ทํา อย่างไร เมื่อรู้สึกไร้ค่า

คุณเคยรู้สึกว่า ตัวเองไม่มีความสำคัญ​ และ ไม่มีคุณค่าบ้างไหมคะ

การที่เรารู้สึกว่าเราไม่มีคุณค่า ไม่มีความสำคัญ​ ทำให้เรารู้สึกสิ้นหวัง และ นำไปสู่ภาวะซึมเศร้าได้ แต่คุณเคยมีคำถามนี้ไหมคะว่า เพราะอะไร เราถึงจะต้องรู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่า หรือ ความสำคัญ​ บทความนี้ นักจิตวิทยาได้ทำการศึกษา และ ค้นพบเหตุผลที่ทำให้คนส่วนมากรู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่า และ ความสำคัญมาฝากกันค่ะ

ทํา อย่างไร เมื่อรู้สึกไร้ค่า

1. เราไม่เคยถูกสอน หรือ ตั้งคำถามว่า เราอยากมีชีวิตแบบไหน?

ตั้งแต่เด็กจนโต เราถูกสอนแค่ว่า เราควรจะต้องเรียนให้เก่ง ทำงานดีๆ ที่มั่นคง มีเงินเยอะๆ มีบ้าน มีรถ แต่งงาน และ มีลูก และนี่ดูเหมือนจะเป็นสูตรสำเร็จ และ เป็นความสำเร็จ ที่สังคมยอมรับ

เราไม่เคยถามตัวเองเลยว่า เราอยากมีชีวิตแบบไหน อะไรคือสิ่งที่เราทำแล้วมีความสุข เราสามารถใช้ความรู้และความสามารถสร้างประโยชน์ให้กับคนอื่นหรือโลกใบนี้ได้อย่างไร

เมื่อใดก็ตามที่เราสามารถตอบคำถามตัวเองได้แบบจริงจังว่า ชีวิตแบบไหนที่เราต้องการ ประสบการณ์แบบไหนที่เราอยากได้ เมื่อนั้น จะเป็นจุดเริ่มต้นของการเริ่มเขียนบทชีวิตให้กับตัวเอง และ เมื่อเราเป็นผู้เขียนบทชีวิตของเราเอง เราจะรู้สึกชอบชีวิตตัวเอง และ รู้สึกว่าตัวเอง มีคุณค่า และ ความหมายนั่นเอง

2. เราไม่เคยก้าวข้ามความกลัวของตัวเราเอง

คนส่วนมาก (รวมทั้งแพรด้วย) กลัวความล้มเหลว กลัวการไม่เป็นที่ยอมรับ กลัวการถูกปฏิเสธ และ เราก็ปล่อยให้ความกลัวนี้ มาสั่งให้เราทำสิ่งต่างๆ ในชีวิต มากกว่า การทำสิ่งนั้นๆ จะมาจากความต้องการของเราอย่างแท้จริง

เมื่อการเลือก และ การลงมือทำของเรา ไม่ได้เป็นอย่างที่เราต้องการอย่างแท้จริง เราปล่อยให้ความกลัว มาดึงเราไว้กับที่ การทำอะไรแบบให้ผ่านไปวันๆ ทำเรื่อยๆ ให้เรารู้สึกปลอดภัย คุ้นเคย การทำแบบนี้ทำให้เราไม่ได้รู้สึกว่าเราได้ทำอะไรสำคัญ​ หรือ สิ่งที่เราทำสร้างความหมายใดๆ เลย

3. เราสูญเสียความสามารถในการใช้ชีวิตอย่างเต็มประสิทธิภาพ

เราใช้ชีวิตของเราตามความคุ้นเคย ในพื้นที่ปลอดภัย โดยที่เราแทบจะไม่ต้องคิด หรือ ตัดสินใจอะไรเลย เราไม่กล้าที่จะทดลองทำอะไรใหม่ๆ เลยไม่รู้ว่าจริงๆ แล้ว เราสามารถทำอะไรได้มากกว่านี้แค่ไหน

เมื่อใดก็ตามที่เราตอบคำถามตัวเองว่าอะไรที่เราต้องการอย่างแท้จริงในชีวิต แล้ว ทำมันอย่างเต็มที่ พัฒนาทักษะใหม่ๆ และ ทำทุกอย่างเพื่อที่จะประสบความสำเร็จได้ เมื่อนั้น เราจะรู้สึกว่าชีวิตเรามีความหมาย เราเป็นคนสำคัญ

การที่คนๆ หนึ่งจะรู้สึกว่าตัวเองเป็นคนสำคัญ​ก็ต่อเมื่อเขารู้ว่า เขามีประโยชน์ ช่วยเหลือคนอื่นได้ การได้รู้สึกว่าตัวเองทำสิ่งที่สำคัญ ทำให้เรารู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่า และ มีความสุขกับการทำสิ่งนั้น จนเวลาผ่านไปอย่างรวดเร็ว

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่รู้สึกว่าตัวเองไร้คุณค่า ไม่มีความสำคัญ และ อยากจะก้าวข้ามความกลัวต่างๆ ที่มี นักจิตวิทยาได้แนะนำวิธีการดังต่อไปนี้

เราจะรู้สึกว่าชีวิตเรามีความหมาย และ ความสำคัญได้ ก็ต่อเมื่อ เราเลือกชีวิตของเราเอง โดยเลือกใช้ชีวิตให้สอดคล้องกับสิ่งที่เราให้คุณค่าและความสำคัญ​

แน่นอนสิ่งที่เราจะเลือก อาจทำให้เรารู้สึกไม่มั่นคง กังวลใจ แต่เราก็จะต้องเรียนรู้ที่จะปล่อยวาง และ ทำปัจจุบันให้ดีที่สุด เพราะอนาคตเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถคาดเดาได้ และ เต็มไปด้วยโอกาส และ ความเป็นไปได้

หวังว่าบทความนี้ คงจะช่วยให้คุณหาคำตอบให้กับตัวเอง ถึงสาเหตุของสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกไร้ค่า ไม่สำคัญ และ กลับมาปรับที่ตัวเรา เพื่อสร้าวชีวิตที่มีความหมาย และ มีความสุขของเราเองได้นะคะ

The Better You by Pair

เราเป็น Platform ที่แบ่งปันบทความด้านจิตวิทยาที่จะช่วยให้คุณสามารถนำไปปรับประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพจิตของคุณ

นอกจากนี้ เรายังมีบริการอื่นๆ ที่คุณสามารถใช้บริการได้ในรูปแบบออนไลน์ ได้แก่

การให้บริการปรึกษาปัญหาด้านสุขภาพจิตโดยนักจิตวิทยามืออาชีพ ผู้มีประสบการณ์ให้คำปรึกษามากกว่า 100 ชั่วโมง 
การบำบัดในรูปแบบต่างๆ ที่ออกแบบมาเพื่อช่วยเยียวยาจิตใจสำหรับปัญหาของคุณโดยเฉพาะ 

รู้สึกแย่กับตัวเอง คิดว่าเรานี่มันไม่เอาไหนเลยสักอย่าง จนทดท้อไปหมด ไม่มีกะจิตกะใจจะทำอะไรให้ดีขึ้นมาอีกแล้ว อย่าเพิ่งหมดกำลังใจ เรามากำจัดความรู้สึกแย่ ๆ ที่เกิดขึ้นในใจเราดีกว่า

ชีวิตคนเราไม่แน่นอน วันนี้ยิ้ม วันนี้หัวเราะ วันข้างหน้าอาจมีความทุกข์ใจ ยิ้มไม่ออก ได้แต่ร้องไห้และจมกับความคิดแย่ ๆ กับตัวเอง แต่อะไรก็ไม่หนักหนาเท่าเราคิดว่าเราไม่เอาไหน รู้สึกไร้ค่า ไม่รู้มีชีวิตอยู่ไปเพื่อใคร เพื่ออะไรกัน ถ้าใครกำลังรู้สึกแย่กับตัวเองอย่างนั้น เรามาปลอบใจตัวเรา ให้มีพลังก้าวเดินต่อไปทำสิ่งดี ๆ ในวันข้างหน้ากันค่ะ

1. เลิกเปรียบเทียบ

จงละวาง ผ่อนหนัก ผ่อนเบา เลิกเข้มงวดหรือตัดสินถูก-ผิดกับตัวเอง ลดทิฐิมานะและให้อภัยกับความผิดพลาดของตัวเอง ที่สำคัญอย่าเอาตัวเราไปเปรียบเทียบกับใคร ที่อาจทำให้รู้สึกว่าเราช่างไม่เอาไหนมาก ๆ ขอให้คิดเสมอค่ะว่าคนเรามีข้อดี-ข้อเสีย จุดเด่นและจุดด้อยที่ต่างกัน ดังนั้นเราอาจไม่ถนัดในเรื่องที่คนอื่นถนัด แต่อาจเก่งมาก ๆ ในเรื่องที่น้อยคนนักจะทำได้เหมือนเรา

2. ลืมเสียบ้าง

อะไรที่มันไม่ดีและเราไม่สามารถย้อนเวลากลับไปแก้ไขได้ ลืมมันไปบ้างก็ดีค่ะ เพราะถึงเราจะคิดย้ำ ๆ ซ้ำ ๆ ไปมันก็รังแต่จะสร้างความเจ็บปวดให้ตัวเอง ดังนั้นถ้าคิดแล้วไม่ส่งผลดี ลืมเสียบ้างก็คงดีกว่า

3. หัดคิดหลาย ๆ แง่มุม

ขนาดเหรียญยังมีสองด้าน เรื่องที่เราเจอมาในแต่ละวันก็มีทางเลือกที่ต่างกันออกไปได้ และถ้าสิ่งที่ตัดสินใจไปแล้วมันยังไม่ดีที่สุด ก็ไม่ใช่ว่าจะเป็นทางเลือกที่แย่ที่สุดเสมอไปนะคะ ลองคิดบ้างก็ได้ว่าสิ่งที่เราทำ อาจเป็นทางสายกลางที่เหมาะสมต่อสถานการณ์นั้น ๆ แล้ว และหากไม่ทำแบบนี้ผลที่ออกมาอาจแย่กว่าเดิม ดังนั้นจงยอมรับว่าเราทำดีที่สุดเท่าที่จะทำได้แล้วจริง ๆ

4. คิดถึงตัวเองในแง่ดี

คำชมของพ่อ-แม่ คำเยินยอของเพื่อนฝูง ครูบาอาจารย์ สิ่งเหล่านี้จะช่วยปลอบประโลมจิตใจในวันที่เรารู้สึกตัวเองไร้ค่าได้ดี เพราะมันหมายถึงเราอาจเดินผิดจังหวะไปนิด ทนต่อไปสักหน่อยแล้วเราจะกลับมาทำได้ดีในวันข้างหน้า สมกับคำชื่นชมของคนอื่น ๆ ที่เคยให้เรามานั่นเอง

5. ช่วยเหลือคนอื่น

การทำดีกับผู้อื่นมักจะทำให้วันที่แย่ๆ ของเราดีขึ้นเสมอ เพราะเราจะรู้สึกสบายใจเมื่อเราได้ช่วยเหลือคนอื่น บางครั้งชีวิตเราก็มีคุณค่าสำหรับคนอื่นเหมือนกันนะ อย่าคิดว่าตัวเองต่ำต้อยด้อยค่าอะไรอีกเลย หันไปทำสิ่งดี ๆ กับคนรอบข้างจะดีกว่า

6. ทำบุญทำทาน

หากไม่สบายใจ รู้สึกผิดกับตัวเอง รู้สึกแย่กับตัวเองมาก อาจลองหาเวลาไปทำบุญทำทานที่วัด โรงพยาบาล สถานสงเคราะห์ต่าง ๆ หรือทำบุญช่วยเหลือสัตว์ อย่างร่วมไถ่ชีวิตโค-กระบือ บริจาคช่วยเหลือสัตว์พิการ ละเว้นชีวิตสัตว์ร่วมโลกให้ได้มีชีวิตยืนยาวต่อไป ก็อาจจะเป็นวิธีช่วยให้กำลังใจตัวเองไปพร้อม ๆ กันด้วย และถือเอาการทำบุญทำทานนั้นมาช่วยทำให้เรารู้สึกดีขึ้นไปในตัว

7. คิดถึงคนอื่นบ้าง

ถ้าคุณรู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่า ลองหันไปหาคนที่อยู่ข้างกาย คนที่รักคุณอย่างจริงใจ แล้วคุณจะรู้ว่าตัวคุณเองมีค่าต่อพวกเขาขนาดไหน พยายามมองให้ไกลจากปลายเท้าของตัวเอง เงยหน้ามองฟ้า อากาศ ต้นไม้ที่พัดโบก...ชีวิตมีอะไรที่น่าสนใจให้เราลองทำอีกเยอะแยะนะคะ

8. ให้เวลาตัวเองได้เสียใจ

ร้องไห้ออกมาค่ะ ฟูมฟายกับความผิดหวังที่เกิดขึ้นในใจ บางครั้งเราก็ต้องให้เวลาตัวเองได้แสดงความเสียใจอย่างเต็มที่ เอาให้สุด แล้วหยุดร้อง เลิกผิดหวังเสียใจ ปาดน้ำตาแล้วตั้งใจลองทำเพื่อตัวเองใหม่อีกครั้ง

9. เลิกมโน

ตื่นค่ะ ! อย่ามโนใส่ร้ายตัวเองซ้ำ ๆ เพราะเราไม่ได้แสดงละครหรือหนัง ที่สำคัญเราไม่ใช่นางเอกผู้น่าสงสารที่ถูกตัวร้ายกลั่นแกล้งซ้ำแล้วซ้ำเล่า กลับมาสู่ความเป็นจริงว่าเราก็มีดี เราก็เจ๋งในแบบของเรานี่แหละ

10. ยอมรับความผิดพลาดของตัวเอง

ใครไม่เคยทำผิดพลาดนั่นแปลว่าเขาคนนั้นไม่เคยลงมือทำอะไรเลย ฉะนั้นความผิดพลาดไม่ใช่เรื่องคอขาดบาดตาย และการที่เราทำผิดพลาดก็ไม่ได้เลวร้ายขนาดต้องจมกับความผิดพลาดนั้นไปตลอดชีวิต คิดซะว่าการที่เราผิดพลาด เป็นเพียงบทเรียนให้เราไม่ทำพลาดอีกในวันข้างหน้า และถือเอาความผิดพลาดนั้นเป็นประสบการณ์สอนตัวเรา