ใบ งาน การฟังและการดู ม. 5

สื่อประกอบการเรียนการสอนรายวิชาภาษาไทย เรื่อง การฟังและการดูอย่างมีวิจารณญาณ มีตั้งแต่ขั้นนำ ขั้นสอน ไปจนถึงขั้นสรุปบทเรียนค่ะ มีคำถามนำเข้าสู่บทเรียนและคำถามทบทวนเป็นแบบฝึกหัดให้นักเรียนได้ลองทำด้วยค่ะ คูณครูท่านไหนสนใจสามารถนำไปปรับใช้ได้เลยนะคะ ภาพตัวอย่างค่ะ

 Add to my workbooks (1)
 Download file pdf
 Embed in my website or blog
 Add to Google Classroom
 Add to Microsoft Teams
 Share through Whatsapp

Link to this worksheet:  Copy

kaewsmile24

What do you want to do?

Check my answersEmail my answers to my teacher

Enter your full name:

Group/level:

School subject:

Enter your teacher's email or key code:

Cancel

Please allow access to the microphone
Look at the top of your web browser. If you see a message asking for permission to access the microphone, please allow.

Close

Super Userประชาสัมพันธ์14 ธันวาคม 2564ฮิต: 1039

ใบความรู้วิชาภาษาไทย

• พิมพ์

ใบความรู้  ครั้งที่ 1

เรื่อง  สรุปความ จับประเด็นสำคัญของเรื่องที่ฟังและดู

 

การฟังและดูเพื่อจับประเด็นและสรุปความ

          การจับประเด็นหมายถึง การจับข้อความสำคัญหรือใจความสำคัญของเรื่อง

ความหมายของการสรุปความ

          การสรุปความ  คือ  การหยิบยกเอาความคิดหลักหรือประเด็นที่สำคัญของเรื่องมากล่าวย้ำให้เด่นชัด โดยใช้ประโยคสั้นๆ แล้วเรียบเรียงให้เป็นระเบียบ

มารยาทในการฟังและดู

          1.  มองสบตาผู้พูด  ไม่มองออกนอกห้องหรือมองไปที่อื่น  อันเป็นการแสดงว่าไม่สนใจเรื่องที่พูดและไม่เอาหนังสือไปอ่านขณะที่ฟังหรือดู

          2.  รักษาความสงบ ไม่ส่งเสียงรบกวนผู้อื่น  ไม่เอาของขบเคี้ยวเข้าไปทำลายสมาธิของผู้อื่น  การชมภาพยนตร์ควรปิดโทรศัพท์มือถือจะได้ไม่รบกวนความสุขของผู้อื่น  ไม่ควรพาเด็กเล็กๆไปในโรงภาพยนตร์หรือในที่ที่ต้องการความสงบ

          3.  แสดงกิริยาอาการที่เหมาะสม  วัยรุ่นไม่ควรนั่งเกี้ยวพาราสีกันในที่สาธารณชนที่ต้องการความสงบในการฟังและการดู  เพราะนอกจากจะรบกวนสายตาคนอื่นแล้วยังเป็นการแสดงกิริยาที่ขัดต่อขนบธรรมเนียมของไทยอีกด้วย

          4.  ในการดูภาพไม่ควรขีดเขียนหรือฉีกภาพซึ่งแสดงถึงความไม่มีวัฒนธรรมที่ดีงาม

หลักการฟังและดูเพื่อสรุปความและจับประเด็น

          การฟังและดูเพื่อจับประเด็นและสรุปความ เป็นทักษะเบื้องต้นที่ทุกคนจะต้องฝึกฝน  เราจะต้องติดตามฟัง ดูเรื่องราวโดยตลอด  ดังนั้นจึงต้องมีสมาธิในการฟังและสามารถแยกแยะได้ว่าข้อความใดเป็นใจความสำคัญ และข้อความใดเป็นพลความ  ถ้าเราเข้าใจเรื่องราวได้โดยตลอดแล้วเราย่อมจดจำเรื่องราวที่ฟังและสามารถถ่ายทอดให้คนอื่นฟังได้ด้วย

          ในการฟังแต่ละครั้ง  เราต้องจับประเด็นของเรื่องที่ฟังได้ คือ รู้ว่าผู้พูดต้องการสื่อสารอะไร เป็นประเด็นสำคัญ  และรู้จักว่าอะไรคือประเด็นรองซึ่งขยายประเด็นสำคัญ  การฟังเช่นนี้เป็นการฟังเพื่อจับใจความสำคัญและใจความรองและรายละเอียดของเรื่อง  มีวิธีการฟังดังนี้

          1. ฟังเรื่องราวให้เข้าใจ  พยายามจับใจความสำคัญของเรื่องเป็นตอนๆ ว่าเรื่องอะไร  ใครทำอะไร  ที่ไหน  เมื่อไร  อย่างไร

          2. ฟังเรื่องราวที่เป็นใจความสำคัญแล้วหารายละเอียดของเรื่องที่เป็นลักษณะปลีกย่อยของใจความสำคัญ  หรือที่เป็นส่วนขยายใจความสำคัญ

 

 

 

 

สรุปความโดยรวบรวมเนื้อหาสาระสำคัญอย่างครบถ้วน

          วิธีการสรุปความจากการฟังนั้น  เราจะต้องค้นหาให้พบว่าสารใดเป็นความคิดสำคัญในเรื่องนั้นๆ  แล้วสรุปไว้เฉพาะใจความสำคัญ  โดยเขียนชื่อเรื่อง  ผู้พูด  โอกาสที่ฟัง  วัน  เวลา  และสถานที่ที่ได้ฟังหรือดูไว้เป็นหลักฐานเครื่องเตือนความทรงจำต่อไป

          การฟังและดูเพื่อจับประเด็นและสรุปความ  เป็นการฟังในชีวิตประจำวันเพื่อให้ได้สาระสำคัญของเรื่องที่ฟัง  เช่น  ฟังการสนทนา  ฟังเรื่องราวข้อมูลข่าวสารต่างๆ  ฟังโทรศัพท์  ฟังประกาศ  ฟังการบรรยาย  ฟังการอภิปราย  ฟังการเล่าเรื่อง  เป็นต้น

วิธีสรุปความตามลำดับขั้น

          1.  ขั้น อ่าน  ฟัง  และดู

                   - อ่าน  ฟังและดูให้เข้าใจอย่างน้อย  2  เที่ยว  เพื่อให้ได้แนวคิดที่สำคัญ

          2. ขั้นคิด

                   -  คิดเป็นคำถามว่าอะไรเป็นจุดสำคัญของเรื่อง

                   -  คิดต่อไปว่า  จุดสำคัญของเรื่องมีความสัมพันธ์กับสิ่งใดบ้าง  จดสิ่งนั้นๆ  ไว้เป็นข้อความสั้นๆ

                   -  คิดวิธีที่จะเขียนสรุปความให้กะทัดรัดและชัดเจน

          3. ขั้นเขียน

                   - เขียนร่างข้อความสั้นๆที่จดไว้

                   - ขัดเกลาและตบแต่งร่างข้อความที่สรุปให้เป็นภาษาที่ดีสื่อความหมายได้แจ่มแจ้งชัดเจน

ตัวอย่างการสรุปความ    เรื่อง  เราคือบทเรียนของเด็ก

          การศึกษาเป็นเรื่องสำคัญของชีวิต  ทุกคนเกิดมาจะโง่  จะฉลาด  จะดีจะชั่วขึ้นอยู่กับการศึกษา  พ่อแม่ทุกคนปรารถนาจะให้บุตรหลานของตนเป็นคนดี  จนถึงกับยอมทนลำบากตรากตรำทำการงานหาทรัพย์สินเงินทองมาเป็นค่าใช้จ่าย เพื่อการศึกษาของบุตรหลาน  นับว่าเป็นหน้าที่และสิ่งที่ควรได้รับการยกย่องในการเสียสละนั้น

          แต่ยังมีสิ่งที่มีคุณค่าที่สุดในชีวิตเด็ก  ก็คือบทเรียนอันเป็นจริยศึกษาซึ่งเกิดจากการปฏิบัติตัวของพ่อแม่ผู้ปกครองของเด้ก นั่นคือการประพฤติปฏิบัติดีงาม  เพราะสิ่งที่เด็กได้ยินได้ฟัง  ได้รู้ได้เห็นจากพ่อแม่ผู้ปกครองของตน  เช่นการพูดจาไพเราะ  การงานเป็นระเบียบเรียบร้อยเป็นต้น  สิ่งเหล่านี้เป็นบทเรียนอย่างสำคัญ ที่จะซึมซาบเข้าไปในจิตใจของเด็กดียิ่งกว่าหนังสือบทเรียนอื่นๆ นั้นเป็นการให้การศึกษาที่มีค่ายิ่ง เป็นการปลูกสร้างนิสัยที่ดีให้แก่เด็ก

          ถ้าพ่อแม่  ผู้ปกครองเป็นคนดี  มีนิสัยดี  เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่  มีเมตตา  มีความยุติธรรม  มีความรัก  ความสามัคคีในครอบครัว  เป็นแบบอย่างที่ดี  ก็จะทำให้เด็กเอาอย่างในทางดี  เป็นคนดีของพ่อ แม่ ผู้ปกครอง  สมความปรารถนาทุกประการ  ถ้าปรารถนาดี  หวังดีต่อบุตรหลาน  อย่าเพียงแต่จะให้ทุนการศึกษาอย่างเดียว  ต้องทำตนให้เป็นตัวอย่างที่ดี  เป็นบทเรียนที่มีค่าของบุตรหลานด้วย  แล้วความปรารถนาของเราก็จะสมหวัง  :  จาก  “แสงธรรม”  ของมูลนิธิ  ก.ศ.ม.

 

 

การสรุปความ

          1. ขั้นอ่าน  ฟัง และ คิด  จับแนวคิดได้ดังนี้  “ พ่อแม่ หาเงินทองมาให้ลูกเรียนอย่างเดียวยังไม่พอ ต้องปฏิบัติตนเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ลูกด้วยจึงจะนับว่าได้ให้การศึกษาที่ถูกต้องแก่ลูก”

          2. ขั้นเขียน

                   2.1  ข้อความที่จดไว้ช่วยจำ  “การศึกษา  เรื่องสำคัญ – คนจะดีจะชั่ว  โง่ ฉลาดเพราะการศึกษา  พ่อแม่หาเงินมาให้ลูกเรียนเสียสละควรยกย่อง  สิ่งที่มีค่าต่อเด็ก – บทเรียนจริยศึกษา  คุณธรรม  การปฏิบัติตนดีงาม เป็นตัวอย่างที่ดี   รักลูกต้องทำให้เป็นตัวอย่างที่ดีด้วย”

                   2.2  ข้อความที่สรุปแล้ว  “การศึกษามีความสำคัญต่อชีวิตเด็ก  เพราะสามารถทำให้เด็กฉลาดและเป็นคนดีได้ พ่อแม่ที่รักลูก  อยากให้ลุกเป็นคนดีนั้น ไม่ควรจะพอใจเพียงการทำหน้าที่หาเงินมาให้ลูกเรียนเท่านั้น  แต่ควรคำนึงถึงบทเรียน จริยศึกษาอันมีคุณค่ายิ่งต่อชีวิตของเด็ก  อันได้แก่การที่พ่อแม่เป็นผู้มีคุณธรรมและปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างในทางที่ดีงามแก่ลูกด้วย”    

         

 

ที่มา  :  //www.kr.ac.th/ebook/songsri/b4.htm

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ใบงาน  ครั้งที่ 1

เรื่อง  สรุปความ จับประเด็นสำคัญของเรื่องที่ฟังและดู

 

คำชี้แจง  ให้นักศึกษา กศน.ตำบล  เรียนรู้จากใบความรู้  หรือศึกษาเรียนรู้เพิ่มเติมจากแหล่งเรียนรู้อื่นที่สนใจ และตอบคำถามในใบงานดังต่อไปนี้

1. ให้นักศึกษาวิเคราะห์หลักสำคัญของการ “จับประเด็นสำคัญของการฟังและการดู” พร้อมยกตัวอย่างประกอบ 1 ตัวอย่าง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

ชื่อ................................................................... ระดับชั้น  ................................ วันที่ ................................................