โลกกำลังก้าวเข้าสู่ Metaverse ในไม่ช้า ซึ่งเทคโนโลยีโลกเสมือนจริงมีอิทธิพลต่อภาคธุรกิจอย่างหลากหลาย ทั้งธุรกิจสื่อ ความบันเทิง การทำงาน การศึกษา การค้า การลงทุน หรือกระทั่งอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ชวนทุกคนมาทำความรู้จัก Metaverse ในหลากมิติหลายมุมมอง ถึงความสำคัญ ความเป็นไปได้ และโอกาสที่มาพร้อมกับโลกเสมือนจริงครั้งนี้
ที่มาของคำว่า “Metaverse”
คำว่า “Metaverse” เป็นการนำคำว่า Meta รวมกับ Verse ได้ความหมายว่าเป็น “จักรวาลนฤมิต” ตามราชบัณฑิตยสภา [1] ปรากฏครั้งแรกในนิยายแนวไซไฟ เรื่อง Snow Crash แต่งโดยนีล สตีเฟนสัน ในปี 1992 ซึ่งโลก Metaverse ในหนังสือของนีลเป็นโลกเสมือนจริง 3 มิติ ที่ผู้คนสามารถปฏิสัมพันธ์กันได้ในรูปแบบของอวตาร (Avatar) [2]
Metaverse คืออะไร
Metaverse เป็นการผสานเทคโนโลยีแห่งโลกเสมือน ที่สร้างสิ่งแวดล้อมของโลกจริง ๆ และเทคโนโลยีเข้าด้วยกัน เพื่อให้ผู้คนเข้ามามีปฏิสัมพันธ์และทำกิจกรรมร่วมกัน ผ่านตัวตนที่เป็นอวตาร (Avatar) ในรูปแบบกราฟิก 3 มิติ แทนเราในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ทำให้รู้สึกเหมือนชีวิตจริงมากกว่าโซเชียลมีเดียที่ใช้ในปัจจุบัน
Metaverse เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีอะไรบ้าง
AR (Augmented Reality) VR (Virtual Reality) และ XR (Extended Reality) เป็นเทคโนโลยีสำคัญในการที่จะช่วยให้สภาพแวดล้อมโลกความเป็นจริงเข้ากับกิจกรรมในโลกเสมือน แบบ 360 องศา โดยอุปกรณ์สำคัญ คือแว่นตา VR ผ่านการรับรู้ของเราไม่ว่าจะเป็นการมองเห็น เสียง การสัมผัส และทำให้สามารถใช้ชีวิตบนโลกเสมือนจริงได้ เช่น การซื้อที่ดินบนโลกเสมือนจริง เล่นเกม การเข้าร่วมคอนเสิร์ต การซื้อสินค้าโดยใช้สกุลเงินดิจิทัล
Metaverse สำคัญอย่างไร
การเข้ามาของ Metaverse เรียกได้ว่าทำให้ชีวิตประจำวันของเราเปลี่ยนไป ทั้งการติดต่อสื่อสาร การทำงาน หรือแม้กระทั่งการโฆษณา หากเรายังเมินเฉย ไม่สนใจ ตัวเราเอง และธุรกิจของเราอาจจะเสียเปรียบได้ในอนาคต อย่างที่ผ่านมา อินเทอร์เน็ต โซเชียลมีเดีย ที่มีผลต่อชีวิตของเราในทุก ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม [2]
Metaverse กับโอกาสทางธุรกิจ
ธุรกิจบันเทิง : สามารถจัดงานอีเวนต์ นิทรรศการ คอนเสิร์ตในโลกเสมือนจริงที่ไร้ขีดจำกัด สามารถเปลี่ยนชุดได้ทันที หรือสร้างสรรค์เวทีให้ล้ำเหนือจิตนาการอย่างไรก็ได้
ธุรกิจแฟชั่น : เป็นการเปิดมิติใหม่ในการช้อปปิ้ง และเริ่มมีแบรนด์ระดับโลก เข้ามาขายเสื้อผ้าดิจิทัลสำหรับอวาตาร ในรูปแบบ 3 มิติ ซึ่งเป็นโอกาสใหม่ ๆ ในวงการแฟชั่น
ธุรกิจการลงทุนรูปแบบใหม่ : ผู้เล่นในโลกเสมือนจริงสามารถลงทุนลงทุนได้จริง เช่น การลงทุนสินทรัพทย์ การลงทุนที่ดิน และการลงทุนสกุลเงินดิจิทัล
ธุรกิจอุตสาหกรรม : ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจโทรคมนาคม 5G – 6G และสินค้าไอที และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ได้ประโยชน์และเกิดการขยายตัวสูงขึ้น
Metaverse และการแพทย์
การเข้ารับการรักษาทางออนไลน์กลายเป็นเรื่องปกติมากขึ้น หลังจากสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด-19 ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา หลายบริษัทมีการพัฒนาเทคโนโลยี AR และ VR เพื่อพัฒนาด้านการแพทย์ให้มีประสิทธิภาพยิ่งกว่าเดิม เช่น การซ้อมผ่าตัดเสมือนจริง การบำบัดรักษาผู้ป่วยจิตเวช นอกจากนั้นยังใช้รักษาอาการ PTSD (Post-traumatic stress disorder คือ อาการผิดปกติทางจิตใจหลังประสบเหตุการณ์รุนแรงในอดีต) อีกด้วย
Metaverse และการลงทุน
Metaverse ทำให้เกิดรูปแบบการลงทุนแบบใหม่ๆ แม้ว่าบางโปรเจ็คจะยังมีความคลุมเครือ ไม่ชัดเจนนัก แต่ก็ยังมีโอกาสที่เราจะลงทุนทางอ้อมได้ และนี่คือ 4 ตัวอย่างช่องทางการลงทุนใน Metaverse [4]
1. หุ้น Metaverse สิ่งแรกที่นักลงทุนสามารถลงทุนได้ คือการซื้อหุ้น metaverse ซึ่งเป็นหุ้นในบริษัทที่ซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ และเกี่ยวข้องกับการพัฒนาด้าน Metaverse
2. กองทุน ETFs ที่เกี่ยวข้องกับ Metaverse อีกวิธีหนึ่งที่นักลงทุนสามารถลงทุนได้คือ การซื้อกองทุน ETF ที่เกี่ยวข้องกับ Metaverse กองทุน ETF คือหลักทรัพย์ที่ซื้อขายแลกเปลี่ยนเช่นเดียวกับหุ้นกองทุน ETF ของหุ้น Metaverse จะช่วยให้ผู้คนลงทุนในบริษัทที่พัฒนา Metaverse ได้
3. Virtual World Tokens หรือ โทเค็นโลกเสมือน เป็นโทเค็นดิจิทัลที่เชื่อมโยงกับอุตสาหกรรมเสมือนจริง ซึ่งในโลกเสมือนจริง ผู้คนสามารถใช้โทเค็นโลกเสมือน เพื่อซื้อที่ดิน ตัวละคร งานศิลปะและของสะสมในเกมได้
4. Metaverse NFTs ที่ขับเคลื่อนด้วยบล็อคเชนมีแนวโน้มที่จะใช้ NFT และสินทรัพย์ดิจิทัล ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและการนำ Metaverse มาใช้ เนื่องจาก Metaverse ที่ใช้งานต้องมีความสามารถในให้ผู้ใช้เคลื่อนย้าย Avatar และสินทรัพย์เสมือนจากโลกหนึ่งไปยังอีกโลกหนึ่งไปยังอีกโลกหนึ่งได้
ประโยชน์ของ Metaverse
ด้านการแพทย์ : สามารถใช้ Metaverse ในการผ่าตัดจากระยะไกล และช่วยในเรื่องการจำลองการฝึกผ่าตัดในโลกเสมือนให้มีความชำนาญมากขึ้น
ด้านการเรียนรู้ : หลายคนอาจจะมีโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาที่เท่าเทียม และหลากหลายมากยิ่งขึ้น รูปแบบของการศึกษานั้นจะเปลี่ยนไป เช่น การเรียนรู้เรื่องภาษา วัฒนธรรม การเรียน [3]
ด้านการทำงาน : การมาของ Metaverse อาจจะทำให้เกิดวิธีการใหม่ ๆ ทั้งในด้านการทำงาน บริการ ตำแหน่งงาน ที่จะทำให้การปฏิสัมพันธ์กันตอนทำงานเหมือนจริงกันมากขึ้น [3]
ด้านการใช้ชีวิต : ในอนาคตมนุษย์เราที่ใช้ชีวิตอยู่ในโลกเสมือน ได้ทำในสิ่งที่อยากทำ เป็นในสิ่งที่อยากจะเป็น เช่น การท่องเที่ยวยังสถานที่ที่ไม่มีโอกาสจะได้ไป
อีกด้านหนึ่งของ Metaverse
การมาถึงของเทคโนโลยีใหม่ๆ นั้นเปรียบเสมือนเหรียญสองด้าน เมื่อมีการใช้งานจนเกิดประโยชน์ย่อมมีอีกด้านหนึ่งที่อาจจะเกิดปัญหาได้ในระยะยาว ซึ่งปัญหาที่หลายคนกังวลว่าจะมาพร้อมกับ Metaverse ได้แก่ ปัญหาด้านความเป็นส่วนตัว (Privacy) ด้านความปลอดภัย ด้านสุขภาพจิต รวมไปถึงการคุกคามทางเพศที่เกิดขึ้นบนโลกเสมือนจริง ซึ่งจริง ๆ แล้วเรื่องนี้เป็นประเด็นที่คนถกเถียงกัน ตั้งแต่โซเชียลมีเดียเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเรา แพลตฟอร์มอย่าง Facebook, YouTube และอื่น ๆ เคยถูกตั้งคำถาม และเรียกร้องให้ออกมาแถลงการณ์เรื่องเหล่านี้อยู่บ่อยครั้ง โดยเฉพาะปัญหาเรื่องความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งาน ที่แม้แต่ทุกวันนี้ก็ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจน