อาหาร ที่ เหมาะ กับ โรค เบาหวาน

ผู้ป่วยเบาหวานจำเป็นต้องเรียนรู้ในการปรับการรับประทานอาหารให้เหมาะสม ดังข้อแนะนำต่อไปนี้

อาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวานแบ่งง่ายๆ ออกเป็น 3 ประเภท คือ

ประเภทที่ 1 

อาหารที่ห้ามรับประทาน

ได้แก่ น้ำตาลและขนมหวาน เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง สังขยา ลอดช่อง อาหารเชื่อม เค้ก ช็อกโกแลต ไอศครีม และขนมหวานอื่นๆ

เครื่องดื่มที่ห้ามรับประทาน

เครื่องดื่มประเภทน้ำอัดลม น้ำเขียว น้ำแดง โอเลี้ยง เครื่องดื่มชูกำลัง นมข้นหวาน น้ำเกลือแร่ น้ำผลไม้ ซึ่งมีน้ำตาลประมาณ 8-15% เป็นส่วนใหญ่ ยกเว้นน้ำมะเขือเทศ มีน้ำตาลประมาณ 1% ควรดื่มน้ำเปล่า หรือน้ำชาไม่ใส่น้ำตาล ถ้าดื่มกาแฟ ควรดื่มกาแฟดำไม่ใส่น้ำตาล นมข้นหวาน หรือครีมเทียม (ซึ่งประกอบด้วยน้ำตาลกลูโคส 58% น้ำมันปาล์ม 33%) ควรใส่นมจืดพร่องมันเนย สำหรับนมเปรี้ยวส่วนใหญ่ไม่ใช่นมพร่องไขมัน และมีน้ำตาลอยู่ประมาณ 15% เป็นส่วนใหญ่ ส่วนนมถั่วเหลืองมีน้ำตาลน้อยกว่าประมาณ 5-6% ถ้าน้ำอัดลม ควรดื่มน้ำอัดลมที่ใส่น้ำตาลเทียม เช่น เป๊ปซี่แม็กซ์ โค้กซีโร่ โค้กไลท์ เป็นต้น

น้ำตาลเทียม น้ำตาลเทียมที่มีอยู่ในปัจจุบันมี 3 ประเภท คือ

1. แอสปาแทม จำหน่ายแบบเม็ดและแบบซอง แอสปาแทมเป็นสารอาหาร คือ กรดอะมิโนเอซิด (amino acid) มีสารอาหารต่ำ ใน 1 เม็ดมี 2 กิโลแคลอรี่ ใน 1 ซอง มี 4 กิโลแคลอรี่ จึงรับประทานได้ แต่ไม่มากจนเกินไป ซึ่งเป็นส่วนผสมของน้ำอัดลมที่ไม่มีน้ำตาล สำหรับคำเตือนข้างกล่องน้ำตาลเทียมและกระป๋องน้ำอัดลม ว่าห้ามใช้ในผู้ป่วยที่เป็นฟีนิลคีโตนยูเรีย (phenylketonuria) โรคนี้พบน้อยในเมืองไทย และถ้าเป็นโรคนี้จะได้รับการวินิจฉัยโรคตั้งแต่เด็ก

2.แซคคารีน (saccharin) หรือขัณฑสกร ชื่อทางการค้าว่า สวีทแอนด์โลว์ (sweet and low) ไม่มีสารอาหาร มีการศึกษาว่าทำให้เกิดโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะในหนู แต่ต้องใช้ปริมาณสูงมาก ในคนยังไม่มีหลักฐานว่าจะทำให้เกิดโรคมะเร็ง

3.น้ำตาลฟรุคโตส หรือซอร์บิทอล เป็นน้ำตาลที่ผสมอยู่ในช็อกโกแลตเบาหวาน แยมเบาหวาน เป็นต้น หรือจำหน่ายเป็นผงในกระป๋อง น้ำตาลชนิดนี้เป็นน้ำตาลจากผลไม้มีสารอาหารเท่ากับน้ำตาล ไม่ควรรับประทานน้ำตาลเทียมชนิดนี้ เพราะอาจเข้าใจผิดว่าไม่มีสารอาหาร และส่วนใหญ่ผู้ป่วยเบาหวานรับประทานผลไม้อยู่แล้ว

4.อะซิซัลเฟม เค เป็นส่วนประกอบในน้ำอัดลมที่ไม่มีน้ำตาล

ประเภทที่ 2 อาหารที่รับประทานได้ไม่จำกัดจำนวน

ได้แก่ ผักใบเขียวทุกชนิด เช่น ผักกาด ผักคะน้า ถั่วฝักยาว ผักบุ้ง ถั่วงอก ทำเป็นอาหาร ตัวอย่างเช่น ต้มจืด ยำ สลัด ผัดผัก เป็นต้น อาหารเหล่านี้มีสารอาหารต่ำ นอกจากนั้นยังมีกากใยอาหารที่เรียกว่า ไฟเบอร์ ซึ่งทำให้การดูดซึมน้ำตาลช้าลง

ประเภทที่ 3 อาหารที่รับประทานได้แต่ต้องเลือกชนิด หรือจำกัดจำนวน

ได้แก่ อาหารพวกแป้ง (คาร์โบไฮเดรต) ปัจจุบันอาหารพวกแป้งนั้นไม่จำกัดจำนวน ถ้าผู้ป่วยไม่อ้วนมาก เนื่องจากลดอาหารจำพวกแป้ง ทำให้ต้องเพิ่มอาหารจำพวกไขมัน ซึ่งอาจเป็นผลทำให้ระดับไขมันสูง และเพิ่มเนื้อสัตว์ทำให้หน้าที่ของไตเสียเร็วขึ้นในผู้ป่วยที่มีโรคไตร่วมด้วย ผลไม้นั้นต้องจำกัดจำนวน ควรรับประทานพร้อมกับอาหารครั้งละ 1 ส่วน 

เนื่องจากอาหารกลุ่มพวกแป้งหลีกเลี่ยงได้ยาก โดยเฉพาะอาหารไทย ดังนั้น จึงควรเลือกรับประทานอาหารคาร์โบไฮเดรตที่มีคุณภาพ โดยคำนึงถึงปัจจัย 2 อย่าง คือ

• ปริมาณไฟเบอร์ (เส้นใยอาหาร)
• ไกลซีมิค อินเด็กซ์ (glycemic index)

สามารถปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ที่ศูนย์เบาหวานและต่อมไร้ท่อ รพ.กรุงเทพพัทยา หรือโทร.1719

9 อาหารผู้ป่วยเบาหวาน ควรเลือกทานแบบไหนดี ?

เบาหวาน ชื่อเบาๆ แต่ร้ายไม่เบา โรคเบาหวานเป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงผิดปกติ ซึ่งเกิดจากการขาดฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin) หรือเกิดภาวะต้านอินซูลิน ทำให้ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้ตามปกติ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นพร้อมกับความเสี่ยงของการเกิดโรคแทรกซ้อนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง รวมถึงโรคของหลอดเลือดส่วนปลาย สัญญาณของโรคเบาหวาน ที่เรามักจะพบบ่อย ได้แก่ มีอาการกินจุ หิวน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย โดยเฉพาะเวลากลางคืน อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เป็นต้น

หมายเหตุ : อินซูลิน เป็นฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่ตับอ่อนสร้างขึ้น มีหน้าที่สำคัญคือนำน้ำตาลในเลือดไปยังเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกายเพื่อสร้างเป็นพลังงาน หากอินซูลินบกพร่องจะทำให้เกิดโรคเบาหวานตามมา

ข้อมูลจากสมาพันธ์เบาหวานนานาชาติพบว่า ปัจจุบันมีผู้ป่วยเบาหวานรวม 425 ล้านรายทั่วโลก โดยมีอัตราการเพิ่มอยู่ที่ร้อยละ 33.9 ซึ่งพบมากในกลุ่มผู้สูงอายุและวัยทำงาน โดยปัจจัยหนึ่งมาจากทั่วโลกรวมถึงประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aged Society) ทำให้โรคเบาหวานกลายเป็นโรคยอดฮิตของคนไทยไปด้วย

ได้เห็นตัวเลขที่น่าตกใจนี้แล้ว วันนี้ ซิกน่า ขอแนะนำประเภทอาหารผู้ป่วยเบาหวาน สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือกลุ่มเสี่ยง สามารถทานได้ทุกเพศทุกวัย เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวานมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น อีกทั้งเป็นการป้องกันและลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานอีกด้วย

ประเภท อาหารผู้ป่วยเบาหวาน

อาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวานนั้นไม่แตกต่างจากอาหารที่คนทั่วไปรับประทานกัน เพียงแต่ต้องใส่ใจและเพิ่มความระมัดระวังในการเลือกชนิดอาหาร อีกทั้งควบคุมปริมาณให้เหมาะสม เพื่อไม่ให้ร่างกายได้รับน้ำตาลในปริมาณมากเกินไป เมื่อควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีโอกาสเกิดโรคแทรกซ้อนก็จะลดลงด้วย ผู้เป็นเบาหวานควรเลือกรับประทานอาหารหลากหลายชนิด เพื่อให้ได้สารอาหารครบถ้วนที่ร่างกายต้องการ โดยเลือกรับประทานอาหารที่มีความหวานต่ำ และปรับสัดส่วนอาหารให้เหมาะสมดังนี้

1. คาร์โบไฮเดรต

เป็นสารอาหารหลักที่มีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดมากที่สุด ผู้เป็นเบาหวานสามารถรับประทานอาหารในกลุ่มนี้ได้เช่นเดียวกับคนปกติ แต่ต้องกำหนดสัดส่วนให้เหมาะสม ไม่จำเป็นต้องงดหรือจำกัดมากเกินไป แนะนำให้รับประทานคาร์โบไฮเดรตจำพวกข้าวกล้องหรือข้าวไม่ขัดสี ขนมปังโฮลวีต ถั่วเมล็ดแห้ง ข้าวโอ๊ต ลูกเดือย เนื่องจากมีใยอาหารสูง ช่วยชะลอการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำตาลในเลือดได้

2. โปรตีน

สารอาหารหลักอีกหนึ่งชนิดที่ขาดไม่ได้สำหรับผู้ป่วยเบาหวานนั่นคือ โปรตีน ผู้ป่วยเบาหวานควรเลือกรับประทานเนื้อสัตว์ชนิดไม่ติดมัน เนื้อปลาหรือเนื้อไก่เป็นหลัก โดยเน้นรับประทานปลามากกว่า 2 ครั้งต่อสัปดาห์ จะทำให้ได้รับโอเมก้า 3 มากขึ้น นอกจากนี้ผู้ป่วยเบาหวานควรหลีกเลี่ยงโปรตีนจากเนื้อสัตว์แปรรูปต่างๆ เช่น ไส้กรอก เบคอน แฮม และหมูยอ เป็นต้น

3. ผักชนิดต่างๆ

ผักมีวิตามิน เกลือแร่และใยอาหารสูง ผู้ป่วยเบาหวานควรรับประทานผักวันละ 3-4 ทัพพี ทั้งผักสดและผักสุกสามารถรับประทานได้ไม่จำกัด เนื่องจากให้พลังงานต่ำ มีใยอาหารสูง โดยควรเน้นผักใบเขียว เช่น คะน้า ตำลึง ผักกาดขาว ผักบุ้ง แต่อาจมีผักบางชนิดที่ควรจำกัดปริมาณการรับประทาน เช่น มันเทศ เผือก ฟักทอง แครอท เพราะมีแป้งในปริมาณที่สูงมาก อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นได้ 

4. ไขมัน

อาหารผู้ป่วยโรคเบาหวาน เนื่องจากไขมันและน้ำมันทุกชนิดให้พลังงานสูง ผู้ป่วยเบาหวานจึงควรจำกัดปริมาณการกินและหลีกเลี่ยงอาหารที่ใช้น้ำมันเป็นส่วนประกอบ หรือเลือกใช้น้ำมันจากพืช เช่น น้ำมันรำข้าว น้ำมันถั่วลิสง น้ำมันถั่วเหลือง และน้ำมันมะกอกแทนน้ำมันหมูในการประกอบอาหารทั่วไป นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารจำพวกของทอด อาหารที่มีกะทิหรือมีไขมันทรานส์ เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานนั่นเอง 

ผลไม้สําหรับผู้ป่วยเบาหวาน

ผลไม้ที่เหมาะกับผู้ป่วยเบาหวานควรเป็นผลไม้ที่ไม่หวานจัด มีปริมาณน้ำตาลต่ำและมีกากใยสูง เพื่อช่วยให้ร่างกายดูดซึมน้ำตาลได้ช้าลง มาดูกันว่าผลไม้สำหรับผู้ป่วยเบาหวานมีอะไรบ้าง

5. กล้วย

ผลไม้ที่อุดมไปด้วยเส้นใย กากอาหาร แถมยังมีวิตามินและแร่ธาตุนานาชนิดที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย การรับประทานกล้วยจะช่วยให้ร่างกายดูดซึมน้ำตาลไปใช้อย่างช้าๆ กล้วยจึงเป็นผลไม้ที่เหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวานและคนทั่วไปนิยมทานเพื่อสุขภาพที่ดี

6. ฝรั่ง

ฝรั่งเป็นผลไม้ที่มีปริมาณน้ำตาลต่ำและใยอาหารสูง นอกจากช่วยชะลอการดูดซึมของน้ำตาลในเลือดแล้ว ยังช่วยลดไขมันในเลือด เสริมภูมิต้านทานในร่างกาย ช่วยให้อิ่มท้องและช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีอีกด้วย จึงถือเป็นผลไม้ที่เหมาะสำหรับอาหารผู้ป่วยโรคเบาหวานและผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก

7. แอปเปิล

อาหารผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผลไม้กากใยสูง น้ำตาลต่ำ แถมมีวิตามินเยอะ เส้นใยในแอปเปิลเป็นชนิดละลายน้ำได้ มีสรรพคุณช่วยลดปริมาณคอเลสเตอรอลในเส้นเลือด และสามารถช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้เป็นอย่างดี แอปเปิลจึงเป็นผลไม้ที่เหมาะกับผู้ป่วยโรคเบาหวานอย่างมาก แนะนำให้ทานแอปเปิลเขียวเพราะน้ำตาลน้อยกว่าแอปเปิลแดง

8. แก้วมังกร

อาหารผู้ป่วยโรคเบาหวาน แก้วมังกรเป็นผลไม้ที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลากหลายชนิด เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก วิตามินบี วิตามินซี ฯลฯ มีสรรพคุณช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดและเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย แต่ควรรับประทานแต่พอเหมาะ เพราะหากรับประทานเยอะเกินไปก็อาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้เช่นกัน

9. ผลไม้ตระกูลเบอร์รี

สตรอว์เบอร์รี บลูเบอร์รี เชอร์รี ราสเบอร์รี ฯลฯ ผลไม้ตระกูลเบอร์รีเป็นผลไม้ที่ดีสำหรับเป็นอาหารผู้ป่วยโรคเบาหวานมาก เพราะมีปริมาณน้ำตาลต่ำ อุดมไปด้วยวิตามิน ไฟเบอร์ และสารต้านอนุมูลอิสระ แถมยังมีรสชาติดีทั้งรสเปรี้ยวและหวาน นอกจากช่วยลดน้ำตาลในเลือดแล้วยังช่วยป้องกันไข้หวัดและโรคอื่นๆ อีกมากมาย

คนป่วยเบาหวาน ห้ามกินอะไรบ้าง

1. ขนมหวานทุกชนิด 

2. ขนมไทยที่มีกะทิและน้ำตาลเป็นส่วนประกอบ 

3. อาหารทอด อาหารมัน อาหารชุบแป้งทอด 

4. น้ำหวาน น้ำอัดลม น้ำผลไม้ผสมน้ำตาล เครื่องดื่มชูกำลัง 

5. เครื่องดื่มแอลกอฮอล์

6. ผลไม้รสหวานจัด เช่น ลำไย ลิ้นจี่ ทุเรียน น้อยหน่า ละมุด ขนุน อ้อย

7. ผลไม้เชื่อม กวน ดอง แช่อิ่ม ตากแห้ง อบน้ำผึ้ง รวมทั้งผลไม้กระป๋อง

8. อาหารหมักดอง อาหารตากแห้ง อาหารรสเค็มจัด อาหารบรรจุกระป๋องหรือถุง 

เป็นอย่างไรบ้าง สำหรับข้อมูลเกี่ยวกับอาหารและผลไม้สำหรับผู้ป่วยเบาหวานที่เรานำมาฝากกัน หารับประทานไม่ยากเลย และถึงแม้โรคนี้จะเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่เราสามารถควบคุมระดับน้ำตาลไม่ให้สูงเกินไป หากรู้จักเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมในปริมาณที่พอดีกับความต้องการของร่างกาย เพียงเท่านี้ก็ช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีได้เช่นเดียวกับคนทั่วไป ลดภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวานได้แล้ว 

หากใครที่ยังกังวลเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพ ก็สามารถซื้อประกันสุขภาพติดไว้ สุขภาพดีที่คุณเลือกได้กับแผนประกันสุขภาพที่ครอบคลุมทุกโรคร้ายแรง ไม่ต้องห่วงคนที่อยู่ข้างหลังกับประกันสุขภาพจาก Cigna ได้ที่นี่ 

อ้างอิงจาก  thaihealth.or.th /bumrungrad.com /sanook.com /dmthai.org /hfocus.org

อาหารใดเหมาะกับผู้ป่วยโรคเบาหวานมากที่สุด

ผู้ป่วยเบาหวานไม่ควรกินอะไร

คนเป็นเบาหวานกินน้ําตาลอะไรได้บ้าง

เบาหวานกินเผือกได้ไหม