จากรูป ตัวเลขตัวบนในที่นี้คือ x จะบอกว่าใน 1 บาร์จะมีการเคาะนับ x เคาะ ส่วนตัวเลขตัวล่างในที่นี้คือ y จะบอกว่าใน 1 เคาะมีค่าเท่าตัวโน้ต (หรือตัวหยุด) ชนิดใด เช่น (ขออธิบายโดยอ้างอิงตัวโน้ตเป็นหลักก็แล้วกันนะครับ)
หมายความว่า 1 บาร์มี 4 เคาะ และ 1 เคาะมีค่าเท่ากับตัวโน้ตส่วนสี่ หรือตัวดำ
หมายความว่า 1 บาร์มี 3 เคาะ และ 1 เคาะมีค่าเท่ากับตัวโน้ตส่วนสี่ หรือตัวดำ
หมายความว่า 1 บาร์มี 6 เคาะ และ 1 เคาะมีค่าเท่ากับตัวโน้ตส่วนแปด หรือตัวเขบ็ด 1 ชั้น
การเขียนเครื่องหมายกำหนดจังหวะนั้น ให้เขียนที่ตำแหน่งเริ่มต้นบาร์ใดๆ และจะมีผลกับทุกบาร์หลังจากนั้น ซึ่งปกติในเพลง 1 เพลงมักจะมีสัดส่วนจังหวะ หรือเครื่องหมายกำหนดจังหวะเพียงค่าเดียว จึงเขียนเครื่องหมายกำหนดจังหวะที่ต้นบาร์แรกเพียงครั้งเดียวก็พอ แต่ในหนึ่งเพลงนั้น สามารถที่จะมีการเปลี่ยนเครื่องหมายกำหนดจังหวะกี่ครั้งก็ได้ กรณีที่เพลงมีสัดส่วนจังหวะหรือเครื่องหมายกำหนดจังหวะมากกว่า 1 ค่า ให้เขียนเครื่องหมายกำหนดจังหวะไว้ต้นบาร์ที่จะเริ่มเปลี่ยนสัดส่วนจังหวะ เช่น จากรูป ตั้งแต่บาร์ 4/4 เป็นต้นไป ให้เล่นในสัดส่วนจังหวะ 4/4 ไปทุกบาร์ จนกระทั่งถึงบาร์ที่ระบุ 3/4 ก็ให้เปลี่ยนไปเล่นสัดส่วนจังหวะ 3/4 ต่อไป
สาเหตุที่ต้องมีการระบุเครื่องหมายกำหนดจังหวะก็เนื่องจากว่า เพลงแต่ละเพลงมีความต้องการในการนับจังหวะที่ต่างกัน เพลงส่วนใหญ่จะใช้ตัวนับจังหวะ 4/4 แต่บางเพลงเช่นเพลงในจังหวะวอลซ์ต้องใช้ตัวนับจังหวะเป็น 3/4 จึงจะเคาะแล้วเข้ากับจังหวะของเพลง เป็นต้น
เครื่องหมายกำหนดจังหวะ 4/4 บางครั้งเราสามารถเขียนแทนด้วยเครื่องหมาย
ชื่อมาตราของเครื่องหมายกำหนดจังหวะ
เครื่องหมายกำหนดจังหวะนั้น จะมีสัดส่วนที่เป็นไปได้หลายมาตราด้วยกัน ซึ่งเรามีชื่อสำหรับเรียกแต่ละมาตราแตกต่างกันไป ดังนี้Simple Meter
คือสัดส่วนที่ตัวเลขตัวบนของเครื่องหมายกำหนดจังหวะ เป็น 2 , 3 , 4 ซึ่งถือว่าเป็นตัวเลขอย่างง่าย (Simple) มีชื่อย่อยดังนี้ 2/n
เรียกว่า Simple Duple เช่น 2/2 , 2/4 , 2/8 , 2/16
3/n เรียกว่า Simple Triple เช่น 3/2 , 3/4 , 3/8 , 3/16
4/n เรียกว่า Simple Quardruple เช่น 4/2 , 4/4 , 4/8 , 4/16
Compound Meter
คือสัดส่วนที่ตัวเลขตัวบนของเครื่องหมายกำหนดจังหวะ เป็น 6 , 9 , 12 ซึ่งหารด้วย 3 ลงตัว มีชื่อย่อยดังนี้ 6/n เรียกว่า Compound Duple เช่น 6/2 , 6/4 , 6/8 , 6/16
9/n เรียกว่า Compound Triple เช่น 9/2 , 9/4 , 9/8 , 9/16
12/n เรียกว่า Compound Quardruple เช่น 12/2 , 12/4 , 12/8 , 12/16
Odd Meter
คือสัดส่วนที่ตัวเลขตัวบนของเครื่องหมายกำหนดจังหวะ ที่เสมือนเป็นการรวม Simple Meter เข้ากับ Compound Meter ได่แก่เลข 5 , 7 , 8 , 10 , 11 เช่น 5/8 , 7/8 , 8/8 , 10/8 , 11/8 (มาตรานี้ไม่มีชื่อย่อย)����ͧ���¡�˹��ѵ�Ҩѧ���
����ͧ���¡�˹��ѧ��� ����Ţ 2 ��Ƿ��ѹ�֡���ѹ����㹵�鹢ͧ���ŧ�Ѵ�ҡ�حᨻ�Ш����§����ͧ���¡�˹��ѧ����Ţ 2 ��Ƿ����¹���ѹ�������դ�������ᵡ��ҧ�ѹ ( ���ѵ�Ҹ�����2 ��ҧ�� )
�Ţ�����ҧ
���¶֧�ѡɳ��鵷������ִ��ࡳ������ 1 �ѧ��� ���仹�����Ţ�����ҧ�ͧ����ͧ���¡�˹��ѧ��з��ç�Ѻ�ѡɳе���� �Ţ��Ǻ� ���¶֧�ѧ���������ͧ �е�ͧ�ըӹǹ�ѧ�����ҡѺ�Ţ��Ǻ� ��к͡����������鵵���� 1 �ѧ���������ͧ��ͧ�ըӹǹ��ҡѺ�Ţ��Ǻ�
������ҧ������ͧ���¡�˹��ѧ���
��ͧ˹���� 2 �ѧ��� ��ҡѺ�ӹǹ�Ţ��Ǻ���� �Ţ 2 ��ǹ�鵵���� 1 �ѧ�����Ѻ�鵵�Ǵ� ��觵ç�Ѻ�Ţ�����ҧ�ͧ����ͧ���¡�˹��ѧ��Ф���Ţ 4 �й��������ͧ˹�觨��յ���� ���� �����ش�ӹǹ���㴡��� �����������ѹ���Ƿ�駵������е����ش ��ͧ�դ����ҡѺ�鵵�Ǵ� 2 ���
����ͧ���¡�˹��ѧ���
��ͧ˹���� 3 �ѧ�����ҡѺ�ӹǹ�Ţ��Ǻ� �鵵���� 1 �ѧ��Ф�� �鵵�Ǵ� ��觵ç�Ѻ�Ţ�����ҧ�Ţ 4 ������ͧ˹�觨��յ�������͵����ش����ǡ��� �����������ѹ���Ƿ�駵������е����ش��ͧ�դ�����Ҵ����Թ �鵵�Ǵ� 3 ���
����ͧ���¡�˹��ѧ���
��ͧ˹���� 4 �ѧ��� ��ҡѺ�ӹǹ�Ţ��Ǻ��Ţ 4 �鵵���� 1 �ѧ��Ф���鵵�Ǵ� ��觵ç�Ѻ�Ţ�����ҧ �Ţ 4 ��ͧ˹�觨��������͵����ش����ǡ��� �����������ѹ���Ƿ�駵���� ��� �����ش��ͧ�դ�����Ҵ ����Թ �ѵ���鵵�Ǵ� 4 ���
�حᨻ�Ш����§�حᨻ�Ш����§ �դ����Ӥ��㹡�á�˹����͵���� �ѡɳСحᨻ�Ш����§
��������ѡ ���
1. �حᨫ�� [ TREBLE CLEF ] ���� [ G CLEF ]
�鵵����鹷�� 2 ��ҹ G �͡���§��ͧ ���
2. �حᨿ��� [ BASS CLEF ]
�鵵����鹷�� 4 ��ҹ F �͡���§��ͧ ��