วัตถุประสงค์ของห้องสมุด
ประเภทของห้องสมุดห้องสมุดแบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ ดังนี้ Show
Advertisement Share this:Like this:ถูกใจ กำลังโหลด... ผู้บริหารเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญที่สุดในการสนับสนุนการดำเนินงานห้องสมุดให้ผู้มีอำนาจพิจารณาให้การสนับสนุนทั้งในด้านการเงิน กำลังคนและกำลังใจการให้การสนับสนุนจะทำให้การดำเนินงานห้องสมุดบรรลุตามวัตถุประสงค์
ห้องสมุดต้องมีสถานที่พอเพียงในการเก็บหนังสือและโสตทัศน์วัสดุอุปกรณ์ในการทำงานของเจ้าหน้าที่ และให้บริการแก่ผู้ใช้ สถานที่ห้องสมุดนั้นอาจเป็นอาคารส่วนใดส่วนหนึ่งของอาคาร
ครุภัณฑ์เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับห้องสมุดในการที่จะใช้เป็นที่เก็บหนังสือ สิ่งพิมพ์วัสดุต่าง ๆ และยังเป็นเครื่องอำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้
ห้องสมุดจำเป็นจะต้องมีหนังสือ สิ่งพิมพ์ต่าง ๆ และโสตทัศน์วัสดุเพื่อสนองความต้องการแก่ผู้ใช้วัสดุสารสนเทศของห้องสมุดโดยทั่ว ๆ ไป จัดแบ่งเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ วัสดุตีพิมพ์ วัสดุไม่ตีพิมพ์ และวัสดุอิเล็กทรอนิกส์
ห้องสมุดจะต้องมีบรรณารักษ์ซึ่งมีพื้นความรู้ในวิชาบรรณารักษศาสตร์เป็นบรรณารักษ์และบุคลากรอื่น ๆ ร่วมดำเนินงานห้องสมุด
เงินเป็นปัจจัยสำคัญในการจัดหาวัสดุสารสนเทศ ครุภัณฑ์ และอุปกรณ์อื่น ๆ เพื่อดำเนินงานห้องสมุดบรรลุเป้าหมายที่วางไว้ ห้องสมุดในสมัยโบราณห้องสมุดที่เก่าแก่ที่สุดในโลก และที่ตั้งขึ้นเป็นแห่งแรก สันนิษฐานกันว่า เห็นจะได้แก่ห้องสมุดตามวัด และพระราชวัง เพราะวัดเป็นที่ชุมนุมของนักบวชซึ่งเป็นผู้รู้เรื่องศาสนา พระราชวังเป็นที่ซึ่งมีนักปราชญ์ราชบัณฑิตรับราชการ หรืออยู่ในพระราชูปถัมภ์ ห้องสมุดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งที่นักโบราณคดีได้ค้นพบ คือ ห้องสมุดของพระเจ้าซาร์กอนแห่งอาณาจักรอัสซีเรีย (Sargon of Assyria) ซึ่งสร้างขึ้นประมาณ ๓๐๐ ปีก่อนพุทธกาล เป็นที่รวบรวมหนังสือความรู้ต่างๆ ในรูปของแท่งดินเหนียวสลักตัวอักษรรูปลิ่ม มีทั้งแท่งดินดิบ และแท่งดินเผา ห้องสมุดนี้ทำให้นักโบราณคดี และนักภาษาโบราณสามารถเรียนรู้อารยธรรมของอาณาจักรโบราณในลุ่มแม่น้ำไทกริส และยูเฟรติสในตะวันออกกลางได้มาก ห้องสมุดแห่งนี้มีหนังสืออยู่ประมาณ๒๒,๐๐๐ แท่ง เจริญรุ่งเรืองมากในสมัยพระเจ้าอัสสุรบานิปาล พระราชนัดดา ของพระเจ้าซาร์กอนที่ ๒ มีหนังสือเพิ่มเติมมากขึ้น มีการจัดหมู่หนังสือ และลงบัญชีไว้เรียบร้อยส่วนมากเป็นเรื่อง ประวัติศาสตร์ ศาสนา วรรณคดีหลักภาษา วิทยาศาสตร์ เท่าที่รู้จักกันในสมัยนั้น และเศรษฐกิจ มีหลักฐานปรากฏในอาณาจักรที่เจริญรุ่งเรืองในสมัยโบราณต่อมาว่า มีห้องสมุดสำคัญๆหลายแห่ง เช่น ในอียิปต์สมัยโบราณ มีห้องสมุดเมืองอะเล็กซานเดรีย (Alexandria) และห้องสมุด ที่เมืองเพอร์กามุม (Pergamum) สมัยกรีกโบราณมีห้องสมุดส่วนตัว ของอาริสโตเติล (Aristotle) ในยุโรปตอนปลายพุทธศตวรรษที่ ๒๐ มีห้องสมุดขนาดใหญ่ที่มีความสำคัญต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันคือ หอสมุดแห่งชาติฝรั่งเศส และหอสมุดแห่งชาติอังกฤษ เป็นต้น ในซีกโลกตะวันออก อาณาจักรโบราณเช่น จีน และอินเดีย ซึ่งมีความก้าวหน้าทางวิชาความรู้และหนังสือ ก็มีการสะสมหนังสือด้วยเหมือนกัน ชาวจีนโบราณรู้จักวิธีทำกระดาษสำหรับเขียนหนังสือ รู้วิธี พิมพ์หนังสือด้วยแผ่นไม้ และแกะตัวพิมพ์ มีการบันทึกความรู้ ทำนองสารานุกรม จดบันทึกพงศาวดารเรื่องราวในอดีตมีการแต่งวรรณคดี ชาวเกาหลีโบราณรู้จักวิธีพิมพ์ด้วยตัวพิมพ์โลหะและมีหน่วยราชการ “ว่าด้วยหนังสือ” ชาวอินเดีย มีตำราว่าด้วยเทววิทยา ศาสนา วรรณศิลป์ และศิลปกรรมมาช้านาน อย่างไรก็ดี ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดหรือคลังหนังสือของประเทศทั้งสองในสมัยโบราณ คงเป็นเรื่องที่จะต้องศึกษาค้นคว้าอย่างเป็นระบบกันต่อไป ประวัติของห้องสมุดในประเทศไทยสมัยกรุงสุโขทัย ผู้คิดประดิษฐ์ตัวอักษรไทยซึ่งใช้กันอยู่ในปัจจุบันนี้คือ พ่อขุนรามคำแหง เก็บรักษาไว้ที่หอไตร ได้ย้ายมาอยู่ที่ตึกถาวรหน้าวัดมหาธาตุฯ ด้านสนามหลวง เพื่อใช้เป็นที่เก็บรวบรวมหนังสือประเภทต่าง ๆ ได้แก่ หนังสือพระพุทธศาสนา หนังสือไทย และหนังสือต่างประเทศ หนังสือเก่ามีคุณค่าหายากเช่น ไตรภูมิพระร่วง พระราชกฤษฎีกา และตำนานเขียนสมัยกรุงศรีอยุธยาหลายเรื่อง จดหมายเหตุความทรงจำของกรมหลวงนรินทรเทวี ต้นร่างพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวอีก 6 เรื่อง คือ ปลุกใจเสือป่า แบบสั่งสอนเสือป่าและลูกเสือ การราชาภิเษกพระราม บ่อเกิดแห่งรามเกียรติ์ พระนลคำหลวง และโองการแช่งน้ำ ประวัติห้องสมุดโรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ ภูเก็ต ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีปี พ.ศ. 2539 ห้องสมุดอยู่ที่ชั้น 4 ของอาคารสร้อยฟ้า ขนาด 1 ห้องเรียน ขณะนั้นยังมีหนังสือจำนวนน้อยในห้องสมุด หนังสือชุดแรกที่ห้องสมุดได้รับ เป็นหนังสือ Encycropedia จำนวน 1 ชุด จากโรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย เกียรติประวัติห้องสมุดโรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ ภูเก็ต – รับเกียรติบัตรครูดีเด่นในวิชาชีพบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ ปี 2548 จากสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย – รับรางวัลห้องสมุดดีเด่น ปี 2548 ระดับเขตพื้นที่การศึกษาภูเก็ต – รับเกียรติบัตรครูยอดนักอ่าน ปี 2548 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ภูเก็ต – รับเกียรติบัตรนักเรียนยอดนักอ่าน ปี 2548 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ภูเก็ต – รางวัลโรงเรียนรักการอ่าน จากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน – รับรางวัลชมเชย ห้องสมุดดีเด่น ปี 2552 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ภูเก็ต – รับรางวัลกิจกรรมห้องสมุดโรงเรียนดีเด่น ปี 2553 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ภูเก็ต ลักษณะของห้องสมุดสมัยใหม่ห้องสมุดในยุคก่อน ๆ มุ่งที่จะจัดเก็บหนังสือเอาไว้อย่างเข้มงวดมีการล่ามโซ่หนังสือเอาไว้บนที่อ่านอย่างแข็งแรงเพื่อป้องกันมิให้หนังสือหาย เพราะหนังสือมีน้อย จัดทำขึ้นยาก ผู้เขียนเป็นและอ่านออกก็มีไม่มาก จึงมีทั้งคุณค่า หายาก และราคาแพง การใช้ห้องสมุดจึงจำกัดอยู่ในวงแคบเฉพาะบางกลุ่ม ซึ่งแตกต่างจากห้องสมุดในปัจจุบัน ลักษณะของห้องสมุดยุคใหม่จึงมีลักษณะดังนี้ ลักษณะของห้องสมุดที่ดีห้องสมุดที่ดีนั้นควรมีการจัดบริการที่สนองตอบความต้องการของผู้ใช้ได้อย่างกว้างขวาง ผู้ใช้ได้รับความสะดวก รวดเร็วและสามารถใช้ห้องสมุดในการเพิ่มพูนความรู้ ตลอดจนนำเอาความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี ดังนั้นห้องสมุดที่ดีควรมีลักษณะดังนี้
ลักษณะงานของห้องสมุดงานห้องสมุด เป็นงานบริการทางวิชาการ แบ่งเป็น 5 งาน คือ
เป็นงานที่ต้องนำเอาหลักการบริหารงานทั่วไปมาใช้ เพื่อดำเนินงานห้องสมุดให้บรรลุเป้าหมาย งานบริหารได้แก่ ห้องสมุดประเภทใดที่ให้ความรู้ไม่จำกัดเพศวัยเป็นแหล่งศึกษาข้อมูลตลอดชีวิตห้องสมุดประชาชน หมายถึง ห้องสมุดที่ตั้งขึ้นเพื่อให้บริการแก่ประชาชน โดยไม่จำกัดเพศ วัย เชื้อชาติ ศาสนา และพื้นความรู้ ให้บริการสารสนเทศครบทุกหมวดวิชา และอาจมีบริการบางเรื่องเป็นพิเศษตามความต้องการของท้องถิ่น และจะให้บริการแก่ประชาชนโดยไม่คิดมูลค่า
ห้องสมุดประเภทใดที่จัดขึ้นในหน่วยราชการหรือเอกชนห้องสมุดเฉพาะ หมายถึง ห้องสมุดที่ตั้งขึ้นในหน่วยงานรัฐบาลสถาบันบริษัทสมาคมองค์การระหว่างประเทศ และอื่นๆ ให้บริการสนเทศเฉพาะสาขาวิชาใดวิชาหนึ่ง และให้บริการแก่ผู้ใช้เฉพาะกลุ่มที่เป็นสมาชิกของหน่วยงานนั้น บริหารและดำเนินการโดย บรรณารักษ์ และนักวิชาการที่มีความรู้เฉพาะสาขาวิชา
ห้องสมุดประเภทใดที่จำกัดผู้ใช้บริการห้องสมุดเฉพาะมีขึ้นเพื่อการศึกษาและวิจัยของหน่วยราชการ หน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งโดยเฉพาะ ผู้ใช้ห้องสมุดจำกัดอยู่เฉพาะเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานนั้นๆเท่านั้น ความต้องการหนังสือก็จำกัดอยู่เฉพาะหนังสือในวิชาซึ่งหน่วยงานราชการหรือหน่วยงานนั้นๆเกี่ยวข้อง พื้นความรู้ในวิชานั้นๆอาจจะแตกต่างกันอยู่บ้าง คืออาจมีทั้งผู้เรียนรู้เพียง ...
ห้องสมุดประเภทใดที่เก็บรวบรวมทรัพยากรสารสนเทศ5. ห้องสมุดเฉพาะ เป็นแหล่งรวบรวมทรัพยากรสารสนเทศทุกรูปแบบ ที่มีเนื้อหาเฉพาะสาขาวิชาใดวิชาหนึ่ง และสาขาอื่นที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้บริการแก่ผู้ใช้ซึ่งเป็นผู้ที่ทำงานหรือศึกษาในสาขาวิชานั้นๆ โดยมีการกำหนดวัตถุประสงค์ให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของหน่วยงานต้นสังกัด ตัวอ่างเช่น ห้องสมุดคณะวิชาต่างๆ ในมหาวิทยาลัย ห้องสมุดส่วน ...
|