Hammock เปลม งลายพราง ม ย ห ออะไรบ าง

Lieutenant Blandford remembered one night in particular, the worst of the fighting, when his plane had been caught in the midst of a pack of Zeros. He had seen the grinning face of one of the enemy pilots.

In one of his letters, he had confessed to her that he often felt fear, and only a few days before this battle, he had received her answer: “Of course you fear…all brave men do. Didn’t King David know fear? That’s why he wrote the 23rd Psalm. Next time you doubt yourself, I want you to hear my voice reciting to you: ‘Yea, though I walk through the valley of the shadow of death, I shall fear no evil, for Thou art with me.’” And he had remembered; he had heard her imagined voice, and it had renewed his strength and skill.

He was going to hear her voice now. Four minutes to six. A girl passed closer to him, and Lt. Blandford started. She was wearing a flower, but it was not the little red rose they had agreed upon. Besides, this girl was only about 18, and Hollis Meynell had told him she was 30. “What of it?” he had answered, “I’m 32.” He was 29.

His mind went back to that book—the book the Lord Himself must have put into his hands out of the hundreds of Army library books sent to the Florida training camp. Of Human Bondage, it was; and throughout the book were notes in a woman’s writing. He had always hated that writing-in-habit, but these remarks were different. He had never believed that a woman could see into a man’s heart so tenderly, so understandingly. Her name was on the bookplate: Hollis Meynell. He had got hold of a New York City telephone book and found her address. He had written, she had answered. Next day he had been shipped out, but they had gone on writing.

For thirteen [sic] months she had faithfully replied. When his letters did not arrive, she wrote anyway, and now he believed he loved her, and she loved him. But she had refused all his pleas to send him her photograph. She had explained: “If your feeling for me had no reality, what I look like won’t matter. Suppose I am beautiful. I’d always be haunted that you had been taking a chance on just that, and that kind of love would disgust me. Suppose that I’m plain (and you must admit that this is more likely), then I’d always fear that you were only going on writing because you were lonely and had no one else. No, don’t ask for my picture. When you come to New York, you shall see me and then you shall make your own decision.”

One minute to six—Lieutenant Blandford’s heart leaped higher than his plane had ever done.

A young woman was coming toward him. Her figure was long and slim; her blond hair lay back in curls from her delicate ears. Her eyes were blue as flowers, her lips and chin had a gentle firmness. In her pale green suit, she was like springtime come alive.

He started toward her, entirely forgetting to notice that she was wearing no rose, and as he moved, a small, provocative smile curved her lips.

“Going my way, soldier?” she murmured.

Uncontrollably, he made one step closer to her. Then he saw Hollis Meynell.

She was standing almost directly behind the girl, a woman well past 40, her graying hair tucked under a worn hat. She was more than plump. Her thick-ankled feet were thrust into low-heeled shoes. But she wore a red rose on her crumpled coat. The girl in the green suit was walking quickly away.

Blandford felt as though he were being split in two, so keen was his desire to follow the girl, yet so deep was his longing for the woman whose spirit had truly companioned and upheld his own; and there she stood. Her pale, plump face was gentle and sensible; he could see that now. Her gray eyes had a warm, kindly twinkle.

Lieutenant Blandford did not hesitate. His fingers gripped the small worn, blue leather copy of Of Human Bondage, which was to identify him to her. This would not be love, but it would be something precious, something perhaps even rarer than love—a friendship for which he had been and must ever be grateful.

He squared his broad shoulders, saluted and held the book out toward the woman, although even while he spoke he felt shocked by the bitterness of his disappointment.

“I’m Lieutenant John Blandford, and you—you are Miss Meynell. I’m so glad you could meet me. May…may I take you to dinner?”

The woman’s face broadened in a tolerant smile. “I don’t know what this is all about, son,” she answered. “That young lady in the green suit—the one who just went by—begged me to wear this rose on my coat. And she said that if you asked me to go out with you, I should tell you that she’s waiting for you in that big restaurant across the street. She said it was some kind of a test. I’ve got two boys with Uncle Sam myself, so I didn’t mind to oblige you.”

Another six minutes to twelve noon, said the clock over the platform of Hua Lamphong Station, confirming the time at his wrist. The young first lieutenant lowered his gaze with a feeling of something like worry. His face was sunburnt. Another six minutes! His heart was pounding. Another six minutes only and he would meet her. Even though she had dwelt in the most special chamber of his heart for the past thirteen months, he had never met her, but the words she wrote to him during those months had sustained him unfailingly.

First Lieutenant Boon remembered the critical events of that night vividly. The patrol he led had stumbled into a snare of an enemy patrol but he had narrowly managed to lead his men to safety.

In one of his letters, he had confessed to her that he often felt fear, and only a few days before a campaign when his name almost had to be en- graved on a monument that time, he had received her answer: ‘Your fear is normal. All brave men know fear. Take heart.’ He still remembered and remembered well that it had helped him regain his energy. Even when he and his men felt that they had erred into the deathly snares of the enemy, as soon as he felt shocked and scared, he heard her limpid voice whispering in his ear – ‘All brave men know fear. Take heart’ and he became instantly lucid and solved the situation forthwith.

Now he was going to hear her real voice … Another four minutes to twelve noon.

A girl passed close to him, and Lieutenant Boon started. She was wearing a red flower on her chest but it wasn’t a real flower, it was a wooden one clipped to her blouse. It wasn’t the little red rose they had agreed upon. Besides, this girl was only about eighteen. Krasae Suksathian had told him she was thirty. ‘What of it?’ he had answered. ‘I’m thirty-two.’ He was twenty-nine.

His mind went back to the book he had read in the training camp. Maugham’s Of human bondage, it was, and throughout the book were notes in a woman’s writing. He had never believed that a woman could see into a man’s heart so tenderly, so understandingly. Her name was on the bookplate: Krasae Suksathian. He asked around to find out how this amazing book had found its way there and eventually found her address. He had written, she had answered. The next day he had to venture out, but they had gone on writing.

For thirteen months she had faithfully replied. When his letters did not reach her, she wrote anyway, and now he believed he loved her, and she loved him.

But she had refused all his pleas to send him her photograph. She had explained: ‘If your feeling for me has no reality, what I look like won’t matter. Suppose on the photograph you see you find me beautiful, your prejudice may be different from reality. Suppose I am someone rather plain (and you must admit that this is more likely), I’d always fear that you were only going on writing because you were lonely and had no one else. No, don’t ask for my picture. When you come back to Bangkok, you shall see me and then you shall make your own decision.’

One minute to midday. He took out a cigarette brusquely as if annoyed. Right now his pounding heart grew even more irregular…

A young woman was coming towards him. Her figure was long and slim; her auburn hair lay back in curls from her ears. Her eyes were what men call the colour of steel, her lips and chin had a gentle firmness. In her pale green suit, she was like ‘a refreshing spring shower from heaven onto land’.

He started towards her, forgetting to notice that she was wearing no rose bud, and as he came close, a small, provocative smile curved her lips.

‘Why are you blocking my way?’ she murmured.

Uncontrollably, he made one step closer to her. Then he saw Krasae Suksathian.

She was standing almost directly behind the girl, a woman well past forty, her hair already greying. She was more than plump. Her thick-ankled feet were thrust into low-heeled shoes. But she wore a red rose on her old crumpled blouse.

The girl in the green suit was walking quickly away.

Lieutenant Boon felt as though he were being split in two, so keen was his desire to follow the girl, yet so deep was his longing for the woman whose spirit had truly companioned and upheld his own; and there she stood. He could see that her pale, plump face was gentle and had a touch of clever- ness. Her grey eyes had a warm, kindly twinkle.

Lieutenant Boon did not hesitate any longer. His fingers gripped the worn copy of Of human bond- age which was to identify him to her. This would not be love, but it would be something precious, something perhaps even rarer than love – a friend- ship for which he had been and must ever be grateful.

He squared his broad shoulders, saluted and held the book out towards the woman, although even while he spoke he felt shocked by the bitterness of his disappointment.

‘I’m First Lieutenant Boon Krit-rak, and you – you must be Miss Krasae Suksathian. I’m so glad you could meet me. May … may I take you to lunch?’

The woman’s face broadened in a tolerant smile. ‘I don’t know what this is all about, son,’ she answered. ‘That young lady in the green suit – the one who just went by – begged me to wear this rose on my coat. And she said that if you asked me to go out with you, I should tell you that she’s waiting for you in that restaurant across the street. She said it was some kind of a test.’

\= ‘Rak Thee Mai Ma’ in Sep Som Bor Mi Som, 1988Sulamith Ish-kishor (1896–1977) was born in London, one of eight children of Ephraim and Fanny Ish-Kishor. Her father was a well-known author of Jewish children’s literature and an early proponent of Zionism. Her older sister was a pioneering author of Jewish children’s literature in English. Sulamith began writing at age 5 and had several of her poems printed in British publications by the time she was 10. When she was 13, her family moved to New York City. There, she graduated from Hunter College in history and language. She wrote fiction and nonfiction mostly for children and young adults.

Utsana Phleungtham was one of six pen names of Pramool Un-hathoop (1920–1987), best known for his erotic novel The story of Jan Darra (Thai Modern Classics, 1995), filmed twice as Jan Dara in 2004 and 2013. He was also a journalist and a noted translator.

The intelligence development plan for the city of fools – Apichart Chandaeng

Hard to believe this was written before 22 May 2014. MB

แผนพัฒนาความฉลาด

ของเมืองคนโง่

The intelligence development plan for the city of fools

อภิชาติ จันทร์แดง

Apichart Chandaeng

TRANSLATOR’S KITCHENหลังการลงมติ ร่างกฎหมายฉบับใหม่ถูกเห็นชอบ สมาชิกสภาเมืองพร้อมใจกันลงมติ แม้กระทั่งฝ่ายค้าน ถึงเวลาเสียที สมาชิกสภาเมืองพูด ทุกคนเห็นพ้องต้องกัน ปรากฏการณ์ใหม่เกิดกฎหมายใหม่ ลงมติ พร้อมเพรียง ประกาศใช้ในวันต่อมา After the vote, the new bill was ap- proved, the members of the town council all voted in favour, even the opposition did. It was about time, a town councillor said. Everybody agreed, a new phenomenon, a new law passed as per the urban development plan, voted unanimously, that would come into force the next day. เมื่อประกาศใช้ กฎหมายก็คือกฎหมาย ความศักดิ์สิทธิ์อยู่ที่การปฏิบัติตาม นอกเหนือจากนั้นคือผู้ละเมิด วินาทีแรกที่ประกาศใช้ ชายคนนั้นมีความผิด ชายคนที่โง่ที่สุดในเมืองนี้ถูกจับ เขาถูกจับทันที ตั้งแต่วินาทีแรกของการประกาศใช้Once in force, the law is the law, following it is sacrosanct. If not, one is a lawbreaker. The very first second it came into force, that man was at fault, the most stupid man in this town was arrested. He was arrested at once, from the moment the law went into force.The phrasing here is a bit weird and needed adjustment with the use of ‘come into force’ rather than ‘announced’.ไม่มีอะไรมาก การไต่สวนเรียบง่าย หลักฐานเป็นที่ประจักษ์ชัด หมายถึงไม่มีหลักฐานอะไรเลย ไม่มีอะไรมายืนยันได้เลย วุฒิการศึกษา ใบประกาศ หรืออะไรจำพวกนั้น ไม่มีเลย ไม่มีแม้แต่ใครสักคนที่จะมายืนยันว่าชายคนนั้นไม่ได้โง่ ดังนั้น ประจักษ์ชัดที่สุด ชายคนนั้นโง่ที่สุด It was nothing much, the interrogation went smoothly, the evidence was clear, meaning that there was none, there was nothing to confirm the level of educa- tion, a diploma or anything of that sort, nothing at all, not even someone to come and vouch that man wasn’t stupid. Thus it was obvious: most stupid. แน่นอน เขาถูกประหารในเช้าวันต่อมา Of course he was executed the next morning. คนในเมืองพูดกัน ชายคนนั้นถูกจับ ชายคนนั้นถูกประหาร ชายคนที่โง่ที่สุดของเมือง นับเป็นข่าวดี ใครๆ พากันกล่าวถึง ยกเว้นคนในครอบครัวของเขา ว่ากันว่าทุกคนเข้าใจ ทุกคนทำใจได้ ญาติบางคนก็เห็นด้วย ให้สัมภาษณ์ผ่านสื่อในทำนองเดียวกัน พูดเหมือนกัน อยู่ไปก็เสื่อมเสียชื่อเสียง ไม่มีเขาก็ดีไปอย่าง ค่าเฉลี่ยความฉลาดของวงศ์ตระกูลถูกยกระดับ โทษประหารจึงเหมาะสม อันที่จริงควรพูดว่า โทษประหารเหมาะสมที่สุด People in town talked, that man had been arrested, that man had been executed, the stupidest man in town. It was good news, they told one another, except the members of his family, saying everyone understood, everyone was easy with it. Some relatives agreed, gave interviews to the media of the same import, said the same thing: he would have been a blemish on our name, his being gone was good in a way, the overall IQ level of the family has gone up a notch, the death penalty thus was justified, actually, to put it plainly, the death penalty was most appropriate. มีแต่คนพูดถึงเรื่องนี้ กฎหมายใหม่ ชายคนนั้นถูกจับ แล้วก็ถูกประหาร ชายคนที่โง่ที่สุดของเมือง มีแต่คนพูดถึง และคนพูดถึงมีความหวัง เกี่ยวกับตัวเอง เกี่ยวกับเมืองของตัวเอง Everybody was talking about this, the new law. That man had been arrested and then executed, the stupidest man in town. Everybody talked about him and everybody had hopes for themselves and for their town. “ต่อไปนี้เมืองของเราจะไม่มีคนโง่ๆ อย่างนั้นอีกต่อไป” ใครสักคนพูด ‘From now on our town will be clear of fools like that,’ someone said. “พวกละเมิดกฎหมาย!” ใครสักคนว่า ‘A lawbreaker,’ someone exclaimed. “คนอย่างเขาทำให้เมืองของเราล้าหลังกว่าเมืองอื่นๆ” อีกคนเสริม ‘It’s because of people like him that our town ranks behind the others,’ someone else added. “ต่อไปนี้ฉันจะได้ภูมิใจในเมืองของตัวเองบ้าง” ใครอีกคนตะโกนสำทับมา ‘From now on, I can be proud of my hometown,’ someone else iterated loudly. “ฉันก็ว่างั้น” แล้วทุกคนในเมืองพูดขึ้นพร้อมๆ กัน ‘Me too,’ everyone in town chimed in. ‘ฉันชอบกฎหมายฉบับนี้จัง’ ใครๆ ในเมืองนี้คิด ‘I like this law very much,’ people in this town thought. ตามที่ระบุไว้ ชัดเจน ใครๆ เข้าใจได้ แม้แต่คนที่โง่ที่สุด กฎหมายฉบับนั้นถูกเขียนขึ้น ‘หากมีหลักฐานหรือพิสูจน์ได้ว่าผู้ใดโง่ที่สุด ผู้นั้นต้องโทษประหารชีวิต’ As reported, it was clear, everyone could understand, even the stupidest man. That law specified ‘If there is ev- idence or it can be assessed that some- one is most stupid, that person must be executed’. กฎหมายใหม่ ใครๆ ต่างตื่นเต้นยินดี เป็นไปตามการเรียกร้องของประชาชน พวกเขาพูด หมายถึงเป็นไปตามข้อเรียกร้องของพวกเขาเอง ทุกคนต้องการสิ่งเดียวกัน พัฒนาคุณภาพทางความคิด ยกระดับการศึกษา หลุดพ้นจากข้อกล่าวหาเดิมๆ เสียที Everyone was excited and happy about this new law, it answered people’s demand, they said, meaning it an- swered their own requests. Everybody wanted the same things: to improve the quality of thought, to raise the level of education, to escape from the old accusations at last. ‘คนโง่’ หากคนเมืองอื่นพูดถึงผู้คนในเมืองนี้ ‘Fools’ when people in other towns spoke of the people in this town. ‘เมืองคนโง่’ หากคนเมืองอื่นพูดถึงเมืองนี้ ‘City of fools’ when people in other towns spoke of this town. เมื่อพูดหรือได้ยิน หมายถึงคนเมืองอื่นพูดหรือได้ยิน พวกเขามักอมยิ้มน้อยๆ หรือไม่ก็หัวเราะขำๆ เสียทุกครั้ง ทุกคนคิดเหมือน หากพูดก็เหมือนกัน คนโง่ เมืองคนโง่ ไม่เว้นแม้แต่ผู้นำประเทศ When they spoke or heard, meaning people from other towns spoke or heard this, they would hide a smile or some- times laugh out loud, amused every time. Everyone thought the same and said the same: fools, city of fools … Even the country leader. รู้ดี คนเมืองนี้รู้ดี แม้จะไม่ชอบ แต่ไม่เคยโกรธเคือง เนื่องด้วยความจริงประจักษ์ชัด ไม่อาจหยิบยกสิ่งใดมาแก้ข้อกล่าวหา สำหรับคนเมืองนี้ ความโดดเด่นทางสติปัญญาไม่ปรากฏ ไม่มีผู้ใดแสดงออกมาได้ ระดับชาติเป็นเรื่องยาก แค่ระดับภูมิภาคก็ห่างไกล หากพยายามก็เป็นเรื่องล้มเหลวโดยสิ้นเชิง ป้ายประกาศยกย่องความสามารถ ไม่เคยมีใครเห็น ถ้าเห็นก็เป็นพวกป้ายโฆษณาสินค้า ทั่วทั้งเมือง ยอดเยี่ยม เป็นเลิศ ไม่ใช่คนของเมืองนี้ แต่เป็นสินค้าจากเมืองอื่น Well aware, people in this town were well aware of it, but they were never resentful, given that the truth was ob- vious, nothing could be found to counter that claim. For the people in this town, outstanding intelligence was nowhere to be seen, no one showed any. Forget about the national level, way too hard: even at local level it was beyond reach, all attempts had been total failures. Hoardings extolling ability no one had seen; what was seen were hoardings of products all over town, superior, excellent products, not from people in this town but products from other towns.\=

\=

\=

\=

\=

ระดับชาติเป็นเรื่องยาก: (national level difficult): a bit too cryptic, needs to be expanded.

เมืองนี้เป็นได้แค่นั้น และเป็นอยู่อย่างนั้น นานเท่าไหร่ ไม่เคยมีใครบอกได้ นานเท่าไหร่ มีคนตอบไปต่างๆ นานา แต่ที่ทุกคนตอบเหมือนกัน ไม่เคยมีใครฉลาดพอ ไม่มีหรอกนายกรัฐมนตรีจากเมืองนี้ ไม่มีหรอกคนที่มีสติปัญญาสูงส่งจากเมืองนี้ แน่นอน ไม่มีใครฉลาดพอ แม้กระทั่งการตอบคำถามชิงรางวัลผ่านรายการโทรทัศน์หรือวิทยุ คำถามง่ายๆ คำถามที่คนถามบอกใบ้จนเห็นคำตอบ ก็ยังไม่ปรากฏว่ามีใครคนใดเคยได้รับรางวัลมาก่อน ได้แต่หวัง สักวันคนเมืองนี้คงตอบถูกบ้าง This town, that was all there was to it and that was how it was, how long it had been like this nobody could say, there were all sorts of answers, but what everyone agreed upon was, there had never been anyone clever enough, never been a prime minister from this town, never been someone of superior intellect from this town. Even answering the questions on the quizzes organised on TV or on the radio, simple questions, questions to which those who asked practically gave the answers away, even then it turned out no one ever won a prize, only hoping someday someone from this town would give the right answers. ฉะนั้นคงไม่ต้องพูดถึงเรื่องวีรบุรุษ ไม่ต้องพูดถึงเรื่องการสร้างชาติ อย่างที่รู้ ในประวัติศาสตร์ชาติมักมีบุคคลสำคัญมากมาย โดยเฉพาะวีรบุรุษผู้ปกป้องชาติ ไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับคนเมืองนี้เลย ความภาคภูมิใจเป็นอย่างไร คนเมืองนี้ไม่เคยรู้ ยิ่งกว่านั้น กลับถูกคลางแคลงใจสงสัย หมายถึงคนเมืองอื่นๆ คลางแคลงใจสงสัยมาตลอด กลายเป็นข้อครหา คนเมืองนี้รักชาติจริงหรือไม่ แล้วทั้งประเทศก็เชื่อ เชื่อแล้วก็พูดต่อๆ กัน คนเมืองนี้โง่เกินกว่าจะคิดได้ว่าต้องรักชาติ So no need to talk about heroes, no need to talk about nation building. Everybody knows, in the history of the nation there are lots of important persons, especially heroes who protect the nation. Nothing to do with the people in this town at all. What pride feels like the people in this town have never known. Worse than this, they are under suspicion, meaning people from other towns are always suspicious. It has become a scandal. Are people in this town truly patriotic or not? And then the entire country believes it, believes then talks about it among themselves. People in this town are too stupid to even think of being patriotic. นั่นแหละ เมืองคนโง่ That’s how it is, a city of fools. คนโง่คนที่สองถูกประหารในวันต่อมาอีกวัน เขาถูกจับหลังนับเงินผิด แล้วจ่ายเงินเกินราคาสินค้า เหตุเกิดที่ร้านค้าแห่งหนึ่ง เจ้าของร้านเป็นพยาน ลูกค้าอีกสองสามคนด้วย เจ้าของร้านค้ารู้กฎหมายใหม่ดี แจ้งให้เจ้าหน้าที่ตำรวจรู้ หลังถูกจับ เงินที่จ่ายเกินราคาสินค้าถูกยึดเป็นของกลาง เมื่อการไต่สวนสิ้นสุด เงินทั้งหมดกลายเป็นรายได้ของเมือง กฎหมายกำหนดไว้ชัดเจน The second stupid person was exec- uted the next day. He was arrested after making a mistake counting and paid more than the price of the product purchased. The shop owner saw it, and so did the two or three customers there. The shop owner was well aware of the new law. He called the police. After the arrest, the money in excess of the price of the product was confiscated. When the interrogation ended, it became part of the town’s budget; the law was clear about it.\=

\=

เหตุเกิดที่ร้านค้าแห่งหนึ่ง = It happened in a shop. A bit too obvious for once.

เจ้าของร้านค้าได้รับการยกย่อง ‘เป็นแบบอย่างที่ดี’ นายกของเมืองกล่าวชื่นชมผ่านสื่อต่างๆ มีรูปเขาปรากฏในทีวี มีเสียงสัมภาษณ์ทางวิทยุ มีคนแชร์เรื่องราวของเขาในเฟซบุ๊ค เล่าวินาทีสำคัญที่เขาโทรศัพท์แจ้งเจ้าหน้าที่ วินาทีที่คนโง่ถูกจับ The shop owner was praised. ‘He’s a good model,’ the mayor said admiringly through the various media. His picture appeared on TV, his voice was heard on the radio, people shared his story on Facebook, telling of the important moment when he phoned to inform the police, of the moment when the fool was arrested. หลังจากนั้น เจ้าของร้านค้าได้รับหนังสือเชิญ เขาจ่ายเงินก้อนหนึ่ง ตัดชุดใหม่ พาตัวเองไปนั่งอยู่ในอาคารสภาเมือง ฟังคำยกย่องยาวเหยียด นายกของเมืองจับมือ ถ่ายรูปไว้เป็นที่ระลึก พาใบประกาศความดีกลับบ้าน After that, the shop owner received an invitation card. He spent some money, had a new suit made, took himself to the city hall and sat and listened to lengthy words of praise. The mayor shook hands with him, they took a picture as a keepsake, he took the certificate of goodness back home. หลังจากนั้นอีกวัน ก็มีคนถูกจับ คนโง่คนที่สาม ความผิดไม่ซับซ้อนอะไรมากนัก เจ้าหน้าที่ไต่สวนแทบไม่ต้องทำอะไรเลย ทุกอย่างง่ายดาย รวดเร็ว และชัดเจน โง่ที่สุด ตามกฎหมายกำหนด พิสูจน์ได้ไม่ยุ่งยาก คนโง่คนที่สาม จำข้อความไม่ได้ After that the next day someone was arrested, a third stupid man. His fault was simple enough. The interrogators almost had nothing to do. Everything was easy, fast and clear. The most stupid, as defined by law, was easy enough to assess: the third stupid man couldn’t remember the wording of the law. ‘หากมีหลักฐานหรือพิสูจน์ได้ว่าผู้ใดโง่ที่สุด ผู้นั้นต้องโทษประหารชีวิต’ ข้อความในกฎหมายคนโง่ ไม่ว่าจะให้โอกาสสักกี่ครั้ง เขาท่องข้อความนั้นไม่ได้ จึงทำให้เชื่อได้ว่าเขาโง่ที่สุดในตอนนั้น ‘If there is evidence or it can be assessed that someone is most stupid, that person must be executed.’ The text of the law on stupid people, no matter how many times he was given the opportunity, he couldn’t learn by heart, so he was deemed most stupid there and then.ตลอดเวลา เมืองนี้จึงมีคนโง่ที่สุดอยู่ตลอดเวลา เมื่อมีคนที่โง่ที่สุดก็ต้องถูกจับ แล้วก็ประหารชีวิต ถูกต้องแล้ว ตามที่กฎหมายกำหนด All along, this town thus has had the most stupid people all along. When there are most stupid people, these people must be arrested and then executed. That is right by law.‘All along’ twice? The editor in me says Spike it, the translator says Leave it.‘ถูกต้องที่สุดแล้ว’ ทุกคนในเมืองนี้คิด ขณะมองคนโง่อีกคนถูกประหาร สักวันหนึ่งเมืองนี้ก็จะไม่มีคนโง่อีกต่อไป ‘Utterly right,’ people in this town think when they see another stupid man being executed. One day this town will no longer have any stupid people. แล้วกฎหมายฉบับนี้ก็ยังคงทำหน้าที่ของมันทุกวัน คนโง่ที่สุด เมื่อคนโง่ที่สุดคนหนึ่งถูกประหาร คนโง่ที่สุดคนใหม่ก็มีขึ้นมาอีก แน่นอน คนโง่ที่สุดจึงถูกประหารชีวิต อีกคน อีกคน อยู่ตลอดเวลา And then this law performs its duty every day. When one most stupid person is executed, the next most stupid person turns up. Of course, that most stupid person is executed, and then another, and then another, all the time. กฎหมายศักดิ์สิทธิ์ ทุกคนเชื่อ ทุกคนพร้อมปฏิบัติตาม เจ้าหน้าที่ยังปฏิบัติหน้าที่อย่างเคร่งครัด คนทั้งเมืองให้ความร่วมมือ แจ้งเบาะแสบุคคลต้องสงสัย หมายถึงคนที่โง่ที่สุดของเมืองในเวลานั้น แล้วก็มีคนถูกจับ แล้วก็มีคนถูกประหาร แล้วคนทั้งเมืองก็ฝัน แล้วคนทั้งเมืองก็หวัง The law is sacred, everyone has faith in it, everyone is ready to act accord- ingly, the officials still perform their duties strictly. People all over town cooperate, report about suspicious people, meaning the most stupid people in town at the time, and then people are arrested and then people are executed and then people all over town dream and then people all over town hope.\=

\=

‘คนโง่ๆ จะหมดไปจากเมืองเราเสียที’ ทุกคนคิด ‘Soon there will no longer be any stupid people in our town,’ they all think. “เมืองของเราจะเหมือนเมืองอื่นๆ เสียที” ทุกคนพูด ‘Soon our town will be like all the other towns,’ they all say.\=Title story of The intelligence development plan for the city of fools, PajonPhai Publishing, April 2014.Aphichart Chandaeng was born in 1974 in a rubber-tapping family in the southern province of Phatthalung. After studying electricity, mass media and archaeology, he got an MA in educational work from Thammasat. He now teaches at university level in Hat Yai and has a growing reputation as a poet (three collections of poems so far). \=

One hundred and ten baht – Uthis Haemamool

I chose this story because I was once down to just about as little in terms of money, prospects and cigarettes, but my brand then was Khrong Thip. MB

หนึ่งร้อยสิบบาท

One hundred

and ten baht

อุทิศ เหมะมูล

UTHIS HAEMAMOOL

TRANSLATOR’S KITCHENชรัส ชายหนุ่มผู้อยู่ในช่วงรองานหลังจากที่ได้ยื่นใบสมัครงานไปตามสถานที่ต่างๆ เขารอจดหมายเรียกตัวหรือเสียงโทรศัพท์ตอบกลับมาได้สี่สัปดาห์แล้ว Charat, a young man who has applied for work in a number of places, has been waiting for a letter or a phone call for a job interview for four weeks already. สี่สัปดาห์ที่เงินร่อยหรอลงไปทุกวัน สี่สัปดาห์ที่จะต้องหาเงินมาจ่ายค่าเช่าบ้าน ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์ที่ตามมาอีกเป็นพะเรอเกวียน แล้วยังค่ากินอยู่ในแต่ละวันอีกเล่า เขานั่งอยู่ที่ปลายเตียง ผมยุ่งเป็นกระเชิง หน้าบวมและมันเยิ้มเพราะหลับไม่เต็มตื่น นี่ก็เก้าโมงเช้าแล้ว อีกเดี๋ยวเหล่าหัวหน้างานทั้งหลายก็คงจะง่วนทำงานกันละ พวกเขาคงจะเริ่มตรวจสอบรายชื่อและประวัติของผู้สมัครงานแต่ละคนๆ และอีกไม่นานหรอกเสียงโทรศัพท์ก็คงจะดังขึ้นในห้องของเขา ชรัสมองไปที่หัวเตียงและหยิบซองบุหรี่ยับยู่ขึ้นมา สูบมาร์ลโบโรไลท์เสียด้วยนะนั่น ในซองบุหรี่มีบุหรี่หงิกงอเหลืออยู่มวนเดียว เขาค่อยๆแกะกระดาษออกอย่างบรรจง และนึกแค้นใจตัวเองที่เมื่อคืนนี้เขาคงหงุดหงิดอะไรสักอย่างเป็นแน่ นึกสิ นึกสิ ให้ตายเถอะ พอพยายามจะใช้ความคิดอะไรสักอย่างท้องก็คอยจะร้องโกรกกรางเสมอ เขาต้องหงุดหงิดอะไรสักอย่างนะแหละ และคงจะเผลอขยำซองบุหรี่ไว้ในอุ้งมือก่อนที่จะปล่อยมันทิ้งไป โอ้ แล้วดูตอนนี้สิ สภาพมันเสียหายยับ เขาค่อยๆบรรจงคลี่กระดาษออกอย่างแผ่วเบา และมือไม้ก็เริ่มสั่น เพราะไอ้ท้องเฮงซวยนี่แท้ๆ อาการงอแงต่างๆก็วิ่งโร่กันมาเป็นขบวน โอ๊ะ บุหรี่มวนสุดท้ายมีรอยปริแตกเสียแล้วหละ มาอีกแล้ว อาการหงุดหงิดมาอีกแล้ว เขาค่อยๆ สูดลมหายใจเข้าออกอย่างหนักแน่นและผ่อนเบา เขาลุกจากเตียงเดินไปเสียบกาต้มน้ำร้อน จากนั้นเดินไปที่โต๊ะทำงาน ฉีกเทปใสออกมาประมาณหนึ่งนิ้วแล้วพันโดยรอบปิดรอยปริแตกของมวนบุหรี่ ยังดีนะที่มันแตกตรงใกล้ๆก้นกรอง เขากลับลงมานั่งที่ปลายเตียงอีกครั้ง และเริ่มคิดคำนวณเงินที่เหลืออยู่ติดกระเป๋า Four weeks that his money has been dwindling every day, four weeks having to find money to pay the rent and the water, electricity and phone bills that follow each other inexorably. And then the cost of food every day as well! He’s sitting at the foot of the bed, dishevelled, his face swollen and oily for lack of proper sleep. It’s already nine in the morning. Before long, bosses will get busy, they’ll begin to check the names and histories of applicants and before long the phone will ring in his room. Charat looks at the head of the bed and picks up the crumpled packet of cigarettes – Marlboro Light, no less. In the packet remains only one cigarette, warped. He slowly and carefully tears off the paper and is angry with himself for having been in a foul mood of some kind for sure last night. Think! Think! Damn it, as soon as he tries to think, his stomach always starts to rumble. Oh, and then look at it now, how warped it is! He unfolds the paper gingerly and his hands shake, because of his damn belly. Petulance takes over. Oh! There’s a tear in this last fag. Here it comes! Here it comes! Here comes irritation again. He slowly and firmly slows down his breathing to control it. He gets up from the bed and goes and plugs in the kettle. After that he walks over to his desk, tears off about one inch of clear tape and sticks it around the cigarette to hide the tear. Luckily it tore close to the filter tip. He goes back and sits down at the foot of the bed once more and begins to count the amount of money that remains in his pockets.\=

\=

\=

\=

\=

\=

[I didn’t know your face could be oily ‘for lack of proper sleep’.]

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

Note the use of ‘fag’ instead of ‘cigarette’; this isn’t in the text, but the kind of shorter, slangy word plausible in an internal monologue.

หนึ่งร้อยกับอีกสิบบาท เอาละ ในทุกๆ วันเขาคงจะอดทดกินข้าวมื้อเดียวได้อยู่หรอก เพราะฉะนั้นอาหารมื้อเช้าก็รวบยอดไปกินมื้อเย็นเสียทีเดียวเลย และอีกอย่างที่สำคัญกว่านั้นน่ะ ถ้าเกิดเดินออกไปซื้อข้าวแล้วท่านหัวหน้างานทั้งหลายเขาโทรมาพอดี โอย ไว้ใจได้เสียที่ไหนหละไอ้เรื่องเล่นตลกพรรค์นี้น่ะ ดีแล้ว รวบยอดไปกินเสียทีเดียวเอาอีตอนที่นายหัวหน้างานทั้งหลายเขาเลิกงานกันแล้วนั่นหละ สบายใจกว่า จากนั้นชรัสก็เพ่งพิศบุหรี่หงิกงออยู่ในมือ ถึงเวลาที่ควรจะเลิกเสียแล้ว นี่ควรจะเป็นมวนสุดท้ายของแกแล้ว แกต้องยอบรับข้อเท็จจริงอันนี้หละ แกต้องยอมทิ้งเพื่อนเก่าของแกเสียแล้ว ต่อจากนี้ไปเวลาที่นั่งห้องน้ำ ดื่มกาแฟ และเวลาที่กระวนกระวายใจจะไม่มีมันคอยอยู่เคียงข้างอีกแล้วหละ ชรัสตัดสินใจจะใช้โมงยามสุดท้ายกับบุหรี่มวนสำคัญนี้ด้วยการนั่งละเลียดกาแฟยามเช้า เขาเพ่งพิศความอัปลักษณ์ของบุหรี่มวนนี้อย่างหลงใหล มันคงเต็มไปด้วยแรงอัดแห่งความหงุดหงิดอะไรสักอย่างที่เมื่อคืนเขาได้ขยำขยี้อัดแน่นไว้ในบุหรี่มวนนี้ มันสะบักสะบอมนัก รอยปริแตกที่พันไว้ด้วยเทปใสนั่นทำเขาหวั่นไหว และเมื่อเขาชงกาแฟเสร็จแล้ว เขาก็สะกิดไฟแช๊ก ไฟมันสว่างโชติและพลิ้วไหวเล็กน้อย เมื่อเขายื่นบุหรี่เข้าไปใกล้ดวงไฟและสูดลมเข้าปอด เจ้าดวงไฟน่ารักนั้นก็เอนตัวอย่างชดช้อยเข้าหาปลายบุหรี่ มันแตะสัมผัสยาเส้นอย่างแผ่วเบา ได้ยินเสียงกรอบแกรบจากการเผาไหม้ฟังแล้วสุขใจยิ่งนัก เขาหลับตาลง กลุ่มควันขาวละเอียดไหลล่องลงสู่ลำคอและปอด พวกมันพลิกตัวกลับอย่างสวยงาม เหมือนนักกีฬาว่ายน้ำมืออาชีพที่เจนสระน้ำของตนที่ใช้ฝึกฝนบ่อยๆ พวกมันพลิกพลิ้วส่ายไหวออกมาจากปอดและผ่านลำคอขึ้นมาสู่อากาศภายนอก เคลื่อนขบวนอย่างอ้อยอิ่งสวย­งามก่อนที่จะจางหายไป อา ชรัสครางเบาๆในลำคอ เขาค่อยๆลืมตาขึ้นภายใต้ม่านหมอกของกลุ่มควันนั้น One hundred and ten baht. Now then. Every day he must bear with having only one meal, therefore breakfast will have to wait until dinner, and worse still, what if he happens to be out buying food and those bosses call right then … shucks, you never know when this kind of jinx might happen. Going out to eat when those bosses are no longer at work is just as well. After that Charat begins to stare at the warped cigarette in his hand. It’s time he should stop altogether. This should be his very last cigarette. He must face the fact. He must accept giving up on this old friend. From now on whenever he sits in the bathroom or drinks coffee and whenever he feels frustrated he won’t have it by his side any longer. Charat decides to use the last moment with this important cigarette sipping his morning coffee. He stares at the poor condition of this cigarette with fascination. It bears the marks of annoyance which for some reason made him squeeze this cigarette so tightly last night. It’s badly battered. The tear covered by the clear tape makes him anxious and when he has made the coffee, he strikes the lighter. Its flame is bright and a little wobbly. When he brings the cigarette towards it and inhales, the lovely flame leans gently to touch the tip of the cigarette, gets lightly into contact with the tobacco, the crackling of the burning is heard, utterly pleasing. He closes his eyes. Fine white smoke flows down his throat and into his lungs, turns around beautifully like a professional swimmer familiar with the pool he trains in often, turns around and leaves the lungs and the throat to waft back into the air outside, unfurling forward ever so slowly before it dissolves. Ah! Charat moans lightly in his throat. He slowly opens his eyes under that grey curtain of smoke.เอาละ = very well, okay, now then.

\=

รวบยอด = to total, to do all at once; overall; so an alternative translation could be: ‘breakfast will have to make do for dinner as well’.

เมื่อสองเดือนที่แล้วบ้านที่เขาเช่าอยู่หลังนี้ดูจะสะดวกสบายและโอ่โถง อยู่ในซอยอันสงบร่มรื่น เดินออกไปไม่ถึงร้อยก้าวก็ถึงถนนหลัก ผู้คนแถวนี้รู้จักเขาเป็นอย่างดี เนื่องจากต่างรู้กันดีว่ามันเป็นบ้านที่ไม่เคยหลับ แว่วยินเสียงเพลง เสียงพูดคุยกันตลอดทั้งกลางวันและกลางคืน ในตอนเย็นย่ำผู้คนแถวนี้มักจะเดินมาทักทายอยู่เสมอในทำนองว่า เอาหลานชายป้าไปเข้าฉากด้วยมั้ยเล่า หรือ ที่กองถ่ายยังขาดตัวประกอบอยู่หรือเปล่า ชรัสนั้นได้แต่ยิ้มแหยๆก็เขาไม่รู้จะตอบว่าอย่างไร เขาเป็นเพียงหัวหน้าพร๊อพประกอบฉากเท่านั้น งานสายนี้มีทั้งช่วงขาขึ้นและขาลง คาดเดาอะไรไม่ได้ เขารู้ข้อจำกัดนี้ดี ดังนั้นเขาจึงต้องหางานที่มั่นคงกว่ารองรับไว้ นี่ก็เดือนหนึ่งแล้วที่เขารองานอยู่ ไม่มีวี่แววว่าที่แห่งไหนจะติดต่อมา อีกทั้งงานพร๊อพประกอบฉากก็เงียบหายไปเลย ลูกมือของเขาแยกย้ายกันไปหางานทำกับนายอื่นที่ไม่สิ้นศรัทธากับวงการมายา นี่แกคงได้พร่ำพ่นอะไรที่มันไม่เข้าท่าให้คนในสายงานฟังอยู่หรอก ก็ไอ้ตอนเมาน่ะแกกร่างนักไม่ใช่หรือวะ เขาถึงพากันหายเงียบไม่เอาแกไปทำงานด้วยน่ะ แกพูดอะไรไว้บ้างน๊า นึกสิ นึกสิ ชรัสกวาดตามองบ้านอันโอ่โถง และรู้สึกว่ามันใหญ่เกินไปสำหรับเขาเสียแล้ว เฉกเช่นเดียวกับกระเพาะที่ใหญ่เกินไปสำหรับอาหารและรสนิยมที่สูงส่งเกินกว่ากำลังซื้อของตน ครั้นจะย้ายออกไปเช่าห้องเล็กๆอยู่ ทุกสถานที่ก็จำต้องเอาเงินมัดจำล่วงหน้าอย่างน้อยหนึ่งเดือนอยู่ดี แล้วเขาจะไปหามันมาจากไหน Two months ago the house he rented looked convenient and grand, in a quiet, shady street, the main road not quite a hundred steps away. People around here knew him well because each was well aware that this house never slept, songs and conversations were heard day and night. In the evening the people around here walked by and greeted him saying things like ‘Can my grandson act too?’ or ‘Does your troupe need more actors?’ Charat just smiled wryly, not knowing how to answer. He was only responsible for the props. This work has its ups and downs, it can’t be second-guessed. He knows this limitation well, so that he must find work more stable to rely on. He’s been waiting for work for a month now, there’s been no sign of contact from anywhere. Besides, the work of theatre accessories has gone dead quiet, his underlings have scattered looking for work with other bosses that still have faith in the world of magic. He must have prof- fered words that didn’t make sense to others in this line of work – well, when drunk you swagger a lot, right? So they left quietly, refusing to have him work with them. What did he say? Think! Think! Charat sweeps his gaze around the grand house and feels it’s too big for him now in the same manner as his stomach is too big for his food and his tastes far above his purchasing power. As for moving to a small room, every place will demand at least one month rent in advance and where would he find that?\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

Grandson or nephew? It could be either, but grandson is more likely: it makes the woman older, hence more conservative and remonstrative.

ความหวังของเขาอยู่ที่ตู้จดหมายหน้ารั้วบ้าน นั่นไงเสียงมอเตอร์ไซค์ของบุรุษไปรษณีย์และเสียงบีบแตรซึ่งดังแว่วเลยเข้าไปท้ายซอยแล้ว เมื่อเดินมาถึงตู้รับจดหมายเขาหลับตาและเล่นซ่อนหากับตัวเอง เขาลืมตาขึ้นและกล่าวเสียงดังในใจกับตัวเองว่า จ๊ะเอ๋ แต่สิ่งที่พบในตู้จดหมายนั้นทำเขาผิดหวังอย่างขมขื่น His hope lies in the letterbox on the fence in front of the house. Isn’t that the sound of the postman’s motorcycle with its hooting audible right to the end of the street already? When he walks over to the letterbox, he closes his eyes and plays hide- and-seek with himself. He opens his eyes and says loudly in his heart ‘Peekaboo!’ but what he finds in the letterbox disappoints him bitterly. จดหมายซองหนึ่งเป็นใบแจ้งหนี้ของโทรศัพท์มือถือ เมื่อฉีกซองดูก็พบว่ามันเต็มไปด้วยโบรชัวร์โปรโม­ชั่นมากมายที่อัดแน่นอยู่เต็มซอง ใบแจ้งหนี้เป็นเพียงกระดาษแผ่นขาวๆบางๆที่เล่นซ่อนหากับเขาอีกตลบหนึ่ง วินาทีนั้นเขารู้สึกว่าได้สัมผัสอะไรที่เย็นชาและแล้งน้ำใจ เหมือนกับว่าเขาไม่เคยรู้จักภาษาและตารางเหล่านี้มาก่อนในชีวิต เฉกเช่นเดียวกับเมื่อตอบรับไมรตรีจิตเซ็นชื่อของตัวลงในแผ่นเอกสารขอเปิดบัญชีธนาคาร พนักงานจะยิ้มให้เราพลางเอานิ้วชี้ลงในแผ่นเอกสารและกล่าวว่า เซ็นตรงนี้ค่ะ และมือของเธอก็ยังคงวางทับไว้บนแผ่นเอกสารนั้น เห็นแล้วรู้สึกอบอุ่นและไว้วางใจ แต่แท้จริงแล้วพนักงานเหล่านั้นวางมือไว้เพื่อว่าลูกค้าจะไม่พลิกกลับเปิดหน้าที่อยู่ด้านหลังดู One letter is a statement of what he owes for his mobile phone. When he tears off the envelope he finds it’s stuffed with promotion brochures, the bill is just a thin whitish sheet of paper playing another round of hide- and-seek with him. Right then he feels he’s touching something cold and heartless as if he had never before known that language and those squares in his life, in the same manner as when we respond to friendship by signing our name in a document asking to open a bank account, the officer smiles at us while putting her finger on the document and saying ‘Please sign here’ and her hand still loiters on that docu- ment, by which you feel warm and trustful, but actually the officer is putting her hand there for the cust- omer not to flick the document over and read what’s on the other side. ส่วนอีกอันนั้นเป็นใบปลิวเชิญชวนให้ไปสวดภาณยักษ์ใหญ่ ข้อความส่วนใหญ่ทำนาย (เรียกว่าชี้ชัดอย่างจัดเจนดีกว่า) ว่าปีนี้เป็นปีแห่งโชคเคราะห์ ควรจะมาสะเดาะเสียแต่โดยดี หากไม่มาสะเดาะเคราะห์แล้วชีวิตคุณจะเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ คำบรรยายต่างๆ ชวนอกสั่นขวัญแขวน ขยายความให้เห็นว่าจะเจออุบัติเหตุบ้าง เจ้ากรรมนายเวรจะตามจองล้างจองเวรบ้าง ชีวิตจะหมกไหม้ตายทั้งเป็น เขารู้สึกโกธรแค้นตัวเองนักที่อ่านใบปลิวแผ่นนี้ในใจ เพราะรู้สึกเหมือนกับว่าได้กลืนกินคำสาปนี้ลงไปในลำไส้เสียแล้ว มันเป็นรสชาติที่ขมและดำอย่างบอกไม่ถูก ทำไมไม่อ่านออกเสียง! ทำไมไม่อ่านออกเสียง! เขาตัดพ้อกับตัวเอง เรื่องดีๆอย่างนี้มันจะได้กระจายออกไปจากตัวเขาเสียบ้าง Another thing is a pamphlet inviting participation in a collective prayer to be protected from ill luck. It foretells – or rather, states blandly – that this year is a year of ill fortune that should be exorcised without delay. If you don’t come and exorcise it your life will be like this, like that. The ex- planations provided are scary, making it obvious you’ll face acci- dents, retribution will follow revenge, life will be weighed down with anxiety or bitterness, a living death. He’s angry with himself for reading this pamphlet in his head because he feels as if he has gobbled up this curse already. It’s indescribably bitter and noxious. Why not read it aloud? Why not read it aloud, he complains to himself. A good story like this would emanate from him and spread. และที่ถืออยู่ในมืออีกสามสี่แผ่นก็เช่นกัน มันเป็นใบปลิวจาก เค.เอฟ.ซี, พิซซ่า ฮัท, แมคโดนัลด์ และรายการสินค้าจากเทสโก้โลตัส มันมาอีกแล้ว ท้องมันร้องอีกแล้ว เขาเหลือบมองดูใบปลิวของเค.เอฟ.ซี. ซึ่งเป็นโฆษณาตัวใหม่เป็นรูปคนครึ่งตัวแต่หัวเป็นบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปอบแห้ง มันเขียนคำโปรยประมาณว่าเปลี่ยนรสชาติเสียบ้าง ก็แล้วไอ้ไก่ของเอ็งมันราคาสี่บาทห้าบาทเหมือนบะหมี่รึเปล่าหละ ก็เปล่านี่หว่า เอ็งให้ทุกๆ คนเขาเปลี่ยนแปลงแต่เอ็งเคยเปลี่ยนแปลงอะไรบ้างเล่านอกจากแอดโฆษณาน่ะ ใช่สินะ จริงๆแล้วเอ็งอาจจะเป็นเจ้าแห่งการเปลี่ยนแปลงก็ได้ เอ็งเข้ามาในชุมชนแล้วปักป้ายเสียหรูว่า ‘ขอเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน’ จากนั้นก็ ‘ขอเป็นส่วนแบ่งของชุมชน’ แล้วจากนั้นก็ ‘ขอเป็นส่วนใหญ่ของชุมชน’ จากนั้นเอ็งก็ทำเบอร์เกอร์หมูย่าง เอ็งค่อยๆ แทรกเข้ามาในวาระสำคัญๆ ของชีวิต ในงานเลี้ยงฉลองความสำเร็จ งานพบปะสังสรรค์ แล้วจากนั้นก็แทรกซึมเข้าสู่การบริโภคประจำวัน ขยับขยายสถานภาพตัวเอ็งจากวาระโอกาสสำคัญสู่ปัจจัยสี่ในการดำรงชีพ และในเมื่อมันเป็นปัจจัยพื้นฐานเสียแล้ว ปัญญาชนหรือนักคิดก็ต้องหุบปากลงอย่างเหนียมอาย และเล่นลิ้นติดตลก ก็เพราะน่องไก่กับแป้งอบชีสนั่นมันอุดตันคอหอยอยู่ และเมื่อท้องมันอิ่มแล้วพวกเขาก็กรูกันไปสนามประลองปัญญา และสนามประท้วงในประเด็นอื่นที่พวกเขาจะได้แสดงความกระหายวัฒนธรรมหลากหลายอันแรงกล้าต่อไป ใครมันจะไปกล้าทักท้วงเอ็งเล่า ลูกหลานของนักคิดเหล่านั้นกำลังร้องไห้งอแงเพราะอยากกิน คนรักของปัจเจกชนทั้งหลายก็เรียกร้องหาวาระอันแสนพิเศษ เหตุผลไม่ได้อยู่ในสนามแห่งหัวใจ ไม่ได้อยู่ในห้องนั่งเล่น ไม่ได้อยู่ที่เตียงนอน ไม่ได้อยู่ในวันพบญาติ เอ็งมันเป็นนักเปลี่ยนแปลง และเอ็งก็ทำสำเร็จแล้วด้วย พวกเรากำลังคิดถึงเอ็งในฐานะปัจจัยสี่ไม่ใช่ของกินเล่นฟุ่มเฟือยแล้วนี่นะ And the three or four other pam- phlets in his hands are the same. They are brochures from KFC, Pizza Hut, McDonald’s and lists of goods from Tesco-Lotus. Here it goes again, his stomach is complaining again. He looks up at the KFC pamphlet, which has a new ad, the picture of half a body with ready- made dry egg noodles for a head. A sprinkling of words enjoins you to change flavours. Well, is your chick- en priced at four or five baht like egg noodles? Hell, no. You want every- one to change but have you ever changed anything apart from your ads? Well, actually, you might be the champion of change: you entered into the community brandishing a luxurious placard saying ‘Let me be a part of the community’, from that to ‘Let me have a larger part in the community’ and from that to ‘Let me be the dominant part of the com- munity’ and from that you made grilled pork burgers, you sneaked into the important moments in life, in parties celebrating achievements, in get-togethers, and from that you went and interfered with daily con- sumption, expanding your status from important occasions and times to the four fundamentals of existence and as these are basic factors, intellectuals or thinkers have had to keep their mouths shut shyly and quibble with humour, because your flour-and-cheese-stuffed chicken legs engorge their pharynxes and when their bellies are full they rally to wisdom training grounds and protest grounds on those other topics where they can show their intense thirst for variegated culture. Who will dare pro- test? The children and grandchildren of those thinkers are snivelling be- cause they want to eat; the partners of those individualists are demanding quality time. Reason is not in the field of the heart, is not in the living room, is not in bed, is not on days of meeting relatives. You are a reformist and you’ve been successful. We are thinking of you from the point of view of the four requisites, not for frivolous leisurely nibbles, you know.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

นี่หว่า = dammit, for God’s sake, bloody hell. (Not very polite; use advisedly.)

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

The four requisites, according to Buddhism, are 1) food, 2) clothing, 3) accommodation and 4) medical care.

ชรัสเพ่งพิศใบปลิวนั้นอย่างหัวเสียและรู้สึกหิวโหย สายลมเย็นระรื่นพัดผ่านมา เขาแหงนหน้ามองตามทิศทางลม กอไผ่ยามต้องลมส่งเสียงซู่ซ่าเหมือนห่าฝน ถนนในซอยเงียบสงบร้างผู้คน ใบปลิวจากร้านอาหารฟาสฟูดส์ทั้งหลายโดนสายลมพัดกระจายเกลื่อนเต็มท้องถนนในซอย ดูมันระริกระรี้ร่าเริงนัก เขาเดินไปตามท้องถนน เก็บใบปลิวที่กระจัดกระจายไว้ในอ้อมแขนได้หอบใหญ่ เขาเก็บมันเพลินจนเดินมาถึงหน้าร้านอาหารตามสั่ง แม่ค้ายืนมองเขาอยู่นานแล้วด้วยสายตาช่างสงสัย เมื่อชรัสเงยหน้าขึ้นก็สบกับสายตาที่ว่านั้นทันที เขายิ้มให้อย่างจืดเจื่อน เพราะดูสภาพเขาในตอนนี้ไม่ต่างจากคนเก็บขยะสักเท่าไหร่ น้ำก็ยังไม่ได้อาบ ผมเผ้าเป็นกระเซิง อีกทั้งบ้านของเขาก็เงียบสงัดวังเวงจนน่าสงสัยมาหลายสัปดาห์แล้ว เขารู้สภาพของตนดีเลยกล่าวแก่แม่ค้านางนั้นว่า “เก็บเอาไปให้รถขยะรีไซเคิลน่ะ” แม่ค้านางนั้นไม่ได้ตอบคำเขา เพราะ ชรัสก็ไม่เคยตอบคำของนางเช่นกัน ว่าจะเอาหลานของนางไปเข้าฉากหรือเปล่า ดังนั้นแล้วชรัสก็เดินย้อนกลับเข้าบ้านของตนไป Charat peers at those pamphlets, incensed and feeling famished. A gust of cold wind blows by. He looks up to follow the gust of wind. The bamboo under the wind patters as if under the rain. The street is quiet and devoid of people. Lots of pamphlets from fast-food outlets are scattered about by the wind all over the street, looking very gay. He walks along the road, gathers the scattered pamphlets in his arms, which are soon fully loaded. He has a great time collecting them until he comes before a made-to-order food shop. The female vendor has stood looking at him for quite some time with suspi- cion in her eyes. When Charat looks up, he’s faced with those eyes at once, he smiles at her sheepishly because his condition at the moment isn’t much different from that of a refuse collector. He hasn’t showered yet, he’s dishevelled; besides his house has been suspiciously dead quiet and forlorn for weeks. He’s perfectly aware of his condition so he tells the vendor ‘I’m keeping them for the refuse collectors to recycle’. The woman doesn’t answer him because Charat has never answered her either when she asked if he wanted her grandson to join the set. Thus he retraces his steps to his own house. ชรัสนอนอ่านหนังสือและเผลอหลับไปจนล่วงถึงตอนบ่าย เขาอยากจะทำงานบ้านฆ่าเวลาบ้างหรอก ทว่าเรี่ยวแรงที่มีอยู่นั้นดูเหมือนจะไม่อำนวยเอาเสียเลย ยกของหนักมันก็ต้องออกแรง เพียงนิดหน่อยมือไม้ก็สั่นเทา และท้องก็รู้สึกแสบและว่างโหวง บ้านของเขานั้นเต็มไปด้วยกองกระดาษและกองหนังสือวางเรี่ยราดระเกะระกะ ทั้งที่ซื้อมาอ่านเอง และที่ซื้อเหมามาเพื่อใช้เป็นของประกอบฉาก และยังมีหนังสืออีกประเภทที่กลุ่มคนในวงการเขาเรียกว่า เรฟ’เฟอร์เรนซ์ Charat lies reading a book and drifts into sleep until sometime in the afternoon. He wants to do some housework to kill time, but the strength he has doesn’t seem to allow for it. To lift something heavy you have to use strength. Just a little and your hands shake and your belly hurts and feels hollow. His house is full of piles of paper and of books placed every which way, those he bought and read himself and those he bought wholesale to serve as elements of the background, and there are even other books of the kind people in his circle call reference books. เขากำลังหลับสนิทและรู้สึกผ่อนคลายจากเรื่องราวต่างๆนานา ที่นั่นเป็นสถานที่อันแสนสงบ กระนั้นก็ชวนตื่นตัวและก่อความสนเท่ห์ แยกแยะไม่ได้ว่าเป็นสีหรือขาวดำ ช่างหมดจดสะอาดดีแท้ เปรียบเหมือนในที่แห่งนั้นเขามีดวงตาสำหรับมองเพียงอย่างเดียว ปราศจากภาระผูกพันของเรือนกายอันถ่วงหนัก เขาเป็นอิสรเสรีแม้กับอวัยวะทุกส่วนของตัวเอง เหมือนภูมิทัศน์แก้วผลึกที่มีไว้สำหรับมอง อ๊ะ มีไว้สำหรับฟังด้วย เขาได้ยินเสียงหละ มีใครอยู่ที่นั่นหรือเปล่า เสียงนั้นแว่วมาแต่ไกล แต่เขาก็รู้สึกว่าเสียงนั้นช่างคุ้นเคยเหลือเกิน มีใครอยู่ที่นั่นหรือเปล่า นั่นมันน้ำเสียงของเขานี่ แต่หาได้ออกมาจากกล่องเสียงของเขาไม่ มันลอยใกล้เข้ามาจากอีกฝากหนึ่งของภูมิทัศน์อันอธิบายได้อย่างยากยิ่งนั้น He’s sleeping soundly, away from all sorts of worries. This is a most quiet place, prompting him to wake up and creating doubt nevertheless. He can’t distinguish whether it is colour or black and white. It’s thoroughly spick and span. It’s as if in this place he has eyes only to see, devoid of the need to be bound to a body that is fully loaded. He’s free, even from every organ of his, like the milky quartz landscape he has to see. Ah! Is there someone there or not? That voice is coming from afar but sounds most familiar. Is there someone there or not? But that’s his own voice, yet not coming from his own throat. It comes floating from another side of the landscape, something most difficult to explain.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

แก้วผลึก = milky quartz, rock crystal.

“รบกวนช่วยออกมาหน้าบ้านด้วยครับ” ทันทีที่สะดุ้งตื่นเขารู้สึกเจ็บร้าวไปทั่วสรรพางค์กาย อวัยวะภายในต่างบิดขมวดเป็นเกลียว และแขนขาก็อ่อนเปลี้ยเพลียแรง แรงโน้มถ่วงทำอะไรกับร่างกายที่เขาทิ้งไว้ชั่วครู่นี้นะ ‘Please come out to the front of the house, sir.’ As soon as he’s startled awake, he feels pain in his whole body. Each internal organ is twisted into a bundle and his members are devoid of strength. What has the force of gravity done to the body he has momentarily deserted? “รบกวนช่วยออกมาหน้าบ้านด้วยคร๊าบ” เสียงใหญ่และแหบเบียดแทรกผ่านประตูหน้าบ้านเข้ามา ชรัสรู้สึกถูกจู่โจมทันทีทั้งๆ ที่ยังง่วงงุน ‘Please do come out to the front of the house, sir.’ A loud hoarse voice comes in through the front door. Charat feels invaded at once, even though he’s still sleepy. เขาเดินออกไปหน้าประตูรั้วบ้าน ใช้มือทั้งสองข้างประคองศีรษะ เหมือนพยายามประกอบมันให้เข้าที่เข้าทาง ชายนิรนามร่างใหญ่ยืนมองเขาแล้วส่งสายตาตำหนิแวบหนึ่งด้วยข้อหาที่ปล่อยให้เขารอและตะโกนเรียกอยู่นาน ชายนิรนามร่างใหญ่สวมชุดสีน้ำเงิน ผิวสีดำแดง ดวงตานั้นแดงก่ำเหมือนคนเมาเหล้าตลอด­เวลา ยามสนทนาเปล่งเสียงแหบแห้งและหย่อนยาน เหมือนคนที่สูบบุหรี่จัดและดื่มมาได้ในระดับหนึ่งแล้ว ส่วนหน้าผากนั้นเยิ้มเป็นมันด้วยคราบเหงื่อไคล เมื่อชรัสเดินเข้าไปใกล้ เขาส่งยิ้มหวานให้จนน่าระแวงสงสัย ในมือของเขาถือสมุดฉีกเล่มหนึ่งพร้อมปากกา จากนั้นเขายื่นบัตรประจำตัวมาให้ดูพลางกล่าวว่ามาจากมูลนิธิศพไร้ญาติ ชรัสรับบัตรประจำตัวนั้นมาดูโดยอัตโนมัติ และส่งกลับอย่างไม่ใส่ใจ เขาเห็นอีกแล้วว่าชายคนนั้นหรี่ตามองตาแวบหนึ่ง He walks out to the front gate, using both hands to hold his head as if trying to set it in place. A big- bodied stranger stands looking at him and then has a momentary reproving expression for having been left to wait and call out repeatedly. That big-bodied stranger is wearing a dark blue suit, his skin is coppery, his eyes are bloodshot like those of a drunkard. When he speaks his voice is hoarse and flabby like a chain smoker’s with already a certain level of alcohol in him. As for his face, it’s oily with sweat and scurf. When Charat walks up to him, he produces a smile so sweet it’s suspicious. He has a writing pad and a pen in his hand. He holds out his ID card for Charat to see, saying he comes from the foundation for the dead without relatives. Charat takes the ID card, glances at it and returns it casually. He sees the man squint as he looks into his eyes. “ช่วยบริจาคเงินสำหรับศพไร้ญาติด้วยนะครับ” ชายนิรนามกล่าวอย่างทะมัดทะแมง เมื่อเห็นชรัสยังยืนนิ่งอยู่เขาจึงกล่าวย้ำว่า “ตามแต่กำลังศรัทธาแล้วกัน” ‘Please give some money for the dead without relatives, sir,’ the man says earnestly. When he sees Charat still standing motionless he adds, ‘As much as you wish.’Here, need to adjust the wording, as ตามแต่กำลังศรัทธา (up to the faith you have) doesn’t translate well.อีกแล้ว เมื่อข่าวสารนี้เดินทางไปยังประสาทรับรู้ของเขา เขาก็เดินกลับเข้าไปในบ้านโดยอัตโนมัติ มองดูเงินที่เหลืออยู่ หนึ่งร้อยกับอีกสิบบาท เขาหยิบเงินทั้งหมดแล้วเดินออกมาหน้าบ้านอีกครั้ง ชายนิรนามตาไวมองเห็นธนบัตรก็จรดปากกาเขียนลงในสมุดฉีกล่วงหน้าเรียบร้อย ชรัสยื่นเงินจำนวนหนึ่งร้อยบาทให้ Again! When this message reaches his brain, Charat walks back to inside the house automatically, looks at the money that remains: one hundred and ten baht. He picks it all up and walks back to the front of the house. The man’s sharp eyes see the banknote and he reaches for his pen to jot the number on his pad right away. Charat holds out the one- hundred-baht note to him. “โอ๊ะ ไม่ต้องเขียนหรอกครับเปลืองกระดาษเปล่าๆ ผมช่วยยี่สิบบาทก็แล้วกัน กรุณาช่วยทอนให้ผมด้วยนะครับ” ‘Oh, no need to write it down, sir. Don’t waste paper. I’ll donate twenty baht. Please give me the change for it.’ ชายนิรนามสำแดงสายตารังเกียจอย่างเด่นชัด ขอโทษนะครับนี่ไม่ใช่ร้านขายของชำที่จะมาแตกแบงค์ทอนเงินกันเป็นล่ำเป็นสัน ชรัสลอบอ่านเอาจากสายตาของเขา และก้มหน้าลงอย่างละอาย มันช่วยไม่ได้จริงๆ The man’s expression is clearly one of disgust. Excuse me, sir, this isn’t a grocery where people come in their thousands to break big bank- notes – Charat can covertly read this much in his eyes and he lowers his head in embarrassment: it can’t be helped. “ศพไม่มีญาตินะคุณ” น้ำเสียงเปี่ยมด้วยความตำหนิ “ช่วยสักร้อยนึงก็แล้วกันนะ” น้ำเสียงสบประมาทว่าไม่เคยมีใครให้น้อยกว่านี้หรอก “ผมเขียนลงในใบรับแล้วด้วย” ‘It’s dead people without relatives, you know!’ The voice is deeply accu- satory. ‘Put up a hundred, all right?’ The insulting tone implies nobody gives any less than this. ‘Here, I’ve written it down in the receipt.’ “มันช่วยไม่ได้จริงๆครับ เก็บเอาไว้ให้ผมกินข้าวบ้างเถอะ ทั้งเนื้อทั้งตัวผมก็เหลืออยู่ร้อยบาทนี่แหละ ถ้าคุณไม่ทอน ผมก็ไม่มีตังค์กินข้าวนะ” ชรัสอุธรณ์ ‘This can’t be, sir. I need to keep enough to eat. I’ve only got this hundred baht left altogether. If you don’t give me change, I’ll have no money left to eat, you know,’ Charat appeals. “โอ้ย ไม่มีเงินทอนหรอกคุณ ห้าสิบบาทก็แล้วกัน” น้ำเสียงของชายนิรนามตำหนิอย่างกระฟัดกระเฟียดมากขึ้น ‘I don’t have any change. Let’s say fifty and that’s it.’ There’s rising anger in the disparaging tone of the stranger. “ผมให้ได้เท่านี้แหละ ก็ไหนคุณบอกว่าตามแต่กำลังศรัทธาไง” ชรัสขึ้นเสียงบ้าง ‘I can only give you this much. Didn’t you say it was up to me?’ Charat says, raising his voice. ชายนิรนามกระชากฉีกใบเสร็จรับเงินที่เขาเขียนไว้ก่อนหน้านี้ทิ้งอย่างหัวเสีย “เอาไว้วันหลังก็แล้วกัน” เขากล่าวแล้วเดินจากไปอย่างเปี่ยมศักดิ์ศรียิ่ง แว่วยินเสียงบ่นงึมงำอย่างเหนื่อยหน่ายคล้อยหลังไปว่า โอ … ศพไม่มีญาติแท้ๆ ธนบัตรหนึ่งร้อยบาทที่ยังถืออยู่ในมือของชรัสนั้นร้อนรุ่มขึ้นมาด้วยบาปและความขัดแย้งของศรัทธา The stranger tears off the receipt he’s made out and throws it away angrily. ‘Some other time, then!’ he says and then walks away in a most dignified way, still mumbling wearily in his back ‘Oh … dead truly without relatives…’ The one-hundred-baht banknote Charat still holds in his hand is burning with sin and denial of faith. พอกันที เขาสบถคำหยาบคายมากมายภายในใจ ขณะเดินกลับเข้าบ้านนั่นเองก็ได้ยินเสียงรถซาเล้งรับซื้อกระดาษและของเก่าแล่นผ่านเข้ามา(เป็นประจำทุกๆ วันอยู่แล้ว) คุณลุงซาเล้งมาได้เหมาะเจาะจริงๆ นี่แหละคนที่เขาต้องการหละ ชรัสกวักมือเรียงคุณลุง พลางนึกถึงกองใบปลิวที่เขาเก็บในห้องครัว เรื่องอะไรจะให้มันรีไซเคิลแล้วเอามาแจกใหม่ฟรีๆ ว่าแล้วชรัสก็เดินเข้าบ้านหอบเอากองกระดาษทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ออกมาชั่งกิโลขาย เขากวาดตาไปรอบๆ ห้องกลาง กองนิตยสารนั่นด้วย พวกหนังสือประกอบฉากนั่นด้วย แล้วก็ไอ้เรฟ’เฟอร์เรนซ์นั่นด้วยหละ Enough! He swears a series of vulgar epithets in his mind. As he walks back into the house he hears the engine of a saleng* buying paper and old items coming this way (as it does every day). The old man is coming at the right time indeed. This is the man he wants. Charat signals to him, thinking of the pile of pamphlets he keeps in the kitchen: why should he have them recycled and distributed anew for free? Whereupon he walks into the house and lifts the box with the whole pile of paper he has and goes out to have it weighed for sale. He sweeps his eyes around the central room. That pile of magazines too. And those prop books also, and those reference books as well.* A now usually motorised tricycle peddler collecting paper, bottles and sundry bits and pieces.

Fixation – Karnchanok

This isn’t Zweig’s ‘Letter from an unknown woman’ but an obsessive passion all the same, all the more real as it is set in the world of make-believe. Btw, if you know whose pen name Karnchanok is or was, please let me know. MB

คลั่งใคร่

Fixation

กานต์ชนก

KARNCHANOK

TRANSLATOR’S KITCHENภาพที่ปรากฏต่อหน้าฉันเป็นหนุ่มสาววัยรุ่นกำลังจับมือกันอย่างนุ่มนวลและหอมแก้มกันอย่างแผ่วเบา หรือจะเรียกว่า เอาจมูกไปเฉี่ยวก็ได้ ฉันมองดูไม่ถนัดนัก จะเพราะไกลก็คงไม่เชิง ถ้าพูดว่าอยู่ตรงจุดที่มุมไม่ดีน่าจะถูกกว่า The picture that appears before me is of a young man and a young woman holding hands gently and nuzzling each other’s cheeks lightly or you could say rubbing noses. I can’t see properly, not because it’s too far. It would be more correct to say that from where I stand the visual angle is bad.Apart from the technical terms pertaining to the world of movies, the text presents no difficulties of translation; hence the few notes here. วัยรุ่นหญิงแก้มแดงด้วยเลือดฝาดและเมคอัพอ่อนๆ เธอจึงดูเปล่งปลั่ง ใครเห็นก็คงอยากหอมแก้ม ฉันมองหนุ่มสาวคู่นี้ผ่านไหล่ผู้ชายคนหนึ่ง เขายืนอยู่ข้างหน้าฉัน The young woman’s cheeks are rud- dy from her natural complexion and a light makeup, so she looks radiant. Whoever sees her would want to nuzzle her cheeks. I see this young couple over a man’s shoulders. He stands in front of me. “เธอน่าจะรู้ มันเหมือนเดิมอีกไม่ได้ เพราะเธอไม่พยายาม เธอไม่รักฉันแล้ว นี่หรือคือสิ่งสุดท้ายก่อนที่เราจะจากกัน มาจูบฉัน มาจับมือฉัน ยิงฉันให้ตายเสียยังจะดีกว่าทำกับฉันอย่างนี้ เธอไม่เคยรักฉันเลยจนถึงวันนี้” สาววัยรุ่นตัดพ้อ ‘You should know it can’t be as before because you’re not trying. You don’t love me anymore. Is that the last thing before we part? Come and kiss me. Come and take my hand. If I died it’d be better than having this done to me. You’ve never loved me, neither before nor now,’ the young woman complains. ใช่ เป็นฉันฉันก็คงจะบ้าตาย การจากอย่างไม่ทิ้งเยื่อเหลือใยนั่นแหละดีที่สุด ไม่ต้องมาทำเป็นดี ไม่ต้องมาจูบก่อนลา ไม่ต้องการหรอกใจดำ เอ … ฉันอินไปกับพวกเขาด้วยหรือนี่ Yes, if it were me, I’d be stark raving mad. Parting neatly of course is best. No need to act nice, no need to come and kiss goodbye, nothing from a black heart. Eh … I’m getting involved with them, aren’t I now? “คัท!” เสียงผู้กำกับสั่ง ฉันแอบสะดุ้งเล็กน้อย เขาหันกลับมา แล้วเดินออกไปจากสตูดิโอ คาดว่าคงจะไปพักสูบบุหรี่ข้างนอก ‘Cut!’ the director orders. I inwardly start a little. He turns round then walks out of the studio. I guess he’ll take a break for a smoke outside. ฉันอยากหาเรื่องเดินตามออกไป แต่จะไปไหน ไปสูบบุหรี่ … แต่ฉันสูบบุหรี่ไม่เป็น ไปห้องน้ำ ไปเดินเล่น เดินไปคุยกับเขาเลยตรงๆ ก็ได้ ก็ … ก็ฉันอยากอยู่ใกล้ๆเขา I’d like to find a pretext to walk out after him but where would I go? Have a fag? I don’t smoke. Go to the bathroom, go for a walk, go and talk to him directly, why not? … Well, the reason is I’d like to be close to him. เขาชื่อคมสัน เป็นผู้กำกับหนังรักวัยรุ่นน้ำเน่า ชื่อเสียงของเขายังไม่ดังมากนัก แต่ฉันคลั่งไคล้ในตัวเขามาก ตั้งแต่แรกๆ ที่ได้เข้ามาอยู่ใกล้วงการมายา ฉันเป็นเด็กในกองถ่าย พูดอย่างนี้ดูจะตรงดี ฉันเคยทำเสื้อผ้า ทำฉากบ้าง จนปัจจุบันฉันไต่เต้ามาเป็นคอนทินิวส์ที่ต้องคอยจดรายละเอียดฉากต่อฉาก ซีนต่อซีนว่าฉากอะไรเป็นอย่างไร ใครใส่เสื้อผ้าอะไร นางเอกหวีผมเป๋ข้างไหน เก้าอี้หันหน้าเข้าหรือออก เวลามาถ่ายต่อหรือถ่ายซ่อมจะได้ไม่โดด ในหนังไทยทุนต่ำโดยทั่วไปจะเห็นได้ว่าในฉากเดียวกัน พระเอกกับผู้ร้ายต่อยกัน เดี๋ยวใส่นาฬิกา เดี๋ยวถอดนาฬิกา ไม่รู้หาเวลาถอดๆ ใส่ๆ ได้อย่างไร นี่คือสิ่งหนึ่งที่สามารถใช้คำง่ายๆ ว่า “ชุ่ย” ฉันเลยมีหน้าที่ “ไม่ชุ่ย” ให้ดีที่สุด หรือชุ่ยให้น้อยที่สุด His name is Khomsan. He directs trashy romance movies. He’s not very well known yet but I’ve had the hots for him from the moment I entered the world of illusion. I’m an assistant cam- eraman. Putting it like this makes it look straight. I used to make clothes, to make backdrops, and now I’ve made my way up to become a continuity error spotter who must remember details from one scene to the next, that is, how a given scene is, who wears what, on which side the heroine parts her hair, whether the chairs are facing one an- other or not … so that when filming the next scene or resuming filming there’s no shift or break. In generally low-bud- get Thai films we’ll see in the same scene the hero fighting a villain now wearing a watch and then not – how did he manage to find the time to take it off? This is one thing that calls for the word ‘sloppy’. So it’s my duty not to be sloppy to the utmost or to be so as little as possible.คมสัน = Smartคมสันเป็นผู้กำกับที่ฉันรัก รักอย่างไร้เหตุผล แต่ถ้าจะถามกันจริงๆ ว่าทำไมรักเขา ฉันบอกได้เลย มันเป็นเหตุผลโง่ๆ ทุเรศๆ ว่า ฉันอยากได้ตัวเขา ฉันอยากนอนกับเขา นอนเฉยๆ ก็ได้ ขอหนึ่งคืนแล้วฉันจะไม่ขออะไรอีกแล้วในโลกนี้ Khomsan is a director I love, love without reason, but if you ask me really why I love him, I can tell you. For a stupid, pitiful reason, which is that I want him, I want to sleep with him, or even just lie down with him. Just one night and I’ll never ask anything again in this world. เปล่า … ฉันไม่ได้อยากนอนกับผู้กำกับเพื่อจะดันตัวเองขึ้นไปเป็นนางเอก หรือเป็นตัวแสดงในหนังเรื่องต่อไปของเขา ฉันอยากนอนกับเขาเพราะอยากนอนกับเขาจริงๆ No … I don’t want to sleep with the director to push myself to become a heroine or an actress in his next film. I want to sleep with him because I truly want to sleep with him. “ไปบอกพี่คมสันได้แล้ว ฉากต่อไปพร้อมแล้ว” เสียงหนึ่งในกองถ่ายตะโกนสั่งฉัน ดีจริง ฉันจะได้เดินออกไปพูดกับเขา ‘Go and tell Khomsan the next scene is ready,’ one voice in the shooting team shouts at me. Great. I’ll go outside and speak with him.\=หน้าประตูสตูดิโอมีผู้ชายผมยาวเลยคอนั่งอัดบุหรี่ ควันพุ่งไปข้างหน้าถี่มาก เขาเท่มากในสายตาฉัน เซ็กซี่มากในความรู้สึกฉัน เขามีขนที่แขน มีเคราเขียวนิดๆ ที่คาง และวันนี้เขามีหนวดอย่างหนาคงเป็นเพราะเขาไม่ได้โกนมาหลายวันแล้ว In front of the door of the studio there’s a man with hair down to his shoulders who sits smoking, a billow of smoke before him. I find him very cool. He has hairs on his arms, a rather dense beard on his chin and today he sports a thick moustache – maybe because he hasn’t shaved for many days. “คมสัน ฉันอยากนอนกับคุณ” ‘Khomsan, I want to sleep with you.’ “ผมให้คุณคืนเดียวนะ เช้าขึ้นทุกอย่างจะเป็นอดีตเหมือนไม่เคยเกิดอะไรขึ้น และคุณจะไม่เห็นผมอีก” ‘I’ll give you only one night. The next morning everything will be over as if nothing had ever happened and you won’t see me again.’ “จริงเหรอ คืนนี้เลยได้ไหม ฉันรอไม่ไหวแล้ว” ‘So you’re game? Then tonight, shall we? I can’t wait any longer.’ บ้าจริงๆ … ความรู้สึกนึกคิดของฉันทำไมถึงราคะอย่างนี้ ฉันเชื่อแล้วว่าไฟตัณหามีจริง แล้วมันก็ลนลานลามอยู่ในใจฉัน พร้อมที่จะลุกโชติช่วง ฉันถามเองตอบเอง เข้าข้างตัวเอง Crazy! Why am I lusting so much like this? I do believe there’s such a thing as lust and it’s frantically spread- ing inside my heart, ready to flare up. I ask myself questions and answer them myself, taking my own side to boot. “ในห้องพร้อมแล้วเหรอ” เขาหันมาถามก่อนฉันจะทันเอ่ยปากพูดเสียอีก ‘It’s ready inside, is it?’ he turns to ask before I can open my mouth to say anything. “พร้อมแล้วค่ะ คุณคมสัน” ฉันตอบอย่างสุภาพ เฉยๆ เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น เหมือนเป็นเด็กอนุบาลบริสุทธิ์ที่คิดอย่างไรก็พูดอย่างนั้น ใครหน้าไหนหรือแม้แต่เขาเองก็ไม่รู้ว่า แท้จริงผู้หญิงที่เขาพูดอยู่ด้วยนั้นสับสนซับซ้อนซ่อนเงื่อนความใคร่เอาไว้ตลอดเวลา ‘That’s right, Mr Khomsan,’ I answer politely, coolly, as if nothing is the matter, like an innocent nursery school- child who speaks the way she thinks. No one, and not even he, knows that actually the woman he’s speaking to is confused and hides her desire all the time.\=“ซีน 6 เทค 1” คมสั่นลั่นเสียงออกมา แค่เสียงเขาดังใจฉันก็แทบละลายแล้ว ‘Scene six, tape one,’ Khomsan shouts. Just his voice almost melts my heart. “เป็นอันว่าเราเลิกกัน พอกันทีจบทุกอย่าง ลืมให้หมด ลืมที่ผมทำดีกับคุณ นั่นมันแค่แก้เหงา พูดตรงๆ คบกันแก้เหงา ทีนี้เข้าใจหรือยัง” ‘Which means we’re parting. Enough. Everything’s finished. Forget every- thing. Forget the good things I did for you. It was only because I felt lonely. To put it bluntly, being together was a way to fight loneliness. Now do you understand?’ “คัท!” เสียงคมสันดังก้องหูฉันอีกครั้ง ‘Cut!’ Khomsan’s voice fills my ears again. คมสันเข้าไปหาตัวแสดงและอธิบายต่างๆนานาให้ทั้งคู่มี “ฟีล” หรือที่เรียกกันว่ามีอารมณ์ร่วมในบทมากกว่านี้ เขาจับหน้านางเอกเชิดขึ้น แล้วทำท่าพระเอกให้ดูเป็นแนวทาง ทำไมนะฉันถึงไม่มีโอกาสให้เขามาจับตัวฉันบ้าง Khomsan walks over to the actors and explains various things for the couple to show ‘feeling’, to express more of a mood in the scene than this. He grabs the heroine’s face and raises it and then acts like the hero to use as a model. Why don’t I have the opportunity for him to grab me? ฉันวาดภาพว่า ฉันจูบนิ้วเขาทีละนิ้ว นิ้วก้อย นิ้วนาง นิ้วกลาง นิ้วชี้ นิ้วโป้ง แล้วเอาลิ้นไปแตะที่นิ้วชี้ จากนั้นก็ก้มลงจูบที่เท้าของเขา แล้วขยับตัวขึ้นมากอดขาเขาไว้… I draw the scene: I kiss his fingers, one by one, little finger, ring finger, middle finger, index finger, thumb, and then touch his index finger with my tongue. After that I bend over to kiss his feet and then move up to hug him… แค่นี้ แค่นี้ก็ได้ ให้ฉันได้ไหม แล้วเราก็นอนจับมือกัน ฉันสาบานว่าฉันจะไม่ปล้ำเขา ฉันจะนอนเฉยๆ ขอเพียงให้ฉันจับมือเขามาไว้แนบอก แนบตัว จูบเบาๆที่มือเขา แค่นั้นนะ นะ Just that – just that would be enough. Will you give me that much? And then we’ll lie down holding hands. I swear I won’t molest him. I’ll lie quietly. Let me simply take his hand and place it against my chest, against me, and softly kiss his hand. Just that. Just that, okay? “ซีน 6 เทค 2 แอคชั่น” ‘Scene six, take two, action!’ ฉันสะดุ้งสุดตัวจนเขาหันมาเหล่เหมือนตั้งคำถามว่าทำงานภาษาอะไร ทำไมถึงตาลอยใจลอย I’m thoroughly startled, so that he turns to squint as if he’s going to ask what I think I’m doing, why I look so absent-minded. ฉันเชื่อว่าแรงผลักในตัวเขามีมากมายเสียจนลำดับหรือบรรจงแจกแจงความคิดให้เป็นการกระทำแทบไม่ทัน เขามีความฝันที่จะเป็นผู้กำกับมือทอง ต้องการสื่องานด้วยภาพให้คนเห็น เขามีความอยากในตัณหาของการนำเสนออารมณ์หนังอย่างตั้งใจ ฉันเชื่อว่าเขาอยากทำหนังดีๆ ฉันเชื่อว่าเขาทำได้ แต่ด้วยปัจจัยที่บีบรัด ไม่ว่าจะเป็นงบประมาณในการสร้างหรือบทดีๆ เขาจึงไม่มีวันทำหนังมหากาพย์สุดยอดอภิมหาอมตะได้เหมือนฝรั่งบางคน แต่ฉันเชื่อว่าเขาสามารถทำหนังชีวิตน้ำเน่าได้ยอดเยี่ยม คนเรามันเน่าทั้งจิตใจและความคิดได้ทั้งนั้น ไม่มีใครเกิดมาแล้วคิดแต่สิ่งดีงามตลอดทุกลมหายใจ I believe there’s much impulsiveness in him, so much that he can hardly elucidate his thoughts before turning them into acts. He dreams of being a successful director, wants to do his work through the medium of images for people to see. He has a craving for presenting the moods in a film that he wants. I believe he wants to make a good film. I believe he can do it. But because of constraining factors, be it over production budget or script, there’s no way he can make an immortal film as some foreigners can. But I believe he’s capable of making a superb trashy romance movie. We’re trashy in heart and mind. There’s no one born that thinks only of beautiful hefty things with every breath. ข้างหน้าเป็นนางเอกสาววัยรุ่นวิ่งออกมาจากฉาก พระเอกยืนงงอยู่ในแสงเงาที่สาดส่องไปเพียงครึ่งหน้า Before me is the heroine, a young woman, who leaves the scene running. The hero stands bemused, with only half of his face lit up. สวยเหลือเกินฉากนี้ พระเอกเท่จัง – เศร้าอย่างไรก็ยังเท่ Such a beautiful scene! The hero is really cool – sad as can be and still cool. “คัท!” ‘Cut!’ อีกครั้งที่เสียงของเขาลั่นออกมาจากปาก ฉันอยากเดินไปจุดบุหรี่ให้เขา หรือไม่ก็ไปยื่นแก้วกาแฟให้ด้วยความตั้งใจ อยากเดินไปจูบที่ปลายจมูกของเขาแล้วถามว่า “เหนื่อยไหมคะผู้กำกับ” Once again his voice comes out of his mouth. I’d like to go out and light his cigarette or else stand and offer him a cup of coffee purposefully. I’d like to walk over and kiss the tip of his nose and then ask ‘Are you tired, Director?’ ตากล้องกองถ่ายได้ชื่อว่ามีฝีมือสุดๆ แล้วเขาก็เจาะจงเลือกตากล้องคนนี้เท่านั้นมาถ่ายหนังเขา เขาต้องการรางวัล … จะเป็นรางวัลอะไรดีล่ะ … บทดีเด่น กำกับภาพดีเด่น หรือกำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยมแห่งปี The cameraman of the shooting team is reputed for his outstanding talent and Khomsan wanted only him to film his movie. He wants a reward … a reward for what? Best script? Best director? Or best directed picture of the year? ถ้าเขาได้ หมายถึงฉันมีส่วนช่วยเหลือเขาใช่ไหม ฉันตั้งใจจดรายละเอียดทุกฉาก ทุกซีน เพราะฉันรักเขา ฉันจึงทำให้เขาด้วยใจรัก If he got one, it’d mean I had a part in helping him, right? I intend to note every detail of every take, of every scene, because I love him. So I do it for him out of love. “ซีน 6 เทค 3 แอคชั่น” ‘Scene six, take three, action!’ “แต่เรายังคบเป็นเพื่อนกันได้ ถ้าให้รักแบบแต่ก่อนมันคงเป็นไปไม่ได้ ผมต้องการอิสระ ผมไม่อยากทำร้ายคุณมากกว่านี้” ‘But we can still meet as friends. Loving each other as before, that’s impossible. I need to be free. I don’t want to hurt you more than this.’ “คัท!” ‘Cut!’ “กระชากเสียงกว่านี้อีก เอาใหม่ซีน 6 เทค 3 แอคชั่น” ‘Be more incisive. Let’s redo it. Scene six, take three, action!’ คนในกองถ่ายกระแทกเสลทดังจนฉันตกใจ Someone in the shooting team claps the slate so loud I’m startled. คมสันผิดกับผู้กำกับคนอื่น เขาบอกซีนและเทคทุกครั้งแม้จะมีเสลทจดหมายเลขแต่ละฉากไว้แล้วก็ตาม Khomsan is unlike other directors, he says each scene and each take aloud every time even though there’s a clap- board which records every scene number. ภาพข้างหน้า คมสันมองดูพระเอกอย่างตั้งใจ บวกกับลุ้นตามบทบาท ส่วนฉันมองอิริยาบถของเขา มองคอของเขา มองแขนของเขา มองเคราของเขา ฉันอยากเอามือไปแตะหน้าเขา ลูบไล้เขาเบาๆ แล้วโอบข้างหลังเขาให้แน่นที่สุดเท่าที่เขาเคยโดนใครกอดมา The picture ahead. Khomsan looks at the hero in earnest and cheers him along. As for me I look at his posture, look at his throat, look at his arms, look at his beard. I’d like to touch his face with my hands, stroke him lightly and then hug him from the back as tightly as he ever was. คนอย่างเขาคงไม่เคยรู้ว่าสามารถทำให้ผู้หญิงอย่างฉันระทึกและระทวยพร้อมกันได้ Someone like him may not be aware he’s able to make a woman like me excited and languid at the same time. “ซีน 6 เทค 4 แอคชั่น” ‘Scene six, take four, action!’ “ซีน 7 เทค 1 แอคชั่น” ‘Scene seven, take one, action!’ “ซีน 7 เทค 2 แอคชั่น” ‘Scene seven, take two, action!’ “ซีน 7 เทค 3 เทค 4 เทค 5 เทค 6 เทค 7 แอคชั่น…” ‘Scene seven, take three, take four, take five, take six, take seven, action!’ นี่ฉันควบคุมตัวเองจะไม่อยู่แล้วนะ มีความต้องการจะได้เขาเป็นเจ้าของสักคืนหนึ่งเหลือเกิน ฉันใจลอยบางช่วง แต่ยังคงทำหน้าที่ไม่ให้บกพร่อง I can no longer control myself. I so very much want him to possess me for one night. At times I’m daydreaming and still do my duty without making mistakes. “คัท!” ‘Cut!’\=ทุกอย่างผ่อนคลายเวลารับประทานอาหารมาถึง หลายคนในกองถ่ายเดินมาพูดคุยและชื่นชมเขา อารมณ์ที่พูดนั้นประมาณว่าสอพลอและเลียบ้าง บางคนว่าเขาเจ๋งและไฟแรงสุดยอด บางคนมาเอาหัวขี้เลื่อยเป็นประกันว่าหนังเขาจะทำเงินมหาศาล ถึงขั้นพลิกวงการหนังน้ำเน่า เศร้าจิตให้ตกใจกันไปเลยก็ว่าได้ – เน่าต้องเน่าให้สนิทสะกิดใจร้องไห้ได้ทั้งโรง Everything eased up when it was time to eat. Many people in the shooting team came over to talk and praise him. The mood they spoke in denoted some fawning and flattering. Some said he was cool and so very keen, others swore on their slow-witted heads that his movie would make huge amounts of money to the point of upturning trashy film circles and you could say sad hearts would be shocked – trash must be totally trashy to shake hearts and make entire movie houses cry. เขาเคยพูดเปรยๆ ติดตลกว่าอย่างน้อยต้องได้มาสัก 2 รางวัล He had once said jokingly it’d get at least two rewards. ขณะที่รอจัดฉาก ฉันหามุมเงียบๆ นั่งกินข้าวในกล่องโฟม แม้รสชาติจะจืดชืดเย็นสนิท มันก็ไม่ทำให้ฉันกระทบกระเทือนจิตใจ ข้าวกองถ่ายเอาแค่พออิ่มให้ทำงานต่อได้ก็เป็นอันใช้ได้แล้ว As I waited for a scene to be set up, I sought out a quiet corner to eat out of a foam box. Even though the food was cold and tasteless, it didn’t hurt my feelings. The food of the shooting team was only meant to fill us up so we could go on working and that was good enough. เขานั่งกินข้าวเกือบจะคนเดียว แต่ก็มีคนในกองถ่ายบางคนเดินมาเลียบ้าง ชมบ้าง แนะนำบ้าง ฉันรู้ว่าเขารู้ความคิดของคนอื่น แต่เขาจะไม่มีวันรู้ว่าฉันคิดอะไรเกี่ยวกับเขา He sat eating almost alone, but some in the shooting team came over to flatter him, praise him, make sug- gestions. I knew he knew what other people thought but there was no way he’d know what I thought of him. ฉันอยากจะเลียเขาตั้งแต่เท้าขึ้นมา… I’d like to lick him from the feet up… บางครั้งความอยากของคนมันเปิดเผยไม่ได้ แต่มันสามารถคิดได้ และยิ่งทำได้ยิ่งดี คิดจะทำหนัง เขาก็กำลังทำมันอยู่ Sometimes what one wants can’t be revealed, but thinking is fine and doing it is even better. Thinking of making a film, that’s what he’s doing. แต่ฉันคิด … กับเขา ฉันไม่สามารถทำอะไรเขาได้เลย But I think … with him, I’m unable to do anything to him at all. “เร็วเข้า ฉากสุดท้ายแล้ว รีบกิน รีบถ่าย รีบกลับ” ใครคนหนึ่งเตือนเรื่องเวลาขึ้นมา ‘Hurry up. It’s the last scene. Hurry up eating, hurry up filming, hurry up leaving.’ Someone warns about the time. โธ่! นี่หมดฉากนี้แล้ว ฉันต้องแยกย้ายกลับแล้วหรือ อยากไปกับเขาเหลือเกิน Goodness! When this scene is over, I’ll have to hurry back, will I? I’d so much want to leave with him. ฉันรู้สึกไม่เป็นธรรมชาติกับเขาเลย ไม่ว่าจะยิ้มจะพูดดูเกร็งไปหมด เขาไม่มีทางรู้เลยว่า ผู้หญิงคนนี้เปี่ยมไปด้วยความต้องการ I don’t feel natural with him. Whether I smile or speak it feels forced. He has no way of knowing that this woman is full of wants. เขามุ่งมั่นในเนื้องานสูง ฉากนี้ใช้เวลาเกือบ 30 เทค นางเอกต้องยิงพระเอกด้วยความแค้นที่เขามาหลอกเจาะไข่แดง แล้วแค่ขอเป็นเพื่อน แถมบอกรักไม่ได้ด้วย He’s highly taken by the content of his work. In another almost thirty takes, the heroine must shoot the hero out of resentment for being cheated by him and then his wanting to be only friends besides telling her he can’t love her any more. “คมสันคะ” ‘Khomsan?’ ฉันหันขวับ ผู้หญิงสูงโปร่งใบหน้าเปี่ยมไปด้วยความสุข ดวงตาของเธอยิบยับมีแววฝันดูน่ารักดี…แต่ทำไมเธอเป็นใคร เธอมาเรียกหาคมสันทำไม I turn abruptly. A tall thin woman with a face breathing happiness, her sparkling eyes dreamy and lovely … but why? Who’s she? Why is she calling Khomsan? “แหม … ผู้กำกับตัวจริงมาวันนี้ พี่เลยอดไปกินเหล้าต่อกับผม” ‘Oh-ho! The real director’s come. So you’ll have to give up drinking with me.’ “เอาไว้วันหลัง นายได้กินเหล้าเราแน่เลย อย่างน้อยพอปิดกล้องเสร็จหรือพอเข้าโรงเกิน 30 ล้าน เอาไปเลยเต็มๆ 2 ขวด” ‘Next time. You’ll drink our booze for sure. At least when the camera’s shut down for good or with more than thirty million in entries. You’ll get two full bottles.’ “แหมพี่ … มันได้ชัวร์อยู่แล้ว แต่อย่างว่าแหละ แฟนพี่มา ไว้คราวหน้าล่อกันตอนปิดกล้องสักยกนะพี่ ผมเลี้ยงพี่เองยังไหวเลย” ‘Oh, man, that’s a shoo-in already. But as I said, your girlfriend’s come, so let it be next time, we’ll scarf down when we shut the camera, okay? Be my guest. I’ll treat you.’ “ไว้ค่อยว่ากัน” ‘We’ll talk about it later.’ ภาพระดับสายตา คมสันหันมาคุยกระหนุงกระหนิงกับผู้หญิงคนนั้น แววตาเขาคมกริบ แทบจะเฉือนเธอเป็นชิ้นๆ ได้เลย คนนี้เหรอแฟนเขา เธอโชคดีจัง แต่ฉันจะ… Picture at eye level. Khomsan turns to talk sweetly to that woman. His eyes are razor-sharp, almost slicing her to pieces. So this is his girlfriend! How lucky she is! But I… “ฉันขอนอนกับคุณคมสันคืนหนึ่งได้ไหมคะ” ‘May I sleep with Mr Khomsan for one night, miss?’ “เชิญซิคะ คมสันว่าไงคะ อยากจะไปกับผู้หญิงคนนี้ไหม” ‘Please do. What do you say, Khomsan? Would you like to go with this woman?’ ฉันไม่กล้าคิดต่อ ผู้หญิงคนนั้นหันมายิ้มให้ฉันแล้วพูดขึ้น “เหนื่อยนะคะ ทำงานอย่างนี้นานๆ มาทีก็สนุกดี มาดูดารา ดูว่าเค้าทำกันยังไง ถ้าให้อยู่วงการนี้เหนื่อยแย่เลย” I don’t dare to think further. That woman turns to smile at me and then says, ‘How tiring! Working like this, it’s fun coming here once in a while, to look at the stars, to see how they’re doing. Staying in this circle, however, must be so tiring!’ ฉันยิ้มตอบ ฉันไม่เหนื่อยกายหรอก ใจฉันน่ะเหนื่อยเพราะมันลงลึกถึงอารมณ์อย่างปักมิดแล้ว ถอนรากถอนโคนไม่ไหว เป็นอะไรที่เหมือนมนต์สะกดหรือว่าโดนของ ทำไมถึงได้ลุ่มหลงผู้ชายของผู้หญิงคนนี้นัก I smile back. I’m not physically tired at all. It’s my mind that’s tired, it keeps probing a concealed mood. Tearing off roots and trunk is too much. It’s something like a spell or black magic. Why did I fall for that woman’s man so much? ฉันเชื่อว่าคมสันก็ลงลึกไปทั้งใจทั้งกายกับหนังของเขา เขาคงต้องการรางวัลมาเติมเชื้อไฟให้ใจลุกโชนเพื่อจะได้มีแรงทำหนังเรื่องต่อๆไป I believe that Khomsan is body and soul deep into his film. He must want a reward to fire his fuel to have the strength to make his next film. กองถ่ายเริ่มเก็บของสลายตัวเพื่อจะได้พบกันใหม่วันพรุ่งนี้ และมะรืนนี้จะเป็นวันสำคัญเพราะเขาจะปิดกล้อง และฉันก็จะหมดหน้าที่ลากยาวไปจนเขาตัดต่อหนังเสร็จ The team begins to gather things in order to disband and meet again tomor- row, and the day after tomorrow will be an important day because they’ll stop shooting and my duty will be over for a long time until he has finished the editing of the film. “คมสัน นอนเยอะๆ มาเช้าๆ นะ ฉันคิดถึงคุณ ฉันอยากอยู่ใกล้ๆคุณ” ‘Khomsan, sleep a lot, come early in the morning. I miss you. I’d like to be close to you.’ ใจฉันคิด แต่ปากฉันพูดไม่ออก My mind thinks, but my mouth cannot say.\=ถึงบ้าน… Back home… ฉันนอนไม่หลับ นึกถึงแต่หน้าเขา ลืมนึกถึงหน้าผู้หญิงของเขา … บางทีพรุ่งนี้ฉันอาจจะขอนอนกับเขา ยังเป็นไปได้ไหม เขาจะรับฟังแล้วไล่ฉันออกจากกองถ่ายให้กลับบ้าน หรือเขาจะตอบตกลง หรือเขาจะปรึกษากับผู้หญิงของเขา หรือเขาจะยอมฉัน หรือเขาไม่เคยเห็นฉันอยู่ในสายตา… I can’t sleep, think only about his face, forget to think about his woman’s face … Maybe tomorrow I’ll ask to sleep with him. Can this still be? He will listen and then he’ll chase me out of the shooting team to go back home or he’ll agree or he’ll consult his girlfriend or he’ll accept me or I’ve never been in his eyes… ฉันนอนนับลูกแกะ แม่แกะ พ่อแกะ แล้วนับดาวต่อ จนลุกขึ้นมาเขียนเรื่องนี้ถึงคุณ เพราะฉันคิดถึงเขา ฉันอยากได้เขา ฉันอยากจูบเขา ฉันอยากกอดเขา ฉันอยากจับมือเขาบีบเบาๆ I lie counting sheep, entire families of sheep, and then counting stars until I get up to write this story to you be- cause I miss him. I’d like to have him. I’d like to kiss him. I’d like to hug him. I’d like to take his hand and press it lightly. “ผมจะนอนกับคุณ เสร็จแล้วผมจะยิงคุณทิ้ง” ‘I’ll sleep with you and then I’ll shoot you dead.’ ฉันตอบตกลง Agreed.\=

‘Khlang Khrai’ in Chor Karrakeit 36, 1998

\=

The suspect – Ummisalam Umarn

Yet another lighting on the goings-on in the South, where fear and paranoia fuel prejudice and xenophobia – by a promising young writer who deserves to be better edited. MB

ผู้ต้องสงสัย

The suspect

อุมมีสาลาม อุมาร

Ummisalam Umarn

TRANSLATOR’S KITCHEN \= \= \=ทุกเช้าฟารีดามักเห็นเขานั่งอืดอยู่ใต้ต้นสนหัวมุมตึกของวงเวียน ข้างกายจะมีใบจากที่ตัดเรียบร้อยแล้ว พร้อมขวดเครื่องดื่มชูกำลังวางอยู่เคียงข้างลำตัวเสมอ ร่างที่อวบหนานั้นมักนั่งเหยียดขายาวราวกับคนขี้เกียจ ตัวดำพร้อมผมเผ้ารกรุงรังนั้น ก็เพียงพอแล้วหากใครสักคนจะหยิบยกเขาเพื่อหลอกลูกเล็กเด็กแดงให้หวาดกลัวและเชื่อฟังในสิ่งที่พ่อแม่สั่งเสื้อผ้านั่น เธอไม่เคยเห็นเขาเปลี่ยนเลยสักครั้ง แต่ครั้งหนึ่งเธอเห็นยางที่เอวกางเกงยืดย้วยจนเขาต้องดึงไว้ขณะเดินไปเดินมาบริเวณรอบๆ วงเวียน ผ่านไปไม่กี่วัน ก็เห็นว่าเขาหาเชือกฟางมาผูกไว้เพื่อจะได้ไม่ต้องดึงอีกต่อไป แต่มันก็หมิ่นเหม่จวนเจียนจะหลุดอยู่เรื่อยน่าแปลก เขาเป็นคนจรจัดที่ร่างกายอ้วนท้วนที่สุดเท่าที่เธอเคยเห็นมา เขาช่างต่างกับชายแก่ที่เที่ยวเร่ขอเงินบาทเดียวทั่วเมืองปัตตานีคนนั้นเสียจริงๆ Every morning, Farida would see him sitting bloated under the pine tree at the corner of a building at the round-about, with next to him a square of coconut palm and a bottle of tonic as always. His bulky thickset body usu- ally settled with its long legs sprawled out in abandon. His swarthy complex- ion and dishevelled hair were enough for anyone to single him out to scare small children and make them obey their parents forthwith. She had never seen him change clothes, but once she had seen the elastic at the waist of his trousers so distended he had to pull them up as he walked back and forth around the roundabout. A few days later she saw he had found a straw rope not to have to keep hold- ing them up, but it was precarious and threatened to snap at any time. Strangely he was the vagrant with the most bloated body she had ever seen. He was utterly different from that old man that went about begging for one baht only all over Pattani.\=

\=

\=

\=

\=

\=

Literally, ‘like someone lazy’

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\= Literally, ‘get loose’.

ชายชราที่อยู่ใกล้มัสยิดปากีสถานริมแม่น้ำปัตตานี มักถือขวานเดินอาดๆ เข้าตลาดมองซ้ายมองขวาอย่างหวาดระแวงเหมือนกำลังปกป้องคุ้มภัยอะไรบางอย่าง ท่าทางแบบนั้นสร้างความตระหนกตกใจแก่ผู้คนที่สัญจรไปมาอยู่บ่อยๆ แม้สุดท้ายแล้วเขาจะไม่เคยทำอะไรใครเลยก็ตาม สำหรับชายอ้วน เขาเพียงแต่เป็นตัวละครเล็กๆ ประดับเมืองปัตตานี จะว่าเป็นสีสันก็ไม่น่าใช่ ฟารีดาไม่เคยเห็นเขาก่อเรื่องราว หรือทำท่าทางแปลกประหลาดให้ใครเห็นเลยสักครั้ง แต่ความหวาดผวาทำให้เขาเข้าไปครอบครองพื้นที่ในความทรงจำของผู้คนในปัตตานีได้มากกว่าชายเฒ่าผู้ถือขวาน That old man, who stayed near the Pakistani mosque by the Pattani river, usually carried an axe and walked boldly, entered the market looking left and right suspiciously as if on the lookout for some danger. That kind of posture often caused apprehension among passers-by, although actually he never did anyone any harm. As for the fat man, he was just a bit player enhancing the town of Pattani, al- though you couldn’t call him pictures- que. Farida had never seen him make trouble or take a conspicuous stance with anyone. But fearfulness had him rule a space in the memory of people in Pattani more than the axe-handling old man did.\=

\=

\=

\= Literally, ‘as if to protect himself from’.

ฟารีดาเคยเห็นตอนเขาถอดเสื้อผ้า นั่นเป็นครั้งแรกและครั้งเดียว แต่มันก็เกาะกุมอยู่ในความทรงจำของเธอได้มากพอ มันทำให้เธอที่กำลังขับมอเตอร์ไซค์เข้าวงเวียนตกใจจนแทบจะประคองรถไว้ไม่ได้ รอยแผลเป็นที่กลางหลังขนาดกว้างและยาวจากต้นคอจนถึงบั้นเอว มันเป็นแผลเป็นที่น่าเกลียดน่ากลัว เนื้อสีแดงที่นูนออกมาเป็นส่วนเกินของผิวนั้น คล้ายเนื้อวัวสดๆ ที่ยังติดเลือดอยู่ แม้จะเป็นแผลที่แห้งและตกสะเก็ดแล้วแต่ยังไม่วายน่าสยดสยอง เธอนึกสงสัยว่ามันคือแผลเป็นของอะไร หากว่าเป็นน้ำร้อนลวกหรือน้ำกรด แผลไม่น่าจะเป็นเช่นนั้น หรือเป็นรอยของมีคม มันเป็นเรื่องที่ฟารีดาหมกมุ่นกับคำตอบมาก Farida had seen him take his clothes off. This happened only once but was still sufficiently vivid in her memory. It shocked her as she reach- ed the roundabout on her motorcycle so much she almost lost control of her vehicle. The long wide scars on his back from his nape down to his waist were scary and disgusting. The rolls of red flesh that protruded re- sembled fresh meat still gorged with blood. Even though they were dry and their crust was gone, she couldn’t help being horrified. She wondered what had caused them. If they were due to boiling water or acid, they shouldn’t be like that. Or were they slashes from something sharp? The answer to this very much taxed Farida’s wits. “เปาะเน” คือชื่อที่คนสัญจรไปมาตั้งให้เขา ความจริงเขาไม่ได้ชื่อนี้หรอก เอามาจากชื่อตัวละครในนิทานแบบตาสีตาสา มันเกิดขึ้นเมื่อครั้งหนึ่ง เขาเดินโทงเทงโดยที่ปล่อยกางเกงหลุดลุ่ยไม่รู้ตกอยู่ตรงไหน ขณะที่เจ้าตัวเดินไปคุ้ยถังขยะที่อยู่ห่างออกไปจากหลังคาที่พัก เคยมีใครสักคนบอกว่าเขาเคยมีฐานะร่ำรวย อยู่ในตระกูลที่มีรากเหง้าสัมพันธ์กับประวัติเมืองปัตตานี แต่ที่เขาต้องมาตกอยู่ในสภาพเช่นนี้ เพราะลูกๆ แย่งชิงสมบัติกันชนิดไม่ไว้หน้าพ่อ ฟารีดาก็แปลกใจไม่น้อย อายุของเขาไม่น่าจะเกิน 55 ปี คนวัยเท่านี้จะมีลูกที่โตพอขนาดที่จะแย่งสมบัติกันแล้วหรือ แล้วที่เขาเป็นเช่นนี้ก็หลายปีมาแล้ว แต่มันเป็นเพียงความสงสัยของเธอเท่านั้น ไม่มีใครให้คำตอบนี้แก่เธอได้ Pohney was the name the passers- by had given him. Actually, that wasn’t his name at all. It was taken from the name of a hillbilly character in a tale. It had been coined when he walked unsteadily, unaware that he had let his trousers drop, as he rummaged in a rubbish bin which was some distance from a nearby shelter. Someone had told her he used to be very wealthy in a family that had roots in the history of Pattani, but he had fallen into this state because his children had fought over the family wealth without any consideration for their father. Farida was rather sur- prised. He shouldn’t be over fifty-five years old. Could someone that age have children old enough to help themselves to his wealth? And then he’d been like this for years. But she merely wondered. No one could give her the answer to this. “อย่าไปเกาะแกะใกล้เปาะเนเชียวนะไอ้ตัวนี่มันไม่ธรรมดา ที่เราเห็นมันแบบนี้แค่เปลือกนอกเท่านั้น” ลูกของฟารีดากลับจากโรงเรียนในวันหนึ่งแล้วบอกว่า ครูของแกเล่าเรื่องเปาะเนให้ฟัง แล้วกล่าวตักเตือนเธออย่างนั้น ‘Don’t go near Pohney. This man isn’t normal. What we see of him is just the outer shell.” Farida’s son came back from school one day and then said to her that his teacher had told them about Pohney and had warned them in those words. “เหลวไหล” ฟารีดาแอบคิดในใจ คนอย่างเปาะเนจะมีพิษมีภัยได้อย่างไรกัน แค่ที่นอนก็ยังไม่มีให้ซุก ข้าวของ อาวุธติดตัวรึ ก็ไม่มี บางวันถ้าร้านค้าไหนไม่ใจดียื่นข้าวยื่นน้ำให้ แกยังต้องคุ้ยถังขยะไม่ต่างจากเจ้าสี่ขาข้างโรงแรมใกล้ๆ นั้นเลย หากจะบอกว่าให้ระวังไอ้คนที่ถือขวานที่ริมแม่น้ำนั่น มันน่าเชื่อได้มากกว่านี้ เธอแอบขำและสมเพชกับความคิดของครูคนนั้น คนอย่างเปาะเนน่าสงสารจะตายไป ครูคนนี้น่าจะเป็นคนที่มีความคิดคับแคบ Nonsense, Farida had thought to herself. How could someone like Pohney present any danger? He didn’t even have a place to sleep or food to eat. Weapons he didn’t have. On some days, if one shop or another wasn’t generous enough to give him something to eat or drink, he had to sort through the refuse, no different from the four-legged creatures* near the hotel. Saying beware of the man who wields an axe by the river, that would be more credible. She was secretly amused by and compassion- ate with that teacher’s thinking. People like Pohney were so much to be pitied. That teacher must be narrow-minded.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

* The temptation here is to write ‘dogs’, which isn’t in the text.

“อย่าไปเชื่อครูเลยลูก เปาะเนไม่ได้น่ากลัวสักหน่อย ครูแกไม่ใช่คนที่นี่ ไม่รู้จักเปาะเนจริงๆ หลอก” ฟารีดาบอกลูกของเธอ ‘Don’t believe the teacher, darling. There’s nothing to be afraid of with Pohney. Your teacher isn’t from here, she doesn’t really know him,’ Farida said to her son. “แต่ครูบอกว่า เขาอาจจะเป็นสายลับของกลุ่มขบวนการหรือกลุ่มของตำรวจก็ได้นะแม่ วันก่อน ที่ระเบิดแถวโรงแรมนั่น ครูว่าเขาก็น่าจะเกี่ยวข้องนะ แต่เพราะใครๆ เห็นเขาเป็นคนบ้าก็เลยไม่ได้จับตัว” ‘But teacher said maybe he’s a spy for the terrorists or even for the cops, mum. That day when there was that explosion near the hotel, teacher said he might have something to do with it but since everyone thinks he’s mad he gets away with not being arrested.’ เธอเริ่มรู้สึกโกรธครูคนนั้นเสียแล้ว ป้อนความคิดให้เด็กมองโลกในแง่ร้ายได้อย่างไร แกจะต้องเติบโตให้มากกว่านี้ เห็นทีจะต้องไปคุยกับครูเสียแล้ว เล่าเรื่องเหลวไหลให้ลูกเธอ ฟังอย่างนี้แล้วเด็กอีกนับสิบในห้องนั้นเล่า ถูกป้อนความคิดเช่นนี้ ต่อไปจะเกิดอะไรขึ้น She began to feel angry with that teacher. How could she allow her child to be fed with ideas that led to looking at the world in a negative way? He had to grow beyond this. She must go and talk to that teacher telling nonsensical stories to her child like this, and what of the dozen other children in the class? With such ideas being put into their heads, what would happen later? เธอเริ่มสงสัยขึ้นมาเสียแล้วว่า ตกลงครูในโรงเรียนสอนนักเรียนอย่างไรกันแน่ หรือวันๆ แค่เล่าเรื่องเหลวไหลให้เด็กฟัง She began to have doubts about what the teachers at school were teaching. Were they telling foolish stories to the children day after day? “ต่อไปลูกต้องคิดก่อนนะ จะเชื่ออะไรใครสักคนนี่ ต่อไปเราต้องไปเจอโลกที่กว้างกว่านี้ อย่าเชื่ออะไรใครง่ายๆ” เธอกำชับลูก ลืมนึกไปว่านั่นคือครูและลูกของเธอคือนักเรียน ‘From now on, you must think by yourself before you believe anyone, you know.* We’ll have to face a wider world than this. Don’t believe anyone easily,’ she instructed her son, forget- ting to acknowledge that that was the teacher and her son was the pupil.* Ironically given the Muslim context, this is one of the main teachings of the Buddha.“ฮื่อแม่ … ฟังผมเล่าก่อน วันนี้ครูเล่าเรื่องสนุกมากเลยนะ ครูเล่าตอนที่ครูไปสอนแถวนราธิวาสด้วยนะแม่ โห! น่ากลัวมากเลย โรงเรียนที่ครูอยู่นั้นอยู่ในป่ายาง แล้ววันหนึ่งรถทหารที่ครูนั่งมาถูกดักระหว่างทาง ครูบอกว่ามีทหารถูกยิงด้วยนะแม่ แต่ครูรอดมาได้เพราะหนีไปอีกทางพร้อมทหารและเพื่อนอีกหลายคน” ลูกชายเล่าเรื่องเป็นฉากๆ พร้อมท่าทางประกอบ ฟารีดาไม่สบายใจกับท่าทางเช่นนี้เลย ‘Uh huh, mum … Listen to me first. Today teacher told us a very exciting story, you know. She told us that when she went to teach around Naratiwat, it was very scary. The school where she was was deep into a rubber plantation and one day the military lorry she was in was ambush- ed along the way. Teacher said a soldier got shot, mum, but she was safe because she fled in another direction together with soldiers and the other teachers.’ Her son told the story step by step along with relevant gestures. Farida wasn’t happy at all with such gestures. “ครูอาจจะแต่งเรื่องก็ได้ลูก เรื่องแบบนี้ใครๆ ก็แต่งได้ แม่ยังแต่งได้เลย หากจะกล่าวโทษใครสักคน” แม้พยายามจะเตือนอย่างไร แต่ดูเหมือนลูกจะฝังใจกับเรื่องเล่านั้นเสียแล้ว แน่นอน ถ้าเป็นภาพยนตร์เรื่องเล่าพวกนี้ก็เหมือนฉากหนีการไล่ล่าของตัวเอกที่น่าประทับใจนั่นเอง ‘Maybe the teacher invented the whole story. Something like this anyone can invent, even I, in order to blame someone else.’ No matter how she tried to warn him, it seemed her son was impressed with this sort of story. Sure, if it were a movie, stories of this kind would be like impressive scenes of pursuit of the hero in flight. “ครูร้องไห้ด้วยนะแม่ เพื่อนๆ ร้องไห้กันเกือบทั้งห้องเลย สงสารครูนะแม่นะ เปาะเนด้วยแม่ น่ากลัวมากคนอย่างเปาะเน” ‘She was crying, mum. Almost all my friends in the room were crying too. Teacher is to be pitied, right, mum? Pohney too, mum. Someone like Pohney is so scary.’ ฟารีดาไม่รู้จะพูดอย่างไรกับลูกดีให้ทิ้งความเหลวไหลเช่นนั้น สงสารก็แต่คนอย่างเปาะเนกลายเป็นตัวละครที่ร้ายกาจในสายตาของเด็กๆ เสียแล้ว นี่หากมีครูอย่างนี้อีกสักยี่สิบสามสิบคน เด็กที่นี่จะมองโลกด้วยสายตาแบบไหน Farida didn’t know what to say for her child to give up such nonsense and have pity for someone like Pohney, who had become an evil character in the eyes of the children. If there were twenty or thirty teachers like this one, what kind of look would the children here cast on the world? ค่ำหนึ่งหลังละหมาดมัฆริบเรียบร้อยแล้ว ฟารีดานั่งอ่านอัลกุรอานอย่างสงบอยู่ที่มุมละหมาดของบ้าน สามีออกไปที่มัสยิด คงรอเวลาละหมาดอีชาให้เสร็จเสียก่อน ลูกชายเข้ามาคลอเคลียอยู่ข้างๆ แล้วเอาการบ้านมานั่งทำ เธอตั้งใจว่าอ่านกุรอานเสร็จ จะไปทำกับข้าวกินพร้อมหน้าสามี One evening, after maghrib*, Farida sat reading the Koran quietly in the prayer corner of the house. Her husband had gone out to the mosque, probably waiting for the isha prayer**. Her son came in to snuggle against her and then sat down to do his homework. She intended, once she had finished reading the Koran, to cook food to eat with her family.* The evening prayer, around 6:30pm.

\=

\=

\= ** One hour later.

เสียงระเบิดดังขึ้นหลังจากที่ฟารีดาอ่านกุรอานได้เพียงสามหน้า เสียงที่ดังสนั่นหวั่นไหวนั้น มีอานุภาพพอจะทำให้บ้านหลังเล็กๆ ของเธอสั่นสะเทือนไปทั้งหลัง ไฟฟ้าดับพรึ่บลงทันที ด้วยความตกใจ ลูกชายกระโดดเข้ามาเกาะหลังเธอแล้วส่งเสียงสะอื้น หมู่บ้านตกอยู่ในความมืด เหมือนไม่มีเสียงใดๆ เกิดขึ้นแม้ชั่วขณะ รถราที่ส่งเสียงไม่ได้ศัพท์อยู่เมื่อสักครู่ พร้อมใจกันเงียบอย่างสงัด สักพัก ฟารีดาได้ยินเสียงสามีเคาะประตูบ้าน แล้วแทรกตัวเข้ามาพร้อมกับส่งเสียงถามด้วยความเป็นห่วง เมื่อเธอบอกไม่เป็นอะไร เขาถอนหายใจอย่างโล่งอก ก่อนจะหันไปหาลูกชายที่กำลังตื่นตระหนกอยู่ด้วยส่งเสียงสะอึกปนสะอื้นเป็นพักๆ อย่างน่าสงสาร An explosion resounded after Farida had read only three pages, a deafening explosion powerful enough to make her entire small house shake. Power went out at once. In shock, her son jumped to clutch her back and then began to sob. The whole village went dark. Everything was dead silent for a moment, even the vehicles which had sent out meaningless sounds a moment ago jointly fell silent. After a while Farida heard her husband knock on the door and then slip in with a question asked in a worried voice. When she answered that they were fine, he heaved a sigh of relief before turning to look at his son who was still nervous and kept sobbing and hiccupping intermittently.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

Literally, ‘As if there had been no sound even for a moment’.

“ไฟฉายอยู่ไหน หาไฟฉายหน่อย เดี๋ยวค่อยจุดเทียน” เสียงสามีสั่ง ฟารีดาค่อยๆ คลำทางไปเปิดลิ้นชักที่อยู่หน้าประตูห้องนอนแล้วยื่นเทียนให้สามี ลูกชายยืนกอดผู้เป็นพ่อแน่น ความตกใจค่อยลดลงแล้ว ‘Where’s the torch? Find the torch and then we’ll light up candles,’ her husband’s voice ordered. Farida slowly groped her way to the chest of drawers in front of the bedroom and then handed candles over to her hus- band. Their son stood hugging his father tightly. His fright had receded by now.\=

\=

\=

Literally, ‘to open the drawer’.

“ที่ไหนอีกเนี่ยบัง” เธอถามขึ้นหลังยื่นไฟฉายให้เขา ‘Where was it this time,’ she asked after handing over the torch to him.Incoherent writing: was the torch in the drawer? Unlikely. If she had it before, why should she ‘slowly grope her way’?“โรงแรม” เขาเอ่ยชื่อโรงแรมชื่อดังของปัตตานี ฟารีดาพลันนึกไปถึงเปาะเน เขาจะเดินคุ้ยถังขยะบริเวณไหนในเวลานั้น ขอให้เขาปลอดภัย เธอนึกได้แค่นั้น ตอนนี้แม้แต่โทรศัพท์ก็ถูกตัดสัญญาณไม่อาจรับรู้ข่าวใดๆ ได้ คงต้องรอถึงวันรุ่งขึ้น วันที่คนนอกพื้นที่รู้รายละเอียดเรื่องนี้กันหมดแล้วนั่นแหละ ฟารีดาถึงจะได้รู้บ้าง ‘At the hotel.’ He uttered the name of a well-known Pattani hotel. Farida thought of Pohney. Where was he walking rummaging through refuse piles at this time? May he be safe! She thought no further. Now even the phone was cut off, no news could be received. They’d have to wait until the next day. By then, outsiders would have all the details, so she would be informed. คืนนั้น ครอบครัวของเธอเข้านอนทันทีหลังละหมาดอีชาเสร็จ นอนโดยที่ไม่รู้สึกหิวข้าวแม้แต่น้อย ลูกชายหลังทันทีที่หัวถึงหมอน ความตกใจอาจจะทำให้แกเหนื่อย That night her family went to bed after the isha prayer was over and lay without feeling hungry in the least. Her son fell asleep as soon as his head hit the pillow. The shock must have tired him. รุ่งขึ้น ไฟฟ้ากลับมาใช้ได้ตามปกติ สามีของเธอเปิดโทรทัศน์แต่เช้า ข่าวรายงานความเสียหายของจุดเกิดเหตุโชคดีที่ไม่มีใครเสียชีวิต แต่ก็นั่นล่ะ ฟารีดาคิดว่า หากเหตุการณ์เช่นนี้ยังเกิดอยู่ซ้ำๆ ไม่ใช่เรื่องที่ดีเลย วันนั้น ลูกชายของเธอไม่ไปโรงเรียน แม้ว่าความตกใจในดวงตาน้อยๆ นั้นหายไปหมดสิ้นแล้วก็ตาม The next day, the electricity was back as usual. Her husband turned on the TV for the morning news about the damage the bomb had caused. Luckily there was no loss of life but then, Farida thought, if something like this happens all over again it won’t be good. That day her son didn’t go to school, even though the scare in his little eyes had gone entirely.\=

\= \= Literally, ‘damage at the spot where it had taken place’.

“แม่ คงเป็นเปาะเนแน่ๆ เลย เหมือนที่ครูบอกจริงๆ ด้วย” เสียงลูกชายเริ่มประเด็นในวงอาหาร ‘Mum, it must be Pohney for sure, just like teacher said,’ her son’s voice broached the subject as they had a meal. ฟารีดาขมวดคิ้วด้วยความไม่พอใจ “ลูกอย่าคิดอะไรไปเองอย่างนั้น อย่าใส่ร้ายคนอื่น เรายังไม่รู้เลยว่าใครเป็นคนทำ อย่าไปปรักปรำเขาอย่างนั้น” เธอว่า Farida frowned, displeased. ‘Don’t jump to conclusions, darling. Don’t accuse others. We don’t know yet who did it. Don’t malign others like that,’ she said. “เอาน่าฟารีดา ลูกก็พูดไปอย่างนั้น ตามประสาเด็กน่ะ อย่าไปดุอะไรแกเลย” เสียงสามีปรามเธอเบาๆ เธอจึงเงียบลง แล้วลูกชายก็เริ่มต้นเล่าเรื่องเหมือนที่เล่าให้เธอฟังในครั้งนั้น เช้านี้เธอขุ่นมัวตั้งแต่เช้า สองพ่อลูกคุยกันอย่างถูกคอ เมื่อผู้เป็นพ่อสอดเสริมเรื่องให้ดูน่าตื่นเต้นระทึกใจเข้าไปเป็นช่วงๆ ‘Come on, Farida, he was just talking, he’s just a child, don’t be so harsh on him,’ her husband’s voice cautioned her softly, so she held her council. Then her son began to tell the story he had told her that other time. All morning she had been depressed since she woke up. Father and child chatted genially, with the father adding to the story at times to make it more exciting and touching.\=

\=

\=

\=

\=

Literally, ‘This morning she had been depressed since morning’.

หลังสามีออกไปทำงานในเช้านั้น ฟารีดาลงมือทำความสะอาดบ้าน ขณะลูกชายนั่งทำการบ้าน และดูโทรทัศน์อยู่ ข่าวเรื่องระเบิดยังคงมีรายงานอย่างต่อเนื่อง แต่ไม่มีความคืบหน้าเกี่ยวกับบุคคลต้องสงสัยแต่อย่างใด ไม่มีใครรู้เห็น ไม่มีใครจดจำอะไรได้ ไม่มีใครเห็นรูปพรรณสัณฐานของใคร เห็นเพียงแค่รถกระบะที่เป็นชนวนของคาบอมบ์จอดไว้แต่ไร้เงาของผู้ต้องสงสัยเช่นเคย เหมือนที่เคยเกิดขึ้นในที่อื่นๆ เธอชินเสียแล้ว ที่จะรับรู้เช่นนี้ After her husband left for work that morning, Farida undertook to clean the house while her son sat doing his homework and looking at television. The news of the bomb was still being reported continuously but there was nothing whatever about suspects. There were no witnesses, nobody remembered anything, nobody could give any description of anyone, only the parked pickup containing the car bomb had been seen, but no sign of any suspect as usual, as had happened in other places before. She was used to it, to being informed like this.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

Literally, ‘had seen any description’.

แล้วความคิดก็เริ่มวกเข้าสู่เรื่องของเปาะเนอีกครั้ง มันไร้เหตุผลเกินไปที่เปาะเนจะต้องกลายเป็นผู้ร้ายในสายตาเด็กๆ เขาไม่ได้ทำอะไรเลย Then her thoughts circled back to the story of Pohney. There was no reason for Pohney to be a bad man in the eyes of a child. He hadn’t done anything. เธอคิดว่า ในพื้นที่แห่งนี้มีคนโชคร้ายอีกหลายคน พวกเขาเคลื่อนตัวเองไปมาระหว่างผู้ถูกใส่ร้าย และผู้ใส่ร้าย ใครเล่าบอกว่าคนเช่นนี้โชคดี ฟารีดานึกถึงเพื่อนคนหนึ่ง โชคร้ายจากการเสียชีวิตในเหตุการณ์ที่กรือเซะของพ่อผู้ใช้ชีวิตประจำวันอยู่นอกบ้านกลายกลับเป็นโชคดี เธอโชคดีเพราะความที่เธอเป็นลูกของพ่อผู้ต้องสูญเสียชีวิตในเหตุการณ์ที่ถูกสลักไว้ในความทรงจำของสังคม ทางการโอบรับเธอและญาติพี่น้องอีกหลายคน แต่เพียงชั่วเวลาไม่นาน เธอก็ครื้นเครงในความโชคดีนั้นจนเกินพอดี ปากของเธอก็ได้แสดงความเป็นจริงในหัวใจ ความอยากเด่นและความครื้นเครงในโชคโดยไม่ใส่ใจผู้อื่นได้ทำให้เธอกลายเป็นบุคคลอันตรายสำหรับคนรอบข้าง She thought that in this land there were many other unlucky people. They moved back and forth between being slandered and being slander- ers. Who said people like that were lucky? Farida thought of one friend, who had suffered the death of her father in the Krue Se Incident*, her father who spent his daytime out of the house, though this turned out to be good luck. She was lucky because being the daughter of a father who had lost his life in an event that was inscribed in the collective memory she became a centre of attention and support on the part of officials as well as relatives, but before long her boisterousness about her good luck became unseemly. Her mouth told the truth of her heart. Her desire to be outstanding and rejoice in her good luck without paying attention to others turned her into a dangerous person for the people around her.\=

\=

\=

\=

\=

Literally, ‘unlucky in the death’.

* See http://en.wikipedia.org/wiki/Krue_Se_Mosque.

ฟารีดาได้แต่ทอดถอนใจในชะตากรรมของเพื่อน มันเป็นความผิดพลาดของอะไรยากที่จะรู้ได้ เพื่อนของเธอเพียงแต่รู้ว่าเธอต้องมีชีวิตที่ดี ความตายของพ่อนำไปสู่โอกาสที่ทางการ และคนจากหลายองค์กรยื่นให้ นั่นแหละ … แผ่นดินนี้ง่ายเกินไปสำหรับการป้ายสีคนอื่น และอยู่ยากยิ่งขึ้นสำหรับผู้ที่ไม่ยอมประกาศตนว่าเป็นคนดี Farida merely sighed at her friend’s fate. It was hard to know where the mistake was. Her friend merely knew she had to have a good life. Her father’s death had brought her the opportunities that officials from the state and many other institutions ex- tended to her. Indeed … this country was too easily prone to slandering others and increasingly harsh on those who held back on proclaiming what good people they were. เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าทำให้ความน่ากลัวของบ้านเกิดฟารีดายิ่งขยายอาณาเขตออกไปเรื่อยๆ เข้าไปเกาะกินถึงหัวใจผู้คนทั้งคนนอกและคนในเอง แม้แต่หัวใจอันบอบบางของเด็กน้อยก็แทรกซึมด้วยความกลัวเหล่านี้ ไม่เว้นแม้แต่หลุมฝังศพ พื้นที่และอาณาเขตของกุโบร์ขยายกว้างขึ้นและลึกขึ้น บางสิ่งบางอย่าง ยิ่งควานหายิ่งหนีหาย การล้มหายตายจากของบุคคลใกล้ชิดก็เพิ่มจำนวน ที่นี่คือปัตตานีที่หลายชีวิตมักสูญหายไปจากความทรงจำ ขณะที่ความทรงจำใหม่ๆ ก็ถูกระดมใส่กันเข้ามา The incidents that kept repeating themselves steadily increased the fear felt in Farida’s native land, gnawing at the hearts of the people, outsiders as well as locals. Even the frail hearts of little children were permeated with those fears. The graves, space and domain of the kubo* kept widening and deepening. Some things, the more you searched the more they vanished. The passing away of the nearest and dearest increased in numbers. This here was Pattani where lives kept vanishing out of memory while new memories were gathered up.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

* Muslim cemetery.

ฟารีดารู้สึกขมขื่นกับความเป็นไปเช่นนี้ แต่เธอจะทำอย่างไรได้เล่า แม้แต่ลูก ก็ถูกอิทธิพลของเรื่องเล่าที่ไร้เหตุผลสิ้นดีเข้าครอบงำ Farida felt bitter with this state of affairs but what could she do? Even her child was under the power of such utter nonsense. ฝนกลุ่มแรกของฤดูกาลเริ่มตกลงมาแล้ว บางที ฝนจากฟ้าอาจช่วยชำระความร้อนรุ่มลงได้บ้าง เธอเชื่อเสมอว่าพระเจ้าไม่ได้ลำเอียงต่อบ่าวของพระองค์ เหมือนที่พระองค์ไม่ลำเอียงต่อพืชพันธุ์ที่จะหยัดลำต้นขึ้นมาเติบโตบนพื้นดิน ลูกของเธอเหมือนจะมีโลกที่ห่างออกไป เมื่อทุกวันเด็กน้อยจะมีเรื่องเล่าที่ได้ยินจากโรงเรียนมาเล่าต่อไม่เคยซ้ำกัน แต่ลงท้ายเช่นเดิม เปาะเน ยังกลายเป็นบุคคลที่เด็กๆ ต้องระวัง ฟารีดาพยายามจะพูดคุยกับสามี แต่เขาก็คิดเพียงว่า มันเป็นเรื่องเล่าธรรมดาๆ เสียเวลาหากจะคิดเอามาเป็นเรื่อง The first bout of rain of the season fell. Maybe the rain from the sky would abate the heat. She always believed that God didn’t discriminate between His servants; neither did God discriminate between the plants that strove to grow out of the ground. Her son’s world seemed to grow distant as every day the little child would come telling new stories he heard at school, never the same but ending similarly: Pohney was still someone of whom the children must be wary. Farida tried to speak to her husband but he merely thought these were ordinary stories; it was a waste of time brooding about them. “ผู้หญิงนี่ชอบคิดอะไรไร้สาระ…” เขาพูดกลั้วหัวเราะ “เรื่องแค่นี้เองไปกลัวอะไร มันไม่ได้เสียอะไรตรงไหนเลย แล้วเปาะเนมันเป็นคนบ้า จะไปยึดติดและเข้าข้างคนพรรค์นั้นอยู่เรื่อย ปล่อยให้ลูกเราได้เรียนรู้อะไรกว้างๆ บ้าง โตขึ้นไปเดี๋ยวแกก็คิดเองได้ว่าอะไรดี อะไรอย่านำมาเป็นเยี่ยงอย่าง” สามีอธิบายยาว ตกอยู่ในบรรยากาศของความหมายในคำพูดของเขาจนลืมสนิทว่าจะพูดอะไรต่อไปได้บ้าง จึงได้แต่นั่งบื้อใบ้มองดูลูกชายเล่นหุ่นยนต์กราดยิงศัตรูอย่างเมามัน ‘Women like to think about silly stuff…’ he said with laughter in his voice. ‘That’s all there is to it. What are you afraid of? It’s totally harm- less. And then Pohney is a madman. How can you care so much and take his side all the time? Let our son learn widely. When he grows up he’ll figure out by himself what’s good and what shouldn’t be imitated.’ Her husband spoke at length. Caught in the atmosphere of the significance of his words, she totally forgot what she wanted to say next, so she just sat with a wooden expression looking at her son who played with a robot wildly riddling some enemy with bullets. ฝนตกติดต่อกันหลายวันแล้ว ฟารีดาไม่ต้องออกไปส่งลูกที่โรงเรียนเช่นเคย เมื่อสามีของเธอรับอาสาทำหน้าที่นั้นแทน หลังจากทำความสะอาดบ้านเสร็จเรียบร้อย เธอลงไปยังสวนครัวหลังบ้าน ต้นพริกเริ่มชูดอกขาวๆ ออกมาให้ชื่นชม มองลอดรั้วออกไปหลังบ้าน ฝนที่ตกเมื่อตอนเช้าพลอยทำให้ถนนเฉอะแฉะ แพะสองสามตัวเดินเรียงกันออกมายกตัวขึ้นยันสองขากับรั้วบ้าน ปากแทะยอดมะม่วงของเพื่อนบ้านที่โผล่พ้นเขตรั้วเข้ามาเหมือนเด็กยืนเกาะคอก ขณะที่อีกตัวเดินไปยันสองขาไว้ที่ถังขยะก่อนที่จะคุ้ยให้มันล้มลง จนขยะระเนระนาดเกลื่อนถนนสิ่งเน่าปะปนกับน้ำที่เจิ่งนองอยู่บนพื้นถนนโชยกลิ่นออกมาชวนแสบจมูก ฝนเริ่มลงเม็ดอีกครั้ง แพะส่งเสียงร้องก่อนจะวิ่งหาที่หลบฝน ฟารีดามองดูความเคลื่อนไหวบนท้องถนนอย่างเพลิดเพลิน แต่ก่อนที่เธอจะเอี้ยวตัวกลับเข้าบ้าน เงาร่างหนึ่งก็วูบเข้ามาในคลองตา It rained for days on end. Farida didn’t have to send her son to school as before, as her husband had volunteered to take on the duty instead. After cleaning the house, she went down to the kitchen at the back of the house. The chillies were begin- ning to bud into fine white flowers. Looking beyond the house fence, [she noticed] the rain that had fallen in the morning had turned the road into a quagmire. A few goats filed out and came to place their front legs on the house fence, their mouths nib- bling the tips of the neighbour’s mango branches that jutted out, like infants standing clutching a pen, while another goat went to place its front legs on the rubbish bin to make it topple over foraging inside and scattering rubbish all over the road. Rotten things mixed with the water of the puddles on the road surface, exhaling a smell painful to the nose. It began to rain again. The goats bleat- ed and ran for shelter. Farida found the goings-on on the road entertain- ing but before she turned round to get back inside the house, a human silhouette caught her eye.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\= The addition is necessary to avoid a very common grammatical mistake: the rain isn’t looking beyond the fence.

ร่างที่อวบสมบูรณ์นั้นดำมะเมื่อม เป็นมัน ผมกระเซิงเปียกลู่ติดหนังหัวเป็นเส้นหยิกหยอย ครั้งนี้ไม่มีเชือกสีแดงมัดที่กางเกงเหมือนที่เช่นเคย มือข้างหนึ่งจึงต้องกุมขมวดกางเกงไว้ มืออีกข้างยกถังขยะที่แพะคุ้ยล้มลงขึ้นมา ก่อนจะเก็บขยะที่อยู่รอบๆ นั้นขึ้นมาดูทีละชิ้น แล้วโยนสิ่งที่เห็นว่าใช้การไม่ได้ลงถัง That overfed man had greasy swarthy skin and soaked hair stuck to his skull in dangling strands. This time there was no red rope to [hold up] the trousers as before. One hand thus had to keep them in place while the other picked up the bin the goat had upset, before scraping up the rubbish lying all around to inspect it, one piece at a time, and then throw- ing into the bin what couldn’t be of use. “เขาเดินมาถึงที่นี่เลยหรือ หรือว่าวันนี้ไม่มีอาหารกิน” ฟารีดานึกถามในใจ เมื่อเห็นว่าบุคคลเบื้องหน้าเป็นใคร เธอรีบหันหลังกลับเข้าบ้านเมื่อนึกได้ว่ามีอาหารบางอย่างอยู่ในตู้เย็น เธออดยิ้มกับภาพที่เห็นเมื่อครู่เสียไม่ได้ อย่างน้อยๆ เขาก็ยังปกติสุขเหมือนเดิม บางที สิ่งที่ลูกกลับมาเล่า มันอาจจะเป็นปราการปกป้องเขาจากการถูกทำร้ายก็ได้ ชั่วแค่เดี๋ยวเดียวที่เธอกลับเข้าไป และออกมาอีกครั้งพร้อมอาหารเต็มถุง เขาก็หายตัวไปแล้ว ถังขยะวางอยู่อย่างเรียบร้อย ไม่มีขยะเกลื่อนกลาด ฟารีดาพยายามชะเง้อมองหา เธอไม่เห็นใครเลยนอกจากสายฝนที่เริ่มโปรยเม็ดหนาขึ้น So he’s walked all the way up to here, has he? Or is it that today he has nothing to eat? Farida asked herself when she saw who the indivi- dual in front of her was. She hurriedly turned her back and entered the house when she thought that there were some foodstuffs in the fridge. She couldn’t help smiling at the picture she had just seen. At least he’s the same as before. Maybe what her son came to tell her was a kind of protection for him not to be harmed. In the little time she spent going back inside and coming out again with a plastic bag full of food, he had vanished. The rubbish bin stood there, there was no rubbish scattered around. Farida craned her neck to look for him. She saw no one under the rain which was beginning to thicken.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\= Literally, ‘tried to crane’.

Literally, ‘saw no one except the rain’!

\=ปัตตานีในฤดูฝนดูเหมือนหญิงชราผู้สงบเสงี่ยมคนหนึ่ง เม็ดฝนกับแสงแดดผลัดกันมาเยือนราวกับความหิวกับความง่วงงุนของนาง บรรยากาศเช่นนี้ทำให้ใครๆ หลายคนวางใจ ความน่ากลัวของเหตุการณ์ถูกหลงลืมไปชั่วขณะ ลูกชายก็เหมือนจะไม่มีเรื่องเล่าของครูมาเล่าที่บ้านเช่นเดิม ดูเหมือนจะไม่มีอะไรเกิดขึ้นใหม่อีกแล้ว นอกจากการเติบโตของสิ่งมีชีวิตของพระเป็นเจ้า Pattani during the rainy season was like an old woman keeping to herself. Raindrops and sunrays came alternately like hunger and drowsi- ness. This kind of atmosphere gave confidence to the many. Fear of events was forgotten for a time. Her son didn’t seem to have teacher’s stories to tell at home as before. It seemed nothing new would happen, besides the growing of God’s creatures. นกน้อยส่งเสียงเจื้อยแจ้วอยู่ที่ชายคาบ้าน สรรพเสียงใหม่ๆ เริ่มแข่งกันร้องระงมอีกครั้ง วันต่อมา ฟารีดาต้องส่งลูกไปโรงเรียนเช่นปกติ ขณะนั่งกินอาหารเช้าพร้อมหน้ากันอยู่นั้น สามีเดินไปเปิดโทรทัศน์ก่อนจะกลับมานั่งทันทีที่หย่อนก้นลงกับเก้าอี้ เสียงตูมก็ดังสนั่นหวั่นไหวขึ้นที่หลังบ้าน แรงระเบิดจากภายนอกส่งผลให้บ้านสะเทือน ลูกชายกระโดดมานั่งตักเธอตั้งแต่ตอนไหนไม่ทันรู้ตัว ฟารีดาตั้งสติได้อุ้มลูกชายขึ้นไปวางบนเก้าอี้ก่อนจะวิ่งออกไปยังหลังบ้าน Little birds sang merrily under the eaves. New sounds began to compete in cooing once again. The next day Farida had to take her son to school as usual. Her husband went over to switch on the TV before returning to his seat. As he dropped onto the chair, a mighty explosion resounded at the back of the house. The strength of the explosion from outside made the house shake. Her son jumped and there he was sitting in her lap. Coming back to her senses, Farida lifted him and placed him on a chair before she rushed out to the back of the house. ภาพที่เห็นทำให้เธอชะงักอยู่กับที่ แขนขาพาลสั่น กลิ่นคาวเลือดชวนคลื่นเหียนโชยมา ถังขยะแตกเป็นเสี่ยงๆ กระเด็นไปตกกระจัดกระจายรอบพื้นถนน ขยะกระจัดกระจายปลิวว่อน บางชิ้นติดค้างอยู่ที่คาคบของต้นไม้ใกล้เคียง แพะตัวหนึ่งยกขาที่เหลือสองขาตะกุยอากาศ ก่อนจะแน่นิ่งไป อีกร่างหนึ่งนอนนิ่งกระอักเลือดอยู่บนพื้นถนน แขนซ้ายหลุดหายไป ขณะที่สะบ้าเข่าซ้ายหลุดกระเด็นไปกองกับชิ้นส่วนของถังขยะ แม้ใบหน้านั้นไม่มีสภาพพอที่จะทำให้ใครจดจำได้ แต่ฟารีดาจำเขาได้ติดตามThe picture she saw stunned her. She shook all over. The stench of blood and matter that wafted out made her retch. The rubbish bin had broken into pieces flung all over the road. The rubbish had flown around, some of it stuck to the forks of the surrounding trees. A goat was raising its remaining front leg and scraping at the air before lying down still. Another body lay still, coughing up blood over the surface of the road, left leg gone, with the kneecap having joined the debris of the bin. Even though that face was beyond recognition, Farida knew very well who he was.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

Literally, ‘could remember it very well’.

“ไอ้เปาะเน สมน้ำหน้าแม่ มันตายแล้ว” เสียงลูกชายที่วิ่งตามออกมาหลังสุด ร้องขึ้น ฟารีดาพูดอะไรไม่ออก สองตาอุ่นร้อนขึ้น เธอก้มหน้าพึมพำกับตัวเองแผ่วเบา ‘That damn Pohney, serves him well, mum, he’s dead now,’ her son, who had raced after her, shouted. Farida was unable to speak. Her eyes grew hot. She lowered her head and muttered to herself. “เปาะเน พระเจ้าอาจจะทรงอภัยในท่านแล้ว ต่อไปนี้ไม่มีอะไรที่ต้องหวาดกลัว ท่านจะไม่หิวโหยอีกต่อไป” เธอทำปากขมุบขมิบ ไม่มีเสียงเล็ดลอดริมฝีปากออกไปให้ใครได้ยิน สามีหันมามองอย่างงงๆ ก่อนวิ่งออกจากบ้านไป ‘Pohney, God must have forgiven you. From now on there’s nothing to fear, you’ll no longer be hungry.’ Her lips kept moving but not a sound came through them for anyone to hear. Her husband turned round to look at her puzzled before he ran out of the house.\=

‘Phoo Tong Songsai’ in Writer 15, July 2013

\= Ummisalam Umarn, a student of Education at the Pattani campus of Prince of Songkhla University, already has several published short stories to her credit. \=

As if it weren’t scrap iron – Khennam Langthao

Allegory, parable or fable? Take your pick. In any case, a very original and very short short story – so original and so short I also translated it into French just in case. MB

เหมือนไม่ใช่เศษเหล็ก

As if it weren’t scrap iron

เขนน้ำ หลังเทา

Khennam Langthao

TRANSLATOR’S KITCHENรถเก๋งโทรศัพท์มาหารถไฟ รถไฟรับสาย สนทนาพาทีกันสักครู่ใหญ่ ก่อนหันไปปรึกษาหารือกับรางรถไฟ รางรถไฟไม่พอใจรถไฟ รถไฟจึงออดอ้อนแล้วออดอ้อนอีก ไม่ต้องเป็นห่วงรถไฟหรอกหนา รถไฟไม่ออกนอกลู่นอกทางหรอกจ้ะ รถไฟสัญญา รางรถไฟได้ยินดังนั้น ก็ใจอ่อนยวบยาบยอมให้รถไฟออกจากราง The car called up the train. The train took the call. They had a lengthy conversation and then turned to consult the railway. The railway wasn’t happy with the train, so the train had to beg and coax. You don’t have to worry about me, no way will I leave the tracks, the train promised. Hearing this, the railway relented and reluctantly allowed the train to go off the rails.\=

\=

\=

\=

\=

\=

ยวบยาบ literally means ‘to walk heavily’

รถไฟออกจากรางรถไฟไปตั้งแต่พระอาทิตย์ยังไม่เลิกงาน รถไฟไม่รีบร้อน จึงไปจ่อมอยู่ในร้านอาหาร นั่งชมฟุตบอลไทยพรีเมียร์ลีกระหว่างเมืองทองกับบุรีรัมย์ แล้วสั่งเครื่องดื่มเย็นจัดหนึ่งขวด สองขวด จวบจนขวดที่สาม มาประลองลิ้มชิมระหว่างรอรถเก๋งเลิกงาน The train went off the rails before the sun had finished his shift. The train was in no hurry so he went to sit in a restaurant, watched a Premium League football match between Mueang Thong and Buri- ram, and ordered one bottle of chilled beer, then a second one, and finally a third to test his taste buds while he waited for the car to leave work.Mueang Thong, literally ‘golden town’, is short for Mueang Thong Thani, a town in the outskirts of Bangkok; Buriram is a town in the Northeast. Both happen to have top football teams.ไม่ทันถึงขวดที่สี่ รถเก๋งก็โทรศัพท์มาหารถไฟ บอกว่าพาพี่ที่เป็นเครื่องบินมาด้วย และนัดหมายให้รถไฟไปเจอกันที่ร้านอาหารอีกแห่งหนึ่ง Before a fourth bottle was needed, the car called the train and told him he was with his elder brother the plane in another restaurant and asked him to meet them there. รถไฟจึงเช็คบิลและออกเดินทางอีกครั้ง The train thus settled the bill and went out. แสงสีระยิบระยับแพรวพราว รถเก๋งไฮโซเบียดเสียดกันแน่นร้าน พลุกพล่านด้วยเสียงเฮฮาสนุกสนาน รถไฟห่อไหล่ขอทางรถเก๋งไฮโซทั้งหลาย กระทั่งเห็นรถเก๋งผู้เป็นสหาย กำลังดวดเหล้ากับพี่เครื่องบินอยู่ตรงมุมมืดของร้านอาหาร รถไฟจึงรีบตรงดิ่งเข้าไป In a glittering display of lights and colours, high-society cars jostled for space in shops, swarmed about and had noisy fun. The train deferentially wended his way amongst the myriad high-so cars until he saw his comrade the car who was knocking it back with the plane in a dark corner of the restaurant, so he made a beeline for them. รถเก๋งผู้เป็นสหายโอบไหล่รถไฟทันทีที่เห็น ก่อนแนะนำให้พี่เครื่องบินรู้จัก รถไฟทักทาย ทอดไมตรีด้วยคำพูดสวัสดีและรอยยิ้ม The car put his arm around the train’s shoulders as soon as he saw him before introducing him to Big Brother Aeroplane. The train had a friendly word of greeting and a smile.\=

Note the use of capitals to emphasize the plane’s seniority.

ไม่นาน คณะรถเก๋งผมยาวมาดเข้มก็ทยอยขึ้นเวที เศษเหล็กทั้งหลายทั้งมวลจึงปรบมือโห่ร้องส่งเสียงอึกทึก แล้วพากันส่ายเอวส่ายแข้งส่ายขาไปๆมาๆ ตามจังหวะเสียงดนตรีที่ถูกบรรเลงออกมาอบอวลอยู่ในร้านอาหารแห่งนั้น Before long, a band of ponytailed cars filed up on stage and the filings at large clapped their hands, cheered boisterously and started to swing their hips and shake their limbs in rhythm with the music that filled the whole restaurant. รถไฟสนุกสุดเหวี่ยงและเริ่มพูดจาเสียงดัง ในขณะที่รถเก๋งเพื่อนของรถไฟก็สนุกสุดเหวี่ยงและเริ่มหัวเราะระริกระรี้ เดินปลิวว่อนจีบรถเก๋งไฮโซเอวบางร่างน้อยมีความสุข จะมีก็เพียงแต่เครื่องบินเท่านั้นที่แสดงอาการนิ่งเฉย The train was greatly amused and began to talk loudly while his friend the car was greatly amused and began to laugh excitedly and went whizzing around flirting happily with a slim-waist, light-body high-so car. There was only the plane that remained stonily indifferent. รถไฟเกรงอกเกรงใจเครื่องบิน อยากให้เครื่องบินสนุกสนานผ่อนคลาย จึงชวนเครื่องบินสนทนาในเรื่องต่างๆนานา แต่แปลกทีเดียว เหมือนรถไฟพูดพร่ำอยู่เพียงลำพัง The train felt concern for the plane and wanted him to relax and have a good time, so he enticed him to talk, but strangely enough, it was as if the train was the only one doing the talking. รถไฟไม่ท้อ พยายามยิ้มแย้มเข้าสู้ แล้วเล่าประสบการณ์เล็กๆน้อยที่เคยประสบพบเจอให้ฟัง รถไฟเล่าถึงความมืดมิดในอุโมงค์ขุนตาน เล่าถึงความอาลัยอาวรณ์ขณะผ่านสะพานข้ามแม่น้ำแคว เล่าถึงความสวยงามของลำน้ำโขงขณะข้ามไปยังประเทศลาว เล่าถึงอาคารไม้สีเหลืองสดใสที่อำเภอกันตัง เล่าถึงรอยยิ้มของพ่อค้าแม่ค้าชาวตลาดร่มหุบที่ตำบลแม่กลอง เล่าถึงลุงไม้หมอนจอมกระเซ้าเย้าแหย่ที่อำเภอสีคิ้ว The train didn’t give up and persevered with a genial smile, telling of various little things he had experienced, telling of the darkness in the Khun Tan tunnel, of the sense of loss when going over the bridge on the River Kwai, of the beauty of the Mekong river when crossing over to Laos, of the bright yellow wooden railway station of Kantang District, of the smiles of sellers at the Maeklong Railway Market, of the inveterate teasing of Uncle Mai Mon in Sikhiu District.\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

Mai mon means ‘wooden pillow’.

แต่เครื่องบินก็ยังไม่ยอมฟังรถไฟอยู่ดี But the plane still didn’t want to listen to the train. เครื่องบินไม่แม้แต่จะมองรถไฟเลยด้วยซ้ำ The plane didn’t even look at the train. เครื่องบินเอาแต่นั่งแทะและดูดตีนไก่ แทะและดูดตีนไก่จนหมดชาม แล้วก็สั่งตีนไก่มาแทะและดูด มาแทะและดูดจนหมดไปอีกชาม ก่อนจะหายตัวไปอย่างลึกลับ The plane only sat gnawing and suck- ing at chicken feet, gnawing and sucking at chicken feet until there were none left and then ordering another dish of chicken feet he finished gnawing and sucking at before he made off. รถเก๋งบอกกับรถไฟว่าเครื่องบินกลับบ้านไปแล้ว รถไฟจึงถามรถเก๋งว่า เหตุใดเครื่องบินจึงรีบกลับโดยไม่บอกไม่กล่าวไม่ยอมลารถไฟเลยสักคำ บอกแล้ว บอกแล้ว รถเก๋งกระซิบกระซาบให้รถไฟฟัง เครื่องบินบอกรถเก๋งแล้วว่าขอตัวกลับก่อน The car told the train that the plane had gone back home, so the train asked the car why the plane had left in such a hurry without saying anything, without a word to take his leave. But he had, he had, the car whispered to the train, the plane had told the car he was leaving. อารมณ์ของรถไฟขุ่นมัวทันที เหตุใด เครื่องบินจึงไม่ยอมพูดคุยกับรถไฟเลย เอาแต่นั่งแทะและดูดตีนไก่ ไม่อนาทรร้อนใจ ทั้งๆที่รถไฟก็แค่อยากจะเล่าเรื่องราวระหว่างทางให้ฟัง ไม่ได้ต้องการละลาบละล้วง เพราะคิดว่าเครื่องบินอยู่แต่บนฟ้า คงไม่เคยฟังเรื่องราวดีๆจากบนดิน และรถไฟก็อยากจะฟังเรื่องราวบนฟ้าจากเครื่องบินไม่ได้แตกต่างกัน หรือรถไฟเป็นเพียงรถไฟโบร่ำโบราณ จึงไม่ควรค่าแก่การสนทนา The train’s mood turned sour at once. Why was it that the plane wouldn’t talk with him at all, only sat gnawing and sucking at chicken feet, as if unconcern- ed, even though the train merely wanted to tell him stories about what happened on the way, and didn’t intend to pry, because he thought the plane being stuck in the air might not have heard the good stories on the ground and he himself wanted to hear the plane tell of what happened in the air, or was he just an antiquated train who wasn’t worth con- versing with? เหมือนดังว่าเครื่องบินไม่ใช่เศษเหล็กด้วยกัน As if the plane wasn’t of the same scrap iron. เหมือนทองคำเสียมากกว่า But made of gold rather. ทองคำที่มีมูลค่าไว้หลอกเศษเหล็กโง่ๆ รถไฟคิดใคร่ครวญก่อนเบียดเสียดรถเก๋งไฮโซออกจากร้านแล้วเผ่นแน่บ Gold whose value deceived stupid scrap iron, the train reflected before squeezing himself past high-so cars to get out of the restaurant and dart away without looking back.เศษเหล็ก (scrap iron) is also derogatory slang for a gay person, a fag. \= ‘Muean Mai Chai Set Lek’ in Writer 19, November 2013

. Khennam Langthao (‘slaty-backed forktail’) is one pen name of Weerayut Suksawang. Born in Rayong in 1986 of teaching parents, he spent almost a year teaching PE before venturing into full-time freelance writing. His first short story came out in 2012.

.

The water-hen season – Rewat Panpipat

Make room for poetry. And a special thanks to Prof. Ora-ong Chakorn for checking the accuracy of this translation … whose remaining mistakes are all hers, then. 😉 MB

ฤดูนกกวัก

The water-hen season

เรวัตร์ พันธุ์พิพัฒน์

Rewat Panpipat

TRANSLATOR’S KITCHENวารีหลับฝันถึงสระบัวและกระท่อมไม้ไผ่ของกวี บัวหลวงสีชมพู สีขาว แย้มบานอยู่ใต้แสงจันทร์สิบห้าค่ำ กลิ่นหอมอันอ่อนโยนนำพาเธอไปสู่โบสถ์ไม้โบราณที่ไหนสักแห่ง Waree slept dreaming of the poet’s lotus pond and bamboo hut, pink lotuses and white lotuses blooming under the full moon. A lingering fragrance took her to an ancient wooden temple somewhere. หมู่บ้านของกวีเป็นสีขาวดำ (ยกเว้นดอกบัวสีชมพูและตัวเธอในชุดกระโปรงยาวสีฟ้ากับเสื้อเชิ้ตสีขาว) วารีได้ยินเสียงร้องของนกกวัก เธอจดจำเสียงเหล่านี้ได้ตั้งแต่ครั้งยังนอนเปล เปลที่แขวนอยู่ใต้หลังคากระท่อมของกวี กระท่อมไม้ไผ่ที่ปลูกสร้างอยู่ในสระบัว มุงหลังคาด้วยหญ้าคา ฝูงปลาตะเพียนสานว่ายอยู่ในอากาศสีขาว The poet’s village was black and white (except for the pink lotuses and herself in a light blue skirt and white blouse). Waree heard the calls of water hens. She had known such sounds since she was still in the cradle, a hammock hung under the roof of the poet’s hut, a bamboo hut built over the lotus pond, its roof made of thatch, a school of pleated barbs swimming in the white air.The calls of water hens.

Pleated barbs

เช้าบางเช้า ไข่ของนกเป็ดน้ำถูกนกกาเหว่าเขี่ยลงจากรัง ร่วงลงแตกกลาดเกลื่อนบนทางดินใต้ต้นมะม่วง เปลือกไข่สีขาวบนพื้นดินสีดำ ในเช้าสีดำ On some mornings, rummaging koels made water hens’ eggs fall off the nests and break all over the earthen path under the mango trees, white shells on black earth on black mornings.Koel (pronounced ‘cool’): hear their croaky calls.วารีนั่งคุกเข่าขณะหยิบเปลือกเปล่าขึ้นพิจารณา สักครู่เธอจึงแว่วยินเสียงเพลงกล่อมเด็ก ราวกับแว่วดังมาจากเรือนไม้โบราณที่ไหนสักแห่ง Waree knelt as she picked up an empty shell to examine it. After a moment she would hear a lullaby as if it were coming from an old wooden house somewhere. พลันลมหนาวนั้นกระหน่ำหนัก Suddenly the cold wind blew hard. เธอกำเปลือกเปล่า เปลือกนั้นเปราะแตกคาอุ้งมือ She closed her hand over the empty shell. The brittle shell broke in her palm.\=รายรอบสระบัวคือต้นไม้ดอกไม้นานาพรรณ ถัดออกไปคือท้องทุ่งนา ฝูงนกกระยางสีขาวในท้องทุ่งสีดำ ลุงหุ่นไล่กาในชุดเสื้อผ้าซอมซ่อเก่าขาดโบกมือให้วารี ทำเอาฝูงนกกระยางแตกตื่นโผบิน ขนอันอ่อนนุ่มเบาบางปลิวคว้างอยู่ในอากาศหนาหนักของหมอก The lotus pond was festooned with all species of trees and flower plants. Beyond them stretched the fields, flocks of white bitterns on black earth. The scarecrow in its rags waved at Waree, scaring the bitterns into a scattering flight. Thin light feathers drifted away in the air thick with fog.

\=

\=

\=

\=

\=

\=

การใช้ชีวิต: literally, ‘life is lived’. I owe the beautiful ‘life came to life’ to my English editor. Thanks, GB.

รายรอบตัวเป็นสีขาวดำ ยกเว้นดอกบัวสีชมพูกับกระโปรงสีฟ้า บนทางดินสีดำมีแต่เปลือกไข่สีขาวที่ร่วงลงแตกกลาดเกลื่อน แต่ท้องทุ่งยังเต็มไปด้วยเหล่านกและดวงตาของนกที่เฝ้ามองวารี หญิงสาวในวัยยี่สิบปี ผู้มาเยือนท้องทุ่งแห่งนี้ในฤดูเดือนกำเนิด เธอผู้มาค้นหาร่องรอยของกวี ทั้งบนผืนแผ่นดิน และในระหว่างบรรทัดของเหล่าตัวหนังสือสีดำ ที่รอเพียงปลายมือของเธอได้สัมผัส เพื่อได้ทำความรู้จักกับเมฆหมอกข้างใน ซึ่งหมุนวนอยู่ในห้วงอกมาตลอดยี่สิบปี Everything around was black and white, except for the pink lotus flowers and the light blue skirt. On the black earthen path were only fallen white egg shells that had broken and scattered but the field was still full of birds and birds’ eyes which were watching Wa- ree, a young woman of twenty who had come to visit this field in the month of her birth and was searching for signs of the poet, both on earth and between the lines of black characters that waited within reach for her to touch, for her to become acquainted with the clouds that had whirled in her chest all of those twenty years.For euphonious reasons, what in Thai is white and black is black and white in English.ตัวหนังสือสีดำเหมือนกับฝูงนกสีดำ มีท่วงท่าครุ่นคำนึงเหมือนกับกวีและลุงหุ่นไล่กา ตัวหนังสือวรรคหนึ่งกระซิบบอกกับวารีว่า “วารี, เธอลองโอบกอดไม้สักต้นดูสิ” The black characters like that flock of black birds had the same pondering attitude as the poet’s and the scare- crow’s. One block of characters whisp- ered to Waree, ‘Waree, try and hug a tree’. แมวดำหายจากกระท่อมนานเกินไปแล้ว และใบไม้ร่วงก็ช่างจำนรรจ์เหลือเกิน The black cat had disappeared from the hut for too long already and the dead leaves were far too talkative. กวีผ่ายผอมและพูดน้อยลงทุกวันๆ กลิ่นยาสูบมวนใบจากอวลอายอยู่ในท้องทุ่ง The poet was skinny and spoke less and less every day. The smell of tobac- co in a rolled up nipa leaf spread over the field.\=“วารี ลองโอบกอดไม้สักต้นดูสิ” วรรคหนึ่งของกวียังคงเฝ้าตามชักชวน ขณะแนวแถวของหมู่ไม้รอบสระส่งเสียงกระซิบกระซาบ หัวเราะเบาๆอย่างอ่อนโยน สะกิดกัน โอบกอดกัน แหย่เย้ากัน ฝูงผีเสื้อสีขาวว่อนไหวอยู่ท่ามกลางสระบัวสีดำ ‘Waree, try and hug a tree,’ one of the poet’s lines kept on inviting, while the rows of trees around the pond whisper- ed sibilantly, giggled gently, poked, hugged and teased each other. Swarms of white butter­flies frolicked in the middle of the black pond. กวียืนโดดเดี่ยวอยู่ท่ามกลางทุ่งข้าวไพศาล นอกจากดอกบัวสีชมพูกับกระโปรงสีฟ้าแล้ว วารีสังเกตเห็นว่าสองแขนของกวีมีสีจางๆอย่างปีก The poet stood alone in the middle of the vast white field. Besides the pink lotuses and the light blue skirt, Waree noticed that the poet’s arms where light- ly coloured like the wings of a jewel beetle.Jewel beetle

\=

ในขณะที่บรรดาเพื่อนบ้านในละแวกท้องทุ่ง ต่างพากันซุบซิบในทำนองว่ากวีเป็นคนเพี้ยนบ้า While neighbours in this neck of the woods whispered to each other that the poet had gone out of his mind. ปู่กับย่าและยายของวารีก็คงคิดเช่นนั้น สำหรับการงานของกวี อันมองไม่เห็นตัวเงินและความก้าวหน้าทางวัตถุปัจจัย Waree’s grandparents must have thought the same. Regarding the poet’s work, there was neither money to be seen nor material improvement. ในโลกอันเงียบงัน กวีเขียนจดหมาย เผาต้นฉบับบางส่วน ดูเหมือนว่ามีแต่ลุงหุ่นไล่กาเท่านั้นที่เข้าอกเข้าใจในตัวกวีเป็นอันดี เศษเถ้าของกระดาษต้นฉบับในสายลมพัดพา ดูราวกับฝูงนกเล็กๆกำลังโบกบิน พลางร้อง “ชีวิตๆ” In the silent world the poet wrote and at some point burned his manuscripts. It seemed that only the scarecrow truly understood him. The ashes of hand- written pages that the wind swept away looked like crowds of small birds crying ‘Life! Life!’ as they flew.\=“เมื่อถึงฤดูนกกวัก ชีวิตของฉันจะเปลี่ยนไป” แม่ตัดสินใจใช้ชีวิตร่วมกับกวีเพราะถ้อยคำนี้ไม่ใช่หรอกหรือ วรรคกวีที่ทำให้แม่รู้สึกฉงนฉงาย มิอาจคาดหวัง หยั่งลงไปไม่ถึง ทำให้แม่เพ้อฝันไปถึงท้องทุ่ง ลำธารเล็กๆ สระบัว และกระท่อมมุงใบหญ้า ‘When the water-hen season comes, my life will change.’ Wasn’t it for those words that mum decided to share her life with the poet? The poet’s stanza that made mum feel doubtful, forlorn, out of her depth, that made mum fancy going to the field, the small stream, the lotus pond and the thatched hut. แม่ยังฝันไปถึงการก่อเตาไฟด้วยไม้ฟืน เพื่อหุงหาอาหาร ขุดดินทำแปลงปลูกผักปลอดสารเคมี ฝึกเกี่ยวข้าวและนวดข้าว ทุกเช้าตื่นขึ้นมาสีข้าวด้วยเครื่องสีมือ เลี้ยงเป็ดเลี้ยงไก่ไว้กินไข่ และในเวลาว่างของวันอันสว่างไสวไพศาล แม่จะนั่งลงตรงไหนสักแห่ง พร้อมกับอุปกรณ์วาดภาพสีน้ำ Mum even dreamt of lighting the stove with firewood to cook, of digging the soil into plots to grow chemical-free vegetables, of learning to reap and thresh the paddy. Every morning she woke up to grind the rice manually, raised ducks and chickens for their eggs, and in her spare time during the day so bright and vast, mum would sit down someplace with her watercolour kit. แม่นึกฝันแม้กระทั่งการได้เก็บกลีบดอกบัวมารีด แล้วบรรจงมวนยาเส้นไว้สำหรับกวีMum even thought of collecting lotus petals to dry and then lovingly roll cigarettes for the poet.บรรจง: literally, ‘to do painstakingly’; ‘delicate’, ‘meticulous’.ครั้นแล้วเมื่อถึงฤดูนกกวัก แม่จะรู้สึกใจคอไม่เป็นปกติ ท่ามกลางลมหนาวอันโหมพัดรุนแรง ทั้งกลิ่นหอมประหลาดของช่อดอกวาสนาในยามดึกดื่น เสียงเกรียวกราวของทุ่งข้าว เสียงเสื้อกางเกงของลุงหุ่นไล่กาถูกลมสะบัดพึ่บพั่บ ได้ปลุกให้แม่ตื่นขึ้นอย่างเคลิ้มคล้อย เพื่อจะพบว่าที่นอนเคียงข้างแม่นั้นคือความว่างเปล่า Whereupon, when the water-hen season came, mum would feel upset in the midst of the cold wind that blew hard, bringing forth the strange fragrance of the clumps of dracaena late at night. Loud rustling from the paddy field and the flapping of the scarecrow’s shirt and trousers in the wind woke up mum in a dreamy state to find that the bed by her side was empty.

\=

\=

ท้องทุ่งนาของวันนี้อบอวลด้วยกลิ่นของสารเคมีประดาชนิด Today’s paddy field was redolent with the smell of all sorts of chemicals. วันแรกที่กวีได้สัมผัสกับท้องทุ่งแห่งนี้ เขาถึงกับหลุดถ้อยคำ “ทุ่งนาตายแล้ว” The first day the poet came into contact with this paddy field, he let out the words ‘This paddy field is dead’. หลังจากนั้น กวีจมอยู่กับท้องทุ่ง แทบจะละทิ้งงานเขียน ค้นหาพรรณไม้พื้นถิ่นมาปลูก ขุดสระน้ำสำหรับปลูกบัว ทำแปลงผัก ปลูกข้าวโดยวิธีดั้งเดิม และปลูกกระท่อมไม้ไผ่มุงหญ้าคาในสระน้ำ ผิวของกวีเกรียมแดด แทบไม่ได้พูดคุยกับใคร วันหนึ่งกวีได้สร้างหุ่นไล่กาขึ้นมาตัวหนึ่ง ตกแต่งด้วยชุดชาวนาสีดำซอมซ่อและสวมหัวหุ่นด้วยหมวกฟาง หลังจากวันนั้น กวีจึงมีเพื่อนคุย After that, he spent all his time in the field, almost giving up writing, searching for local species of trees to plant. He dug a pond to grow lotuses, dug vege- table plots, planted rice the traditional way and built a bamboo hut with a thatched roof over the pond. The sun burned his skin. He hardly talked to anyone. One day he made a scarecrow, trussed it in black worn-out farmer’s clothes and topped its head with a straw hat. From that day on, the poet had a friend to talk with. ในฤดูนกกวักของปีนั้น หญิงสาวจากเมืองหลวงได้มาเยือนกระท่อมในสระบัว พร้อมกับแมวสีดำเพศเมีย แมวซึ่งไม่เคยพูด แมวซึ่งกำลังจะกลายเป็นหิน In the water-hen season of that year, a young woman from the capital came visiting the hut on the lotus pond, along with a female black cat, a cat which never spoke, a cat which was turning into stone. “เมื่อถึงฤดูนกกวัก ชีวิตของฉันจะเปลี่ยนไป” หญิงสาวพูดในท่วงทำนองหยอกเย้าต่อกวี ก่อนจะหัวเราะกังวานไหว ‘When the water-hen season comes my life will change,’ the young woman said jokingly to the poet before bursting into sonorous laughter.\=“พ่อของแก ปีกหักกับทุกเรื่องนั่นแหละ ทุกเรื่องในโลกนี้” แม่ของวารีมักจะพูดเช่นนั้น ด้วยใบหน้าเรียบเฉยไร้อารมณ์ แต่บางครั้งก็เอ่ยอย่างติดตลก เมื่อวารีถามถึงสาเหตุของการเลิกร้าง ‘Your father, his wings broke with every story, with all the stories in this world.’ The poet’s mother said this often with a straight face devoid of mood, but some- times for comical effect when Waree asked about the reason for the divorce. “เพราะพ่อของแกเป็นใบ้น่ะสิ” ‘Your father was mute, that’s why.’ แต่วารียังสามารถรำลึกรู้ ในโมงยามที่เธอได้ท่องเรือเปลอยู่ภายใต้หลังคาใบหญ้า แลฝูงปลาตะเพียน กวีขับกล่อมเธอด้วยบทเพลงลูกทุ่งเก่าก่อน ทั้งบทกลอนที่เขาได้เขียนขึ้นเองเพื่อการณ์นี้โดยเฉพาะ ในห้วงอารมณ์ของพ่อลูกอ่อนผู้ยากไร้ สอดประสานด้วยเสียงตำข้าว เสียงขุดดิน เสียงกระทุ่มน้ำในห้วงพลบค่ำ ในกลิ่นยาสูบมวนใบจาก และกลิ่นเหล้าโรงรสร้อนแรง But Waree was still able to recall the times when she rode the hammock under the thatched roof and the school of pleated barbs. The poet lulled her with folksongs of yore as well as songs he wrote himself especially for this kind of mood, that of the dull broke father of a small infant, to the accompaniment of rice pounding, soil digging and water splashing at nightfall and the smell of tobacco in a roll of nipa palm and that of strong rice hooch. ในกลิ่นหอมหวานของข้าวสุกซึ่งถูกบดรวมกับกล้วยน้ำว้า ซึ่งหลอมรวมดินน้ำลมไฟ ฤดูกาลทั้งสาม และเสียงร้องเพลงของเหล่านก ไว้ในชามกระเบื้องใบน้อย In the sweet fragrance of cooked rice mashed with namwa banana, which fused the four elements, the three seasons and the songs of birds in a small enamelled bowl.Namwa bananas

\=

แปลก (odd, queer, strange, bizarre, peculiar, uncom- mon) is sometimes given a boy as a name, as with Marshal Plaek Phibun- songkhram (‘war victor’), the dictator of the 1940s and 1950s.

(อีกาฝูงหนึ่งเป็นผู้นำพาเขาไป แต่ทว่าอยู่ในความหลับฝัน) (A murder of crows was his guide but that was in a dream.) แมวดำหายไปจากกระท่อมคราวละนานๆ กระทั่งสาบสูญไปในที่สุด The black cat disappeared from the hut longer and longer each time until it finally vanished. ลุงหุ่นไล่กาล้มลงเปื่อยผุกับท้องทุ่งนา The scarecrow fell rotten to the ground of the paddy field. เมื่อใจสองดวงไม่เป็นหนึ่งเดียว กระท่อมก็โทรมทรุด ต้นไม้ใบหญ้าไม่เริงร่าเหมือนเช่นคืนวันเก่าก่อน When two hearts failed to unite, the hut deteriorated, trees and grass were no longer joyful as in the old days. วารีมองเห็นสองแขนของกวีแปรเปลี่ยนเป็นปีกนกสีแมงทับ ในพายุเสียงร้องของเหล่านกกวัก โอ้,ฤดูนกกวัก หลังจากความรักโรยรา การเดินทางจึงเริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง ก่อนที่กวีจะโบกบินไปสู่ภูเขาเบื้องทิศตะวันออก ท้องทุ่งกลืนกลาย ไม่มีกระท่อมไม้ไผ่ ไม่มีสระบัว ไม่มีหมู่ไม้ ไม่มีใครรำลึกถึงชายหนุ่มผู้เงียบใบ้ และไม่มีแนวแถวตัวหนังสือสีดำ Waree could see the poet’s arms change into wings the colour of jewel beetles in the storm of calls from the water hens. O, the water-hen season! After love had wilted, travelling began again. Before the poet flew to the mountain to the east, the paddy fields stretched far and fallow, there was no bamboo hut, there was no lotus pond, there were no trees, there was no one who recalled the young man that kept mute and there were no lines of black characters. แนวแถวตัวหนังสือสีดำซึ่งถูกกลบกลืนด้วยสีขาวอันหนักอึ้ง ไพศาลและอำมหิต Lines of black characters that had been swallowed up by a heavy, vast and fierce white colour. วารีสะดุ้งตื่นในกลางดึก รู้สึกถึงหยาดเหงื่อเย็นชื้นไปทั่วร่าง และรู้สึกราวกับว่าในอุ้งมือได้กุมกำเปลือกอันเปราะบางของไข่นก ลั่นทมดอกหนึ่งหล่นตกอยู่ข้างหมอน Waree was startled awake in the dead of the night, her whole body drenched in cold sweat and feeling as if in her fist she held the fragile shell of water-hen eggs. A frangipani flower fell onto the pillow.19th century stylists (and John Updike) preferred ‘in the dead of THE night’ to the current ‘in the dead of night’, so why not here?แว่วเสียงร้องของนกกวักดังมาจากแห่งหนอันแสนไกล The faint call of a water hen came from afar.\=ลุงบูรพารวบรวมต้นฉบับทั้งหลายทั้งปวงที่ยังไม่ได้ตีพิมพ์ พร้อมรูปถ่ายอีกหลายสิบใบของกวี ทั้งแนบจดหมายส่งถึง – วารี ดอกจำปาป่า Uncle Boorapha gathered the various manuscripts that had yet to be printed together with dozens of the poet’s photographs and added a letter ad- dressed to Waree Dorkjampa-pa. ลุงบูรพาผู้เป็นกัลยาณมิตรในระหว่างทางของกวี เป็นที่พักอาศัยและคำข้าวอันอุ่นอิ่ม เชื่อมโยงจักรวาลของชีวิตด้วยถ้อยคำอันไม่รู้จบ กู่ร้องถึงกันด้วยภาษาของนกสีดำลึกลับ Uncle Boorapha who had been a good friend during the poet’s life, was a sanctuary and a source of heartening meals linking the universe of life in endless idioms answering each other in the secret language of black birds. จดหมายของลุงบูรพาพูดด้วยเสียงทุ้มต่ำว่า “คนผู้มีความรัก สามารถเดินทางได้รอบโลก โดยไม่ต้องใช้เงินสักบาท” Uncle Boorapha’s letter said in a low tone, ‘Whoever has love can travel around the world without spending a farthing’. กวีคงเลือกเอาหุบเขาที่ใดสักแห่ง สำหรับฝากฝังเมล็ดข้าว – ดอกจำปาป่า – ยืนนิ่งงันอยู่กลางผืนไร่ กางสองแขนนิ่งค้าง ภาพแล้วภาพเล่าที่วารีเฝ้าพินิจ เธอจับคว้าได้เพียงดวงตาคู่นั้น ดวงตาของกวีซึ่งโศกเศร้าเป็นนิรันดร์ หลังจากนั้นเธอเฝ้าคร่ำครวญ The poet had chosen a valley somewhere to entrust with rice seeds – wild champak. He stood still in the middle of a field, his arms limp by his sides. Picture after picture that Waree perused, she could only notice those eyes, the poet’s eyes eternally sorrow- ful. After that, she could only grieve. เธอชิงชังกวีด้วยตัวเอง หรือว่าคนอื่นๆชิงชังผ่านตัวเธอกันแน่ Was she the only one to hate the poet or did others hate him through her? ต่อจากนั้น เธอจึงไม่รีรอที่จะท่องเข้าไปในระหว่างแถวบรรทัด ในแนวแถวตัวหนังสือสีดำอันไม่รู้จบของกวี เสียงร้องของเหล่านกกวักดังอยู่ใกล้ๆหู และเธอเผลอท่องบางวรรคกวีจนแม่สะดุ้งสุดตัว She didn’t wait any longer and slipped into the space between the lines, the poet’s unending lines of black characters. The calls of water hens resounded close to her ears and she unwittingly repeated some stanzas which totally startled her mother. “เมื่อถึงฤดูนกกวัก ชีวิตของฉันจะเปลี่ยนไป” ‘When the water-hen season comes my life will change.’

จากรวมเรื่องสั้น “เหมือนว่าเมื่อวานนี้เอง” พ.ศ. 2551 เข้ารอบ long list รางวัลซีไรต์ปี พ.ศ. 2554

‘Ruedoo Nok Kwak’ in Muean Wa Muea Wannee Eng (As if only yesterday), 2008

Rewat Phanpipat, born in 1966 in the central province of Suphan Buri, went through sundry menial jobs before he became a noted poet and short story writer. His collection of short stories Maenam Ramluek (Recollections of the river) won the SEA Write Award in 2004. \=

Pankham – Not all ‘sowjars’ are the same

It may no longer be fashionable here these days, but what I value above all in this story, written – beautifully – only ten years ago, is its pedagogic sense of nuance: indeed ‘sowjars’ are the same but not the same, and the same goes for cops, politicos and other frauds you love to hate. MB

‘ตะฮ่าว’

ไม่เหมือนกัน

Not all ‘sowjars’

are the same

ปั้นคำ

PANKHAM DAMNAI

TRANSLATOR’S KITCHEN‘ตะฮ่าว’คือทหาร ครูแพรวาบอกว่าทหารคือรั้วของชาติ เด็กหญิงนากอแสเห็นรั้วของชาติสองสามนายยืนซุ่มข้างรั้วโรงเรียนตั้งแต่เช้า ‘Sowjars’ are soldiers. Teacher Phraewa said soldiers were the country’s fence. Little Na Korsae saw two or three country-fences standing in wait by the school fence since early morning. นากอแสหัวดียังรู้อีกว่า รั้วโรงเรียนป้องกันหมูไก่ไม่ให้มากินผักปลอดสารพิษที่ครูพานักเรียนปลูกไว้ทำอาหารกลางวัน รั้วของชาติปกป้องอธิปไตย จากบ้านไกลมาอยู่บนดอย Clever Na Korsae also knew that the school fence prevented pigs and chickens from eating the chemical-free vegetables teacher had the pupils grow to eat for lunch. Leaving their distant homes, the country-fences came to this hill to Protect Sovereignty.\=Note the use of capitals to imply pomposity of concept way beyond children’s understanding, even clever Na Korsae’s. ตะฮ่าวชุดไหนผลัดเปลี่ยนมาประจำฐานก็ชอบมาจีบครูแพรวา จนครูยกเป็นอุทาหรณ์สอนเด็กผู้หญิง – โตเป็นสาวให้ระวังเวลามีผู้ชายมาจีบ โดยเฉพาะผู้ชายต่างถิ่น ส่วนใหญ่ชีกอจีบดะไปทั่ว ไข่ทิ้งตามป่าเขา Whichever group of sowjars came to change the guard they all liked to flirt with Teacher Phraewa so that teacher took it as an exemplar to teach the girls: when you’re older, beware when boys come wooing, especially outsiders, so randy they drop their eggs all over the mountain. ตอนแรกที่เห็นตะฮ่าวยืนเขียวทะมึนอยู่ข้างรั้วนากอแสใจเสีย นึกว่าวันนี้จะไม่ได้ไปไหนเสียแล้ว ปกติถ้ามีแขกเป็นผู้ชายมาเยี่ยมโรงเรียนครูแพรวาจะขอให้เธออยู่เป็นเพื่อน แต่วันนี้ครูไม่เห็นว่าอะไรตอนเธอขออนุญาตไปช่วยพ่อแม่เผาไร่ The first time she saw sowjars standing in dark green by the fence, Na Korsae felt bad. She figured that today she wouldn’t go anywhere. Usually, when men came to visit the school, Teacher Phraewa asked her to keep her company, but today teacher didn’t say anything when she asked for permis- sion to go and help her parents burn the field. เด็กหญิงมาอยู่เป็นเพื่อนครูที่โรงเรียนตั้งแต่วันแรกที่ครูมาสอนที่นี่ ช่วงไหนทางบ้านมีงานยุ่งถึงขอครูไปช่วยครอบครัว แม่ว่าอยู่กับครูทำให้เรียนเก่ง พูดภาษาไทยชัด มีคนล้อว่าเด็กคนนี้จะเป็นลูกครูอยู่แล้ว อยู่โรงเรียนประจำไม่ยอมกลับบ้าน The little girl had kept teacher company since teacher had come to teach here. Whenever there was heavy work at home, she’d ask teacher to let her go and help her family. Mother said that staying with teacher she’d learn well, she’d speak proper Thai. Some teased her she already was teach- er’s daughter, staying over at school unwill-ing to go home.\=\=

\=

พูดภาษาไทยชัด: literally, ‘would speak Thai clearly’.

นากอแสคอยช่วยครูล้างถ้วยล้างชามทำกับข้าวเฝ้าหมูดูฟืนในครัว อยู่กับครูสนุกดีมีขนมอร่อยกินบ่อยกว่าใคร โรงเรียนมีปัญหาอะไรก็ไปบอกพ่อ พ่อเป็นพ่อหลวง ต้องรับผิดชอบทั้งหมู่บ้านและโรงเรียน พ่อบอกว่าไม่เฉพาะแต่ลูกบ้านกับคุณครูหรอกที่ต้องดูแล ใครขึ้นมาเยือนดอยลูแอพ่อต้องดูแลทั้งนั้น Na Korsae helped teacher wash the dishes, cook, feed the pigs, see to the fire- wood in the kitchen. It was fun being with teacher. She had delicious snacks to eat more often than anyone else. When there was a problem at school she went to tell father. Father was the village head, he had to take responsibility for the whole village and the school. Father told her it wasn’t only the villagers and teacher he had to look after: whoever came up the hill to visit he had to look after as well. เธอสังเกตว่าบางช่วงตะฮ่าวมาเยอะบางช่วงก็บางตา ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ตามแนวชายแดน บางชุดขยันวิ่งออกกำลังไปถึงตีนดอย ไปกลับเกือบสามสิบกิโลเมตร บางชุดวิ่งมาดูหน้าครูแพรวาแล้วก็วกกลับฐาน บางคนนิสัยเสีย ชอบล้อครูแพรวาตอนนำเด็กทำกายบริหารหน้าเสาธงว่าออกท่าทางเหมือนนักร้องบนเวทีคอนเสิร์ต บ้างตะโกนข้ามรั้วไม้ไผ่ล้อเด็ก “เหยาะแหยะๆ ออกท่าทางให้ดูกระฉับกระเฉงหน่อย” She noticed that at times many sowjars came, at other times only a few, depending on the situation along the border. Some of them were eager to exercise and ran all the way to the foot of the hill, almost thirty kilometres return. Some ran just to have a look at Teacher Phraewa’s face and then ran back to base. Some of them had bad manners, they liked to tease Teacher Phraewa when she took the children to do PE in front of the national flag by mimicking a singer on a concert stage; others shouted across the bamboo fence teasing the children with ‘So listless! Come, come, perk up, will ya!’\=\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

\=

ออกท่าทางให้ดูกระฉับกระเฉงหน่อย: literally, ‘show yourselves a little more lively’.

นากอแสไม่ชอบเลย ครูแพรวาเองก็คงไม่ชอบเหมือนกันแต่ครูทำไม่สนใจเพื่อไม่ให้ฝ่ายนั้นได้ใจ อะไรกัน จะจีบสาวทั้งทีไม่พูดคำหวานเอาแต่ตะโกนเสียงดังอยู่ได้ บางครั้งยังเสียมารยาทโผล่หน้าเข้ามาในห้องเรียนไม่ขออนุญาตครู จนครูแพรวาอึดอัดไม่เป็นอันสอน Na Korsae didn’t like it at all. Teacher Phraewa probably not either, but she pretended to pay no attention so as not to give them heart. How could they woo a young woman without uttering a sweet word, shouting loudly instead? Sometimes they were impolite to the point of showing their faces in the classroom without teach- er’s permission, making Teacher Phraewa so uneasy she didn’t feel like teaching. นากอแสเห็นใจครูแพรวา ต้องดูแลโรงเรียนคนเดียว ลำพังสอนหนังสือเด็กเกือบสามสิบคนก็หนักหนาอยู่แล้ว สอนเสร็จยังต้องคอยแจกยาพาราฯให้ชาวบ้านอีก หลายคนเทียวมาขอแล้วขออีก ขอไปตุนไว้ บางรายยิ่งร้ายเอาไปให้ผัวเสพกับฝิ่นกับยาบ้า ยายนาฟูข้างโรงเรียนนั่นไม่ชอบกินยาแผนปัจจุบันแต่เทียวกระเตงหลานมาขอกะปิอยู่ได้แทบทุกวัน ครูสอนอยู่แท้ๆ ยังต้องหยุดสอนไปหยิบกะปิให้ Na Korsae sympathised with Teacher Phraewa. She had to run the school on her own. Teaching almost thirty children by oneself was hard enough, yet after classes she still had to deal out Paracetamol to villagers as well. Many came for it time and time again only to hoard it. Some did even worse: they took it to give their husbands with opium or speed pills. School neighbour Grannie Na Foo didn’t like to take modern medicine but came round, grandchild astride her hip, to ask for shrimp paste almost every day. Teacher had to stop teaching to go and get it for her. เด็กหญิงเคยเล่าเรื่องนี้ให้พ่อฟัง พ่อบอกครูว่าทีหลังไม่ต้องให้เดี๋ยวจะติดเป็นนิสัย แต่ครูยังใจดีไม่ว่าอะไร ให้กะปิเหมือนเดิม ครูว่ายายนาฟูแก่แล้วน่าสงสารเลี้ยงหลานตัวเล็กอยู่คนเดียว ลูกสาวไปทำงานในเมืองไม่ค่อยมาเยี่ยม อีกอย่างนอกจากครูแล้วบนดอยนี้ก็มียายนาฟูอยู่คนเดียวที่กินกะปิ ชาวลาหู่บนดอยลูแอไม่ชอบกลิ่นกะปิ นากอแสรู้ดี เพียงสงสัยถ้าเกิดมีคนทะลึ่งชอบกินกะปิอีกสักคนสองคนและเทียวมาขอที่โรงเรียนไม่ยอมซื้อเองครูจะทำอย่างไร The little girl had told her father about it. Father told teacher to stop doing it or it would become a habit. But teacher kept being kind, said nothing and gave her shrimp paste as before. She said Grannie Na Foo was old and pitiful, raising her grandchild by herself. Her daughter had gone to work in town and seldom came visiting. Besides, apart from teacher on this hill there was only Grannie Na Foo who ate shrimp paste. The Lahus on Loo Ae Hill didn’t like the smell of shrimp paste, Na Korsae knew this well, but she wondered what teacher would do if there were a few more people on the hill oddball enough to like shrimp paste and ask for it from the school instead of buying their own. ยายนาฟูนี่ก็แปลกคน สะแหลนอยากกินส้มตำอย่างคนกอเลาะ เห็นเคยบอกครูว่าคราวหนึ่งลูกสาวกลับมาเยี่ยมและทำส้มตำมะละกอให้กิน ยายติดใจต่อมาเลยหัดตำกินเอง แกไม่ใส่ปลาร้าหรือปูดองเหมือนต้นฉบับแต่ใช้กะปิแทน แก่แล้วริกินอะไรแปลกๆ นากอแสนึกขำ Grannie Na Foo was strange indeed. She fancied eating papaya salad as Kor Loh people did. She had told teacher that once her daughter, back on a visit, had made her papaya salad and she’d liked it so much she then tried to make some herself. She didn’t use fermented fish or pickled crab as in the original recipe but used shrimp paste instead. Old as she is yet still going for strange dishes, Na Korsae thought, amused.\=

หมู่นี้พ่อไม่ค่อยได้อยู่บ้าน ตั้งแต่เข้าโครงการหมู่บ้านปลอดยาเสพติดพ่อต้องไปอบรมที่โน่นที่นี่แทบทุกอาทิตย์ พ่อเคยบ่นเหนื่อยกับการเป็นผู้นำหมู่บ้านมาตั้งนานแล้ว ช่วงไหนประชุมอบรมบ่อยแทบไม่มีเวลาดูแลไร่ มีคนเป็นแทนเมื่อไหร่จะลาออกเสียที แต่ป่านนี้ยังไม่มีใครแทน ใครก็ออกตัวว่าพูดไทยไม่เก่ง ติดต่อทางการไม่เป็นเหมือนพ่อ

These days father seldom stayed at home. From early in the morning, with the drug-free-village programme father had to go training here and there almost every week. He had long been complaining about how tiring it was to be village headman. In those periods when there were training sessions often, there was almost no time to see to the field. When would there be a replacement so he could resign? But there still was no volunteer. Everyone professed himself unable to speak good Thai or contact officialdom as father did.

ลูกบ้านแทบทุกคนรักและเคารพพ่อนากอแส พ่อช่วยเหลือลูกบ้านสารพัดเรื่อง พาไปหาหมอ ติดต่อกับทางการ ส่วนใหญ่ได้สัญชาติไทยก็เพราะพ่อช่วยวิ่งเต้นและแนะนำเรื่องหลักฐาน บางหมู่บ้านไม่มีผู้นำคอยเป็นธุระ ลูกบ้านไม่รู้จะทำอย่างไร ก็ต้องอาศัยเพื่อนบ้านที่มีรถจักรยานยนต์ช่วยพาไปถ่ายรูปเพื่อประกอบหลักฐานขอสัญชาติ กว่าจะได้เรื่องต้องเสียค่าใช้จ่ายเกินจำเป็น แต่ลูกบ้านของพ่อนั่งรถกระบะไปพร้อมกัน ใครหลักฐานครบ มีคุณสมบัติตามทางการกำหนดก็ทำเรื่องได้เลย พ่อบอกว่าตอนนี้ชาวลูแอได้รับสัญชาติไทยไปเกือบครึ่งหมู่บ้านแล้ว

Almost all the villagers loved and res- pected Na Korsae’s father. Father helped the villagers over all sorts of things, took them to the doctor, contacted officials … Most got Thai nationality because father had pulled strings and advised them about documents. Some villages didn’t have headmen to help them. Villagers didn’t know what to do. They had to rely on neighbours who had motorcycles to help take them to town for mug shots to go with the documents requesting nationality. Before they could get it, they faced extra expenses, but father’s villagers sat in a pickup truck and went together; those who had all the documents answering to official specifications had their request processed. Father told her that now almost half of the village of Loo Ae people had obtained Thai nationality. วันนั้นเพื่อนบ้านไปช่วยงานกันหลายคนครึกครื้นทีเดียว เสียดายครูแพรวาไม่ได้ไปด้วย ครูเองก็ชอบไปเที่ยวไร่ชาวบ้าน ว่างสอนเมื่อไหร่ถ้าไม่ติดธุระไปไหนเป็นต้องชวนเด็กๆ ไปกินข้าวไร่คนโน้นคนนี้ ครูเคยบอกว่านากอแสมีไร่สวย ติดภูเขาติดลำธาร ที่อย่างนี้คนในเมืองอยากเป็นเจ้าของ That day was merry as many villagers had come to help. Too bad Teacher Phraewa didn’t come too. She liked to walk through the villagers’ fields. When she was free from teaching and other tasks, she’d invite the children to go and eat in this or that field. Teacher once told Na Korsae that her field, next to the mountain and the stream, was beautiful. A field like this people in town would like to own. นากอแสช่วยงานแต่เช้ายันบ่าย บางช่วงขุดดินเหนื่อยก็หลบไปจับแมงกว่างกับเพื่อน ปล่อยให้พวกผู้ใหญ่คุยกันเรื่องจะอื่อกับนาสีโขมงโฉงเฉง ผัวเมียคู่นี้เป็นข่าวฮือฮาตั้งแต่เดือนก่อน ทั้งสองถูกหวยได้เงินเจ็ดหมื่น เจ้าตัวเคยบ่นว่าที่จริงควรจะได้เป็นแสนหากเจ้ามือไม่โกง หลายคนบอกเงินได้มาง่ายได้เท่านี้ก็ดีแล้ว เป็นคนดอยเขายอมจ่ายก็ดีถมถืด วันนั้นตัวจะอื่อเองก็มาช่วยงานพ่อ มาคนเดียวให้เมียเลี้ยงลูกอยู่บ้าน สองคนนี้มาช่วยงานพ่อเป็นประจำ คงรู้สึกเป็นบุญคุณที่พ่อช่วยให้มีบัตรประชาชนเสียที Na Korsae helped with the work all morning until early afternoon. At times when she was tired of digging the soil, she went to catch beetles with friends, leaving the adults talking boisterously about Ja Ue and Na See. That married couple had been notorious since last month, when they made seventy thousand baht on the lottery. They complained that actually they should have got a hundred thousand if the dealer hadn’t cheated. Many people told them that that money had come easy, so having this much was good enough, and that the dealer had accepted to pay a hill dweller at all was remarkable. That day Ja Ue himself had come to help father. He had come alone, leaving his wife to take care of the children at home. The two of them came to help father regularly, feeling grateful that father had helped them get identity cards. ระหว่างทำงานใครก็พูดถึงเงินเหยียบแสนที่สองคนนั้นได้มาง่ายดาย เทียวถามกันว่าถ้ามีเงินก้อนโตอย่างนั้นบ้างจะเอาไปทำอะไร ถามคนอื่นแต่ตัวเองทำตาลอยอย่างมีความสุข คนถูกถามก็สาธยายสารพัด จะออกรถกระบะไว้ขนขิงไปขายในเมือง จะสร้างบ้านให้สวยเหมือนคนกอเลาะในอำเภอ จะซื้อคาราโอเกะมาไว้ร้องเพลง จะซื้อเครื่องเล่นซีดีไว้ดูหนังโป๊ เพ้อได้ไม่ยอมเลิก ไฟฟ้าก็ยังไม่มีจะดูกันได้อย่างไร ฝ่ายจะอื่อไม่ยอมพูดจาเอาแต่ยิ้มไม่ยอมหุบ While working they talked about the almost hundred thousand the two of them had earned so easily, and asked one another what they’d do if they were landed with so much money themselves. As they asked the others each had dreamy eyes reflecting happiness. Those who were ask- ed would answer at length: buy a pickup to take ginger to sell in town, build a beautiful house like Kor Loh people had at the district, buy a karaoke and have it fitted for singing songs, buy a DVD player to watch X-rated movies, no end of empty dreams – with no electricity yet, how would they watch them? The dreamer didn’t answer but kept smiling away.\=\=

\=

\=

\=

\=

\=

Obviously, the author doesn’t watch porn or he’d know you don’t watch movies, blue or otherwise, on a CD player (เครื่องเล่นซีดี) – or so says my editor: I didn’t know that either.

นากอแสเคยได้ยินเมียจะอื่อคุยกับแม่ว่าอยากเปิดร้านขายของชำในหมู่บ้าน ลงไปซื้อของเข้าร้านอาทิตย์ละสองครั้ง ผัวเข้าตลาดเมียผูกล่อลงรอขนของที่ปากทางขึ้นดอย ตอนแรกจะอื่อว่าจะหาซื้อรถกระบะไว้ใช้แต่พ่อเตือนว่าอย่าดีกว่า เงินเจ็ดหมื่นเก็บไว้สำรองในอนาคตเผื่อเหลือเผื่อขาด มีรถแล้วสิ้นเปลืองหลายอย่าง ค่าน้ำมันค่าดูแลรักษา เงินเท่านี้ซื้อได้อย่างดีก็รถมือสอง บางทีอาจต้องซ่อมอีกเสียเงินเพิ่มอีกกว่าจะวิ่งได้ เรื่องความปลอดภัยก็น่าเป็นห่วง เดี๋ยวนี้ยิงกันบ่อย คนดอยมีรถกระบะมักถูกเพ่งเล็งว่าพัวพันกับยาบ้า ปะเหมาะเคราะห์ร้ายโดนไปด้วยมันไม่คุ้ม Na Korsae once heard Ja Ue’s wife tell her mother she’d like to open a grocery store in the village, go down to buy things to sell in the shop twice a week, husband going to market, wife taking the mule down to the bottom of the hill to wait to bring up his purchases. At first Ja Ue said he’d look to buy a pickup but father warned him not to but keep the seventy thousand to use when the need arose in the future. Having a motorcar meant sundry expenses, cost of petrol, cost of repairs … With only this much, at best he could only buy second- hand, maybe there’d be repairs to be made, meaning expenses, before it could run, and then there was the question of safety. These days there were frequent shootouts. Hill people with pickups were suspected of being involved in drug trafficking. It was courting back luck and not worth it. บ้านลูแอไม่ใช่ทางผ่านยาบ้าก็จริง แต่ยาบ้าก็ยังมีให้เห็น คนข้างนอกแอบมาจ้างชาวบ้านขนยาเป็นเงินไม่กี่พันบาท เคยมีคนในหมู่บ้านโดนจับป่านนี้ยังไม่พ้นโทษ ขนยาบ้าให้คนอื่นรวยแต่ตัวเองถูกจับคนเดียว พ่อว่าเสียรู้เขา บางคนพ่อไปบอกก็ไม่เชื่อ แต่ใครทำใครเสพพ่อรู้ อยู่ดอยเดียวกันเรื่องแบบนี้ไม่ได้เป็นความลับเลย Sure, the village of Loo Ae wasn’t on the route of speed trafficking but still there were speed pills to be seen, outsiders discreetly came to hire villagers to transport the drug for a few thousand baht. Some people in the village had been caught this way and were still detained, transporting drugs to make other people rich but being the only ones caught, it was falling into a trap, father said. Some people father warned but they didn’t believe him, but who was involved, who took speed, father knew. Living on the same hill this sort of story was no secret. พ่อบอกว่าดอยลูแอของเราแม้ไม่มีปัญหายาเสพติดระบาดหนักเหมือนที่อื่นแต่ก็ไว้ใจไม่ได้ เรื่องแบบนี้คุมลำบาก พ่อห่วงลูกหลานจะติดยาเพราะติดง่ายเลิกยาก ติดแล้วไม่ได้งาน ผอมแห้ง ถูกจับเข้าคุก บ้างก็ถูกยิงตาย แต่คนทำผิดก็ต้องว่าไปตามกฎหมาย พ่อเองต้องคอยเป็นหูเป็นตาให้ทางการ คนต่างถิ่นเข้ามาในหมู่บ้านก็ต้องมาแจ้งพ่อก่อน Father said that in Loo Ae the drug problem wasn’t as bad as elsewhere but one couldn’t be too confident. This sort of thing was hard to control. Father worried youngsters would get addicted because it was easy to be so and hard to quit, you became addicted and then no more work, you lost weight, were caught and jailed, some were shot dead but wrongdoers had to be treated according to the law. Father himself had to report to the authorities. Strangers entering the village had to report to him first. ใครก็ว่าพ่อเป็นผู้นำที่ร่วมมือกับทางการปราบปรามยาเสพติดอย่างเข้มแข็ง เวลาเจ้าหน้าที่เข้ามาปฏิบัติงานมักมาหาพ่อก่อนอื่นใด ถ้ามีการจับกุมคนในหมู่บ้านหรือตรวจค้นลูกบ้านคนไหนพ่อก็ต้องไปร่วมเป็นสักขีพยาน Everybody said father was a headman who joined hands tightly with the authorities for drug eradication. When officials came to perform their duties, they came to father first. If people in the village were arrested or their houses searched, father had to be there as a witness. ถึงพ่อจะเบื่อที่ต้องรับแขกบ่อยๆ แถมหลายครั้งไปอบรมผู้นำหมู่บ้านปลอดยาเสพติดที่ทางการจัดขึ้นก็ไม่ได้ตังค์ บางทีพ่อต้องหารถไปกันเองกับผู้นำหมู่บ้านอื่น แต่พ่อบอกว่าอย่างน้อยก็ทำให้ภาษาไทยของพ่อดีขึ้น ที่สำคัญยังได้ความรู้มาไว้แนะนำลูกบ้าน Even though father was fed up having to receive guests often, and on top of that many times go and train as a headman of a drug-free village as arranged by officialdom with no pay, sometimes he had to find a car to go there with headmen of other villages, but he said that at least it improved his Thai and, most important, he acquired know- ledge to advise the villagers. เรื่องประหลาดเกิดขึ้นจนได้ บ่ายนั้นทำงานกันอยู่ดีๆ มีคนวิ่งหน้าตื่นมาบอกว่ามีเจ้าหน้าที่แต่งตัวเหมือนตะฮ่าวมาค้นบ้านจะอื่อ ให้เจ้าตัวไปปั๊มนิ้วมือยินยอม And then something weird did happen. That afternoon as they were all working, someone ran up with an excited face to tell them officials dressed like sowjars had come to search Ja Ue’s house and Ja Ue had to provide a fingerprint to authorise the search. ทุกคนสงสัยว่าทำไมคราวนี้พ่อไม่รู้เรื่องเลย ไร่ผู้นำกับบ้านจะอื่ออยู่ไม่ไกลเกินเดินถึง คนที่มาตามก็ไม่เห็นบอกว่าเจ้าหน้าที่บอกให้พ่อไปด้วย แต่พ่อทิ้งงานในไร่ตามไปจนได้ ทุกคนก็กรูตามกันไป เรื่องใหญ่อย่างนี้ใครก็อยากไปดู Everybody wondered why this time father didn’t know anything about this. Ja Ue’s house was within walking distance from the headman’s field. The man who came didn’t say anything about the officials telling father to go there too, but father left the work in the field and went at once, followed by ev- eryone else: a big story like this everybody wanted to witness. ถึงบ้านจะอื่อนากอแสเห็นชายฉกรรจ์สี่ห้าคนยืนค้ำหัวชาวบ้านที่มามุงดู ทั้งหมดอยู่ในชุดเขียวทะมึนอย่างเครื่องแบบตะฮ่าวที่นากอแสคุ้นตา ต่างมีอาวุธครบมือ บางคนแบกเอ็มสิบหกบางคนพกปืนสั้น นากอแสไม่คุ้นหน้าคนเหล่านี้ พ่อเองก็คงไม่เคยเห็น ฝ่ายนั้นบอกว่ามาจากหน่วยงานซึ่งมีหน้าที่ปราบปรามยาเสพติดโดยตรงขอค้นบ้านจะอื่อ ว่าแล้วคนที่น่าจะเป็นหัวหน้าก็ยื่นกระดาษให้จะอื่อปั้มนิ้วมือ At Ja Ue’s house, Na Korsae saw four or five able-bodied men who stood over the heads of villagers who had come to watch. They all wore dark green uniforms like sowjar uniforms Na Korsae was used to seeing; each was well armed, some with M-16s, others with pistols. Na Korsae didn’t know any of them; her father himself had probably never seen them either. They said they were from a drug eradication unit, asked forthwith to search Ja Ue’s house and having said this much the one who must be their leader held out a sheet for Ja Ue to affix his fingerprint. จะอื่อหน้าเสียมองหน้าพ่อขอความเห็น พ่อขมวดคิ้วบอกว่าต้องหาคนที่อ่านภาษาไทยได้ดีมาอ่านก่อนว่าในกระดาษเขียนว่าอย่างไร ชายแปลกหน้าบอกว่าไม่ต้องเสียเวลาเดี๋ยวจะอ่านให้ฟัง ฟังจากข้อความในนั้นนากอแสพอรู้ว่าเป็นคำยินยอมให้ตรวจค้นบ้านธรรมดา แต่ระหว่างที่พ่อกับจะอื่อลังเลอยู่นั้นนากอแสเห็นเจ้าหน้าที่อีกคนเข้าไปค้นภายในกระท่อม จะอื่อเห็นเข้าก็ห่วงเมียขอเข้าไปดู เจ้าหน้าที่ข้างนอกรีบกันไว้ Ja Ue turned pale and stared at father inquiringly. Father frowned and said he had to find someone able to read Thai well to read out what was written on the paper. The stranger said that wasn’t necessary, it was a waste of time, he’d read it out himself. Listening to what was in that document, Na Korsae could see it was an ordinary statement allowing house search, but while father and Ja Ue hesitated, Na Korsae saw another official enter and begin to search the hut. Seeing this too, Ja Ue worried about his wife and asked to go and see her. The officials outside hastened to prevent him. พ่อเริ่มหงุดหงิดอย่างที่นากอแสไม่เคยเห็นบ่อยนัก พ่อบอกจะอื่อเป็นภาษาลาหู่ว่าอย่าเพิ่งปั๊มนิ้วมือ เจ้าหน้าที่บางคนคงพอฟังออกจ้องหน้าพ่อเหมือนจะกินเลือดกินเนื้อ อึดใจต่อมาคนที่เข้าไปภายในกระท่อมกลับออกมารายงานเสียงดังว่าเจอยาบ้า อีกคนที่ถือกล้องอยู่ด้วยถ่ายรูปพึ่บพั่บ ทันใดนั้นเมียจะอื่อก็วิ่งร้องไห้ออกมาบอกพ่อว่าในบ้านไม่เคยมีของผิดกฎหมายกระทั่งเจ้าหน้าที่เข้าไป Father began to be incensed as Na Korsae had seldom seen him. Father told Ja Ue in Lahu language not to give his fingerprint. Some of the officials, who must have understood, glared at father as if to swallow him alive. The next moment the man who had entered the hut came out, reporting in a loud voice that he had found speed. Another man who held a camera took pictures there and then. Right then Ja Ue’s wife ran out crying, telling father that there had never been any illegal substance in the house until that official entered it.หงุดหงิด: literally, ‘irritated’.นากอแสเห็นพ่อเหมือนจะร้องไห้ตอนพูดออกไปว่าพ่อเป็นพ่อหลวงหมู่บ้าน พ่อรู้ดีว่าลูกบ้านแต่ละคนเป็นอย่างไร จะอื่อกับนาสีเป็นคนดีไม่เคยยุ่งเกี่ยวเรื่องผิดกฎหมาย พ่อพูดอีกว่าพ่อเคยไปอบรมมา ตามกฎหมายเจ้าหน้าที่จะตรวจค้นได้ต้องให้เจ้าของบ้านลงชื่อยินยอมก่อนไม่ใช่ทำอย่างนี้ เจ้าหน้าที่ไม่ฟังเสียงบอกว่าคนทำผิดก็ต้องโดนจับ แถมถามพ่อว่าหัวหมออย่างนี้อยากเข้าคุกใช่ไหม Na Korsae saw father on the verge of tears as he uttered that he was headman of this village and knew well what every villager was like. Ja Ue and Na See were good people that had never been involved in illegal matters. Father added that he had followed training, by law for officials to search a house its owner had to sign to allow it, this was no way of doing things. The official didn’t listen, said wrongdoers must be arrested, and on top of it asked father if he wanted to go to jail too, acting up like this. ตอนนั้นชาวลูแอเกือบทั้งหมู่บ้านมามุงกันแน่นขนัด กระทั่งเจ้าหน้าที่พาผู้ต้องหาไปไหนไม่ได้ คนหัวหน้าเริ่มโมโห หาว่าพ่อขัดขวางการปฏิบัติงาน อีกคนยิงปืนขึ้นฟ้าหลายนัด เด็กที่แม่กระเตงไปร่วมมุงดูร้องไห้จ้า พ่อคงไม่รู้จะทำอย่างไรเลยหันมาบอกนากอแสให้รีบไปบอกครูมาช่วยดูหน่อย By then almost all of the Loo Ae villagers were pressed all around so that the officials couldn’t get away with the accused. The leader began to get angry, claiming that father was preventing him from doing his work. Another official fired several shots in the air. Children their mothers had taken on their hips to have a look too shrieked. Father didn’t know what to do, so he turned to Na Korsae and told her to run to teacher and tell her to come over and help. นากอแสวิ่งไม่คิดชีวิตจากบ้านจะอื่อถึงโรงเรียนยังรู้สึกว่าใช้เวลานานเป็นปี คิดอยู่ว่าโคตรโชคดีเลยที่วันนั้นครูแพรวาไม่ได้ลงดอยไปไหน ปกติวันอาทิตย์ถ้าไม่ใช่ช่วงประชุมประจำเดือนครูจะเข้าตลาดเตรียมเสบียงสำหรับแต่ละสัปดาห์ Na Korsae ran like the clappers from Ja Ue’s house to the school and yet felt it was taking her a year to get there. She thought how lucky it was that today Teacher Phraewa hadn’t left the hill to go anywhere. Usually on Sunday if there was no monthly meeting, teacher would go to the market to stock up for the following week. ครูแพรวายืนรออยู่แล้ว คงตั้งแต่ได้ยินเสียงปืน พอรู้เรื่องเข้าก็ตกใจ รีบสตาร์ทรถมอเตอร์ไซค์ บอกให้นากอแสซ้อนท้ายก่อนบึ่งไปฐานทหารที่อยู่เกือบติดชายแดน ห่างออกไปเกือบสิบกิโลเมตร Teacher Phraewa already stood waiting probably since she had heard the gunshots. When she heard what was going on she was shocked. She promptly started her motorcycle, told Na Korsae to ride pillion before darting to the military camp near the border almost ten kilometres away. หลังจากครูเล่าเรื่องให้ฟังตะฮ่าวเกือบสิบคนรีบขึ้นรถตามลงมาจากฐาน พอถึงที่เกิดเหตุตะฮ่าวกลุ่มที่มาใหม่กันพ่อกับครูแพรวาให้ห่างออกมาจากฝูงชนและรับปากครูว่าทุกอย่างจะเรียบร้อย นากอแสคล่องตัวไม่ถูกกันเหมือนครูกับพ่อ แอบแทรกผู้คนเข้าไปดูใกล้ๆ เห็นหัวหน้าของทั้งสองฝ่ายคุยอะไรกันยืดยาว After teacher had told them what hap- pened, almost ten sowjars jumped into a truck and came down from the camp. When they reached Ja Ue’s house, this new group of sowjars ordered father and Teacher Phraewa to stay away from the crowd of people and promised teacher everything would be all right. Na Korsae wasn’t taken aside like father and teacher, so she dextrously slipped through the crowd to have a close look and she saw the leaders of both sides talk for a long time. ตะฮ่าวคุยกับตะฮ่าวไม่นานเหตุการณ์ก็สงบ ผ่านไปครู่ใหญ่ ตะฮ่าวยศนายพันที่ครูแพรวาเพิ่งตามตัวมาแจ้งครูว่าไม่มีอะไรเกิดขึ้น เข้าใจผิดกันนิดหน่อย นากอแสไม่เข้าใจเรื่องวุ่นวายขนาดนี้ไม่มีอะไรได้ยังไง Sowjars talked with sowjars and before long the situation quietened down. A long while later, the colonel who had come along with teacher told teacher nothing had happened; it was just a misunderstanding. Na Korsae didn’t understand: with a big hoopla like this, how come nothing had happened? คล้อยหลังผู้มาเยือนไม่ได้รับเชิญ จะอื่อยังปากคอสั่นหลุดปากว่าพรุ่งนี้คงต้องล้มหมูเลี้ยงผี นากอแสคิดว่าต้องเป็นผีเขาหลวงแน่ที่มารังควาน ผีป่าผีไร่ทั่วไปเซ่นไก่ก็พอกิน After the visitors weren’t invited to stay, Ja Ue, still quite shaken, let out that tomorrow he’d kill a pig to offer the spirit. Na Korsae thought it must be the spirit of the big mountain for sure that had come to harass. For ordinary field and jungle spirits, offerings of chickens were enough. ภายหลังนากอแสได้ยินจะอื่อบ่นว่า มีเงินแล้วยุ่งเสียจริง สงสัยต้องเอาไปฝังดินเหมือนพ่อเฒ่าแม่เฒ่าหลายคน เพื่อนปลอบว่าเงินได้มาง่ายไม่ติดคุกก็ดีถมถืด Afterwards, Na Korsae heard Ja Ue complain that having money was really a hassle, he might as well bury it in the earth as did many ancestors. His friends com- forted him by saying that with money that had come easy, not being jailed was more than good enough.\=

‘Tahao Mai Mueankan’ first published in Netchan Sut Sapda (Nation Weekend), November 2004

: Pankham (‘wordsmith’) Damnai is a pen name of Damnai Pratanang, 40, a native of Korat who lives in Chiang Mai and is the author of over thirty published short stories so far. :

Still alive – Uruda Covin

Uruda Covin was, for the last six years of his life, the wife of the celebrated southern writer Kanokphong Songsomphan, who died of flu at the age of 40 in 2006. The reader must be aware of this to understand the full import of this story. MB

เธอยังอยู่

STILL ALIVE

อุรุดา โควินท์

Uruda Covin

Pronounced ‘Kho-win’ TRANSLATOR’S KITCHEN \= \= \=เราได้ยินเรื่องเล่าเกี่ยวกับเธอมากมายเมื่อเทวาจากไป และคงไม่เกินจริงนัก หากจะกล่าวว่า เธอถูกพูดถึงนับแต่วันแรกที่มาสู่เมืองเล็กๆ นี้ แต่เรื่องเล่าเหล่านั้นมักปลิวหายไปกับลมกลางคืนแห่งขุนเขา – ตราบเท่าที่เทวายังอยู่กับเธอ We heard tales about her when Thewa* passed away and it would be no exaggeration to say that she was talked about from the first day she came to this small town, but those tales vanished with the night wind from the mountain – as long as Thewa was still with her.* Thewa = god, angel, deva, deity, divinity.เทวาเป็นที่รัก และเป็นที่หนึ่งในบรรดาพวกเขาทั้งหมด เทวาอยู่กับพวกเขา และเป็นของพวกเขา กระทั่งวันที่เธอเดินเข้ามา เธอมาสู่เมืองพร้อมเป้ใบมโห- ฬารและรอยยิ้มสดใส เทวาพาเธอมากินข้าวกับพวกเขา เธอดูเปิดเผยและเป็นมิตร กินข้าวเสร็จ เธอเก็บจานล้างสะอาดสะอ้าน แล้วนั่งสูบบุหรี่ร่วมวงกับผู้ชาย รุ่งจ้องเธอตาไม่กะพริบ รุ่งไม่เคยคิดสูบบุหรี่ และไม่เคยเป็นส่วนหนึ่งในวงสนทนาของสามี คืนนั้นเทวาผละจากวงเร็วกว่าทุกวัน ขับรถสีขาวกลับบ้านริมน้ำตกแต่หัวค่ำ เธอนั่งเคียง รถเคลื่อนออกไป เสียงเครื่องยนต์ค่อยๆ จางหาย ขณะเสียงพูดถึงเธอดังขึ้น Thewa was the love of them all, the primus inter pares. Thewa lived with them and belonged to them – until the day she walked in. She came to town with a huge backpack and a bright smile. Thewa took her to share a meal with them. She looked candid and friendly. After the meal she cleared the table and cleaned the dishes thorough- ly and then sat smoking in the circle of men. Rung stared at her without blink- ing. Rung had never thought of smo- king and never sat with her husband’s talking partners. That night, Thewa left them faster than every day, drove his white car back to his house by the waterfall as early as dusk. She sat beside him. The car moved away. The noise of the engine slowly faded out while the talk about her took over. นิพนธ์ตบเขาเปิดฉาก “ไหมล่ะ เทวามันบอก จะอุทิศตัวทำงานเหมือนออกบวช คงได้งานเยอะล่ะคืนนี้” Niphon started the proceedings with a slap on his knee. ‘How come? Thewa said he’d dedicate himself to work like a monk. He’ll be very busy tonight, no doubt.’ “กว่าพระพุทธเจ้าจะตรัสรู้ยังมีมารผจญ เทวามันก็ต้องเจอบ้างล่ะ” สุวรรณออกความเห็น ‘Before Buddha saw the light he had to deal with a demon; so must Thewa,’ Suwan opined. รุ่งหัวเราะชอบใจ สามีเธอเปรียบเทียบได้ดีนัก Rung laughed, amused. Her hus- band’s comparison was very apt “น้องว่าสวยกว่าคนก่อนนะ” รุ่งพูด ‘I think she’s prettier than the one before,’ she said.นิพนธ์แทรก “เทวามันเลือกขาวๆ สวยๆ ไว้ก่อน คอยดูเถอะ ไม่นานหรอก เดี๋ยวก็เข้าอีหรอบเดิม” ‘Thewa likes them pretty and clear-skinned,’ Niphon interjected. ‘But don’t worry: before long it’ll be the same as before.’‘Niphon interjected’ placed at the beginning of the sentence would be awkward.“แต่เธอล้างจานสะอาดเชียว คนก่อนไม่เคยแตะ” นภาตะโกนจากก้นครัว ‘But she did a great job with the dishes. The last one never touched them,’ Napha shouted from the far end of the kitchen.\=“โธ่เอ๋ย แล้วคนก่อนโน้นล่ะ ล้างจนมือเปื่อย สุดท้ายเทวาก็สะบัดตูดหนี เธอจำไม่ได้หรือ” นิพนธ์แย้งภรรยา ‘Oh yeah? What about the one before that, then? Her hands peeled doing the dishes and in the end Thewa wriggled his bottom and took flight. Don’t you remember?’ Niphon contra-dicted his wife. แค่ในคืนแรก เริ่มจากสองคู่สามีภรรยากลายเป็นสาม มีคู่ของประภาสกับสุนีย์ตามมาสมทบ พวกเขาไม่รู้ว่าเธอมาจากไหน มาที่นี่เพื่ออะไร ไม่มีใครถามเธอ อาจเป็นได้ที่พวกเขามีคำตอบในใจแล้ว เธอไม่แนะนำตัวเอง หรือเธออาจไม่ต้องการให้พวกเขารู้เรื่องเธอ เธอถูกพูดถึงโดยเปรียบเทียบกับเธอคนอื่นอีกหลายคน ในหลายแง่มุม ตั้งแต่หัวค่ำจนดึกดื่น เรื่องกระจายออกไปสู่คนอื่นในหมู่พวกเขา เร็วราวไฟป่า แต่สิ้นสุดเพียงเส้นเขตเมือง On the very first night, the two married couples became three with the addition of Praphat and Sunee. They didn’t know where she came from, what she was here for. No one asked her. It may be that they already had the answers in their minds. She didn’t introduce herself or perhaps she didn’t want them to know about her. She was compared with the many other ‘she’, from many perspectives, from dusk until late into the night. The story spread out to the others in his group of friends fast as jungle fire, but stopped at the outskirts of town. เราไม่จำเป็นต้องรู้รายละเอียด เพราะ อย่างที่บอก เรื่องทั้งหมดปลิวหายในสายลมและจางไปด้วยรัศมีของเทวา There’s no need for us to know the details because, as I said, the whole story vanished in the wind within the reach of Thewa’s aura.\=เรื่องเล่าที่น่าสนใจ เป็นเรื่องซึ่งมีน้ำหนัก เกิดขึ้นหลังจากนั้น เทวาทิ้งลมหายใจสุดท้ายไว้กับเธอ เขาจากไปอย่างเงียบเชียบ ไร้ซึ่งสัญญาณหรือลางสังหรณ์ พวกเขาไม่รู้ว่าเทวาเริ่มเป็นไข้หวัดใหญ่ตั้งแต่เมื่อไร ปอดติดเชื้อได้อย่างไร อาการทรุดเร็วเพียงใด พวกเขาไม่ทันเห็นการต่อสู้เพื่อมีชีวิตอยู่ของเทวา ไม่ได้ยินถ้อยคำสุดท้าย ไม่ได้บอกลา เธอเท่านั้นที่รู้เห็นทั้งหมด The interesting story, the story that had weight, happened after that. Thewa left his last breath with her. He left quietly, without any signal or premonition. The lot of them didn’t know when Thewa caught the flu, how his lungs caught the virus, how fast he wasted away. They didn’t have time to see Thewa’s struggle to stay alive, didn’t hear his last words, didn’t bid him farewell. Only she witnessed everything. ขุนเขาส่งสายฝนมาขานรับ ฟ้าผ่าเปรี้ยงลงยอดไม้ใหญ่ The great mountain answered with rain; lightning struck the top of a tall tree. กว่าพวกเขาจะถึงโรงพยาบาล ศพก็พร้อมสำหรับการเคลื่อนย้าย By the time they reached the hospi- tal, the body was ready to be taken away. นักข่าวหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นกรูเข้าสัมภาษณ์เธอ เธอตอบคำถาม เสียงสั่นแต่ชัดถ้อยชัดคำ ดวงตาแดงก่ำล่องลอยไปไกลโพ้น Reporters from the local newspaper swarmed to interview her. She answer- ed the questions in a shaking yet clear voice, her dark red eyes adrift, far away. พวกเขายืนอยู่ตรงนั้น ห่างเธอไม่เกิน 10 ก้าว สุวรรณกับรุ่ง นิพนธ์กับนภา ประภาสกับสุนีย์ ไม่มีใครเดินไปหาเธอ ไม่มีใครพูดกับเธอ พวกเขาอาจตระหนกจนขาดสติ หรืออาจโศกเศร้าเจียนจะขาดใจ The lot of them stood there, not more than ten paces away, Suwan and Rung, Niphon and Napha, Praphat and Sunee. No one walked up to her. No one spoke to her. Maybe the lot of them had lost their senses out of fright or were so sad they almost stopped breathing.\=กว่าหนึ่งปีให้หลัง เราได้ยินว่าเธอหัวเราะร่าในวันนั้น “ผมเห็นเธอหัวเราะ ผมจำได้ ตอนเราย้ายศพไปวัด เธอนั่งกระบะหลังกับวิชัย ผมนั่งข้างหน้ากับคนขับ ผมหันไปมอง ผมยังแปลกใจ เธอหัวเราะได้อย่างไร” นิพนธ์พูดในวงเหล้า More than one year later, we heard that she had laughed gaily that day. ‘I saw her laughing. I remember it well. When we took the body to the temple, she sat at the back of the pickup truck with Wichai. I sat in front with the driver. I turned round to have a look. I’m still amazed: how could she be laughing?’ Niphon said over drinks. ทุกสายตาจ้องไปที่เธอ All eyes are on her. ชาวเมืองเลือกเธอ เธอโดดเด่นอยู่บนเวที กำลังบรรเลงเพลงซึ่งเธอแต่งให้เขา ตัวโน๊ต กลมเกลี้ยงร้อยต่อเป็นโซ่แห่งท่วงทำนอง หาใช่บทเพลงของความรันทดอาดูร เธอเปล่งเสียงร้องและเล่นกีต้าด้วยรอยยิ้มแห่งความหวัง The city dwellers have chosen her. She’s outstanding on stage, singing a song she composed for him. The smooth round notes string a melodic chain. In no way is it a song of sad lament. She sings and strums the guitar with a smile of hope.Change of tense: part of the appeal of this story is the clever combination of past and present to emphasise its central meaning.