ระบบประสาทส่วนปลาย (Peripheral Nervous System: PNS) คือส่วนของระบบประสาทที่แตกแขนงออกมาจากระบบประสาทส่วนกลาง (Central Nervous System: CNS) ทำหน้าที่รับและส่งกระแสประสาทหรือข้อมูลที่ได้รับจากส่วนต่างๆ ของร่างกายเข้าสู่สมองและไขสันหลัง ซึ่งเป็นศูนย์กลางการควบคุมและประมวลผล และนำคำสั่งหรือผลของสิ่งเร้าที่ได้จากการประมวลผลส่งต่อไปปฏิบัติยังหน่วยรับความรู้สึกและอวัยวะรับสัมผัสต่างๆ รวมถึงเซลล์ประสาทและเส้นประสาทที่อยู่นอกระบบประสาทส่วนกลาง เพื่อให้ร่างกายตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้อย่างถูกต้อง เช่น ความรู้สึกเจ็บปวด ความรู้สึกร้อนและเย็น การรับรู้แรงกดทับที่ผิวหนัง และการเคลื่อนไหวของร่างกาย เป็นต้น
องค์ประกอบของระบบประสาทส่วนปลาย
เส้นประสาทสมอง (Cranial Nerve) 12 คู่ – ทำหน้าที่รับส่งกระแสประสาทสู่สมองและนำคำสั่งการจากสมองส่งต่อไปยังหน่วยปฏิบัติการ
เส้นประสาทไขสันหลัง (Spinal Nerve) 31 คู่ – ทำหน้าที่รับส่งกระแสประสาทสู่ไขสันหลังและนำคำสั่งการจากไขสันหลังส่งต่อไปยังหน่วยปฏิบัติการ เช่น กล้ามเนื้อและต่อมต่างๆ
เซลล์ประสาท (Neuron) นอกระบบประสาทส่วนกลาง – ทำหน้าที่รับข้อมูลจากร่างกายและนำส่งไปยังสมองและไขสันหลัง
การทำงานของระบบประสาทส่วนปลายจำแนกได้ 2 ลักษณะ คือ
- ระบบประสาทภายใต้อำนาจจิตใจ หรือระบบประสาทโซมาติก (Somatic Nervous System: SNS) ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อโครงร่างที่อยู่ภายใต้อำนาจจิตใจ (Voluntary) เช่น การเดิน การนั่ง การยืน การวาดภาพ หรือการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้า ปาก และลำคอ
- ระบบประสาทภายนอกอำนาจจิตใจ หรือระบบประสาทอัตโนวัติ (Autonomic Nervous System: ANS) ประกอบไปด้วยเซลล์ประสาทและเส้นประสาทจำนวนมาก ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อเรียบ กล้ามเนื้อหัวใจ และระบบของอวัยวะภายในต่างๆ ที่อยู่นอกเหนือการสั่งการของจิตใจ (Involuntary) เช่น การเต้นของหัวใจ การย่อยของกระเพาะอาหาร การหดและขยายตัวของปอด เป็นต้น
นอกจากนี้ ระบบประสาทอัตโนวัติยังทำหน้าที่ควบคุมการตอบสนองกิริยาฉับพลัน หรือ “ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์” (Reflex Action) เมื่อมีสิ่งเร้าจากภายนอกเข้ามากระตุ้นที่อวัยวะรับสัมผัส เช่น ข้อศอก หรือหัวเข่า กระแสประสาทจากกล้ามเนื้อดังกล่าวถูกส่งตรงไปยังไขสันหลัง ก่อนที่ไขสันหลังจะสั่งการตอบสนองไปยังกล้ามเนื้อโดยตรง โดยไม่ผ่านกระบวนการประมวลผลในสมอง เพื่อให้กล้ามเนื้อบริเวณรับสัมผัสเกิดการหดตัว หรือหลบหลีกจากสิ่งกระตุ้นทันที
ระบบประสาทอัตโนวัติ ยังสามารถแบ่งออกเป็น 2 ระบบย่อย ได้แก่
- ระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic Nervous System) มีศูนย์กลางอยู่บริเวณไขสันหลัง เป็นระบบที่ถูกนำมาใช้ในสภาวะฉุกเฉิน เมื่อร่างกายถูกกระตุ้นอย่างรุนแรงจากสิ่งเร้าภายนอก เพื่อให้ร่างกายเกิดการตื่นตัวและทำการตอบสนอง (สู้ หรือ หนี) โดยร่างกายจะเกิดปฏิกิริยาที่อยู่นอกเหนือการควบคุม เช่น ขนลุก มีอัตราการเต้นของหัวใจเร็วขึ้น เหงื่อออกมากขึ้น รูม่านตาขยายขึ้น เป็นต้น
- ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก (Parasympathetic Nervous System) มีศูนย์กลางอยู่ที่ก้านสมอง (Medulla) และไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) เป็นระบบที่ถูกนำมาใช้เมื่อระบบซิมพาเทติกทำงานสิ้นสุดลง เพื่อให้ร่างกายได้ผ่อนคลายและปรับสมดุลเข้าสู่สภาวะปกติ โดยก่อให้เกิดปฏิกิริยาตอบสนอง เช่น อัตราการเต้นของหัวใจช้าลง กระเพาะอาหารและลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น และหลั่งน้ำลายได้ตามปกติ เป็นต้น
สืบค้นและเรียบเรียง
คัดคณัฐ ชื่นวงศ์อรุณ
ข้อมูลอ้างอิง
อาจารย์รภัทร เอกนิธิเศรษฐ์ – //www.elfit.ssru.ac.th/rapat_ek/pluginfile.php/63/mod_page/content/66/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0% B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97.pdf
เส้นประสาทสมอง 12 คู่ช่วยให้เราทำกิจวัตรประจำวันได้อย่างสะดวกสบายและมีประสิทธิภาพ เนื่องจากเส้นประสาทสมองบางส่วนส่งข้อมูลประสาทสัมผัสไปยังสมอง และสมองไปยังกล้ามเนื้อและอวัยวะภายในบางส่วน ต่อไปนี้คือคำแนะนำเล็กๆ น้อยๆ ที่จะเรียนรู้เพิ่มเติมเล็กน้อยเกี่ยวกับเส้นประสาทสมอง กายวิภาคศาสตร์ การจำแนกประเภท และหน้าที่ของเส้นประสาทสมองเส้นประสาทสมอง 12 คู่คืออะไร?
เส้นประสาทสมองคือเส้นประสาท 12 คู่ที่ผ่านรูเล็ก ๆ ที่ฐานของกะโหลกศีรษะ เส้นประสาทเหล่านี้มีหน้าที่ในการส่งข้อมูลและ เชื่อมต่อสมอง ไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย (อวัยวะรับความรู้สึก มอเตอร์ กล้ามเนื้อ อวัยวะ ฯลฯ)
ของเรา สมองอยู่ในการสื่อสารอย่างต่อเนื่อง ผ่านไขสันหลังที่มีเส้นประสาทสมองเกือบทั้งหมด กล่าวคือ หากเราสังเกตเห็นว่าเรากำลังเหยียบบางอย่างที่อ่อนนุ่ม สัญญาณนั้นจะถูกส่งผ่านเส้นประสาทที่ขาของเราไปจนถึงไขสันหลัง และจากนั้นก็เข้าควบคุมจนกว่าสัญญาณนั้นจะไปถึง สมอง (ระเบียบวินัย) และที่นั่นมีคำสั่งให้ก้าวต่อไปเพราะเป็นที่พอใจ คำสั่งใหม่ให้ก้าวต่อไปจะ “ลง” (เรียงตามลำดับ) จากสมองของเรา ผ่านไขสันหลัง และจะไปถึงเท้าของเราอีกครั้งผ่านเส้นใยประสาทเหมือนเดิม
ในกรณีเฉพาะของเส้นประสาทสมอง สิ่งที่ทำให้มันมีเอกลักษณ์และพิเศษคือการที่มันโผล่ออกมาจากเส้นประสาทโดยตรง สมองไม่ผ่าน ผ่านไขสันหลัง นั่นคือพวกมันอยู่ในส่วนล่างของสมองและลอดผ่านรูที่ฐานของกะโหลกศีรษะเพื่อไปถึงจุดหมาย ที่น่าสนใจคือ เส้นประสาทเหล่านี้ไม่เพียงแต่ส่งตรงไปยังบริเวณต่างๆ เช่น ศีรษะ แต่ยังขยายไปถึงส่วนอื่นๆ เช่น คอหรือบริเวณทรวงอก (เส้นประสาทวากัส)
ดังนั้น อาจกล่าวได้ว่าเส้นประสาทสมองเป็นส่วนหนึ่งของ ระบบประสาท. เพื่อให้เฉพาะเจาะจงมากขึ้น พวกเขาเป็นส่วนหนึ่งของระบบประสาทส่วนปลายที่เกี่ยวข้องกับ สมองไปยังโครงสร้างกะโหลกและปากมดลูกในทิศทางที่เกี่ยวข้องและทางประสาทสัมผัส ทางประสาทสัมผัส มอเตอร์ และพืชผลในทิศทางที่ต่างกันออกไป การเชื่อมต่อระหว่างระบบประสาทส่วนกลางกับร่างกายที่เหลือจะทำผ่านเส้นประสาทไขสันหลัง
การจำแนกเส้นประสาทสมอง 12 คู่
เส้นประสาทสมองแต่ละเส้นถูกจับคู่และมีอยู่ทั้งสองด้าน มีสิบสองคู่ของเส้นประสาทสมอง ซึ่งกำหนดเลขโรมัน I–XII บางครั้งก็รวมถึงศูนย์เส้นประสาทสมองด้วย มีเส้นประสาทสมอง XII อยู่ที่ ซีกซ้ายของสมอง และเหมือนกันในซีกโลกขวา
การนับจำนวนเส้นประสาทสมองนั้นขึ้นอยู่กับลำดับที่ออกมาจากสมองและหน้าที่ที่ทำ
เส้นประสาทสมอง 12 คู่ตามตำแหน่ง
ดังที่แสดงในภาพด้านบน เส้นประสาทสมอง 12 คู่มีเลขโรมันที่เกี่ยวข้องกัน ตัวเลขเหล่านี้มีตั้งแต่ 1 ถึง 12 ในแต่ละกรณีจนถึงคู่ที่มีปัญหา
เส้นประสาทสมองที่โผล่ออกมา:
- เหนือ ก้านสมอง คือ คู่ I และ คู่ II
- จาก สมองส่วนกลาง เป็นคู่ III และ IV
- จาก แย่ (หรือสะพานวาโรลิอุส) คือเส้นประสาทสมอง V, VI, VII และ VIII
- จาก ไขกระดูก กะโหลกคู่ IX, X, XI และ XII
เส้นประสาทสมอง 12 คู่ตามหน้าที่
- ฟังก์ชันที่ละเอียดอ่อน: เกิดจากเส้นประสาทสมอง I, II, VI และ VIII
- ที่เกี่ยวข้องกับ การเคลื่อนไหวของตาและเปลือกตา: เส้นประสาทสมอง III, IV และ VI
- ที่เกี่ยวข้อง เพื่อกระตุ้นกล้ามเนื้อคอและลิ้น: เส้นประสาทสมอง XI และ XII
- ถือว่า ฟังก์ชั่นผสม: คู่กะโหลก V, VII, IX และ X
- As เส้นใยกระซิก: III, VII, IX และ X
เส้นประสาทสมอง 12 คู่และการทำงานของมัน
เส้นประสาทสมองแต่ละเส้นมีหน้าที่เฉพาะ รูปภาพถัดไป:แสดงภาพศีรษะของบุคคลนี้ผ่านตัวเลขตามการทำงานของเส้นประสาทสมอง คุณกล้าบอกไหมว่ากะโหลกแต่ละคู่มีหน้าที่อะไรตามจำนวนในรูปวาด?
ก่อนเริ่มต้น สิ่งสำคัญคือต้องชี้ให้เห็นลำดับที่คำอธิบายนี้จะเป็นไปตามเลขโรมันที่สอดคล้องกันซึ่งกำหนดให้กับเส้นประสาทสมอง
I- ประสาทรับกลิ่น
เป็นครั้งแรกใน 12 คู่ของเส้นประสาทสมอง เป็นประสาทรับความรู้สึก มีหน้าที่ในการถ่ายทอด สารกระตุ้นการดมกลิ่นจากจมูกสู่สมอง ต้นกำเนิดที่แท้จริงของมันมาจากเซลล์ของป่องรับกลิ่น เป็นคู่กะโหลกที่สั้นที่สุดของทั้งหมด
II- เส้นประสาทตา
กะโหลกคู่นี้เป็นเส้นประสาทสมองที่ 12 ใน XNUMX คู่ และมีหน้าที่ในการกระตุ้นการมองเห็นจากตาไปยังสมอง มันคือ ทำจากแอกซอนจากเซลล์ปมประสาท ของเรตินาที่นำข้อมูลของตัวรับแสงไปยังสมองซึ่งต่อมาจะถูกรวมและตีความ มันโผล่ออกมาใน diencephalon
III- กล้ามเนื้อตา
เส้นประสาทสมองนี้เรียกอีกอย่างว่าเส้นประสาทยนต์ตาทั่วไป มันเป็นหนึ่งในสามของ 12 คู่ของเส้นประสาทสมอง มัน ควบคุมการเคลื่อนไหวของดวงตาและมีหน้าที่รับผิดชอบ สำหรับขนาดรูม่านตา มันมีต้นกำเนิดในสมองส่วนกลาง
IV- โทรเคลียร์
เส้นประสาทนี้มีการทำงานของมอเตอร์และโซมาติกที่เชื่อมต่อกับกล้ามเนื้อเฉียงของตา ทำให้ลูกตาเคลื่อนไหวและหมุนได้ นิวเคลียสของมันยังเกิดขึ้นใน mesencephalon เช่นเดียวกับเส้นประสาทตา เป็นเส้นประสาทที่สี่ใน 12 คู่
วี- Trigeminal
เป็นเส้นประสาทสมองแบบผสม (ละเอียดอ่อน ประสาทสัมผัส และสั่งการ) ซึ่งเป็นเส้นประสาทสมองที่ใหญ่ที่สุดในบรรดาเส้นประสาทสมองทั้งหมด โดยเป็นเส้นประสาทที่ห้าจาก 12 คู่ของเส้นประสาทสมอง หน้าที่ของมันคือการดำเนินการที่ละเอียดอ่อน ข้อมูลต่อหน้า ถ่ายทอดข้อมูลสำหรับกระบวนการเคี้ยว. เส้นใยประสาทรับความรู้สึกสื่อถึงความรู้สึกสัมผัส ความเจ็บปวด และอุณหภูมิจากด้านหน้าของศีรษะ รวมทั้งปาก และจากเยื่อหุ้มสมอง
VI- ลักพาตัว
เป็นที่รู้จักกันว่าเส้นประสาทกะโหลกมอเตอร์ลูกตาภายนอกและเป็นเส้นประสาทสมองที่หกใน 12 คู่ เป็นคู่มอเตอร์กะโหลกซึ่งมีหน้าที่ในการส่งสิ่งเร้าของมอเตอร์ไปยังกล้ามเนื้อ rectus ภายนอกของดวงตาและทำให้ตาเคลื่อนไปทางด้านตรงข้ามจากที่เรามีจมูก
VII- ใบหน้าหรือระดับกลาง
นี่เป็นอีกคู่กะโหลกแบบผสม เนื่องจากประกอบด้วยเส้นใยประสาทหลายเส้นที่ทำหน้าที่ต่างกัน เช่น การสั่งกล้ามเนื้อของใบหน้าเพื่อสร้างการแสดงออกทางสีหน้า และยังส่งสัญญาณไปยังต่อมน้ำลายและน้ำตา ในทางกลับกัน มันรวบรวมข้อมูลรสชาติผ่านลิ้น เป็นเส้นประสาทที่เจ็ดใน 12 คู่
VIII- Vestibulo-ประสาทหู
เป็นเส้นประสาทรับความรู้สึก เป็นที่รู้จักกันว่าเส้นประสาทหูและขนถ่ายซึ่งก่อให้เกิดขนถ่าย เขามีหน้าที่รับผิดชอบในการทรงตัวและการปฐมนิเทศในอวกาศและการฟัง เป็นเส้นประสาทที่แปดใน 12 คู่
ทรงเครื่อง-กลอสคอหอย
เป็นเส้นประสาทที่มีอิทธิพลในลิ้นและคอหอย มันรวบรวมข้อมูลจากต่อมรับรส (ลิ้น) และข้อมูลทางประสาทสัมผัสจากคอหอย มันนำไปสู่คำสั่งของต่อมน้ำลายและกล้ามเนื้อคอต่างๆ ที่ช่วยในการกลืน นอกจากนี้ยังตรวจสอบ ความดันโลหิต. เป็นเส้นประสาทที่เก้าจาก 12 คู่
เอ็กซ์-วากัส
เส้นประสาทนี้เรียกว่า pneumogastric มันโผล่ออกมาจากไขกระดูกและส่งเส้นประสาทไปยังคอหอย หลอดอาหาร กล่องเสียง หลอดลม หลอดลม หัวใจ กระเพาะอาหารและตับ เช่นเดียวกับเส้นประสาทก่อนหน้า มันมีอิทธิพลต่อการกลืน แต่ยังส่งและส่งสัญญาณไปยังระบบอัตโนมัติของเรา เพื่อช่วยควบคุมการกระตุ้นและควบคุมระดับความเครียด หรือส่งสัญญาณไปยังระบบความเห็นอกเห็นใจของเราโดยตรง เป็นเส้นประสาทที่สิบสองคู่
XI-อุปกรณ์เสริม
กะโหลกคู่นี้มีชื่อว่าเส้นประสาทไขสันหลัง มันเป็นเส้นประสาทยนต์และสามารถเข้าใจได้ว่าเป็นหนึ่งใน "บริสุทธิ์" ที่สุด มันควบคุมการเคลื่อนไหวของศีรษะและไหล่โดยการจัดหากล้ามเนื้อ sternocleidomastoid และ trapezius ในบริเวณ (ด้านหน้าและด้านหลัง) ของคอ เส้นประสาทไขสันหลังยังช่วยให้เราสามารถโยนหัวของเรากลับได้ ดังนั้นเราจะบอกว่ามันเข้าไปแทรกแซงการเคลื่อนไหวของศีรษะและไหล่ เป็นเส้นประสาทสมองที่สิบเอ็ดจาก 12 คู่
XII-Hใช่
เป็นเส้นประสาทสั่งการซึ่งเหมือนกับ vagus และ glossopharyngeal ที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อลิ้น การกลืน และการพูด เป็นเส้นประสาทสมองที่สิบสองจาก 12 คู่
ก่อนจบการดูวิดีโอนี้คงจะดีเพราะว่าได้รวบรวมแนวคิดพื้นฐานที่สรุปไว้ในบทความนี้!
ตอนนี้คุณรู้ชื่อและหน้าที่ของเส้นประสาทสมองแล้ว คุณสามารถ นำไปทดสอบ โดยทำแบบฝึกหัดเหล่านี้:
ประสาทรับกลิ่น (I) รวบรวมสิ่งของที่มีกลิ่นเฉพาะตัว (เช่น กานพลู มะนาว ช็อคโกแลต หรือกาแฟ) บันทึกว่าสิ่งของนั้นคืออะไรและความแรงของกลิ่น
ประสาทตาอี (II) สร้าง Snellen Chart พยายามอ่านเส้นในระยะต่างๆ ห่างจากแผนภูมิ
Oculomotor Nerve (III), Trochlear Nerve (IV) และ Abducens Nerve (VI) ตามนิ้วของคุณไปด้านข้างหรือขึ้นและลง
ตรวจสอบการตอบสนองของรูม่านตา (เส้นประสาทตา): ดูเส้นผ่านศูนย์กลางของดวงตาคู่ของคุณในแสงสลัวและในแสงจ้า ตรวจสอบความแตกต่างในขนาดของรูม่านตาขวาและซ้าย
ไตรเจมินัล เนrve (วี) ขยับกรามของคุณขึ้นและลงราวกับว่าคุณกำลังเคี้ยวหมากฝรั่ง
เส้นประสาทใบหน้า (ปกเกล้าเจ้าอยู่หัว) ส่วนยนต์ของเส้นประสาทใบหน้าสามารถทดสอบได้โดย ยิ้มหรือขมวดคิ้วหรือทำหน้าตลก. ส่วนประสาทสัมผัสของเส้นประสาทใบหน้ามีหน้าที่รับรสที่ส่วนหน้าของลิ้น คุณสามารถลองน้ำหวานหรือน้ำเค็มสักสองสามหยด
เส้นประสาทขนถ่าย (VIII) แม้ว่าเส้นประสาท vestibulocochlear มีหน้าที่ในการได้ยินและการทรงตัว แต่เราจะทดสอบเฉพาะส่วนที่ได้ยินของเส้นประสาทเท่านั้น ให้คู่ของคุณหลับตาและกำหนดระยะทางที่เขาหรือเธอสามารถได้ยินการฟ้องของนาฬิกาหรือนาฬิกาจับเวลา
Glossopharyngeal Nerve (IX) และ Vagus Nerve (X) มีคู่ของคุณ ดื่มน้ำบ้าง และสังเกตการสะท้อนการกลืน
เส้นประสาทไขสันหลัง (XI) เพื่อทดสอบความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการขยับศีรษะ ให้วางมือทั้งสองข้างของศีรษะของอีกฝ่าย บอกคู่ของคุณให้ขยับศีรษะจากทางด้านข้าง ใช้แรงกดเบา ๆ เท่านั้นเมื่อขยับศีรษะ
เส้นประสาทไฮโปกลอสซัล (XII) ขยับลิ้นของคุณจากทางด้านข้าง
คุณสามารถทดสอบความรู้เกี่ยวกับเส้นประสาทสมองได้ที่นี่
บทความนี้ เดิมทีเป็นภาษาสเปนเขียนโดย Tania Pérez Calleja แปลโดย Alejandra Salazar
อ่านเพิ่มเติม
งานภาพเสียสมาธิแค่ไหน?
ManDee Nogle ทำงานที่ยอดเยี่ยมกับเธอ...
ภาษาแม่ที่หายไปอาจมีอายุยืนยาว...
นักประสาทวิทยาเข้ารับการผ่าตัดสมองเพื่อการวิจัย
นักประสาทวิทยาจากวิทยาลัยแพทยศาสตร์เบย์เลอร์ ค้นพบ 6...
ความสุขอยู่ที่ไหนในสมอง?
ผงชูรสคืออะไร: ทุกสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้...
รายงานวิจัยสำรวจการประเมินองค์ความรู้และการฝึกอบรม...
เกมฝึกสมอง: ฟิตเนสทางจิต สนุก หรือทั้งสองอย่าง?
3 ส่วนหลักของมนุษย์ 3 ปอนด์...
การบรรจุเป็นวิธีที่ง่ายในการประเมิน...
Brain Freeze คืออะไร ทำไมเราถึงเข้าใจ...
การไขปริศนาฟิตเนสสมองเป็นกุญแจสำคัญ...
ศูนย์การแพทย์ VA อีกแห่งที่ใช้ CogniFit
ยาคุมกำเนิดอาจทำให้สมองของคุณหดตัว
มีอะไรใหม่
- ทั้งหมด
ไม่มีหมวดหมู่ by CogniFit สุขภาพสมอง by CogniFit สุขภาพสมอง by CogniFit สุขภาพ by CogniFit สุขภาพ by CogniFitชีวิตดี๊ดีเมื่อคุณ...
สงครามฝ่ายวิญญาณ. ศัตรูใน...
ภาวะสมองเสื่อมในเด็กและการตรวจพบแต่เนิ่นๆ
รักคืออะไร: ตกหลุมรัก...
สงครามฝ่ายวิญญาณ – โศกนาฏกรรม...
CogniFit นำเสนอโซลูชันระดับโลกสำหรับการประเมินความรู้ความเข้าใจ การฝึกสมอง และการบำบัดด้วยระบบดิจิทัลที่อาจช่วยแก้ปัญหาทางระบบประสาทได้