ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรวิทย์ จันทร์สุวรรณ สัญลักษณ์ธาตุและชื่อธาตุตามเรียงตามเลขเชิงอะตอม (atomic number) เลขเชิงอะตอมสัญลักษณ์ธาตุภาษาอังกฤษภาษาไทย1HHydrogenไฮโดรเจน2HeHeliumฮีเลียม3LiLithiumลิเทียม4BeBerylliumเบริลเลียม5BBoronโบรอน6CCarbonคาร์บอน7NNitrogenไนโตรเจน8OOxygenออกซิเจน9FFluorineฟลูออรีน10NeNeonนีออน11NaSodiumโซเดียม12MgMagnesiumแมกนีเซียม13AlAluminiumอะลูมิเนียม14SiSiliconซิลิคอน15PPhosphorusฟอสฟอรัส16SSulphurกำมะถัน17ClChlorineคลอรีน18ArArgonอาร์กอน19KPotassiumโพแทสเซียม20CaCalciumแคลเซียม21ScScandiumสแกนเดียม22TiTitaniumไทเทเนียม23VVanadiumวาเนเดียม24CrChromiumโครเมียม25MnManganeseแมงกานีส26FeIronเหล็ก27CoCobaltโคบอลต์28NiNickelนิกเกิล29CuCopperทองแดง30ZnZincสังกะสี31GaGalliumแกลเลียม32GeGermaniumเจอร์เมเนียม33AsArsenicสารหนู34SeSeleniumซีลีเนียม35BrBromineโบรมีน36KrKryptonคริปทอน37RbRubidiumรูบิเดียม38SrStrontiumสตรอนเซียม39YYttriumอิตเทรียม40ZrZirconiumเซอร์โคเนียม41NbNiobiumไนโอเบียม42MoMolybdenumโมลิบดีนัม43TcTechnetiumเทคนีเซียม44RuRutheniumรูทีเนียม45RhRhodiumโรเดียม46PdPalladiumแพลเลเดียม47AgSilverเงิน48CdCadmiumแคดเมียม49InIndiumอินเดียม50SnTinดีบุก51SbAntimonyพลวง52TeTelluriumเทลลูเรียม53IIodineไอโอดีน54XeXenonซีนอน55CsCesiumซีเซียม56BaBariumแบเรียม57LaLanthanumแลนทานัม58CeCeriumซีเรียม59PrPraseodymiumเพรซีโอดิเมียม60NdNeodymiumนีโอดิเมียม61PmPromethiumโพรมีเทียม62SmSamariumซาแมเรียม63EuEuropiumยูโรเพียม64GdGadoliniumแกโดลิเนียม65TbTerbiumเทอร์เบียม66DyDysprosiumดิสโพรเซียม67HoHolmiumโฮลเมียม68ErErbiumเออร์เบียม69TmThuliumทูเลียม70YbYtterbiumอิตเทอร์เบียม71LuLutetiumลูทีเซียม72HfHafniumแฮฟเนียม73TaTantalumแทนทาลัม74WTungstenทังสเตน75ReRheniumรีเนียม76OsOsmiumออสเมียม77IrIridiumอิริเดียม78PtPlatinumแพลทินัม79AuGoldทองคำ80HgMercuryปรอท81TlThalliumแทลเลียม82PbLeadตะกั่ว83BiBismuthบิสมัท84PoPoloniumพอโลเนียม85AtAstatineแอสทาทีน86RnRadonเรดอน87FrFranciumแฟรนเซียม88RaRadiumเรเดียม89AcActiniumแอกทิเนียม90ThThoriumทอเรียม91PaProtactiniumโพรแทกทิเนียม92UUraniumยูเรเนียม93NpNeptuniumเนปทูเนียม94PuPlutoniumพลูโทเนียม95AmAmericiumอะเมริเซียม96CmCuriumคูเรียม97BkBerkeliumเบอร์คีเลียม98CfCaliforniumแคลิฟอร์เนียม99EsEinsteiniumไอน์สไตเนียม100FmFermiumเฟอร์เมียม101MdMendeleviumเมนเดเลเวียม102NoNobeliumโนเบเลียม103LrLawrenciumลอว์เรนเซียม104RfRutherfordiumรัทเทอร์ฟอร์เดียม105Dbdubniumดุบเนียม106SgSeaborgiumซีบอร์เกียม107BhBohriumโบห์เรียม108HsHassiumฮัสเซียม109MtMeitneriumไมต์เนเรียม110DsDarmstadtiumดาร์มสตัดเทียม111RgRoentgeniumเรินต์เกเนียม112CnCoperniciumโคเปอร์นิเซียม113NhNihoniumนิโฮเนียม114FlFleroviumฟลีโรเวียม115McMoscoviumมอสโคเวียม116LvLivermoriumลิเวอร์มอเรียม117TsTennessineเทนเนสซีน118OgOganessonโอกาเนสซอน หมายเหตุ ชื่อธาตุภาษาไทย อ้างอิงจาก ศัพท์บัญญัติ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา
ปรับปรุงล่าสุด: 25 มีนาคม 2562
น้อง ๆ ม.ปลายที่จะเตรียมตัวสอบ แต่ยังท่องตารางธาตุไม่ได้ เรียนไม่รู้เรื่อง มาทางนี้! เรามีตารางธาตุ พร้อมเทคนิคท่องจำได้แม่นมาฝากกัน เอาไปใช้ได้เลย
สำหรับน้อง ๆ ม.ปลายที่กำลังจะสอบ น้อง ๆ ที่อยากเตรียมตัวก่อนจะขึ้น ม.ปลาย หรือน้อง ๆ ที่เรียนไม่รู้เรื่องมาทางนี้เลย! Wongnai Beauty มีตารางธาตุ พร้อมเทคนิคท่องจำได้แม่นมาฝากกัน บอกเลยว่าท่องจำได้แม่นแบบไม่เคยลืมเลือนแน่นอน ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปี ก็จำธาตุ 8 หมู่ได้แม่นเป๊ะ! จะจำไปสอบกี่สนามก็รอด ก่อนอื่น เรามาดูที่มาของตารางธาตุกันก่อน ว่ามีที่มายังไง
ที่มาของตารางธาตุ
ตารางธาตุมีขึ้นมาเพื่อจัดหมวดหมู่ของธาตุที่ค้นพบให้เป็นระเบียบ ทั้งธาตุที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นมา มีการจัดเรียงธาตุเคมีตามโครงสร้างและคุณสมบัติของธาตุที่คล้ายคลึงกัน เพื่อให้ง่ายต่อการจำและการต่อยอด สามารถใช้ทำนายหรือคาดการณ์คุณสมบัติทางเคมีของธาตุที่ยังไม่ถูกค้นพบ หรือธาตุที่จะสังเคราะห์ขึ้นในอนาคตได้อีกด้วย ตารางธาตุจัดทำขึ้นเป็นครั้งแรก โดยนักเคมี ชาวรัสเซีย ดมีตรี อีวาโนวิช เมนเดเลเยฟ (Dmitri Ivanovich Mendeleev) ช่วงยุค 1860 โดยการจัดเรียงตามโครงสร้างภายในอะตอม และได้คาดการณ์เกี่ยวกับธาตุแกลเลียมเอาไว้ และแกลเลียม ก็ถูกค้นพบหลังจากนั้นในอีก 4 ปีต่อมา ตารางธาตุในยุคก่อน ๆ มีการจัดเรียงตารางธาตุที่แตกต่างจากปัจจุบัน และมีธาตุเพียงแค่ 69 ตัวเท่านั้น ก่อนจะมีการค้นพบและพัฒนาจนมีธาตุในตารางทั้งหมด 118 ตัวแบบในปัจจุบัน ธาตุที่อยู่ในตารางธาตุ 98 ตัว เป็นธาตุที่เกิดขึ้นและพบในธรรมชาติ ส่วนธาตุที่ 99 เป็นต้นไป เป็นธาตุที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นมาในห้องทดลอง
ตารางธาตุในปัจจุบัน
ในตารางธาตุจะเรียงธาตุตามคุณสมบัติจากซ้ายไปขวา และจากบนลงล่าง ตารางธาตุในปัจจุบันมีทั้งหมด 18 หมู่ (แนวตั้ง) 7 คาบ (แนวนอน) จัดหมวดตามเวเลนซ์อิเล็กตรอน และคุณสมบัติของธาตุ เช่น
- หมู่ IA (แถวซ้ายสุด) เรียกว่า โลหะอัลคาไล
- หมู่ IIA (แถวถัดมา) เรียกว่า โลหะอัลคาไลน์เอิร์ธ
- หมู่ VIA (ตั้งแต่ O ถึง Po) เรียกว่า คาลโคเจน
- หมู่ VIIA (ตั้งแต่ F ถึง At) เรียกว่า แฮโลเจน
- หมู่ VIIIA (แถวขวาสุด) เรียกว่า ก๊าซมีตระกูล (Noble Gas) หรือ ก๊าซเฉื่อย (Inert Gas)
- หมู่ย่อย B (สีแดง) เรียกว่า ธาตุแทรนซิชัน (Transition Elements)
- ธาตุที่อยู่ตรงขั้นบันได คือธาตุกึ่งโลหะ (Metalloid) ได้แก่ B (โบรอน) , Si (ซิลิคอน), Ge (เจอร์เมเนียม), As (อาร์เซนิก หรือสารหนู) , Sb (แอนติโมนีหรือพลวง) และ Te (เทลลูเรียม)
วิธีการดูตารางธาตุ
ในตารางธาตุ จะมีตัวย่อชื่อธาตุอยู่ตรงกลาง มีชื่อเต็มอยู่ด้านล่าง และมีตัวเลขบอก
- ตัวเลขมุมซ้าย คือ Atomic Number
- เลขมุมขวา คือ การจัดเรียงอิเล็กตรอน อย่าง H มี อิเล็กตรอน 1 ชั้น (สามารถดูตัวอย่างการจัดเรียงอิเล็กตรอนได้ตามด้านล่าง) มักจะมีผลรวมบวกกันแล้วได้เท่ากับเลขมุมซ้าย หรือเลข Atomic Number
- ตัวเลขที่อยู่ด้านล่าง คือ Atomic Mass หรือน้ำหนักอะตอม
Atomic หรือ “อะตอม” ประกอบด้วยส่วนประกอบ 3 อย่าง คือ โปรตรอน อิเล็กตรอน และนิวตรอน แตกต่างกันไปตามธาตุแต่ละชนิดบนตารางธาตุ ซึ่งจำนวนโปรตรอน อิเล็กตรอน และนิวตรอน จะเป็นตัวกำหนดคุณสมบัติของธาตุแต่ละชนิด โดย
- โปรตอน (Proton) มีคุณสมบัติทางไฟฟ้าเป็นประจุบวก
- อิเล็กตรอน (Electron) มีคุณสมบัติทางไฟฟ้าเป็นประจุลบ
- นิวตรอน (Neutron) ไม่มีคุณสมบัติทางไฟฟ้า
ตรงนิวเคลียสจะมีโปรตรอนและนิวตรอนเป็นส่วนประกอบ ส่วนนิวตรอนจะลอยอยู่รอบ ๆ
รูปแบบการจัดเรียงอิเล็กตรอน
ธาตุในตารางธาตุ จะมีการจัดเรียงอิเล็กตรอนในรูปแบบนี้ เริ่มจาก 1S, 2S, 2P, 3S ไล่ไปเรื่อย ๆ โดยจำนวนเลขยกกำลังในด้านบน คือจำนวนการจัดเรียงของอิเล็กตรอนสูงสุดที่สามารถใส่ได้ในแต่ละชั้น อย่างเช่น 1s ได้ 2 ตัว, 2p จัดได้ 6 ตัว, 7f จัดได้สูงสุด 14 ตัว เป็นต้น
- ธาตุหมู่ที่ 1 อย่าง Li หรือลิเทียม จะมีเลข Atomic Number คือ 3 หมายความว่า ระดับการเรียงของอิเล็กตรอนชั้นที่ 1S คือ 2 และ 2S คือ 1
- ธาตุหมู่ 2 อย่าง Be มีเลข Atomic Number คือ 4 หมายความว่า ระดับการเรียงของอิเล็กตรอนชั้นที่ 1S คือ 2 และ 2S คือ 2
ถ้ายังเห็นภาพไม่ชัด ลองดูการจัดเรียงจำนวนอิเล็กตรอนได้ที่ด้านล่างนี้เลย
จะเห็นได้ว่าเลขที่บอกไว้บนตารางธาตุมีประโยชน์ในการบอกว่าธาตุนั้นมีคุณสมบัติยังไง มีการจัดเรียงอิเล็กตรอนอย่างไร และสามารถบอกได้ว่าธาตุแต่ละตัวนั้น อยู่ในธาตุหมู่ไหน อย่าง Na อยู่ในธาตุหมู่ 1 เพราะจัดเรียงอิเล็กตรอนแล้วเหลือเศษ 1 , Be เป็นธาตุที่อยู่ในหมู่ 2 เพราะ จัดเรียงอิเล็กตรอนแล้วเหลือเศษ 2 เป็นตัวสุดท้าย (สังเกตได้จากตัวเลขมุมบนขวามือที่เขียนอยู่ในตารางธาตุ)
Source : 1, 2
ตารางธาตุพร้อมคำอ่าน และวิธีจำธาตุ 8 หมู่ให้แม่น
น้อง ๆ หลายคนอาจจะคิดว่า ตารางธาตุมีตั้งเยอะ จะจำยังไงไหว แนะนำว่าให้จำหมู่หลัก ๆ แค่ 8 หมู่เพียงเท่านั้นค่ะ เพราะเป็นสารที่พบเห็นได้ในชีวิตประจำวันของเรา และมักจะออกข้อสอบบ่อยม๊าก! วันนี้เรามีเทคนิคการจำเล็ก ๆ ให้สนุกมาฝาก บอกเลยว่าจำได้แม่น จะสอบกี่สนามก็ไม่หวั่นแน่นอน!
ท่องตารางธาตุหมู่ 1A (IA)
- Li ลิเทียม (Lithium)
- Na โซเดียม (Natrium หรือ Sodium)
- K โพแทสเซียม (Kalium หรือ Potassium)
- Rb รูบิเดียม (Rubidium)
- Cs ซีเซียม (Cesium)
- Fr แฟรนเซียม(Francium)
ให้จำว่า ลี น่า ขับ รถเบนซ์ ซิ่ง(ไป) ฝรั่งเศส
ท่องตารางธาตุหมู่ 2A
- Be เบริลเลียม (Beryllium)
- Mg แมกนีเซียม (Magnesium)
- Ca แคลเซียม (Calcium)
- Sa สตรอนเตียม (Strontium)
- Ba แบเรียม (Barium)
- Ra เรเดียม (Radium)
ให้จำว่า เบ เม็ก คา ซา บา ร่า
ท่องตารางธาตุหมู่ 3A
- B โบรอน (Boron)
- Al อะลูมิเนียม (Aluminum)
- Ga แกลเลียม (Gallium)
- In อินเดียม (Indium)
- Tl แทลเลียม (Thallium)
ให้จำว่า บาร์ เกย์ อิน ไทยแลนด์
ท่องตารางธาตุหมู่ 4A
- C คาร์บอน (Carbon)
- Si ซิลิกอน (Silicon)
- Ge เจอร์เมเนียม (Germanium)
- Zn ดีบุก (Stannum หรือ Tin)
- Pb ตะกั่ว (Plumbum หรือ Lead)
ให้จำว่า ซี ซี่ เจอ ซันนี่ (ที่)ผับ
ท่องตารางธาตุหมู่ 5A
- N ไนโตรเจน (Nitrogen)
- P ฟอสฟอรัส (Phosphorous)
- As อะซินิค (Arsenic) หรือสารหนู
- Sb พลวง (Stibium หรือ Antimony)
- Bi บิสมัท (Bismuth)
ให้จำว่า นพ พร (กิน)สารหนู สมบูรณ์ (กิน)ไบก้อน
ท่องตารางธาตุหมู่ 6A
- O ออกซิเจน (Oxygen)
- S ซัลเฟอร์ (Sulfur) หรือ กำมะถัน
- Se ซีลีเนียม (Selenium)
- Te เทลลูเรียม (Tellurium)
- Po พอโลเนียม (Polonium)
ให้จำว่า ออส ซี่ (ชอบ) เท โพ
ท่องตารางธาตุหมู่ 7A
- F ฟลูออรีน (Fluorine)
- Cl คลอรีน (Chlorine)
- B โบรมีน (Bromine)
- I ไอโอดีน (Iodine)
- At แอสทาทีน (Astatine)
ให้จำว่า ไฟ คลอก บ้าน ไอ้ แอ๊ด
ท่องตารางธาตุหมู่ 8A
- He ฮีเลียม (Helium)
- Ne นีออน (Neon)
- Ar อาร์กอน (Argon)
- Xe คริปตอน (Krypton)
- Rn ซีนอน (Xenon)
ให้จำว่า เห็น อา (ที่)โคเรีย ซี เรน
เทคนิคการท่องจำให้แม่น
นอกจากนี้ยังมีเทคนิคอื่น ๆ อีกที่ทำให้จำได้แม่นขึ้น เผื่อน้อง ๆ จะเอาไปประยุกต์ใช้กับการเรียนวิชาอื่น ๆ ได้ด้วย
- ควรติดตารางธาตุไว้ในที่ ๆ มองเห็นได้ และใช้เวลาดูขั้นต่ำวันละ 10 นาที เพื่อให้จำได้เป็นรูปภาพ
- ท่องจำขณะที่พร้อม และมีสมาธิที่สุด
- ท่องจำด้วยการอ่านหรือพูดออกเสียง
- อัดเสียงตัวเองเอาไว้ฟังกรอกหูบ่อย ๆ
- สรุปและท่องจำเป็นภาษาของตัวเองจะทำให้การเรียนสนุกขึ้น
- พักผ่อนให้เพียงพอ อย่าหักโหมมากเกินไป
ถ้าเข้าใจธาตุต่าง ๆ บนตารางธาตุ และท่องธาตุ 8 หมู่จนแม่นแล้ว รับรองว่าไปสอบกี่สนามก็ผ่านแน่นอน! เพียงแค่ท่องแบบสนุก ๆ เท่านี้ก็จำได้ดีมากขึ้นกว่าเดิมแล้ว ส่วนน้อง ๆ ที่กำลังเตรียมตัวเข้าเรียยนในชั้น ม.ปลาย ก็ลองดูส่วนประกอบในตารางธาตุคร่าว ๆ เวลาครูสอนจะได้เข้าใจได้อย่างรวดเร็วขึ้น จะเจอโจทย์ยากแค่ไหนก็ทำได้แน่นอน เป็นกำลังใจให้น้อง ๆ ทุกคนเลย