ทำเลท ต งและอนาเขตของภ ม ภาคเอเช ยตะว นออกเช ยงใต

1 ❖ ขอ้ มลู ทว่ั ไปของทวปี เอเชยี เอเชียเป็นทวีปที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีพื้นที่ประมาณ 44 ล้าน ตร.กม. ตั้งอยู่ทางซีกตะวันออกของโลก ดินแดนเกือบทั้งหมดอยู่เหนือเส้นศูนย์สูตร ยกเวน้ บางสว่ นของหมู่เกาะในประเทศอินโดนเี ซยี ทวีปเอเชียอยู่ระหว่างละติจูด 1 อ ง ศ า 15 ล ิ ป ด า เ ห น ื อ ถ ึ ง 77 อ ง ศ า 41 ล ิ ป ด า เ ห น ื อ แ ล ะ ลองจิจูด 24 องศา 4 ลิปดาตะวันออก ถึง 169 องศา 40 ลิปดาตะวันตก ทวปี เอเชียมีลักษณะภมู ปิ ระเทศแตกต่างกันหลายชนิด แอพพลิเคชน่ั Seterra 2 ทวปี เอเชยี แบ่งออกเป็นภูมิภาคใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แบ่งออกเป็น 11 ประเทศได้แก่ ไทย มาเลเซีย สิงคโ์ ปร์ บรไู น ฟิลปิ ปนิ ส์ อินโดนีเซยี พม่า ลาว กมั พชู า เวยี ดนาม ติมอร์ตะวนั ออก 2. เอเชียตะวันออก ประกอบด้วยประเทศต่าง ๆ 6 ประเทศและ 2 เขตการ ปกครองพิเศษของจีนได้แก่ จีน ไต้หวัน มองโกเลีย เกาหลีเหนือ เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ฮอ่ งกง และ มาเกา๊ 3. เอเชยี ใต้ ประกอบด้วยประเทศตา่ ง ๆ 8 ประเทศ ไดแ้ ก่ อนิ เดีย บังคลาเทศ ปากสี ถาน อฟั กานสิ ถาน เนปาล ภฏู าน ศรีลงั กา มัลดีฟส์ 4. เอเชียตะวันตกเฉียงใต้ ประกอบด้วยประเทศต่าง ๆ 16 ประเทศ ได้แก่ ซาอุดิอาระเบีย เยเมนเหนือ เยเมนใต้ โอมาน อาหรับ กาตาร์ คูเวต บาห์เรน อิรัก จอรแ์ ดน ซเี รีย เลบานอน อิสราเอล อิหรา่ น ตรุ กี ไซปรัส 5. เอเชียกลาง ประกอบด้วยประเทศต่าง ๆ 8 ประเทศ ได้แก่ คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน เติร์กเมนิสถาน คีร์กีซสถาน ทาจิกิสถาน จอร์เจีย อาร์เมเนีย อาเซอร์ไบจาน 3 ภมู ิประเทศแบ่งออกเปน็ 5 เขต คอื 1. เขตทร่ี าบตำ่ ตอนเหนอื ดนิ แดนท่ีอยูท่ างตอนเหนือของทวปี เอเชียในเขตไซบีเรีย โครงสร้างแบบ หินเก่าที่เรียกว่า “แองการาชีลด์” มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบขนาด ใหญ่ มีแม่น้ำอ๊อบ แม่น้ำเยนิเซ และแม่น้ำลีน่า ไหลผ่าน อาณาเขต กว้างขวางมาก แต่ไม่ค่อยมีผู้คนอาศัยอยู่ เพราะมีภูมิอากาศหนาวเย็น มากและทำการเพาะปลูกไม่ได้ 2. เขตท่ีราบลุม่ แมน่ ำ้ แมน่ ำ้ เยนเิ ซ (Yenisei) ดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำต่าง ๆ ลักษณะเป็นที่ราบมีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะ แก่การเพาะปลูก ส่วนใหญ่อยู่ทางเอเชียตะวันออก เอเชียใต้ และ เอเชียตะวันออกเฉยี งเหนือใต้ ได้แก่ ทรี่ าบลมุ่ แมน่ ำ้ ฮวงโห ทร่ี าบลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียงในประเทศจีน ที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุ ที่ราบลุ่มแม่น้ำคงคา และที่ราบลุ่มแม่น้ำ พรหมบุตร ในประเทศปากีสถาน อนิ เดีย และบังกลาเทศ ที่ราบลุ่มแมน่ ำ้ ไทกริส ท่ีราบลมุ่ แม่นำ้ ยูเฟรทสี ในประเทศอิรกั ทร่ี าบลมุ่ แม่น้ำโขงตอนล่าง ในประเทศกมั พูชา และเวยี ดนาม ทร่ี าบล่มุ แม่นำ้ แดง ในประเทศเวียดนาม ทร่ี าบล่มุ แมน่ ้ำเจา้ พระยา ในประเทศไทย ทีร่ าบลุ่มแมน่ ำ้ สาละวินตอนล่าง ท่ีราบลมุ่ แม่น้ำอิระวดี ในประเทศ สหภาพพม่า เขตทร่ี าบล่มุ แมน่ ำ้ 4 3. เขตเทือกเขาสงู เป็นเขตเทือกเขาหินใหม่ ตอนกลางประกอบไปด้วยที่ราบสูง และ เทือกเขามากมาย เทือกเขาสูงเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นเทือกเขาที่แยกตัว ไปจากจุดรวมที่เรียกว่า “ปามีร์นอต” หรือภาษาพื้นเมืองเรียกว่า “ปามีร์ดุนยา” แปลว่า หลังคาโลก จากปามีร์นอตมีเทือกเขาสูง ๆ ของทวปี เอเชียหลายแนว ซงึ่ อาจแยกออกไดด้ งั น้ี เทือกเขาที่แยกไปทางทิศตะวันออก ได้แก่ เทือกเขาหิมาลัย เทอื กเขาอาระกันโยมา และ เทอื กเขาท่ีมแี นวตอ่ เนื่องลงมาทางใต้ มีบางส่วนที่จมหายไปในทะเล และบางส่วนโผล่ขึ้นมาเป็นเกาะ ในมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก ถัดจากเทือกเขา หมิ าลยั ขึ้นไปทางเหนือ เทือกเขาที่แยกไปทางตะวันออก ได้แก่ เทือกเขาคุนหลุน เทือกเขาอลั ตนิ ตัก เทือกเขานานชาน เทือกเขาที่แยกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ เทือกเขา เทยี นชาน เทอื กเขาอลั ไต เทือกเขาคนิ แกน เทือกเขายาโบลนอยู่ เทือกเขาสตาโนวอย และเทอื กเขาโกลีมา เทือกเขาทีแ่ ยกไปทางทศิ ตะวันตก แยกเป็นแนวเหนือและแนวใต้ แนวเหนือ ได้แก่ เทือกเขาฮนิ ดกู ชู เทอื กเขาเอลบชู ร์ เทือกเขาแนวทิศใต้ ได้แก่ เทือกเขาสุไลมาน เทือกเขาซากรอส ซึ่งเมื่อเทือกเขาทั้ง 2 นี้มาบรรจบกันที่อาร์เมเนียนนอตแล้ว ยังแยกออกอีกเป็น 2 แนว ในเขตประเทศตุรกี คือ แนวเหนือ เปน็ เทอื กเขาปอนตกิ และแนวใตเ้ ป็นเทือกเขาเตารัส เขตเทือกเขาสูง 5 4. เขตท่ีราบสงู ตอนกลางทวปี เป็นท่รี าบสงู อยู่ระหวา่ งเทอื กเขาหินใหม่ ทีส่ ำคัญ ๆ ไดแ้ ก่ ท่รี าบสงู ทเิ บต ซึ่งเป็นที่ราบสูงขนาดใหญ่ และสูงที่สุดในโลก ที่ราบสูงยูนนาน ทางใต้ ของประเทศจีน ที่ราบสูงที่มีลักษณะเหมือนแอ่ง ชื่อ “ทากลามากัน” ซึ่งอยู่ระหว่าง เทือกเขาเทียนชานกับเทือกเขาคุนหลุนแต่อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลมาก และมีอากาศแห้งแลง้ เปน็ เขตทะเลทราย 5. เขตที่ราบสงู ตอนใตแ้ ละตะวนั ตกเฉยี งใต้ ไดแ้ ก่ ทร่ี าบสูงขนาดใหญ่ ทางตอนใตข้ องทวีปเอเชียซ่งึ มีความสูงไม่มาก เทา่ กบั ทร่ี าบสูงทางตอนกลางของทวปี ท่ีราบสูงดังกล่าว ไดแ้ ก่ ทรี่ าบสงู เดคคาน ในประเทศอนิ เดยี ที่ราบสงู อหิ ร่าน ในประเทศอิหรา่ นและอฟั กานสิ ถาน ที่ราบสูงอนาโตเลีย ในประเทศตรุ กี ทีร่ าบสงู อาหรับ ในประเทศซาอดุ อี าระเบยี นอกจากภูมิประเทศในส่วนที่เป็นภาคพื้นทวีปซึ่งแบ่ง เป็น 5 เขต ทวีปเอเชียยังประกอบด้วยหมู่เกาะต่าง ๆ ได้แก่ หมู่เกาะในเอเชียตะวันออก และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งหมู่เกาะเหล่านี้ มีภูเขาไฟอยู่หลายแห่งทั้งที่ดับแลว้ และบางลูก ยังทรงพลังอยู่ซึ่งมีโอกาสที่จะระเบิดขึ้นมาได้อีก เช่น ภูเขาไฟ ในหมู่เกาะญี่ปุ่น หมู่เกาะฟิลิปปินส์ และหมู่เกาะอินโดนีเซีย ดินแดนดังกล่าว มักเกิดแผ่นดินไหวขึ้นบ่อย ๆ และยังมีดิน อนั อดุ มสมบรู ณท์ เี่ หมาะแก่การเพาะปลกู อีกด้วย 6 ❖ ภูมอิ ากาศของทวปี เอเชยี ทวีปเอเชียมีขนาดใหญ่ ที่ตั้งตามละติจูดครบคลุมต้ังแต่ เส้นศูนย์สตู ร – เขตข้ัว โลก นอกจากนั้น ความสูง – ต่ำของพื้นที่ การวางตัวของเทือกเขา และโดยเฉพาะ อิทธิพลของลมมรสุม ทำให้แต่ละบริเวณของทวีปเอเชียมีลักษณะภูมิอากาศและ พืชพรรณธรรมชาติที่หลากหลาย ดังนี้ รอ้ น (hot) 1. ภมู อิ ากาศแบบรอ้ นชนื้ (Af) มีอณุ หภูมสิ ูงตลอดปีเฉลยี่ 27 องศาเซลเซียส มีฝนตกชกุ มากกวา่ 2,500 มิลลิเมตรต่อปี จงึ ทำให้พชื พรรณธรรมชาติเป็นป่าดบิ ชื้นที่มไี มส้ ำคญั ได้แก่ ไม้ตะเคยี น ไมย้ าง ไมแ้ ดง และพบปา่ ชายเลนบริเวณชายฝ่ัง มีไมส้ ำคัญ เชน่ ไม้โกงกาง ไมแ้ สม ไม้ลำพู เปน็ ต้น ลกั ษณะดงั กล่าวจะพบอยู่ระหว่างละติจูดท่ี 8 องศาเหนือ ถงึ 8 องศาใต้ ครอบคลมุ บรเิ วณประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ อนิ โดนีเซีย ติมอร์-เลสเต บรูไน และภาคใตข้ องประเทศไทย สตั วท์ พ่ี บบริเวณน้ี เชน่ ววั แพะ แกะ ภมู อิ ากาศของทวีปเอเชยี 7 2. ภูมอิ ากาศแบบมรสมุ เขตรอ้ น (Am) มีอณุ หภมู ิสงู ตลอดปเี ฉลย่ี 18- 27 องศาเซลเซยี ส มีฝนตกชุกมากกว่า 2,750 มลิ ลเิ มตรตอ่ ปี มีอทิ ธิพลของลมมรสุมท่พี ดั เข้าสู่แผน่ ดินทางด้านทศิ ตะวันตก ลักษณะพชื พรรณธรรมชาติท่ีพบในบริเวณน้ีจึงเป็นทงุ่ หญ้าสลับป่าไม้ มไี ม้ท่ีมีความสำคัญ เช่น ไมต้ ะเคียน ไมม้ ะคา่ ไมเ้ ต็ง ไม้รงั และไมส้ ัก สัตวท์ ่ีพบบริเวณน้ี เชน่ ชะมด หมูป่ า่ เมน่ 3. ภูมอิ ากาศแบบทงุ่ หญา้ สะวนั นา (Aw) ภูมอิ ากาศแบบนม้ี ีอุณหภูมิเฉลยี่ ตลอดปี 27 องศาเซลเซยี ส มฝี นตกชุกในชว่ งท่ไี ดร้ ับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉยี งใต้ สว่ น ฤดูหนาว อากาศจะเยน็ และแห้งเน่ืองจากอทิ ธิพลของกระแสลมเยน็ ท่ี พัดมาจากแผ่นดนิ ใหญ่ พืชพรรณธรรมชาตใิ นเขตน้ีจะมีลักษณะเปน็ ทงุ่ หญา้ พบบรเิ วณที่ราบสูงเดดคานของประเทศอินเดยี ประเทศไทย ลาว กัมพูชา และเวยี ดนาม สตั ว์ที่พบบรเิ วณนี้ เชน่ มา้ ลาย กปู รี แรด 8 แหง้ แลง้ (arid) 1. ภมู อิ ากาศแบบทะเลทรายเขตอบอนุ่ (BWk) และกงึ่ ทะเลทรายเขตอบอนุ่ (BSk) มลี กั ษณะภูมอิ ากาศอบอ่นุ และแหง้ พบในบริเวณพน้ื ที่ทอี่ ยหู่ า่ งไกล จากทะเล มเี ทอื กเขาขวางกน้ั ทศิ ทางลม พชื พรรณธรรมชาตมิ ลี ักษณะเป็นทุ่งหญ้าส้นั ๆ บรเิ วณทม่ี ภี ูมิอากาศ เช่นน้ี ไดแ้ ก่ ประเทศเตริ ์กเมนสิ ถาน อุซเบกสิ ถาน คาซคั สถาน มองโกเลยี และทางทิศตะวนั ตกของจนี สตั ว์ทพ่ี บบรเิ วณนี้ เชน่ แกะ แพะ งู ก่ิงกา 2. ภมู อิ ากาศแบบทะเลทรายเขตรอ้ น (BWh) และกงึ่ ทะเลทรายเขตรอ้ น (BSh) มอี ณุ หภูมสิ งู เฉลย่ี 35 องศาเซลเซียส ในฤดูรอ้ นและ 18 องศา เซลเซียส ในฤดหู นาว มีความแห้งแล้งและมฝี นตกนอ้ ยมาก มีอิทธพิ ลของมวลความกดอากาศสงู แผล่ งมาปกคลมุ รวมถึงไม่มลี มทพี่ ัด จากทะเลเขา้ สแู่ ผน่ ดนิ พชื พรรณธรรมชาติในเขตน้ีจะมนี อ้ ย เช่น กระบองเพชรและไมพ้ มุ่ ตา่ ง ๆ สว่ นบริเวณโอเอซสิ ท่ีมีนำ้ ใตด้ ินจะมีพชื จำพวกปาลม์ อนิ ทผลัม พบบริเวณประเทศ เยเมน โอมาน สหรัฐอาหรบั เอมิเรตส์ กาตาร์ บาห์เรน ซาอดุ ิอาระเบยี จอร์แดน ซเี รยี อริ ัก อหิ รา่ น อฟั กานิสถาน และปากีสถาน สัตว์ท่ีพบบรเิ วณน้ี เชน่ อฐู แพะ แกะ 9 อบอนุ่ (warm) 1. ภมู อิ ากาศแบบอบอนุ่ ชนื้ (Cfa) มีความช้นื ในอากาศสงู ช่วงฤดรู อ้ น มอี ิทธิพลของลมพายุหมุนทพี่ ดั เขา้ สแู่ ผ่นดินทางด้านทศิ ตะวนั ออก ในฤดูหนาวมอี ากาศหนาวจดั พบไมส้ ำคัญได้แก่ สน โอ๊ก ไพน์ พบบรเิ วณชายฝัง่ ตะวันออกของประเทศจนี และตอนใตข้ องประเทศญป่ี ุ่น สัตว์ท่ีพบบรเิ วณน้ี เชน่ เตา่ ทะเล งูทะเล ลงิ กัง 2. ภมู อิ ากาศแบบภาคพน้ื สมทุ รชายฝง่ั ตะวนั ตก (Cfb) มคี วามชื้นสงู ตลอดปี มฝี นตกในฤดูหนาว มีอทิ ธิพลของลมประจำปพี ดั มาทางทศิ ตะวันตก พบบริเวณคาบสมุทรอานาโตเลียในประเทศตรุ กี และประเทศจอร์เจีย สตั ว์ท่ีพบบริเวณน้ี เช่น สนุ ขั ป่า บเี ว่อ กระรอก (สัตวน์ ้ำ) ปลาวาฬ 3. ภมู อิ ากาศแบบเมดเิ ตอรเ์ รเนยี น (Csa ; Csb) มีอากาศแห้งในฤดูรอ้ น มฝี นตกในฤดูหนาว พืชพรรณธรรมชาติสว่ นใหญเ่ ป็นพชื ที่มีเปลือกหนา ใบเลก็ ผิวมนั มสี ีเขียว ตลอดปี เช่น โอก๊ ซีดาร์ พบมากบรเิ วณประเทศทม่ี ชี ายฝัง่ ตดิ ต่อกบั ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ได้แก่ ประเทศอสิ ราเอล ซีเรยี ตุรกี ไซปรสั และตอนเหนอื ของอริ ัก อหิ ร่าน สัตวท์ พ่ี บบริเวณนี้ เชน่ แพะปา่ แกะปา่ หมปู่ ่า 10 4. ภมู อิ ากาศแบบกงึ่ ชน้ื เขตรอ้ น (Cwa) มีอากาศรอ้ นและชืน้ ในฤดูรอ้ น มีฤดูหนาวอากาศจะแห้งและหนาวจัด พบไมป้ ระเภท สน พบบริเวณในบรเิ วณเทอื กเขาสงู ของประเทศอินเดยี พม่า ลาว เวยี ดนาม จีน เกาหลเี หนอื และเกาหลใี ต้ สัตว์ทพี่ บบริเวณน้ี เชน่ เก้ง หมู่ป่า หนาว (winter) 1. ภมู อิ ากาศแบบหนาวชน้ื ภาคพนื้ ทวปี (Df) และหนาวแหง้ ภาคพนื้ ทวปี (Dw) มฤี ดรู อ้ นสัน้ มฤี ดหู นาวซง่ึ มมี วลอากาศเย็นปกคลุมเปน็ เวลานาน พบไม้จำพวกสน โอ๊ก และบชู พบบริเวณตอนเหนอื และตะวนั ตกเฉียงเหนือของประเทศจนี สตั วท์ ่พี บบริเวณนี้ เช่น แพนดา้ หมดี ำ เยน็ (cold) 1. ภูมอิ ากาศแบบทรนุ ดา (ET) มภี มู ิอากาศหนาวเย็นตลอดปี มชี ว่ งฤดรู ้อนส้นั ๆ มีพืชจำพวกมอสและไลเคน พบบรเิ วณตอนเหนือของสหพันธรฐั รสั เซยี สัตว์ทพี่ บบรเิ วณนี้ เชน่ กระต่ายปา่ ข้ัวโลก กวางคารบิ ู กวางเรนเดียร์ หมาปา่ ขว้ั โลก 11 ทสี่ งู (high) 1. ภมู อิ ากาศแบบทส่ี งู และภเู ขา (H) อณุ หภูมิของอากาศจะลดตำ่ ลงตามความสงู ของพืน้ ที่ รวมถงึ มปี รมิ าณ ก๊าซออกซิเจนลดลง ทำให้บริเวณนีม้ ีอากาศหนาวเย็น พบไม้จำพวกสน โอก๊ พบบรเิ วณประเทศภูฏาน เนปาล และเขตปกครองตนเองทิเบตของ ประเทศจีน สัตว์ท่ีพบบริเวณน้ี เชน่ ทาคนิ จามรี ลาซา ❖ ประชากรในทวปี เอเชยี ทวีปเอเชยี มปี ระชากรประมาณรอ้ ยละ 60 ของประชากรโลก สถติ ใิ น พ.ศ. 2560 ทวีปเอเชีย มีจำนวนประชากรประมาณ 4.5 พันล้านคน จําแนกตามเชื้อชาติได้ 3 เผา่ พันธุ์ ดังน้ี เผา่ พนั ธม์ุ องโกลอยด์ แบง่ ไดเ้ ปน็ 2 พวก 1.1 พวกมองโกลอยด์เหนือ เป็นพวกผิวเหลืองและเป็นประชากรส่วนมาก ของทวีปเอเชียอาศัยตามบรเิ วณเอเชยี เหนอื และทางเอเชียตะวันออก เช่น จีน ญี่ปุ่น มองโกเลยี เกาหลี เปน็ ตน้ 1.2 พวกมองโกลอยดใ์ ต้ เปน็ พวกผวิ เหลืองอาศัยอยู่ตามทางตอนเอเชียใต้และ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ไทย พม่า ลาว เวียดนาม อินโดนีเซีย มาเลเซีย เปน็ ต้น ประชากรในทวปี เอเชยี 12 เผา่ พนั ธคุ์ อเคซอยด์ เป็นพวกผิวขาว รูปร่างสูงใหญ่เหมือนชาวทวีปยุโรป แต่ตาและผมสีเข้มกว่า อาศัยอยู่ในเขตเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ และทางภาคเหนือของปากีสถานและอินเดีย เช่น ชนชาตอิ าหรบั ปากีสถาน เนปาล และบางสว่ นของชาวอนิ เดยี เผา่ พนั ธนุ์ กิ รอยด์ เปน็ พวกผวิ ดำมีรูปร่างเลก็ ผมหยกิ พบบริเวณบางสว่ นของอินเดีย ศรลี งั กา และหมู่เกาะต่าง ๆ ในเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ ❖ เศรษฐกจิ ของทวปี เอเชยี เกษตรกรรม 1. การเพาะปลูก มีการทำการเพาะแบบผสมผสาน การใช้พื้นที่ทำการเพาะปลูกพืช หลายชนิดผสม เช่น ปลูกข้าว ปลูกผัก ปลูกไม้ยืนต้น ปลูกไม้ผล ในพื้นท่ี แปลงเดียวกัน หรืออาจจะผสมกับการเลี้ยงสัตว์ก็ได้ เช่น ในพื้นที่ 1 แปลง สามารถ ปลูกข้าว ปลูกผัก ปลูกไม้ยืนต้น เลี้ยงปลา เลี้ยงไก่ เลี้ยงเป็ด เป็นต้น ประเภทพืชเกษตรกรรมท่มี ีการปลกู มาก ไดแ้ ก่ พืชทใ่ี ชเ้ ปน็ อาหาร เช่น ขา้ วเจ้า ข้าวเหนียว ข้าวโพด มนั สำปะหลงั มนั ฝรั่ง ขา้ วสาลี ขา้ วไรย์ เปน็ ตน้ พชื นำ้ มนั เช่น มะพรา้ ว ปาล์มนำ้ มัน งา มะกอก ถว่ั ทานตะวนั เปน็ ตน้ พืชเสน้ ใย เชน่ ฝา้ ย ปา่ น ปอ นุ่น เปน็ ต้น พืชทำเครอื่ งดม่ื เช่น ชา กาแฟ โกโก้ เป็นต้น พืชอื่น ๆ เชน่ ยางพารา ยาสูบ หัวผักกาด อ้อย เป็นตน้ ปัจจุบันการทำการเกษตรมีการพัฒนาโดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาช่วย ทำให้ ผลผลิตเพม่ิ มากขนึ้ กว่าการวธิ กี ารดง้ั เดิม เศรษฐกิจของทวีปเอเชยี 13 2. การเลยี้ งสตั ว์ แหล่งเล้ียงสตั วท์ ี่สำคญั ไดแ้ ก่ ภูมิภาคเอเชียใต้ เช่น ประเทศอินเดีย ปากีสถาน เลี้ยงโค กระบือ แพะ แกะ เพือ่ เป็นอาหารและใชง้ าน ภูมิภาคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ นยิ มเลย้ี งสัตวค์ วบคกู่ บั การทำนา โค กระบือ ญีป่ ุ่นบริเวณเกาะฮอกไกโด มอี ากาศหนาวเยน็ มีการเลีย้ งโคนม โคเนอ้ื ส่วนบรเิ วณกลางทวปี เอเชียและแถบเอเชยี ตะวนั ตกเฉยี งใต้ มีการเล้ยี งสัตวแ์ บบ เร่ร่อน เชน่ โค แพะ แกะ โดยเลี้ยงตามทุ่งหญ้าตามฤดกู าล 3. การประมง ทวีปเอเชียอุดมสมบูรณ์ไปด้วยสัตว์น้ำจืด น้ำเค็ม น้ำกร่อย ประเทศที่จับสัตว์ น้ำเค็มได้มากเป็นอันดับต้นๆ ของโลก คือ ญี่ปุ่น ( แหล่งปลาชุกชุม คูริลแบงก์ Kuril Bank ) ไทย และเวียดนาม สว่ นประเทศที่จบั ปลานำ้ จดื ได้มาก คอื กัมพชู า 4. การทำปา่ ไม้ ทวีปเอเชียมีป่าไม้อยู่ประมาณ 8.5 ล้านตารางกิโลเมตร แต่ถูกบุกรุกทำลาย โดยไม่มีการปลูกทดแทนปา่ ไม้ ที่สำคัญของทวีปเอเชีย เช่น ป่าสนในเขตหนาวบริเวณ ไซบีเรีย ป่าเบญจพรรณ ปา่ ดบิ ชื้น ป่าชายเลน บรเิ วณท่ีราบสูง ภเู ขา และชายทะเล บรเิ วณทมี่ กี ารทำปา่ มาก ได้แก่ บริเวณเกาะบอร์เนยี ว เกาะสุมาตรา ของประเทศอินโดนเี ซยี ประเทศพมา่ และลาว เศรษฐกิจของทวปี เอเชีย 14 5. การทำเหมอื งแร่ แหล่งแร่ท่สี ำคัญของทวีปเอเชียกระจายอยูท่ ่ัวไป เช่น ถา่ นหนิ และเหล็ก มมี ากในประเทศจนี ดีบุก มีมากในจีนและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ อินโดนีเซีย และมาเลเซยี แร่ เชื้อเพลิง มีมากในภูมิภาคเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ รอบอ่าวเปอร์เซีย เช่น ประเทศซาอุดีอาระเบียอิรัก อิหร่าน มีการผลิตน้ำมันได้มาก เศรษฐกิจใน ภูมภิ าคนจี้ ึงขึน้ อยกู่ ับน้ำมนั อตุ สาหกรรม 1. อตุ สาหกรรมในครวั เรอื น ใช้แรงงานคนแปรสภาพวัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่นนั้น ใช้เวลาว่างทำกันภายใน ครัวเรือน เช่น การทำเครื่องปั้นดินเผา การทอผ้า ประเทศที่มีอุตสาหกรรมประเภทน้ี ได้แก่ ประเทศลาว พมา่ ไทย 2. อตุ สาหกรรมโรงงานขนาดเลก็ ใช้แรงงานคนเป็นหลัก มีการนำเครื่องจักรและเครื่องทุ่นแรงขนาดเล็กเข้าช่วย บา้ ง เชน่ การผลิตเคร่ืองกระป๋อง สงิ่ พมิ พ์ เสอ้ื ผ้าสำเร็จรูป เฟอร์นิเจอร์ประดับบ้าน เปน็ ตน้ ส่วนใหญ่พบในประเทศไทย อินโดนีเซยี มาเลเซยี ปากสี ถานและตรุ กี 3. อตุ สาหกรรมขนาดใหญ่ เป็นอุตสาหกรรมที่มีเครื่องจักรอัตโนมัติ แรงงานที่ใช้จะเป็นช่างฝีมือและมีทักษะ ความเชย่ี วชาญ เชน่ การผลติ เครอ่ื งจักรกล ผลิตรถยนต์และอปุ กรณไ์ ฟฟ้า ส่วนใหญ่ พบในประเทศญีป่ ุ่น จีน และไตห้ วัน เศรษฐกิจของทวีปเอเชยี 15 พาณชิ ยกรรม ปัจจุบันทวีปเอเชียมีการเปลี่ยนแปลงจากการค้าขายกับประเทศเพื่อนบ้าน ใกล้เคียงเท่านั้น ต่อมาได้ขยายออกสู่ตลาดโลก โดยเฉพาะสินค้าทางการเกษตร ที่บรรจุหีบห่อจนเป็นที่นิยมของตลาดโลก เช่น ยุโรป อเมริกาเหนือ นอกจากน้ี ยังมีสินค้าด้านอุตสาหกรรม เช่น วงจรไฟฟ้า อุปกรณ์ไฟฟ้า ชิ้นส่วนเครื่องจักรกล เครื่องหนัง ผลิตภัณฑ์เฟอร์นิเจอร์ จึงส่งผลให้ประเทศญี่ปุ่น ไต้หวัน เกาหลีใต้ และ สิงคโปร์ มีส่วนกำหนดระบบพาณิชยกรรมของโลก ส่วนประเทศไทย อินโดนีเซีย มาเลเซีย กม็ ีการขยายตวั และมีบทบาทไปในทิศทางเศรษฐกิจของทวปี มากข้ึนกวา่ เดิม การคมนาคมขนสง่ และการสอื่ สาร ประเทศในทวีปเอเชียยังไมไ่ ดร้ ับการพฒั นาด้านการขนส่งเท่าที่ควรในบ้าง ประเทศ ประเทศมีการขนส่งได้มาตรฐาน ได้แก่ จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และสิงคโปร์ ถงึ แมถ้ นนสายเอเชยี จะเชื่อมต่อไปหลายประเทศ แต่ยังไม่เพียงพอและยังมี ปญั หาในเรอ่ื งของความปลอดภัย การขนส่งทางน้ำ มีความสำคัญอย่างมาก แต่ในกลุ่มเอเชียตะวันออก เฉยี งใต้ยงั เรง่ ขยายระบบการขนส่งทางนำ้ การขนสง่ ทางอากาศ เพ่ือความสะดวกรวดเร็วในการนำสนิ คา้ ไปจำหน่ายยัง ภมู ิภาคต่าง ๆ และเปน็ การกระตนุ้ สง่ เสรมิ การท่องเท่ยี วและการเดินทางของ นักธุรกิจเข้าสปู่ ระเทศอีกดว้ ย เศรษฐกิจของทวีปเอเชยี 16 ❖ สงั คมวฒั นธรรมทวปี เอเชีย ภาษา ทวีปเอเชยี มีภาษาทใ่ี ช้กันนับพันภาษาซงึ่ จำแนกเป็น 8 กล่มุ ใหญ่ ได้แก่ ✓ กลมุ่ ภาษาตุรคกิ ใช้กนั ทางภาคใตข้ องสหพนั ธรัฐรสั เซยี ✓ กลุ่มภาษาสลาวกิ เปน็ ภาษาของชาวรัสเซียกลางและตะวันตกเฉียงใต้ ✓ กลุ่มภาษาตุงกสู ิก ใชก้ ันทางภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือของจนี ✓ กลุ่มภาษาจีน เป็นกลุ่มภาษาที่ประชากรส่วนใหญ่ของทวีปเอเชียใช้พูดกัน และภาษาจีนกลุ่มอื่น ๆ ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้กันในประเทศจีน เวียดนาม เกาหลี ญ่ปี ่นุ ✓ กลุม่ ภาษาอนิ โด-อารยัน เปน็ กลมุ่ ภาษาในเอเชยี ใต้ ✓ กลมุ่ ภาษาอเิ รเนยี น เปน็ กลุม่ ภาษาท่ีใชพ้ ดู กนั แถบท่รี าบสูงอหิ รา่ น ✓ กลุ่มภาษาทเิ บต-พมา่ ได้แก่ภาษาทิเบต และภาษาของประเทศตา่ ง ๆ ในเอเชีย ตะวนั ออกเฉียงใต้ ✓ กลุ่มภาษามองโกล ได้แก่ภาษามองโกเลีย และภาษาที่ใช้กันในไซบีเรียของ สหพนั ธรฐั รัสเซีย ✓ ตระกูล Tai-Kadai (ไท-กะได) (เพิ่มเติม) ตระกูลภาษาประกอบด้วยสมาชิก เป็นภาษาที่ใช้ในทางตอนใต้ของจีน และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ภาษาลาว และภาษาไทยอยูใ่ นตระกูลภาษานี้ 17 ศาสนา ทวีปเอเชียเป็นแหล่งกำเนิดศาสนาที่สำคัญของโลก เช่น ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาพุทธ ศาสนาพราหมณ์ฮินดู ซิกข์ และยูดาห์ ในเอเชีย ตะวันตกเฉียงใต้ ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาฮินดูกว่า 500 ล้านคน ในอินเดีย รองลงมา คือ ศาสนาอิสลามมีผู้นับถือประมาณ 450 ล้านคน นอกจากนี้ยังมี ลัทธิเตา๋ ลัทธขิ งจื๋อ ท่แี พรห่ ลายในจีน ลัทธชิ นิ โต ในญี่ปุ่น สงั คมวัฒนธรรม ทวีปเอเชียได้ช่อื ว่าเป็นแหล่งอารยธรรมลมุ่ น้ำที่เก่าแกแ่ ห่งหนึ่งของโลก ไดแ้ ก่ ✓ แหล่งอารยธรรมลุ่มน้ำไทกรสิ และยูเฟรทีส ในเอเชยี ตะวนั ตกเฉยี งใต้ ✓ แหล่งอารยธรรมล่มุ น้ำสินธุ ในเอเชียใต้ ✓ แหลง่ อารยธรรมแถบลุ่มน้ำฮวงโหในเอเชียตะวนั ออก ด้วยเหตุนี้เองที่ทำให้ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมของประชากรใน แต่ละภูมิภาคของทวปี เอเชยี ในปัจจบุ นั มคี วามแตกต่างกัน แต่กม็ ลี ักษณะร่วมกัน อย่างหนงึ่ คือ การยดึ มน่ั ในดา้ นประเพณวี ฒั นธรรม ➢ ยกตัวอยา่ งประเพณีวฒั นธรรมทส่ี ำคญั มีดังต่อไปน้ี 1. ประเพณสี งกรานต์ เป็นประเพณีของประเทศไทย กัมพูชา ลาว พม่า ชนกลุ่มน้อยชาวไท แถบเวียดนาม และมณฑลยูนนานของจีน ศรีลังกาและทางตะวันออกของ ประเทศอินเดีย สันนิษฐานว่า สงกรานต์ได้รับอิทธิพลมาจาก เทศกาลโฮลี ในอินเดียแต่เทศกาลโฮลี จะใช้การสาดสีแทน เริ่มในทุกวันแรม 1 ค่ำเดือน 4 คอื ในเดือนมนี าคม 18 2. วันตรษุ จนี เป็นวันหยุดตามประเพณีของจีนที่สำคัญที่สุด ในประเทศจีน ยังมีอีก ชื่อหนึ่งว่า \"เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ\" เพราะฤดูใบไม้ผลิตามปฏิทินจีน เริ่มต้นด้วยวนั ลีชุน ซึ่งเป็นวันแรกในทางสุริยคติของปีปฏิทินจีน วันดังกล่าวยังเป็นวันสิน้ สุด ฤดหู นาว 3. เทศกาลดิวาลี เป็นเทศกาลแห่งแสงไฟของศาสนาฮินดู ศาสนาซิกข์ ศาสนาเชน ที่เฉลิมฉลองในช่วงฤดูใบไม้ร่วงของซีกโลกเหนือ ดิวาลีถือเป็นหนึ่งในเทศกาล ที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดของศาสนาฮินดู การใช้แสงสว่างในเทศกาลแห่งแสงนี้ เปน็ สญั ลกั ษณ์ หมายถงึ ชยั ชนะของแสงเหนือความมืดมดิ ความดีเหนือความช่ัว 19 บรรณานกุ รม กุลยา วิจิตเสวี. (2559). ภูมิศาสตร์ภูมิภาคโลก .พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัย รามคำแหง. ดิวาลี. (2563). สบื คน้ เมอ่ื 14 กันยายน, จาก//th.m.wikipedia.org/wiki ตรุษจีน. (2563). สบื ค้นเมอื่ 14 กนั ยายน, จาก //th.m.wikipedia.org/wiki บุญเทียม พลายชมภู , ปรีดา จันทจิตต์ และดนัย ไชยโยธา. (2006). ภูมศิ าสตร์และภูมหิ ลังทาง ประวตั ศิ าสตร์ 6 ภูมิภาคของโลก. กรงุ เทพฯ : โอเดยี นสโตร.์ ลักษณะภูมิอากาศของทวีปเอเชีย. (2013). สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2563, จาก //pattraporn094.wordpress.com/2013/12/23/ลักษณะภูมิอากาศของ ทวปี / ลักษณะภูมิอากาศของทวีปเอเชีย. (2563). สืบค้นเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2563, จาก //sites.google.com/site/teacheraew/khetphumi?tmpl=%2Fsystem%2 Fapp%2Ftemplates%2Fprint%2F&showPrintDialo ลักษณะภูมิอากาศและธรรมชาติของทวีปเอเชีย. (2563). สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2563, จาก //www.baanjomyut.com/library_extension3 / climate_and_natural_ve getation/index.html วนั สงกรานต์. (ม.ป.ป.). สบื ค้นเมือ่ 14 กนั ยายน, จาก //event.sanook.com วณี า พณิ สุวรรณ และชนาภา นิลวเิ วท. สือ่ การสอนออนไลนส์ ังคมศกึ ษา. สบื คน้ เมือ่ 7 สิงหาคม 2563, จาก //sites.google.com ___________. (2563). ช า ว เ อ เ ช ี ย . ส ื บ ค ้ น เ ม ื ่ อ 7 ส ิ ง ห า ค ม 2563, จ า ก //www.digitalschool.club ___________. (2563). ท ว ี ป เ อ เ ช ี ย . ส ื บ ค ้ น เ ม ื ่ อ 7 ส ิ ง ห า ค ม 2563, จ า ก //sites.google.com สุวัฒนา ฐิตวัฒนพงศ์. (2558). ภูมิศาสตรโ์ ลกสำหรบั ครูสังคมศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลัยรามคำแหง