เคลือบหลุมร่องฟันกับอุดฟันเหมือนกันไหม

ฟันผุ ปัญหาหลักที่เกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย ส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากการแปรงฟันไม่สะอาดหรือการดูแลสุขภาพช่องปากได้ดีไม่เพียงพอ จึงมีการคิดค้นนวัตกรรมต่างๆ ที่ช่วยบรรเทาปัญหาฟันผุขึ้นมากมาย หนึ่งในนั้นคือการเคลือบหลุมร่องฟัน ซึ่งเป็นวิธีมาตรฐานที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่ยอมรับว่ามีส่วนช่วยป้องกันปัญหาฟันผุได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เคลือบหลุมร่องฟันคืออะไร ป้องกันฟันผุได้อย่างไร?

การเคลือบหลุมร่องฟันคือ การใช้วัสดุเรซินที่ออกแบบมาพิเศษ มีทั้งชนิดใสไม่มีสีและชนิดที่มีสีขาวขุ่นหรือสีคล้ายเนื้อฟัน เคลือบลงไปบริเวณหลุมและร่องฟัน โดยวัสดุเรซินนี้จะทำให้หลุมและร่องฟันตื้นขึ้น ทำให้เศษอาหารติดได้ยาก ทำความสะอาดได้ง่าย และไม่เป็นแหล่งกักเก็บเชื้อจุลินทรีย์ที่มีส่วนสำคัญทำให้เกิดฟันผุ

วัสดุเคลือบหลุมและร่องฟันจะยึดติดกับผิวเคลือบฟันด้วยเทคนิคการเตรียมผิวเคลือบฟันด้วยกรด (Acid-etch technique) เพื่อให้เกิดรูพรุน จากนั้นวัสดุเคลือบหลุมและร่องฟันจะแทรกซึมเข้าไปในรูพรุนเหล่านั้นและเคลือบฟันเอาไว้ 

ทั้งนี้ ประสิทธิภาพในการป้องกันฟันผุก็ขึ้นอยู่กับว่า วัสดุเคลือบหลุมร่องฟันเคลือบผิวฟันได้สมบูรณ์หรือไม่ หากเคลือบอย่างสมบูรณ์ ไม่มีการหลุดออก ก็สามารถป้องกันฟันผุได้เต็มประสิทธิภาพ

ใครควรเคลือบหลุมร่องฟัน?

โดยส่วนใหญ่ การเคลือบหลุมร่องฟันมักทำในเด็กชั้นประถมวัย เนื่องจากเป็นวัยที่มีความเสี่ยงในการเกิดฟันผุค่อนข้างสูง เพราะการทำความสะอาดฟันยังไม่มีประสิทธิภาพนัก โดยฟันที่ควรได้รับการเคลือบหลุมร่องฟัน ได้แก่ ฟันกรามน้ำนม และฟันกรามแท้ที่ขึ้นใหม่ในช่องปาก ซึ่งต้องมีลักษณะดังนี้

  • ฟันมีหลุมร่องฟันแคบและลึกบนด้านบดเคี้ยว
  • ไม่มีรอยผุบนด้านบดเคี้ยวและด้านประชิด
  • ตัวฟันโผล่ขึ้นมาทั้งซี่แล้ว

ทั้งนี้อายุที่เหมาะสมในการเคลือบหลุมร่องฟันเมื่อเทียบกับความเสี่ยงในการเกิดฟันผุคือ

  • อายุ 3-4 ปี เคลือบหลุมร่องฟันกรามน้ำนม
  • อายุ 6-8 ปี เคลือบหลุมร่องฟันกรามแท้ซี่แรก
  • อายุ 11-13 ปี เคลือบหลุมร่องฟันกรามแท้ซี่ที่สองและฟันกรามน้อย

สำหรับผู้อยู่ในช่วงวัยอื่นๆ ที่ต้องการเคลือบหลุมร่องฟันเพื่อป้องกันปัญหาฟันผุนั้น ควรปรึกษาทันตแพทย์ เพื่อพิจารณาว่าฟันของคุณสามารถเคลือบหลุมร่องฟันได้หรือไม่

ขั้นตอนในการเคลือบหลุมร่องฟัน

ขั้นตอนการเคลือบหลุมร่องฟันนั้นไม่ยุ่งยาก และใช้เวลาทำไม่นาน เพียงซี่ละประมาณ 10 นาทีเท่านั้น โดยผู้ป่วยจะไม่รู้สึกเจ็บและไม่ต้องใช้ยาชา มีรายละเอียดดังนี้

  • ทันตแพทย์จะตรวจสอบฟันผุ หากไม่สามารถพิจารณาด้วยตาเปล่าได้ อาจมีการเอกซเรย์ฟันเพื่อประกอบการวินิจฉัย หากไม่มีฟันผุ จึงเริ่มต้นกระบวนการเคลือบหลุมร่องฟัน
  • ทันตแพทย์จะเตรียมฟันให้แห้ง โดยใช้สำลีหรือใช้แผ่นยางกันน้ำลาย
  • ทำความสะอาดฟัน ขจัดคราบหินปูน คราบจุลินทรีย์และคราบอาหารต่างๆ
  • เตรียมผิวฟันด้วยกรดเพื่อให้ผิวฟันเกิดรูพรุน
  • ล้างกรดออกด้วยน้ำสะอาดและทำให้ฟันแห้งสนิท
  • ทาวัสดุเคลือบหลุมร่องฟัน โดยให้วัสดุไหลไปตามหลุมและร่องฟันอย่างช้าๆ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดฟองอากาศ
  • ทำให้วัสดุแข็งตัวด้วยเครื่องฉายแสง
  • ตรวจสอบความสมบูรณ์ของการเคลือบหลุมร่องฟัน ได้แก่ ตรวจสอบการยึดติดของวัสดุ หากวัสดุเคลือบไม่สมบูรณ์ เช่น มีฟองอากาศหรือไม่คลุมหลุมร่องฟันทั้งหมด ต้องทาวัสดุเคลือบหลุมร่องฟันและฉายแสงใหม่ ตรวจสอบการสบกันของฟัน หากสูงไปต้องปรับแต่ง กรอวัสดุเคลือบหลุมร่องฟันให้เหมาะสม

เคลือบหลุมร่องฟัน ต้องทำซ้ำหรือไม่?

หลังเคลือบหลุมร่องฟัน ทันตแพทย์จะนัดตรวจสุขภาพฟันพร้อมตรวจสอบวัสดุเคลือบหลุมร่องฟันทุก 6 เดือน หากพบว่ามีการหลุดออก จะต้องเคลือบซ้ำ โดยทั่วไปวัสดุเคลือบหลุมร่องฟันจะมีอายุการใช้งานประมาณ 2-4 ปี

เคลือบหลุมร่องฟันต่างจากการอุดฟันอย่างไร?

หลายคนอาจสับสนระหว่างการเคลือบหลุมร่องฟันกับการอุดฟันว่าเหมือนกันหรือไม่ จริงๆ แล้วการเคลือบหลุมร่องฟันเป็นการป้องกันฟันผุ ซึ่งฟันซี่นั้นๆ จะต้องไม่มีร่องรอยการผุมาก่อน ต่างจากการอุดฟันเป็นการรักษาฟันที่ผุ สึกกร่อนหรือหัก โดยเติมวัสดุสังเคราะห์เข้าไปที่ตัวฟัน ทดแทนเนื้อฟันที่สูญเสียไป 

ข้อควรรู้ก่อนเคลือบหลุมร่องฟัน

ก่อนพิจารณาเคลือบหลุมร่องฟันนั้น จำเป็นต้องทราบข้อมูลโดยละเอียดเพื่อประกอบการตัดสินใจดังนี้

  • การเคลือบหลุมร่องฟันนั้นไม่สามารถป้องกันปัญหาฟันผุได้ 100% แต่มีส่วนช่วยป้องกันปัญหาได้ระดับหนึ่งเท่านั้น โดยจากการวิจัยในปี พ.ศ.2560 ของคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ที่วิจัยเรื่องประสิทธิผลของการเคลือบหลุมร่องฟัน พบว่าเด็กที่เคยได้รับการเคลือบหลุมร่องฟันในช่วงวัยประถมศึกษาปีที่ 1 เมื่อตรวจสุขภาพฟันอีกครั้งในช่วงวัยประถมศึกษาปีที่ 6 พบการเกิดฟันผุบนด้านที่ได้รับการเคลือบหลุมร่องฟันประมาณร้อยละ 52.4 แสดงให้เห็นว่าแม้จะเคลือบหลุมร่องฟันแล้ว ก็ยังมีโอกาสเกิดฟันผุได้
  • การเคลือบหลุมร่องฟัน ไม่จำเป็นต้องเคลือบฟันทุกซี่ ส่วนใหญ่แพทย์จะพิจารณาเคลือบหลุมร่องฟันเฉพาะซี่ที่มีความเสี่ยงที่จะเกิดฟันผุสูง คือมีร่องลึกหรืออยู่ในจุดที่ทำความสะอาดได้ยากเท่านั้น เพื่อประหยัดค่าใช้จ่าย
  • การเคลือบหลุมร่องฟันจะต้องเคลือบในซี่ที่ยังไม่ ผุและบริเวณรอบข้างต้องไม่มีการผุด้วย

ค่าใช้จ่ายในการเคลือบหลุมร่องฟัน

การเคลือบหลุมร่องฟันนั้นเป็นวิธีทางทันตกรรมที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่แนะนำให้ทำในเด็กประถมวัย เพราะมีส่วนช่วยบรรเทาปัญหาฟันผุได้ โดยค่าใช้จ่ายในการเคลือบหลุมร่องฟันนั้นเริ่มต้นที่ซี่ละประมาณ 300 บาท ไปจนถึง 800 บาท ขึ้นอยู่กับตำแหน่งฟัน ค่าบริการทางการแพทย์ และค่าบริการของโรงพยาบาลหรือคลินิกนั้นๆ

แม้ว่าการเคลือบหลุมร่องฟันจะเป็นวิธีการป้องกันฟันผุที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่ยอมรับ แต่อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า ไม่สามารถช่วยป้องกันปัญหาฟันผุได้ 100% ดังนั้นควรดูแลสุขภาพช่องปากอย่างเหมาะสม แปรงฟันให้สะอาดทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร ใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอ ที่สำคัญควรพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟัน ขูดหินปูนทุก 6 เดือน เพียงเท่านี้ก็มั่นใจได้ว่าฟันของคุณจะห่างไกลจากปัญหาฟันผุแน่นอน

👨‍⚕️⚕️👩‍⚕️⚕️ ค้นหาโรค อาการ ยา โรงพยาบาล คลินิก และอ่านบทความสุขภาพ เขียนโดยคุณหมอหรือผ่านการรีวิวจากคุณหมอแล้ว ที่ www.honestdocs.co และ www.honestdocs.id 

💪❤️ ไม่พลาดข้อมูลดีๆ ที่จะทำให้คุณแข็งแรงขึ้นทั้งกายและใจ คลิกที่นี่เพื่อแอดไลน์ @hdcoth หรือแสกน QR Code ด้านล่างนี้ และยังติดตามเราได้ที่ Facebook และ Twitter วันนี้

📱📰 โหลดแอป HonestDocs สำหรับ iPhone หรือ Android ได้แล้ววันนี้! จะอ่านบทความ จะเก็บบทความไว้อ่านทีหลัง หรือจะแชร์บทความให้คนที่เราเป็นห่วง ก็ง่ายกว่าเดิมเยอะ

เปรียบเทียบดีลสุขภาพ ทำฟัน และความงาม จาก รพ. และคลินิกกว่า 100 แห่ง พร้อมจองคิวผ่าน HonestDocs คุณหมอมือถือได้เลยวันนี้ ถูกกว่าไปเอง