ใบงานที่ 9 เรื่องคําราชาศัพท์จากเรื่องสังข์ทองตอนกําเนิดพระสังข์

                                                   คำศัพท์ที่ปรากฏในวรรณคดี เรื่อง สังข์ทอง ตอน กำเนิดพระสังข์

คำศัพท์                                                         ความหมาย
กันดาร (กัน-ดาน)                                          ลำบาก แห้งแล้ง
กำดัด                                                             กำลังรุ่น
กินนร (กิน-นอน)                                            อมนุษย์ในนิยายมี ๒ ชนิด หนึ่งเป็นครึ่งคนครึ่งนก ท่อนบนเป็นคนท่อนล่างเป็นนก
                                                                       อีกชนิดหนึ่งมีรูปร่างเหมือนคนเมื่อไปไหนมาไหนก็จะใส่ปีกใสหางบินไป ในเรื่องนี้เปรียบ                                                                              เพื่อให้เห็นว่ามีรูปร่างงดงามอรชรอ้อนแอ้น

กูณฑ์ (กูน)                                                     ไฟ
เกษมศานต์ (กะ-เสม-สาน)                           โปร่งอารมณ์  ชื่นชม  ยินดี
คลาไคล (คฺลา-ไคล)                                     เดินไปเคลื่อนไป
จังฑาล (จัง-ทาน)                                          มาจากคำว่า จัณฑาล หมายถึง ต่ำช้า
จุติ (จุ-ติ)                                                         เปลี่ยนสภาพจากกำเนิดหนึ่งไปเป็นอีกกำเนิดหนึ่ง (มักใช้กับเทวดา)
จู่ลู่                                                                   ดูถูก
โฉงเฉง                                                           เอะอะเอ็ดอึงเป็นทำนองเกะกะเกเร
ชลาลัย (ชน-ลา-ไล)                                       แม่น้ำ
ดินดาน                                                            ดินทีจับตัวแข็งเป็นชั้นโดยมากเป็นประเภทดินเหนียว เนื้อแน่นที่น้ำไหลผ่านไม่ได้
                                                                         เกาะตัวแข็งอยู่ใต้ผิวดิน
ถวิล (ถะ-หวิน)                                                 คิดถึง
ทับ                                                                   กระท่อม
นงคราญ (นง-คราน)                                       นางงาม
นอกชาน                                                          พื้นเรือนที่ยื่นพ้นชายคาระเบียงออกมา
นาวา                                                                 เรือ
ประหวั่น                                                           รู้สึกหวั่นกลัว
ผันผาย                                                             กลับไป เดินไป
ผ่าน                                                                  ครอบครอง เช่น ผ่านเมือง
เพริศพราย (เพฺริด-พราย)                                งามระยับ
ไพรสัณฑ์ (ไพร-สัน)                                        แนวป่า
ภพไตร (พบ-ไตร)                                            ในทางวรรณคดี หมายถึง โลกทั้งสาม คือ สวรรค์ โลกมนุษย์และเมืองบาดาล
ภิรมย์ (พิ-รม)                                                    ดีใจยิ่ง ยินดียิ่ง
ม้วยมรณ์ (ม้วย-มอน)                                       ตาย
มี่                                                                       อึกทึก เสียงแซ่
เยาวมาลย์ (เยา-วะ-มาน)                                 หญิงสาวสวย
รัน                                                                      ตี
ร่ำไร                                                                  อ้อยอิ่ง
เรี่ยราย                                                              กระจายเกลื่อนไป
สกล (สะ-กน)                                                     ทั้งหมด ทั้งสิ้น
สงกา                                                                  ความสงสัย
สาแหรก                                                             เครื่องใส่ของสำหรับหิ้วหรือหาบ เป็นต้น ปรกติทำด้วยหวาย มี  ๔ สาย
                                                                           ตอนบนทำเป็นหูสำหรับหิ้วสอดไม้คาน สำหรับตอนล่าง ขัดกันเป็นสีเหลี่ยม
                                                                           สำหรับวางกระจาดเป็นต้น
อางขนาง (อาง-ขะ-หฺนาง)                                อาย ขวยเขิน
อาจิณ (อา-จิน)                                                  เป็นปรกติ เสมอ ๆ