ตราประจำกระทรวงมหาดไทย ตราและสีประจำกระทรวงมหาดไทย คัดจากหนังสือ “100 ปี มหาดไทย” โรงพิมพ์ศิริวัฒนาการพิมพ์ ยานนาวา กรุงเทพ ฯ พ.ศ. 2535 ตราประจำกระทรวงมหาดไทย มีวิวัฒนาการมาจากตราประจำตำแหน่งราชการ ซึ่งในสมัยโบราณถือว่าตราประจำตำแหน่งเป็นของสำคัญมาก เพราะเอกสารต่างๆ ของทางราชการในสมัยโบราณตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นต้นมา ใช้ประทับตราประจำตำแหน่งเป็นสำคัญ ไม่มีการลงลายมือชื่อแต่อย่างใด สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ตรัสอธิบายว่า "แต่ก่อนไม่ได้ใช้เซ็นชื่อใช้ตราประจำตัวหรือประจำตำแหน่งประทับแทนเซ็นชื่อ เพราะฉะนั้นพระเจ้าแผ่นดินกับทั้งบรรดาคน สามัญ ซึ่งมีธุระในการหนังสือก็ทำตราขึ้นใช้ประจำตัว" ตราประจำตัว ประจำตำแหน่ง แต่เดิมมีประเพณีพระราชทานพระราชลัญจกรไปเป็นเกียรติยศ พระราชลัญจกรที่พระราชทานไปนี้ เป็นพระตราอันเคยใช้ทรงประทับหรือโปรดให้ทำขึ้นใหม่ก็ได้ เมื่อพระราชทานไปแล้วก็ไม่เรียกว่า
พระราชลัญจกร จะเรียกจำเพาะแต่ที่ใช้ทรงประทับเท่านั้น ผู้ที่ได้รับตราพระราชทาน ถ้าเป็นตราประจำตัวเมื่อไม่มีตัวแล้วก็ส่งคืนถ้าเป็นตราประจำตำแหน่ง เมื่อเลิกตำแหน่งแล้วก็ต้องส่งคืนเช่นกัน ใครจะเอาไปกดหรือใช้ต่อไปหาได้ไม่ ทั้งนี้ เปรียบเสมือนเครื่องยศอย่างหนึ่ง ซึ่งถ้าเป็นตำแหน่งสำคัญๆ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงพระราชทานด้วยพระองค์เอง สีประจำกระทรวงมหาดไทย พระยอดเมืองขวางคือใคร ? คุก กับ ตะราง ต่างกันอย่างไร ? ทรงผมมหาดไทยเป็นอย่างไร และมีที่มาอย่างไร ? นายเวรคือใคร ? คุณรู้หรือไม่ว่า เจ้าเมืองสมัยก่อนต้องสร้างจวนเอง ? คนสมัยก่อนเข้ารับราชการเป็นข้าราชการมหาดไทยกันอย่างไร ? ข้าราชการมหาดไทยเมื่อก่อนทำงานกันอย่างไร ? คุณรู้หรือไม่ว่า วิธีเลี้ยงโจรไว้จับโจรไม่ใช่ของใหม่ ? |