พระอภัยมณีมีคุณค่าด้านใดบ้าง

สารบัญ Show

วิเคราะห์คุณค่าของเรื่อง
๑. แนวคิดที่สำคัญของเรื่อง -แนวเรื่องใหญ่ - แนวเรื่องหลักของพระอภัยมณีเป็นเรื่องพลัดพรากและการติดตามหากัน จะดำเนินเรื่องเป็นตอนๆ มักเกี่ยวพันกับเรื่องตัณหาของมนุษย์ คือ กามตัณหา ภวตัณหา และวิภวตัณหา - ตัณหาเหล่านี้นำไปสู่ความวุ่นวาย คือการสงครามระหว่างเมืองผลึกและเมืองลังกา - สุนทรภู่จบเรื่องด้วยการให้ตัวละครสำคัญออกบวช -แนวเรื่องย่อย เป็นการอธิบายพฤติกรรมของตัวละครเป็นตอนๆตอนพระอภัยมณีเรือแตก แนวคิดหรือสาระสำคัญ ได้แก่ความรักของหญิงชายที่ไม่คู่ควรกัน ย่อมสลัดรักตัดรักกันได้ง่าย เช่น ความรักระหว่างผีเสื้อสมุทรกับพระอภัยมณีตอนสินสมุทรโดยสารเรือโจรสุหรั่ง แนวคิดสำคัญคือ - เด็กต้องการความรักและความอบอุ่นจากมารดา - เด็กย่อมมีประสบการณ์น้อยกว่าผู้ใหญ่ จึงขาดความรอบคอบ - การใช้สติปัญญาในการแก้ปัญหาอย่างฉลาด ทำให้พันอันตรายได้๒. คุณค่าของเรื่อง -คุณค่าด้านเนื้อเรื่อง - เรื่องเป็นแนวใหม่ต่างจากเรื่องจักรๆ วงศ์ๆ โดยนำเรื่องราวจากที่ต่างๆ มาประกอบเป็นโครงเรื่อง ทำให้เรื่องน่าตื่นเต้น เร้าอารมณ์ผู้อ่านให้อยากรู้อยากเห็น อยากติดตามเรื่อง - ฉากของเรื่องเกี่ยวกับท้องทะเล เกาะและเมืองชายทะเล ก่อนให้เกิดบรรยากาศเงียบเหงา ว้าเหว่ น่ากลัว ซึ่งผิดกับวรรณคดีเรื่องอื่นๆ -คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ๑) จินตนาการ สุนทรภู่มีความคิดก้าวหน้าในด้านวิทยาการสมัยใหม่ และความคิดเหล่านั้นกลายมาเป็นความจริงในภายหลัง มีกำปั่นนั้นยาวยี่สิบเส้น กระทำเป็นตึกกว้านสถานถิ่น หมากมะพร้าวส้มสูกปลูกไว้กิน ไม่รู้สิ้นเอมโอชโภชนา เลี้ยงแพะแกะไก่สุกรห่าน คชสารม้ามิ่งมหิงสา มีกำปั่นห้าร้อยรายล้อมมา เครื่องศัตราสำหรับรบครบทุกลำ ๒) การพรรณนา - อารมณ์ขัน นางผีเสื้อเบื่อหูว่าจู้จี้ เจ้าบาลีเลือกแปลมาแก้ไข ไหนนรกตกลงที่ตรงใด ช่วยพาไปดูเล่นให้เห็นจริง - อารมณ์อ้างว้างเปล่าเปลี่ยว ยะเยือกเย็นเส้นหญ้ารุกขาเขา สงัดเหงาเงียงเสียงสำเนียงหาย จันทร์กระจ่างพร่างพื้นโพยมพราย เรไรรายหริ่งร้องทั้งลองไน ............................................................. นางฟื้นองค์ทรงกายกระหายหิว ให้หวิวหวิวหวาดไหวฤทัยถวิล ภาณุมาศผาดเยี่ยมเหลี่ยมเมฆิน นางปลุกสินสมุทรไม่ไหวกายา - ให้จินตภาพชัดเจน สำเภาโผนโยนโยกโบกสะบัด หางเสือพลัดพลาดเสียงฉาดฉาน เหล่าล้าต้าต้นหนพวกคนงาน ต่างเซซานซวนทรงไม่ตรงกาย ๓) ลีลากลอน - การใช้คำให้เกิดความงามทางด้านภาษาและให้อารมณ์ - การเล่นคำสัมผัสอักษร กลอนส่วนมากจะมีสัมผัสอักษรได้ไพเราะมาก เช่น ครั้นลูกหลับกลักลุกทุกข์สะอื้น จนดึกดื่นเดือนลับไม่หลับใหล เผยหน้าต่างวังเวงวิเวกใจ ละห้อยไห้หวนคิดถึงบิดา ๔) การใช้ความเปรียบ (อุปมาอุปไมย) แล้วผันผายกายก่ำดังตำลึง ให้รุมรึงร้อนรนสกนธ์กาย ซึ่งเมตตาว่าจะเลี้ยงไว้เคียงคู่ พระคุณอยู่ข้าพเจ้าเท่าเขาหลวง ตัวเป็นกามาประสงค์ซึ่งหงส์ทอง จะไปถองเสียให้สมอารมณ์มัน ๕) การใช้สำนวนภาษา “โจรสุหรั่งฟังนางว่าช่างพูด บิดตะกูดเกเรทำเผลไพล่” “มิโอนอ่อนผ่อนผันทำปั้นปึ่ง จะให้ถึงปล้ำปลุกสนุกหรือ๓. คุณค่าด้านความรู้ วัฒนธรรมและประเพณี - ด้านการครองเรือน “ซึ่งเมตตาว่าจะเลี้ยงไว้เคียงคู่ พระคุณอยู่ข้าพเจ้าเท่าเขาหลวง แต่อย่าให้ได้อายชายทั้งปวง ค่อยหนักหน่วงอย่าเพ่อด่วนทำลวนลาม” - การตีฆ้องร้องป่าว เช่น เมื่ออังกุหร่า แจ้งให้ไพร่พลทราบข่าวให้ยอมแพ้แก่สินสมุทร “แล้วตีฆ้องร้องป่าวเหล่าทหาร มาหมอบกรานเรียงรายทั้งซ้ายขวา หน่อนรินทร์สินสมุทรก็พูดจา ภิปรายปราศรัยทั่วทุกตัวคน” - การเดินเรือ สมัยก่อนเวลากลางคืนเรือที่แล่นในทะเลต้องจุดไฟไว้ที่ปลายเสา และเนื่องจากมีการเดินเรือเป็นจำนวนมาก จึงต้องมีการยิงปืนให้สัญญาณกันตลอดเวลา ครั้นพลบค่ำโคมรายทุกปลายเสา ทหารเป่าแตรสัญญาดังฟ้าลั่น ยิงปืนตึงปึงปังประดังกัน เป็นสำคัญทุ่มยามตามสัญญา การแสดงสภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของบรรพบุรุษในเรื่องพระอภัยมณีสะท้อนให้เห็นสภาพชีวิตความเป็นอยู่ ค่านิยม ความเชื่อของบรรพบุษ เช่น - พระมหากษัตริย์เป็นประมุขของประเทศ สังคมไทยผูกพันอยู่กับพระมหากษัตริย์ หากขาดองค์พระประมุขแล้ว พลเมืองย่อมว้าเหว่ขาดที่พึ่ง ไพร่ฟ้าประชาชนย่อมได้รับความเดือดร้อน โอ้สงสารผ่านเกล้าเจ้าประคุณ เมื่อมีบุญสารพัดไม่ขัดขวาง จากสมบัติพลัดพรายมาวายวาง เสียในกลางเกลียวคลื่นไม่คืนเมือง ........................................................................................... ทั้งไพร่ฟ้าสารพัดจะขัดเคือง ใครจะเปลื้องปลดร้อนให้ผ่อนเย็น - เรื่องพระอภัยมณี แสดงให้เห็นภัยจากโจรสลัดที่เที่ยวดักปล้นเรือต่างๆ ในทะเล เช่น “คอยตีเรือเหนือใต้ได้สิ่งของ เที่ยวแล่นล่องตามคลื่นทุกคืนค่ำ” - ความเชื่อเรื่องเวทมนต์คาถา เช่น จะล่มลำสำเภาเข้าไม่ได้ แลเห็นไฟล้อมเหมือนกับเขื่อนขัณฑ์ ด้วยเดชะเวทมนต์คนทั้งนั้น ประกอบกันผีสางให้ห่างตัว .................................................................. จะจับผัวกลัวมนต์เป็นพ้นไป แต่โลดไล่โผผางมากลางคืน - ความเชื่อในเรื่องบาปบุญคุณโทษ สุนทรภู่ได้สอดแทรกหลักธรรมในเรื่องการนับถือพระพุทธศาสนา ไว้ในเรื่องมากมาย โดยเฉพาะเรื่องบาปบุญคุณโทษเพื่อให้คนประพฤติดี ทำบุญสร้างกุศล อย่าลุ่มหลงจงอุตส่าห์รักษาศีล ให้เพิ่มภิญโญไปดังใจหมาย อย่าฆ่าสัตว์ตัดชีวิตคิดอุบาย จะจำตายตกนรกอเวจีความเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ - มนุษย์ย่อมมีความรัก ความรักย่อมนำมาซึ่งความทุกข์ นางผีเสื้อสมุทรรักพระอภัยมณี เป็น ความรักระหว่างชายกับหญิงและได้รับความทุกข์จากการที่พระอภัยมณีหนีจากนาง นางสุวรรณมาลีกับสินสมุทร เป็นความรักระหว่างแม่กับลูก เมื่อนางสุวรรณมาลีเห็นสินสมุทรสลบไปก็เกิดความทุกข์กลัวสินสมุทรจะสิ้นชีวิต โจรสุหรั่ง ก็อยากได้นางสุวรรณมาลีเป็นภรรยาทำให้เป็นความทุกข์เพราะไม่ได้รับความรักตอบ ทำให้ต้องตายด้วยฝีมือของสินสมุทร - ความขัดแย้งของมนุษย์เกิดจากกิเลสตัณหา ซึ่งผิดศีลทั้งสิ้น การผิดศีลย่อมทำให้เกิดความเดือดร้อนต่อตนเองและผู้อื่น - ผู้นำต้องมีความยุติธรรม เห็นอกเห็นใจ มีเมตตากรุณาต่อผู้อื่นจึงจะเป็นผู้นำที่ดีได้ เช่น พฤติกรรมของสินสมุทร เมื่อฆ่าโจรสุหรั่งแล้วก็ไม่ได้ทำร้ายผู้อื่น นอกจากนี้ยังมีความเมตตากรุณาต่อบรรดาโจรสลัด หลังจากให้ทุกคนเลิกประพฤติตัวเป็นโจรสลัดแล้ว สินสมุทรยังได้นำงินทองของโจรสุหรั่งออกมาแจกแก่โจรทุกคน และให้อังกุหร่ามีสิทธิ์ขาดในการคุมเรือ เพราะเคยเป็นรองหัวหน้าโจรมาก่อน -รูปรสกลิ่นเสียง อันได้แก่ร่างกายไม่เป็นแก่นสาร เป็นหลักธรรมทางพุทธศาสนาที่สุนทรภู่ต้องการชี้ให้ผู้อ่านเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ เช่นตอนที่พระอภัยมณีเทศนาสอนผีเสื้อสมุทรว่า แล้วทรงเดชเทศนาภาษาไทย ด้วยความในโลกีย์สี่ประการ คือรูปรสกลิ่นเสียงเคียงสัมผัส ที่คฤหัสถ์หวงแหนไม่แก่นสาร ครั้นระงับดับขันธสันดาน ย่อมสาธารณ์เปื่อยเน่าเสียเปล่าตาย๔. คุณค่าด้านศิลปกรรม การละครและดนตรี - ด้านประติมากรรม ได้มีการสร้างรูปพระอภัยมณีเป่าปี่ รูปนางผีเสื้อสมุทร และนางเงือก โดยปั้นรูปตัวละครเหล่านี้ไว้ที่อนุสารรีย์สุนทรภู่ ที่ อ. แกลง จ. ระยอง - ด้านการละคร ได้มีการนำเรื่องพระอภัยมณีไปแสดงละคร ลิเก หุ่นกระบอก และสร้างเป็นภาพยนตร์การูตูนเรื่องสุดสาคร - ด้านการดนตรีและเพลง ได้มีการนำกลอนในเรื่อง พระอภัยมณีไปขับร้องเป็นเพลงต่างๆ ในวงมโหรีและปี่พาทย์ และยังนำกลอนบางตอนไปเป็นเนื้อร้องในเพลงสากล เช่น “ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน”
พระอภัยมณีให้คุณค่าด้านใด
พระอภัยมณีตอนพระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อสมุทรมีคุณค่าด้านใดบ้าง
สุดสาครมีคุณธรรมด้านใด
คุณค่าทางสติปัญญามีอะไรบ้าง

วิเคราะห์คุณค่าของเรื่อง

๑. แนวคิดที่สำคัญของเรื่อง -แนวเรื่องใหญ่ - แนวเรื่องหลักของพระอภัยมณีเป็นเรื่องพลัดพรากและการติดตามหากัน จะดำเนินเรื่องเป็นตอนๆ มักเกี่ยวพันกับเรื่องตัณหาของมนุษย์ คือ กามตัณหา ภวตัณหา และวิภวตัณหา - ตัณหาเหล่านี้นำไปสู่ความวุ่นวาย คือการสงครามระหว่างเมืองผลึกและเมืองลังกา - สุนทรภู่จบเรื่องด้วยการให้ตัวละครสำคัญออกบวช -แนวเรื่องย่อย เป็นการอธิบายพฤติกรรมของตัวละครเป็นตอนๆตอนพระอภัยมณีเรือแตก แนวคิดหรือสาระสำคัญ ได้แก่ความรักของหญิงชายที่ไม่คู่ควรกัน ย่อมสลัดรักตัดรักกันได้ง่าย เช่น ความรักระหว่างผีเสื้อสมุทรกับพระอภัยมณีตอนสินสมุทรโดยสารเรือโจรสุหรั่ง แนวคิดสำคัญคือ - เด็กต้องการความรักและความอบอุ่นจากมารดา - เด็กย่อมมีประสบการณ์น้อยกว่าผู้ใหญ่ จึงขาดความรอบคอบ - การใช้สติปัญญาในการแก้ปัญหาอย่างฉลาด ทำให้พันอันตรายได้๒. คุณค่าของเรื่อง -คุณค่าด้านเนื้อเรื่อง - เรื่องเป็นแนวใหม่ต่างจากเรื่องจักรๆ วงศ์ๆ โดยนำเรื่องราวจากที่ต่างๆ มาประกอบเป็นโครงเรื่อง ทำให้เรื่องน่าตื่นเต้น เร้าอารมณ์ผู้อ่านให้อยากรู้อยากเห็น อยากติดตามเรื่อง - ฉากของเรื่องเกี่ยวกับท้องทะเล เกาะและเมืองชายทะเล ก่อนให้เกิดบรรยากาศเงียบเหงา ว้าเหว่ น่ากลัว ซึ่งผิดกับวรรณคดีเรื่องอื่นๆ -คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ๑) จินตนาการ สุนทรภู่มีความคิดก้าวหน้าในด้านวิทยาการสมัยใหม่ และความคิดเหล่านั้นกลายมาเป็นความจริงในภายหลัง มีกำปั่นนั้นยาวยี่สิบเส้น กระทำเป็นตึกกว้านสถานถิ่น หมากมะพร้าวส้มสูกปลูกไว้กิน ไม่รู้สิ้นเอมโอชโภชนา เลี้ยงแพะแกะไก่สุกรห่าน คชสารม้ามิ่งมหิงสา มีกำปั่นห้าร้อยรายล้อมมา เครื่องศัตราสำหรับรบครบทุกลำ ๒) การพรรณนา - อารมณ์ขัน นางผีเสื้อเบื่อหูว่าจู้จี้ เจ้าบาลีเลือกแปลมาแก้ไข ไหนนรกตกลงที่ตรงใด ช่วยพาไปดูเล่นให้เห็นจริง - อารมณ์อ้างว้างเปล่าเปลี่ยว ยะเยือกเย็นเส้นหญ้ารุกขาเขา สงัดเหงาเงียงเสียงสำเนียงหาย จันทร์กระจ่างพร่างพื้นโพยมพราย เรไรรายหริ่งร้องทั้งลองไน ............................................................. นางฟื้นองค์ทรงกายกระหายหิว ให้หวิวหวิวหวาดไหวฤทัยถวิล ภาณุมาศผาดเยี่ยมเหลี่ยมเมฆิน นางปลุกสินสมุทรไม่ไหวกายา - ให้จินตภาพชัดเจน สำเภาโผนโยนโยกโบกสะบัด หางเสือพลัดพลาดเสียงฉาดฉาน เหล่าล้าต้าต้นหนพวกคนงาน ต่างเซซานซวนทรงไม่ตรงกาย ๓) ลีลากลอน - การใช้คำให้เกิดความงามทางด้านภาษาและให้อารมณ์ - การเล่นคำสัมผัสอักษร กลอนส่วนมากจะมีสัมผัสอักษรได้ไพเราะมาก เช่น ครั้นลูกหลับกลักลุกทุกข์สะอื้น จนดึกดื่นเดือนลับไม่หลับใหล เผยหน้าต่างวังเวงวิเวกใจ ละห้อยไห้หวนคิดถึงบิดา ๔) การใช้ความเปรียบ (อุปมาอุปไมย) แล้วผันผายกายก่ำดังตำลึง ให้รุมรึงร้อนรนสกนธ์กาย ซึ่งเมตตาว่าจะเลี้ยงไว้เคียงคู่ พระคุณอยู่ข้าพเจ้าเท่าเขาหลวง ตัวเป็นกามาประสงค์ซึ่งหงส์ทอง จะไปถองเสียให้สมอารมณ์มัน ๕) การใช้สำนวนภาษา “โจรสุหรั่งฟังนางว่าช่างพูด บิดตะกูดเกเรทำเผลไพล่” “มิโอนอ่อนผ่อนผันทำปั้นปึ่ง จะให้ถึงปล้ำปลุกสนุกหรือ๓. คุณค่าด้านความรู้ วัฒนธรรมและประเพณี - ด้านการครองเรือน “ซึ่งเมตตาว่าจะเลี้ยงไว้เคียงคู่ พระคุณอยู่ข้าพเจ้าเท่าเขาหลวง แต่อย่าให้ได้อายชายทั้งปวง ค่อยหนักหน่วงอย่าเพ่อด่วนทำลวนลาม” - การตีฆ้องร้องป่าว เช่น เมื่ออังกุหร่า แจ้งให้ไพร่พลทราบข่าวให้ยอมแพ้แก่สินสมุทร “แล้วตีฆ้องร้องป่าวเหล่าทหาร มาหมอบกรานเรียงรายทั้งซ้ายขวา หน่อนรินทร์สินสมุทรก็พูดจา ภิปรายปราศรัยทั่วทุกตัวคน” - การเดินเรือ สมัยก่อนเวลากลางคืนเรือที่แล่นในทะเลต้องจุดไฟไว้ที่ปลายเสา และเนื่องจากมีการเดินเรือเป็นจำนวนมาก จึงต้องมีการยิงปืนให้สัญญาณกันตลอดเวลา ครั้นพลบค่ำโคมรายทุกปลายเสา ทหารเป่าแตรสัญญาดังฟ้าลั่น ยิงปืนตึงปึงปังประดังกัน เป็นสำคัญทุ่มยามตามสัญญา การแสดงสภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของบรรพบุรุษในเรื่องพระอภัยมณีสะท้อนให้เห็นสภาพชีวิตความเป็นอยู่ ค่านิยม ความเชื่อของบรรพบุษ เช่น - พระมหากษัตริย์เป็นประมุขของประเทศ สังคมไทยผูกพันอยู่กับพระมหากษัตริย์ หากขาดองค์พระประมุขแล้ว พลเมืองย่อมว้าเหว่ขาดที่พึ่ง ไพร่ฟ้าประชาชนย่อมได้รับความเดือดร้อน โอ้สงสารผ่านเกล้าเจ้าประคุณ เมื่อมีบุญสารพัดไม่ขัดขวาง จากสมบัติพลัดพรายมาวายวาง เสียในกลางเกลียวคลื่นไม่คืนเมือง ........................................................................................... ทั้งไพร่ฟ้าสารพัดจะขัดเคือง ใครจะเปลื้องปลดร้อนให้ผ่อนเย็น - เรื่องพระอภัยมณี แสดงให้เห็นภัยจากโจรสลัดที่เที่ยวดักปล้นเรือต่างๆ ในทะเล เช่น “คอยตีเรือเหนือใต้ได้สิ่งของ เที่ยวแล่นล่องตามคลื่นทุกคืนค่ำ” - ความเชื่อเรื่องเวทมนต์คาถา เช่น จะล่มลำสำเภาเข้าไม่ได้ แลเห็นไฟล้อมเหมือนกับเขื่อนขัณฑ์ ด้วยเดชะเวทมนต์คนทั้งนั้น ประกอบกันผีสางให้ห่างตัว .................................................................. จะจับผัวกลัวมนต์เป็นพ้นไป แต่โลดไล่โผผางมากลางคืน - ความเชื่อในเรื่องบาปบุญคุณโทษ สุนทรภู่ได้สอดแทรกหลักธรรมในเรื่องการนับถือพระพุทธศาสนา ไว้ในเรื่องมากมาย โดยเฉพาะเรื่องบาปบุญคุณโทษเพื่อให้คนประพฤติดี ทำบุญสร้างกุศล อย่าลุ่มหลงจงอุตส่าห์รักษาศีล ให้เพิ่มภิญโญไปดังใจหมาย อย่าฆ่าสัตว์ตัดชีวิตคิดอุบาย จะจำตายตกนรกอเวจีความเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ - มนุษย์ย่อมมีความรัก ความรักย่อมนำมาซึ่งความทุกข์ นางผีเสื้อสมุทรรักพระอภัยมณี เป็น ความรักระหว่างชายกับหญิงและได้รับความทุกข์จากการที่พระอภัยมณีหนีจากนาง นางสุวรรณมาลีกับสินสมุทร เป็นความรักระหว่างแม่กับลูก เมื่อนางสุวรรณมาลีเห็นสินสมุทรสลบไปก็เกิดความทุกข์กลัวสินสมุทรจะสิ้นชีวิต โจรสุหรั่ง ก็อยากได้นางสุวรรณมาลีเป็นภรรยาทำให้เป็นความทุกข์เพราะไม่ได้รับความรักตอบ ทำให้ต้องตายด้วยฝีมือของสินสมุทร - ความขัดแย้งของมนุษย์เกิดจากกิเลสตัณหา ซึ่งผิดศีลทั้งสิ้น การผิดศีลย่อมทำให้เกิดความเดือดร้อนต่อตนเองและผู้อื่น - ผู้นำต้องมีความยุติธรรม เห็นอกเห็นใจ มีเมตตากรุณาต่อผู้อื่นจึงจะเป็นผู้นำที่ดีได้ เช่น พฤติกรรมของสินสมุทร เมื่อฆ่าโจรสุหรั่งแล้วก็ไม่ได้ทำร้ายผู้อื่น นอกจากนี้ยังมีความเมตตากรุณาต่อบรรดาโจรสลัด หลังจากให้ทุกคนเลิกประพฤติตัวเป็นโจรสลัดแล้ว สินสมุทรยังได้นำงินทองของโจรสุหรั่งออกมาแจกแก่โจรทุกคน และให้อังกุหร่ามีสิทธิ์ขาดในการคุมเรือ เพราะเคยเป็นรองหัวหน้าโจรมาก่อน -รูปรสกลิ่นเสียง อันได้แก่ร่างกายไม่เป็นแก่นสาร เป็นหลักธรรมทางพุทธศาสนาที่สุนทรภู่ต้องการชี้ให้ผู้อ่านเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ เช่นตอนที่พระอภัยมณีเทศนาสอนผีเสื้อสมุทรว่า แล้วทรงเดชเทศนาภาษาไทย ด้วยความในโลกีย์สี่ประการ คือรูปรสกลิ่นเสียงเคียงสัมผัส ที่คฤหัสถ์หวงแหนไม่แก่นสาร ครั้นระงับดับขันธสันดาน ย่อมสาธารณ์เปื่อยเน่าเสียเปล่าตาย๔. คุณค่าด้านศิลปกรรม การละครและดนตรี - ด้านประติมากรรม ได้มีการสร้างรูปพระอภัยมณีเป่าปี่ รูปนางผีเสื้อสมุทร และนางเงือก โดยปั้นรูปตัวละครเหล่านี้ไว้ที่อนุสารรีย์สุนทรภู่ ที่ อ. แกลง จ. ระยอง - ด้านการละคร ได้มีการนำเรื่องพระอภัยมณีไปแสดงละคร ลิเก หุ่นกระบอก และสร้างเป็นภาพยนตร์การูตูนเรื่องสุดสาคร - ด้านการดนตรีและเพลง ได้มีการนำกลอนในเรื่อง พระอภัยมณีไปขับร้องเป็นเพลงต่างๆ ในวงมโหรีและปี่พาทย์ และยังนำกลอนบางตอนไปเป็นเนื้อร้องในเพลงสากล เช่น “ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน”

พระอภัยมณีให้คุณค่าด้านใด

จะเห็นได้ว่าคุณค่าในเรื่องพระอภัยมณีด้านวรรณศิลป์นั้นปรากฏรสทางวรรณคดีด้วยกันทั้ง 2 รส คือเสาวรจนีย์ สัลปังคพิสัย ซึ่งเป็นบทชมนางและบทเศร้าโศก ถึงแม้จะไม่ได้มีทั้ง 4 รส แต่ทำให้ผู้สามารถเข้าถึงอารมณ์ตัวละครได้เป็นอย่างดี เพราะความไพเราะของบทประพันธ์และถ้อยคำต่าง ๆ ที่สุนทรภู่เลือกใช้

พระอภัยมณีตอนพระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อสมุทรมีคุณค่าด้านใดบ้าง

ข้อคิด คติคำสอน และความจรรโลงใจ ๑. ความรักควรมีสติ ไม่ควรใช้ความหลงเพราะจะทำให้รักนั้นย้อนกลับมาทำร้ายเช่นเดียวกับนางผีเสื้อสมุทร ๒. เด็กต้องมีความเคารพผู้ใหญ่ ดังจะเห็นได้จากการที่พระอภัยมณีสอนให้สินสมุทรขอขมาเงือกชราก่อนจะพาขึ้นบ่าหนีไป

สุดสาครมีคุณธรรมด้านใด

- คุณธรรมด้านความกตัญญูของสุดสาคร เห็นได้จาก ความกตัญญูต่อพ่อถึงแม้ไม่เคยเจอหน้า แต่ก็ยังออกตามหา - คุณธรรมด้านความขยัน อดทน และกล้าหาญของสุดสาคร เห็นได้จากสุดสาครมีความมุ่งมานะ ที่จะเรียนวิชาอาคมกับฤๅษี - ความรักของแม่ที่มีต่อลูก เห็นได้จากนางเงือกเศร้าเสียใจมากที่ลูกจะออกเดินทางไปหาพ่อ และตอนที่ขึ้นมาให้นมลูกทุกเช้า ...

คุณค่าทางสติปัญญามีอะไรบ้าง

คุณค่าทางสติปัญญาหนังสือดีย่อมให้คุณค่าทางด้านสติปัญญา อันได้แก่ความรู้และความคิดเชิง สร้างสรรค์ มิใช่ความคิดในเชิงท าลายความรู้ในที่นี้นอกจากความรู้ทางวิชาการแล้วยังรวมถึงความรู้ทาง การเมือง สังคม ภาษา และสิ่งต่าง ๆ อันเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านเสมอ แม้จะหยิบหนังสือมาอ่านเพียง 2-3 นาทีผู้อ่านก็จะได้รับคุณค่าทางสติปัญญาไม่ ...