ก นางสาวสุพรรษา ทองเปลว ต าแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูช านาญการพิเศษ โรงเรียนซับนกแก้ววิทยา กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย ก ค าน า หนังสืออเล็กทรอนิกส์ (E-book) รายวิชานาฏศิลป์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ชั้นมัธยมศึกษา ั ื สุพรรษา ทองเปลว ข สารบัญ เรื่อง หน้า ค าน า................................................................................................................................. ก สารบัญ............................................................................................................................. ข ค าแนะน าส าหรับนักเรียนในการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) .............................. ง สาระส าคัญ...................................................................................................................... จ จุดประสงค์การเรียนรู้....................................................................................................... จ เล่มที่ 2 บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง บุคคลส
าคัญในวงการนาฏศิลป์............................................ 1 ใบงานที่ 2.1 เรื่อง บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์............................................................ 23 ใบงานที่ 2.2 เรื่อง สรุปความส าคัญของประวัติบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย........ 29 บรรณานุกรม…………………………………………………………………….……………………………………… 34 ค ค าแนะน าส าหรับครูในการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) 1. ครูผู้สอนควรศึกษาเนื้อหา และลักษณะของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ให้เข้าใจชัดเจนอย่างละเอียด ก่อนน าไปใช้ 4. ให้นักเรียนท าแบบทดสอบก่อนเรียนก่อนด าเนินการจัดกิจกรรมการเรียนในแต่ละเรื่อง 5. ด าเนินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามขั้นตอนที่ก าหนดในแผนการจัดการเรียนรู้ตามล าดับขั้น ของนักเรียนอย่างใกล้ชิด เพื่อให้ความช่วยเหลือหรือให้ค าแนะน าเมื่อมีปัญหาเกิดขึ้น บทบาทของครูผู้สอน 1. ให้นักเรียนศึกษาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) ด้วยตนเอง 2. แนะน
าวิธีการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) นักเรียนคนใดยังไม่เข้าใจวิธีการใช้ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) สามารถยกมือสอบถามคุณครู ง ค าแนะน าส าหรับนักเรียนในการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) 1. นักเรียนศึกษาปุ่มที่ใช้ท างาน ให้เข้าใจจากแผ่นซีดีรอมของแต่ละเรื่อง 2. นักเรียนควรปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ ตามล าดับ ด้วยความตั้งใจจนเกิดความรู้ความเข้าใจ 5. เมื่อเกิดปัญหา หรือเกิดความสงสัยเนื้อหาส่วนใด สามารถขอค าปรึกษาหรือค าแนะน าจากครูได้ ศึกษาวิธีการใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) เข้าใจแล้ว เริ่มปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ ตามล าดับ ด้วยความตั้งใจนะคะ จ สาระส าคัญ การแสดงนาฏศิลป์และการละครไทยมีวิวัฒนาการจากอดีตมาถึงปัจจุบัน ท าให้การนาฏศิลป์ และการละครไทยพฒนามากขึ้น และยังคงอยู่เป็นที่รู้จัก ซึ่งการแสดงนาฏศิลป์และการละครไทยจะมี มาตรฐาน/ตัวชี้วัด สาระที่ 3 นาฏศิลป์ มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ
3.2 เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างนาฏศิลป์ ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมเห็นคุณค่า ตัวชี้วัด ศ 3.2 ม.4-6/2 อภิปรายบทบาทของบุคคลส าคัญ ในวงการนาฏศิลป์และการละคร ของประเทศไทยในยุคสมัยต่างๆ ปัจจุบัน จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ (K) นักเรียนสามารถอภิปรายบทบาทของบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์และการละคร ฉ ด้านทักษะกระบวนการ (P) ใช้ทักษะกระบวนการกลุ่ม ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ สาระการเรียนรู้ บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ 1 แบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 2 บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ ค าชี้แจง ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียวแล้วท าเครื่องหมายกากบาท () 1. บุคคลที่ได้เข้ารับการฝึกหัดละครใน จากคุณท้าววรจันทร์บรมธรรมิกภักดี (เจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่ 4) ข. นายอาคม สายาคม ง. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี 2. ผู้ที่เข้ารับราชการในต าแหน่งโขนหลวง กองมหรสพ ในรัชกาลที่ 7 และต่อมาได้โอนมารับราชการเป็น ก. นางลมุล ยมะคุปต์ ค. นางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก ง. ท่านผู้หญิงแผ้ว
สนิทวงศ์เสนี ก. หลวงวิจิตรวาทการ ข. นายอาคม สายาคม ั ข. นางสาวจ าเรียง พุธประดับ ง. นางสาวปราณี ส าราญวงศ์ 2 5. อาจารย์เสรี หวังในธรรมได้จัดรายการเกี่ยวกับการแสดงต่างๆ ชื่อรายการอะไร ก. นาฏยนาฏกรรม ข. ศิลปะนาฏกรรม ง. สีสันนาฏกรรม 6. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของการศึกษาประวัติบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย ข. ได้มีแรงบันดาลใจในการเรียนนาฏศิลป์ ง. ทุกข้อล้วนแต่เป็นประโยชน์ทั้งสิ้น 7. บุคคลในข้อใดได้รับการยกย่องว่าเป็น “พระบิดาแห่งละครร้อง” ข.
ครูมัลลี คงประภัศร์ ง. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ 8. นางลมุล ยมะคุปต์ มีบทบาทที่ส าคัญต่อวงการนาฏศิลป์ไทย ข. เป็นผู้ประดิษฐ์ท่าร าแม่บทสลับค า ค. เป็นผู้ร่างหลักสูตรการเรียนให้กับวิทยาลัยนาฏศิลป ์ 9. บุคคลในข้อใด เป็นศิลปินที่เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์โขน ข. ครูเฉลย ศุขะวณิช ค.
ครูจ าเรียง พุธประดับ 10. บุคคลในข้อใดได้รับการยกย่องว่าเป็น “ปรมาจารย์แห่งนาฏศิลป์ไทย” ข. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ค. ครูรงภักดี (เจียร จารุจรณ) 3 กระดาษค าตอบแบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 2 บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ ชื่อ...................................................เลขที่.............ชั้น................... แบบทดสอบก่อนเรียน
ค าตอบ 1 2 4 5 7 8 10 คะแนนเต็ม 10 คะแนน คะแนนที่ได้ ผ่าน หมายถึง ได้คะแนน 8 คะแนน ขึ้นไป ไม่ผ่าน หมายถึง ได้คะแนนต่ ากว่า 8 คะแนน 4 ใบความรู้ที่ 2 เรื่อง บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์และการละครของไทยในสมัยต่างๆ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ั เจ้าอยู่หัว กับเจ้าจอมมารดาเขียน และทรงเป็นต้นราชสกุล วรวรรณ วิธีการแสดงละคร “บังสาวัน” มาดัดแปลงและปรับปรุงขึ้นใหม่เรียกว่า “ละครร้อง”
พระองค์ทรงได้รับ ี ได้เลิกไป ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรม จึงจัดตั้งขึ้นอีกครั้งในพระบรมราชูปถัมภ์ และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าฯ จัดแสดงในพระราชฐานบ่อยครั้งและเป็นที่ชื่นชอบของเจ้านายฝ่ายในและบรรดาชาววัง ั ประสูติเมื่อวันพธที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2404 ในรัชกาลที่ 5 ทรงได้รับโปรดเกล้าให้ด ารงต าแหน่ง 5 ครั้งแรกในเมืองไทย โดยทรงแก้ไขปรับปรุงละครบังสาวัน ที่ได้เข้ามาแสดงที่กรุงเทพ แล้วก่อตั้ง "คณะละคร ปรีดาลัย" ละครปรีดาลัยเป็นละครร้องสลับพูด เป็นละครร้องเล่นที่โรงละคร ปรีดาลัย (เดิมสร้างอยู่ในวัง ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ถนนตะนาว) คณะละครปรีดาลัยในต่อมาภายหลัง ้ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวก็คือ "พระนางเธอลักษมีลาวัลย์" ซึ่งได้รับการยกย่องว่า ทรงเป็นกุลสตรีที่งาม บรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงเป็นองค์ต้นราชสกุล "วรวรรณ ณ อยุธยา" ภาพประกอบ 1.15 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ 6 ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงนาฏศิลป์ นางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก นางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก มีชื่อเดิมว่า ด่วน เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2426 ี่ เจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ ได้ฝึกหัดละครจนเป็นตัวนางที่มีฝีมือในการรา และเป็นที่เมตตาของเจ้าพระยา เทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ จนกระทั่งอายุ 16 ปี จึงได้เป็นหม่อมของเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์จึงโปรดให้นางศุภลักษณ์ฝึกหัดแสดงเป็นตัวนางยุบล (ค่อม) ในปัจจุบัน) ิ ใน พ.ศ. 2478 มีการจัดตั้งกรมศิลปากรขึ้นมาแทนกรมมหรสพ มีพลตรี หลวงวิจิตรวาทการ ได้รับราชการที่โรงเรียนนาฏศิลป์หรือวิทยาลัยนาฏศิลปจนกระทั่งถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2499 7 ภาพประกอบ 1.16 ครูมัลลี คงประภัศร์ ที่มา : http://www.monnut.com/board/index.php?topic=2261.0 ภาพประกอบ
1.17 หม่อมครูต่วน (ศุภลักษณ์) ภัทรนาวิก 8 นางลมุล ยมะคุปต์ นางลมุล ยมะคุปต์ เกิดเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2448 เป็นธิดาของร้อยโท นายแพทย์ จีน กันนางค ามอย อญธัญภาติ เป็นชาวจังหวัดน่าน เข้ารับการศึกษาวิชาสามัญที่โรงเรียนสตรีวิทยา เมื่อ เป็นบุคคลที่มีความส าคัญต่อวงการนาฏศิลป์ไทยอย่างยิ่ง นางลมุล ยมะคุปต์ ถึงแก่กรรมด้วยภาวะระบบหัวใจล้อมเหลว เมื่อวันที่ 30 มกราคม พ.ศ 2526 ภาพประกอบ 1.17 ครูนางลมุล ยมะคุปต์ 072.jpg?height=400&width=284 9 ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี มีชื่อเดิมว่า แผ้ว สุทธิบูรณ์ เกิดเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2446 เป็นธิดาของนายเฮง กับนางสุทธิ สุทธิบูรณ์ เมื่ออายุ 8 ปี ได้เข้ารับการฝึกหัดละครใน วังสวนกุหลาบ ั และได้รับการฝึกหัดจากคุณท้าววรจันทร์บรมธรรมิกภักดี (เจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่ 4) ซึ่งเป็นครูที่มี ในการร าอาวุธได้อย่างเชี่ยวชาญ คือ กระบี่ ทวน และกริช อีกทงยังได้น าเอานาฏศิลป์ ของต่างชาติเข้ามา ตอนบูชายัญ โดยท่านได้แปลงท่ามาจากร าดรสาแบหลา ร าไทยจีนไมตรี ร าเถิดเทิง ระบ าโบราณคดีชุด สุโขทัย ระบ าครุฑ ระบ านพรัตน์ ฟ้อนลาวดวงเดือน ฟ้อนมาลัย เป็นต้น เกียรติสูงสุด ท่านผู้หญิงแผ้วได้สร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์ไทยไว้มากมายจนได้รับยกย่องขนานนาม ว่า “ปรมาจารย์แห่งนาฏศิลป์ไทย” เป็นศิลปินแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2528 สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ไทย) ภาพประกอบ 1.18 ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ที่มา : http://th.wikipedia.org/wik 10 ครูรงภักดี (เจียร จารุจรณ) ศิลปินแห่งชาติ สานานาฏศิลป์ พ.ศ. 2529 ครูรงภักดี เกิดเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2442 ที่จังหวัดนครปฐม เป็นบุตรของจางวางจอน และนางพริ้ง ที่กรมมหรสพ สมัยรัชกาลที่ 6 ต่อมาเข้ารับราชการเป็นศิลปินในกรมมหรสพ สมัยรัชกาลที่ 7 นอกจาก ครูรงภักดี เป็นผู้มีความสามารถร าเพลงหน้าพาทย์องค์พระพราพ ซึ่งเป็นนาฏศิลป์สูงสุดได้ ิ ภาพยนตร์ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงบันทึกท่าร าของครูรงภักดีไว้ เมื่อปี พ.ศ. 2506 เพลงหน้าพาทย์สูงสุดของวิชานาฏศิลป์ไว้เป็นมรดกของแผ่นดิน เพอเยาวชนไทยรุ่นหลังจะได้ศึกษาเรียนรู้ 11 ภาพประกอบ 1.19 ครูรงภักดี (เจียร จารุจรณ) ภาพประกอบ 1.20 พิธีกรรมไหว้ครูโขน ที่มา : http://board.postjung.com/534830.html 12 นางเฉลย ศุขะวณิช (ศิลปินแห่งชาติ สาขานาฏศิลป์ พ.ศ. 2530) ครูเฉลย ศุขะวณิช เกิดเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2477 ท่านเข้ารับราชการฝึกหัดนาฏศิลป์ ที่วังสวนกุหลาบตั้งแต่อายุ 7 ขวบ แล้วย้ายไปศึกษาด้านการแสดงละครดึกด าบรรพ์ที่วัง เพชรบูรณ์ นางสุวรรณมาลี นางเบญกาย นางดรสา นางมณโฑ มะเดหวี ประไหมสุหรี นางมณฑา กาญจนาภิเษก ระบ าเทพอัปสรพนมรุ้ง ระบ าขอม ฟ้อนลาวสมเด็จ เซิ้งสราญ นอกจากนี้ยังประดิษฐ์ท่าร า และได้มาตรฐาน (เป็นศิลปินแห่งชาติที่สืบทอดวิชานาฏศิลป์อย่างมีคุณภาพ) ภาพประกอบ 1.21 ครูเฉลย ศุขะวณิช 13 ครูจ าเรียง พุธประดับ (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ละคร) พ.ศ. 2531 ครูจ าเรียง พุธประดับ เกิดเมื่อวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2459 บิดาชื่อนายเปี่ยม มารดา ชื่อนาง เจิม เป็นชาวจังหวัดเพชรบุรี เริ่มต้นเข้ารับราชการถวายตัวเป็นละครหลวงสมัยรัชกาลที่ 7 ได้รับการฝึกหัด ครูจ าเรียง พุธประดับจึงได้ย้ายมาเป็นข้าราชการกรมศิลปากร และเป็นศิลปินคนแรกของกรมศิลปากรที่ ผลงานที่สืบทอดนาฏศิลป์ไทยแบบมาตรฐานมิให้สูญหาย ได้แก่ เชิดฉิ่งเมขลานาง นารายณ์ เบญกายแปลง พราหมณ์เกศสุริยง นางจันทร์ รจนา บุษบา นางพญาคา ปิน ล้วนเป็นบทบาทที่ครูจ าเรียง ท่านเป็นก าลังส าคัญในการสืบสานพัฒนาอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทย และยังได้รับการยกย่องว่าเป็น ครูนาฏศิลป์ของลูกศิษย์ทั่วแผ่นดินไทย (เป็นศิลปินคนแรกที่ได้รับชั้นพิเศษเป็นผู้บริหารเชี่ยวชาญ) ภาพประกอบ 1.22 ครูจ าเรียง พุธประดับ ที่มา : https://i0.wp.com/storysiam.com/wp-content/uploads/2018/11/ 14 ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงโขน นายอาคม สายาคม นายอาคม สายาคม มีชื่อเดิมว่า บุญสม เกิดเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2460 เป็น บุตรของ นายเจือกับนางผาด ศรียาภัย ต่อมานายสายกับ นางเพยน สายาคม ซึ่งมีศักดิ์เป็นลุงและป้าไม่มีบุตรจึง วิเชียรน้อย มีบุตร 3 คน นายอาคมเข้ารับราชการเมื่อ พ.ศ. 2472 ในต
าแหน่งโขนหลวง กองมหรสพ ในรัชกาลที่ 7 นอกจากความสามารถดังกล่าวแล้วนายอาคมได้เขียนบทความ ค าอธิบายนาฏยศัพท์ ความส าคัญ ของหัวโขน ระบ า ร า เต้น เป็นต้น รวมทั้งยังได้รับคัดเลือกให้เป็นผู้ประกอบพธีไหว้ครู
ครอบครูโขนละคร นายอาคม สายาคม ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2525 ขณะที่ก าลังจะไปประกอบ ิ ภาพประกอบ 1.23 ครูอาคม สายาคม ที่มา : http://www.digitalrarebook.com/index.php?lay=show&ac=cat_ show_pro_detail&pid=79974 15 ภาพประกอบ 1.24 ครูอาคม สายาคม ที่มา : https://i.ytimg.com/vi/zolnc_GmAwo/hqdefault.jpg 16 นายกรี วรศะริน (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-โขน) นายกรี วรศะริน เกิดเมื่อวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2457 ที่จังหวัดกรุงเทพมหานคร เป็นศิลปิน ิ จนเป็นที่ยอมรับนับถือในวงการนาฏดุริยางคศิลป์ นายกรี วรศะริน ได้รับการยกย่องเชิดชู เกียรติเป็น ภาพประกอบ 1.25 นายกรี วรศะริน ที่มา : https://wasan2545.files.wordpress.com/2013/11/ky.jpg?w=640 17 ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงพื้นเมือง นางเกลียว เสร็จกิจ (ขวัญจิต ศรีประจันต์) ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ้าน-เพลงอีแซว) ปี 2539 ภาพประกอบ 1.26 นางเกลียว เสร็จกิจ (ขวัญจิต ศรีประจันต์) http://warang-noi.blogspot.com/2008/10/blog-post_1569.html ื่ คน สมรสกับนายเสวี ธราพร มีบุตร 3 คน เป็น ชาย 1 คน และหญิง 2 คน เป็นผู้ที่มีความสนใจทางด้าน การร้องเพลงพื้นบ้านมาตั้งแต่ปี 2505 ขณะที่อายุประมาณ 15 ปี โดยมีความชื่นชม
และเฝ้าติดตามการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เพลงอีแซว จากแม่บัวผัน
และเพลงแนวผู้ชายจากครูไสวได้เป็นอย่างดีภายใน อ่านหนังสือ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วรรณคดีไทยเป็นพิเศษ จึงสามารถจดจ าลีลาการประพันธ์และเค้าโครง 18 เรื่องเหล่านั้นมาประพันธ์เป็นเพลงอีแซวได้อย่างไพเราะงดงาม แม่ขวัญจิตได้ออกตระเวนเล่นเพลงอีแซว ์ ผลงานการขับร้องเพลง ผลงานการขับร้องเพลงด้านต่างๆ ของแม่ขวัญจิต ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันนอกจาก ที่กล่าวมาแล้ว กับข้าวเพชฌฆาต ฯลฯ ประเภทเพลงพื้นบ้าน ได้แก่ เพลงชุดปัญหาหัวใจ อานิสงส์ทอดกฐิน ประเพณีไทย แหล่ถาม-ตอบพิธีแต่งขันหมาก แหล่ถาม-ตอบเรื่องการแต่งาน ฯลฯ ตัวอย่างบทเพลงอีแซว บทร้องไหว้ครู ก่อนจะเล่นให้ดู ต้องไหว้ครูเสียก่อน
จะได้กราบขอพร เอาไว้คุ้มภัย สิบนิ้วประนม กราบก้ม ประเสริฐ อรหันต์ขวาซ้าย ขอให้เป็นฉัตรแก้ว แล้วกางกัน ขออย่าให้มีอน อันตราย จะไหว้คุณบิดร ลูกขอไหว้คุณครู ผู้สั่งสอน ขอให้มาต่อกลอน ของลูกไว้ ขอมานั่งอยู่ในคอ คอยต่อปัญญา เมื่อลูกจะว่า แล้วเพลงไป ลูกจะไหว้ครูพัก ที่ลักจ า
บทกลอนที่แนะน า ส่งเสริมให้ ร้องอะไรก็อย่าให้ผิด เปล่งเสียงถูกใจ แล้วร้องว่าไชโย เอ๋ยไชยยะ ขอให้ลูกชนะ ทุกคนไป 19 นางสมพันธ์ โชตนา (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์พื้นเมืองล้านนา) ั ภาพประกอบ
1.27 นางสมพนธ์ โชตนา 20 ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงละครไทย ครูสุวรรณี ชลานุเคราะห ์ นางสุวรรณี ชลานุเคราะห์ เกิดเมอวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2469 ที่จังหวัดนนทบุรี ท่านเป็น การยกย่องมากที่สุดคือ ตัวพระ จากละครไทยเรื่องอิเหนา สังข์ทอง พระไวย ไกรทอง แสดงเป็นนางเอก ในเรื่อง ละเวงวัลลา รวมทั้งได้สร้างสรรค์ประดิษฐ์ชุดการแสดงต่าง ๆ และน าไปแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมใน ละครร า) เมื่อ พ.ศ. 2533 ภาพประกอบ 1.28 อาจารย์สุวรรณี ชลานุเคราะห์ (ศิลปินแห่งชาติ) su-wrrni-chla-nu-kheraah-silpin-haeng-chati/K8083717-75.jpg?height=400&width=267 21 อาจารย์เสรี หวังในธรรม ภาพประกอบ 1.29 อาจารย์เสรี หวังในธรรม (ศิลปินแห่งชาติ) ที่มา : https://www.artbangkok.com/?p=5023 อาจารย์เสรี หวังในธรรม เกิดเมื่อวันที่ ๓ มกราคม พุทธศักราช 2480 ที่กรุงเทพมหานคร ปัจจุบันอายุ 64 ปี ได้รับการศึกษาชั้นอนุบาลที่โรงเรียนศรีจรุง จากนั้นก็ได้ไปศึกษาต่อชั้นประถมที่ ศิลปากร ตามล าดับ ณ ที่นั้น
ท่านได้ศึกษาศิลปะการแสดงแขนงต่างๆ ทั้งดุริยางค์ไทยและสากล คีตศิลป์ไทย แผนกดุริยางค์ไทย กองการสังคีต กรมศิลปากร จนกระทั่งถึงปี 2505 ท่านกได้รับทุนให้ไปศึกษาต่อที่ ราชการต่อที่ต้นสังกัดเดิม ตั้งแต่เริ่มต้นเข้ารับราชการจวบจนปัจจุบัน อาจารย์เสรี หวังในธรรม นับเป็นผู้ที่มีบทบาทส าคัญ ก ากับการแสดง และนักบริหารที่ได้ใช้ความรู้ความสามารถของตนสร้างความบันเทิง และเผยแพร่ ในด้านการแสดงนั้น ท่านศิลปินผู้มีความสามารถหลากแขนง และหลายบทบาท ทั้งบทพระนาง ยักษ์ ลิง กษัตริย์ ฤษี พราหมณ์ ขุนนาง ตัวดี ตัวโกง ตัวตลก ฯลฯ จนเป็นที่รู้จักและชื่นชอบของผู้ชมและ บท “พระมหาเถรกุโสดอ” ในละครเรื่องผู้ชนะสิบทิศ “เถรขวาด” ในเรื่อง ขุนช้าง ขุนแผน “ชูชก” 22 ในเรื่อง พระเวสสันดร “ท้าวเสนากุฏ” ในเรื่อง สังข์ศิลปชัย “นางมณฑา” ในเรื่อง สังข์ทอง ตอน มณฑา ลงกระท่อมหาเนื้อหาปลา ฯลฯ ส่วนในด้านการประพันธ์ ท่านก็ได้แต่งบทโขน ละคร ลิเก เพลงไทยสากล บทอวยพร และบท บทโขน ได้แก่ เรื่องรามเกียรติ์ทุกตอน ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบ และบทโขนที่แต่งจากเรื่อง นารายณ์สิบปาง และบทโขนตามต านานพื้นเมืองของจังหวัดลพบุรี เป็นต้น ได้รับความนิยมสูงสุดเรื่องหนึ่ง ได้แก่ บทละครพันทาง เรื่อง ผู้ชนะสิบทิศ บทเพลงไทยสากล ได้แก่ เพลงรอยเบื้องยุคลบาท สถิตในหทัยราษฎร์ กล่อมพระขวัญ เพื่อผู้มีดนตรีการ เราคือคนไทย สมเด็จพระมิ่งแม่ มหาวชิราลงกรณ์
สมเด็จพระปิยชาติ อิฐเก่ากอนเดียว บทอวยพร ได้แก่ บทถวายพระพรพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าฯ นอกจากผลงานในด้านต่างๆ ที่กล่าวมาแล้ว อาจารย์เสรี หวังในธรรม ยังเป็นศิลปินที่มีความคิด ริเริ่มดีเด่น และมี ‘ไฟ’ ในการท างานที่โชติช่วงอยู่ตลอดเวลา โดยท่านได้ริเริ่มจัดท ารายการแสดง รายการที่ให้ความรู้เกี่ยวกับดนตรีไทยในแง่มุมต่างๆ รายการชุดนาฏยาภิธาน อันเป็นรายการที่ว่าด้วย เรื่องการแสดงละครแบบต่างๆ รายการชุดขับขานวรรณคดี อันว่าด้วยเรื่องเกี่ยวกับวรรณคดีต่างๆ ที่ การละเล่นต่างๆ เช่น โขน ละคร ลิเก ฟ้อน ร า ระบ า เซิ้ง ในรูปแบบสารพันบันเทิงจนเป็นรายการที่ และศีลธรรม อันล้วนแต่ยังประโยชน์แก่ส่วนรวมทั้งสิ้น ในด้านการเป็นนักบริหารนั้น อาจารย์เสรี หวังในธรรม ได้ปฏิบัติหน้าที่ราชการในต าแหน่งส าคัญ บริหารราชการด้วยความสามารถจนงานในหน้าที่รุดหน้าไปเป็นอย่างดี สร้างชื่อเสียงให้แก่กรมศิลปากร ต่างๆ ของชาติ การน าคณะนาฏศิลป์ไทยไปเผยแพร่และแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมในต่างประเทศหลาย ิ ศิลปะการแสดง (ศิลปะการละคร) เมื่อปีพุทธศักราช 2531 23 ใบงานที่ 2.1 เรื่อง บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ ชื่อ - สกุล ........................................................................................... เลขที่ ...............
ชั้น............ นักเรียนสามารถอภิปรายบทบาทของบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์และการละครของประเทศไทย ค าชี้แจง ให้นักเรียนเขียนอภิปรายจ าแนกประวัติบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย (10 คะแนน) 1. ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงนาฏศิลป์ไทย จ านวน 2 ท่าน (4 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 24 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 25 2. ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงโขน จ านวน 1 ท่าน (2 คะแนน) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 26 3. ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงพื้นเมือง จ านวน 1 ท่าน (2 คะแนน) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27 4. ประวัติบุคคลส าคัญในการแสดงละครไทย จ านวน 1 ท่าน (2 คะแนน) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 28 เกณฑ์การให้คะแนน ข้อละ 2 คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน คะแนน 2 นักเรียนเขียนอภิปรายจ าแนกประวัติบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย ได้ถูกต้อง ครบถ้วน ตรงประเด็น ได้ถูกต้อง แต่ไม่ครบถ้วน นาฏศิลป์ไทยได้ หรือไม่เขียนค าตอบ * ค าตอบขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน 5 – 7 คะแนน ระดับ พอใช้ = ไม่ผ่าน 29 ใบงานที่ 2.2 เรื่อง สรุปความส าคัญของประวัติบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย ชื่อ - สกุล ........................................................................................... เลขที่ ............... ชั้น............ นักเรียนสามารถอภิปรายบทบาทของบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์และการละครของประเทศไทย ค าชี้แจง ให้นักเรียนเขียนแสดงความคิดเห็น สรุปความส าคัญของประวัติบุคคลส าคัญในวงการ นาฏศิลป์ไทย (10 คะแนน) นักเรียนคิดว่าประวัติบุคคลส
าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทยมีประโยชน์ต่อการเรียนวิชานาฏศิลป์ ………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 30 เกณฑ์การให้คะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน คะแนน 8 - 10 นักเรียนเขียนแสดงความคิดเห็น สรุปความส าคัญของประวัติ บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย ได้ถูกต้อง ครบถ้วน ตรงประเด็น บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทยได้ถูกต้อง แต่ไม่ครบถ้วน บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทยได้ คะแนน 0 นักเรียนไม่สามารถเขียนอภิปรายจ าแนกประวัติบุคคลส าคัญในวงการ * ค าตอบขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน 5 – 7 คะแนน ระดับ พอใช้ = ไม่ผ่าน 0 – 4 คะแนน ระดับ ปรับปรุง = ไม่ผ่าน 31 แบบทดสอบหลังเรียน เล่มที่ 2 บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ ค าชี้แจง ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียวแล้วท าเครื่องหมายกากบาท () 1. นางลมุล ยมะคุปต์
มีบทบาทที่ส าคัญต่อวงการนาฏศิลป์ไทย ข. เป็นผู้ประดิษฐ์ท่าร าแม่บทสลับค า ง. เป็นผู้มีความสามารถร าเพลงหน้าพาทย์องค์พระพิราพ 2. อาจารย์เสรี หวังในธรรมได้จัดรายการเกี่ยวกับการแสดงต่างๆ ชื่อรายการอะไร ข. ศิลปะนาฏกรรม ง. สีสันนาฏกรรม 3. ใครเป็นผู้คิดประดิษฐ์สร้างสรรค์ ระบ าร่อนแร่ ข. นางสาวจ าเรียง พุธประดับ ค. นางสาวรัจนา พวงประยงค์ 4. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของการศึกษาประวัติบุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ไทย ก. ท าให้ทราบถึงความส าคัญของนาฏศิลป์ไทย ค. ได้รู้ถึงแนวทางในการประกอบอาชีพ 32 5. บุคคลในข้อใด เป็นศิลปินที่เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์โขน ก. นายกรี วรศะริน ข. ครูเฉลย ศุขะวณิช ง. ครูรงภักดี (เจียร จารุจรณ) 6. บุคคลในข้อใดได้รับการยกย่องว่าเป็น “ปรมาจารย์แห่งนาฏศิลป์ไทย” ข. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ง. หม่อมครูต่วน (ศุภลักษณ์) ภัทรนาวิก 7. บุคคลที่ได้เข้ารับการฝึกหัดละครใน จากคุณท้าววรจันทร์บรมธรรมิกภักดี (เจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่ 4) ข. นายอาคม สายาคม ง. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี 8.
บุคคลในข้อใดได้รับการยกย่องว่าเป็น “พระบิดาแห่งละครร้อง” ข. ครูมัลลี คงประภัศร์ ค. หม่อมครูต่วน (ศุภลักษณ์) ภัทรนาวิก 9. บุคคลใดที่น าเอาวิธีการแสดงละคร “บังสาวัน” มาดัดแปลงและปรับปรุงขึ้นใหม่เรียกว่า “ละครร้อง” ข. นายอาคม สายาคม ค. นางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก ก. นางลมุล ยมะคุปต์ ข. นายอาคม สายาคม ง. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี 33 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลังเรียน เล่มที่ 2 บุคคลส าคัญในวงการนาฏศิลป์ ชื่อ...................................................เลขที่.............ชั้น................... แบบทดสอบหลังเรียน ค าตอบ 1 2 4 5 7 8 10 คะแนนเต็ม 10 คะแนน คะแนนที่ได้ ผ่าน หมายถึง ได้คะแนน 8 คะแนน ขึ้นไป ไม่ผ่าน หมายถึง ได้คะแนนต่ ากว่า 8 คะแนน 34 บรรณานุกรม กรมวิชาการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ :
เยลโล่การพิมพ์ (1988) จ ากัด. พาณี สีสวย. ดนตรีและนาฏศิลป์. (2526). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ธนะการพิมพ์. โอเดียนสโตร์. 35 |
ข้อ ใด ไม่ใช่ ประโยชน์ ของ การ ศึกษา ประวัติ บุคคล สํา คั ญ ใน วงการ นาฏศิลป์
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.ketiadaan Inc.
