Show แม้ว่าการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 35 ที่จัดขึ้นที่ประเทศไทยเมื่อเดือนพฤศจิกายนปิดฉากไปเรียบร้อยแล้ว แต่เรื่องข้อตกลงการค้าเสรี ที่เสนอในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกระหว่าง 10 ประเทศสมาชิกของอาเซียน ร่วมกับประเทศคู่เจรจา 6 ประเทศ ยังเป็นประเด็นที่ต้องเฝ้าติดตามว่าการร่วมมือทางเศรษฐกิจนี้จะช่วยขับเคลื่อนภูมิภาคนี้ให้ไปข้างหน้า หรือมีปัจจัยทางการเมืองและวัฒนธรรมมาเป็นอุปสรรคหรือไม่ ผศ.ดร.กษิร ชีพเป็นสุข รองคณบดีคณะรัฐศาสตร์ และอาจารย์จากภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระบุว่า ภูมิภาคอาเซียนเป็นภูมิภาคที่ได้รับความสนใจและมีความสำคัญในด้านความร่วมมือทางเศรษฐกิจ รวมถึงในด้านยุทธศาสตร์ทางการเมืองที่สำคัญ “เห็นได้ชัดว่าจีนเข้ามามีบทบาทอย่างมากในความร่วมมือทางเศรษฐกิจ โครงการ BRI หรือเส้นทาง สายไหมแห่งศตวรรษที่ 21 ที่มีความพยายามอย่างมากในภูมิภาคนี้ และระบบขนส่งโลจิสติกส์ที่เชื่อมกับระบบเศรษฐกิจแบบดิจิทัล ซึ่งขณะนี้ประเทศลาวก็กำลังพึ่งพาการลงทุนจากจีนในส่วนนี้อยู่” ทั้งนี้ การเข้ามามีบทบาทของประเทศมหาอำนาจระดับกลาง เช่น อินเดีย เกาหลี ญี่ปุ่น ก็มีส่วนสร้างกรอบความร่วมมือกับภูมิภาคอาเซียน เช่น โครงการความร่วมมือสามแม่น้ำ อิรวดี-เจ้าพระยา-แม่โขง (ACMECS) ซึ่งทางเกาหลีและญี่ปุ่นได้ให้ความสนใจพร้อมสนับสนุนระบบสาธารณูปโภค “เกาหลีใต้ยังมองด้วยว่าอาเซียนเป็นภูมิภาคที่ปราศจากอาวุธนิวเคลียร์ และสามารถรณรงค์เรื่องนี้ได้สำเร็จ จะมีส่วนช่วยแก้ไขปัญหาสันติภาพในคาบสมุทรเกาหลีระหว่างเกาหลีเหนือ-ใต้ได้ เพราะเป็นพื้นที่โซนกลาง ไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด” ขณะเดียวกัน อาเซียนก็เป็นพื้นที่แข่งขันระหว่างชาติมหาอำนาจสหรัฐอเมริกา และจีน ซึ่งทางสหรัฐมองว่าอาเซียนมีความเสี่ยงที่จะถูกจีนรุกล้ำและมีอิทธิพลเหนือภูมิภาค ขณะเดียวกันก็มีโครงการร่วมมือทางการทหารทั้งในประเทศเวียดนามในโครงการกองกำลังรักษาการณ์ชายฝั่ง (US Coast Guard) รวมถึงการตั้งฐานทัพในสิงคโปร์ อย่างไรก็ตาม ท่าทีของประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ปฏิเสธการเข้าร่วมประชุมอาเซียนครั้งที่ 35 นั้น ก็อาจจะต้องจับตาดูว่าสหรัฐจะมีทีท่าอย่างไรต่อไป อาจารย์กษิรกล่าวว่าอาเซียนไม่ได้มองชาติใดชาติหนึ่งเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคง และมองเห็นผลประโยชน์ของความร่วมมือระหว่างประเทศเป็นตัวแปรหลักในการตัดสินใจ ซึ่งผ่านการเจรจาทั้งในระดับพหุภาคีหรือในภูมิภาคด้วยกัน และทวิภาคีหรือเพียงประเทศใดประเทศหนึ่ง อย่างไรก็ตาม อาจารย์กษิรกล่าวว่าความท้าทายของอาเซียนคือการขาดแคลนบรรทัดฐานที่ยึดหลักมั่นคง ไม่มีประเด็นร่วมที่เด่นชัด โดยเฉพาะด้านการเมืองการปกครอง คุณภาพชีวิตของประชาชน อุดมการณ์มนุษยนิยมต่างๆ และยังคงใช้ฉันทามติในการตัดสินใจแทนที่การลงคะแนนเสียง “ก่อนหน้าที่เราจะมีกฎบัตรอาเซียน ในปี ค.ศ. 2008 เราก็อยู่กันแบบหลวมๆ มีแต่กรอบความร่วมมือ ต่อมาเมื่อมีกฎบัตรแล้วก็เหมือนได้รับการยอมรับ และมีตัวตนทางกฎหมายมากขึ้น แต่ในเชิงปฏิบัติเราก็ไม่ได้เปิดอกคุยกันทั้งเรื่อง คุยในเรื่องผลประโยชน์ที่จับต้องได้ แต่ในเชิงคุณภาพสังคม ชีวิตมนุษย์ หรือแม้แต่ประชาธิปไตยเอง ก็ฝากความหวังไม่ได้ดีนัก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะอาเซียน องค์กรที่ให้ความสำคัญกับรัฐสูงมาก เป็นนโยบายจากบนลงล่างที่เปลี่ยนแปลงได้ยาก” อาจารย์กษิรชี้ว่า การที่ประเทศภายนอกหรือประเทศมหาอำนาจเข้ามาเจรจากับภูมิภาคในอาเซียนต้องเลือกประเด็นในการพิจารณา เช่น การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม หรือการแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ สามารถจัดการได้ แต่ในกรณีการแก้กฎหมายประหารชีวิต หรือแม้แต่ประเด็นความหลากหลายทางเพศ จะไม่ได้รับการตอบสนองที่ดีนัก “ในภาษาทางการทูตเราเรียกว่าการทูตแบบเงียบ คือไม่แสดงความคิดเห็น อย่างตอนประเด็นการลงโทษ LGBT ในบรูไน ในอาเซียนก็เงียบกันหมด เราคุยกัน แต่เรื่องที่เป็นผลประโยชน์ร่วมกัน แต่สิ่งที่เราควรระวังคือประเด็นขัดแย้งในภูมิภาคปะทุจะเกิดขึ้นอีกหรือไม่ เพราะไม่กี่ปีมานี้แตกแยกเรื่องทะเลจีนใต้จนอินโดนีเซียต้องเข้าไปจัดการไกล่เกลี่ย” อาจารย์กษิรตั้งคำถามทิ้งทายไว้ว่ายังมีประเด็นที่ควรเฝ้าติดตามดูคือจุดร่วมของอาเซียนในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งจะเป็นอย่างไร และความร่วมมือของชาติสมาชิกจะดำเนินไปไหนทิศทางไหน เพื่อรับมือประเทศภายนอกหรือประเทศมหาอำนาจที่ต้องการเข้ามามีส่วนร่วมในภูมิภาคนี้ ������ͧ����ѧ�ʹյ ��������պ��ҷ����Ӥѭ㹡�ù������á�͵����Ҥ� �����������������Ҥ��� ���ͧ�ҡ��������繻���ȼ���������¢�;Ծҷ�����ҧ����ȷ���Դ��� ��˹�ҡ�á�͵����Ҥ���ЪҪҵ�����µ��ѹ�͡��§�� ��������¹ ����ͻ� 2510 ����з�觷���� ����Ȥ��ó�����ö�����صԢ�;Ծҷ�ѧ����� ����ѹ˹����������͡ѹ �žǧ�ͧ������ҧ���� �����ѹ�� �������繻���ȡ�ҧ����պ��ҷ�Ӥѭ ��������ѹ��� 8 �ԧ�Ҥ� 2510 ������ ����µ��ѹ�͡��§�� 5 ����� ���� �Թⴹ���� ������� ���Ի�Թ�� �ԧ���� ����� ������ ŧ���㹻�ԭ�ҡ�ا (Bangkok Declaration) ��С�ȨѴ�����Ҥ�����¹ ���ա��ŧ��������ͧ��ǧ�� ��з�ǧ��õ�ҧ����� �ѧ��ҭ����
บทบาทของไทยในอาเซียนด้านการเมืองการปกครองเป็นอย่างไรบ้างส่งเสริมให้คณะมนตรีของประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนมีผลงานเป็นรูปธรรม เช่น การส่งเสริมสันติภาพในภูมิภาค ยกระดับบทบาทของรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียนในด้านการจัดการภัยพิบัติและความร่วมมือกับภาคประชาสังคมในการแก้ไข (Non-Traditional Security Threats)
ประเทศไทยมีบทบาทอย่างไรในสมาคมอาเซียนและส่งผลดีต่อประเทศไทยในด้านใดมากที่สุดไทยได้มีบทบาทในกิจกรรมความร่วมมือด้านการเมืองที่สำคัญของอาเซียนตลอดมา ได้แก่ การแก้ไขปัญหากัมพูชาและการแพร่ขยายของลัทธิคอมมิวนิสต์ในภูมิภาคอินโดจีน การประกาศให้ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นเขตสันติภาพ เสรีภาพ และความเป็นกลาง (Zone of Peace, Freedom and Neutrality) ในปี พ.ศ. 2514 การผลักดันให้มีการลงนามในสนธิสัญญา ...
อาเซียนมีผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างไรประโยชน์ที่ประเทศไทยจะได้รับจากการเป็น ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน หรือ AEC. 1. ขยายการส่งออกและโอกาสทางการค้า จาการยกเลิกอุปสรรคภาษีและที่มิใช่ภาษีจะเปิดโอกาสให้สินค้า เคลื่อนย้ายเสรี 2. คาดว่า การส่งออกไทยไปอาเซียนจะสามารถขยายตัวได้ไม่ต่ำกว่า 18 - 20% ต่อปี
บทบาทหน้าที่หลักของอาเซียนคืออะไรอาเซียน คือ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Association of South East AsianNations หรือ ASEAN) โดยการจัดตั้งในครั้งแรกมีจุดประสงค์เพื่อส่งเสริมและร่วมมือในเรื่องสันติภาพ, ความมั่นคง, เศรษฐกิจ, องค์ความรู้, สังคมวัฒนธรรม บนพื้นฐานความเท่าเทียมกันและผลประโยชน์ร่วมกันของประเทศสมาชิก
|