แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 การเผยแผ่พระพุทธศาสนา
ชื่อวิชาสังคมศึกษา ส 22101 กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
รายวิชา พื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 เวลา 3 ชั่วโมง
เรื่อง ความสำคัญของพระพุทธศาสนาที่เสริมสร้างสิ่งดีงามกับเพื่อนบ้าน
1. สาระสำคัญ
หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้านได้แก่ หลักสาราณียธรรม 6 และหลักสังคหวัตถุ 4
2. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด
มาตรฐานการเรียนรู้
ส 1.1 รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนา
ที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม
เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
ตัวชี้วัด
ส 1.1 ม.2/2 วิเคราะห์ความสำคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน
จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด
1. อธิบายการวิเคราะห์ความสำคัญของพระพุทธศาสนา ที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับ
ประเทศเพื่อนบ้าน (K)
2. ศึกษาและจำแนกหลักธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน (P)
3. เห็นคุณค่าในการนำหลักธรรมเพื่อนำไปใช้ในการปฏิบัติตนและต่อบุคคลอื่นในการ
ดำเนินชีวิตประจำวัน (A)
3. สาระการเรียนรู้
(k)ความรู้
1. สาราณียธรรม 6
2. สังคหวัตถุ 4
(p)ทักษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด
การจำแนก การให้เหตุผล การจัดระบบความคิดเป็นแผนภาพ การสรุปความรู้ การตอบคำถาม
(A)คุณลักษณะอันพึงประสงค์
รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มีจิตสาธารณะ
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
- ความสามารถในการสื่อสาร
- ความสามารถในการคิด
- ความสามารถในการแก้ปัญหา
- ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
บูรณาการ
ภาษาไทย Æ ฟัง พูด อ่าน และเขียนเกี่ยวกับความสำคัญของพระพุทธศาสนาในด้าน
ต่าง ๆ
การงานอาชีพฯ Æ ออกแบบแผ่นพับเพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับความสำคัญของพระพุทธ-
ศาสนาในด้านต่าง ๆ
4. กระบวนการจัดการเรียนรู้การจัดการเรียนเวลา (3ชั่วโมง)
ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
1. ครูนำข่าวพระราชกรณียกิจสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราช-ดำเนินเยือนประเทศพม่า เพื่อติดตามโครงการพระราชทานความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพายุนาร์กีสมาอ่านให้นักเรียนฟัง เพื่อเป็นพื้นฐานแนวคิดก่อนนำเข้าสู่บทเรียน จากนั้น ครูให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ โดยครูใช้คำถาม
ขั้นสอน
2. ครูให้นักเรียนศึกษาหลักธรรมของพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยครูเขียนหลักธรรมสาราณียธรรม 6 ให้นักเรียนนำเสนอแนวทางการปฏิบัติตนบันทึกนำเสนอครู
3. ครูให้นักเรียนศึกษาหลักธรรมของพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยครูเขียนหลักธรรมสังคหวัตถุ 4 ให้นักเรียนนำเสนอแนวทางการปฏิบัติร่วมกัน แล้วครูสรุปแนวคิดการนำเสนอของนักเรียนเขียนอธิบายเป็นแผนภาพบนกระดาน
ขั้นสรุป
4. ให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ ดังนี้
หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ หลักสาราณียธรรม 6 และหลักสังคหวัตถุ 4
5. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้
การที่ประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้านบางประเทศยังมีความขัดแย้งกัน นักเรียนคิดว่า
เป็นเพราะสาเหตุใด
6. ให้นักเรียนทำใบงานที่ 2 การปฏิบัติตามหลักธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจที่ดีกับประเทศเพื่อนบ้าน
7. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน (Post-Test) เพื่อประเมินผลการเรียน
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2
5. แหล่งการเรียนรู้ / สื่อการเรียนรู้
1. หนังสือแบบเรียน
2. อินเตอร์เน็ต
3. ข่าวพระราชกรณียกิจสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
4. ใบงานที่ 2 การปฏิบัติตามหลักธรรมที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจที่ดีกับประเทศเพื่อนบ้าน
6. การวัดผลและการประเมินผลการเรียนรู้
1. วิธีการวัดและประเมินผล
- สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรม
- สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม
2. เครื่องมือ
- แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม
- แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม
- แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม
- แบบสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล
- แบบประเมินกิจกรรม/ใบงานรายบุคคล
- แบบประเมินผลงานกลุ่ม
- แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน
3. เกณฑ์การประเมิน
3.1 การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม ผ่านตั้งแต่ 2 รายการ ถือว่า ผ่าน
ผ่าน 1 รายการ ถือว่า ไม่ผ่าน
3.2 การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม
คะแนน 9-10 ระดับ ดีมาก
คะแนน 7-8 ระดับ ดี
คะแนน 5-6 ระดับ พอใช้
คะแนน 0-4 ระดับ ควรปรับปรุง
กิจกรรมเสริมการเรียนรู้
1. แนะนำหนังสือให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมหรืออินเตอร์เน็ต ห้องสมุดโรงเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียน (Pre - Test)
ให้นักเรียนเขียนเครื่องหมาย × ทับตัวอักษรหน้าคำตอบที่ถูกต้อง
1. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของหลักธรรม สาราณียธรรม
ก. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความปรารถนาดีต่อกัน ข. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความสามัคคี
ค. ธรรมเป็นที่ตั้งหลักการอยู่ร่วมกัน ง. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งการประกอบความเพียร
2. ข้อใดเป็นความหมายสาธารณโภคิตา ตามความหมายของสาราณียธรรม 6 ที่ปฏิบัติต่อประเทศ
เพื่อนบ้าน
ก. พูดจาสร้างสรรค์เป็นมิตรไมตรีกับประเทศเพื่อนบ้าน
ข. แบ่งปันผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นระหว่างประเทศอย่างเป็นธรรม
ค. มีหลักความประพฤติเสมอกับมิตรประเทศ
ง. มีความคิดเห็นเป็นไปในแนวเดียวกันระหว่างประเทศ
3. การบริจาคทรัพย์เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากพายุนาร์กีสในประเทศพม่า เป็นการปฏิบัติตาม
หลักสาราณียธรรม 6 ในข้อใด
ก. เมตตากายกรรม ข. เมตตาวจีกรรม
ค. เมตตามโนกรรม ง. สีลสามัญญตา
4. ข้อใดเป็นการปฏิบัติตนตามเมตตามโนกรรมต่อประเทศเพื่อนบ้านตามหลักสาราณียธรรม 6
ก. ไม่ให้ร้ายต่อมิตรประเทศ ข. มีจิตปรารถนาดีต่อมิตรประเทศ
ค. ปฏิบัติตนเคารพกฎหมายประเทศเพื่อนบ้าน ง. แก้ไขปัญหาระหว่างประเทศด้วยวิธีการทูต
5. การเคารพกฎหมาย กฎระเบียบระหว่างประเทศ มีความเห็นไปในทิศทางเดียวกัน เป็นความหมาย
ของสาราณียธรรม 6 ในข้อใด
ก. เมตตามโนกรรม ข. สาธารณโภคิตา
ค. ทิฏฐิสามัญญตา ง. สีลสามัญญตา
6. หลักธรรมอันเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจของผู้อื่น เป็นการผูกไมตรีเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน
เป็นความหมายของหลักธรรมในข้อใด
ก. อปริหานิยธรรม 7 ข. ปาปณิกธรรม 3
ค. ทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกรรม 4 ง. สังคหวัตถุ 4
7. การอยู่ร่วมสังคมหมู่มาก หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 ในข้อใดที่ควรปฏิบัติมากที่สุดเพื่อรักษาน้ำใจ
ของผู้อื่น
ก. ทาน ข. ปิยวาจา
ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
8. หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 กับสาราณียธรรม 6 ในข้อใดไม่สอดคล้องกัน
ก. ทาน : เมตตากายกรรม ข. ปิยวาจา : เมตตาวจีกรรม
ค. อัตถจริยา : สาธารณโภคิตา ง. สมานัตตตา : เมตตามโนกรรม
9. การประพฤติตนให้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมมีความหมายสอดคล้องกับหลักธรรม
สังคหวัตถุ 4 ในข้อใด
ก. ทาน ข. ปิยวาจา
ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
10. สมานัตตตา หมายถึง การประพฤติปฏิบัติตนในลักษณะใด
ก. การรู้จักให้ความช่วยเหลือแบ่งปันแก่ผู้อื่น
ข. การวางตนให้เหมาะกับภาวะของตนเอง
ค. การประพฤติตนให้เกิดประโยชน์ต่อบุคคลอื่น
ง. การรู้จักพูดจารักษาน้ำใจต่อบุคคลอื่น
แบบทดสอบหลังเรียน (Post - Test)
1. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของหลักธรรมสาราณียธรรม
ก. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความปรารถนาดีต่อกัน ข. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความสามัคคี
ค. ธรรมเป็นที่ตั้งหลักการอยู่ร่วมกัน ง. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งการประกอบความเพียร
2. การบริจาคทรัพย์เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยจากพายุนาร์กีสในประเทศพม่า เป็นการปฏิบัติ
ตามหลักสาราณียธรรม 6 ในข้อใด
ก. เมตตากายกรรม ข. เมตตาวจีกรรม
ค. เมตตามโนกรรม ง. สีลสามัญญตา
3. ข้อใดเป็นความหมายสาธารณโภคิตา ตามความหมายของสาราณียธรรม 6 ที่ปฏิบัติต่อประเทศ
เพื่อนบ้าน
ก. พูดจาสร้างสรรค์เป็นมิตรไมตรีกับประเทศเพื่อนบ้าน
ข. แบ่งปันผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นระหว่างประเทศอย่างเป็นธรรม
ค. มีหลักความประพฤติเสมอกับมิตรประเทศ
ง. มีความคิดเห็นเป็นไปในแนวเดียวกันระหว่างประเทศ
4. การเคารพกฎหมาย กฎระเบียบระหว่างประเทศ มีความเห็นไปในทิศทางเดียวกัน เป็นความหมาย
ของสาราณียธรรม 6 ในข้อใด
ก. เมตตามโนกรรม ข. สาธารณโภคิตา
ค. ทิฏฐิสามัญญตา ง. สีลสามัญญตา
5. ข้อใดเป็นการปฏิบัติตนตามเมตตามโนกรรมต่อประเทศเพื่อนบ้านตามหลักสาราณียธรรม 6
ก. ไม่ให้ร้ายต่อมิตรประเทศ ข. มีจิตปรารถนาดีต่อมิตรประเทศ
ค. ปฏิบัติตนเคารพกฎหมายประเทศเพื่อนบ้าน ง. แก้ไขปัญหาระหว่างประเทศด้วยวิธีการทูต
6. หลักธรรมอันเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจของผู้อื่น เป็นการผูกไมตรีเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน
เป็นความหมายของหลักธรรมในข้อใด
ก. อปริหานิยธรรม 7 ข. ปาปณิกธรรม 3
ค. ทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกรรม 4 ง. สังคหวัตถุ 4
7. หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 กับสาราณียธรรม 6 ในข้อใดไม่สอดคล้องกัน
ก. ทาน : เมตตากายกรรม ข. ปิยวาจา : เมตตาวจีกรรม
ค. อัตถจริยา : สาธารณโภคิตา ง. สมานัตตตา : เมตตามโนกรรม
8. การประพฤติตนให้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมมีความหมายสอดคล้องกับหลักธรรม
สังคหวัตถุ 4 ในข้อใด
ก. ทาน ข. ปิยวาจา
ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
9. สมานัตตตา หมายถึง การประพฤติปฏิบัติตนในลักษณะใด
ก. การรู้จักให้ความช่วยเหลือแบ่งปันแก่ผู้อื่น
ข. การวางตนให้เหมาะกับภาวะของตนเอง
ค. การประพฤติตนให้เกิดประโยชน์ต่อบุคคลอื่น
ง. การรู้จักพูดจารักษาน้ำใจต่อบุคคลอื่น
10. การอยู่ร่วมสังคมหมู่มาก หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 ในข้อใดที่ควรใช้ปฏิบัติมากที่สุดเพื่อรักษา
น้ำใจของผู้อื่น
ก. ทาน ข. ปิยวาจา
ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน (Pre-Test) 1. ง 2. ข 3. ก 4. ข 5. ค 6. ง 7. ข 8. ง 9. ค 10. ข | |
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน (Post-Test) 1. ง 2. ก 3. ข 4. ค 5. ข 6. ง 7. ง 8. ค 9. ข 10. ข |