5ส คือ แนวคิดเกี่ยวกับการจัดระเบียบสภาพแวดล้อมการทำงานด้วย 5 กิจกรรมของ หลัก 5 ส คือ สะสาง (Seiri), สะดวก (Seiton), สะอาด (Seriso), สุขลักษณะ (Seiketsu), และสร้างนิสัย (Shitsuke) โดยจุดประสงค์ของแนวคิด 5S หรือ 5ส คืออ การทำให้การดำเนินงานขององค์กรเกิดประสิทธิภาพสูงสุด Show โดยการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพตามหลัก 5S หรือ 5ส คือ การลดปัญหาในการดำเนินงาน ไม่ว่าจะเป็นปัญหาความล่าช้าของการดำเนินงาน ปัญหาขั้นตอนการทำงานที่มากเกินไปจนงานช้า ปัญหาจากอุปกรณ์ที่ทำให้การดำเนินงานต้องชะงักลง เป็นต้น กิจกรรม 5ส หรือ 5S ในแต่ละกิจกรรมแบบละเอียด จะอธิบายไว้ในหัวข้อต่อไป สำหรับความหมายคร่าวๆ ของ หลัก 5ส ทั้งหมดจะมีดังต่อไปนี้
หลัก 5ส จากด้านบนทั้ง 5 กิจกรรมหลายคนอาจสงสัยว่าที่อยู่ในวงเล็บไม่น่าใช่ภาษาอังกฤษ ซึ่งเข้าใจถูกแล้วเนื่องจาก กิจกรรม 5 ส หรือ หลัก 5S คือ แนวคิดที่มาจากญี่ปุ่น โดยชื่อ 5S มาจากการอ่านออกเสียงตัวอักษรญี่ปุ่นทั้ง 5 ตัวตามภาพด้านบน สะสาง (Seiri)สะสาง คือ กิจกรรมแรกสุดของหลัก 5ส คือ การแยกของที่จำเป็นกับของที่ไม่จำเป็นออกจากกัน ซึ่งก็คือการกำจัดสิ่งของที่ไม่จำเป็นหรือขั้นตอนในการทำงานที่ไม่จำเป็นออกไป ให้เหลือไว้เพียงแค่สิ่งที่จำเป็นต้องใช้ เป็นขั้นตอนเริ่มต้นของ หลัก 5ส ที่จะไปสู่ 5ส ตัวต่อๆ ไป ประโยชน์ที่สำคัญของ การสะสาง หรือ Seiri คือ ทำให้ในเวลาทำงานจริงคล่องตัวขึ้น จากการลดเวลาในการทำเรื่องไม่จำเป็น รวมทั้งลดความผิดพลาดที่เกิดขึ้นจากการใช้เครื่องมือไม่ถูกชนิด (โดยเฉพาะเวลาเร่งรีบ) ตัวอย่าง กิจกรรม 5ส ในส่วนของ สะสาง (Seiri) ได้แก่ การลดงานเอกสารซ้ำซ้อน, การลดงานเอกสารที่ไม่มีความจำเป็นตั้งแต่แรก, การนำเครื่องมือที่ไม่ได้ใช้ออกจากพื้นที่ทำงาน, และการนำสิ่งของที่ไม่ใช้ออกจากโต๊ะทำงาน เป็นต้น สะดวก (Seiton)สะดวก คือ การจัดระเบียบและการวางอุปกรณ์ในการทำงานไว้อย่างถูกที่ถูกทาง เมื่อมีการใช้อุปกรณ์แล้วก็จะต้องเก็บอุปกรณ์กลับคืนที่เดิมอย่างเป็นระเบียบ แทนที่จะวางเอาไว้เกะกะจนอุปกรณ์ดังกล่าวสูญหายหรือต้องเสียเวลาหาอุปกรณ์ทุกครั้งก่อนที่จะเริ่มงาน กิจกรรม 5 ส ในส่วนของ สะดวก (Seiton) คือสิ่งที่จะช่วยลดเวลาในการค้นหาอุปกรณ์ในการทำงานในครั้งต่อๆไป อีกทั้งยังช่วยให้อุปกรณ์ในการทำงานไม่สูญหาย เพราะเมื่อใช้งานเสร็จผู้ที่ใช้อุปกรณ์ต้องนำอุปกรณ์เก็บคืนที่ทุกครั้ง สะอาด (Seriso)สะอาด คือ รักษาความสะอาดของเครื่องมือเครื่องใช้ที่ใช้ในการดำเนินงานอยู่เสมอ และรวมถึงการดูแลซ่อมแซมเครื่องมือเครื่องใช้เหล่านั้นให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอ เพื่อที่การดำเนินงานจะสามารถเกิดขึ้นได้ทันทีที่ต้องการเพราะไม่มีปัญหาเกี่ยวกับเครื่องมือเกิดขึ้น หรือเกิดขึ้นน้อยที่สุด หลัก 5ส หรือ 5S ในส่วนของสะอาด (Seriso) จะทำให้การดำเนินงานสามารถเป็นไปได้อย่างต่อเนื่อง เพราะการซ่อมบำรุงเครื่องมือหรือเครื่องจักรอย่างต่อเนื่อง จะช่วยลดปัญหาความสูญเปล่าที่เกิดจากการรอ อย่างเช่น การที่เครื่องจักรที่ใช้ผลิตเกิดชำรุดขึ้นมาขณะการใช้งาน ทำให้ไม่สามารถดำเนินการผลิตต่อได้ สุขลักษณะ (Seiketsu)สุขลักษณะ คือ การปฏิบัติ 3 ข้อในข้างต้นอย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่ทำแค่ช่วงที่มี กิจกรรม 5 ส เท่านั้น รวมถึงมีการประเมินผลของกิจกรรมอย่างต่อเนื่องด้วยว่าเป็นไปตามเป้าหมายหรือมีปัญหาที่จุดใดบ้าง ถ้าหากพบว่ากิจกรรมที่ทำยังไม่สำเร็จผลก็ควรที่จะหาทางปรับปรุงและพัฒนาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น แต่ถ้ากิจกรรมมีประสิทธิภาพอยู่แล้วก็จะต้องนำไปใช้อย่างต่อเนื่อง ตามที่อธิบายเอาไว้ใน 5ส ส่วนของ สร้างนิสัย (Shitsuke) สุขลักษณะ (Seiketsu) เป็นผลมาจากการที่ กิจกรรม 5 ส คือ กิจกรรมที่จะเห็นผลในระยะยาวจากการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง การทำแค่ชั่วคราวจึงเป็นสิ่งที่จะไม่เกิดประโยชน์อย่างแน่นอน สร้างนิสัย (Shitsuke)สร้างนิสัย คือ การนำทั้ง 4 ข้อไปปฏิบัติให้ติดเป็นนิสัยจนเกิดความเคยชิน ความเคยชินจะเป็นสิ่งที่ช่วยให้สามารถทำกิจกรรม 5ส ได้อย่างอัตโนมัติซึ่งจะช่วยให้เกิดกิจกรรม 5 ส อย่างต่อเนื่องในระยะยาว เพราะต่อให้มีแนวทางในการพัฒนาไปในทางที่ดีแค่ไหน แต่ถ้าหากไม่นำแนวทางดังกล่าวมาปฏิบัติอย่างต่อเนื่องสุดท้ายก็จะกลายเป็นสิ่งที่ไม่ทำให้เกิดประโยชน์อะไร สรุป กิจกรรม 5 ส คืออะไร5 ส คือ กิจกรรม 5 อย่างที่ใช้สำหรับการปรับปรุงการดำเนินงานด้วยการจัดระเบียบการดำเนินงานใหม่ เพื่อความสูญเปล่าในการดำเนินงาน เพื่อป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นกับการดำเนินงานในอนาคตจนทำให้การดำเนินงานในอนาคตเกิดความล่าช้า โดยองค์กรจะนำหลักปฏิบัติทั้ง 5 ของ หลัก 5ส มาใช้อย่างต่อเนื่องพร้อมการวัดผล เพื่อการปรับปรุงและพัฒนาขั้นตอนการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งผลประโยชน์จากการนำ หลัก 5ส มาใช้ในองค์กร คือ ปัญหาความล่าช้าในการดำเนินงานที่ลดลง จากการกำจัดสิ่งที่ทำให้เกิดปัญหาออกไป ได้แก่ ขั้นตอนที่ลดลง ความสะดวกในการดำเนินงาน ความพร้อมในการดำเนินงาน และวิธีการที่ปรับปรุงให้เหมาสมอยู่ตลอด  ถ้าหากสังเกตจะพบว่าแนวคิด 5S หลัก 5 ส คือ แนวคิดที่มีความคล้ายกันกับ หลัก Kaizen และ หลัก ECRS ที่จะเป็นแนวคิดที่มุ่งเน้นการลดความสูญเปล่าในการดำเนินงานพร้อมกับการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เพื่อทำให้องค์กรสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดนั่นเอง Kris Pirojบรรณาธิการ GreedisGoods | อดีตที่ปรึกษาด้านกลยุทธ์และการเงิน | นักลงทุนที่สนใจในเศรษฐศาสตร์มหภาคและอนุพันธ์เป็นพิเศษ | หากบทความเป็นประโยชน์สามารถติดตามเราได้บน Facebook และ Twitter กิจกรรม 5 ส. ให้ประโยชน์อย่างไร *กิจกรรม 5ส เป็นกระบวนการหนึ่งที่เป็นระบบมีแนวปฏิบัติ ที่เหมาะสมสามารถนำมาใช้เพื่อ ปรับปรุงแก้ไขงานและรักษาสิ่งแวดล้อมในสถานที่ทำงานให้ดีขึ้น ทั้งในส่วนงานด้านการผลิต และด้านการบริการ ซึ่งนำมาใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานขององค์กร ได้อีกทางหนึ่ง
ประโยชน์ของการสะสางคืออะไรการแยกสิ่งของต่างๆที่ไม่จาเป็นในสถานที่ ทางาน(ของที่ใช้ไม่ได้ ไม่ได้ใช้,ไม่เกี่ยวข้องใน การทางาน)ขจัดออกไป ประโยชน์ที่ได้ คือ ขจัดความสิ้นเปลืองของการใช้เนื้อที่อุปกรณ์ ตู้ เอกสารชั้นวางและสิ่งแวดล้อมดีขึ้น
การทํา 5 ส ส่งผลดีอย่างไรต่อองค์การประโยชน์ของ 5ส
ลดความสิ้นเปลืองในการจัดซื้อวัสดุเกินความจำเป็น ลดการสูญหายของวัสดุ เครื่องมือ และอุปกรณ์ต่างๆ พื้นที่การทำงานเพิ่มขึ้นจากการขจัดวัสดุที่เกินความจำเป็นออกไป เพิ่มความสะดวกและรวดเร็วในการทำงานมากขึ้น
นักเรียนใช้หลักการ 5 สช่วยแก้ปัญหาในการทำงานอย่างไรหลักการ 5 ส.. สะสาง คือ การแยกของที่ต้องการ ออกจากของที่ไม่ต้องการและขจัดของที่ไม่ต้องการทิ้งไป. สะดวก คือ การจัดวางสิ่งของต่างๆ ในที่ทำงาน ให้เป็นระเบียบเพื่อความสะดวก และ ปลอดภัย. สะอาด คือ การทำความสะอาด เครื่องมือ อุปกรณ์ และสถานที่ทำงาน. สุขลักษณะ คือ สภาพหมดจด สะอาดตา ถูกสุขลักษณะ และรักษาให้ดีตลอดไป. |
การสะสางในกิจกรรม 5 ส มีประโยชน์อย่างไร
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.ketiadaan Inc.
