ถ้าไม่ยังงั้น คุณ เองจะได้มาลอยหน้าเป็นพระยาอยู่หรือ

ขอรบั หมายถงึ คาลงท้ายและคาตอบรบั ซ่งึ ผชู้ ายทเ่ี ป็นผนู้ อ้ ยใช้พดู กับผใู้ หญ่กวา่ ปัจจุบนั ใช้คาวา่ ครบั

พระยาภกั ดี : แลว้ เปน็ ไง?
นายลา้ : ก็ดีหรอกครับ พอไถๆ ไปได้ ไมส่ ู้ฝืดเคอื งนัก แตภ่ ายหลังอา้ ยผโี ลภ

มันก็เขา้ ดลใจผมอีก.

ฝดื เคือง เปน็ คาซอ้ นเพ่ือความหมาย หมายถึง ติดขัด มีไมส่ จู้ ะพรอ้ มใช้สอย

คาศพั ท์ในเนือ้ เรอ่ื ง

พระยาภักดี : ถูกแล้ว, ถูกแลว้ , ทามาหากินยังไงทพี่ ิษณโุ ลก?
นายล้า : แต่แรก ผมพยายามหางานทาทางเสมียนบาญชี กไ็ มส่ าเรจ็ . (หวั เราะ.)

เสมียน หมายถงึ เป็นอาชีพทผ่ี ู้มีการศกึ ษาต้องการเขา้ ทางาน เพราะเปน็ งานมเี กยี รติ งานสบาย
ทางานเกย่ี วกบั เอกสารหรอื หนังสือในหนว่ ยงานราชการ

บาญชี หมายถึง บัญชี

พระยาภกั ดี : จะเอาครมี โซดาก็ได้ หรอื นา้ แดง.
นายลา้ : นา้ เหลอื งๆ ไมม่ หี รอื ครบั มนั ค่อยชื่นอกช่ืนในหน่อยหนง่ึ ?

ครีมโซดา หมายถึง น้าหวานผสมโซดา
นา้ เหลือง ๆ หมายถงึ เหล้า (สรุ า)

คาศพั ท์ในเนอ้ื เรอ่ื ง

นายลา้ : เขาจับเสียน่ะซิ เคราะห์ดที ่ไี ม่ตดิ คุกเขา้ ไปด้วย.
พระยาภักดี : จริง เคราะหด์ ี.
นายลา้ : รอดตวั ท่ีหมอความของผมดี แก้ว่าผมไม่รู้ไม่เหน็ ด้วย, จนี กมิ จนี เง็กมา

กเู้ งนิ ผมไปวา่ จะไปทาทนุ ในการคา้ ขายล่องเรือขา้ วหรืออะไรอนั หน่งึ ,
ผมกจ็ าไมไ่ ด้ถนดั เสียแล้ว และจีนกมิ จีนเงก็ เอาเงินนน้ั ไปลงทุนซอื้ ฝนิ่
ผมไมร่ ้ไู ม่เหน็ ด้วย, ทจี่ รงิ ผลระวงั ตวั มาก คอยเลยี่ งไม่ออกหน้าออกตาเลย
เพราะยังง้ันถงึ ไดห้ าพยานมายนั ผมยากนัก.

หมอความ หมายถงึ ทนายความ

คาศพั ทใ์ นเน้ือเร่อื ง

พระยาภกั ดี : ทางทจี่ ะตอ้ งรับพระราชอาญามีหลายทาง บางคนก็พลาดอย่างโนน้
บางคนก็พลาดอยา่ งน,้ี ความผดิ ที่คนกระทากม็ หี ลายชัน้ .

นายล้า : ยงั งั้นซิ ถึงการฉ้อโกงก็มหี ลายชนิดหลายช้ันเหมอื นกัน ถา้ ไม่ยังงั้น
คุณเองจะได้มาลอยหน้าเป็นพระยาอยหู่ รอื ?

ลอยหน้า เปน็ คาประสม คาว่า ลอย + หนา้ หมายถึง หน้าตายักเยือ้ งกลอกไปกลอกมา

นายล้า : จะแตง่ เมือ่ ไรครับ?
พระยาภกั ดี : ยงั ไม่แน่ เห็นจะในเรว็ ๆ น.้ี
นายลา้ : ถ้ากาหนดวนั แน่เมื่อไหร่ ใต้เทา้ โปรดบอกให้ผมทราบด้วยนะครับ.

ใตเ้ ท้า เป็นสรรพนามบรุ ษุ ที่ ๒ ทีผ่ พู้ ดู พดู กับเจา้ นายชน้ั สูง ปัจจบุ ันใช้คาวา่ “ท่าน” แทน

คาศพั ท์ในเน้อื เรอ่ื ง

พระยาภักดี : ฉันขอถามหน่อยเถอะ ว่าตงั้ แต่แกพน้ โทษมาแล้วแกไดพ้ ยายามทจ่ี ะสาแดง
นายลา้ ให้ปรากฏอย่างไรบ้าง วา่ แกนะ่ ตัง้ จจะประพฤติแต่ในทางท่ีดที ่ีควร?

: ผมจะพยายามหรือมพิ ยายามกไ็ ม่มใี ครปรารถนาอินงั .

สาแดง หมายถงึ แสดง
อินัง หมายถงึ เอาใจใส่ เอาใจชว่ ย ดแู ล เหลยี วแล หรือ “อนิ ังขงั ขอบ” ใช้ในเชงิ ปฏิเสธว่า

ไม่อนิ ังขงั ขอบ คอื ไม่เอาใจใส่

คาศพั ท์ในเนอ้ื เรื่อง

พระยาภกั ดี : ก็ถา้ พูดกนั ดๆี ไม่ชอบ ก็ตอ้ งพดู กันอยา่ งเดียรฉาน! (ไปหยิบแสม้ ้าท่แี ขวนไว้
ท่ผี นงั ลงมา.) เอาเถอะ! เปน็ ไรก็เปน็ กัน จะต้องเล่นงานเสยี ใหล้ ายไป
ทง้ั ตัวละ. (เงือแส้ม้าจะตนี ายลา้ .)

นายลา้ : (ตกใจลุกขนึ ยนื .) อะ๊ ! อ๊ะ! เจ้าคณุ ! (ยกแขนขนึ ป้อง.)
(อ้ายค้าเข้ามาทางขวา พระยาภกั ดหี ย่อนมือลง.)

อ้ายคา : ใตเ้ ท้าขอรับ คุณลออขนึ้ กระไดมานี่แล้ว. (ออกไปตามทางเดมิ .)
(พระยาภักดรี บี เอาแสม้ า้ ไปแขวนไวต้ ามท่ีเดมิ .)

นายลา้ : (หวั เราะ.) ฮะๆ! เคราะห์ดจี รงิ ตกรกซิ. (แม่ลออเขา้ มาทางขวา แมล่ อออายุ
ประมาณ ๑๗ ปี แตง่ กายอย่างไปเท่ยี วนอกบา้ น พึง่ กลับมา.)

เดยี รฉาน หมายถึง สัตวช์ ัน้ ต่า
ตกรก อา่ นวา่ ตก – กะ – รก หมายถงึ ตกนรก

คาศัพทใ์ นเน้อื เร่อื ง

นายล้า : ผมไม่ไป. (นัง่ ไขว่หา้ งกระดกิ ขาเฉย.)
พระยาภกั ดี : อย่าทาใหเ้ กิดเคืองมากขึน้ หนอ่ ยเลย ประเดยี๋ วฉันจะเหนี่ยวใจไวไ้ ม่อยู่.

เหน่ียวใจไว้ไมอ่ ยู่ หมายถึง รง้ั ไว้ ดงึ ไวไ้ ม่อยู่

แมล่ ออ : แหม! คณุ พอ่ อะไรวนั นี้กลบั บา้ นวนั จริง ฉันหมายจะกลบั มาใหท้ ัน
พระยาภักดี คณุ พอ่ กลับทเี ดยี ว.

: (ยิม.) พอ่ ได้เลิกงานเรว็ หนอ่ ยก็รบี กลับมา.

กลับบา้ นวนั จรงิ หมายถึง มาเรว็ กลับบา้ นตง้ั แตห่ ัววนั หรอื ยังไมค่ า่

คาศัพทใ์ นเนื้อเร่ือง

นายลา้ : ถ้าเขารักแมล่ ออจริงละก็ ถึงผมจะเป็นคนเลวกวา่ ท่ผี มเป็นอยนู่ ี้
พระยาภักดี เขากค็ งไม่รงั เกียจ.

: ถงึ นายทองคาจะไม่รงั เกยี จ คนอ่นื ๆ กค็ งต้องรังเกยี จ, ใครเขาจะมาคบคา้
สมาคมไดอ้ กี ต่อไป ไปขา้ งไหนเขากจ็ ะแลดูพูดซบุ ซิบกนั ถา้ ใครเขาเล่ยี งได้
เขาก็คงเลีย่ ง แกจะมาทาใหแ้ มล่ ออเปน็ หมาหัวเน่าหรอื ?

หมาหวั เน่า หมายถึง คนท่เี ป็นที่รงั เกียจของคนอน่ื จนไม่สามารถเข้ากบั ใครได้ คนท่ีไม่มีใครรักหรือคบหา

บทละครพูดเรื่องเห็นแก่ลูก เป็นบทละครพูดเรื่องแรกของไทยที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นผู้ประพันธ์ โดยมุ่งหวังให้ละครเป็นตัวช่วยกล่อมเกลาจิตใจประชาชน แต่นอกจากตัวบทจะมีความโดดเด่นจนได้รับความนิยมอย่างมากแล้ว ยังแฝงแนวคิดมากมายไว้ในเรื่อง จะเป็นอย่างไรบ้างนั้น ไปเรียนรู้เรื่องพร้อม ๆ กันเลยค่ะ

ตัวบทเด่น ๆ ใน บทละครพูดเรื่องเห็นแก่ลูก

ตัวบทที่ 1 

พระยาภักดี : ใครวะ

อ้ายคำ : อ้างว่าเป็นเกลอเก่าของใต้เท้า ผมบอกว่าใต้เท้ายังไม่กลับจากออฟฟิศก็ไม่ยอมไป เดินเรื่อยขึ้นมาที่นี่ว่าจะคอยพบใต้เท้า

พระยาภักดี : แล้วยังไงล่ะ

บทสนทนานี้เป็นบทสนทนาของพระยาภักดีนฤนาถกับอ้ายคำบ่าวรับใช้ สิ่งที่เด่นชัดที่สุดคือระดับภาษาผ่านการสนทนาระหว่างนายกับบ่าวที่มีการใช้ภาษาแตกต่างกันตามสถานะของผู้พูด

ตัวบทที่ 2 

พระยาภักดี : (มองดู) ฉันไม่สู้แน่ใจ ดูเหมือนจะได้จำได้คลับคลา

นายล้ำ : ก็ยังงั้นซิครับ ใต้เท้ามีบุญขึ้นแล้วจะมาจดมาจำคนเช่นผมยังไงได้

พระยาภักดี : ฮือ! พิศ ๆ ไปก็ออกจะจำได้ นายล้ำไม่ไหม

บทสนทนาระหว่างพระยาภักนฤนาถกับอดีตเพื่อนเก่าอย่างนายล้ำที่เปลี่ยนไปจนแทบจำไม่ได้ ในบทนี้จะเด่นเรื่องของคำศัพท์และสำนวนเก่า ๆ ที่ไม่ได้เห็นบ่อยนักในยุคสมัยปัจจุบัน เช่น มีบุญขึ้นแล้ว หมายถึงมีชีวิตที่ดีขึ้น

ตัวบทที่ 3

แม่ลออ : …ถ้าใครบอกดิฉันว่าเป็นคนไม่ดี ดิฉันไม่ยอมเชื่อเป็นอันขาดเทียว แต่ท่านก็เป็นคนดีจริง ๆ อย่างทิ่ดิฉันนึกเดาเอาใจ คุณพ่อนี่ก็ได้บอกดิฉันว่างั้น จริงไหมคะคุณพ่อ

นายล้ำ : ถ้าใครบอกหล่อนว่าพ่อหล่อนที่ตายน่ะเป็นคนไม่ดีละก็หล่อนเป็นไม่ยอมเชื่อเลยเทียวหรือ?

แม่ลออ : ดิฉันจะเชื่อยังไง ดูในรูปก็เห็นว่าเป็นคนดี

บทสนทนาระหว่างแม่ลออกับนายล้ำ ซึ่งแม่ลออไม่รู้ว่านายล้ำคือบิดาแท้ ๆ จึงพูดถึงบิดาที่เข้าใจว่าเสียชีวิตไปแล้วในแง่ดีตามที่ได้ฟังมาจากพระยาภักดีนฤนาถ ซึ่งบทนี้โดดเด่นเพราะเป็นจุดที่ทำให้นายล้ำละอายแก่ใจจนในที่สุดก็ไม่บอกความจริงกับแม่ลออว่าเป็นบิดาแท้ ๆ เป็นที่มาของชื่อเรื่อง เห็นแก่ลูก

คุณค่า

คุณค่าด้านเนื้อหา

ช้อคิดในบทละครพูดเรื่องเห็นแก่ลูก สะท้อนให้เห็นถึงความรักที่พ่อแม่มีให้ลูกถึงแม้จะมีช่วงเวลาที่หลงผิด แต่สุดท้ายก็นึกถึงความสุของลูกเป็นสำคัญ นอกจากนี้ยังสะท้อนถึงเรื่องทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว นายล้ำกับพระยาภักดีเป็เพื่อนที่เคยรัชราชการตำแหน่งเดียวกัน แต่ชีวิตของนายล้ำดิ่งลงเหวหลังจากทำเรื่องไม่ดีจนเป็นเหตุให้ต้องติดคุก ผลกรรมคือหมดอนาคตและไม่ได้อยู่กับลูกอีกต่อไปได้

คุณค่าด้านสังคม

ในบทละครพูดเรื่องเห็นแก่ลูก สะท้อนค่านิยมวัฒนธรรมในยุคสมัยนั้นไดอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการแต่งงานตั้งแต่อายุยังน้อย และสภาพสังคม ทำให้เห็นถึงความเป็นอยู่ บ้านเมืองในสมัยรัชกาลที่ 6

คุณค่าด้านวรรณศิลป์

วรรณศิลป์ที่โดดเด่นในวรรณคดีเรื่องนี้คือการใช้ถ้อยคำที่สมจริง ทำให้แสดงอารมณ์ได้อย่างเป็นธรรมชาติ มีการใช้ระดับภาษาที่เด่นชัดและถูกต้องเหมาะสม นอกจากนี้ในเรื่องยังมีทั้งสำนวนเก่า ๆ ที่หาฟังยาก การใช้คำเก่าที่ไพเราะและยังมีการทับศัพท์อีกด้วย

จบไปแล้วนะสำหรับบทละครเรื่องเห็นแก่ลูกในส่วนของตัวบทเด่น ๆ ที่น่าสนใจและคุณค่าข้อคิดที่อยู่ในเรื่อง น้อง ๆ อ่านแล้วคงจะสัมผัสได้ถึงความงดงามของภาษาที่เรียบง่ายและข้อคิดที่ได้จากเรื่อง ซึ่งเป็นเรื่อของครอบครัวที่เข้าใจง่าย ไม่ซับซ้อน ถือว่าเป็นวรรณคดีที่มีประโยชน์สามารถนำไปปรับใช้ได้ทุกยุคทุกสมัยจริงค่ะ สุดท้ายนี้น้องๆ อย่าลืมไปรับชมคลิปการสอนของครูอุ้มเพื่อฟังคำอธิบายเพิ่มเกี่ยวคำศัพท์ ตัวบทเด่น ๆ และเกร็ดความรู้อื่น ๆ อีกมากมาย ไปรับชมและรับฟังเลยค่ะ

ประเมินค่าบทประพันธ์

อย่าพลาดการติดตามบทความภาษาไทยจาก nockacademy

NockAcademy คือโรงเรียนออนไลน์สำหรับเด็ก โดยแอปฯ และเว็บไซต์ นักเรียนสามารถเรียนรู้ผ่านคลิปบทเรียนวิชา คณิตศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และภาษาไทย
มากไปกว่านั้น เรายังมีคอร์สเรียนออนไลน์ การสอนพิเศษ การติวนอกสถานที่โดยติวเตอร์ที่แน่นไปด้วยความรู้ อีกด้วย