ตัวผมเองก็คงจะตอบคำถามนี้แทนตัวคุณผู้อ่านไม่ได้นะครับ แต่สิ่งที่ผมสามารถทำได้ก็คือการนำผลการวิจัยเกี่ยวกับตัวแปรต่างๆ นานาของความสุขในการทำงานมาเขียนเป็นไกด์ไลน์ให้คุณผู้อ่านลองไตร่ตรองกันดูว่า มันถึงเวลาแล้วหรือยังที่ควรจะลาออกจากงานประจำที่ทำอยู่สักที
1. เงินเดือนไม่ใช่สิ่งที่สำคัญที่สุดต่อความสุขในการทำงาน
สำหรับคุณผู้อ่านที่ไม่ได้เป็นหนี้เป็นสินใคร และไม่ได้เดือดร้อนเรื่องเงินจนทำให้ต้องเป็นทุกข์เพราะไม่มีเงินเลย หรือมีเงินไม่พอใช้ในแต่ละวัน ผลการวิจัยของพวกเราพบว่า เงินเดือนสามารถซื้อความสุขในการทำงานได้จริงๆ นะครับ ยิ่งเงินเราเพิ่มมากขึ้นเท่าไร โอกาสที่เราจะตอบว่ามีความสุขจากการทำงานก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น ในกรณีที่ทุกสิ่งทุกอย่าง เช่น เวลาที่ต้องใช้อยู่ในออฟฟิศ หรือนิสัยของเพื่อนร่วมงาน ไม่ได้เปลี่ยนแปลงตามไปด้วยนะครับ
แต่ผลการวิจัยอีกชิ้นหนึ่งที่เราพบก็คือ เงินเดือนของเพื่อนร่วมงานคนอื่นๆ สามารถลดความสุขจากการได้เงินเดือนขึ้นของเราเกือบทั้งหมด กรณีที่เพื่อนร่วมงานมีอายุพอๆ กัน มีการศึกษาเท่าๆ กัน และมีเพศเดียวกันกับเรา
ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเงินเดือนเราขึ้น 1% พร้อมๆ กับการขึ้นเงินเดือนของคนอื่น ความสุขที่ได้จากเงินเดือนขึ้นกลับไม่มีค่าอะไรเลย
ยิ่งไปกว่านั้น ถึงแม้ว่าเงินเดือนจะซื้อความสุขในการทำงานของเราได้ แต่ค่าความสุขที่มันซื้อให้เราได้นั้นมันช่างน้อยเหลือเกินเวลาเรานำมันมาเทียบกับปัจจัยตัวอื่นๆ
2. งานที่ทำมีความหมายสำคัญกว่าเงินเดือนที่ได้
ปัจจัยที่สำคัญกว่าเงินเดือนที่เราได้รับก็คือ ความรู้สึกว่างานที่เราทำอยู่นี้มีความหมายมากกว่าตัวเราเอง (meaningfulness)
จากการสำรวจในอเมริกาโดย Gallup Poll พบว่า 30% ของคนทำงานรู้สึกว่างานที่ตัวเองทำนั้นมีความหมาย (พูดอีกอย่างก็คือ 70% ของคนทำงานในอเมริกาไม่รู้สึกผูกพันกับงานที่ตัวเองทำ) และการหาความหมายในงานที่เราทำไม่เจอนี่เอง เป็นตัวสำคัญที่ทำให้คนเงินเดือนสูงหลายๆ คนกลับรู้สึกไม่พอใจในงานที่ตัวเองทำอยู่
แล้วความหมายของการทำงานมาจากไหน อันนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละคนนะครับ เราอาจจะมองว่าคนทำงานก่อสร้างไม่มีความสุขจากงานที่เขาทำเลย แต่ถ้าเขารู้สึกว่าสิ่งที่เขาทำสามารถทำให้คนอื่นๆ มีความสุข มีบ้านดีๆ อยู่อาศัยได้ เขาก็มีความสุขจากงานที่ทำได้
3. การมีเจ้านายที่ดีเป็นศรีกับตัวเอง
อีกปัจจัยหนึ่งก็คือความสามารถในการทำงานของเจ้านาย (boss competency) พวกเราพบว่าการมีเจ้านายที่เป็นผู้นำที่ดี พูดง่ายๆ ก็คือมีความสามารถในการทำงานที่เราทำได้ หรือ/และเจ้านายของเราโตขึ้นในบริษัทหรือองค์กรด้วยฝีมือของตัวเองล้วนๆ (ไม่ได้มาจากการเลียแข้งเลียขาใคร หรือจากการใช้เส้น) มีผลต่อความสุขในการทำงานของเรามาก และการมีเจ้านายที่ไร้ความสามารถ หรือมีความสามารถที่ด้อยกว่าเรา ทำให้ความสุขในการทำงานของเราลดลงมากกว่าการถูกลดเงินเดือนเยอะมาก
4. อิสระในการทำงานคือสิ่งที่เงินเดือนซื้อไม่ได้
ปัจจัยหลักๆ อีกปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญต่อความสุขในการทำงานของเราก็คือ ความรู้สึกถึงความมีอิสระทางด้านความคิดในที่ทำงาน หรือความมีอิสระในการวางตารางเวลาทำงานของตัวเอง (perceived job autonomy) ถึงแม้ว่าตามความเป็นจริงแล้วเราอาจจะไม่ได้มีอิสระในการทำงานอย่างที่คิดจริงๆ ก็ได้
5. การมีเพื่อนร่วมงานที่เป็นมิตร และงานที่มีโอกาสเลื่อนตำแหน่ง
ปัจจัยที่ตามมาติดๆ กันก็คือ การมีเพื่อนร่วมงานที่ดี และความรู้สึกว่าเรามีโอกาสโตในงานที่เรากำลังทำอยู่
ที่จริงยังมีอีกหลายปัจจัยเลยที่มีผลกระทบต่อความสุขในการทำงานของคนเรา (ยกตัวอย่างเช่น ผู้หญิงมีความสุขในการทำงานมากกว่าผู้ชาย ยิ่งเรียนสูง ความสุขจากการทำงานก็อาจจะยิ่งต่ำ ถ้าเทียบระหว่างคนที่มีเงินเดือนเท่ากัน แต่การศึกษาต่างกัน และเวลาที่เราใช้ในที่ทำงานมีผลกระทบด้านลบต่อความสุขในการทำงาน เป็นต้น) แต่ถ้าให้ผมสรุปกันตรงนี้ก็คือ ถ้าคุณหาความหมายจากงานที่คุณทำไม่เจอ หรือถ้าคุณมีเจ้านายที่ห่วยแตก หรือถ้าคุณไม่มีอิสระในการทำงานเลย ถึงแม้ว่าคุณจะมีเงินเดือนสูงขนาดไหน งานที่คุณกำลังทำอยู่นั้นอาจจะไม่ใช่งานที่คุณควรจมปลักอยู่กับมันนานเกินไป
ชีวิตคนเรานั้นสั้นมากนะครับ ถ้าเราจำเป็นต้องใช้เวลาเกือบ 70% ของชีวิตที่เรามีในที่ทำงานล่ะก็ ผมว่าเราเลือกทำในสิ่งที่ไม่ได้ทำให้เราต้องทุกข์เพราะความจนมากจนเกินไป แต่เป็นสิ่งที่ทำให้รู้สึกได้ว่าสิ่งที่เรากำลังทำอยู่นั้นมีความหมายมากกว่าการเอาเงินใส่กระเป๋าตัวเอง จะเป็นกลยุทธ์ที่ดีกว่าสำหรับชีวิตของเราทั้งชีวิตนะครับ
�����ҧ�� ����ͤس����դ����آ㹡�÷ӧҹ
���� � ���Ҩ���Դ�������´�������˹��¡Ѻ�ҹ��������Ф� �������¤����һ�֡�һѭ������ͧ�ҹ��ҧ ����ҡ�����͡ ��к�ҧ����������Ǩл�Ѻ������ҧ���ҡ�Դ��������֡����˹��¡Ѻ�ҹ��������
��ҡ�нҡ��ͤԴ����С��˹�觹Ф���� ����ҡ�������Ҿ�ҧ����Թ������¶֧��� ��÷�����Թ���������������ʹ�����ǡ� �����ö���͡�������觷��س�ѡ� �����ҡ�ѧ���Թ���ͷ������������ �����ͧ (������) �ѡ㹧ҹ���Ӕ
��è��ѡ㹧ҹ��赹�ͧ���������Ҩ��������ͧ���ٴ����������ҡ �����繤� ���˹������㹻Ѩ�غѹ���դ���ʹ������ҧ��� ������֡�����/���١㨡Ѻ�ҹ���͡Ѻ�������ҹ��ФԴ�����͡
������͡������繡����ѭ�� ���Шҡ���ʺ��ó��÷ӧҹ����ҹ�Ңͧ����ͧ ���ͤ�������ѡ ��駷��������٧��ЭҵԾ���ͧ �����Թ�ء���蹶֧�ѭ��㹷��ӧҹ�ͧ���᷺ͧ�����������Ҩ���˹��§ҹ �Ҫ��� �Ѱ����ˡԨ ���� ��áԨ�͡�� ��§��ѭ�Ҩ��ҡ�й�����ҹ�� �ѧ��鹡�����§ҹ�ҡ˹��§ҹ˹����ѧ�ա˹��§ҹ˹�� ���༪ԭ�Ѻ�ѭ����ա�ٻẺ˹����ҹ���ͧ
�ѧ��鹡�÷��з������ѡ�Ѻ�ҹ�礧�е�ͧ�������ӹ֧�֧�Ѩ��´ѧ���仹��
(1) �������繢ͧ���������Ѻ������§���ͧ�����Ҫԡ㹤�ͺ���� ���С�������������Ѻ����§���ͧ ����鵹�ͧ�������ҧ���ѡ����������ͧ��觾Ҥ���� ��èе�ͧ��觾Ҥ���蹷�������繭ҵԾ���ͧ���� �Ҩ���������§���Ǥ��駪��Ǥ���������§����������� � ��ҹ�� �͡�ҡ���������� ���������Ѻ���� �����ػ�������ҵ�ʹ� ������� ���ҡ
�ѧ������Ҵ�ǹ��ع��ѹ���͡�ҡ�ҹ ��èе�Ե�ͧ��������ä�ͻѭ���Դ�ҡ������ �Դ�ҡ��������ҹ ���� �Դ�ҡ�к� ����Ѳ������ͧͧ��� ��оԨ�ó� ����� ��Ҩ�����ö��Ѻ��������������� ����������ö��Ѻ����¹��ҹ�� ������������ҹ�� �������觷������������ö�л�Ѻ���ͧ�� �֧�Ѵ�Թ��Ң���ش���¶֧������͡ �������͡���ͧ���������Ե��ؤ˹����� ��ҹ����Թ �Թ��ͧҹ �ѹ����آ� ��������ͧ���������
(2) �����繤س��Ңͧ�ҹ ��駹��ҹ�Ҫվ����ب�Ե�ء��Դ��ǹ���դس��Ңͧ���ͧ��駹�������Ҩ��繧ҹ�дѺ��ҧ �� ����¹ ����ç ���;�ѡ�ҹ�Ӥ������Ҵ ��ҧ�繡��˹�觢ͧͧ��� ��зӧҹ���ǹ����Ѻ�Դ�ͺ���շ���ش���¤�����ѹ�������� ��÷ӧҹ�����ҡѺ����蹷ӡ������ҡѺ����� ��÷ӧҹ�е�ͧ������ռŧҹ���������ѹ˹�觡���繷���Шѡ���Ѻ���ͧ�ؤ������������ͧҹ�����ҷ����Ѻ�������Ѻ
(3) �ͧ�֧����蹷����¡��ҵ��ͧ �������ҧ���ѧ㹡�÷ӧҹ��ͧ�Դ��������⪤�� ����ѧ�էҹ�� 㹢�з�褹����ա�ӹǹ�ҡ���ѧ���ҹ�����ҧҹ ��è��ͧ��ؤ�ŷ�������٧������ҡ��Ҩ�з����˴����Ͷ�� �ѧ��鹡���ͧ��Ҥ���蹷���ҡ�Ӻҡ������ҡ��ѧ�������ҡ
(4) �������ѡ�Ѻ�ҹ ��ҤԴ��ҧҹ�ٹ������˹��� ��з���������ҡ�зӧҹ �ѧ��鹨֧��ͧ�Դ��Ѻ��ا��оѲ�ҧҹ����ҷ�� ���ʹ� �����Ҩз����բ�������ҧ�� ��觶���ҡ��������稡���繪�ª���ѹ����˭�����Ǣ�����������˹��¨ҡ�ҹ��Ш�
��ѧ��Ҥ����繢�ͤԴ�������Ѻ�������ѧ���������˹��¡Ѻ�ҹ�Ф� ��ж���ҡ�еѴ�Թ����͡�ҡ�ҹ��ԧ ���ʹ�����Ҿѡ�� ��������������Ѻ�������ͧ�١�