ตุ๊ก 50 ประการ ตุ๊กสุด ๆ จะไปหื้อปะ 1.ก้างปักเหงียก ก้างปักเหงือก 2.เกียกขบตี๋น รองเท้ากัดตีน 3.จิ้นขำเขี้ยว เนื้อติดฟัน 4.ไค่เยี่ยวบนรถ ปวดฉี่บนรถ 5.มดขบต๋า มดกัดตา 6.ขาเป็นตะคริว 7.สิวออกในฮุดัง สิวออกในจมูก 8.คันหลังเก๋าบ่สุด คันหลังเกาแล้วไม่หายคัน 9.มุดฮั้วลวดหนาม มุดรั้วลวดหนาม 10.จ๋ามในห้องแอร์ ...
ลุงคำอยู่บ้านนอก ไม่เคยไปติดต่อธุระการงานกับทางอำเภอเลย ดังนั้นเรื่องราวหรือวิธีปฏิบัติที่ทางอำเภอได้กระทำไปอย่างไรแกจึงไม่เข้าใจ
มีเรื่องเล่าต่อ ๆ กันมาว่า หมายปีมาแล้ว มีชายผู้หนึ่งชื่อ คง ทิดคงนี้เคยบวชเป็นพระภิกษุหลายพรรษา ต่อมาได้สึกและแต่งงานอยู่กินกับภรรยาจนมีบุตรคนหนึ่ง
ในรัชสมัยที่นครพิงค์ยังมีเจ้าผู้ครองนครอยู่ ทุก ๆ สามปี เจ้าผู้ครองนครจะต้องส่งต้นไม้เงินต้นไม้ทองไปเป็นบรรณาการทางกรุงเทพฯ เป็นประจำ
วัวตัวหนึ่งเกิดลูกเป็นมนุษย์ชื่อโคณบุตร ส่วนเสือมีลูกชื่อพยัคฆบุตร เด็กทั้งสอง เป็นเพื่อนเล่นกัน อยู่มาวันหนึ่งจึงชวนกันออกจากป่าหิมพานต์เข้า ไปในเมืองพาราณสี และ ฝึกปั้นหม้อจนมีฝือเก่งกาจ พระยาเจ้าเมืองจึงรับตัวทั้งสอง ไปเลี้ยงดูเมื่อโตขึ้นจึงได้เป็น เสนาซ้ายขวา พยัคฆบุตรมีจิตริษยา สุดท้ายถูก แผ่นดินสูบ ส่วนโคณบุตรได้ครองราชย์สมบัติ
สุวัตตกุมารกับรัตนกุมารเป็นบุตรเศรษฐีในเมืองพาราณสี เมื่อมารดาตายไป ผู้เป็นพ่อได้ภรรยาใหม่ สองพี่น้องจึงถูกพ่อพาไปปล่อยป่า แต่นางยักษ์ได้เลี้ยงไว้เป็น บุตรบุญธรรม ภายหลังทราบว่าแม่เป็นยักษ์จึงพากันหลบหนี พร้อมทั้งนำของวิเศษ ติดตัวไปด้วย ทำให้นางยักษ์ตรอมใจตาย ภายหลังทั้งสองพี่น้องพากันออกผจญภัย และได้เป็นพระยาเจ้าเมือง
เขมกุมารเป็นบุตรของสุไตยเศรษฐีกับนางสุเมขลา เมื่อแรกเกิดผู้เป็นพ่อ สั่งให้คนใช้นำไปทิ้งน้ำ แต่คนใช้กับนำไปทิ้งในสวนดอกไม้ของตายายคู่หนึ่ง ตายาย จึงเลี้ยงเขม กุมารจนโตต่อมาได้ช่วยเหลือราชธิดาให้รอดพ้นอันตราย และได้ครอง เมืองในที่สุด
พระโพธิสัตว์เกิดมาเป็นบุตรเศรษฐีตกยากในเมืองพาราณสี ก่อนตายพ่อ สั่งไว้ว่า ให้ลากกะโหลกศีรษะของตนไปตามป่าเขา ถ้ากะโหลกติดค้างที่ไหนให้ทำ ไร่ที่นั่น เมื่อมา ถึงที่แห่งหนึ่งกะโหลกศีรษะพ่อติดค้างอยู่ พระโพธิสัตว์จึงปักหลัก ทำไร่และไปขอหมาขาว จากแม่ม่ายมาเลี้ยงเป็นเพื่อน ต่อมาพระอินทร์จึงพาหญิงสาว มาให้เป็นคู่ครอง และได้เป็นกษัตริย์ในเวลาต่อมา
ในเมืองพาราณสีมีแม่หมาตัวหนึ่งออกลูกมาเป็นเด็กหญิงสองคน เมื่อโตขึ้น ก็มี รูปร่างหน้าตาสวยงาม พรานป่าจึงพาตัวไปถวายพระยาเจ้าเมือง ต่อมาหญิงผู้เป็น น้องสาว ได้กลับไปรับสุนัขผู้เป็นแม่ไปอยู่ด้วย และได้ช่วยผีเสื้อให้พ้นทรมาน ส่วนผู้ เป็นพี่สาวมีจิต ริษยา ต่อมาก็ถูกผีเสื้อฆ่าตาย
พระโพธิสัตว์เกิดมาเป็นบุตรของสามีภรรยาคู่หนึ่ง โดยมีหมาที่เกิดวันเดียว กันคอยติดตามอยู่เสมอ เมื่อแม่เสียชีวิตไป พ่อได้ภรรยาใหม่ ซึ่งยุยงให้นำลูกไปปล่อย ในป่า พระ โพธิสัตว์กับหมาจึงได้ไปอาศัยอยู่กับตายาย ภายหลังได้ครองเมืองจัมปา
สามีภรรยาคู่หนึ่งมีบุตร ๒ คน ผู้พี่อายุ ๑๐ ปี ผู้น้องอายุ ๗ ปี ต่อมาพ่อแม่ ตายไป สองพี่ น้องจึงได้ปลูกกล้วยจำนวนหนึ่งพันกอ วันหนึ่งขณะที่น้องชายกำลัง บ่มกล้วยอยู่นั้น ยักษ์ได้มาขอกินกล้วย ผู้เป็นน้องจึงได้แบ่งให้กิน วันต่อมา ผู้เป็น พี่ชายเฝ้ากล้วยอยู่ ยักษ์ได้มาขอกินอีก แต่ผู้เป็นพี่ไม่ยอมให้ จึงถูกยักษ์หักแขนหักขา ภายหลังยักษ์สำนึกผิดจึงพาน้องชายไปยังถ้ำของตน ...
“เจี้ย” หรือ นิทานของล้านนานั้น มีมากมายหลายประเภท มีทั้งนิทานที่ได้เค้าโครง จากนิทานชาดก นิทานพื้นบ้าน นิทานทะลึ่งตึงตัง โลดโผน นิทานเรื่องผี ฯลฯ
