156 SawtoลoาtยhฟPันaเtลt่อืeยrn๑1๕5๘8 Hai Pลaาtยteไฮrn๑1๕5๙9 ลElาeยpเทh้าaชnา้tงFลoาoยtด-าSวtaลrาย- ดFอloกwไมe้ r๑P๖a๐ttern 160 LลiายPลatี ๑te๖rn๑ 161 FlowลeาrยPดaอtกteไมrn้ ๑1๖6๒2 ลายกSา๊ pกiือ๊ra(lกP้นaหttอeยr)n๑1๖6๓3 ลKuายaก-Pัว๊ uปaั๊ว((pคoอrหkมnู)eลcาkย)ลaู้เnบdล้ R(เiมceลด็ Pขa้าtวteเปrnลือ1ก6)5๑๖๕ Flowerล-าEยlดeอpกhไaมn้ ลt าFยoเoทt้าช- ้าSงpลirาaยl กP้นatหtอeยrn๑1๖6๖6 236~236 เฉลิมราชพสั ตรา The Clasผs้าicไหSมilพkื้นFเaรbียrบic๑1๗7๔4 Tผh้าไeหCมlพa้นืssเรicยี บSil๑k๗F๕abric 175 Kaab BuaกFาบabบrวั ic๑1๘8๒2 Yยoกkมกุ M๑o๘ok๘188 Turtle ScลalาeยsเกPลa็ดttเeตr่าn๑1๙9๔4 YยoกkดอDกokลาPยikดuอlกKพaิกeุลwแกP้วat๑te๙r๑n 191 Luk KaeลwายPลaูกtแtกer้วn๒2๐0๒2 ลCาhยeหssมาPกaรttกุ er๑n๙1๕95 Hangkrล(aSาrqยouหkiาrFrงeaกblร’rsะicรTอaPกial)t๒t2e๐0r๖n6 Grace of the Queen’s Attire 237~237 คณะท�ำ งาน ทป่ี รึกษา ท่านผหู้ ญิงจรงุ จติ ต์ ทีขะระ นายเฉลิมชยั ศรีอ่อน นายทองเปลว กองจันทร์ นายระพีภทั ร์ จนั ทรศรีวงศ ์ กองบรรณาธิการ นายปราโมทย์ ยาใจ นายสันติ กลึงกลางดอน นางนงลักษณ์ เกตเุ วชสรุ ยิ า นายประทปี มีศิลป์ นางนฤมล ล้อมทอง นายสมพงษ์ ทมิ แจม่ ใส นายสุชาติ จลุ พูล นายสเุ ทพ ขวัญเผอื ก นางพรพณิ ี บุญบันดาล นายอนชุ ิต ชุ่มใจ นางสาวลำ�แพน สารจันทึก นางพุทธชาด ลปี ายะคณุ นายณกรณ์ ตงั้ หลกั นางสาวกัญญว์ ลญั จน์ ภู่เพ็ง นายสุพสิ ฐิ ปนั ธิ นางอัญชลี โพธ์ดิ ี นายศุภนทั สุวรรณสขุ ส�ำ ราญ นายสุรเดช ธรี ะกลุ นางสาวอาทติ ยา ไชโย นางสาวสรุ ีย์ เครอื ภู่ นางสาวสุภาวดี บรู ะพนั ธ์ นายเกยี รตยิ ศ ชูธงชาติ 238~238 เฉลมิ ราชพสั ตรา ภาพ สำ�นกั พระราชวงั ประสานงาน นายณกรณ์ ตั้งหลกั นางอัญชลี โพธิด์ ี Grace of the Queen’s Attire 239~239 เฉลิมราชพัสตรา Grace of the Queen’s Attire เฉลิมพระเกยี รติสมเด็จพระนางเจ้าสทุ ดิ า พชั รสุธาพิมลลกั ษณ พระบรมราชนิ ี เน่อื งในโอกาสทรงเจรญิ พระชนมพรรษา ๔๓ พรรษา ๓ มถิ นุ ายน ๒๕๖๔ จัดทำ�โดย กรมหมอ่ นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พมิ พ์ครง้ั ที่ ๑ พทุ ธศักราช ๒๕๖๔ จ�ำ นวน ๒,๒๐๐ เลม่ ISBN 978-616-358-581-3 ขอสงวนสทิ ธต์ิ ามพระราชบญั ญตั กิ ารพมิ พ์ ห้ามคัดลอก เลยี นแบบ ไมว่ า่ สว่ นหน่งึ ส่วนใดของหนงั สอื ยกเวน้ การอา้ งอิงเพือ่ การศกึ ษา และต้องได้รบั อนุญาตจากผจู้ ัดพมิ พ์เทา่ นน้ั พิมพท์ ี่ : บริษทั อมรนิ ทรพ์ รน้ิ ติง้ แอนด์พับลิชชงิ่ จ�ำกดั (มหาชน) ๓๗๖ ถนนชัยพฤกษ์ แขวงตลิง่ ชนั เขตตลิง่ ชัน กรงุ เทพฯ ๑๐๑๗๐ โทรศพั ท ์ ๐ ๒๔๒๒ ๙๐๐๐, ๐ ๒๘๘๒ ๑๐๑๐ โทรสาร ๐ ๒๔๓๓ ๒๗๔๒, ๐ ๒๔๓๔ ๑๓๘๕ E-mail : [email protected] Website : www.amarin.com คิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของยอดขายวิธีคิด : เปอร์เซ็นต์ยอดขายตามเป้า = (ยอดขายที่ทำได้จริง ÷ เป้ายอดขาย) x 100. ตัวอย่าง ยอดขายที่ทำได้จริงคือ 150,000 บาท และเป้ายอดขายคือ 100,000 บาท เปอร์เซ็นต์ยอดขายตามเป้า = (150,000 /100,000) x 100 = 150% 5% ของเงินเดือนคิดยังไงวิธีคิดคำนวณ 5% ของเงินเดือน18,000 + (18,000 x 5/100) = 18,900 บาท 5% ของเงินเดือน คือ 18,900-18,000 = 900 บาท (เงินเดือนที่เพิ่มขึ้น) เพิ่มขึ้นเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ใช้สูตร จำนวนเงินที่เพิ่มขึ้น / เงินเดือนเดิม x 100 =เลขเปอร์เซนต์ ตัวอย่าง ปีนี้มานีเงินเดือน 20,000 บาท หากปีหน้ามานีเงินเดือนเพิ่มขึ้น 20% ปีหน้ามานีเงินเดือนเพิ่มขึ้นเท่าไหร่ แทนค่าในสูตร จำนวนเงินที่เพิ่มขึ้นเงินเดือนเดิม100 =เลขเปอร์เซนต์ ลดราคาเป็นเปอร์เซ็นต์ คิดยังไงวิธีคิดเปอร์เซ็นต์ส่วนลดสินค้า ด้วยเครื่องคิดเลข. สินค้าราคา 1,500 บาท ลด 20%. คิดวิธีที่ 1 กด 1,500-20% = 1,200 บาท. คิดวิธีที่ 2 กด 1,500x(100-20)÷100 = 1,200 บาท. เท่ากับราคาลด 20% จากราคาป้าย 1,500 บาท จะต้องจ่าย 1,200 บาท (ได้ส่วนลด 300 บาทนั่นเอง). |
Usually expressed as a percentage ม กแสดงเป นเปอร เซ นต
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.ketiadaan Inc.
