1. โครงงานประเภทสำรวจ และรวบรวมข้อมูล เป็นการศึกษารวบรวมปัญหาจากธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม เพื่อศึกษาหาความรู้ที่มีอยู่หรืออยู่ในธรรมชาติ โดยใช้วิธีสำรวจและรวบรวมข้อมูล แล้วนำข้อมูลที่ได้มาจัดกระทำให้เป็นระบบระเบียบและสื่อความหมาย แล้วนำเสนอในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ตาราง กราฟ แผนภูมิ และคำอธิบายประกอบ การทำโครงงานประเภทนี้ ไม่มีการจัดหรือกำหนดตัวแปรหรือควบคุมตัวแปร ตัวอย่าง - การศึกษาพฤติกรรมของสัตว์บางชนิดในธรรมชาติ - การศึกษามลพิษในสิ่งแวดล้อม - การศึกษาการเจริญเติบโตของตัวอ่อนของสัตว์บางชนิด - การศึกษาปริมาณของอะฟลาทอกซินในถั่งลิสงป่นตาม ร้านอาหารต่าง ๆ ในจังหวัดใดจังหวัดหนึ่ง - การเลี้ยงผึ้ง ด้วยการนำผึ้งมาเลี้ยงแล้วทำการศึกษา รวบรวมข้อมูลต่าง ๆ เกี่ยวกับการดำรงชีวิตของผึ้ง 2. โครงงานประเภทการทดลอง เป็นการศึกษาหาคำตอบของปัญหาใดปัญหาหนึ่ง โดยการออกแบบการทดลอง และดำเนินการทดลอง ลักษณะสำคัญของโครงการประเภทนี้คือ มีการออกแบบทดลอง เพื่อศึกษาผลของตัวแปรที่มีต่อตัวแปรอีกตัวหนึ่งที่ต้องการศึกษา โดยควบคุมตัวแปรอื่น ๆ ที่อาจมีผลต่อตัวแปรที่ต้องการศึกษาไว้ โครงงานประเภททดลอง ต้องมีการจัดกระทำตัวแปรที่จะมีผลต่อการทดลอง ซึ่งมีทั้งหมด 3 ชนิด ได้แก่ - ตัวแปรต้น หรือตัวแปรอิสระ หมายถึงสาเหตุของ การทดลองนั้น ๆ - ตัวแปรตาม หมายถึง ผลที่เกิดจากการ เปลี่ยนแปลงตัวแปรต้น - ตัวแปรควบคุม หมายถึง สิ่งที่ต้องควบคุมให้ เหมือน ๆ กัน มิฉะนั้นจะมีผลทำให้ ตัวแปรตามเปลี่ยนไป ตัวอย่าง - การศึกษาชนิดของวัสดุที่เหมาะสมต่อการปักชำ กิ่งมะนาว ตัวแปรต้น คือ ชนิดของวัสดุ ตัวแปรตาม คือ การเจริญเติบโตของกิ่งมะนาว โดยวิธีการปักชำ ตัวแปรควบคุม คือ ปริมาณน้ำ ปริมาณปุ๋ย ปริมาณแสง และขนาดของภาชนะ ที่ใส่วัสดุปักชำ 3. โครงงานประเภทการพัฒนาหรือการประดิษฐ์ เป็นการพัฒนาหรือประดิษฐ์ หรือการสร้างอุปกรณ์ หรือเครื่องมือเครื่องใช้เพื่อประโยชน์ใช้สอย โดยการประยุกต์ทฤษฎี หรือหลักการทางวิทยาศาสตร์มาใช้ในการพัฒนาหรือการประดิษฐ์ดังกล่าว อาจเป็นการประดิษฐ์สิ่งใหม่ หรือการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงของเดิมที่มีอยู่แล้วให้มีประสิทธิภาพขึ้นก็ได้ หรืออาจเป็นการเสนอแบบจำลองทางความคิดเพื่อแก้ปัญหาใดปัญหาหนึ่งก็ได้ ตัวอย่าง - เครื่องเตือนอัคคีภัยระบบความดัน - การประดิษฐ์เครื่องร่อน - บ้านยุคนิวเคลียร์ - กรงดักแมลงวันและแมลงสาบ - เครื่องโรยปุ๋ยยางพารา 4. โครงงานประเภทการสร้างทฤษฎีหรือการอธิบาย เป็นโครงงานที่เสนอทฤษฎีหรือ คำอธิบายสิ่งต่าง ๆ หรือปรากฏการณ์ต่าง ๆ ซึ่งเป็นแนวคิดใหม่ ๆ โดยมีหลักการทางวิทยาศาสตร์ หรือทฤษฎีอื่น ตลอดจนข้อมูลต่าง ๆ สนับสนุน ทฤษฎีหรือคำอธิบายดังกล่าวอาจใหม่ หรือขัดแย้ง หรือขยายแนวความคิด หรือคำอธิบายเดิมที่มีผู้ให้ไว้ก่อนแล้วก็ได้ อาจเป็นการอธิบายปรากฏการณ์เก่าในแนวใหม่ อาจเสนอในรูปของคำอธิบาย สูตร หรือสมการก็ได้ แต่จะต้องมีข้อมูลหรือทฤษฎีอื่นมาสนับสนุนอ้างอิง ตัวอย่าง - กำเนิดของทวีปและมหาสมุทร เป็นการสร้างแบบจำลอง ทฤษฎี อธิบายการเกิดของทวีปและมหาสมุทรว่าเกิดขึ้น ได้อย่างไร โดยอาศัยหลักฐานทางประวัติศาสตร์และ ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์มาอ้างอิง ซึ่งเป็นแนวความคิดที่ แตกต่างไปจากแนวความคิดเดิมที่เคยมีผู้เสนอไว้ ก่อนแล้ว |