วิธี คิดดอกเบี้ย เช่าซื้อ รอตัดบัญชี

ตัวอย่าง บริษัท สินทรัพย์ จำกัด ได้ซื้อเครื่องถ่ายเอกสาร 1 เครื่อง โดยมีราคาเงินสด 100,000 บาท หากซื้อโดยการเช่าซื้อผ่อนชำระจะต้องชำระเงินเริ่มแรก 30,000 บาท ส่วนที่เหลือให้ผ่อนชำระเป็นงวด งวดละเดือนเป็นเงินเดือนละ 8,000 บาท จำนวน 12 งวด การบันทึกบัญชีต้นทุนของทรัพย์สินจะแสดงดังนี้      

เมื่อสิ้นงวดบัญชีกิจการจะต้องคำนวณหักค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาของทรัพย์สินจากมูลค่าต้นทุน 100,000 บาท ตามมาตรฐานการบัญชี

ข้อสังเกต ต้นทุนของทรัพย์สินตามประมวลรัษฎากรจะไม่เท่ากับมาตรฐานการบัญชี เนื่องจากประมวลรัษฎากรได้กำหนดต้นทุนของทรัพย์สินที่เกิดจากการเช่าซื้อผ่อนชำระไว้ในพระราชกฤษฎีกา ฉบับที่ 145 ไว้ดังนี้

“มาตรา 7 ทรัพย์สินที่ได้มาโดยการเช่าซื้อหรือโดยการซื้อขายเงินผ่อนมูลค่าต้นทุนของทรัพย์สินนั้นให้ถือตามราคาที่พึงต้องชำระทั้งหมด แต่ค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาที่จะนำมาหักในรอบระยะเวลาบัญชี จะต้องไม่เกินค่าเช่าซื้อหรือราคาที่จะต้องผ่อนชำระในรอบระยะเวลาบัญชีนั้น”

ต้นทุนของทรัพย์สินที่เกิดจากการเช่าซื้อผ่อนชำระตามประมวลรัษฎากรหมายถึง มูลค่าทั้งหมดที่กิจการได้จ่ายไปในการเช่าซื้อหรือผ่อนชำระ หรือหมายถึง มูลค่าทั้งหมดตามสัญญาเช่าผ่อน ผ่อนชำระ จากตัวอย่างข้างต้นหากยึดตามประมวลรัษฎากรต้นทุนของเครื่องถ่ายเอกสารในการเช่าซื้อผ่อนชำระจะเป็นเงิน 126,000 บาท (ราคาเงินสด 100,000 บาท + ดอกเบี้ย 26,000 บาท)

แนวปฏิบัติในการซื้อทรัพย์สินโดยการเช่าซื้อผ่อนชำระจะบันทึกบัญชีตามมาตรฐานการบัญชี เมื่อยื่นแบบ ภ.ง.ด.50 จะทำการปรับปรุงกำไรสุทธิให้เป็นไปตามเงื่อนไขของประมวลรัษฎากร ในการคำนวณหักค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาทางบัญชีกับประมวลรัษฎากรจะได้จำนวนเงินค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาไม่เท่ากัน

จากตัวอย่างข้างต้น หากกิจการคิดค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาในอัตรา 20% ต่อปีโดยวิธีเส้นตรง หากกิจการซื้อทรัพย์สินมาเมื่อวันที่ 1 มกราคม และสิ้นสุดรอบระยะเวลาบัญชี 31 ธันวาคม ค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาทรัพย์สินทางบัญชีและประมวลรัษฎากรจะคำนวณได้ดังนี้

หากเป็นไปตามมาตรฐานการบัญชีหรือหลักบัญชี กิจการจะบันทึกค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาดังนี้

ปัญหาต้นทุนของทรัพย์สินที่เกิดจากการเช่าซื้อผ่อนชำระทั้งมาตรฐานการบัญชีกับประมวลรัษฎากรที่มีข้อขัดแย้งกัน ในการบันทึกบัญชีจะต้องยึดหลักบัญชี เมื่อยื่นงบการเงินเพื่อเสียภาษีอากรจะต้องยึดหลักภาษีอากร ซึ่งหลักบัญชีจะต้องไม่สูงกว่าหลักภาษี หากหลักบัญชีสูงกว่าหลักภาษีจะต้องปรับปรุงในแบบ ภ.ง.ด.50