ก วยเต ยวก งสำเร จร ปท ขายด ม อะไรบ าง

ภูธเนศ 30 Download

Publications :0
Followers :0

2334038AN-เฉลยสมฐ-สุขศึกษา-ม3[210618] (1)

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Create your own flipbook

View Text Version Likes : 0 Category : All Report

Follow
Upload
0
Embed
Share

2334038AN-เฉลยสมฐ-สุขศึกษา-ม3[210618] (1)

จ(ทผอม้ะยอูี่นีอกา่นัอยงรทอใอ(นะ)่ไอูน..า่รทอ.ยวศนไน�ำ.อั่ดนีรนทนษ้ม,าาอทน่ีทอัยเะง้ยป.ส.งกัไ้ค็า่นปดดนมุกรง้วเฉินัมไภรด้ปรงะนัเนโง็ัม,นทฆตนนัอย้่ืแใ�ำสกี นน้อ่ลฯแกไกาก้มวลปละยาไ้โวแนา่กมดลลวนมัุอ่นย้ ้ใวแภาคีห้ลอทจโล้วเ้ฆวป.ี่ภากุเ)็สพนมเาขรกวคผเื่อนึา้ปะา่้มพอูแ็นนจนัิใลืนแน้ัอ้ชกั้หวนฯนเ่ัเไ้าจปะ่ปเม้็าพกดนขลใีผยอ่ซนอ้า่สวูงึ่ งทวอกกเั ดแ่ี.ไวนั หก็แลา่ ดกน้มผนวฉิบั้้งคัู่แ,นัแด้หนุวอล้วา่ง่เ.้จวคยเนตเะเยรอขกนียั่า.า่ทรเงทะเเ.ท,ปปเยีทร.็็วนนฯ�ำา ปต.ิ ตํทิวสํ ตสมฺ ึ นิสนิ ฺนมตฺเตเยว, สพฺพํ €านํ ภมู ิยํ

สีสํ ชนฺนเุ กหิ สทฺธึ เอกโต อโหส.ิ คมิสฺสามิ, นิปชโฺชสนมอญฏุ ฺฺจ€สายฺสา“ปกิ ึ กโรมิ, อิทานิ กหุ ึ กโตมหฺ ีติ อาห. ตมุ เฺ หหิ อสฺสามิโก

“ตาต กึ กโรมิ, ปฏิวิสฺสกทารเก วาเรตํุ น สกฺโกมิ,

ผลติ ส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 69

(อ. เรื่องนนั้ ) จงมเี ถดิ , อ. ทา่ น อยา่ คดิ แล้ว, อ. ทา่ น จกั ไป ในทไ่ี หน นคมิปิสชโสฺฺสชหโาสนตีตกุเ,ิ อากธสีตปํ มรสกําฺเโสอรหาจสมีตินยนิฺติตฺเยอตฺวิ,าตาหฺวอ.า“อิม“ิธาอายมคมฺจฺฉเตวสวลาามภยีตาิ ตอกิ ากสหุหสฺ .ึ ในเวลานี ้ ดงั นี ้ เรียกมาแล้ว ซง่ึ ธดิ า กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า จงกระทำ� ซงึ่ โอกาสเป็นทน่ี อน เพอ่ื พช่ี าย ของเจ้า ดงั นี ้ฯ

อ. ธดิ านนั้ นอนแล้ว ณ ข้าง ๆ หนงึ่ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น จงมา ในทนี่ เี ้ถดิ ดงั นี ้ฯ อ. นางสนมแม้นอกนี ้ ยอ่ มกลา่ ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ วา่ วทเิวทสตกโออ.ิ สิถตมุ ฺเราารนวติปกํิาานยสมํปนา“โฺถตคสรวาจททมฺฉิ.ฺธกปึ าตจุ สาเฺฉ.ิอติ ก“มภกคึ นิ ฺเอิยจมามฺ นสิทปโรฺธชทึฺชสนิตีติปฺว.ิ ชาฺชาตตํิ แนะ่ พอ่ อ. ทา่ น จงไป อ. ทา่ น จงนอน กบั ด้วยน้องหญงิ ดงั นี ้ฯ

อ. นายกมุ ภโฆสกะนนั้ นอนแล้ว บนเตยี งเดยี วกนั กบั ด้วยธดิ านนั้ ได้กระทำ� แล้ว ซง่ึ ความเชยชดิ ในวนั นนั้ นนั่ เทยี ว ฯ

อ. กมุ าริกา ร้องไห้ทว่ั แล้ว ฯ ครงั้ นนั้ อ. มารดา ถามแล้ว ซงึ่ ธดิ านนั้ วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า ยอ่ มร้องไห้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ. ธดิ านนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตแ่ ม่ อ. เรื่องชอ่ื นี ้เกดิ แล้ว ดงั นี ้ฯ ตภํตชฺตา““าโอมรหํม,าตตมฺ อุ ริมํ อินออิทกามนปามฺ ิสฺน,.ิาเมอกกึ ํ ชปสาากตทฺกนปาฺตร.ิิจการาิกตํํ,ุ ลทตฺธยํุาวปฏิ ฺฏเตอีตกํิ (อ. มารดา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ แม่ (อ. เรื่องนนั้ ) จงมเี ถดิ , (อนั เรา)อาจเพอื่ อนั กระทำ� อยา่ งไรได้,อ.อนั แม้อนั เจ้าได้ ซง่ึ ผวั คนหนงึ่ ยอ่ มควร, อ. อนั แมอ่ นั นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ได้ ซง่ึ หญงิ ผ้รู บั ใช้ใกล้เท้า คนหนง่ึ ยอ่ มควร ดงั นี ้ ได้กระทำ� แล้ว ซง่ึ นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ให้เป็น ลกู เขย ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ อยแู่ ล้ว อยพู่ ร้อมแหง่ บคุ คลพร้อมเพรียงกนั ฯ เต สมคฺคสวํ าสํ วสสึ .ุ

อ. นางสนมนนั้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ ขา่ วสาสน์ แกพ่ ระราชา โดยอนั ลว่ ง ก“เทภรวีตยาตกสตว,ิ า.ิ ีถติยสํ กสฺ ฉตณิปเอาํ ตหฺตกจโโฺจรกเนยฺตนน,ุามยรสทสฺณโฺ ฺโปฑนติสฆโาฆเสรสนนํ ฉํ โกเณปาเเสรนตสิุ ไปแหง่ วนั เลก็ น้อย วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. พระราชา ขอจง (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้กระทำ� ซง่ึ การป่าวร้อง วา่ อ. ชน ท. จงกระทำ� ซง่ึ มหรสพ ในถนนอนั เป็นทอี่ ยแู่ หง่ นายจ้าง, ก็ อ. มหรสพ อนั บคุ คล ใด ยอ่ มไมก่ ระทำ� ในเรือน, อ. สนิ ไหม ชอื่ มปี ระมาณเทา่ นี ้ (ยอ่ มม)ี แกบ่ คุ คลนนั้ ดงั นี ้ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ ราชา ตถา กาเรส.ิ

ครงั้ นนั้ อ. แมย่ าย กลา่ วแล้ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ วา่ แนะ่ พอ่ ฉโณอกถตนฺตํพฺโสพสวสฺ ุชอาาโตห, ก“ตึ ากตโรมภาตตก.ิวีถิยํ ราชาณาย อ.มหรสพเป็นมหรสพ(อนั เราท.)พงึ กระทำ� ตามอาชญาของพระราชา ในถนนอนั เป็นทอี่ ยแู่ หง่ นายจ้างเทยี ว เกดิ แล้ว, อ. เรา อ. จะกระทำ� อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ (อ.นายกมุ ภโฆสกะกลา่ วแล้ว)วา่ ข้าแตแ่ มอ่ .ข้าพเจ้าแม้กระทำ� อยู่ กริสฺส“อามมีตมฺ .ิ อหํ ภตึ กโรนฺโตปิ ชีวติ ํุ น สกฺโกมิ, กึ ซง่ึ การรบั จ้าง ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั เป็นอย,ู่ อ. ข้าพเจ้า จกั กระทำ� อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ

(อ. แมย่ าย นนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ (อ. ชน ท.) ชอื่ วา่ ผ้อู ยอู่ ยู่ เเรอกกนฺโํจ“วิตอาาปุ ตอเาทาเฺณวยฆนรากาหมวอาาจุ กสปฺจาํเิตตณวํุํุ สนอนสาฺตกลหาฺกพราานฺภต,าา.ิม,คอจอิณฺฉิณโตํปติ านคตาณมฺหกโุนเยตฺตนจ,ิ ิ อยคู่ รองซงึ่ เรือน ยอ่ มรบั เอา แมซ่ ง่ึ หน,ี ้ อ. อาชญา ของพระราชา (อนั ใคร ๆ) ไมพ่ งึ ได้ เพอื่ อนั ไมก่ ระทำ� , (อนั เรา ท.) อาจ เพอื่ อนั พ้น ชอื่ จากหนี ้ ด้วยอบุ าย อยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ , แนะ่ พอ่ อ.เจ้า จงไป อ.เจ้า จงนำ� มา ซง่ึ กหาปณะหนงึ่ หรือ หรือวา่ ซง่ึ กหาปณะ ท. ๒ จากทไี่ หน ๆ ดงั นี ้ฯ อ. นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ยกโทษอยู่ ตเิ ตยี นอยู่ ไปแล้ว ยอ่ มนำ� มา สกโกหาฏสาิธนปโสนสํเาณฏปฺ€หนอาติณชุนํ ฺฌโิฉ.ตกณาหยํ าเนอปกฺโกตณตเมฺวํ าวขรียปกนฺโนหฺุโตาปกตณคเปิปนํ าเฺตสอหฺวตาจาหฺวฺจารเจยตตน.ิ อฺตตาตฺตฬเถโีสนว-

ซง่ึ กหาปณะหนง่ึ นนั่ เทยี ว จากทแี่ หง่ ทรพั ยม์ โี กฏสิ ส่ี บิ เป็นประมาณ ฯ อ. นางสนมนนั้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ กหาปณะนนั้ แกพ่ ระราชา กระทำ� แล้ว

ซงึ่ มหรสพ ด้วยกหาปณะ ของตน ส่งไปแล้ว ซง่ึ ข่าวสาส์น อยา่ งนนั้ นน่ั เทยี ว โดยอนั ลว่ งไปแหง่ วนั เลก็ น้อย อกี ฯ

70 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี

อ. พระราชา (ทรงยงั ชน ท.) ให้รู้ทว่ั แล้ว อีก วา่ อ. ชน ท. ปนุ ราชา “ฉณํ กโรนฺต,ุ อกโรนฺตานํ เอตฺตโก จงกระท�ำ ซง่ึ มหรสพ, อ. สนิ ไหม มีประมาณเทา่ นี ้ (ยอ่ มมี ทณฺโฑติ อาณาเปส.ิ แก่ชนอ.ท.น) าผย้ไู มกก่มุ รภะโทฆ�ำสอกยะู่ นดนงัั้ นี ้ผฯ้อู นั นางสนมนนั้ กลา่ วแล้วอยา่ งนนั้ ปนุ ปิ โส ตาย ตเถว วตฺวา นิปปฺ ี ฬิยมาโน นน่ั เทียว รบเร้าอยู่ ไปแล้ว น�ำมาแล้ว ซงึ่ กหาปณะ ท. สาม แม้อีก ฯ คนฺตฺวา ตโย กหาปเณ อาหริ. อ. นางสนมนนั้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ กหาปณะ ท. แม้เหลา่ นนั้ สา เตปิ กหาปเณ รญฺโญ เปเสตฺวา ปนุ แก่พระราชา สง่ ไปแล้ว ซงึ่ ขา่ วสาส์น โดยอนั ลว่ งไปแหง่ วนั เลก็ กตปิ าหจฺจเยน สาสนํ ปหิณิ “อิทานิ ปรุ ิเส น้อย อีก วา่ ในกาลนี ้อ. พระราชา ทรงสง่ ไปแล้ว ซงึ่ บรุ ุษ ท. ขอจง เปเสตฺวา อิมํ ปกฺโกสาเปตตู .ิ (ทรงยงั บรุ ุษ ท.) ให้ร้องเรียก ซง่ึ นายกมุ ภโฆสกะนีเ้ถิด ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา ทรงสง่ ไปแล้ว ฯ อ. บรุ ุษ ท. ไปแล้ว ในที่นนั้ ราชา เปเสส.ิ ปรุ ิสา ตตฺถ คนฺตฺวา “กมุ ฺภโฆสโก ถามแล้ว วา่ อ. บรุ ุษคนไหน ชื่อวา่ กมุ ภโฆสกะ ดงั นี ้ แสวงหาอยู่ นาม กตโรติ ปจุ ฺฉิตฺวา ปริเยสนฺตา ตํ ทิสวฺ า “เอหิ เหน็ แล้ว ซงึ่ นายกมุ ภโฆสกะนนั้ กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ ทา่ นผ้เู จริญ อมโฺ ภ, ราชา ตํ ปกฺโกสตีติ อาหํส.ุ อ. ทา่ น จงมา, อ. พระราชา ยอ่ มรับสง่ั หา ซง่ึ ทา่ น ดงั นี ้ฯ อ. นายกมุ ภโฆสกะนนั้ กลวั แล้ว กลา่ วแล้ว (ซง่ึ ค�ำ ท.) มีค�ำวา่ โส ภีโต “น มํ ราชา ชานาตีตอิ าทีนิ วตฺวา อ. พระราชา ยอ่ มทรงรู้จกั ซง่ึ เรา หามิได้ ดงั นีเ้ป็นต้น ไมป่ รารถนา คนฺตํุ น อิจฺฉิ. อถ นํ พลกฺกาเรน หตฺถาทีสุ แล้ว เพ่ืออนั ไป ฯ ครัง้ นนั้ อ.บรุ ุษ ท. จบั แล้ว ซงึ่ นายกมุ ภโฆสกะนนั้ คเหตฺวา อากฑฺฒสึ .ุ (ที่อวยั วะ ท.) มีมือเป็นต้น คร่ามาแล้ว ด้วยการกระท�ำด้วยก�ำลงั ฯ อ. หญิงนนั้ เหน็ แล้ว ซงึ่ บรุ ุษ ท. เหลา่ นนั้ คกุ คามแล้ว วา่ สา อิตฺถี เต ทิสวฺ า “อเร ทพุ ฺพินีตา ตมุ เฺ ห มม แนะ่ บรุ ุษผ้อู นั บคุ คลแนะน�ำได้ยากแล้ว ท. โว้ย อ. เจ้า ท. เป็นผ้ไู ม่ ชามาตรํ หตฺถาทีสุ คเหตํุ อนนจุ ฺฉวิกาติ ตชฺเชตฺวา สมควร เพื่ออนั จบั ซง่ึ ลกู เขย ของเรา (ที่อวยั วะ ท.) มีมือเป็นต้น “เอหิ ตาต, มา ภายิ, ราชานํ ทิสฺวา ตว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ อ. ทา่ น จงมา, อ. ทา่ น หตฺถาทิคาหกานํ หตฺเถเยว ฉินฺทาเปสสฺ ามีติ ธีตรํ อยา่ กลวั แล้ว, อ. เรา เฝ้ าแล้ว ซงึ่ พระราชา จกั ทลู (ยงั พระราชา) ให้ อาทาย ปรุ โต คนฺตฺวา ราชเคหํ ปตฺวา เวสํ ทรงตดั ซง่ึ มือ ท. (ของบรุ ุษ ท.) ผ้จู บั ซงึ่ อวยั วะมีมือเป็นต้น ของทา่ น ปริวตฺเตตฺวา สพฺพาลงฺการปฏิมณฺฑิตา เอกมนฺตํ นยงัน่ั เเพทศียวใดห้งเั ปน็นี ้พไาปเรออาบซแง่ึ ลธ้วิดาผ้ไปู ปรแะลด้วบั ขเฉ้าพงหาะนแ้าลถ้วงึ ดแ้วลย้วเคซรงึ่ ่ือพงรอะลรางั กชวางรั อฏฺ€าส.ิ ทงั้ ปวง ได้ยืนแล้ว ณ ที่สดุ แหง่ หนงึ่ ฯ อ. บรุ ุษ ท. คร่าไปรอบแล้ว น�ำมาแล้ว ซงึ่ นายกมุ ภโฆสกะ อิตรมปฺ ิ ปริกฑฺฒิตฺวา อานยสึ เุ ยว. แม้นอกนีน้ น่ั เทียว ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระราชา ตรัสแล้ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ ผ้ถู วาย อถ นํ วนทฺ ติ วฺ า €ติ ํ ราชา อาห “ตวฺ ํ กมุ ภฺ โฆสโก บงั คมแล้วยืนแล้ว วา่ อ. เจ้า เป็นผ้ชู ื่อวา่ กมุ ภโฆสกะ (ยอ่ มเป็น) นามาต.ิ หรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผู้ “อาม เทวาต.ิ สมมตเิ ทพ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรัสถามแล้ว) วา่ อ. เจ้า ลวงแล้ว ยอ่ มเคีย้ วกิน “กกึ ารณา มหาธนํ วญฺเจตฺวา ขาทสีต.ิ “กโุ ต ซง่ึ ทรัพย์มาก เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กลา่ วแล้ว) เม เทว ธนํ, ภตึ กตฺวา ชีวามีต.ิ วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. ทรัพย์ ของข้าพระองค์ (จกั มี) แตท่ ไ่ี หน , (อ. ข้าพระองค)์ กระทำ� แล้ว ซง่ึ การรบั จ้าง ยอ่ มเป็นอยู่ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ อ. เจ้า อยา่ กระท�ำแล้ว อยา่ งนี,้ “มา เอวํ กริ, กึ อมเฺ ห วญฺเจสตี .ิ อ. เจ้า ลวงแล้ว ซง่ึ เรา ท. เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ “น วญฺเจมิ เทว, นตฺถิ เม ธนนฺต.ิ ผ้สู มมตเิ ทพ อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มลวง หามไิ ด้, อ. ทรพั ย์ ของข้าพระองค์ ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระราชา ทรงแสดงแล้ว ซง่ึ กหาปณะ ท. เหลา่ นนั้ อถสฺส ราชา เต กหาปเณ ทสฺเสตฺวา “อิเม แก่นายกมุ ภโฆสกะนนั้ ตรัสแล้ว วา่ อ. กหาปณะ ท. เหลา่ นี ้ กหาปณา กสฺสาติ อาห. ของใคร ดงั นี ้ฯ อ. เรอา.เป็นนผา้ยฉู กิบมุหภายโฆแสล้กวะยนอ่ นั้มเปร็นู้พรอ้อ.มกแหลา้วปณ(ะคิดทแ. ลเห้วล)า่ นวี ้า่ถโงึ อแล้ว! โส สญฺชานิตฺวา “อโห นฏฺโ€มหฺ ิ; กถํ นุ โข อิเม รญฺโญ หตฺถํ ปตฺตาติ ซงึ่ พระหตั ถ์ ของพระราชา อยา่ งไรหนอแล ดงั นี ้ ผลิตสื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 71

แลดอู ยู่ ข้างนดี ้ ้วย ๆ เหน็ แล้ว ซง่ึ หญงิ ท. เหลา่ นนั้ แม้สอง ผ้ทู งั้ ประดบั ออคิิโมพตาฺภหจทิิโฺวตารรจมฺโเู อลาโล€เปกิตโนยาฺโชติตทาิสตหวฺาิ าภเทวฺ“วิตภปพิาฺพริยมนํณฺติฺฑวตจิตทิินปํฺเสตากสธม.ิ ิตมฺ าํ, แล้วทงั้ ตกแตง่ แล้ว ผ้ยู นื แล้ว ณ ทใ่ี กล้แหง่ ประตแู หง่ ห้อง คดิ แล้ว วา่ อ. กรรม นี ้ หนกั หนอ, อนั หญงิ ท. เหลา่ นี ้ เป็นผ้อู นั พระราชาทรง ประกอบแล้ว พงึ เป็น ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระราชา ตรสั แล้ว กะนายกมุ ภโฆสกะนนั้ วา่ แนะ่ ทา่ น- อาห.“อนถิสฺสนโยํ ราชา “วเทหิ โภ กสฺมา เอวํ กโรสีติ ผ้เู จริญ อ. เจ้า จงกลา่ ว อ. เจ้า ยอ่ มกระทำ� อยา่ งนี ้เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ เม นตฺถิ เทวาต.ิ

(อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. บคุ คลผ้เู ป็นทอ่ี าศยั ของข้าพระองค์ ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แล้ว) วา่ อ. บคุ คล ผ้เู ป็นทอ่ี าศยั ผ้เู ชน่ กบั ด้วยเรา “มาทิโส นิสสฺ โย น วฏฺฏตีต.ิ ยอ่ มไมค่ วรหรือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ “กลยฺ าณํ เทว, สเจ เม เทโว นิสฺสโย โหตีต.ิ อ. ความดี (ยอ่ มเป็น), ถ้าวา่ อ. พระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ เป็นทอ่ี าศยั ของข้าพระองค์ จะเป็นไซร้ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แล้ว) วา่ แนะ่ ทา่ นผ้เู จริญ อ. เรา (เป็นทอ่ี าศยั ) “โหมิ โภ, กิตฺตกํ เต ธนนฺต.ิ จะเป็น, อ. ทรพั ย์ ของเจ้า มปี ระมาณเทา่ ไร ดงั นี ้ฯ “จตฺตาฬีส โกฏิโย เทวาต.ิ

(อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. โกฏิ ท. สส่ี บิ (มอี ย)ู่ ดงั นี ้ฯ (อ.พระราชาตรสั ถามแล้ว)วา่ อ.อนั (อนั เจ้า)ได้ ซงึ่ อะไรยอ่ มควร “กึ ลทฺธํุ วฏฺฏตีต.ิ “สกฏานิ เทวาต.ิ ดงั นี ้ฯ (อ. นายกมุ ภโฆสกะ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อ. อนั อนั ข้าพระองคไ์ ด้) ซงึ่ เกวยี น ท. (ยอ่ มควร) ดงั นี ้ฯ

อ. พระราชา ทรงยงั ราชบรุ ษุ ให้เทยี มแล้ว ซง่ึ เกวยี น ท. มรี ้อยมใิ ชห่ นงึ่ เ“กเกต“ปตสภนสาสหฏนตนเฺสสฺิณฺร€ฺถฺเจรตติฏิติาิฺวฺ€เชฺวเาทาสทาาปอเวทวนสิมาาตฺธสฺรสตตึําถมฺ,ิอิ ช€ิมธึเส“เคนนํปกตนหวกํึตปฺถตุควสอฺวุรุาฺเเตาปาติรสสหาน,ํ,โินสรนสตเาินอฺสสเฺตตมปฺสสกิฺตหตกสานํกนฺวากฺนําตฺเฏตคธิปํุ าธีตนนาวนนรตรฺฏติํนาฺาฺวฏชฺตเาตสปงติ โีตฺกคตสย,ฺิกเฺวปสฺชณวาา“าจุนเสเรฺฉปฺทท“กนิตอิตตตฺรกฺวตาฺวฺฺววาาตสฺถาาาร,ํิํึ ทรงสง่ ไปแล้ว ทรงยงั ราชบรุ ุษให้นำ� มาแล้ว ซงึ่ ทรพั ยน์ นั้ ทรงยงั ราชบรุ ุษ ให้กระทำ� แล้ว ให้เป็นกอง ทเี่ นนิ ของพระราชา (ทรงยงั ชน ท.) ผ้อู ยใู่ น เมอื งราชคฤหโ์ ดยปกติ ให้ประชมุ กนั แล้ว ตรสั ถามแล้ว วา่ อ. ทรพั ย์ มี ประมาณเท่านี ้ ของใคร ๆ มีอยู่ ในพระนครนีห้ รือ ดังนี,้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อ. ทรพั ยม์ ปี ระมาณเทา่ นี ้ ของใคร ๆ) ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ (อนั ชน ท.) (กราบทลู แล้ว), (ตรสั แล้ว) วา่ ก็ อ. อนั (อนั เรา) กระทำ� ซงึ่ อะไร แกบ่ รุ ษุ นนั้ ยอ่ มควร ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ (อ. อนั อนั พระองคท์ รงกระทำ� ) ซงึ่ สกั การะ แกบ่ รุ ุษนนั้ (ยอ่ มควร) ดงั นี ้ (อนั ชน ท.) กราบทลู แล้ว, ทรงตงั้ ไว้แล้ว ซง่ึ นายกมุ ภโฆสกะ นนั้ ในตำ� แหนง่ แหง่ เศรษฐี ด้วยสกั การะ อนั ใหญ่ พระราชทานแล้ว ซงึ่ ธดิ า ของนางสนมนนั้ แกน่ ายกมุ ภโฆสกะนนั้ เสดจ็ ไปแล้ว สสู่ ำ� นกั ของพระศาสดา กบั ด้วยนายกมุ ภโฆสกะนนั้ ถวายบงั คมแล้ว กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. พระองค์ ท. ขอจงทอดพระเนตร ซงึ่ บรุ ุษน,ี ้

อ. บรุ ุษชอ่ื วา่ ผ้มู ปี ัญญาเป็นเครื่องทรงจำ� ผ้มู อี ยา่ งนเี ้ป็นรูป นโ€ภสหปมตาินโกปฺึโตฺโตโเฏตก,อร,ิจปตตวธฺิฉช,ิรฺวีตูโาาาอปกาเนพุปปปิติฺพชตธสโฺวณีวีติลฺวฺสานามิลฺ ฺโมาาจวตตวยิยติํนาปธามาปนทกนมยิ โินาํลารฺนปอนตํ าากตกิอ;หวฺโํฺถิมการนิ,ินาสิวเาาอจปาเสเตปตสมฺนฺตฺวตติมาาาฺวฺวมฬาาาเนสีสมฏโภสอกฺต€ตธปฏุิฏฺตนกฺิาว€ํ วภเภิายีถวาเโนนิยาววํํ ยอ่ มไมม่ ,ี (อ. บรุ ุษนนั้ ) เป็นผ้มู สี มบตั อิ นั บคุ คลพงึ เสวยมโี กฏสิ ส่ี บิ เป็นประมาณ แม้เป็นอยู่ ยอ่ มไมก่ ระทำ� ซงึ่ อาการอนั เยอ่ หยงิ่ แล้วหรือ หรือวา่ (ซงึ่ อาการ) สกั วา่ อสั มมิ านะ, (อ. บรุ ุษน)ี ้ เป็นราวกะวา่ ชน ผ้กู ำ� พร้า (เป็น) นงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้าเกา่ กระทำ� แล้ว ซง่ึ การรบั จ้าง ในถนนอนั เป็นทอ่ี ยแู่ หง่ นายจ้าง เป็นอยอู่ ยู่ อนั หมอ่ มฉนั รู้แล้ว ด้วยอบุ ายชอื่ น,ี ้ กแ็ ล (อ. บรุ ุษนนั้ อนั หมอ่ มฉนั ) ครนั้ รู้แล้ว ยงั บคุ คลให้ร้องเรียกแล้ว ยงั บรุ ุษนนั้ ให้รบั พร้อมแล้วซงึ่ ความทแ่ี หง่ ตนเป็นผ้เู ป็นไปกบั ด้วยทรพั ย์ ยงั บคุ คลให้นำ� มาแล้ว ซงึ่ ทรพั ยน์ นั้ ตงั้ ไว้แล้ว ในตำ� แหนง่ แหง่ เศรษฐี แม้ อ. ธดิ า อนั หมอ่ มฉนั ให้แล้ว แกบ่ รุ ุษนนั้ ;

72 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี

ผ้มู อี ยขา่้างแนตเีพ่้ป็รนะรอูปงคเปผ์ ็น้เู จผร้อูิญนั หมออ่ .มฉบนั รไุ มุษเ่ คยผเห้มู น็ปี แัญล้ญว า(ยเปอ่ ็นมเเคป็รนื่อ)งดทงรั นงจี ้ ฯำ� ภนฺเต มยา เอวรูโป ธีติมา น ทิฏฺ€ปพุ ฺโพติ อาห.

ชแปมเกปห่ือ็หร็นะงว่าอกโา่บออชจยอเ.พ.่ืรอป่บู เตพิ็ปแนอแร็หรอน.ชละคง่นอตั้ีววศบว.ด้ิตนาราุ้ชวอสุษยมยวีกนัดอ่ติธสรปามใรขะุน(รรบทขทมอะกบีอร�ำกนาั งงคแ(ลอสมยบนลัแ้บดอีก่คุ้วหยบมแัรคง่อร่ลแเลตปมม้ลว)นซ็นนเ้วดผบง่ึเ)้ปนัว้;ก้เูซยีป็ยนเางกดึ่ป็นธพผร็เ็นอบรร้อมูรัรบยเะย.ีคีหมดอ่จูนวกต้ยำ�าา(รใุรยง่มูรยนอสัมหอ่เอ่โยสนมลรมมา่อนื่ือักกี้เไงมปนรมนต็จรนดีม่ี้รม้าชห้)วสัีกอ;ใอื่ยรแนทนัืวอนลโราเ่วน้ปว่ัลพัเา่ป็เนกยทวซ็นขอาน์่ยีง่ึ ชอื่นกนวั่ดวีง,ดาเตมกิูท้รวออ่อียีไยนนยถัว;ู่ ตํ สตุ ฺวา สตฺถา “เอวํ ชีวนฺตสฺส ชีวิตํ ธมมฺ ิกชีวติ ํ นาม มหาราช; โจริกาทิกมมฺ ํ ปน อิธ โลเก เจว ปี เฬติ หเึ สต,ิ ปรโลเก จ,

ตโตนิทานํ สขุ ํ นาม นตฺถิ; ปรุ ิสสสฺ หิ ธนปาริชญุ ฺญกาเล ภตึ วา กสึ วา กตฺวา ชีวิตเมว ธมมฺ ิกชีวติ นฺนาม;

ผผตอ(ผโ้้นถตู้ใัรููดัคสงึงหัย้ พแอรกมท่คลยร็ดว้้อวรแู่ าจอวซมลรด.ญง่ึ้แวรพลคอดร้ทวใวบ้วะนด.าแ)ยค้ควมลาปยวเ้วถัปญคามา็นมวีกนญาใไาีหม(ม้วยาโญอ่ดา่เแเพปยยล่็ียนปู่ท้วรตรวกทา้นารศ.ระผจท้ถูยาผ�ำงึอ่ก้ทเูพโปมสด.ร็)เนต้ยอจิอมปรยิญผแมกอู่้มูลีกตนย้ีอวาินัู่่ดยยเ้า่วทแเงยปียลนส็วะนผีเต้วปอู้สาิ็(ยน�ำแจโู่รรกผาดูปว้เ่บมูยปมคุีกธ็นแดครรตลงรรัล้มมนน้ว)ี ้ เอวรูปสฺส หิ วิริยสมปฺ นฺนสฺส สตสิ มปฺ นฺนสสฺ กายวาจาทีหิ ปริสทุ ฺธกมมฺ สฺส ปญฺญาย นิสมมฺ การิโน กายาทีหิ สญฺญตสสฺ ธมมฺ ชีวติ ํ ชีวนฺตสฺส สตอิ วิปปฺ วาเส €ิตสสฺ อิสฺสริยา วฑฺฒนฺตเิ ยวาติ วตฺวา อิมํ คาถมาห

อ. ยศ ยอ่ มเจริญย่ิง (แกบ่ คุ คล) ผมู้ คี วามเพยี รเป็นเหตลุ กุ ขน้ึ ดว้ ย “สอจุ ฏุ ิกฺ€มาฺมนสวโสฺ ต สตีมโต ผูม้ ีสติดว้ ย ผูม้ ีการงานอนั สะอาดดว้ ย ผูใ้ คร่ครวญแลว้ - นิสมฺมการิโน กระทำ� โดยปกตดิ ว้ ย ผสู้ ำ� รวมแลว้ ดว้ ย ผเู้ป็นอยโู่ ดยธรรมโดยปกตดิ ว้ ย สญฺญตสสฺ จ ธมฺมชีวิโน ผูไ้ ม่ประมาทแลว้ ดว้ ย ดงั นี้ ฯ อปปฺ มตฺตสฺส ยโสภิวฑฺฒตีติ.

เหลา่ (นอนั.้ อหรนรถา)(แวหา่ ง่ บผท้มู )ีคววา่ามอเุฏพฺ ฐียารนเปว็นโเตหตดลุงั นกุ ีข้ฯนึ ้ (ดงั นี ้ ในบท ท.) ตตฺถ อุฏฺ ฐานวโตต:ิ อฏุ ฺ€านวิริยวนฺตสฺส.

สแเปหต็นง่มี ตบ((โ้ออนทต..)ออดวอรรงัรรา่นั นถถมส))ี ้ฯีโุจวทกิ วา่ษมา่ อผมฺ อ้มู สผกา้ถูสฺแตงึลาดพ้วมงัรพ้นอครีม้้ฯอือแมวลา่แ้วลด้อว้วนั ย(มดส้ีวคตยวิ กา(มรดรผงัมิดนอที ้ อ.แ)กหมแง่ลีกบ้วาทย)ก(ดรงรัวมนา่ ี ้ สตมี โตต:ิ สตสิ มปฺ นฺนสสฺ . นิรปราเธหิ สุจิกมฺมสฺสาติ: นิทฺโทเสหิ กายกมมฺ าทีหิ สมนฺนาคตสสฺ .

กจแหหหก�ำัราือหกมง่ บวนวี(อา่าด่ทด.งวั)แออนา่วลร.ีผรา่้ค้วถลรนก)ัน้ ริอสซวเะยมงึ่มา่ ทเา่ื่อมฺหผ�ำงก้ตอกพูนรยุาิจีร้ จรู่มา(ซกิัโรกนนงึ่ณมรี ก้(ีไะอาาซทนดแัรร�ำ้ลงงเ,ั รอาน้วอายนี .)้คฯ)่เูทกรืองัา้รวปซะา่จวง่ึทกักงใ�ำคกาแทรรรล่ะคเ.้ยวทรรียอว�ำาวญยวยอา่กแายงะลซนา่ ้วงึ่งี ้,โนอรอ(ีค้ยอ.ดผา่.งัหงลน(มนชดีห้อี่ือ้งัรวืนนอา่ )ีี ้ นิสมมฺ การิโนต:ิ “เอวญฺเจ ภวสิ ฺสติ, เอวํ ้ กริสสฺ ามีติ วา “อิมสฺมึ กมฺเม เอวํ กเต, อิทนฺนาม ภวสิ ฺสตีติ วา เอวํ นิทานํ สลลฺ กฺเขตฺวา โรคตกิ ิจฺฉนํ วิย สพฺพกมมฺ านิ นิสาเมตฺวา อปุ ธาเรตฺวา กโรนฺตสสฺ .

เซโมอปดง่ึยกี ็นยชาคู่ ตสีวยร(้อิตนมเอป.่�ำงอ็สนดซเรำ�สต้งรึ่วเ้มนถเรยร็จ)อืกอ(อวดนร(ยา่ดรงั ู่มนงซัผผนีทง้่ึ้เูสู้ แวชี.้ำ�แ้ห)นวี รหงติ่แวมบง่มลดีกบท้แว้วาท)ลยร(้)ววไกซถาว่ าง่ึคมา่แกรอื กลีเธรวทาะรา่มย่ีรมกโมฺวผากไ้มทชูรงปรดชี.ีวเ)ัก้วอพ่โิ ษยนงมอื่ อตาีเภวอดาซกิชกชงงัึ่ ษกงแนโั่ คเลารีป้ฯเร้ว็โนปมด็ต(นแยโ้นดตลธย้นะร(ทรทสมวผำ�ตู าเ้มูคกรร็จอิใืรชทอรวมผ่ย.า่ )ูู้่ สญญฺ ตสสฺ าต:ิ กายาทีหิ สญฺญตสสฺ นิจฺฉิทฺทสฺส. ธมมฺ ชีวโิ นต:ิ อาคาริกสสฺ ตลุ ากฏุ าทีนิ วชฺเชตฺวา กสโิ ครกฺขาทีหิ อนาคาริกสฺส เวชฺชกมมฺ ทตู - กมมฺ าทีนิ วชฺเชตฺวา ธมเฺ มน สเมน ภิกฺขาจริยา ชีวิตํ กปเฺ ปนฺตสฺส.

ผลติ ส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 73

(อ.อรรถ) วา่ ผ้มู ีสตอิ นั ไมอ่ ยปู่ ราศแล้ว (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ อปปฺ มตฺตสสฺ าต:ิ อวปิ ปฺ วตุ ฺถสตโิ น. อปปฺ มตฺตสฺส ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.ยศ อนั บณั ฑิตนบั พร้อมแล้ววา่ ความเป็นใหญ่ เจว ยโกสิตภฺติววิ ฑณฺฒฺณตภีตณ:ิ นสงฺขอาิสโฺสตริยจโภยคโสสมวมฺ ฑานฺฒสตงีตฺข.ิาโต และโภคะและความนบั ถือด้วยดีด้วยนน่ั เทียว อนั บณั ฑิตนบั พร้อม แล้ วว่าเกี ยรติและการกล่าวซ่ึงคุณอันบุคคลพึงพรรณนาด้ วย ยอ่ มเจริญ ดงั นี ้ (แหง่ บท) วา่ ยโสภิวฑฺฒติ ดงั นี ้ฯ

ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงรอบแหง่ พระคาถา อ. นายกมุ ภโฆสกะ ตงั้ อยู่ ปเอตวฏิํ ฺค€มหาหถิ. าาอชปนรเฺิโสยสฺ สปาิ เสพนาหตู กฺถโมุิสกภฺาตโาเฆทปสสตโนฺตกาผิ ลชาาโทตสีนาตติ า.ิปปาตปฺตณุ ิผเสึ ล.ุ เฉพาะแล้ว ในโสดาปัตตผิ ล ฯ (อ. ชน ท.) มาก แม้เหลา่ อน่ื บรรลแุ ล้ว (ซงึ่ อริยผล ท.) มโี สดาปัตตผิ ลเป็นต้น ฯ อ. เทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ เกดิ แล้ว แกม่ หาชน อยา่ งนี ้ดงั นแี ้ ล ฯ

อ. เร่ืองแห่งนายกมุ ภโฆสกะ กุมภฺ โฆสกวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ

๓. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่อื ว่าจฬู ปันถกะ ๓. จฬู ปนฺถกตเฺ ถรวตถฺ ุ. (อนั ข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ

อ. พระศาสดา เมอื่ ประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ ซง่ึ พระเถระ เวฬวุ “เอนฏุ ฺฐวาิหเนรนนฺโปตปฺ จมฬู าปเทนนฺถกาตตฺเิ ถอรมิํ อํ าธรมพมฺฺภเทกสเถนสํ ส.ิ ตถฺ า ชอ่ื วา่ จฬู ปันถกะตรสั แล้วซง่ึ พระธรรมเทศนานีว้ า่ อฏุ ฐาเนนปปฺ มาเทน ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ

ได้ยนิ วา่ อ. ธดิ า ของตระกลู แหง่ เศรษฐีผ้มู ที รพั ย์ ในเมอื งราชคฤห์ หม“สอขวเออสตณเตาุ วจสิตวิฺวมฺฑสฺิยาารเฺ าาปาาหมชิมรขตปมกคณาหิู อฺ“ขเติอหฺตฑิย.ิ เมฺตมมมิกกเฺสโาาํหนิรตตนหาฺตาิธปภมนทิโตอํมูอยเาิทสโิมิกพเรฏํสสสฺพฺกเ€สฺมฺนนกิกรอึวิสมมลุ ิมฺสทสมฺ€ํ ปฺสนามํ สาเฺตตโนทธสทชฺติ;ีตฺธาาสตึาทนเํวานสวิเยสยฺสทยสฺนยปสชกนฺุถปํฺาฺกปฺวตนตาอรุคํิ ิสิสฺปตุ นกฺสโกวรภฺตลตินตสาีตลฺวฺวเเฺตติ ลลาาาาํ,,ิุ ผ้อู นั มารดาและบดิ า ท. รกั ษาอยู่ เกนิ เปรียบ ในเบอื ้ งบนแหง่ พนื ้ แหง่ ปราสาท อนั ประกอบแลว้ ด้วยชนั้ เจด็ ในกาลแหง่ ตนเป็นผ้ถู งึ แลว้ ซงึ่ วยั เป็นหญงิ โลเลในบรุ ุษ เพราะความทแี่ หง่ ตนเป็นผ้มู วั เมาแล้วด้วยความ เมาในความเป็นแหง่ หญงิ สาว เป็น กระทำ� แลว้ ซง่ึ ความเชยชดิ กบั ด้วยทาส ของตนนน่ั เทยี ว กลวั แล้ว วา่ อ. ชน ท. แม้เหลา่ อนื่ พงึ รู้ ซงึ่ กรรมนี ้ ของเรา ดงั นี ้กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้วา่ อนั เรา ท. ไมอ่ าจ เพอื่ อนั อยู่ ในทนี่ ,ี ้ ถ้าว่า อ. มารดาและบิดา ท. ของดิฉัน จกั รู้ ซง่ึ โทษนีไ้ ซร้, อ. มารดาและบดิ า ท. จกั กระทำ� ซง่ึ ดฉิ นั ให้เป็นผ้มู ที อ่ นและทอ่ นอนั เจรญิ อ. เรา ท. ไปแล้ว สปู่ ระเทศอนั ตา่ ง จกั อยู่ ดงั นี ้ฯ

อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ทรพั ยอ์ นั เป็นสาระในมอื ในเรือน คนนิกฺขฺตมเฺวตาิตฺววเาคส“เสิ ยหสฺ ตาฺถหมวตาาตฺถสิตอาตรโฺุถภํ ปวคิาเอหอคตมฺวํสเฺา.ุ อหตุ ิ ฺตอเชรานนทนฺวฏาฺ€เารนนํ ออกไปแล้ว โดยประตู ด้านเหนอื (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เรา ท. ไปแล้ว สทู่ เ่ี ป็นทอี่ นั ชน ท. เหลา่ อน่ื ไมร่ ู้ จกั อยู่ ในทใี่ ดหรือ หรือวา่ ในทน่ี นั้ ดงั นี ้ แม้ทงั้ สอง ได้ไปแล้ว ฯ

74 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี

นถจขดไแชขเพกดซต(ใญถดหเ(แอเใเดไเสจปดปพยอปปดนน้องหมื่ะกอ่ึยาบาัอท่ังงงงงูรนััััั่ัร้็็็า.อนิ่้เนนรม้ืนแรรงนอนอนนไวม้อกา่ง่นงค่ีเเตาปะะหมปไภทผลา่ีแตยวงดผีีีีมตแรรอน((อออออออ((อัก้้้้ปะใ้หหแิใ็เฯญ้้เไออออา่ื่นเะีวลยอูร้้เ่รูลวูมเกนใหอ.........ปลหเคกใรฉลแววรกจะท้....งปนววทย้ วหอหสหน็ง้่ืิั(.เสห้เบสือัวเนยลพาาใ่่ะชก้ดงิ็รดปช�ชำอนปวสชน่ี้อชเาสเชญญฯใาาญอเก่้่ืงงูาแออ)วนราปล็ฯูงั็นนนนแรันันนนนาอ้ัยมน,ผใ(มมาแแ้น.ลาลูยงพน็ะือซิิน(งงอนสิสมงลพ้ทออยชร่มูเูีชนหหีนทท้ตแทนวัแาทท่ขนนีกงน่ึวน้ทจเเะน้ัาหชู้่อีน.ื่อวา่.ฯ่ือรีแโรนงง่่พัง่ีแนไกงั.ลัชัอ้ก..ิด้นน้ัั้หกมแนัฯุ่ด.ัส่ืงอืงอเอ้้กนป)หหน้อัมกปเห้้ใ่นรื่อวช(งพสหขแไหไถวีนนอยอแส(ยขดท้นนนค,คลาสนตวรง่ปอปนก้อลอา่ลอาง่งสกวนหเอัอู่อ,งาัตงาขอดิ่ทท้รหนนัฉาท้ลงรต้งมทเใาวง่งา่อนวแ่บงันใงง่งว.อหง้นแศาาะแนพนทน)น(า่.รถนใ.แทนเส.หแีอเอเงงง)ลโล้ฯหหเยยะันอทวานนารจั่เเ(มทเัาลทตปา้มยเัลกงท่เนรทปัห้ปวาาะ่กแแรดง้ลง่.ฯัทงหอมเ้ื่อว็รสาา้ี่นชแวผอว็านาทบแกนหวลน.รลไลลูาีย่กงวียนจแคงส)์ตผล้)ัแนยรคทปนูึัวลกผนัีย้้าน่้ณนัเนวัวา่ว)้ลกวั้ก้ทารผวลเอหวู้่์ูา่้้ดฯนวุ.วไษมนูว)ก)เทนั,ร้ผสทมไว้ข์้น้ผซยอจเซาูฑวทตา่แงัเอีโนกตแัภากปวิดอ้า)้)ฯเเูค่้อูซ.งรีนงเ.งู่ึ่นูผนทัียกนุกิ้.ตรใกนา่ร้กิอด่ง์แ,.ขใกงคเง่ึสยกว้นกืนัอูดพนีอษ่วกะ�ำริด้นข)นส้ัหิะ่ดคก้แลอหสาตลา่วอากรรทานทงมยนรัั่าอใแ้นเพนู่แ้วัาลกแอแ.วะาญัต้ะมดิบ(.ันรนัรเห่ีทเแ่�ำูใาเใาลงยล้้ลดใตาลชนาอวทมืงึทออมทเตวีผเนีนแดมหญซ.นิ้ง้้วรงอ่้ใไวถวยีวฯีวนก่น�ำั่าแน์�ำไ้ผใียเาูกลนมกางห่ึฟเผฉิเง่คล)ิตมขวใปิดดแไปาแก่,ใ้เรมูเวท้ต่อ้้วานนซนัเ่นพัปทัูกงวร่ลนื้กว็ลเยทแอล,่รนจดชแขลกปนุรรงแ่ึนคงไา(ัียแา่ิสา้อิภ้ลวดว.นรค่ืองะซลอภั็ทมนแขถลอเนนอรนลวิด้บญวเ(าอนพจแเอ้กืองอึ่งว์์ล้าเ่รพงึีว.ซพ.(้)นวี้าอยห.แใคะอเบ้ฯลี(ซล,ยูภร.ัแน้รเว้แงึ่ใรรนนสโรรั่อป.หหไาน้น็กกจ�ำังึ่วนตอุ่ลนเ์อคากดาอเาวปเตเ็ร.เัะค)ลปไงน่ามโรแใ้พมรวรนะ.่ัทท่�เำะ.ยา่ าปดทจเวเคครว็รนกื�ำงอลัผานอห)ใรไครเีย่ีเผ์มะสาสคาย่.วร)ทซเรน้ม้วรทนาความูาฯตลว้แรว(เไูอรเ็นาา่วนนูดแงา่ึ่อกียะอวอ่ศรื.แวรอมีจานห�ภุำทมทมนคัมืนอฯัยหาัด.คินอวัรา่.้าหมยพินัตถม่ดีซง่์ .ีน.มทเ้แนว้อภสอแนจ.วนป)ง่งวึทหอดงึงีึ่ับอาจภลเีแ่ีลแหนาะอดัส์ต้งพ่ึ้ีนไแรภกนจั่ีแญเง้แัซมจฬ.ูหอ้ะโหมวรไปพางึมำ�งกัรมนรแ็กบหัรเดงรมเึ่งรใแบ.งน่้ปปปะเง่กิดงอษกีใื่อ้รลนทกีกไไยรงง่ต้ยสก้ทอดเแกนฯดิัััียลนนนียปปมิด็อ้จ้�ทวำารคารฯงาัรเ่ร่ปู้ื่มนงาลูัากาววาัถถถนะจแแแแแแหรัะสรนราอนร้ นนืนกก่ออออรกทกกกลลลลลลาอไรรวนับกทที้ภปนนนนนืนีตั้ัััลกกยก้้้้้้อูฯะะะ�ววววาววำ่้้้ง)-,..์ ิู่ เตสํ เอกสฺมึ €าเน วสนฺตานํ สํวาสมนฺวาย ตสสฺ า กจุ ฺฉิสมฺ ึ คพฺโภ ปตฏิ ฺ€าส.ิ

สา คพฺภปริปากมาคมฺม เตน สทฺธึ มนฺเตสิ “คพฺโภ เม ปริปากํ คโต, าติพนฺธวุ ริ หิเต €ทากุ เฺขนาวหํ,คพกฺภลุ วเฏุ คฺ€หาเนมํว นาม อภุ ินฺนํปิ อมหฺ ากํ คจฺฉามาต.ิ โส “สจาหํ ตตฺถ คมิสสฺ ามิ, ชีวิตํ เม นตฺถีติ ภเยน “อชฺช คจฺฉาม เสฺว คจฺฉามาติ ทิวเส อตกิ ฺกาเมส.ิ

สา จินฺเตสิ “อยํ พาโล อตฺตโน โทสมหนฺตตาย คนฺตํุ น อสุ ฺสหติ, มาตาปิ ตโร นาม เอกนฺตหิตาว, อยํ คจฺฉตุ วา มา วา, อหํ คมิสสฺ ามีต.ิ

สา, ตสฺมึ เคหา นิกฺขนฺเต, เคหปริกฺขารํ ปฏิสาเมตฺวา อตฺตโน กลุ ฆรคมนภาวํ อนนฺตร- เคหวาสีนํ อาโรเจตฺวา มคฺคํ ปฏิปชฺชิ.

โสปิ ฆรํ อาคนฺตฺวา ตํ อทิสฺวา ปฏิวสิ สฺ เก ปจุ ฺฉิตฺวา “กลุ ฆรํ คตาติ สตุ ฺวา เวเคน อนพุ นฺธิตฺวา อนฺตรามคฺเค สมปฺ าปณุ ิ.

ตสสฺ าปิ ตตฺเถว คพฺภวฏุ ฺ€านํ อโหส.ิ โส “กึ อิทํ ภทฺเทติ ปจุ ฺฉิ. “สามิ เอโก ปตุ ฺโต ชาโตต.ิ “อิทานิ กึ กริสฺสามาต.ิ

“ยสสฺ ตฺถาย มยํ กลุ ฆรํ คจฺเฉยฺยาม, ตํ กมมฺ ํ อนฺตรามคฺเคว นิปผฺ นฺนํ, ตตฺถ คนฺตฺวา กึ กริสสฺ าม, นิวตฺตามาติ เทฺว เอกจิตฺตา หตุ ฺวา นิวตฺตสึ .ุ

ตสฺเสว ทารกสสฺ ปนฺเถ ชาตตฺตา “ปนฺถโกติ นามํ กรสึ .ุ ตสสฺ า นจริ สเฺ สว อปโรปิ คพโฺ ภ ปตฏิ ฺ€ห.ิ

สพฺพํ ปรุ ิมนเยเนว วติ ฺถาเรตพฺพํ.

ตสฺสาปิ ทารกสสฺ ปนฺเถ ชาตตฺตา ป€มํ ชาตสฺส “มหาปนฺถโกติ นามํ กตฺวา ปจฺฉา ชาตสสฺ “จฬู ปนฺถโกติ นามํ กรึส.ุ

เต เทฺวปิ ทารเก คเหตฺวา อตฺตโน วสนฏฺ€านเมว คตา.

ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 75

เมอื่ ชน ท. สองเหลา่ นนั้ อยอู่ ยู่ ในทน่ี นั้ อ. ทารกชอื่ วา่ มหาปันถกะ ท`วอทาายรนตฺยเฺเเกกตโตกาส“ตํจสิ ตนฬู ตุวตตปทฺวฺถิฺถาตนีตาฺตวม.ิ ิสามน`ตอหฺตรยําาฺยปนปิกิ ตํ,จุาามฺตฉตหิิ ิ “วาอ“ทปอมนนยมฺ ฺตฺถฺยิ,กโอทกกาจอรเฺฺจโยิกฺยอิกทอมาาหฺตรฺเิากกจาํ ฟังแล้ว ซง่ึ ทารก ท. เหลา่ อน่ื ผ้กู ลา่ วอยู่ วา่ อ. อา อ. ลงุ ดงั นดี ้ ้วย วา่ อ. ป่ ู อ. ยา่ ดงั นดี ้ ้วย ถามแล้ว ซง่ึ มารดา วา่ ข้างแตแ่ ม่ อ. ทารก ท. เหลา่ อนื่ ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ. ป่ ู ดงั นี ้ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ. ยา่ ดงั น,ี ้ อ. ญาติ ท. ของเรา ท. ยอ่ มไมม่ ี แลหรือ ? ดงั นี ้ฯ

(อ. มารดา กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ พอ่ เออ อ. ญาติ ท. ของเรา ท. รอามชหฺ ค“าหอกนาํ มคพเหรู ตปาตานตกโอวามตหฺ ธ.ิ านกเสํ ฏเฺอ€ีตนฺถามาอตยกฺยาโก, นตตตฺถฺถิ, ยอ่ มไมม่ ี ในทน่ี ,ี ้ แตว่ า่ อ. ตา ของเจ้า ท. ชอ่ื วา่ ธนเศรษฐี (ยอ่ มม)ี ในเมอื งชอ่ื วา่ ราชคฤห,์ อ. ญาติ ท. ของเรา ท. ในเมอื งราชคฤหน์ นั้ เป็นผ้มู าก (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ

(อ. มหาปันถกะ กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตแ่ ม่ อ. เรา ท. ยอ่ มไมไ่ ป “กสมา ตตฺถ น คจฺฉาม อมมฺ าต.ิ ในเมอื งราชคฤหน์ นั้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ฯ

อ. หญงิ นนั้ ไมบ่ อกแล้ว ซงึ่ เหตแุ หง่ การมา แหง่ ตน แกบ่ ตุ ร ปทมทาสํสตุ รฺเํฺเสตกสสาสขาสฺุ าาปทออมนุติสตาปฺตฺสวิ ติยปนฺโ.ินฺตนุ ก,ิํ อิลกาเเมคเถอนมนหฺตนฺเิทต,ิกาสากน,ุ รึิณโนสํ ทาปมมาตุริกากฺตตํ าสาอนปฺสาํิหตอโรอก“ยเอถฺยทิเตมกิสฺวกฺวามลุา,ํํ ครนั้ เมอ่ื บตุ ร ท. กลา่ วอยู่ บอ่ ย ๆ กลา่ วแล้ว กะสามี วา่ อ. ทารก ท. เหลา่ นี ้ ยงั ดฉิ นั ให้ลำ� บากอยู่ เกนิ เปรียบ, อ. มารดาและบดิ า ท. เหน็ แล้ว ซงึ่ เรา ท. จกั เคยี ้ วกนิ ซงึ่ เนอื ้ หรือ ?, อ. ทา่ น จงมา อ. เรา ท. จกั แสดง ซงึ่ ตระกลู แหง่ ตา แกท่ ารก ท. ในกาลนี ้ดงั นี ้ฯ

(อ.สามนี นั้ กลา่ วแล้ว)วา่ อ.เราจกั ไมอ่ าจเพอ่ื อนั มใี นทพ่ี ร้อมหน้า, รอนายยชฺยิสคกสฺ“เ“ทหอสกาฺวํหามลุ ปํธปเีติมุ ต.ิ สวฺวมาทชมฺ นเฏยขฺุนา€านุํครวทภฏทฺวเฺวาฏกาิตรตนเเรํุกีตจ.ิินเอกออิสสาุปกทสฺ าฺขาาเิสยยฺสสนาามลอิ,านทยปุเาตพรุ วกฺเสพปาสึ นนน.ุ ํ แตว่ า่ อ. เรา จกั นำ� ไป ซง่ึ ทารก ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ฯ

(อ. ภรรยานนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ดลี ะ อ. อนั อนั ทารก ท. เหน็ ซงึ่ ตระกลู แหง่ ตา ด้วยอบุ ายอยา่ งใดอยา่ งหนง่ึ นนั่ เทยี ว ยอ่ มควร ดงั นี ฯ้

อ. ชน ท. แม้สอง พาเอาแล้ว ซงึ่ ทารก ท. ถงึ แล้ว ซงึ่ เมอื งราชคฤห์ โดยลำ� ดบั อยแู่ ล้ว ในศาลาหลงั หนง่ึ ใกล้ประตแู หง่ พระนคร ฯ

อ. มารดาของทารก (ยงั บคุ คล) ให้บอกแล้ว ซง่ึ ความทแี่ หง่ ตนเป็น มาตาทปาิ ตรกนู มํ าอตาาโรจเทาฺวเปสท.ิ ารเก คเหตฺวา อาคตภาวํ ผ้พู าเอา ซงึ่ ทารก ท. สอง มาแล้ว แกม่ ารดาและบดิ า ท.ฯ

อ.มารดาและบดิ า ท. เหลา่ นนั้ ฟังแล้ว ซงึ่ ขา่ วสาสนน์ นั้ เปผ€มปาาหตุ เตสสฺาโํ,ุตกุปเนตเฏรฺตอฺา€นตูตธาต.ิฺติกนํธกาํ ีตน,สาคฺนานาสนฺภตมนฺวตู ํ าสปสกธตพุุ นฺกฺวฺพาาํ าชีวคเ“นนตสเาฺหตหํสม,ตุิ าฺวเอราทนมาตหฺ รวฺถาเเิจิ;กทกรเฺวํนตปฺตปจิอากนมนฺขหฺชํปุ นอาเนถกิธาํ (กลา่ วแล้ว) วา่ (แหง่ ชน ท.) ผ้เู ทย่ี วไปอยู่ ในสงสารหนา (อ. ชน ท.) ช่ือว่าผ้ไู ม่เคยเป็ นบตุ รเป็ นแล้ว ชื่อว่าผ้ไู ม่เคยเป็ นธิดาเป็ นแล้ว ยอ่ มไมม่ ี ; อ. ชน ท. สองเหลา่ นนั้ เป็นผ้มู คี วามผดิ ใหญ่ ตอ่ เรา ท. (ยอ่ มเป็น), อนั ชน ท. สองเหลา่ นนั้ ไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ยนื ในคลองแหง่ จกั ษุ ของเรา ท., อ. ชน ท. แม้สอง ถอื เอา ซงึ่ ทรพั ย์ ชอ่ื มปี ระมาณเทา่ นี ้ ไปแล้ว สทู่ อี่ นั สำ� ราญ จงเป็นอยเู่ ถดิ , แตว่ า่ (อ. ชน ท. สอง) จงสง่ ไป ซงึ่ ทารก ท. ในทนี่ ี ้ดงั นี ้ฯ

อ. ชน ท. สองเหลา่ นนั้ ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ทรพั ย์ อนั อนั มารดาและ ทตู านเตเฺ เตวหิ หเปตสฺเถติ ํ ทธนตํฺวคาเหปตหฺวิณาึสท.ุ ารเก อาคต- บดิ าท.เหลา่ นนั้ สง่ ไปแล้วให้แล้วซง่ึ ทารกท.ในมอื ของทตู ผ้มู าแล้วท. นนั่ เทยี ว สง่ ไปแล้ว ฯ

อ. ทารก ท. เตบิ โตอยู่ ในตระกลู แหง่ ตา ฯ ทารกา อยฺยกกเุ ล วฑฺฒนฺต.ิ

76 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี

พขอ(ยอ.งึ อ่ จงอมพิตนอใเมเนรญุ.ปนะ่ือท็น้มอทามา)ตมหศหร,ไกาพสาซปปปว่ลง่ึ แันนกันทลกรถวถ.้วบัะา่กกผใะสอดะนมนอ้.นวบไนงมัยน้ัซ้ รเหตหรร้กไ,าาพลปลอปา่ชฯอา่.ันนาวยกถนั้แฯู่รกหลสะะน้ผวสู่ ยาม�ำกอน่ พะมกัองตึ ไ.บปาขวอจเชวพงฬู า่พื่อดปรองัันถะนนั้าถศีฟว้กฯาา่ังะสซดอง่ึาเ.ปธ็รทนเนรา่เมดือนกงก็ นถยทิจา่ิง. เตสุ จฬู ปนฺถโก อตทิ หโร, มหาปนฺถโก ปน อยฺยเกน สทฺธึ ทสพลสฺส ธมมฺ กถํ โสตํุ คจฺฉติ.

ตสสฺ นิจฺจํ สตฺถุ สนฺติกํ คจฺฉนฺตสสฺ , ปพฺพชฺชาย จิตฺตํ นมิ.

โส อยฺยกํ อาห “สเจ มํ อนชุ าเนยฺยาถ, อหํ ปพฺพเชยฺยนฺต.ิ

ดซด(ไแข(เคด้ามงึ่งงปัั ้แแรคนน้็แนันตล้�ำีีห(้้)ฯ้พ่วออเง่มเน.ะรโปห่ืะอลไ�ำ็นอรรกไพตืปงอ,ผทารอค้ใแูนงะั้.ผ?์คลสกดนั้เู้ร้วจนิดา�ำ้เรพร(งรั ิญยบกันสื่อซอ่ลวีอ)ง้่ึพมช(า่นมัอรวเแวบหปะนัแห่าเ็าวนพลจง่ปช้้)าวรเ;ัขจนะด)ถใ้้าาศถู้ากนาเกวอว่อสปสา่า่.ะ�ำน็นอทดนนคค.าานักัแ้เฤรว)จนกาห้าขตะ่นมสบยอรพีเ้สู่อ่เังสดจปอ่ พำ�มแีร็นนิญรอลหอะกั้าอวลอ.แจ,.ากงไกนคขซท่เเรรอรจ์ าขาา้,ท้างอรอบกพ.กง.ทวเขร(กจา่ลยูะ้า้าลกออแพ่ศจาา่ลมันารงรวะ้สวเทบบแปอด่าล็ววงวนานค้ชชวา่ ),์ “กึ วเทสิ ตาต, สกลโลกสสฺ าปิ เม ปพฺพชิตโต ตว ปพฺพชฺชา ภทฺทกา; สเจ สกฺโกส,ิ ปพฺพชาหีติ ตํ สตฺถุ สนฺตกิ ํ เนตฺวา, “กึ คหปติ ทารโก เต ลทฺโธติ วตุ ฺเต, “อาม ภนฺเต อยํ เม นตฺตา ตมุ หฺ ากํ สนฺตเิ ก ปพฺพชิตกุ าโมติ อาห.

ร(ยูปงั ใทดออาร..รูปกพหพนรนระนั้ะงึ่ศ)เใถาใหสรห้ระด้บู้ทาววั่บชทแอแลรกลง้วแ้ยววลงั ฯา่้วภอิกซ.ษงึ่เุธตผอจ้มู ปยีอังัญนั ทเจาทกรี่ยกกวนมั ไปีม้จเฏังพใฐ่ือหา้บบนณิวชแฑเกถะ่ทิดเปาด็รนกงั วนนตั ีนั้ฯ้ร สตฺถา อญฺญตรํ ปิ ณฺฑจาริกํ ภิกฺขํุ “อิมํ ทารกํ ปพฺพาเชหีติ อาณาเปส.ิ เถโร ตสฺส ตจปญฺจกกมมฺ ฏฺ€านํ อาจิกฺขิตฺวา ปพฺพาเชส.ิ

มซซงง่ึ่ึาพกกรรอรมะ.มอีกสราาหลใมตัฝนเณนกฯอารรนัชกอ่ืเตรวะม็า่ ทมร�อำหไบาวปแ้ใันลน้ถวใจกไโะดดน้แยนั้ลอ้วบุเราซียยงึ่นกอเอานั ารแแอยลปุ บ้วสคมซาบงึ่ยพทระกบพรรทะุรทธลพ�ำแุ อจลนย้ว์ู่ โส พหํุ พทุ ฺธวจนํ อคุ ฺคณฺหิตฺวา ปริปณุ ฺณวสโฺ ส อปุ สมปฺ ทํ ลภิตฺวา โยนิโสมนสกิ าเร กมมฺ ํ กโรนฺโต อรหตฺตํ ปาปณุ ิ.

ยดยเอไรปนงงักััูาแจจ่อเ)ลกฬฬูู น(อ้วิดอปปอ.มแ.สัันนาหลสเู่พจถถาศ้วำ�หรกกเรแนศะระะษตกืัรอเนถฐฌ่ษพหขนัีรน้ งฐึนอาะนัใีจ้งนอนหถเงแนศั้กบ้้าใลรหลดวษว้้บา่ชว(ฐา่ยวยเวดีผพแงัสชอ้เงักูล่ือปเขุ .นถา้อว็อนีิลดท)้นัฯนัต)า่ใวดาเนหกา่ งัใใ้ิดนนหทขแีซล้้น้า.ฯลงำึ่�้แอ้พวสดตมแงึขบุั ท่ไตอนนปา่ผ่นีนั้นล้ ลญุ ว่แผกง้ากเูลจควต่จา่ เิรดิไวฬูศิ(ซแแญษปรลล้ัน,อ้้ววอยถออ.่กู.ยวทะดอา่า่ า่้งาวนนตยด(ีอมสง้ัวทนนัขุาา่ .ี ้ โส ฌานสเุ ขน ผลสเุ ขน วีตนิ าเมนฺโต จินฺเตสิ “สกฺกา นุ โข อิมํ สขุ ํ จฬู ปนฺถกสสฺ ทาตนุ ฺติ ป“ตมโพตหฺพาาเสเอชฏยยฺ€ฺยฺยิ กนเฺตสสเ.ิ ฏจฺ€ิสอฺสนชุ าสเนนฺตยกิฺยําถ,คนฺตอฺวหาํ เอวมาห จฬู ปนฺถกํ

“ปพฺพาเชถ นํ ภนฺเตต.ิ

ขเใเถหหนอาลลศงมทาา่่ีลออเอไอนนาพ่ดย...ทนนนั่ั้รยู้่จพา.พนิแฯทฬูโเะรปวรดล.ะเปะหา็่(นยเัยนเถตวงบถออ่ถรนา่าุ่ .รตุมะกยนัะ้เรเอศะนเป)มอ.แรย็นั่นข.ษ่ือมงทัเ)อเศทฐ้จศนาดงีกึียฬูรนรัธงผ้ั ษษกวนิปด้เูบลฐาัีานฯ้ยีอนทว่ืตผถอ่ชมน.ั้าหู้กมแใมเนยะสลลหีไอด่ะซ้วลปใมอแีง่ึเา่หทแาลจอน้บลยีย้วนฬู น่ั้วววญุปเใพชน(ัเนเายปแอื่ปพตถ็ลออ่น็นรก้นวมัซะคบะกงศึ่เนนตปุกใลาเ็หรานันสขา่้ ้รตวดล)บขงัาดา้วอวอา่งัชไงผยนดธ(ู้เ่แูอ้ี(ิเดฉ้อกป.าพน็ททั่นคาชาาแนะรนรลกกแไ้วหทลททน้.ฯว).. เอเตเสฏปฺ€ตุี ฺตกาิรติ สาสเน สปุ ปฺ สนฺโน “กตรธีตาย โว วตฺตํุ ลชฺชต;ิ ปจุ ฺฉิยมาโน จ “ปลาตธีตายาติ

ตสมฺ า สเุ ขเนว เตสํ ปพฺพชฺชํ อนชุ านาต.ิ

เถโร จฬู ปนถฺ กํ ปพพฺ าเชตวฺ า สเี ลสุ ปตฏิ ฺ€าเปส.ิ โสปิ ปพฺพชิตฺวาว ทนฺโธ อโหส.ิ เถโร ตํ อนสุ กิ ฺขนฺโต อิมํ คาถมาห

ผลิตสื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 77

กลา่ วแล้ว ซงึ่ คาถานี ้วา่

อ. ดอกบวั ชือ่ วา่ โกกนทุ มีกล่ินอนั ดี บานแลว้ ในเวลาเชา้ “ปทฺมํ ยถา โกกนทุ ํ สคุ นธฺ ํ เป็นดอกไมม้ ีกล่ินไมไ่ ปปราศแลว้ พงึ เป็น ฉนั ใด, อ. เธอ ปาโต สิยา ผลุ ฺลมวีตคนธฺ ํ, จงเหน็ ซ่ึงพระองั คีรส ผรู้ ่งุ เรืองอย,ู่ เพยี งดงั วา่ พระ อาทิตย์ องฺคีรสํ ปสสฺ วิโรจมานํ, สอ่ งแสงอยู่ ในอากาศเป็นทีเ่ หน็ ซ่ึงรูปในระหวา่ ง (ฉนั นนั้ ) ดงั นี้ ฯ ตปนตฺ มาทิจฺจมิวนตฺ ลิกฺเขติ.

อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอ่ื อนั เรียนเอา ซง่ึ คาถา ๆ นาสกอ“กฺขิมสิ.ํ ฺมาเอตก.ิ ํ คาถํ จตหู ิ มาเสหิ อคุ ฺคณฺหิตํุ หนง่ึ นี ้โดยเดอื น ท. สี่ ฯ

(อ. อนั ถาม) วา่ (อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพอ่ื อนั เรยี นเอา ซงึ่ คาถา ๆ หนง่ึ นี ้ โดยเดอื น ท. ส)ี่ เพราะเหตไุ ร ? ดงั นี ้ฯ (อ. อนั แก้) วา่ ได้ยนิ วา่ ในกาลแหง่ พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า อปทฺุเทฺโสสวคาหกณิร กากหเสตุลฺสฺวปาปสมริหมฺอาาสสฺเมกพฺตฬรทุึ สฺธสฺ กอกาเาลส.ิ ทปนพฺธฺพภชิกิตฺขฺวโุ นา พระนามวา่ กสั สปะ อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ บวชแล้ว เป็นผ้มู ปี ัญญา เป็น ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ การหวั เราะและการเยาะเย้ย ในกาลเป็นทเ่ี รียนเอาซงึ่ อเุ ทส ของภกิ ษผุ ้เู ขลา รูปใดรูปหนงึ่ ฯ

อ. ภกิ ษนุ นั้ ละอายแล้ว ด้วยการหวั เราะนนั้ ไมเ่ รียนเอาแล้ว มคคตหสณาสสฺิตฺหาเโคติสอหนนอิมิตตเภปมกิสกิกทวฺกชมฺขํ,นฺฌเฺุ มฺตคาอเนาาตยปุ .ถนมรํอุปกอยปารคุิํปสรฺคิห.ิทปเาํหพเตสฺพอนํุคชุ วิตฺคาลฺวณยชามฺหฺชวนินโตฺตฺตทสสเนนฺสฺสฺโว,ธ, จอนตชทุสฺตาฺเสฺ าโทตตโสร,.ิ ํ ซง่ึ อเุ ทสนนั่ เทยี ว ไมไ่ ด้กระทำ� แล้ว ซง่ึ การสาธยาย ฯ

อ.จฬู ปันถกะนีบ้ วชแล้วเทยี วเป็นคนเขลาเกดิ แล้วเพราะกรรมนนั้ (ดงั น)ี ้, เมอ่ื พระจฬู ปันถกะนนั้ เรียนเอาอยู่ ซงึ่ บทในเบอื ้ งบน ๆ อ. บทอนั พระจฬู ปันถกะทงั้ เรียนเอาแล้ว ๆ ยอ่ มหายไป ฯ เมอื่ พระ- จฬู ปันถกะนนั้ พยายามอยู่ เพอ่ื อนั เรียนเอา ซง่ึ คาถานนี ้ น่ั เทยี ว อ. เดอื น ท. สี่ ก้าวลว่ งแล้ว ฯ

ครงั้ นนั้ อ. พระมหาปันถกะ (กลา่ วแล้ว) วา่ ดกู อ่ นจฬู ปันถกะ นพสนาิกทุ สสฺขฺธเมกอสนฺโถากสสอเนน,ิภอํ ปิโพมตพสฺโหตพฺพเิ นาิ ,ชปเิตหนจกนวฺถติจิหโหฺูจคกาิํหิรมปาิภานเา“สจวกนหฬูํ ถิกินปํฺกเนมฑอปฺถตกฺฒตกฺถํ ฺเิ.ถกคตํ ตา.ิปจถฺวาฬูํํปเิปปอนคสิมเฺถฺสหสโสมฺตก,ิ ํึุ อ. เธอ เป็นผ้ไู มส่ มควร ในศาสนานี ้ (ยอ่ มเป็น), อ. เธอ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั เรียนเอา แม้ซง่ึ คาถา ๆ หนง่ึ โดยเดอื น ท. ส,ี่ ก็ อ. เธอ ยงั กจิ แหง่ บรรพชติ จกั ให้ถงึ ซง่ึ ทส่ี ดุ อยา่ งไร, อ. เธอ จงออกไป จากทน่ี ี ้ดงั นี ้ คร่าออกแล้ว ซงึ่ พระจฬู ปันถกะนนั้ จากวหิ าร ฯ อ. พระจฬู ปันถกะ ยอ่ มไมป่ รารถนา ซง่ึ ความเป็นแหง่ คฤหสั ถ์ เพราะความรกั ในพระพทุ ธ ศาสนา ฯ ก็ ในกาลนนั้ อ. พระมหาปันถกะ เป็นพระภตั ตเุ ทสก์ ยอ่ มเป็น ฯ ออปชอีวมฏปุุจุ โฺฺพฉฺ€สกาิ.ต“งวปยฺกนสโามกํฺมสิตมิฺจนฺวาคมาฺจารนตภฺตฺตกจ“ฺวกาาฺโานจิตเทลิฺตสสกพภมพตาลิกหหฺถํฺขาําภุ สุปรนตํนมฺเวาฺถตาปนนโลฺทเกูีตชสาิต.ิ ตภคตฺวฺวตนฺถาาฺตฺธุ วทุสเิ ธฺเนลทมมฺตปสมฺเิหนโกํกามปภาสโนิกทตุหฺฺถขาฺวตตูกยา.ิ ํิ อ. หมอชวี ก ผ้โู กมารภจั ถอื เอาแล้ว ซงึ่ ระเบยี บและของหอมและเครื่อง ลบู ไล้ อนั มาก ไปแล้ว สอู่ มั พวนั บชู าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ฟังแล้ว ซงึ่ ธรรม ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระทศพล เข้าไปหาแล้ว ซ่ึงพระมหาปันถกะถามแล้วว่าข้าแต่ท่านผู้เจริญ อ. ภกิ ษุ ท. ในสำ� นกั ของพระศาสดา มปี ระมาณเทา่ ไร ดงั นี ้ฯ

(อ. พระมหาปันถกะ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ร้อยแหง่ ภกิ ษุ ท. มหี ้า เป็นประมาณ ดงั นี ้ฯ (อ. หมอชวี ก กลา่ วแลว้ ) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เูจรญิ ในวนั พรงุ่ อ. ทา่ น ท. อาทา“เยสวฺ อมหฺภานกฺเตํ นิเพวสทุ เฺธนปปฺ ภมิกขุ ฺขาํ นคิ ณปฺหถจฺ าภติก.ิ ฺขสุ ตานิ พาเอาแล้ว ซง่ึ ร้อยแหง่ ภกิ ษหุ ้า ท. มพี ระพทุ ธเจ้าเป็นประมขุ จงรบั ซง่ึ ภกิ ษา ในนเิ วศน์ ของกระผม ท. ดงั นี ้ฯ อ. พระเถระ กลา่ วแล้ว วา่ ดกู อ่ นอบุ าสก อ. ภกิ ษุ ผ้เู ขลา ชอื่ วา่ สอวมิรฺปุฬ“ตฏอฺหํ ิจุปิธฺฉสามาสตฺุโมมฺวกีตา, ิ จเจตถูฬฬูํ โปปรน€นฺเถฺถอปโโาตกกหฺว.าจนินเาฺเสตมสสาิ นทํ นฺโธนิมนภฺติกนฺขํุ จฬู ปันถกะ เป็นผ้มู ธี รรมไมง่ อกงามแล้ว (ยอ่ มเป็น), อ. อาตมา ยอ่ มรบั พร้อม ซง่ึ การนมิ นต์ เพอ่ื ภกิ ษุ ท. ผ้เู หลอื เว้น ซง่ึ ภกิ ษนุ นั้ ดงั นี ้ฯ

อ. พระจฬู ปันถกะ ฟังแล้ว ซงึ่ คำ� นนั้ คดิ แล้ว วา่

78 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี

มอจขซองก่ึ.ัปี บงเรปคเะญุอร็นมวา.าาทโมณพด.ดครมยเ้ทวดิะคีทยา่เวถานศใานรีาน้มะเยสปเไอร่น็มนามาม่ตเรนม้ีแบันแี,่ือ้หพหจรง่รง่ับอกั้คอพ.เพมวป่ีชาร็าน้เอมกรยอมรสาะยงทขู่สดเอำ� ยปัซงั ง็นนง่ึซเใรกีงคนึ่้ฯาเาฤกรราหานเปลสั ใิม็นหนถน้ีเ์ธ้ปตอร็นเ.์รปมผป็น้มูชรเพะใาี นโ่ือตกยภภแรชาตะิกนยทกษน์อ�ำแุ อะอลทไกย้วร.,ู่ “เถโร เอตตฺ กานํ ภกิ ขฺ นู ํ นมิ นตฺ นํ สมปฺ ฏจิ ฉฺ นโฺ ต มํ พาหิรํ กตฺวา สมปฺ ฏิจฺฉต,ิ นิสฺสํสยํ มยฺหํ ภาตกิ สสฺ มยิ จิตฺตํ ภินฺนํ ภวิสสฺ ต;ิ กึ อิทานิ มยฺหํ อิมินา สาสเนน, คหิ ี หตุ ฺวา ทานาทีนิ ปญุ ฺญานิ กโรนฺโต ชีวิสฺสามีต.ิ

ในเวใลนาวเชนั ้ารเุ่งทขียนึ ้ ว ฯอ. พระจฬู ปันถกะนนั้ ได้ออกไปแล้ว เพื่ออนั สกึ โส ปนุ ทิวเส ปาโตว วิพฺภมิตํุ ปายาส.ิ

เซเอเถดปสพงึ่.วกู ็ดนื่อมา่อจ็อพทยืดนอค(อจนอับ่ีไี่ชน..จรปง.สางังัน่ัฬู้พกพคยนกึพขเปรรทรมนัอะม้รดันะียแจะยง้อวศถวฬพลจูอ่อยยาก้ฬวูปมร.เู่สะหะันปคฯใทดพจตกกถันรราฬูร่นา็ุลกงถอะอป้ะเนซัทก้ศ.หอั้นมุ ะรเาไดน็กธถแงปสงแัอตหกกอดนลรรซะง่ยจาี้วว้าปฯงึู่่ะฯจบขเรไหตด้ปาะทซน็รอูพตลูังสึ่แใยูรแเนแลหะู่ไล้ลทวดอซต้ว้ว่ีไ้ปงง่ึนุซ)หคโรงีึ่ลน้กว์,ะพกา่ะทเรใสพอะนบั ขใด.ศรเยน้าวะจ็าืนแกลขสจไ้ตปแาาาดฬู พลลนพ่แาป้วอลีรร้ันดเะะ้นัวขงถัอใอ้ขานกกงงไจีปลคะกค้ฯดั ้นเห์่อ์ผฝเ้ฉ้นนันเูจ้าจพกทแะรลไาววาิญป้ะาาว่่ง สตฺถา ปจฺจสู กาเลเยว โลกํ โวโลเกนฺโต อิมํ การณํ ทิสวฺ า ป€มตรํ คนฺตฺวา จฬู ปนฺถกสสฺ คมนมคฺเค ทฺวารโกฏฺ€เก จงฺกมนฺโต อฏฺ€าส.ิ

จฬู ปนถฺ โก คจฉฺ นโฺ ต สตถฺ ารํ ทสิ วฺ า อปุ สงกฺ มติ วฺ า วนฺทิ.

อถ นํ สตฺถา “กหํ ปน ตฺวํ จฬู ปนฺถก อิมาย เวลาย คจฺฉสีติ อาห.

“ภาตา มํ ภนฺเต นิกฺกฑฺฒต,ิ เตนาหํ วพิ ฺภมิตํุ คจฺฉามีต.ิ

ซอบดปทแฝบใอไขมน่งวอ่ึ..างรัรนนั ผม่สดนงะปพงเดอ้าธยเทำ�าลี,รร(า้ธาเองอนักแะ้ะาอสลอคพาล.โ่หนกัมเนแยน(รพป้รวตแัขแมละันชะ็้ีนรล้อ(ถล้อีอวจนดเะ้สผวมง์้วนยัฬู้ว์ศอ้เมสมูู่ื่อย)่รูบะปาดี�ำพีหเากซบใไสคุสั้นวนนดงึ่รานืนร้ดคดยถผกิกสัล้งัาอขาลจ็ฤ้รกาน�ำเนอัรฉไปทเตะนี(ขทมงปก้ดอพใลูธรกัเอ)ร่าาแหธันสัิ์าางวงดขล้อนแดะบลาเ่ อ้(ารวอตลง่ัแบคูดุดราษงแนั้วอ่ลโ้้ควแวเชสลแห)ร้ทวยยลลหเ้เา่ลูววมพิศ้พรคว)ฯร,้า่วือดอณรซวรอดกดนาะจนาัง่ึ.้วํะรกดพมูรดเมยธาโเ่อ�ขำรเรชหีใอกบปอระอนนหต็งัทสนจแบงจเรจไุทบ)ลหณมูฬูแแฬรูกั ่ีหือ้แหมผลป้ปํรดนลง้ว้ง่อูอัว;นันหง้ค้า่วัาทนชัถนถอน,มฤีวรพอกีก้.้าหงจขกุ นผัด่ีชะะพงแสั้นาอเอูกเูมปหาชธปถยนนนั่อััี้็อื่อใง่น์,รคนหพนเทพะอสอรจมทรล่ีศทร.่จาด.ะฬูนแ่่ีูบะูีเรบอังบจ็อธนหคษปีมคอ้นไรองนังน่่ัันปะาลกรคงั่ ภเจเธพดถ�ำแแแท์ทถิกกกั้อกลลลวชยีริดษฏมุยย้้้ะวววาวง,ุีีู่ “จฬู ปนฺถก ตว ปพฺพชฺชา นาม มม สนฺตเิ ก, ภาตรา นิกฺกฑฺฒิโตปิ กสฺมา มม สนฺตกิ ํ นาคจฺฉิ; เอหิ, กินฺเต คหิ ิภาเวน, มม สนฺตเิ ก ภวิสสฺ สีติ จกฺกงฺกิตตเลน ปาณินา ตํ สริ สิ ปรามสติ ฺวา อาทาย คนฺตฺวา คนฺธกฏุ ิปมเุ ข นิสีทาเปตฺวา “จฬู ปนฺถก ปรุ ตฺถาภิมโุ ข หตุ ฺวา อิมํ ปิ โลตกิ ํ `รโชหรณํ รโชหรณนฺติ ปริมชฺชนฺโต อิเธว โหหีติ อิทฺธิยา อภิสงฺขตํ ปริสทุ ฺธํ ปิ โลตกิ ํ ทตฺวา, กาเล อาโรจิเต, ภิกฺขสุ งฺฆปริวโุ ต ชีวกสฺส เคหํ คนฺตฺวา ปญฺญตฺตาสเน นิสีทิ.

แม้ อ. พระจฬู ปันถกะ แลดอู ยู่ ซงึ่ พระอาทิตย์ จฬู ปนฺถโกปิ สรุ ิยํ โอโลเกนฺโต ตํ ปิ โลตกิ ํ นงั่ ลบู คล�ำอยแู่ ล้ว ซงึ่ ผ้าเก่าผืนนนั้ (ด้วยบริกรรม) วา่ รโชหรณํ “รโชหรณํ รโชหรณนฺติ ปริมชฺชนฺโต นิสีทิ. รโชหรณํ ดงั นี ้ฯ (อ. ทเอ่มน่ือแพหรงะ่ ผจ้าฬู เปกัน่า)ถเกปะ็นนขนั้องลเศบู รค้าลห�ำมออยงู่ แซลงึ่ ้วทอ่ไดน้เแปห็นง่ แผล้า้วเกฯ่า ผืนนนั้ ตสฺส ตํ ปิ โลติกขณฺฑํ ปริมชฺชนฺตสฺส กิลฏิ ฺ€ํ อโหส.ิ ในลำ� ดบั นนั้ อ. พระจฬู ปันถกะ คดิ แล้ว วา่ อ. ทอ่ นแหง่ ผ้าเกา่ นี ้ ตโต จินฺเตสิ “อิทํ ปิ โลตกิ ขณฺฑํ อตวิ ิย ปริสทุ ฺธํ, เป็นของหมดจดรอบแล้ว เกินเปรียบ (ยอ่ มเป็น), แตว่ า่ (อ. ทอ่ น อิมํ ปน อตฺตภาวํ นิสฺสาย ปรุ ิมปกตึ ชหิตฺวา แเดปหงั ็นนง่ ผผี ้ ้้าาเเเศรกิ่มร่า้าต)หงั้ออมายอศู่งยัแแซลลง้่ึว้ควอวยซาา่มงึ่ งอสนตันิ ้ีภ้เไกปาิดพแแลนละี ้้วคล,วะอาแ.มลสเ้วสงั อื่ขซามงึ่ รไปปทก.ตไอิยมนังัเ่ ทวมปิี่ยีในัสงหกส่อนนนอา เปอฏวฺ€ํ เปกนิลฺโฏิ ตฺ€ํ ชาตํ, อนิจฺจา วต สงฺขาราติ ขยวยํ วิปสสฺ นํ วฑฺเฒส.ิ

ให้เจริญแล้ว ฯ ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 79

อ. พระศาสดา ทรงทราบแล้ว วา่ อ. จติ ของจฬู ปันถกะ ขนึ ้ แล้ว โปปสองนตฺกภฺวฺิลาสาฏิเสตาตฺ€ยํฺถํ มา“รจาราวชฬ“ูนคิสจรรปรฺฬสููโชนปชปาชฺฺถฺเทนิตกชฺโหถนตยกตฺุตฺวสฺวิตาาสฺ อฺวมตํ าจอฺถิตปิมิ,เอฺตสุราตํโเตํวตคฺิปาสปํ ถหิสฺโนากลรนิสารตํ ิ;หินอกิออีตฺภขโาพนิณารฺภุฬสฺฑวนิฺหตเฺตนวมฺวเิฺตยวาริ สวู่ ปิ ัสสนา ดงั นี ้ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นจฬู ปันถกะ อ. เธอ อยา่ กระทำ� แล้ว ซงึ่ ความหมายรู้วา่ อ. ทา่ นแหง่ ผ้าเกา่ นนี ้ น่ั เทยี ว เป็นผ้าเศร้าหมองแล้ว เป็นผ้าอนั ธลุ ยี ้อมแล้ว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ก็ (อ. ธลุ ี ท.) มธี ลุ คี อื ราคะ เป็นต้น มอี ยู่ ในภายใน ของเธอ, อ. เธอ จงนำ� ไป ซง่ึ ธลุ ี ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ ทรงเปลง่ แล้ว ซง่ึ พระรสั มี เป็นผ้มู พี ระรูปปรากฏอยู่ ราวกะวา่ ประทบั นงั่ แล้ว ข้างหน้า เป็น ได้ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถาท.เหลา่ นี ้วา่

อ. ราคะ (อนั เรา ยอ่ มเรียก) วา่ ธลุ ี, ก็ แตว่ า่ (อ. ราคะ อนั เรา) “ราโค รโช, น จ ปน เรณุ วจุ ฺจติ; ยอ่ มไมเ่ รียกวา่ ละออง; (อ. คำ� ) นน่ั วา่ ธลุ ี ดงั นี้ เป็นชือ่ ราคสเฺ สตํ อธิวจนํ `รโชติ ; ของราคะ (ยอ่ มเป็น); อ. ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ละขาดแลว้ เอตํ รชํ วิปปฺ ชหิตฺว ภิกฺขโว ซึ่งธลุ ีคือราคะนนั่ ยอ่ มอยู่ ในพระศาสนา (ของพระพทุ ธเจา้ ) วิหรนตฺ ิ เต วิคตรชสสฺ สาสเน. ผมู้ ีธลุ ีคือราคะไปปราศแลว้ ฯ อ. โทสะ (อนั เรา ยอ่ มเรียก) โทโส รโช, น จ ปน เรณุ วจุ ฺจติ; วา่ ธลุ ี, ก็ แตว่ า่ (อ. โทสะ อนั เรา) ยอ่ มไมเ่ รียก วา่ ละออง; โทสสเฺ สตํ อธิวจนํ `รโชติ ; (อ. คำ� ) นน่ั วา่ ธลุ ี ดงั นี้ เป็นชือ่ ของโทสะ (ยอ่ มเป็น); เอตํ รชํ วิปปฺ ชหิตฺว ภิกฺขโว อ. ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ละขาดแลว้ ซ่ึงธลุ ีคือโทสะ นน่ั ยอ่ มอยู่ วิหรนตฺ ิ เต วิคตรชสสฺ สาสเน. ในพระศาสนา (ของพระพทุ ธเจา้ ) ผมู้ ีธลุ ีคือโทสะไปปราศแลว้ ฯ โมโห รโช, น จ ปน เรณุ วจุ ฺจติ; อ. โมหะ (อนั เรา ยอ่ มเรียก) วา่ ธลุ ี, กแ็ ตว่ า่ (อ. โมหะ อนั เรา) โมหสเฺ สตํ อธิวจนํ `รโชติ; ยอ่ มไมเ่ รียก วา่ ละออง; (อ. คำ� ) นนั่ วา่ ธลุ ี ดงั นี้ เป็นชือ่ เอตํ รชํ วิปปฺ ชหิตฺว ภิกฺขโว ของโมหะ (ยอ่ มเป็น); อ. ภกิ ษุ ท. เหลา่ นน้ั ละขาดแลว้ ซงึ่ ธลุ คี อื วิหรนตฺ ิ เต วิคตรชสสฺ สาสเนติ. โมหะนนั่ ยอ่ มอยู่ ในพระศาสนา (ของพระพทุ ธเจา้ ) ผมู้ ีธลุ ีคือ โมหะไปปราศแลว้ ดงั นี้ ฯ

ในกาลเป็ นที่สุดลงรอบแห่งพระคาถา อ. พระจูฬปันถกะ อรหตสคฺตหาํถปาปปาฏปริสิโณุ มยสิภฺ. าิทเานหิเยจวฬู สปสฺ นฺถตโีณกิ สห ปฏิสมภฺ ิทาหิ บรรลุแล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. ฯ ปิ ฏกานิ อาคมสึ .ุ

อ. ปิฎก ท. สาม มาแลว้ แกพ่ ระจฬู ปันถกะนนั้ กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. นนั่ เทยี ว ฯ

ได้ยนิ วา่ ในกาลกอ่ น อ. พระจฬู ปันถกะนนั้ เป็นพระราชา เป็น ทรง กสโารฏนเโฺโกสตน, กนิรนลาลปฏาพุ ฏนฺเพฺโตตํ ปรุเาสชฺฉเทาิ. มหุ ตุ ฺวจฺ านฺเต,นคปรปริสททุกฺฺเขธิณนํ กระทำ� อยู่ ซง่ึ การปทกั ษิณซง่ึ พระนคร ครนั้ เมอ่ื พระเสโท ไหลออกอยู่ จากพระนลาฏ ทรงเชด็ แล้ว ซงึ่ ทส่ี ดุ แหง่ พระนลาฏ ด้วยผ้าสาฏก อนั หมดจดรอบแลว้ ฯ

อ. ผ้าสาฏก เป็นผ้าเศร้าหมองแล้ว ได้เป็นแล้ว ฯ สาฏโก กิลฏิ ฺโ€ อโหส.ิ

80 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี

นแไลอมกนะันั่ เ่แ่พหเททลรอแมี่ยีย้ะว.มดงวท้พหจอซศเรนด.ปงะ่ึพหอร็ปรนอลามกปชบอดฯตาัจแชงันิจลวีนนัเยั้ก้วปี ้ ็ทขผน, ร้อโูผองกเง้ไาพนมัดพเรามศ้เรฉารีอระพะภ้าจยเาจัหหฬูา่ะแมแงตปลลนอนุันว้นีเงน้ัปถ้ ้แอซ็กนลมงึ่อะ้รวอเขูน.ปน้านัจเิ้ไผกจป้เาิดสอกแเญแาัปิลดศล็้วนแญ้ยวัลเซาค,แ้วง่ึ รลนวอ่ืฯอ้วาำ�่.้งเพนอส.อ�ำื่ซงั ไทง่ึผขปสก้าัาซสรษรีราง่ึ ิณฏะธทนลุกา.ีี ้ โส “อิมํ สรีรํ นิสฺสาย เอวรูโป ปริสทุ ฺโธ สาฏโก ปกตึ ชหิตฺวา ปกฏิลิลฏิ ฺภโ€ิ, ชาโต, อนิจฺจา วต สงฺขาราติ อนิจฺจสญฺญํ เตน การเณนสฺส รโชหรณเมว ปจฺจโย ชาโต.

ชีวโกปิ โข โกมารภจฺโจ ทสพลสสฺ ทกฺขิโณทกํ อปุ นาเมส.ิ

มอ.ีอภยิก่ออู มษ..ิใุชพพยห่ รรอ่ ะระมือศมไาหมดสาม่งั ดปนี ใาันี น้ทถว(รตกหิงะรปาัสิรดแกแมลรลิใา้ว้ชวบ)ห่ ซทวรงึ่ลูืา่อบแดาลดตงั้วกู นร่อีวด้นฯา่้วชยีวขพก้ารแะอตห.พ่ ตั ภรถะิก์ อษฯงุ คใ์ผน้เูวจิหราิญร สตฺถา “นนุ ชีวก วิหาเร ภิกฺขุ อตฺถีติ หตฺเถน ปตฺตํ ปิ ทหิ. “นนุ ภนฺเต วิหาเร นตฺถิ ภิกฺขตู ิ

มหาปนฺถโก อาห.

ออห..รืหอเธวมออา่ อ.ซจชพง่ึ งีวครไกะปวศสาอมงา่ ไ.สทปเดี่แธแาหอลง่ ้วตจภรงซิกัสรง่ึษู้ แบซุ ลทรุง่ึ ุ้ษวค. วใ(วนาดา่ มว้วหิทยดาคี่แกู รห�ำ่อย)ง่นอ่ วภชมา่ิกีวไแษกมนุม่ ทอะ่ ี .พด. ใงันภนนาิกวีย้ฯษิหถุา้มารมอีอีอยยยาู่่ งดหู่ นงัรืนนัอ้ ี ้ สตฺถา “อตฺถิ ชีวกาติ อาห. ชีวโก “เตนหิ ภเณ คจฺฉ วหิ าเร ภิกฺขนู ํ อตฺถิภาวํ วา นตฺถิภาวํ วา ชานาหีติ ปรุ ิสํ เปเสส.ิ

บยยจบซของกึ่งอั่ัาาพองปงมงเพมัพนักรใรนะพวาแรวกกะขหวกยทาณนัง่ อ่ยศยภ�ำะมอท่่อิกนซกมงัมษ้ซนงั่ึสล้กกุง่ึคนิาอ่ร้กรววะนัะอาาใทไรท.หวมม�ำสา่้�ำเทเ่ตาพชซี่แอธม็ น่รงึ่ห.ยซแะกกง่ภา่ึงลจรบภัยกิก้ฬวรู ิก;รมษอปดษรคุื่นัน้ม(วทุืออทถยๆค.ก..กภือใดาใะนิกนกร้พววษยวายรหิ้อหิุ(ระปคทามเจารยรดิ.ร,ฬะู ็บแมนกยอปลซีอนั่าอ่.ัน้ว่ึงยรเมถภท)จฉู่ไแกิกีียะวมกะษนววรม่ ่พ),า่ีุี้:ฯี่ชทดออาเง.ัอน..ยน.บรภนภี,ม้าิกนิกัอ้พิตงษษ.พด่ีชแุุเลวางัรททนกย้วา..ี ้ ตสมฺ ึ ขเณ จฬู ปนฺถโก “มยฺหํ ภาตโิ ก `วหิ าเร ภิกฺขู นตฺถีติ ภณต,ิ วิหาเร ภิกฺขนู ํ อตฺถิภาวมสสฺ ปกาเสสฺสามีติ สกลํ อมพฺ วนํ ภิกฺขนู ญฺเญว ปเู รส:ิ เอกจฺเจ ภิกฺขู จีวรกมมฺ ํ กโรนฺต,ิ เอกจฺเจ รชนกมมฺ ํ กโรนฺต,ิ เอกจฺเจ สชฺฌายํ กโรนฺต;ิ เอวํ อญฺญมญฺญํ อสทิสํ ภิกฺขสุ หสสฺ ํ มาเปส.ิ

บด้วอยกภแอิกล. ้ษวบุ แทรุ กุษ.่หดนมงันั้ นอชี ้เฯหีวกน็ แวลา่ ้วข้าซแง่ึ ตภเ่ ิกจ้ษาุ อท. อ. มั มพาวกนั ทใงนั้ สวนิหิ้ าเตร ม็ กรลอบบั แแลล้้วว โส ปรุ ิโส วหิ าเร พหู ภิกฺขู ทิสวฺ า นิวตฺตติ ฺวา “อยฺย สกลอมพฺ วนํ ภิกฺขหู ิ ปริปณุ ฺณนฺติ ชีวกสสฺ อาโรเจส.ิ

(อ. พระธรรมสงั คาหกาจารย์ กลา่ วแล้ว) วา่ แม้ อ. พระเถระแล เถโรปิ โข ตตฺเถว

ชือ่ ว่าปันถกะ เนรมิตแลว้ ซึ่งตน พนั ครงั้ นงั่ แลว้ ในอมั พวนั สหสฺสกฺขตฺตมุ ตฺตานํ นิมฺมินิตฺวาน ปนถฺ โก อนั อนั บคุ คลพึงยินดีนน้ั นนั่ เทียว เพียงใด แต่การประกาศ นิสีทิ อมฺพวเน รมฺเม ยาว กาลปปฺ เวทนาติ. ซ่ึงกาล ดงั นีฯ้

ดสว่งูั หินาีค้ดรรงั งจั้นนงีกน้ัฯ้ ลอา่ ว. พวา่ระอศ.าพสรดะาศาตสรสดั แาลย้วอ่ มกระบับสรุ ุษงั่ หนานั้ ชวอื่ า่ซงึ่อพ.รทะาจ่ นฬู ปไันปถแกล้ะว อถ สตฺถา ตํ ปรุ ิสํ อาห “วหิ ารํ คนฺตฺวา `สตฺถา จฬู ปนฺถกํ นาม ปกฺโกสตีติ วเทหีต.ิ

จขฬูาปนันแคลถรนั้วก้ เะวมา่อ(่ื ยอคอ่ .ำ� มเอรเยาปา่็เนงป)น็นดนั้ผงั ้ชูนออื่นีั ้ฯวบา่ รุจษุ ฬู นปนั้ันถไปกแะล(้วยอ่กมลเา่ปว็นแ)ลอ้ว.อเร.าพเปนั ็นแหผ้งชู่ ปอื่ าวกา่ เตน คนฺตฺวา ตถา วตุ ฺเต, “อหํ จฬู ปนฺถโก อหํ จฬู ปนฺถโกติ มขุ สหสสฺ ํ อฏุ ฺ€หิ.

อ. บรุ ุษนนั้ ไปแล้ว อกี กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ โส ปรุ ิโส ปนุ คนฺตฺวา “สพฺเพปิ กิร ภนฺเต ได้ยนิ วา่ อ. ภกิ ษุ ท. แม้ทงั้ ปวง เป็นผ้ชู อ่ื วา่ จฬู ปันถกะนนั่ เทยี ว จฬู ปนฺถกาเยว นามาติ อาห. (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ

ผลิตสอ่ื การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 81

(อ. พระศาสดา ตรสั แล้ว) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น ไปแล้ว, อ. ภกิ ษุ ใด วทต,ิ“เตตนํ หหิตคฺเถนฺตคฺวณา,ฺห,โยอวเปสส€มาํ อ`นอฺตหรํ ธจาฬู ยปิสนสฺ ฺถนโฺตกีตติ.ิ ยอ่ มกลา่ ว ว่ อ. เรา เป็นผ้ชู อ่ื วา่ จฬู ปันถกะ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้กอ่ น, จงจบั ซงึ่ ภกิ ษนุ นั้ ทมี่ อื , อ. ภกิ ษุ ท. ผ้เู หลอื ลง จกั หายไป ดงั นี ้ฯ

อ. บรุ ุษนนั้ ได้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ “ปกชิรฏีวิสกกสฺ ชสโตเเาถถสตีวนตาโโีตจโวิฺถรรกตฬ.ิูเาทสถปเตสวงาตนฺโีหถภนขฺถสอานเตกหภกาปฺตสอสาตทรกุสฺกสสฺฺวํิเิจสา.ิมาฺจสปนตนป.ิอตฺตทรนสฺตานิโโทุํยฺโมคภฺธตสทึณาิกนอเฺขนฺหํคูต,มรออุณาอกชนสยาีวสฺต.ิสนกโีร.ิหฺเํธตาอยวอาสึ ยินม.ุ โุนมฺตเทตีณนสิํิ ในขณะนนั้ นนั่ เทยี ว อ. ภกิ ษุ ท. มพี นั เป็นประมาณ หายไปแล้ว ฯ อ. พระเถระ ได้ไปแล้ว กบั ด้วยบรุ ุษนนั้ ฯ อ. พระศาสดา ตรสั เรียกมาแล้ว ซง่ึ หมอชวี ก ในกาลเป็นทส่ี ดุ ลง รอบแหง่ กจิ ด้วยภตั รวา่ ดกู อ่ นชวี กอ.เธอจงรบั ซง่ึ บาตรของจฬู ปันถกะเถดิ , อ. จฬู ปันถกะนี ้จกั กระทำ� ซงึ่ การอนโุ มทนา แกเ่ ธอ ดงั นี ้ฯ อ. หมอชวี ก ได้กระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ฯ อ. พระเถระ บนั ลอื อยู่ บนั ลอื เพยี งดงั สหี ะ เป็นราวกะวา่ สหี ะหนมุ่ (เป็น)ยงั ปิฏกท.สามให้กระฉอ่ นแล้วได้กระทำ� แล้วซง่ึ การอนโุ มทนาฯ

อ. พระศาสดา เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ผ้อู นั หมแู่ หง่ ภกิ ษุ สทปคคนนุตรสภฺฺฺตธวเฺ สิากคสฺวนฏาุตน,กิปฺถฺธสมามวีหมฺภาเุ เขฏสสิกอฺิ€ตยฺขฏุาหฺํยู ฺ€นํิ€าอํคตยปุ กฺวนาคเวาฺสธถโตกนตตฺเุฏตา.ฺวภาึ ิกฺขภทภสุ ิกสปิกงฺขสฺฺขฺวฆสุสเิุิสสตงงิตสฺฺฆ,ฺฆฺวปําอริอวฏุ โุยฺุส€ทตฺโาคุกยยโฺเขตาชวิเสวติหณานฺวาทนาารํํ แวดล้อมแล้ว เสดจ็ ไปแล้ว สวู่ หิ าร, ครนั้ เมอ่ื วตั ร อนั ภกิ ษุ ท. แสดงแล้ว, เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ประทบั ยนื แล้ว ทห่ี น้ามขุ แหง่ พระคนั ธกฎุ ี ประทานแล้ว ซงึ่ พระโอวาทแหง่ พระสคุ ต ตรสั บอกแล้ว ซง่ึ กมั มฏฐาน แก่หมู่แห่งภิกษุ ทรงส่งไปแล้ว ซ่ึงหมู่แห่งภิกษุ เสด็จเข้าไปแล้ว สพู่ ระคนั ธกฎุ ี อนั อนั บคุ คลอบแล้วด้วยของหอมอนั บคุ คลพงึ ยนิ ดดี ้วยดี เสดจ็ เข้าถงึ แล้ว ซง่ึ สหี ไสยา โดยพระปรศั เบอื ้ งขวา ฯ

ครงั้ นนั้ อ.ภกิ ษุ ท. ประชมุ กนั แล้ว ข้างนดี ้ ้วย ข้างนดี ้ ้วย นครออตชคุณิกุ ฺตฺฌฺคฺกกกณฑอาถมถสฺฒํฺหพฺ ยอาสิ;ลํเาาปสรยอาตภณชณํุสึ าฺหุิยน“นสาอนมาฺโเสวปตยโกุรสิฺกโภกจฺขิกตติตฺขม,ิ หฺูตูหิาอ`าทิโปตนวมนิยฺโาฺถจธเิโโสนตกหอิสจยิีทจนิตฬูสเฺตอฺวโปิมกานํสวฺถหิรสกคิตาตสาฺวรสฺฺถถาาํุ ในสมยั เป็ นท่ีสิน้ ไปแห่งวนั เป็ นราวกะวา่ อนั บคุ คลแวดล้อมแล้ว ด้วยมา่ นอนั เป็นวกิ ารแหง่ ผ้ากมั พลสแี ดง (เป็น) นง่ั แล้ว ปรารภแล้ว ซง่ึ กถาอนั แสดงซง่ึ คณุ ของพระศาสดา วา่ ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ ท. อ. พระมหาปันถกะ ไมร่ ู้อยู่ซง่ึ อธั ยาศยั ของพระจฬู ปันถกะ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ยงั พระจฬู ปันถกะให้เรียนเอา ซง่ึ คาถา ๆ หนงึ่ โดยเดอื น ท. ส,ี่ คร่าออกแล้ว จากวหิ าร (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. จฬู ปันถกะนี เ้ ป็นคนเขลา (ยอ่ มเป็น) ดงั น;ี ้

แตว่ า่ อ. พระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า ได้ประทานแล้ว ซง่ึ พระอรหตั กบั ออเอารกหคสตตสมฺ ฺตามินํ มฺ ิ;ฺเาอสทอวมาโสพฺ ห;ิทุ ตฺโอธพีณนปทฺุติ นฺธรปาาอิภนฏตตํกฺตฺเาตพโนนลิ สนอหนฺนสตุาหปมฺตฏริสธปมมฏมมฺภฺ ิสหริทมานาภฺชฺตหิทตนิเาายฺตหยวิ.ิ ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. ในระหวา่ งแหง่ ภตั ร หนงึ่ นน่ั เทยี ว เพราะความท่ี แหง่ พระองคเ์ ป็นพระธรรมราชาผ้ยู อดเยย่ี ม; อ. ปิฏก ท. สาม มาแล้ว กบั ด้วยปฏสิ มั ภทิ า ท. นน่ั เทยี ว; โอ ! ชอ่ื อ. กำ� ลงั ของพระพทุ ธเจ้า ท. เป็นกำ� ลงั ใหญ่ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ

ครัง้ นนั้ อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ทรงทราบแล้ว ซงึ่ ความเป็นไป ปพ“สอรุานชตรฺธฺชุปฺติอติ ตทถฺวฺวปุามาฏภยฺฏคาํวรนาตคิวฺตานธกเมฺตสมมฺํุตฺพสวฺวลฏภาสฺฏาทยติสํีตวํ อิชิ ิมฺพชํลุทุ สตกฺธคุ ถํเตสาวมยปิยฺยหวาาตกยปฺตาํ สึยอกุพฏุลู นฺต€จฺธาฺวีวนยารํํ ทวั่ แหง่ วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว นี ้ในโรงเป็นท่ีกลา่ วกบั ด้วยการแสดง ซงึ่ ธรรม (ทรงด�ำริแล้ว) วา่ อ. อนั อนั เราไป ในวนั นี ้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากพทุ ธไสยา ทรงนงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้าชนั้ สองอนั บคุ คล ย้อมดีแล้ว ทรงรัดแล้ว ซงึ่ ประคตเอว อนั ราวกะวา่ สายแหง่ ฟ้ า ทรงหม่ แล้ว ซงึ่ มหาบงั สกุ ลุ จีวรของพระสคุ ต อนั เชน่ กบั ด้วยผ้า กมั พลสีแดง

82 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี

ใรแชซเใเใอสพาหนนสื่งอึ่นั ชด้พีกยททวดบสจ็รา่รง่่งาาคุหีอะะยซดมมค์เอรคุงึ่ัพงกกลัศกธนักเ่ือลลพสมรแธามรดาาีลแงึรรมองงจย็้หวเฯแแขยินยง่ ดนหหึู่พืด้อ้ร้วแ่่งงีดารงยลอโะว้กวรพ้วจพากยรงาทุสะทุาดกกธนสยธีลอพลพ่เูะเแ.มจสรลี ทุหพ้ะาอดาธ่รงครันจ็อะาชนัอไทบาอ้วปานธัส.ุคกางแกมนทคะตลฎุออีท์ ิตลั้ววีอนนััี่สยปป(นัปมดุอ์อสรรบรีวห.นัโ่ะูะะรคุราอเดลเรงสมคสณอ่มับเรลิไปรนิฐ)แดะิ็ฐอนอ้ลหเยบตทนหัโ้วกังแดัวบี่กนทลซยลคุือ้อ้วปับกคา่ยดงรวาทลมอแ้ะวกรปรดันหเทยบังลยูแแข่บงัเดาือหป้ลหอนด้วงง่้้ลงววดกยงั่ภห่แงงแแีรกเูออนลลาลขามยย้�้ะาววำร้ ู่ สุรภิคนฺธกุฏิโต นิกฺขมฺม มตฺตวรวารณสีห- วิกฺกนฺตวิลาเสน อนนฺตาย พุทฺธลีฬฺหาย ธมฺมสภํ คนฺตฺวา อลงฺกตมณฺฑลมาลมชฺเฌ สปุ ญฺญตฺตปวรพทุ ฺธาสนํ อารุยฺห ฉพฺพณฺณา พทุ ฺธรํสโิ ย วสิ ฺสชฺเชนฺโต อณฺณวกจุ ฺฉึ โขภยมาโน วิย ยคุ นฺธรมตฺถเก พาลสรุ ิโย วยิ อาสนมชฺเฌ นิสที ิ.

(เปม็ีนอยผก้)ู่นู ็ ่ิง ไคอดร.้หเัน้ปมเ็นมแู่ แ่ือหลพง่ ้วภระฯิกสษมั ุ มาตสดั มั ขพาทุดธแเลจ้ว้า ซเปง่ึ ็นวาผจ้สู ากั เวปา่็นเเสคดรจ็ื่อมงกาแลลา่ ้วว สมมฺ าสมพฺ ทุ ฺเธ ปน อาคตมตฺเต, ภิกฺขสุ งฺโฆ กถํ ปจฺฉินฺทิตฺวา ตณุ ฺหี อโหส.ิ

คอคกบออรูปน..่อัวราันหอางน้เสพมอเ่คน,อมยีนเววง่ึ.ค่ืองโกายแายเมพรนรหอ่ยาคพรง่มงั ะ(ะกในวทไนนศามาง่ัรอพจารแม่งงไาสลดรี,อแเะ้ดว�ำปอหหพรา็.นรง่ไิแทุือมมภเลธคทก่ือ้ิกวหเรลจหร)ษื่อร้งาา่รือุงวแืวอทกวา่อล.าล่แนั ดอเา่หมเอหูแ.วด้รต.ลลืชอบลใเา่้วแวสหรอนา่หิษ้ียตดี ้ง่ซังทแงัก้พแ่ึขงมอปั หรบนนึ้.ท้ปะง่์ีพรงั้พแ้กิยษปครหทาุ้อ่อัวทวรง่ธมมางจอเมงแจาาผดาค้ลามย้้เูมว้วปะ,ุ ยค็แนนอเจพกุหกอไ.กัคปรง่ิงนภไภะแากเมปิกมหหิกบัก่ ษรแง่ษฤดลียเลุทุแ้ทวา่บท้วมั้ยยาว,.,้ สตฺถา มทุ เุ กน จิตฺเตน ปริสํ โอโลเกตฺวา “อยํ ปริสา อตวิ ยิ โสภต,ิ เอกสสฺ าปิ หตฺถกกุ ฺกจุ ฺจํ วา ปาทกกุ ฺกจุ ฺจํ วา อกุ ฺกาสติ สทฺโท วา ขิปิ ตสทฺโท วา นตฺถิ, สพฺเพปิ เม พทุ ฺธคารเวน สคารวา พทุ ฺธเตเชน ตชฺชิตา, มยิ อายกุ ปปฺ มปฺ ิ อกเถตฺวา นิสนิ ฺเน, เกจิ ป€มํ กถํ สมฏุ ฺ€าเปตฺวา น กเถสฺสนฺต,ิ

ไพกมพนัาร้เอแแรลมาลชะ้้วว่ืออตนัดซรอ้เง่ึวสั ร.ภยถาิกวาธาพมษรจแงึุรารลมทู้เ,้วปเ.นอ็นวีย.ดา่เคม้เวรรแยดา่ือหพกนู งง่อร่น่ักกะนเลาสทภา่รรุียกิวยเวสษงั ียอวุ จทางะกั เจ.ไพกราอยีลเ.ปหงา่ ็เดนวนธงกัเออคเ่อสรทนยีย่ือ.งอ่งแดเกมปหงั ลม็นนง่ า่ีพผี ้วใต้รนูในหรหง่ั กัสมพ้ตาเรงรัล้้ีออขยนมนนึกั้ ี,้ อหเมกวถาปส€มมฏุ ํ ฺ€กาเปถนสฺสวตามฺตีนติฺนมามธเุ รน มยา ชานิตพฺพํ, พฺรหฺมสเรน ภิกฺขู อามนฺเตตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนา,

อใใ(อแไกอนดนม.นนั น้ักเร้ใงึ่แจปะนาภล็ฬกูนลอหกิก้วแ็ปนแ.าวษลัลลนนา่ีเ้ดุร้งกวอนถั่ท้าวอน่.เดก.ยทนวเน่ังะัปวเยีานหเ็านวจทเี,ลจป้า(ทีย(ออา่า็เคน่ีพวปย.นเรคป;็งาึ่น่นััน้็้นนงจเ)ขเเคเเมดฬูขอคกรยื่ีอปลง่ือรรวคจื่ันอาางฬู�ำกบงถห(ก)ลกปทยาวละา่ัมนลอู่ า่)วา่ไิมแถดว(อลกเอ)้,ปเะ้วะป.็แไนช,นข็นรม่ือ้)าตนัค้้อในพรในนนั เันสีรก้เปเข(ะแกธา็ยนลอลอาลอ่ผาง้ลวกทมเ้คเูนอท่ก.วม์นยีนีทกิด้า่ี วน.รั่แใอะดเนลเป.ททกู้วก็(เนียำ�ไ่รอาด(คผาวนลย้เ้้านูปภเนอ่หงป็ง่ันิกมี)ไา็้พนวแษเมดท้รแปลุ้ิไอพ็งลี่้ัวนทดมน้)วง่ึ้),;.ี ้ กา จ ปน โว อนตฺ รา กถา วปิ ปฺ กตาติ ปจุ ฉฺ ติ วฺ า, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “น ภิกฺขเว จฬู ปนฺถโก อิทาเนว ทนฺโธ, ปพุ ฺเพปิ ทนฺโธว; น เกวลญฺจสสฺ าหํ อทิ าเนว อวสสฺ โย ชาโต, ปพุ เฺ พปิ อวสสฺ โย อโหสเึ ยว;

เทดซจง่ึงลัู้าจนวขฬูี,งิอ้อวปผนงอั้นอูงึ่ แนถนั ใหแกนภง่ละกิกข้วนาษมุ ทีล้ทุ รกทรง่อัพ.นนใยผ�ำห้์อใูมอ้เคนปั.าร็เแเน่ปรลเเา็นจพ้ว้าไโื่อลดซขอ้งึ่กกอนัเิยรงรฟะ)่ืะอทัง,ง�ำอใแซนแนัหง่ึ ลกลง่เ้นวาขว่ ลือมงุซ้ ไนคทงึ่ ปีจวร้(แาัฬพอู ลม.ปย้วนเ์ัอนรวนันัา้ถา่ เกยปโะดอ่็นนยมโีพล้กใหกิสระ้ตเดุ ปทรา็นะ�ำร วอิติทฺถาาปนรพิุ โตเฺ พโลปโกสนุตตาฺหตกุ ํรากเอมุฏมิ หุมํ ิ โฺพลภสกิกยิฺสฺขกาหู ฏุติ มุิยพฺาสจวสฺิโตตฺวสาอา,มตกิีตํํ อกาส,ึ ตมตฺถํ อาหริ:

ผลิตสือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 83

ในกาลอนั ลว่ งไปแล้ว อ. มาณพ คนหนงึ่ ผ้อู ยใู่ นเมอื งชอ่ื วา่ อคปปธมนนานมฺทฺตฺตปนกเอฺวราิตฺเรติกีเฺจตวมสอาิ มฺปิตพสอาปวิฺโิคาุ ทกิยรคฺุคีนาฺคณณิ หหฺหสณตุอิตนีสฺวาตํุ พคาจฺถรฺพรนาวิยกยปาสิจสฺสทฺจสี ิสาฺจกเนานอฺโกปิฺนโอกตาํ กปุโ.ิ มมโกรากมาตณฺขรา;ิ โสณโกสฺวทวาตกนจอกสฺธรโิฺยกตตหสสาาสนสฺลิย,ิ ํํ พาราณสโี ดยปกติ ไปแล้ว สเู่ มอื งตกั สลิ า เป็นอนั เตวาสกิ โดยธรรม ของอาจารยผ์ ้ทู สิ าปาโมกข์ เพอ่ื ต้องการแกอ่ นั เรียนเอาซง่ึ ศลิ ปะ เป็น เป็นผ้กู ระทำ� ซงึ่ อปุ การะ แกอ่ าจารย์ เกนิ เปรียบ ได้เป็นแล้ว ในระหวา่ ง แหง่ ร้อยแหง่ มาณพ ท. ห้า, ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ กจิ ทงั้ ปวง ท. มกี ารนวดซง่ึ เท้าเป็นต้น ; แตว่ า่ อ. มาณพนนั้ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั เรียนเอา ซงึ่ ศลิ ปะ อะไร ๆ เพราะความทแ่ี หง่ ตนเป็นคนเขลา ฯ

อ. อาจารย์ (คดิ แล้ว) วา่ อ. มาณพนี ้เป็นผ้มู อี ปุ การะมาก แกเ่ รา นนฺตอิ าวจารยิโยมน“ฺโอตยปํิ มกมิจฺ พิ หสปุ กิ กฺขาาโเรป,ตสํุ กิ นฺขาเสปกสฺโสฺ กาตม.ิ ิ (ย่อมเป็ น), อ. เรา ยงั มาณพนนั้ จกั ให้ศกึ ษา ดงั นี ้แม้พยายามอยู่ ยอ่ มไมอ่ าจ เพอ่ื อนั ยงั มาณพให้ศกึ ษา ซงึ่ ศลิ ปะอะไร ๆ ฯ

อ. มาณพนนั้ อยแู่ ล้ว สนิ ้ กาลนาน ไมอ่ าจอยู่ เพอ่ื อนั เรียนเอา ปออสาณปกฺฑจฺโุโอกสิตฺฉานิ.ภจฺโราจติโวิรยมํ สสฺ วอจสกุ ินติฺกปฺเฺวณตจาสฺจฺ€ิติาสฺวเาอสึ “กอา“มํยคํิ,มคิสามฺสถายํปมฺหิ ีตํ ิ อคุ ฺคอณาจฺหริิตยํํุ แม้ซง่ึ คาถา ๆ หนง่ึ กระสนั ขนึ ้ แล้ว อำ� ลาแล้ว ซงึ่ อาจารย์ วา่ อ. กระผม อปุ การโก, จกั ไป ดงั นี ้ฯ

อ. อาจารย์ คดิ แล้ว วา่ อ. มาณพนี ้เป็นผ้กู ระทำ� ซงึ่ อปุ การะ แกเ่ รา (ยอ่ มเป็น), อ. เรา ยอ่ มหวงั เฉพาะ ซง่ึ ความเป็นแหง่ บณั ฑติ แกม่ าณพ นนั้ , แตว่ า่ อ.เรายอ่ มไมอ่ าจเพอื่ อนั กระทำ� ซงึ่ ความเป็นแหง่ บณั ฑติ นนั้ ; ทปสจฺจฺสปุานมกีตาจโ.ิ รนํ กกาาตตพํุ ฺโสพก, ฺโกเมอิ;กมอสวฺสสฺสํ มนมฺตยํ าพนอฺธิมิตสฺวสฺา อ. อปุ การะตอบ อนั เรา พงึ กระทำ� แกม่ าณพนแี ้ นแ่ ท้, อ. เรา ผกู แล้ว ซงึ่ มนต์ บทหนง่ึ จกั ให้ แกม่ าณพนนั้ ดงั นี ้ฯ

อ. อาจารยน์ นั้ นำ� ไปแลว้ ซงึ่ มาณพนนั้ สปู่ ่า ผกู แลว้ ซง่ึ มนต์ บทนี ้วา่ กพ“มชปฆอีวตครเนาฏิสิวฺวฺคฺธมสสฺาตโปิตส;ิสฺตปรฺวป,ิิพาอาตคเฺพหปํฺณุ ยํปอติํารํ ฺวยอากทตตุคฺตีตตํฺคํํิฺวชณ“สาเาปนปิฺนวหตปตฺุาาฺวํ“ฺเมเฺคตาปินจ,าน“ฺฉฆ“ยฺโชทตปเตาฏนลินอสฺเาธาิมิ ยนมํเฆตตีตอเีตมติเฏนนินิ สาอฺตกอม,ิ ปาํสิมกจุจตํ กึนิกวฺฉกาิสาฺขิตฺมขรยสฺิตณฺวตนาาฺวาฺมฺตตยาา,ํํํุ ฆเฏสิ ฆเฏส,ิ กกึ ารณา ฆเฏส;ิ อหปํ ิ ตํ ชานามิ ชานามิ อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม ๆ, อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม เพราะเหตไุ ร, แม้ อ. เรา ยอ่ มรู้ ซงึ่ เหตนุ นั้ , อ. เรา รู้อยู่ ดงั นี ้ ยงั มาณพให้เรียนเอาอยู่ ยงั มนตใ์ ห้เป็น ไปรอบแล้ว ร้อยครงั้ มใิ ชห่ นงึ่ ถามแล้ว วา่ อ. มนตน์ นั้ ยอ่ มปรากฏ แกเ่ ธอหรือ ดงั น,ี ้ บอกแล้ว วา่ อ. ศลิ ปะ อนั ชอื่ อนั คนเขาลา กระทำ� แล้ว ซงึ่ ความพยายาม กระทำ� แล้ว ให้คลอ่ งแคลว่ ยอ่ มไมเ่ ลอื นหาย ดงั นี ้ ให้แล้ว ซงึ่ เสบยี งในหนทาง กลา่ วแล้ว วา่ อ. เธอ จงไป อ. เธอ อาศยั แล้ว ซงึ่ มนตน์ ี ้จกั เป็นอย,ู่

แตว่ า่ อ. เธอ พงึ กระทำ� ซง่ึ การสาธยาย เนอื งนจิ เพอื่ ประโยชนแ์ ก่ วตฺวาอปตลํ าอยยุ นฺโยตเฺถชาสย.ิ ปนสฺส นิจฺจํ สชฺฌายํ กเรยฺยาสีติ อนั ไมเ่ ลอื นหาย แหง่ มนตน์ นั้ ดงั นี ้สง่ ไปแล้ว ซง่ึ มาณพนนั้ ฯ

ครงั้ นนั้ ในกาลแหง่ มาณพนนั้ ถงึ พร้อมแล้วซงึ่ เมอ่ื งพาราณสี สกิ ฺขิตอฺวถาสฺสอาพคาโรตาตณิ มสสีาตมาปฺ ตมฺตหกาาสเกลฺก“าปรสตุ มฺโตมฺ าเมนมกสาปิ สปฺ .ิํ อ. มารดา ได้กระทำ� แล้ว ซงึ่ สกั การะและสมั มานะใหญ่ (ด้วยความ ยนิ ด)ี วา่ อ. บตุ ร ของเรา ศกึ ษาแล้ว ซงึ่ ศลิ ปะ มาแล้ว ดงั นี ้ฯ

ในกาลนนั้ อ.พระราชาผ้เู ป็นใหญ่ในพระนครชื่อวา่ พาราณสี อกอรตาุจยฺตฺจกโตนนมทกมฺ าํ านกทิีสพปุจฺ าิโรกากฺจณมาิ มฺ สยโํรีตทาอ,ิโชทสาิสตวฺิ าป“จอ“อฺจตตเฺถวฺติ กโฺขนนนฺโุ ตวชโฺชขอนตฺนฺตาโเมมน ทรงพิจารณาวา่ อ.โทษ อะไร ๆ ในกรรม ท. มีกายกรรมเป็นต้น ของเรา มีอยหู่ รอหนอแล ดงั นี ้ ไมท่ รงเหน็ แล้ว ซงึ่ กรรมอะไร ๆ อนั ไมเ่ ป็นเหตพุ อพระทยั ของพระองค์ ทรงด�ำริแล้ววา่ ช่ือ อ.โทษ ของตน ยอ่ มไมป่ รากฏแก่ตน,

84 ธรรมบทภาคท่ี ๒ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี

จอโเโขยเยดซเขดปปบดด้อองก.ึ่ออั่่งวั ็็กีนนยยยอนยงงกมมาดธอผไเเาี,เลปเถถ้รรรปพร้ปหบเุอูืเ้้อาา่าาบรรจ็ทศานนัาวววานมียรวรั่อยาซา่,พ่กจไนอท)ทนอัง่ึซฏรานัแ.ค.นัใะรออ้ลตคเณ,ุแร.ไ.แหดเเ้วจามนรอกรรห้วลชางาเ่.พ่ชยง่ชปขดาเ่าๆนปงึช็วยนอน้ผนวยก็นานงงั้ยนตัูธทง้ัินทจบเผไผกบรงัร.ม้าใ.ๆ้ค้อุูรมูอารคุนเเรก่มคยรปียพห้คูแเฯลมไ็ลใู่ดวนแู่ลลรลซนา่ใละงลัเใา่้วรหวคทพหนาช้้วอ,แ้กร.เ้กรนีใื่น้ยอ่ือลรใะนรเมม,ะนน็.้งสวะนอมากทีอทเดคบุซนวยอลทำา�ำ�จ็รลงึ่าษยุ.ุอชา่อ.เเคยาทืรวนยญยย�ำเาอ่่ียูย่์ูยเทา(ปนัขวาน็ซซทแ.ท็ไนอไจวงงึ่ึ่ล.มป.คงกคสั ะจทเ่มแวดถวภมปจพกัาลรนางือั็าีคนงงมลก้มวนษุเพเ�ำดธอเเีลปเียปป้วมปร�ำา็ตา่น็็์ผา่รน็รนีปนรวาเม้ิแนูแอสตแวรมลหงั่บะ้หาด่ดนอแบ้ผวง่กงจ็่.งันพอ้พรเ(ูพานอยลซิวโ.รรรวรเภีเออ่งว่ึขะ้ตระปะา่คกคทมรอาร็าร่นาแวแรเางางชปตาาชลฝลชชทา็้มมนน่ื้อ้ๆาาาวว). ปเรสํ ปญฺญายต;ิ นาครานํ ปริคฺคณฺหิสสฺ ามีติ จินฺเตตฺวา สายํ อญฺญาตกเวเสน นิกฺขมิตฺวา “สายมาสํ ภญุ ฺชิตฺวา นิสนิ ฺนมนสุ สฺ านํ กถาสลลฺ าโป นาม นานปปฺ การโก โหต;ิ

สจาหํ อธมฺเมน รชฺชํ กาเรมิ, `ปาเปน อธมมฺ ิกรญฺญา ทณฺฑพลอิ าทีหิ หตมหฺ าติ วกฺขนฺต;ิ

สเจ ธมเฺ มน กาเรมิ, `ทีฆายโุ ก โน โหตุ ราชาตอิ าทีนิ วตฺวา มม คณุ ํ กเถสสฺ นฺตีติ เตสํ เตสํ เคหานํ ภิตฺตอิ นสุ าเรน วจิ ริ.

โใเหดนลรยะา่อใหนโุนวมนั้ขา่ งงณไคดแ์เะ้ดปหนียงร่ นัเ้ะวรทกืออนนบัั .นยโทจืนนั่.รแเสผทลอ้ขูีย้งวดุวเทพซฯ่ีเง่ึอื่งอปาอโุ แรม.ะหงพโง่ยครเช์ะรนือรทาแ์น.ชกาฯก่ยาอ่ทรมรเขงท้เาห�ำไปน็ลแาสลยเู่ ้รวือซซนงึ่งึ่ อทโจโุ.มรสงอทคง.์ ตสฺมึ ขเณ อมุ มฺ งฺคโจรา ทฺวินฺนํ เคหานํ อนฺตเร อมุ มฺ งฺคํ ภินฺทนฺติ เอกอมุ ฺมงฺเคเนว เทฺว เคหานิ ปวิสนตฺถาย. ราชา เต ทิสวฺ า เคหจฺฉายาย อฏฺ€าส.ิ

อซใเพนง่ึ.ทรภกาา่าณัอะนล.เฑมเหยปะาตอ่็นณอุมททะพพ.่ี ไแยรทห,า�ำง่ยตแลโาื่นมจาม้แรยอลซทอ.้วง่ึเ..รอทเาหเโุ มา่มลน่ืองา่รสคู้อนยา์แยอ่นั้ธลู่มย้ฯวพอายย.จเารงึ ายซเขางึ่ ้ามมรไ้นูอปอตยส.ท์นู่ เู่ รา่นั้ซือนง่ึนกเยแหลอ่ลตา่ม้วนุวพแนั้ ยจลางึ้วแยดลางัวมนดา่ ีู้ เตสํ อมุ ฺมงฺคํ ภินฺทิตฺวา เคหํ ปวิสติ ฺวา ภณฺฑานํ โอโลกนกาเล มาณโว ปพุชฺฌิตฺวา ตํ มนฺตํ สชฺฌายนฺโต “ฆเฏสิ ฆเฏสิ, กึการณา ฆเฏสิ; อหํปิ ตํ ชานามิ ชานามีติ อาห.

อจทไทกดก.ลัรร้เงงใวเัสกสรหแออดาำ�ด้ฉล..หจ็บัิ้ทบวโพนเแจข.หดรหล้ราเาะจป้นวไยทรบัป็นีไา.แปซแผชใเลงึ่ลแ้หอาูนเ้ว้ลวสลนักท้วยีา่สมา(รนซงลพู่าโงงนึ่ัดน้ณเรคขหยะีอวฟ้พน็ทนางดังนแ่ีมมมิเแงัวลีรเาีหนล้ ศ้ปูแ้วณ้วีน็้นนล้าทซพ้์ไ;ซวพปง่ึิงงนึ่้ ยโแทมรอจ้ออ่ลวน่ักร้)มมวตนทแเน์แีป้แล.นัหผ็้นมะเ้งสู่ห,(้มซชากลอนงีหึ่ธลา่ผ.ยนา่น้ามทา้วานอัยแ้า.พนัลอณรผผ้วยต้อ้้อพหูู)ู่นมยนนซวนนใู่ีงาไี่ึ่น้งุ่นยป่ัมแพไงเัอนดลทรเยตร้ย้ะวียาดู่ด์นนิว้้ววควททยยฯา่ร.. เต ตํ สตุ ฺวา “อิมินา กิรมหฺ ญาตา, อิทานิ โน นาเสสฺสตีติ นิวตฺถวตฺถานิปิ ฉฑฺเฑตฺวา ภีตา สมมฺ ขุ สมมฺ ขุ ฏฺ€าเนเนว ปลายสึ .ุ

ราชา เต ปลายนฺเต ทิสวฺ า อิตรสสฺ จ มนฺตํ สชฺฌายนฺตสสฺ สทฺทํ สตุ ฺวา นาครานํ ปริคฺคณฺหิตฺวา นิเวสนํ ปาวิส;ิ

จซอในง่ึ.งมไเบปราืุอรกณุษอน็ .พนคอคผโนันุ้รม้เูันห้รองีเยคน.มน์ึ่เงื่อ(จเอร้อานแัาาจโตตแจงร่เลรนีช้ว้�ำทาสมเ.ซ)วทางึ่า่ทียศงซำ�วลิแงึ่ลปลมาต้วะายรณแมัสลอพาแ้ว.แพนลใล้นรัวน้ ้ะวเดรรวจืาองั ่าาชนนกาี ้ฯชแเมอื่นทือโ่ะนรงพง้นตรนก้ัอใสานงยลิเถรานียนอกมโ.แนีเอจล้นย้้วา,,ู่ วภิ าตาย ปน รตฺตยิ า ปาโตว เอกํ ปรุ ิสํ ปกฺโกสติ ฺวา อาห “คจฺฉ ภเณ อสกุ วีถิยํ อสกุ สฺมึ นาม เคเห อมุ มฺ งฺโค ภินฺโน, ตตฺถ ตกฺกสลิ โต สปิ ปฺ ํ อคุ ฺคณฺหิตฺวา อาคตมาณโว อตฺถิ; ตํ อาเนหีต.ิ

ซงึ่ ทา่ อน. บดงรัุ ุนษีน้นนั้�ำมไาปแแลล้ว้วซกงึ่ ลมา่าวณแพล้วฯวา่ อ. พระราชา ยอ่ มรับสงั่ หา โส คนฺตฺวา “ราชา ตํ ปกฺโกสตีติ วตฺวา มาณวํ อาเนส.ิ

ครัง้ นนั้ อ. พระราชา ตรัสแล้ว กะมาณพนนั้ วา่ อถ นํ ราชา อาห

ผลติ สื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 85

แนะ่ พอ่ อ. เธอ เป็นมาณพผ้เู รียนเอาแล้วซง่ึ ศลิ ปะมาแล้ว อาคต“ตมฺวาํณโตวาตต.ิ “อตามกฺกเทสลวิ าโตต.ิ สปิ ปฺ ํ อคุ ฺคณฺหิตฺวา จากเมอื งตกั สลิ า (ยอ่ มเป็น) หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. มาณพ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ พระเจ้าข้า (อ. อยา่ งนนั้ ) ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั แลว้ ) วา่ อ. เธอ จงให้ ซง่ึ ศลิ ปะนนั้ แม้แกเ่ รา ท. นิสีท“ิตอฺวมาหฺ คากณํปฺหิ าตตํ .ิ สปิ ปฺ ํ เทหีต.ิ “สาธุ เทว สมาสเน ดงั นี ้ ฯ (อ. มาณพ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. ดลี ะ อ. พระองค์ ประทบั นงั่ แล้ว บนอาสนะอนั เสมอ จงทรงเรยี นเอาเถดิ ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ อ. พระราชา ทรงกระทำ� แล้ว อยา่ งนนั้ ทรงเรียนเอาแล้ว “อยนอฺเถต อนาํ จรราิยชภาาโคตตถิาสหกสตสฺ ฺวํ อาทาตสํ .ิ มนฺตํ คเหตฺวา ซง่ึ มนตน์ นั้ กะมาณพนนั้ ได้พระราชทานแล้ว ซง่ึ พนั แหง่ ทรพั ย์ (ด้วยพระดำ� รสั ) วา่ อ. สว่ นนี ้เป็นสว่ นแหง่ อาจารย์ ของเธอ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ในกาลนนั้ อ.เสนาบดีกลา่ วแล้วกะนายภษู ามาลาของพระราชาวา่ มสฺสตํุ ทการิสเสฺสนสาีตป.ิ ต“ิเรสวฺ ฺโวา กปปรปฺ เสกฺวํ อาวหาต“.ิกทา รโฺ อ. เธอ จกั กระทำ� ซงึ่ พระมสั สุ ของพระราชา) ในวนั พรุ่งหรือ หรือวา่ ในวนั มะรืนนี ้ดงั นี ้ฯ อ. เสนาบดนี นั้ ให้แล้ว ซงึ่ พนั แหง่ ทรพั ย์ แกน่ ายภษู ามาลานนั้ ห“เสกตุ นึ ฺวาสาโปาสมตีติตขภิรสุ ํ วสฺ วสิ ตุ อสฺสฺเตสตหวิ,ิ,สิยฺส“อรํ หทปํ ตฺโหรฺวาํสาชติ า“มฺวกตสาิจ.ิ ฺสฺจกุคํ มลโนมฺนําอกฬตโึ รฺถนฉีตฺโินิตวฺทติตฺววฺวายิา, กลา่ วแล้ว วา่ อ. กจิ ของเรา ท. มอี ยู่ ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ ข้าแตน่ าย อ. กจิ อะไร ดงั นี ้(อนั นายภษู ามาลา) กลา่ วแล้ว, (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. เธอ เป็นราวกะวา่ กระทำ� อยู่ ซงึ่ กรรมคอื การปลงซงึ่ พระมสั สุ ของพระราชา เป็น สะบดั แล้ว ซง่ึ มดี โกน เกนิ เปรียบ ตดั แล้ว ซงึ่ ก้านแหง่ พระศอ เป็นสนาบดี จกั เป็น, อ. เรา เป็นพระราชา (จกั เป็น) ดงั นี ้ฯ อ. นายภษู ามาลานนั้ รบั พร้อมแล้ว วา่ อ. ดลี ะ ดงั นี ้ยงั พระมสั สุ คคปคนเลหหนฺโํสตธโา.ิ ทสฺวฬาเึก“นสฉ“าินมขธฺทโุสตูริตฺสิ ํุํุ สโเวมตถฏปเฺกฺมฏํฏตตจิ ฺวีตกฉฺ าณุิติ ขวฺ ปฺ€ารุ ธนุํ ารปโเรหอ,โฺ ํสกติมเอฺวนมกาสฺตปสฺํ ปฺนกุ€หลตรณาาฺวฏเาทรนเวิ นขฺเเตสวรุ ํ ให้เปียกแลว้ ด้วยนำ� ้ อนั เจอื ด้วยของหอม ในวนั เป็นทกี่ ระทำ� ซง่ึ พระมสั สุ ของพระราชา สะบดั แล้ว ซง่ึ มดี โกน จบั แล้ว บนทส่ี ดุ แหง่ พระนลาฏ (คดิ แล้ว) วา่ อ. มดี โกน เป็นมดี มคี มอนั ร่อย หนอ่ ยหนง่ึ (ยอ่ มเป็น), อ.อนั (อนั เรา)ตดั ซงึ่ ก้านแหง่ พระศอโดยการประหารครงั้ เดยี วนน่ั เทยี ว ยอ่ มควร ดงั นี ้ยนื แล้ว ณ ทสี่ ดุ แหง่ หนงึ่ สะบดั แล้ว ซง่ึ มดี โกน อกี ฯ

ในขณะนนั้ อ. พระราชา ทรงระลกึ ถงึ แล้ว ซงึ่ มนต์ ของพระองค์ ปกมชาโจาุ รนทฺจนาสึมตฺโม.ตุเสู ลิโมฺ สช“ึ อฆา“ขเุนชเรเฏาาณนนสมิาีตนรตฆาิิปชิอเชฏามาฺชสํหอิ.,ิร.ตากฺตนชกึโาหนาตาริปมภณิ ตนีโาตสฺตฺสํ ขฆสรุรเนํ ิฏตลภสฺวามูา;ิ ฏิยอโสํ ตขหชิปํปเฺฌิสติ ทาฺวตยาาํํ เมอื่ ทรงกระทำ� ซงึ่ การสาธยาย ตรสั แล้ว วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม ๆ, อ. ทา่ น ยอ่ มพยายาม เพราะเหตไุ ร , แม้ อ. เรา ยอ่ มรู้ ซงึ่ เหตนุ นั้ อ. เรา รู้อยู่ ดงั นี ้ ฯ อ. เหงอื่ ท. ไหลออกแลว้ จากหน้าผาก ของนายภษู ามาลา ฯ อ. นายภษู ามาลานนั้ (คดิ แล้ว) วา่ อ. พระราชา ยอ่ มทรงรู้จกั ซงึ่ เรา ดงั นี ้ กลวั แล้ว โยนไปแล้ว ซงึ่ มดี โกน ทภี่ าคพนื ้ หมอบลงแล้ว ด้วยอก ณ ทใ่ี กล้แหง่ พระบาท ฯ ชอ่ื อ. พระราชา ท. เป็นผ้ทู รงฉลาด ยอ่ มเป็น, เพราะเหตนุ นั้ “อเร รทาฏุ ชฺ€านโนหาปนิตาม`นเมฉํกราาชาโหชนาฺตนิ,าตเตตี นิ สนฺํ เํ อกวโรมสาตี ห.ิ อ. พระราชา ตรสั แล้ว อยา่ งนี ้ กะนายภษู ามาลานนั้ วา่ แนะ่ นาย ภษู ามาลาผ้อู นั โทษประทษุ ร้ายแล้ว โว้ย อ. เจ้า ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ ความ หมายรู้ วา่ อ. พระราชา ยอ่ มไมท่ รงรู้จกั ซง่ึ เรา ดงั นหี ้ รือ ? ดงั นี ้ฯ (อ. นายภษู มาลา กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ “อภยํ เม เทหิ เทวาต.ิ อ. พระองค์ ขอจงพระราชทาน ซงึ่ อภยั แกข่ ้าพระองคเ์ ถดิ ดงั นี ้ฯ (อ.พระราชาตรสั แล้ว)วา่ (อ.เรอื่ งนนั้ )จงมเี ถดิ ,อ.เจ้าอยา่ กลวั แล้ว, “โหต,ุ มา ภายิ, กเถหีต.ิ อ. เจ้า จงกลา่ ว ดงั นี ้ฯ (อ. นายภษู ามาลา กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ กหโตุ รฺวนา“ฺโเตสตนํ เวสาิยปนตาคปิ ลตเนมึ การฬเิสทึ ฺสวฉาินมสฺทีตห;ิสอสฺตาํสหทฺมาตึตฺวม.ิ าเต`ร,อฺโหํ รมาสชฺสาํุ อ. เสนาบดี ให้แล้ว ซง่ึ พนั แหง่ ทรพั ย์ แกข่ ้าพระองค์ กลา่ วแล้ว วา่ อ. เธอ เป็นราวกะวา่ กระทำ� อยู่ ซง่ึ พระมสั สุ ของพระราชา (เป็น) จงตดั ซงึ่ ก้าน แหง่ พระศอ; ครนั้ เมอื่ พระราชานนั้ สวรรคตแล้ว, อ. เรา เป็นพระราชา เป็น จกั กระทำ� ซง่ึ เธอ ให้เป็นเสนาบดี ดงั นี ้ดงั นี ้ฯ

86 ธรรมบทภาคที่ ๒ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี

อรช้อ่ือนั งเอเรรอา.ีย.วกพตัไแดรถละ้แอุ ้วรละา้ไวชซรางึ่ อเเทพสนั รนรเธงาาสอะบดอดไบาัมี ศแไ่(ดยัตล้แ้รวัสลซซ้แวงึ่งึ่ ลอคจ้วาา�ำ)จกนาสนวั้รา่�ำย(นท์ ดกัรดกูงขงัด่ออน�นำงีร้เเิสแรทลานร,้วาง)บยวงดั า่บี คุอผ้ค.เู จชลรีวใิญหติ ้ ราชา ตํ สตุ ฺวา “อาจริยํ เม นิสสฺ าย ชีวติ ํ ลทฺธนฺติ เสนาปตึ ปกฺโกสาเปตฺวา “อมโฺ ภ เสนาปติ กึ นาม ตยา มม สนฺตกิ า น ลทฺธํ,

ดไจอเซซพดงงง่ึึ่.งั ้รพอเอนพสาอารีอใร้นะฯจะกนะ.อามราไศกาบาปราาาศชยดณสลจยทั์ีนตดนาพานัก้ราีนน้ซัสแองนแ่ึัเ้แวปท.ลลน่็ใน้า่วจน้วเแนอรากซคาวากงาึ่วา่จดแตล้นายงวัข�ำนรอน่น่ข้แานัย้มีอแแห้์ผเไงตทคน้ปทูมเอ่รวรง่็นิศอ่้งนาาแจากาจหดปฬจูราง่งะัาปรเนทสโยเันทมพี�ำน์้ทถรอกแ่ือางรก.ขลอบยงะช้์วยนังัด(ีวไบไงัเี ดติดหแบซคุ ้้เเกน็ง่ึคุปคอปส่อ็ค็นนลันกาัซลใแขแจกงห่ึใ้ลาลาาเห้ร้พวธ้วร้ร้อเอยเใะน(งจนใ,์นรเ้านรกเอนั้อทีกยาไนั .ดศากฯลใล้แแแนหเนธลลลนัญ้ ้้้อ)ีววว้),่ อทิ านิ ตปํพทฺพฏาฺ€เชํุ ตนฺวาสกโอฺ กามจ,ิ ริมยมํ ปรฏกฺฺโ€กาสนากิเปขฺ มตาฺวตาิ “ตอํ าจรรฏิยฺ€า ตํ นิสฺสาย มยา ชีวติ ํ ลทฺธนฺติ วตวฺ า มหนฺตํ สกฺการํ กริตฺวา ตสสฺ เสนาปตฏิ ฺ€านํ อทาส.ิ

โส ตทา จฬู ปนถฺ โก อโหส,ิ สตถฺ า ทสิ าปาโมกขฺ า- จริโยต.ิ

เยดตตพอข.งรรงััรล้ััจสสนอพาฬูแแีม,อแใ้รเลลนทปแะม.้้วววัียศล้นใพนั้นววาถววร,หสกา่าก่ไะดดนาะศดตล้าเงึ่นาปกูรอนนัส็้เัสน่อีกนัป้ดแนแ็นาใลลภหท้วอ้วิกค้ี่ตพค.ษรองรัง่ึ้ันซ้ยุัอน้เทงเึ่ขา่รยทมเ.าองเรู่รื่อฉนแ่ืงองวพพมี,นง้เาอ้ปรใา�ำจนะ็นะัมนาจกแลาทเฬูปลาวแ่ี่พ็้ลวปงนลงึ่ไกั้นวเปค่อใถแรนนขซกื่อลอขงึ่ะ้งอวเงมุ กร.จเทื่อลกฬจูใรงาิ่ดฬนูัปพอวแจปันันยลฬูันล์อถ้วกว่ถนกัวงเดกะาเ่ สปไนงัะปฏ็นนนั้แฐเโีปโ้ิลลชตอ็น้วากงัเ้ ปคดขิย็นนนนึกะ้!ี ้ สตฺถา อิมํ อตีตํ อาหริตฺวา “เอวํ ภิกฺขเว ปพุ ฺเพปิ จฬู ปนฺถโก ทนฺโธว อโหส,ิ

ตถาปิ สสฺ อหํ อวสฺสโย หตุ ฺวา ตํ โลกิยกฏุ มุ เฺ พ ปตฏิ ฺ€าเปสนิ ฺติ วตฺวา,

ปเุ นกทิวสํ “อโห สตฺถา จฬู ปนฺถกสสฺ อวสฺสโย ชาโตติ กถาย สมุฏฺ €ิตาย, จูฬกเสฏฺ €ิชาตเก อตีตวตฺถํุ กเถตฺวา

อ.บคุ คลผูม้ ีปัญญา ผูเ้ ห็นแจ้งโดยปกติ ยงั ตน ย่อมใหต้ งั้ “อปปฺ เกนปิ เมธาวี ปาภเตน วิจกฺขโณ

ข้ึนพร้อม ดว้ ยทรพั ย์อนั เป็นตน้ ทนุ แมน้ อ้ ย เพียงดงั สมฏุ ฺ€าเปติ อตฺตานํ อณํุ อคฺคึว สนธฺ มนตฺ ิ (อ.บคุ คล) ก่ออยู่ ซ่ึงไฟ อนั นอ้ ย ดงั นี้ ฯ

(ขย(ใเไปยใดหองัน็อ่้น้กเชงปกมรโเาดแ็ศลานะดเมปกลูรกทเกจ็้ษใ่อนนิย�ำ้นานฐี)แ)ะ้ใข,กีชภลหใอานื่อ้้วิกตใงลกวนษงั)้กา่าลกุซ่อจทแลงางึ่ นฬูห.นพลจอง่กีอรกฬู้น้ข.อะ.่อปเน่ัมุเมรนรันเทแาาแท,ถมรลเเียกัปพป้้ใว(ว็็อนะนนยน.หก์อ(ททดีาานั้ี่พี่พ้เวลมรเใงงึึ่ยปนาหิไไข็พดน้นัเด้ อป้,รโ้ยเ็งละปนเอ่จด็ปกนเมฬจู็�ำตุนแ้การปรจลัขสระันฬู้วะอ)ถนทปงใกวน่ันั�ำนา่ะเกถแทนากซหอียีล้เงะ่ึง่.วปนจข็;นอฬูีไมุ้หดผนดัปทน้เ้เูงเัันปรกตง่ึนัพ็ถนิดอวี ้ยกาแแ.ทเ์อสะลลรรนนักิ้้ววางี ้ คาถํ วตฺวา “น ภิกฺขเว อิทาเนวาหํ อิมสฺส อวสสฺ โย ชาโต, ปพุ ฺเพปิ อวสสฺ โย อโหสเิ มว; ปพุ ฺเพ ปนาหํ อจกฬิมูุฏํปุมโนฺพลฺถกสโิยฺสกกาฏุตมุิอพฺโหวสสตสฺ ,ิฺวสาาม“ิกตํ ทอากปาิ ส,ึ อิทานิ โลกตุ ฺตร- จูฬกนฺเตวาสิโก

นกั ษสัตว่รน(ใวนา่ กอา.ลเศนรนั้ษ)ฐเปีช็่ือนวเรา่ าจนฬู นั่ กเะทียผว้ฉู ล(ไาดด้เปผ็น้เู ฉแียลบ้วแใหนลกมาลผน้ฉู ี)้ลดางั ดนใีน้ฯ อหเมจวฬู ากตเิ สชฏาฺต€ีกปํ สนโมปธาณเนฺฑสิโต.ิ พฺยตฺโต นกฺขตฺตโกวโิ ท