ทุกปีวันสุนทรภู่ คือวันที่ผู้ที่เคยติดตามผลงานของสุนทรภู่ต่างระลึกถึงนิทานคำกลอน ไม่ว่าจะเป็นพระอภัยมณี, กาพย์พระไชยสุริยา, สิงหไตรภพ ที่เคยนำมาทำเป็นละครหลายเวอร์ชั่นแล้ว และหากคุณยังไม่ทราบประวัติสุนทรภู่ Show ไทม์ไลน์ประวัติสุนทรภู่หนังสือประวัติสุนทรภู่ พิมพ์ที่โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร เผยแพร่โดยเว็บไซต์รวบรวมผลงานกรมพระยาดำรงราชานุภาพ damrong.org ผู้ที่เรียบเรียงประวัติของสุนทรภู่เก็บไว้เป็นหลักฐานได้ดีที่สุด คือ หนังสือประวัติสุนทรภู่ พระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเรียบเรียงไว้ กล่าวถึงชีวิตในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เด็กชายภู่เกิดและโตอยู่ทางด้านเหนือของวังหลัง ซึ่งเป็นสถานีรถไฟบางกอกน้อยในปัจจุบัน เล่ากันว่า มารดาเป็นแม่นมของพระองค์เจ้าหญิงจงกล พระธิดาในกรมพระราชวังหลัง ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) เด็กชายภู่โตอยู่ในวังหลัง และได้เรียนหนังสือกับพระในสำนักชีปะขาว (ปัจจุบันคือวัดศรีสุดาราม) ตามประเพณีของไทยที่ส่งลูกหลานเข้าไปเรียนหนังสือในวัด ประวัติสุนทรภู่ช่วงก่อนรับราชการ
ประวัติสุนทรภู่ช่วงที่รับราชการในรัชกาลที่ 2 อยู่ 8 ปี
ได้รับตำแหน่งเป็น “ขุนสุนทรโวหาร” เพราะทดลองแต่งกลอนบทละครรามเกียรติ์ต่อจากพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2 ทรงพระกรุณาฯ ซึ่งเป็นช่วงที่สุนทรภู่มีชื่อเสียง มีชีวิตการงานที่รุ่งโรจน์ ได้รับเลื่อนเป็น “หลวงสุนทรโวหาร” ได้รับบ้านประจำตำแหน่งที่ท่าช้าง (อยู่ใกล้วังท่าพระ) มีหน้าที่คอยถวายความคิดเห็นเกี่ยวกับพระราชนิพนธ์วรรณคดีต่างๆ ที่ได้เลื่อนขั้นเพราะแต่งบทกลอนตอนนางสีดาผูกคอตาย และศึกสิบขุนสินรถ บรรยายฉากรถศึกของทศกัณฐ์ได้ดี
ประวัติสุนทรภู่ช่วงที่บวชอยู่ 18 ปี
บ้างก็ว่าบั้นปลายชีวิตสุนทรภู่อาศัยอยู่ในเขตพระราชวังเดิม ใกล้หอพระยามณเฑียรบาล (บัว) ถึงแก่อนิจกรรมในปี พ.ศ.2398 สิริอายุ 69 ปี แต่ข้อมูลจากสารานุกรมไทยฉบับเยาวชน ระบุว่า สุนทรภู่ซื้อบ้านอยู่ย่านธนบุรี และเสียชีวิตที่บ้านนี้เมื่ออายุ 80 ปีเศษ ภาพกุฏิสุนทรภู่ ภายในวัดเทพธิดาราม กรุงเทพฯ ภาพจาก https://db.sac.or.th/museum/museum-detail/159 ภาพจาก https://db.sac.or.th/museum/museum-detail/159 ผลงานสุนทรภู่ที่โดดเด่น คือ “พระอภัยมณี”บทกลอนนิทานเรื่องนี้ได้รับการยกย่องครั้งแรกจากวรรณคดีสโมสร ว่าเป็นสุดยอดวรรณคดีไทยประเภทกลอนนิทาน และเรื่องนี้ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศ และในปี พ.ศ.2529 สุนทรภู่ได้รับการยกย่องจากยูเนสโกให้เป็นบุคคลสำคัญของโลกด้านวรรณกรรม ความโดดเด่นของ “พระอภัยมณี” แสดงให้เห็นว่าสุนทรภู่เป็นผู้ที่มีความสนใจในเทคโนโลยีและนวัตกรรมสมัยใหม่จากชาวต่างชาติที่เข้ามาเผยแพร่ในพระนครในสมัยนั้น คาดว่าสุนทรภู่จะพูดภาษาอังกฤษได้ และได้แลกเปลี่ยนความรู้กับชาวต่างชาติ ดังสังเกตเห็นได้จากตัวละครผู้หญิงที่ขึ้นมาเป็นผู้นำ เป็นเจ้าเมือง และมีสิทธิ์ตัดสินใจ แตกต่างจากสตรีไทยในยุคนั้น ที่จะต้องอยู่กับเหย้า เฝ้ากับเรือน ไม่มีบทบาทขึ้นมาทำงานเทียบเท่าผู้ชายได้ ผลงานสุนทรภู่ทั้งหมด นิราศ 9 เรื่อง ได้แก่
นิทานกลอน 5 เรื่อง
สุภาษิต 3 เรื่อง
บทละคร 1 เรื่อง
บทเสภา 2 เรื่อง
บทเห่กล่อมพระบรรทม 4 เรื่อง
ตามรอยรำลึกถึงสุนทรภู่ 2565 ได้ที่ไหนบ้างวันสุนทรภู่ 2565 นี้ถ้าอยากรำลึกถึงสุนทรภู่ หรือต้องการขอพรเรื่องการงาน การเรียน ก็สามารถเดินทางไปยังอนุสาวรีย์เมืองแกลงจังหวัดระยอง หรือใครอยู่ใกล้กรุงเทพฯ ก็เดินทางไปยังวัดเทพธิดาราม 1. อนุสาวรีย์สุนทรภู่ จ.ระยอง
เนื่องจากสุนทรภู่เป็นครูกวี ที่แต่งบทเรียนคำกลอนไว้มากมาย ชาวบ้านจึงมีความเชื่อว่าหากจุดธูปขอพรที่อนุสาวรีย์สุนทรภู่ จะสมหวังเรื่องเรียน และเรื่องงาน ณ บริเวณอนุสาวรีย์สุนทรภู่ ตำบลกร่ำ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง แวะเที่ยวเกาะเสม็ดถ่ายภาพเช็กอินกับผีเสื้อสมุทร บทสวดขอพรเรื่องเรียน เรื่องงาน จากสุนทรภู่ ใช้ธูป 5 ดอก ดอกไม้ 1 กำ ตั้งนโม 3 จบ ตามด้วย 2. วัดกระแสร์คูหาสวรรค์ จ.ระยอง วัดที่ชาวบ้านสร้างปูนปั้นขึ้นรูปตัวละครในวรรณคดีพระอภัยมณี ตกแต่งรอบวัด ถือเป็นการจำลองตัวละครในจินตนาการขึ้นมาให้ผู้อ่านพระอภัยมณีได้นึกภาพออก (ที่ตั้ง : วัดกระแสร์คูหาสวรรค์ ถนนสายบ้านกระแสบน-บ้านอู่ทอง ตำบลกระแสบน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง) 3. ถ้ำจัน จ.เพชรบุรี ครั้งหนึ่งที่สุนทรภู่เคยเดินทางแต่งนิราศเมืองเพชร ขณะออกบวช ในปัจจุบันก็ยังคงปรากฏทิวทัศน์สวยงามตามแบบนิราศ และทุกปีชาวเพชรบุรีมักจัดกิจกรรม เป็นการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ผ่านวรรณกรรมที่นี่ด้วย (ที่ตั้ง : ถ้ำจัน ตำบลธงชัย อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี) 4. รอยพระพุทธบาท จ.สระบุรี ภาพข่าวไทยรัฐ ในนิราศพระบาทที่คาดว่าสุนทรภู่แต่งก่อนเข้ารับราชการ ได้เคยเดินทางมายังพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี สมัยนั้นการเดินทางไม่ง่ายเหมือนทุกวันนี้ ความสวยงามแตกต่างจะเป็นอย่างไรต้องแวะมาสักการะ (ที่ตั้ง : วัดพระพุทธบาท ราชวรมหาวิหาร ตำบลขุนโขลน อำเภอพระพุทธบาท จ.สระบุรี) 5. พิพิธภัณฑ์สุนทรภู่ วัดเทพธิดาราม กรุงเทพมหานคร ภาพจาก https://db.sac.or.th/museum/museum-detail/159
ที่มา : saranukromthai.or.th, ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร, พิพิธภัณฑ์สุนทรภู่ อ่านเพิ่มเติม
|